Page 48 - Το βιβλίο των αντιρρήσεων

την γνωσιακή εργασία µπορεί να αποσπαστεί πολύ µεγαλύτερη υπεραξία απ’ την υλική έµπνευση απ’ την πρακτική εφαρµογή της και την εµπορική αξιοποίησή της είναι αδύ-
εργασία... Πρόκειται για έναν κυκλικό συλλογισµό, αυθαίρετο και εντελώς λαθεµένο. ν α τ ο να υπολογίσει, µε οποιονδήποτε τρόπο, την “υπεραξία” της. Εάν, αντίθετα, δεν
Η apple (και πάµπολες εταιρείες / brand names όχι µόνο του τριτογενούς αλλά και του την διαχωρίσει, πράγµα που είναι το σωστό, και πάλι δεν µπορεί να υπολογίσει ποιό
4
πρωτογενούς και του δευτερογενούς ) δεν εκµεταλλεύεται µόνο τους µισθωτούς που µέρος απ’ την συνολική υπεραξία που αποσπάται σ’ όλη την αλληλουχία µεταφορών,
έχει στα κιτάπια της δικής της µισθοδοσίας, αλλά σ υ ν - ε κ µ ε τ α λλ ε ύε τ α ι τ ο σ ύ - επεξεργασιών, συναρµολογήσεων και εµπορίου ανήκει στην ιδέα (: δηλαδή στην “κα-
νολο των εργατών που εµπλέκονται σε κάθε στάδιο της παραγω- θαρή” διανοητική εργασία) καθ’ εαυτή, και ποιό µέρος αναλογεί στα υπόλοιπα στάδια
γ ή ς τ ω ν i - p h o n e s (και των υπόλοιπων εµπορευµάτων της): απ’ τους σχεδόν της υλικής παραγωγής.
σκλάβους των ορυχείων “σπανίων γαιών”, ως τους εργάτες των εταιρειών µεταφοράς Η “εφεύρεση του ηλεκτρισµού”, για παράδειγµα, αποδίδεται στον Έντισον· αν και,
της πρώτης ύλης στα εργοστάσια επεξεργασίας· τους εργάτες στα εργοστάσια συναρ- στην πραγµατικότητα, ήταν δουλειά (τονίζουµε την λέξη “δουλειά”) του Τέσλα. Η
µολόγησης· τους εργάτες µεταφοράς των έτοιµων προϊόντων· τους εργάτες των απο- “εφεύρεση του τροχού”, απ’ την άλλη, είναι αγνώστων. Επιπλέον, η “ανακάλυψη της
θηκών· και τους εργάτες των καταστηµάτων λιανικής. 5 αµερικής” αποδίδεται στον Κολόµβο. Υπάρχει περίπτωση, στα σοβαρά, να υποστηρί-
Το παράδοξο (και αποκαλυπτικό κατά κάποιον τρόπο) είναι ότι ο συγκεκριµένος υπο- ξει κανείς ότι η εφεύρεση του ηλεκτρισµού (ή των λαµπτήρων led...), η εφεύρεση του
στηρικτής της “πολύ µεγαλύτερης υπεραξίας που ... η γνωσιακή εργασία... κλπ” ανα- τροχού (ή των φρένων) ή η ανακάλυψη της αµερικής, θα είχαν οποιαδήποτε αξία (κι
φέρει αµέσως µετά τα εργοστάσια της foxconn στην κίνα, και τα υπόλοιπα. Αλλά αυ- ούτε λόγος για “υπεραξία”) εάν ποτέ δεν είχε ανάψει εκτός πειραµάτων καµία λάµπα,
τή η αναφορά είναι τόσο ασύνδετη µε τους προηγούµενους ισχυρισµούς (και δεν αναι- εάν ποτέ δεν φτιαχτεί ούτε το πιο υποτυπώδες κάρο, κι αν ο Κολόµβος γυρνούσε πίσω
ρεί καθόλου τα περί γνωσιακής εργασίας και υψηλής υπεραξίας) έτσι ώστε αναπαρά- στον ισπανό βασιλιά, µε τα µούτρα κάτω, λέγοντας απολογητικά “βρήκαµε ένα εµπό-
γεται η συγκεχυµένη και διαχωρισµένη ψευτοκατανόηση του καπιταλισµού, µε αν- διο και δεν φτάσαµε στις ινδίες - άστο καλύτερα”;
θρωπιστική συσκευασία για τους βιοµηχανικούς εργάτες που δουλεύουν για λογαρια-
σµό των brand names των εµπορευµάτων καθηµερινής χρήσης. Τα αφεντικά έχουν κάθε λόγο να υµνούν την “γνωσιακή εργασία”, και µάλιστα να
πληρώνουν επιλεγµένα κατορθώµατά της πολύ ακριβά, την ίδια ώρα που η διανοητι-
Υπάρχει ένα σίγουρο (για εµάς) µεθοδολογικό ζήτηµα που η αγνόησή του απλά φτιά- κή εργασία µηχανοποιείται και υποτιµάται ραγδαία. Ο λόγος είναι εν τέλει πολιτικός:
χνει φτηνές κωµωδίες δήθεν ανάλυσης: εάν διαχωρίσει κανείς µια σκέψη, µια ιδέα, µια ένα ακόµα καρφί στη γενική υποτίµηση του συνόλου της εργασίας, στο όνοµα του ότι

48