#15 - 06/2019
Πέρυσι η αμερικανική DARPA (defence advanced research projects agency) ανακοίνωσε ότι επιδιώκει να βρει μη επεμβατικούς τρόπους “για να πετύχει υψηλά επίπεδα επικοινωνίας μεταξύ εγκεφάλου και μηχανικών συστημάτων χωρίς εγχείρηση”. Οι αναζητούμενες τεχνικές θα πρέπει “να επιτρέπουν ακριβείς, υψηλής ποιότητας συνδέσεις σε συγκεκριμένους νευρώνες ή ομάδες νευρώνων”.
Η υπηρεσία επιδιώκει να δημιουργήσει όπλα ελεγχόμενα απ’ το μυαλό, όπως εξήγησε σε δύο πρόσφατα δελτία τύπου.
Σύμφωνα με ένα τέτοιο δελτίο που εκδόθηκε στις 20 Μάη του 2019, η darpa θα χρηματοδοτήσει έξι εταιρείες για να προχωρήσουν στο σχέδιο N3:
Τα Battelle Memorial Institute, Garnegie Mellon University, Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory, Palo Alto Research Center (PARC), Rice University και Teledyne Scientific είναι πολυεπιστημονικές ομάδες που ηγούνται στην ανάπτυξη διάδρασης υψηλής ανάλυσης και διπλής κατεύθυνσης μεταξύ εγκεφάλου και μηχανής, προς χρήση από ικανούς σωματικά στρατιώτες. Αυτές οι φορετές συσκευές θα επιτρέψουν ουσιαστικά την ανάπτυξη εφαρμογών εθνικής ασφάλειας όπως ο έλεγχος των συστημάτων κυβερνοάμυνας και των σμηνών μη επανδρωμένων ιπτάμενων οχημάτων, ή την δημιουργία ομάδων με πληροφορικά συστήματα πολλαπλών καθηκόντων στη διάρκεια σύνθετων αποστολών...
Όταν ανακοινώθηκε πέρυσι αυτό το τετραετές ερευνητικό πρόγραμμα, στο δελτίο τύπου η darpa επέλεξε να μνημονεύσει όλες τις θετικές πλευρές της χρήσης της διάδρασης εγκεφάλου - μηχανών:
Τις δύο τελευταίες δεκαετίες, η διεθνής βιο-ιατρική έρευνα επιδεικνύει όλο και εντονότερα σύνθετους τρόπους που επιτρέπουν στον εγκέφαλο ενός ατόμου να επικοινωνεί με μια συσκευή, επιτρέποντας καινοτομίες που έχουν στόχο να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής, όπως είναι η πρόβαση σε υπολογιστές και στο ίντερνετ, και πιο πρόσφατα ο έλεγχος ενός τεχνητού μέλους του σώματος. Η DARPA βρίσκεται στην πρώτη γραμμή αυτών των ερευνών.
Η τελευταία λέξη στα συστήματα επικοινωνίας ανάμεσα στο εγκέφαλο και την μηχανή εφαρμόζει μη επεβατικές τεχνικές που επιτρέπουν ακριβείς και υψηλής ποιότητας συνδέσεις σε συγκεκριμένους νευρώνες ή ομάδες νευρώνων. Αυτές οι τεχνικές έχουν βοηθήσει ασθενείς με τραύματα στον εγκέφαλο ή και άλλες αρρώστιες.
Ακούγεται πολύ ευγενές... μέχρι που πας στην επόμενη παράγραφο:
Ωστόσο αυτές οι τεχνικές δεν είναι κατάλληλες για υγιείς σωματικά ανθρώπους. Η DARPA τώρα επιδιώκει την δημιουργία υψηλής ποιότητας επικοινωνιών χωρίς εγχειρήσεις, στο νέο της πρόγραμμα Next-Generation Nonsurginal Neurotechnology (N3)
Αν δεν ανατριχιάσατε με αυτό το απόσπασμα, συνεχίστε:
“Η DARPA δημιούργησε το πρόγραμμα Ν3 για να ανοίξει έναν δρόμο για την δημιουργία ενός ασφαλούς, φορητού συστήματος νευρικής διεπαφής που να είναι κατάλληλο να ελέγχει και να ελέγχεται από διάφορα σημεία του εγκεφάλου ταυτόχρονα” είπε ο δρ. Al Emondi, μάνατζερ του Γραφείου Βιολογικών Τεχνολογιών της DARPA. “Η υψηλής ανάλυσης μη χειρουργική νευροτεχνολογία δεν είναι ακόμα στα χέρια μας, αλλά χάρη στις πρόσφατες προόδους στην βιοϊατρική μηχανική, στις νευροεπιστήμες, στην συνθετική βιολογία και στη νανοτεχνολογία, πιστεύουμε τώρα ότι μπορούμε να πετύχουμε τους στόχους μας.
Η DARPA θέλει να φτιάξει διάδραση εγκεφάλου - μηχανών ανάλογης ποιότητας με την εμφύτευση ηλεκτροδίων αλλά χωρίς να χρειάζεται χειρουργική επέμβαση - και θέλει αυτήν την τεχνολογία ΓΡΗΓΟΡΑ:
Φορώντας απλά ένα κράνος ή ένα σύστημα κεφαλής, οι στρατιώτες θα μπορούν να ελέγχουν συνειδητά κέντρα command / control χωρίς να αγγίζουν πληκτρολόγιο· θα μπορούν να κατευθύνουν drones με την σκέψη τους· ακόμα και να αισθάνονται κακόβουλες εισβολές σε δίκτυα ασφαλείας.
Ο εκπρόσωπος τύπου της DARPA αρνήθηκε να σχολιάσει το ποσό της χρηματοδότησης, αλλά δύο απ’ τις ομάδες που κέρδισαν τον σχετικό διαγωνισμό ανέφεραν τα εντυπωσιακά ποσά των 19,48 και 18 εκατομμυρίων δολαρίων. Μια έκθεση του ΙΕΕΕ Spectrum δίνει επιπρόσθετες λεπτομέρειες για το πρόγραμμα:
Ειδικότερα το πρόγραμμα αναζητά τεχνολογίες που θα μπορούν να διαβάζουν και να γράφουν σε εγκεφαλικά κύτταρα μέσα σε μόνο 50 milliseconds, και θα μπορούν να διαδρούν με τουλάχιστον 16 διακριτά σημεία στον εγκέφαλο μέσα σε ένα κυβικό χιλιοστό του (ένας χώρος που περιλαμβάνει χιλιάδες νευρώνες).
Αυτό το τετραετές πρόγραμμα θα γίνει σε τρεις φάσεις, όπως είπε ο Emondi. Στην τωρινή πρώτη φάση, οι ομάδες έχουν στη διάθεσή τους ένα έτος για να πετύχουν να διαβάζουν (καταγράφουν) και να γράφουν πάνω στον εγκεφαλικό ιστό δια μέσου του κρανίου. Οι ομάδες που θα το πετύχουν αυτό θα προχωρήσουν στην 2η φάση. Τους επόμενους 18 μήνες, αυτές οι ομάδες θα πρέπει να αναπτύξουν λειτουργικές συσκευές και να τις δοκιμάσουν σε ζώα. Όποια ομάδα περάσει με επιτυχία και αυτή τη φάση, θα προχωρήσει στην φάση 3 - τις δοκιμές της συσκευής της σε ανθρώπους.
Υπάρχει κάποιο θέμα;
Τα δελτία τύπου της DARPA για το σχέδιο Ν3 είναι ασαφή, και οι έρευνες της μυστικές. Όμως το Νοέμβρη του 2018 το Atalntic δημοσίευσε μια έκθεση για την DARPA που ανοίγει τα μάτια. Να μερικά ανησυχητικά αποσπάσματα:
Η DARPA ονειρεύεται εδώ και δεκαετίες την συγχώνευση των ανθρώπινων όντων και των μηχανών. Κάποια χρόνια πριν, όταν η προοπτική των ελεγχόμενων με την σκέψη όπλων έγινε ένα θέμα “ανάκρισης” στις δημόσιες σχέσεις της υπηρεσίας, οι αξιωματούχοι της αντέδρασαν με χαρακτηριστική επινοητικότητα. Επαναπροσδιόρισαν τους δηλωμένους στόχους των νευροτεχνολογικών ερευνών τους, λέγοντας ότι εστιάζουν στον στενό στόχο της ανακούφισης ατυχημάτων και της θεραπείας ασθενειών. Οι έρευνες δεν είχαν θέμα όπλα και πόλεμο είπαν οι αξιωματούχοι της υπηρεσίας. Μόνο θεραπείες και φροντίδα υγείας. Ποιός θα είχε αντίρρηση; Όμως ακόμα κι αν εκείνες οι δηλώσεις ήταν ειλικρινείς, τέτοιες εξελίξεις θα μπορούσαν να έχουν εκτεταμένες ηθικές, κοινωνικές και ιδεολογικές επιπλοκές. Μέσα σε λίγες δεκαετίες οι νευροτεχνολογίες θα μπορούσαν να προκαλέσουν κοινωνική αναταραχή σε τέτοια κλίμακα που θα έκανε τα smartphones και το internet να μοιάζουν σαν αθώα κυματάκια στη λίμνη της ιστορίας.
Ωστόσο η δουλειά της DARPA στην επισκευή σωμάτων με προβλήματα ήταν απλά ένα βήμα σ’ ένα δρόμο που πήγαινε αλλού. Η υπηρεσία είχε πάντα ένα ευρύτερο στόχο, και σε μια παρουσίαση του 2015 ένας μάνατζερ (που είχε πάρει μεταγραφή απ’ την Silicon Valley) περιέγραψε αυτήν την αποστολή: “να απελευθερώσουμε το μυαλό απ’ τους περιορισμούς ακόμα και ενός υγιούς σώματος”. Ο στόχος είναι να γίνουν τα ανθρώπινα όντα κάτι άλλο απ’ αυτό που είμαστε, με δυνάμεις πέρα απ’ αυτές με τις οποίες γεννιόμαστε και πέρα απ’ αυτές που μπορούμε να διαχειριστούμε με οργανικό τρόπο.
Η ανθρώπινη επαύξηση έγινε μια απ’ τις προτεραιότητες της υπηρεσίας. “Στρατιώτες χωρίς φυσικούς, ψυχολογικούς ή συνειδησιακούς περιορισμούς θα είναι το κλειδί στην επιβίωση και στην επιχειρησιακή κυριαρχία στο μέλλον” προέβλεψε ο Michael Goldbatt, που ήταν διευθυντής επιστημών και τεχνολογίας στην McDonald πριν μεταπηδήσει στην DARPA το 1999. Για να μεγαλώσει τη δυνατότητα της ανθρωπότητας να “ελέγξει την εξέλιξή” της, ο Goldbatt παρουσίασε μια λίστα προγραμμάτων με ονόματα που έμοιαζαν σαν να είχαν αντιγραφτεί από video games ή ταινίες επιστημονικής φαντασίας: Μεταβολική Κυριαρχία, Εμμονή στη Μάχη, Διαρκής Υποστηριζόμενη Απόδοση, Επαυξημένη Συνείδηση, Κορύφωση της Απόδοσης του Στρατιώτη, Διάδραση Εγκεφάλου - Μηχανής.
Τα προγράμματα αυτής της περιόδου, όπως τα περιέγραψε η Annie Jacobsen στο βιβλίο της “Ο εγκέφαλος του πενταγώνου” το 2015, συχνά κυλούσαν στην επικράτεια της παρανοϊκής επιστημοσύνης. Το σχέδιο της Διαρκούς Υποστηριζόμενης Απόδοσης προσπάθησε ένα δημιουργήσει έναν στρατιώτη μάχιμο 24 ώρες το 24ωρο 7 ημέρες την εβδομάδα, που θα ήταν δυνατόν να μην κοιμηθεί καθόλου επί μία εβδμάδα. (“Το μέτρο της επιτυχίας” δήλωσε ένας αξιωματούχος της DARPA γι’ αυτά τα προγράμματα “είναι ότι η διεθνής ολυμπιακή επιτροπή απαγορεύει όλα όσα κάνουμε”). Η Jacobsen υποστήριξε ότι οι νευροτεχνολογικές έρευνες της DARPA, συμπεριλαμβανόμενων εκείνων που αφορούν τα τεχνητά χέρια και την διάδραση εγκεφάλου-μηχανής, δεν είναι αυτό που δείχνει: “Φαίνεται ότι ο βασικός σκοπός της DARPA είναι να φτιάξει καλύτερα χέρια και βραχίονες για τα ρομπότ και όχι για τους ανθρώπους”.
Η DARPA προσπαθεί να φτιάξει υπερστρατιώτες με ρομποτική τεχνολογία εδώ και δεκαετίες, όπως παρατηρεί η Daisy Luther στο “Ρομποτική Αποκάλυψη: με την τεχνητή νοημοσύνη επιστρατεύουμε τον διάολο”:
Εδώ και χρόνια η DARPA έχει επενδύσει δισεκατομμύρια στην κατασκευή εξωσκελετών για το πεζικό. Αυτό το φορετό ρομποτικό σύστημα δίνει στους στρατιώτες την δυνατότητα να κουβαλάνε μεγαλύτερα φορτία, να τρέχουν γρηγορότερα και να πηδάνε πάνω από μεγαλύτερα εμπόδια. Προσπαθείστε να φανταστείτε πως θα αντιμετωπίσετε έναν εχθρό (ή έναν αδέσποτο στρατιώτη) που βασικά έχει υπερδυνάμεις.
Ωστόσο δεν είναι μόνο η DARPA που κάνει τέτοιες έρευνες για την συγχώνευση του μυαλού με τις μηχανές. Διάφορες επιχειρήσεις και νευρο-μηχανικοί (συμπεριλαμβανόμενων του facebook και της εταιρείας neuralink του Elon Musk) αναπτύσσουν τεχνολογίες διάδρασης μεταξύ εγκεφάλου και υπολογιστών.