#29 - 02/2024

01001100110129 – cyborg

επαύξηση; Έχει ειπωθεί για την συγκεκριμένη εταιρεία (Apple) ότι φτιάχνει τις “αλλαγές παραδείγματος” στον επικοινωνιακό / κυβερνητικό τομέα. Ας πούμε ότι πρόκειται για εύφημο μνεία. Η κυκλοφορία του vision-pro ωστόσο είναι μια καλή εισαγωγή σ’ εκείνο οι μεν μηχανικοί της ονομάζουν “χωρικό computing”, στην τρέχουσα αργκώ δε ονομάζεται “επαυξημένη πραγματικότητα”.

Όπως θα έπρεπε να το περιμένει κάποιος τέτοια τολμηρά άλματα έχουν βάσιμες ελπίδες επιτυχίας αν μπουν απ’ τη λεωφόρο της διασκέδασης, με την ευρεία έννοια. Το vision-pro είναι μια συσκευή “γυαλιών” που μέσω μιας μάλλον πετυχημένης ψευδαίσθησης δημιουργεί στο εσωτερικό του “τσαμιού” (όχι μακρύτερα από ελάχιστους πόντους απ’ τα μάτια) οθόνες και “επιφάνειες γραφείου” που μοιάζουν να αιωρούνται διαφανείς μέσα στο οπτικό πεδίο. Η πλοήγηση σ’ αυτά τα ψηφιακά περιβάλλοντα γίνεται με τις μετακινήσεις της ίριδας, και φυσικά λειτουργούν και οι φωνητικές εντολές.

Είτε θεωρηθεί υπερβολικό απ’ την μεριά μας είτε όχι, θεωρούμε ωστόσο πως εκείνο που αποτελεί άλμα είναι ότι το vision-pro οργανώνει και αναδιοργανώνει τις χειρονομίες. Τις κινήσεις των χεριών. Και εν τέλει τα σώματα.

Το ότι μια σειρά οπτικές τεχνολογίες ήδη απ’ τον 19ο αιώνα δέσμευσαν (“εκπαίδευσαν” και ουσιαστικά τροποποίησαν) την αίσθηση της όρασης είναι γενικά γνωστό. Είναι επίσης γνωστό ότι μετά το (παραδοσιακό) πληκτρολόγιο, που επέκτεινε την χειρονομική της γραφομηχανής, το “ποντίκι” που οργάνωσε μια ψευδαισθησιακή μεσολαβημένη κίνηση gaming, ήταν τα λεγόμενα smart phones που όχι μόνο δέσμευσαν τα χέρια (εκτός απ’ το βλέμμα και τη νόηση) αλλά αναδιοργάνωσαν την κίνηση και την χρήση των δακτύλων - του ενός χεριού.

Η “επαυξημένη πραγματικότητα” του vision-pro (και όσων παρόμοιων γκάτζετς ακολουθήσουν) είναι, απ’ αυτή την άποψη, μια ισχυρή τροποποίηση του “ρόλου” των χεριών. Φανταστείτε κάτι σαν “οθόνη αφής” που υπάρχει μόνο πάνω στο γυαλί (ελάχιστα μακριά απ’ τα μάτια) αλλά μοιάζει να αιωρείται διαφανής μέσα στον χώρο, που μοιάζει να είναι ο πραγματικός αλλά είναι ένας μη-χώρος. Φανταστείτε στη συνέχεια ότι παρεμβαίνετε σ’ αυτή την “οθόνη αφής” κουνώντας δάκτυλα ή/και χέρια, ”στον αέρα”, χωρίς να ακουμπάτε στ’ αλήθεια τίποτα: μικροκάμερες στο εξωτερικών των γυαλιών του vision-pro “διαβάζουν” τις κινήσεις δακτύλων / χεριών και τις μετατρέπουν σε “αόρατες” κινήσεις πάνω σ’ αυτή τη διαφάνεια: εδώ “πατάτε” ένα εικονίδιο· εκεί σέρνετε την οθόνη για να μεγαλώσει ή να μικρύνει· με λίγη εκπαίδευση θα καταφέρετε να πληκτρολογήσετε, χωρίς πληκτρολόγιο, “στον αέρα”...

Οι πρώτοι χρήστες του vision-pro κυκλοφορούν ήδη, δημόσια - στη Ν. Υόρκη και άλλες αμερικανικές πόλεις κατ’ αρχήν, αλλά υποθέτουμε σύντομα και κάπου στα μέρη μας. Κυκλοφορούν και χειρονομούν, περπατώντας, καθιστοί, σε οποιαδήποτε στάση: πρόκειται για εκείνο το είδος σωματικής συμπεριφοράς που ως πρόσφατα θα αποδιδόταν σε “τρελούς”...

Προφανώς δεν πρόκειται για τέτοιους. Το να περπατάει κάποιος στο δρόμο και να μονολογεί, κάποιες φορές και να τσακώνεται μεγαλόφωνα, έμοιαζε επίσης στην αρχή κάτι τέτοιο - μέχρι που το μικροσκοπικό bluetooth αποκαθιστούσε τη (νέα) πραγματικότητα. Κοινωνική φυσικά.

Κάτι ανάλογο, σε ένα “ανώτερο επίπεδο”, εισηγείται αυτή η μηχανική όραση του να “βλέπεις-κάτι-που-δεν-βλέπει-κανείς-άλλος” (εκτός αν είναι ανάλογα καλωδιωμένος και “συντονισμένος”) μέσα σ’ εκείνο το παλιομοδίτικο που λέγεται κανονικός, τρισδιάστατος χώρος. Οι κώδικες της σωματικής κίνησης “σπάνε” και ανασυντίθενται σε μια ψευδιασθησιακή βάση - και μαζί τους σπάει και ανασυντίθεται στην ίδια βάση ο κανονικός, τρισδιάστατος χώρος: γίνεται, λιγότερο ή περισσότερο, ο “θόρυβος” γύρω απ’ το εικονικό... (Λέμε “κανονικός” γιατί και στις ψευδαισθήσεις του vision-pro μπορεί να υπάρξουν, κατ’ επιλογή, τρεις διαστάσεις...)

Στο βαθμό που αυτή η συσκευή ή κάποια απ’ τις εξελίξεις της (σίγουρα θα υπάρξουν τέτοιες) γίνει φτηνότερη απ’ ότι τώρα (στα μέρη μας η τιμή είναι πάνω από 3.000 ευρώ) και η χρήση της γενικευτεί, εκείνο το γκάτζετ του οποίου η χρήση θα απειληθεί θα είναι το πιο ένδοξο και κοινότοπο ως τώρα: το “smart phone”. Δεν φαίνεται να υπάρχει κάτι απ’ αυτά που υπηρετεί το δεύτερο που να μπορούν να υπηρετηθούν απ’ το πρώτο. Και επιπλέον αυτή η συσκευή “επαύξησης” εισάγει πανηγυρικά στη σκιά της σημαίας ολόκληρου του ψευδαισθησιακού σύμπαντος που είναι πια προ των πυλών. Στην (ψηφιακή) “εμπειρία”. Στο (ψηφιακό) “βίωμα”.
Τα “smart phone” θα γίνουν ... “αρχαιολογία”. Όσο για τις εμπειρίες και τα βιώματα χωρίς εισαγωγικά; Ίσως τα μνημονεύουν οι αρχαιολόγοι του μέλλοντος...

Ziggy Stardust