#26 - 02/2023

bytes & genes

Για γέλια (και για κλάματα) > Το ChatGPT της microsoft “έσπασε ταμεία”! Έγινε δεκτό σαν παιχνίδι, αποδεικνύοντας (αν χρειαζόταν απόδειξη) ότι κάποιοι τεχνολόγοι της 4η καπιταλιστικής βιομηχανικής επανάστασης έχουν πιάσει τον “σφιγμό του κοινού”, και ότι απ’ την άλλη μεριά αυτό το κοινό πορεύεται “τον δρόμο της τεχνολογικής προόδου” αγνοώντας το που πάει.
Το “παίζω με το μηχάνημα” των gamers γενικεύεται σε ένα είδος “συναναστρέφομαι με το μηχάνημα που είναι σαφώς ικανότερο από εμένα” εφόσον απαντάει (με τρόπο που δείχνει πειστικός) σε ότι το ρωτάω. Η σύντομη ανησυχία των εκπαιδευτικών σε ευρώπη και αμερική, ότι μαθητές και φοιτητές θα κάνουν τις homework εργασίες τους πληκτρολογώντας απλά έναν τίτλο στην “τεχνητή νοημοσύνη” δείχνει όχι τον κίνδυνο εξαπάτησης (υπαρκτός) αλλά την σχεδόν βεβαιότητα της διανοητικής εξαχρείωσης του είδους μας (υπαρκτότερη). Το εκπαιδευτικό πρόβλημα θα λυθεί εύκολα: ήδη καταργούνται αυτού του είδους οι εργασίες, και οι μαθητευόμενοι θα κρίνονται μόνο δια ζώσης. Η διανοητική εξαχρείωση θα επιδεινωθεί: όσο περισσότερο μηχανοποιείται η σκέψη (ή, πιο σωστά, η απομίμησή της...) τόσο εντονότερα θα απομένει σαν αυθεντική ανθρώπινη κατάσταση η α-νοησία.

Εν τω μεταξύ η γρήγορη δημοφιλία του ChatGPT έχει πυροδοτήσει έναν επιχειρηματικό πόλεμο - σε καπιταλισμό ζούμε. Η google προσπαθεί να αντεπιτεθεί προωθώντας μια αναβάθιση του LAMDA. Η διακύβευση είναι οι “μηχανές αναζήτησης” - μέσω τεχνητής νοημοσύνης πλέον.

Ας το επαναλάβουμε, όσο μάταιο κι αν φαίνεται. Η βιο-γενετική γενική υπαγωγή της ζωής στο κεφάλαιο ξεκίνησε το 2020 με πόνο, βία και ψέμματα, και έτσι θα συνεχίσει. Απ’ την άλλη μεριά η πληροφορική / κυβερνητική γενική υπαγωγή της ζωής στο κεφάλαιο θα προχωρήσει με πανηγύρια και φανφάρες.
Μονά - ζυγά κερδίζουν - και χάνουμε...

BabyX > Αν η “τεχνητή νοημοσύνη” είναι ήδη τόσο καλή, τόσο ελκυστική, τόσο φιλική, τόσο συνεννοήσιμη, μόνο ακόμα καλύτερη μπορεί να γίνει! Υπάρχουν πολλοί που δουλεύουν πάνω σ’ αυτό. Ακόμα και με στόχους απροσδόκητους.
Το BabyX είναι το πρώτο αυθεντικά εικονικό μωρό, έργο ερευνητών του νεοζηλανδέζικου Auckland Bioengineering Institute Laboratory for Animate Technologies. Σκοπός είναι η συνδυασμένη χρήση μηχανικής μάθησης, bioengineering και ηλεκτρονικών γραφιστικών έτσι ώστε να δημιουργηθεί ένα “αναπτυσσόμενο άτομο” από εντελώς μωρό μέχρι νεαρό άτομο με διανοητικές και συναισθηματικές αποκρίσεις ανάλογες (κάθε φορά) της ηλικίας του...

Ο σκοπός είναι φιλόδοξος. Έχει, όμως, ενδιαφέροντα επιχειρήματα υπέρ του. Για παράδειγμα ποιοί “γονείς” δεν θα προτιμούσαν ένα τέτοιο “ψηφιακό παιδί” αν κάλυπτε τις συναισθηματικές τους ανάγκες χωρίς την φασαρία και την φύρα που έχει το μεγάλωμα κανονικών παιδιών; Και ποιοί δεν θα ήθελαν ένα τέτοιο ψηφιακό offspring (ή και παραπάνω από ένα) με την καταπληκτική “ευφυία” της μηχανής που θα τους στοίχιζε πολύ λιγότερο απ’ την η φοίτησή του σε ακριβά σχολεία και πανεπιστήμια;

Ελάτε τώρα! Μην σας πιάνει ο συντηρητισμός σας!!! Κάποιοι φουτουριστές φτάνουν να ελπίζουν ότι έτσι θα αντιμετωπιστεί και το πρόβλημα της “υπογεννητικότητας” στον δυτικό κόσμο! Ακραίο; Προς το παρόν βρισκόμαστε στα δοκιμαστικά: πολλοί ήδη βλέπουν τα ανήλικά τους κυρίως σε video στα social media...

Φύλακες άγγελοι > Από το 2019 η αμερικανική νομοθεσία επιτρέπει στις ασφαλιστικές εταιρείες να κάνουν διαβαθμίσεις στα ασφάλιστρα ανάλογα με τα δεδομένα που μαζεύουν για τους πελάτες τους απ’ τις αναρτήσεις τους στα social media. “Είναι μια απλή αναβάθμιση” λένε κρατικά και επιχειρηματικά στελέχη “εκείνου που έτσι κι αλλιώς συμβαίνει όταν κάνεις μια ιδιωτική ασφάλιση ζωής: θα ερωτηθείς για τις συνήθειές σου. Άλλους κινδύνους - για την ασφαλιστική - έχει το χόμπυ της αναρρίχησης, και άλλους το χόμπυ του καναπέ”.

Σωστά... Αλλά πλέον κανείς δεν θα μπορεί να ξεγελάσει την ασφαλιστική του παριστάνοντας τον φλώρο! Μια φωτογραφία με τσιγάρο και ποτό σε μπιτσόμπαρο (πόσες τέτοιες selfies δεν πλέουν στον κυβερνοχώρο;) κι αμέσως οι “κακές συνήθειες” τίθενται υπόψη των αρμοδίων.

Οι τρεις, τέσσερεις νεοφιλελεύθερες δεκαετίες του δόγματος “ο πελάτης έχει πάντα δίκιο” τέλειωσαν! Τώρα δίκιο έχουν μόνο οι εταιρείες. Είναι το δικό τους, ολοδικό τους δίκιο: το φτιάχνουν, το επιβάλλουν. Και σ’ όποιον αρέσει...
(Στο κάτω κάτω “το δίκιο του πελάτη” ήταν ένα πολιτικό μέσο για τον έλεγχο της εργασίας, ειδικά στις υπηρεσίες. Τώρα που αυτός ο έλεγχος μπορεί να γίνεται μηχανικά, δεν χρειάζεται τέτοιο “δίκιο”... Τώρα ελέγχεται και ο πελάτης...)

Καλωσήρθατε > Που αλλού; Στην αλγοριθμική φυλακή. Οι εταιρείες και οι κυβερνήσεις χρησιμοποιούν τις πληροφορίες σχετικά μ’ εμάς μ’ έναν καινούργιο - και πρωτότυπα ύπουλο - τρόπο. Αξιοποιώντας αρχεία μαζικών data, τα περισσότερα πληροφορίες που λαμβάνονται απ’ το internet, μας κατηγοριοποιούν, προβλέπουν τον καλό ή κακό χαρακτήρα μας, την πιστωτική αξιοπιστία μας, τα γούστα και τα καταναλωτικά μας ήθη - και ενεργούν ανάλογα...

Αν τα έγραφε αυτά σήμερα κάποια αναρχοαυτόνομη προκήρυξη θα προερχόταν σίγουρα από ανθρώπους οπισθοδρομικούς, που “θέλουν να γυρίσουμε στις σπηλιές”. Τα έγραφε όμως το υπερκαθεστωτικό αμερικανικό the Atlantic... Το 2014... Πριν εννιά ολόκληρα χρόνια.

Απέδρασε κανείς έκτοτε απ’ τις αλγοριθμικές φυλακές; Ελαχιστότατοι. Πολλοί περισσότεροι όρμησαν με χαρά να κλειστούν σ’ αυτές. “Είναι βολικό” είπαν, νομίζοντας ότι οι πόρτες είναι ανοικτές.
Τι θα κάνατε σαν εξουσία αν είχατε απαλλαγεί απ’ την εναντίον σας αμφισβήτηση σε τέτοιο βαθμό ώστε το 2014 να μιλούν οι δικοί σας για “αλγοριθμική φυλακή”; Δεν θα φροντίζατε όχι μόνο να διπλοκλειδώσετε τα κελιά αλλά, επιπλέον, να εκτελούν οι κρατούμενοι με χαρά τα καταναγκαστικά τους έργα;

Κύτταρα με κέρατα > Συγγνώμη: με κεραίες... Ασταμάτητοι οι ερευνητές! Οι πιο πάνω, του MIT, κατασκεύασαν μια κεραία τόσο μικροσκοπική (μαζί με τον εξοπλισμό της) που χωράει σ’ ένα κύτταρο. Και καμαρώνουν: μια ενδοκυτταρική κεραία μπορεί να ανοίξει νέους ορίζοντες στην θεμελιώδη και στην εφαρμοσμένη βιολογία... Μπορεί να λειτουργεί ασύρματα μέσα σ’ ένα ζωντανό κύτταρο και είναι συμβατή με τρισδιάστατα βιολογικά συστήματα...
Τι θα κάνει η κυτταρική κεραία; Κατασκοπία; Όχι. Θα λαμβάνει σήματα (εκτός οργανισμού...) και με κάποιον τρόπο θα επηρεάζει την λειτουργία του κυττάρου...

Ως τώρα η απαλλοτρίωση των κυττάρων (και κατά συνέπεια των οργανισμών) επιχειρείται με βιο-χημικές μεθόδους (: γενετική). Τώρα δοκιμάζονται και οι ηλεκτρομαγνητικές...
Σταματείστε την γη να κατέβω!

Κοινωνική ευθύνη πάνω απ’ όλα! > Μια έρευνα του associated press βρήκε ότι η covid-19 επιτάχυνε και κανονικοποίησε την κρατική επιτήρηση και τα μέσα ιχνηλάτησης που τώρα χρησιμοποιούνται στην έρευνα εγκλημάτων και στην παρενόχληση περιθωριοποιημένων κοινοτήτων.

Κι αν όχι την κυβέρνησή σας, σίγουρα μπορείτε να εμπιστευτείτε κάποια εταιρεία. (Το ζητούμενο είναι να μην πάει χαμένο το δυναμικό της ευπιστίας σας...)

Πράσινες ερπύστριες > ...Αν στ’ αλήθεια θέλουμε να πετύχουμε την κλιματική ουδετερότητα πρέπει να αλλάξουμε την συμπεριφορά μας σ’ όλες αυτές τις πλευρές της ζωής. Αυτό επειδή απλά δεν υπάρχουν ακόμα οι κατάλληλες τεχνολογίες που θα μας επέτρεπαν να διατηρήσουμε το επίπεδο της ζωής μας μ’ έναν τρόπο ουδέτερο απ’ την άποψη του άνθρακα. Αυτό σημαίνει ότι οι τιμές του άνθρακα πρέπει να ανέβουν αρκετά ώστε να σπρώξουν τους ανθρώπους να αλλάξουν συμπεριφορές. Μια άλλη (ή ίσως συμπληρωματική) επιλογή είναι να σκληρύνει αρκετά η (σχετική) ρυθμιστική νομοθεσία. Το ξέρω ότι η “οικολογική δικτατορία” είναι άθλια λέξη. Αλλά πρέπει να αναρωτηθούμε αν και σε ποιο βαθμό πρέπει να θελήσουμε να αποδεχτούμε κάποιο είδος “οικολογικής δικτατορίας” (με την μορφή νομοθεσιών) έτσι ώστε να προχωρήσουμε προς την κλιματική ουδετερότητα...

Να αναρωτηθούμε; Η οικολογία είχε ξεκινήσει διαφορετικά· αλλά τότε ο καπιταλισμός ήταν “βρώμικος”. Τώρα συγκεκριμένοι κλάδοι και αφεντικά βιάζονται να “πρασινίσουν”, ώστε να υπερκεράσουν τους όποιους ανταγωνιστές τους. Στις δικτατορίες θα κολλήσουν; Ή σε τίποτα “οικολογικά” στρατόπεδα συγκέντρωσης;