#18 - 06/2020

bytes & genes

Xenobot. Η εικόνα που έχουμε συνήθως για τα ρομπότ περιλαμβάνει συνήθως πολύ πλαστικό, πολύ μέταλλο, καλώδια που μεταφέρουν ρεύμα, θορυβώδη μοτεράκια και ενδεικτικές λυχνίες να αναβοσβήνουν. Αυτή ήταν και σε μεγάλο βαθμό παραμένει η κυρίαρχη αντίληψη περί ρομπότ, τόσο στην πράξη όσο και στην (επιστημονική) φαντασία. Τα τελευταία χρόνια τα ρομπότ έχουν λάβει και μια ακόμα «άυλη» μορφή. Πακέτα λογισμικού όπως οι προσωπικοί βοηθοί που ενσωματώνουν πλέον πολλά smartphone ανήκουν σε αυτή την κατηγορία – η ταινία Her ήταν ίσως από τις πρώτες που αποτύπωσε καλλιτεχνικά το νέο αυτό είδος ρομπότ. Κι αυτά τα ρομπότ όμως είναι στο κάτω – κάτω ηλεκτρονικές (και καθόλου άυλες) συσκευές.
Η επιστήμη όμως δεν παραμένει με σταυρωμένα τα χέρια. Δεν αποκλείεται το επόμενο είδος ρομπότ να κατασκευάζεται εξολοκλήρου από βιολογικά υλικά (όπως στο πρώτο Blade Runner). Αμερικάνοι ερευνητές (χρηματοδοτούμενοι, μεταξύ άλλων, και από την DARPA) κατάφεραν πρόσφατα να σχεδιάσουν σε υπολογιστή και κατόπιν να κατασκευάσουν μικροσκοπικά ρομπότ χρησιμοποιώντας ως δομικό υλικό κύτταρα από ένα είδος βατράχου. Η σχεδίαση περιλάμβανε πάρα πολλούς μήνες προσομοιώσεων σε έναν υπερ-υπολογιστή ώστε να βρεθούν τα καλύτερα σχήματα στα οποία θα μπορούσαν να συνδυαστούν τα κύτταρα. Με τη χρήση μικροσκοπικής λαβίδας, πραγματικά κύτταρα βατράχου τοποθετήθηκαν το ένα δίπλα στο άλλο με βάση τα σχήματα που βγάλανε οι προσομοιώσεις και στο όλο κατασκεύασμα προστέθηκαν επίσης κύτταρα καρδιακών μυών ώστε να υπάρχει και η δυνατότητα κίνησης. Κι εγένετο Φρανκενστάιν! Τα μικρά xenobot (όπως τα ονόμασαν) άρχισαν να κινούνται και μάλιστα να επιδεικνύουν και κάτι που έμοιαζε με συνεργατική συμπεριφορά, όταν βρίσκονταν πολλά μαζί στον ίδιο χώρο.
Κανείς δεν ξέρει να πει με βεβαιότητα αν αυτά τα ρομπότ θα έπρεπε να θεωρηθούν ζωντανοί οργανισμοί - μάλλον όχι, δεδομένου ότι δεν έχουν μεταβολισμό ούτε αναπαράγονται, τουλάχιστον προς το παρόν. Ανεξάρτητα από το αν τέτοια «φιλοσοφικά» ερωτήματα απαντηθούν, η καπιταλιστική αξιοποίηση των xenobot δεν θα αργήσει, αν φανεί ότι έχουν τέτοιο δυναμικό. Αποτελούν ένα ακόμα δείγμα ότι η 4η βιομηχανική επανάσταση προχωράει ταχύτατα προς κατευθύνσεις που ούτε καν διανοούνται οι μακάριοι χρήστες smartphone.

istance learning. Η τεχνολογία υπάρχει και χρησιμοποιείται κατα κόρον. Επί χρήμασι: η τηλε-εκπαίδευση πανεπιστημιακού επιπέδου είχε χαιρετιστεί σαν απελευθέρωση της πρόσβασης σε υψηλού κύρους ιδρύματα ανθρώπων από μακρινά μέρη του πλανήτη, χωρίς οικονομικές δυνατότητες για κανονική φοίτηση.
Όμως αυτό ήταν κάτι επιπλέον της κανονικής λειτουργίας των πανεπιστημίων. Με τα campus γεμάτα. Ο φόβος της μόλυνσης ανατρέπει αυτά τα δεδομένα ως τώρα. Το πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια ανακοίνωσε στα μέσα Μάη ότι αποκλείεται να ανοίξει τις εγκαταστάσεις του το ερχόμενο φθινόπωρο. Πρόκειται για 23 campuses, με σχεδόν 800.000 φοιτητές / πελάτες.
Ακόμα και τεχνικά είναι εφικτό να παρακολουθήσουν όλοι αυτοί / αυτές τα μαθήματα απ’ τα σπίτια τους, πρόκειται για οικονομική καταστροφή απ’ την άποψη των εσόδων των πανεπιστημίων: στέγαση, διατροφή, δραστηριότητες, όλα αυτά προσθέτουν στο κύρος τέτοιων ιδρυμάτων. Για να μην μιλήσουμε για την εικόνα των χαρούμενων νεαρών που βολτάρουν (και φλερτάρουν) στα πανεπιστημιακά γρασίδια.
Τι πρόκειται να γίνει; Άγνωστο. Είναι αδύνατο να χρεωθούν τα on line μαθήματα με ποσά που να ισορροπήσουν κάπως τις ζημιές απ’ το κλείσιμο της φυσικής παρουσίας. Αν αυτή η “έκτακτη κατάσταση” συνεχίσει για καιρό, θα πρέπει να βρεθούν άλλες προσοδοφόρες χρήσεις για τις εγκαταστάσεις των πανεπιστημίων.
Να νοικιάζονται για βίλες; Kαι η κοινωνικότητα των αυριανών στελεχών; Μόνο distancing!!!

Η “διπλή χρήση”. Το κινεζικό βιοτεχνολογικό εργαστήριο στη Wuhan μπορεί να αναθεματίζεται σαν “υπεύθυνο” για την διασπορά του covid-19 απ’ το αμερικανικό καθεστώς, αλλά δεν του είναι καθόλου άγνωστο. Η EcoHealth Alliance, ένας αμερικανικός μη κερδοσκοπικός οργανισμός, συνεργαζόταν για πάνω από 10 χρόνια με το εργαστήριο της Wuhan, κυρίως στη μελέτη των κορονοϊών των νυχτερίδων.
H EcoHealth Alliance δεν είναι προσκοπική πρωτοβουλία! Έχει οργανική σχέση με τα στρατιωτικά προγράμματα βιολογικού πολέμου του αμερικανικού στρατού, προγράμματα που πάντα εμφανίζονται σαν “αμυντικά”. Συμμετέχει στο πρόγραμμα GRITS του αμερικανικού πενταγώνου, και το 2015 χρηματοδοτήθηκε με 4,5 εκατομύρια δολάρια απ’ την υπηρεσία “αμυντικής μείωσης των κινδύνων”. Την προηγούμενη τριετία (2013 - 2015) είχε πάρει απ’ την ίδια υπηρεσία άλλα 2,3 εκατομμύρια για βιοτεχνολογικές έρευνες άγνωστου περιεχομένου.

Η εξέλιξη αυτών των προγραμμάτων κι αυτών των εργαστηρίων είναι εξαιρετικά βρώμικη υπόθεση. Και κανείς δεν μπορεί να είναι πάντα σίγουρος αν τα “ατυχήματα” είναι ακριβώς τέτοια. Το 2015 το αμερικανικό πεντάγωνο ανακάλυψε και παραδέχτηκε ότι ένα απ’ τα δικά του εργαστήρια έστελνε ζωντανά σπορία άνθρακα (ένα απ’ τα πιο φονικά βιολογικά όπλα) σε 200 εργαστήρια ανά τον κόσμο, επί ένα χρόνο. Για άγνωστους λόγους - ειπώθηκε ότι “έγινε λάθος”... Έξι χρόνια νωρίτερα, το 2009, μια αμερικανική φαρμακοβιομηχανία ονόματι Baxter “πιάστηκε” να στέλνει εμβόλια μολυσμένα με ζωντανό ιό γρίπης σε διάφορα κράτη. Η συγκεκριμένη εταιρεία χρηματοδοτούνταν σε διάφορες έρευνές της απ’ τον αμερικανικό στρατό. Και η ε.ε., που “τσάκωσε” αυτές τις περίεργες αποστολές, ξεκίνησε έρευνα με την κατηγορία κατά της Baxter για ηθελημένη πρόκληση της πανδημίας της γρίπης των χοίρων το 2009.

Μπορείτε να είστε σίγουροι: οι διάφορες βλαμμένες “θεωρίες συνωμοσίας” ωχριούν μπροστά στην καπιταλιστική πραγματικότητα...

άρθρο 230. Εικοσιέξι λέξεις ενός άρθρου σ’ έναν αμερικανικό νόμο του 1996 είναι που επέτρεψαν στο internet να είναι αυτό που ξέρουμε· και σε μεγαθήρια “δημοσιοποίησης περιεχομένου” τύπου google, facebook και twitter να αποκτήσουν την μονοπωλιακή θέση που έχουν σε μεγάλο μέρος του κόσμου.
Σύμφωνα μ’ εκείνο το νόμο, που αφορούσε γενικά τις τηλεπικοινωνίες, οι εταιρείες του internet απαλλάσσονται από κάθε νομική ευθύνη για το περιεχόμενο που κυκλοφορεί μέσω των servers τους. Θεωρούνται πάροχοι υπηρεσιών (της ανταλλαγής περιεχομένων μεταξύ των χρηστών τους), το ίδιο όπως μια εταιρεία παροχής ταχυδρομικών υπηρεσιών: δεν ευθύνεται για το περιεχόμενο των επιστολών, των δεμάτων, κλπ.
Με βάση εκείνο το άρθρο θεμελειώθηκε νομικά αυτό που λέγεται ουδετερότητα του διαδικτύου. Μπορεί ο καθένας να λέει ότι θέλει, και είναι αυτός που έχει όλη τη νομική ευθύνη για τα λεγόμενά του, τις εικόνες και τα βίντεο που αναρτά, κλπ. Όμως αυτή η ουδετερότητα προχωράει προς το τέλος της: ο έλεγχος των περιεχομένων έχει αρχίσει να γίνεται ρουτίνα, όχι μόνο απ’ τα κράτη αλλά και απ’ τις εταιρείες παρόχους. Επιχείρημα είναι η αντιμετώπιση των ψευδών ειδήσεων...
Πρόσφατα ο αμερικάνος πρόεδρος υπέγραψε ένα νόμο που αλλάζει το καθεστώς των εταιρειών, θεωρώντας τες εκφωνητές περιεχομένου, όπως είναι τα κλασσικά media (εφημερίδες, κανάλια, ραδιοσταθμοί, κλπ). Σ’ αυτήν την περίπτωση το κάθε μέσο έχει νομική / ποινική ευθύνη για το τι περιλαμβάνεται στην ύλη του, πέρα απ’ την ευθύνη εκείνου που το έβαλε.
Αν και είναι πιθανό ότι θα υπάρξουν νομικές / δικαστικές αντιπαραθέσεις για το ζήτημα αυτό, έχει γίνει σαφές ότι και οι ιδιοκτήτες των εταιρειών επιδιώκουν “κάτι” που θα τους απαλλάξει απ’ την “ελευθερία” και την “ουδετερότητα” - χωρίς, πάντως, να χάσουν τους πελάτες τους. Απλά να είναι φοβισμένοι και προσεκτικοί...
Οι έκτακτες ανάγκες είναι θαυμάσιες ευκαιρίες για νέες πειθαρχήσεις...

η μάχη για το μέλλον του διαδικτύου. Εδώ και κάποια χρόνια διεξάγεται ένας πόλεμος για την «ψυχή» του διαδικτύου που μάλλον έχει περάσει μέχρι τώρα σχετικά απαρατήρητος. Οι πρωταγωνιστές είναι οι δυτικές χώρες από τη μία πλευρά, που έχουν υπάρξει οι κυρίαρχες δυνάμεις στη διαμόρφωση της δομής του διαδικτύου, και από την άλλη πλευρά η Κίνα μαζί με τη Ρωσία και λοιπές αναδυόμενες δυνάμεις. Αυτές οι τελευταίες, νιώθοντας όλο και πιο ασφυκτικά τα «δεσμά» του διαδικτύου που έχει επιβάλει η δύση, έχουν αποδυθεί σε ένα συστηματικό αγώνα να δημιουργήσουν αυτόνομες διαδικτυακές δομές υπό τον δικό τους έλεγχο. Με διάφορους τρόπους, όπως το άπλωμα δικών τους οπτικών ινών σε όλο τον πλανήτη ή το στήσιμο firewall για τον έλεγχο της διαδικτυακής κίνησης.
Τελευταίο επεισόδιο σε αυτόν τον πόλεμο είναι μια πρόσφατη πρόταση εκ μέρους της Κίνας προς τη Διεθνή Ένωση Τηλεπικοινωνιών (ITU) του ΟΗΕ για ένα νέο πρωτόκολλο διευθυνσιοδήτησης των διαδικτυακών συσκευών, ονόματι (χωρίς πολλή φαντασία) New IP. Οι Financial Times «κατάφεραν» να βρουν μερικά σχετικά έγγραφα και παρουσίασαν το θέμα με την αναμενόμενη κινδυνολογία. Η Κίνα θέλει να αλλάξει τη δομή του διαδικτύου και από «ελεύθερο» να το κάνει ένα μαντρί όπου αυτή θα έχει τον πρώτο λόγο. Εννοείται ότι οι Η.Π.Α. και η Βρετανία πρωτοστατούν σε αυτές τις διαμαρτυρίες, που ως τώρα εκφράζονται υπό τη μορφή «διαρροών».
Μερικές παρατηρήσεις κρίνονται απαραίτητες εδώ. Πρώτον, μόνο πολύ αφελείς έχουν την πολυτέλεια να πιστεύουν ακόμα ότι το διαδίκτυο είναι ένα πεδίο ελευθερίας, απρόσβλητο από τις επιβουλές των κρατών. Ας υπενθυμίσουμε μόνο ένα απλό παράδειγμα: η υπηρεσία ονοματοδότησης ολόκληρου του διαδικτύου (που μεταφράζει τις κλασσικές διευθύνσεις των site σε αριθμητικές διευθύνσεις IP) βρίσκεται ακόμα στα αμερικανικά χέρια της ICANN. Απλά και κυνικά, το διακύβευμα δεν βρίσκεται στην όποια «ελευθερία» του διαδικτύου, αλλά στο ποιος θα έχει τον έλεγχο. Με κρατικο-καπιταλιστικούς όρους, η Κίνα έχει κάθε δικαίωμα να απαιτεί μερίδιο σε αυτόν τον έλεγχο.
Δεύτερον, αν κανείς κάνει τον κόπο να διαβάσει όντως τα έγγραφα που εξασφάλισαν οι Financial Times, θα δυσκολευτεί αρκετά να βγάλει το συμπέρασμα ότι η Κίνα θέλει να επιβάλει κάποιον έλεγχο στο διαδίκτυο. Κάτι που μπορεί όντως να είναι στα σχέδιά της, αλλά δεν προκύπτει από τη συγκεκριμένη πρόταση. Αυτό που προτείνει είναι ο επανασχεδιασμός της δομής των διαδικτυακών πακέτων ώστε να γίνουν πιο ευέλικτες και αποδοτικές οι διευθύνσεις IP, έχοντας το βλέμμα της στο μέλλον: στα αυτόνομα οχήματα, στα ολογράμματα και σε όλες τις υπόλοιπες εφαρμογές της 5G τεχνολογίας με τις βαριές απαιτήσεις τους σε εύρος ζώνης. Ο άλλος στόχος αυτής της πρότασης είναι να προλάβει τον κατακερματισμό του διαδικτύου σε διάφορα υποδίκτυα με τις δικές του προδιαγραφές το καθένα και να τα εντάξει όλα (όχι μόνα όσα αφορούν τηλέφωνα και υπολογιστές, αλλά και αυτά δορυφόρων και κάθε είδους συσκευών) σε ένα εναίο δίκτυο. Κάτι που παρεμπιπτόντως είχε κάνει και η ARPA στις πρώτες «ηρωικές» εποχές του διαδικτύου. Ο λόγος που είχε προτείνει το πρωτόκολλο TCP/IP (αυτό που τώρα θέλει να αλλάξει η Κίνα) ήταν ακριβώς για να αποσοβήσει την πολυ-διάσπαση του διαδικτύου· που τότε δεν ήταν ακριβώς ένα ενιαίο δίκτυο, παρουσιάζοντας έντονα συμπτώματα κατακερματισμού στα διαφορετικά δίκτυα που έστηναν οι ιδιωτικές εταιρείες.
Όταν εκδικείται όμως η ιστορία, έχει τον τρόπο της να το κάνει με πολλές δόσεις ειρωνείας. Αυτοί που σήμερα παρουσιάζονται ως υπέρμαχοι της διαδικτυακής «ελευθερίας» επί της ουσίας οχυρώνονται πίσω από τον υπάρχοντα κατακερματισμό του διαδικτύου. Γιατί απλούστατα χάνουν συνεχώς στην κούρσα προς την 4η βιομηχανική επανάσταση.

ανέπαφες επαφές. Λέγεται πως οι φοιτητές και οι φοιτήτριες στα αμερικανικά πανεπιστήμια έχουν υιοθετήσει τόσο πολύ την εφαρμογή ψηφιακού προξενιού tinder ώστε δεν δημιουργούν πια σχέσεις αλλιώς. Kαι πως όποιος / όποια δεν έχει γραφτεί στο tinder αντιμετωπίζεται σαν αποσυνάγωγος, σαν παράξενος, σαν - ίσως - “προβληματικός”...
Δεν είναι όμως πια επικίνδυνο αυτό, στην post covid εποχή; Δεν θα έπρεπε η εφαρμογή “γνωριμιών” να συμπληρωθεί με μια ακόμα εφαρμογή “πιστοποίησης υγείας”; Θα έπρεπε.

Τρία αμερικανικά πανεπιστήμια έχουν βάλει μπροστά απ’ τις αρχές Μάη την κατασκευή μιας εφαρμογής για κινητά που θα εντοπίζει τα συμπτώματα covid-19 στους χρήστες της, μαζί με την θέση τους - σε πραγματικό χρόνο. Ταυτόχρονα θα δημιουργεί “χάρτες επικινδυνότητας” των campus, σημειώνοντας κατάλληλα τις περιοχές όπου έχουν εμφανιστεί μαζεμένα κρούσματα. Είναι λογικό όχι μόνο ότι δεν ανοίγει κάποιος υγιής παρτίδες με “φορείς”, αλλά ούτε καν πλησιάζει τα παγκάκια και τα παρκάκια όπου μπορεί να έχει στήσει ενέδρα ο παλιοcovid-19!

Αυτοί οι νεαροί και νεαρές, που ελπίζουν ότι θα είναι τα αυριανά στελέχη αλλά κατά πάσα πιθανότητα θα είναι οι αυριανοί χρεωκοπημένοι απ’ τα φοιτητικά δάνεια που παίρνουν, δεν θα έπρεπε ίσως να έχουν κάποια αυξημένη έγνοια για τα προσωπικά δεδομένα τους και την τύχη τους;
Δεν φαίνεται προς το παρόν... Ίσως μετά από μια γενιά ή δύο, τα παιδιά τους ή τα εγγόνια τους, να συνειδητοποιήσουν πόσο ανόητοι υπήρξαν οι millenials...

η υγεία στην τσέπη...
Χωρίς σχόλια...

Ψηφιακός πρωκτός. Κατά τον Sigmund Freud τα λεφτά είναι περιττώματα. Το πάθος για το χρήμα (πάντα για τον θεμελειωτή της ψυχανάλυσης) είναι μια ενήλικη έκφραση του πρωκτικού σταδίου στην εξέλιξη των νηπίων. Όπου απολαμβάνουν να παίζουν με τα περιττώματά τους, να τα μυρίζουν, να τα τρώνε, κλπ. Κι αυτό επειδή το χρήμα είναι εκροή μιας διαδικασίας αλλά δεν έχει αξία καθαυτό. Είναι υποκατάστατο αξιών.
Αν είναι έτσι, τότε η ψηφιοποίηση του χρήματος θα μπορούσε να θεωρηθεί σαν οι πάνες που κρατάνε καθαρό το μωρό απ’ τις σωματικές εκροές του, χωρίς αναγκαστικά να περιορίζουν το ενδιαφέρον του γι’ αυτές.
Πάλι καλά που οι ψυχαναλυτές έχουν γίνει έμποροι της σειράς και δεν ασχολούνται με τέτοια ζητήματα!