Page 17 - Το βιβλίο των αντιρρήσεων

Sarajevo 75 - Ιούλης ‘13

Σε µια πολυθεµατική έκδοση της λέσχης κατασκόπων του 21ου αιώνα, στις αρχές του Ήξερα αρκετά για να καταλαβαίνω πως αυτό ήταν ένα αφετηριακό σηµείο για την ιστο-
2007 παρουσιάστηκε µια διάλεξη στο πανεπιστήµιο του Τόκιο, µε τίτλο “αναθεω- ρία, γιατί από την µια µεριά, την ισραηλινή, το 1948 ήταν ένα θαύµα, η καλύτερη χρονιά
1
ρώντας την ιστορία του Ισραήλ”. Την διάλεξη έδωσε ο ισραηλινός ιστορικός Ilan στην ισραηλινή ιστορία. Μετά από δυο χιλιάδες χρόνια εξορίας οι εβραίοι τελικά δηµι-
Pappe, (πρώην) λέκτορας της πολιτικής επιστήµης στο πανεπιστήµιο της Χάιφα, κα- ουργούσαν ένα κράτος, και γίνονταν ανεξάρτητοι. Και για τους παλαιστίνιους ήταν φυ-
λεσµένος τον Μάρτη του 2007 σαν οµιλητής στο “πρόγραµµα ισλαµικών σπουδών” σικά το αντίθετο, η χειρότερη χρονιά της ιστορίας τους, µιας και την ονοµάζουν “Η Κα-
του πανεπιστηµίου. ταστροφή”, “Η Νακµπά”, κάτι σαν το Ολοκαύτωµα, το χειρότερο είδος γεγονότων που
Για περίπου µια δεκαετία στα ‘90s, µια πολυµελής και ετερόκλητη οµάδα ισραηλι- θα µπορούσε να συµβεί σε ένα λαό.
νών ιστορικών, κοινωνιολόγων, και δηµοσιογράφων είχε αφιερωθεί στον έλεγχο των ...
βασικών θέσεων της ιστορικής αφήγησης του κράτους του ισραήλ. Το σωστό είναι Το γεγονός ότι βρέθηκα έξω από την πατρίδα µου µου επέτρεψε να έχω µεγαλύτερο σε-
“τους είχε επιτραπεί να κάνουν κάτι τέτοιο” απ’ το ίδιο το ισραηλινό κράτος, καθότι το βασµό και κατανόηση, έτσι νοµίζω, στο γεγονός ότι µπορεί να υπάρχει κι άλλος τρόπος
Τελ Αβίβ, στη σκιά των “συµφωνιών του Όσλο”, περνούσε µια περίοδο υποτιθέµενης να καταλαβαίνει κανείς την ιστορία που ζούσα, πως δεν υπάρχει µόνο ο δικός µου κό-
“ανοχής” των παλαιστινίων. σµος, οι ιδέες του λαού µου, οι ιδέες του κράτους µου. Αλλά αυτό δεν είναι αρκετό για να
Το µεγαλύτερο µέρος του υλικού που µελέτησαν οι Νέοι Ιστορικοί (όπως τους ονό- επανεξετάσεις την ιστορία.
µασαν τότε) ήταν αποχαρακτηρισµένα απόρρητα αρχεία των ίδιων των ισραηλινών κυ- ...
βερνήσεων· δεν υπήρχε περίπτωση να πέσουν θύµατα οργανωµένης παραπληροφό- Χρειάζεται κάποιο χρόνο στους ιστορικούς να µαζέψουν και να µελετήσουν το υλικό
ρησης! Και τα συµπεράσµατα (παρά τις κάποιες επιµέρους διαφορές) ήταν καταλυτι- τους και να το κάνουν ένα άρθρο ή ένα βιβλίο, ή ένα διδακτορικό, όπως στην περίπτω-
κά για την ως τότε επίσηµη κρατική ιστορία του ισραήλ, ειδικά σε ότι αφορούσε την σή µου. Έτσι, µετά από δύο χρόνια έρευνας, θεώρησα πως έχω µια καθαρή εικόνα για το
“τύχη” των παλαιστινίων, και αυτό που (οι Νέοι Ιστορικοί απέδειξαν) ήταν µια οργα- τι συνέβη το 1948, και αυτή η εικόνα ήταν διαφορετική, δραµατικά διαφορετική, απ’ την
“αποδοµιστές” και εθνικόφρονες
“αποδοµιστές” και εθνικόφρονες
νωµένη εθνοκάθαρση σε βάρος τους. εικόνα µε την οποία ανατράφηκα. Και δεν ήµουν ο µοναδικός που είχα αυτήν την εµπει-
Όµως εκείνη η δεκαετία ήταν ένα σύντοµο “καλοκαίρι” από την άποψη της ιδεολο- ρία. Δύο ή τρεις, µπορεί και τέσσερεις ιστορικοί, κάποιοι ιστορικοί και κάποιοι δηµο-
γικής ηγεµονίας µέσα στο ισραήλ. Όταν άλλαξε η γραµµή του κράτους (επανερχόµε- σιογράφοι, στο ισραήλ, ερεύνησαν το ίδιο υλικό µε µένα, και κατέληξαν σε ανάλογα συµ-
νη στην πάγια ανοικτή βαρβαρότητα του παρελθόντος) οι αποδείξεις των Νέων Ιστο- περάσµατα: πως ο τρόπος που είχαµε καταλάβει την γέννηση του κράτους του Ισραήλ το
ρικών θεωρήθηκαν προδοτικές· οι απόψεις τους άρχισαν να εξαφανίζονται απ’ την δη- 1948 ήταν λαθεµένος, και πως τα στοιχεία µας έδειχναν µια διαφορετική πραγµατικότη-
µόσια ζωή· και οι ίδιοι “πιέστηκαν” µε διάφορους τρόπους είτε να σιωπήσουν, είτε να τα απ’ αυτήν που ξέραµε. Μας ονόµασαν “η οµάδα που βλέπει τα πράγµατα διαφορετι-
φύγουν απ’ το ισραήλ. κά”, µας ονόµασαν “οι Νέοι Ιστορικοί”. Τώρα για το αν αυτός είναι σωστός ορισµός ή
Επειδή τα όσα είπε τότε ο Ilan Pappe έχουν ευρύτερη αξία, αναδηµοσιεύουµε εκτε- όχι, αυτό θα το κουβεντιάσουµε αργότερα, το γεγονός είναι πάντως ότι άρχισαν να µας
νή αποσπάσµατα απ’ την έκδοση του 2007. αποκαλούν έτσι, Νέους Ιστορικούς, κι αυτό κανείς δεν το αρνείται.
Τώρα, τι ανακαλύψαµε σχετικά µε το 1948; Νοµίζω πως είναι σηµαντικό να γίνει κα-
... τανοητό ποια ήταν η παλιά εικόνα, ποια είναι η νέα εικόνα, και ύστερα να πάµε παρα-
Γεννήθηκα στο Ισραήλ, και είχα µια πολύ συµβατική, τυπική ισραηλινή εκπαίδευση και κάτω. Η παλιά εικόνα ήταν πως, το 1948, ύστερα από 30 χρόνια Βρετανικής διοίκησης
ζωή, µέχρις ότου τελείωσα τις µεταπτυχιακές µου σπουδές στο πανεπιστήµιο της Χε- στην Παλαιστίνη, το Εβραϊκό Έθνος του Σιωνιστικού Κινήµατος ήταν έτοιµο να απο-
βρώνας, πράγµα που έγινε πριν πολλά χρόνια, στα µέσα της δεκαετίας του ‘70. Όπως δεχθεί µια διεθνή πρόταση ειρήνης µε τους ντόποιους πληθυσµούς της Παλαιστίνης. Και
όλοι οι ισραηλινοί, ήξερα ελάχιστα πράγµατα για τους παλαιστίνιους, και είχα συναντή- πως όταν τα Ηνωµένα Έθνη πρότειναν να διαιρέσουν την Παλαιστίνη σε δύο κράτη, το
σει ελάχιστους στη ζωή µου. Και παρότι ήµουν πολύ µελετηρός φοιτητής της ιστορίας, σιωνιστικό κίνηµα απάντησε ναι, και ο αραβικός κόσµος και οι παλαιστίνιοι απάντησαν
από τότε που ήµουν στο λύκειο “ήξερα πως θα γίνω ιστορικός”, ήµουν πολύ πειθαρχη- όχι· οπότε, σα συνέπεια, ο αραβικός κόσµος ξεκίνησε έναν πόλεµο για να καταστρέψει
µένος µέσα στις κατευθύνσεις που διδάχτηκα στο σχολείο. Δεν είχα καµία αµφιβολία πως το κράτος του ισραήλ, και κάλεσε τους παλαιστίνιους να φύγουν από τις περιοχές τους
αυτά που διδάχτηκα στο σχολείο ήταν η µόνη αλήθεια για το παρελθόν. έτσι ώστε να µπορέσουν να δράσουν οι εισβάλοντες αραβικοί στρατοί· οι εβραίοι ηγέτες
Η ζωή µου άλλαξε, σίγουρα κατ’ αρχήν η επαγγελµατική µου ζωή, αλλά στη συνέχεια ζήτησαν από τους παλαιστίνιους να µείνουν αλλά αυτοί έφυγαν· κι έτσι δηµιουργήθηκε
και η ίδια η δηµόσια και η ιδιωτική µου ζωή, όταν αποφάσισα να αφήσω το ισραήλ και το προσφυγικό πρόβληµα των παλαιστινίων. Το ισραήλ, σαν από θαύµα, κέρδισε τον πό-
να κάνω το διδακτορικό µου εκτός της χώρας. Γιατί όταν βγαίνεις έξω απ’ το ισραήλ, λεµο, και το κράτος του ήταν πλέον γεγονός. Και από τότε ο αραβικός κόσµος και οι πα-
βλέπεις πράγµατα που θα ήταν πολύ δύσκολο να δεις όταν είσαι µέσα. Διάλεξα λοιπόν σα λαιστίνιοι δεν θέλουν τίποτα άλλο από το να καταστρέψουν το κράτος του ισραήλ.
17 θέµα του διδακτορικού µου την χρονιά του 1948, γιατί ακόµα και χωρίς να ξέρω πολλά Αυτή είναι σε γενικές γραµµές η εκδοχή της ιστορίας µε την οποία µεγαλώσαµε. Ένα
πράγµατα για το παρελθόν, καταλάβαινα πως αυτή ήταν µια πολύ σηµαντική χρονιά. άλλο στοιχείο της µυθολογίας είναι πως το 1948 έγινε σηµαντική εισβολή πολύ µεγάλου