#05 - 02/2016

bytes & genes

Η αγγλική ψυχο-θρίλερ του 2015 ταινία Ex Machina (δεν έχει προβληθεί στην ελλάδα), του Alex Garland, παρουσιάζει την ιστορία του προγραμματιστή Caleb Smith, που προσκαλείται στο σπίτι του εκκεντρικού εργοδότη του Nathan Bateman, για να δοκιμαστεί στο “test Turing” απέναντι στην Ava, ένα ανθρωπόμορφο ρομπότ, δημιουργίας (και ιδιοκτησίας) του Bateman.
Δεν θα πούμε την υπόθεση, εκτός απ’ αυτό που φαντάζεσθε: ο Smith ερωτεύεται την Ava...

Ενώ συμμετείχε σε μια ομάδα τεχνικών / προγραμματιστών στο εργοστάσιο της αυτοκινητοβιομηχανίας Volkswagen στο Baunatal, 100 χιλ. βόρεια της Φρανγκφούρτης, το σταθερό ρομπότ επιλογής και μετακίνησης εξαρτημάτων, πέρα, έξω και ενάντια σ’ ό,τι έπρεπε να κάνει, γύρισε και τον άρπαξε πετώντας τον σε μια σιδερένια πλατφόρμα. O 22χρονος τεχνικός (του οποίου το όνομα δεν αναφέρεται στα σχετικά ρεπορτάζ), αν και βρισκόταν στην προβλεπόμενη απόσταση ασφαλείας, κτύπησε σοβαρά στο κεφάλι. Σκοτώθηκε. Αυτό έγινε στις αρχές Ιούλη του 2015.
Ο ανώνυμος νεκρός (δολοφονημένος;) δεν έχει καν την μεταθανάτια χαρά να κηρυχθεί ο πρώτος τέτοιος από ρομποτική μηχανή. Είναι ο τρίτος. Το 1979, νωρίς νωρίς, ένας εργάτης σκοτώθηκε όταν τον κτύπησε στο κεφάλι ένας βαρύς ρομποτικός βραχίονας στο τμήμα συναρμολόγησης στο εργοστάσιο της ford στο flat rock, στο MIchigan των ηπα. Και το 1981 ένας εργάτης σκοτώθηκε σε εργοστάσιο της kawasaki στην ιαπωνία, στη διάρκεια επισκευής ενός ρομπότ. Πρωτιά, λοιπόν, μόνο για την ευρώπη.

Οι ειδικοί συστήνουν ψυχραιμία, και έχουν δίκιο. Δεν ξεκίνησε η ανταρσία των ρομπότ κατά των ανθρώπων! Εξάλλου πριν έναν αιώνα μπορούσε κάποιος να σκοτωθεί απ’ την κλωτσιά του γάιδαρού του - ούτε τότε ήταν ανταρσία. Απλό ατύχημα.
Ο μόνος που είχε ένα προβληματάκι με τον θάνατο του 22χρονου στο εργοστάσιο της Volkswagen ήταν η γερμανική δικαιοσύνη. Θα έπρεπε να ασκηθεί ποινική δίωξη... εναντίον ποίου όμως; Των προγραμματιστών; Ήξεραν ότι είχαν κάνει κάποιο λάθος και μάλιστα τέτοιο που θα έκανε την μηχανή δολοφόνο; Ή εναντίον της μηχανής, και η υπόθεση να πάει γρήγορα στο αρχείο;

Ο DiCaprio σαν Hugh Glass στο "The Revenant" (στα ελληνικά: “Η επιστροφή”) του Alejandro Inarritu.

Πριν δείτε (αν είδατε) το φίλμ, το είχαν δει κάποιοι άλλοι. Η παραγωγός εταιρεία 20th Century Fox, πριν την επίσημη προβολή του, έκανε δοκιμαστική προβολή σε “πειραματικούς” θεατές. Πάνω από 100 άτομα είδαν την ταινία φορώντας ειδικά τεχνο-βραχιόλια, που κατέγραφαν τους ρυθμούς της καρδιάς τους, την υγρασία του δέρματος, τις κινήσεις τους στην καρέκλα και τις αντιδράσεις τους στον ήχο. Η καταγραφή έδειξε ότι σε 14 σκηνές οι θεατές / πειραματόζωα καρδιοκτύπησαν, ενώ σε 15 είχαν αντίδραση πανικού (αυτά, μετά την επεξεργασία των δεδομένων). Το δείγμα κοινού έμεινε επίσης χωρίς έντονες συναισθηματικές αντιδράσεις στη μισή περίπου διάρκεια της προβολής.
Αν και τέτοιου είδους βιομετρικές καταγραφές γίνονται εδώ και μια δεκαετία για λογαριασμό διαφημιστικών εταιρειών (και των πελατών τους), η περίπτωση του "The Revenant" είναι η πρώτη δημόσια γνωστή που αφορά τον κινηματογράφο. Ως τώρα παρόμοιες έρευνες στον σινεμά γίνονταν με μικρότερο (αριθμητικά) κοινό, και με συνεντεύξεις για την γνώμη των θεατών εκ των υστέρων. Χαρτιά και μαγνητόφωνα... Τα “φορετά” γκάτζετ είναι φτηνότερα και προσφέρουν πια την δυνατότητα για just in time (και “αντικειμενικές”) μετρήσεις αντιδράσεων, σε πολύ μεγαλύτερα δείγματα.
Ο σκηνοθέτης Inarritu είδε κι αυτός, όπως ήταν φυσικό, τα αποτελέσματα της έρευνας. Οι όχι αυθαίρετες προβλέψεις υποστηρίζουν ότι τέτοιου είδους φορητοί αισθητήρες θα γίνουν κοινοτοπία σύντομα, κυρίως απέναντι σε εναλλακτικές εκδοχές (μοντάζ) των ταινιών, σε συνεργασία σκηνοθετών και εταιρειών. Σκοπός; Να “σημαδεύονται” πιο αποτελεσματικά τα κάθε φορά target group σε ότι αφορά τις συγκινήσεις τους.

Απ’ την εποχή του “μοντάζ των εντυπώσεων” του Αϊζενστάιν έχει περάσει ένας αιώνας... Τι πρόοδος όμως, ε;

Η άποψή μας (εδώ και χρόνια!) ότι οι χερσαίες ι.χ. μετακινήσεις είναι ξεπερασμένες, καθότι είναι περιορισμένες στις δύο διαστάσεις του εδάφους ενώ υπάρχει μια (καπιταλιστικά) ανεκμετάλλευτη 3η διάσταση (ο αέρας) περιγελάστηκε (ίσως)• όμως να που πλησιάζει η στιγμή της αλήθειας. Και μάλιστα από μια υποτιμημένη μεριά: την κίνα, που ανεβαίνει τα σκαλιά της τεχνολογικής ανάπτυξης τρία - τρία. Στις αρχές Γενάρη (2016) μια κινεζική εταιρεία ειδικευμένη στα drones, η Ehang Inc, παρουσίασε στο Consumer Electronics Show στο Las Vegas, το ατομικό όχημα της εικόνας, με το εργοστασιακό όνομα Ehang 184. Μοιάζει με ελικόπτερο, αλλά είναι ένα “επιβατηγό” drone.
Το Ehang 184 είναι ηλεκτροκινούμενο και εντελώς αυτόματο. Οι μπαταρίες του φορτίζονται με 2 ώρες, και μπορεί να μεταφέρει 100 κιλά (ένα άτομο και μια μικρή αποσκευή) πετώντας επί 23 λεπτά σε υψόμετρο “επιφάνεια της θάλασσας”. Ο σχεδιασμός του είναι για να πετάει σε ύψος μεταξύ 300 και 500 μέτρων πάνω απ’ το έδαφος, με μέγιστο ύψος τα 3,5 χιλ., και μέγιστη ταχύτητα τα 100 χιλ/ώρα. Η πτήση είναι αυτόματη: μέσω gps ο επιβάτης προσδιορίζει την διαδρομή του (αρχή και τέλος), και οι βασικές κινήσεις που έχει να κάνει είναι δύο. Να πατήσει τα πλήκτρα “απογείωση” και “προσγείωση”. Το Ehang 184 μπορεί να προσγειωθεί σε οποιοδήποτε ανοικτό parking...

Παρότι το Ehang 184 είναι εντυπωσιακό, μπορεί να θεωρηθεί μόνο η “βάση”. Βελτιώσεις στην πτητική αυτονομία του (δηλαδή στα ηλεκτρικά του) ασφαλώς θα απαιτηθούν. Η τωρινή τιμή πώλησης απ’ την εταιρεία προσδιορίζεται μεταξύ 200 και 300 χιλιάδων δολαρίων• δηλαδή είναι, προς το παρόν, χόμπι για βαθύπλουτους. Επιπλέον δεν υπάρχουν ακόμα κανόνες αεροπλοΐας για drones (γενικά) και επιβατικά drones (ειδικά), όπως επίσης κάποιου είδους πύργοι ελέγχου. “Ο κόσμος έχει ξαφνιαστεί” όπως σχολίασε αυτάρεσκα ο Shang Hsiao, συνιδρυτής και οικονομικός διευθυντής της Ehang Inc.

Ξαφνιασμένοι ή όχι, ο (εναέριος) δρόμος άνοιξε. Κι αυτό θα προκαλέσει, καθώς θα ωριμάζει, μια ριζική αλλαγή στην εννόηση και την μορφοποίηση των πόλεων. Τι θα μεσολαβήσει στο κεφάλαιο “urban”; Δεν ξέρουμε, αλλά υποψιαζόμαστε ότι δεν θα είναι ευχάριστο...

"Τα παιδία παίζει". Όχι μόνο με tablets (αριστερά) αλλά και με ρομπότ μικρής κλίμακας (στη μέση).
Το παιδικό παιχνίδι θα είναι οπωσδήποτε μια διαδικασία εξοικείωσης με τα οικιακά ρομπότ, όπως έγινε ήδη με τους προσωπικούς υπολογιστές μέσω των video games. Όσοι / όσες είστε νεαροί / νερές ηλικιακά, και χωρις βλαστάρια, ετοιμαστείτε από τώρα για το κοντινό οικογενειακό μέλλον σας:
- Γιαννάαααακη; Που είναι το παπούτσι μου;
- Το πήρε ο (ρομπο)Τάκης μαμά (μπαμπά)! Τώρα θα τον μαλώσω, να το φέρει... Ή, μάλλον, μπες στο googlehome να το βρούμε...

"Οι ερευνητές λένε ψέματα" (όχι πάντα!) Αν κάνετε τέτοιου είδους παρατήρηση μπροστά σε έναν, έστω, ερευνητή, οποιουδήποτε πεδίου, θα φάτε άγριο κράξιμο. Είναι η μοίρα των "ανειδίκευτων": δεν μπορούν να προσβάλουν το κύρος των ειδικευμένων!!!
Όμως πράγματι "οι ερευνητές λένε ψέματα" - το υποστηρίζουν ..... ερευνητές! Δύο τέτοιοι, απ’ το πανεπιστήμιο του Stanford, ο Jeff Hancock (καθηγητής) και David Markowitz (μεταπτυχιακός) έψαξαν τα άρθρα που περιλαμβάνει η βάση δεδομένων PubMed, με όλες τις δημοσιεύσεις “επιστημών ζωής” απ’ το 1973 ως το 2013. Σ’ αυτή τη συλλογή εντόπισαν 253 δημοσιεύσεις, οι περισσότερες σε περιοδικά βιο-ιατρικής, για τις οποίες είχαν τεκμηριωθεί “απάτες” (είτε ψευδή στοιχεία είτε χειραγωγημένα συμπεράσματα / αποτελέσματα).

Σκοπός της συγκεκριμένης έρευνας (δημοσιεύτηκε στο Journal of Language and Social Psychology τον περασμένο Νοέμβρη) δεν ήταν, βέβαια, να αποδείξει ότι οι "επιστήμονες κλέβουν στα χαρτιά"! Ήταν πολύ πιο φιλόδοξος: να βρεθούν "γλωσσικές δομές" των επιστημονικών εξαπατήσεων, έτσι ώστε, στη συνέχεια, η δουλειά της ανάλυσης και του εντοπισμού τέτοιων δολιοτήτων να μπορεί να γίνει από υπολογιστές.

Δεν μπορούμε να προβλέψουμε πόσο μακρυά θα πάει αυτή η ευγενής προσπάθεια περιφρούρησης της επιστημονικής αλήθειας και εντιμότητας... Θα έχει την πλάκα του όμως αν, στο κοντινό μέλλον, κάποιο ρομπότ / επιστημονικό σεκιούριτυ ζητάει τα πτυχία διάφορων φιλόδοξων επιστημόνων, και τα σκίζει μπροστά τους φτύνοντάς τους στα μούτρα...

Τα "big data" δεν είναι (πιο σωστά: δεν επιτρέπεται να είναι) απλά τεράστιοι σωροί δεδομένων, τους οποίους οι πανέξυπνες μηχανές θα σκάβουν κάθε φορά, on demand, ανασύροντας πότε το ένα και πότε το άλλο στατιστικό συμπέρασμα. Σύμφωνα με ορισμένους φιλόδοξους τεχνικούς, αυτοί οι “σωροί” κρύβουν και το υλικό των προβλέψεων... Ποιές συσχετίσεις δεδομένων, όμως, μπορούν να “γεννήσουν” ακριβείς προβλέψεις; Πως μπορεί να αξιοποιείται το ψηφιακά αποθηκευμένο παρελθόν για να αναπαρίσταται αξιόπιστα το μέλλον;

Στο αμερικανικό ΜΙΤ φαίνεται ότι τους απασχολεί (και) αυτό το θέμα. Την περασμένη χρονιά κατασκεύασαν μερικούς αλγόριθμους, τους πέρασαν στην Data Science Machine, και την έβαλαν να διαγωνιστεί με 906 ανθρώπινες ομάδες, σε τρεις χωριστούς διαγωνισμούς, "πρόβλεψης" ή "διαίσθησης". Δεδομένου ότι δεν υπήρχε από πριν όριο χρόνου για την εξαγωγή της τελικής “πρόβλεψης”, η D.S.M. κατέληξε σε πόρισμα πριν τους ανθρώπινους ανταγωνιστές της στις 615 απ’ τις 906 περιπτώσεις. Στους δυο απ’ τους τρεις διαγωνισμούς η σύγκριση έδειξε ότι οι προβλέψεις της μηχανής ήταν ακριβείς (σε σχέση με τις ανθρώπινες) κατά 94% έως 96%. Στον τρίτο διαγωνισμό η επίδοσή της έπεσε στο 87%.

Καθόλου άσχημα. "Πολύ καλά" μάλιστα αν συνυπολογιστεί ότι η μηχανή χρειαζόταν από 2 έως 12 ώρες για να καταλήξει, ενώ οι ανθρώπινες ομάδες χρειάστηκαν σε μερικές περιπτώσεις ακόμα και μήνες. Ο Kalyan Veeramachaneni, ερευνητής του εργαστηρίου επιστημών υπολογιστή και τεχνητής νοημοσύνης του MIT, δήλωσε ευτυχής: "εκείνο που έχουμε δει απ’ την εμπειρία μας στην επίλυση διάφορων προβλημάτων σχετικών με τα επιστημονικά δεδομένα είναι πως ένα απ’ τα κρίσιμα βήματα είναι αυτό που ονομάζαμε feature engineering"...
Feature engineering; Why not?

Δεν είναι, κατά πάσα πιθανότητα, ένα απ’ τις φλέγοντα ζητήματα στις (ρημαδο)ζωές μας, αλλά είναι σίγουρα ένα θέμα: ποιές τεχνολογικές έρευνες και εφαρμογές θα εκτοξευτούν μέσα στο 2016; Το καθεστωτικό bbc έθεσε το ερώτημα σε μια σειρά ειδικούς (συμβούλους, νομικούς, στελέχη τηλεπικοινωνιακών και τεχνολογικών εταιρειών, ερευνητές κλπ) και διαμόρφωσε το κατά την γνώμη τους top-10 των κυριότερων τάσεων για το 2016. Είπαμε ότι καλό είναι να τις δούμε:

1 - Το κυβερνοέγκλημα και η ανανέωση της έμφασης στην κυβερνοασφάλεια (οι μυστικές υπηρεσίες εξαιρούνται). Ειδικά σε σχέση με το
2 - Internet of things και η ανάπτυξη του υπερδιασυνδεμένου (καθημερινού) κόσμου·
3 - Η ανάλυση δεδομένων σε πραγματικό χρόνο, για λογιαριασμό των επιχειρήσεων·
4 - Η νομοθεσία για την προστασία των δεδομένων·
5 - Οι εξελίξεις στην τεχνητή νοημοσύνη και στη ρομποτική, και στην αντικατάσταση διάφορων εργασιών·
6 - Η διαμόρφωση των smartphones σαν του βασικού εργαλείου για (σχεδόν) τα πάντα·
7 - Εφαρμογές εικονικής πραγματικότητας για λογαριασμό των επιχειρήσεων·
8 - Η βελτίωση της προσωποποιημένης προώθησης εμπορευμάτων·
9 - Η καθιέρωση της χρήσης drones για μεταφορές·
10 - Η αύξηση του ανταγωνισμού εκ μέρους των start-ups εναντίον καθιερωμένων εταιρειών.

Όπως και να το δει κανείς, η (καπιταλιστική) αλλαγή παραδείγματος μόνο βαρετή δεν είναι!

"Τα στερνά τρώνε τα πρώτα": η παροιμία είναι για άλλο θέμα, να όμως που αντιστρέφεται (προς στιγμήν...) στην αιχμή του νέου παραδείγματος: τα πρώτα τρώνε τα στερνά!
Διάφορες τεχνικές δοκιμάζονται για την αντιμετώπιση κακόβουλων ή ανεπιθύμητων drones (μια τέτοια ιδέα στο cyborg 3), όμως αυτή εδώ, απ’ την ολλανδική αστυνομία, δείχνει (τουλάχιστον) ευρύτητα πνεύματος! Βγαλμένος απ’ τις κυνηγετικές παραδόσεις του ευρωπαϊκού μεσαίωνα (αλλά και σημερινών κυνηγών στις ασιατικές στέπες) ο αετός καλείται ξανά στην πρώτη γραμμή. Αυτή τη φορά εναντίον drones!
Και κάτι μας λέει ότι θα είναι τέλειος!

Το αν πρόκειται αυτή η ιδέα (εφαρμόσιμη αν υπάρξει η κατάλληλη εκπαίδευση) να ευδοκιμήσει για καιρό δεν το ξέρουμε. Υποθέτουμε πως όχι - οι τεχνολόγοι δεν πρόκειται να αφήσουν το πεδίο "drone εναντίον drone" σε αετούς, γεράκια και ταχυδρομικά περιστέρια! Όμως σκεφτείτε διάφορους “τριτοκοσμικούς” που γίνονται, και θα γίνουν, πεδίο βολής των πολεμικών uav. Γι’ αυτούς η ιδέα είναι τέλεια. Φιλική με το περιβάλλον και τις παραδόσεις τους, και οπωσδήποτε εξαιρετικά φτηνή. Κι αργότερα, ποιός ξέρει; "Αρπακτικά αυτοκτονίας"...

(Όσοι / όσες ενδιαφέρονται για την πανεύκολη ήτττα των drones από αετούς, μπορούν να απολαύσουν τα “εκπαιδευτικά” της ολλανδικής αστυνομίας εδώ.)

cyborg 05

Δεν κάνουμε διαφημίσεις, οπότε η αναφορά στον Solu δεν έχει να κάνει με την βεβαιότητα πως είναι το επόμενο δημοφιλές γκάτζετ στην πιάτσα, αλλά μάλλον για το αντίθετο: εμφανίζεται σαν ενδιαφέρων νεωτερισμός (όσο μπορεί να μιλάει κανείς για νεωτερισμούς ενώ επίκεινται οι κβαντικοί υπολογιστές...) αλλά μπορεί και να βουλιάξει εμπορικά.
Ο Solu (σημαίνει: "οργανικό κύτταρο") είναι μια φινλανδική εφεύρεση, οπότε άνετα μπορεί ο καθένας να σκεφτεί ότι στα τεχνο-κάτι κυκλώματα του ιδιαίτερου φιλανδικού κράτους, μετά την απώλεια του βασίλειου της nokia, δεν κλαίνε, ούτε καταριούνται την ατυχία τους· ψάχνουν μια καινούργια λαβή στο παγκόσμιο τεχνολογικό στερέωμα. Ο Solu, μεγέθους όσο ένα πακέτο τσιγάρα "κασετίνα", φαίνεται να μοιάζει με smartphone αλλά είναι υπολογιστής. Το λειτουργικό του είναι μια γερή μεταμόρφωση του android, αλλά η λειτουργική "φιλοσοφία" του διαφέρει έντονα απ’ αυτό που ξέρουμε σαν p.c. Συνδιαλέγεται "οργανικά" με το cloud computing, "δέχεται εντολές" με διάφορες χειρονομίες (εκτός απ’ τα "χάδια" των smartphones) και, κυρίως, δεν ταξινομεί τα περιεχόμενα με την κλασσική μορφή των "φακέλων". Δεν υπάρχει τίποτα απ’ την γνωστή "επιφάνεια γραφείου" που καθιέρωσε η Apple και έγινε κοινότοπη στη συνέχεια, αλλά κάτι σαν αυτό που δείχνει η φωτογραφία αριστερά: μια (υποτιθέμενη) αναπαράσταση των συσχετίσεων που κάνει το μυαλό μας. Εννοείται (;) ότι για να δουλέψει ο Solu δεν χρειάζεται να αγοράσει κανείς (ή να κλέψει) οποιοδήποτε software: με μια μηνιαία συνδρομή (της τάξης των 20 δολαρίων τον μήνα) έχει πρόσβαση σε οποιοδήποτε πρόγραμμα θέλει.

Ο Solu (του οποίου η εξέλιξη χρηματοδοτήθηκε από crowdfunding) δεν είναι ακόμα έτοιμος για την αγορά. Κι ίσως να μην τον δείτε ποτέ. Μια εφαρμόσιμη καινοτομία δεν είναι, υποχρεωτικά, μια εμπορική επιτυχία, ειδικά στον καπιταλιστικό ανταγωνιστικό κόσμο. Το cloud computing πρέπει να κερδίσει το "στοίχημα" της ιδιωτικότητας (ή, πιο σωστά, ό,τι έχει μείνει απ’ αυτήν) και ο Solu πρέπει παράλληλα να κερδίσει το κοινό των smartphones και των tablets νικώντας την συνήθεια των χρηστών τους. Όλα αυτά εναντίον εδραιωμένων μεγα-επιχειρήσεων (που δεν θα είναι, βέβαια, τέτοιες αιώνια).

Άγνωστο τι ώθηση θα δώσει στην τεχνολογία / βιομηχανία των ψηφιακών σεξουαλικών μεσολαβήσεων το "ψηφιακό δέρμα" (digital skin) που ετοιμάζουν κάποιοι τεχνικοί, εύλογο όμως ότι δεν θα πάει χαμένη μια τέτοια εφεύρεση.
Σύμφωνα με δημοσίευση στο περιοδικό Science τον περασμένο Οκτώβρη, το πρόβλημα που τείνουν να λύσουν οι τεχνικοί είναι η διαβίβαση των κατάλληλων εντάσεων / μηνυμάτων από τα "δάκτυλα" τεχνητών βραχιόνων στον ανθρώπινο εγκέφαλο. Ή και στον ηλεκτρονικό. Προσανατολίζονται στην κατασκευή και χρήση μικροσκοπικών πιεζο-ηλεκτρικών αισθητήρων, με την μορφή "επιφάνειας", που θα είναι έτσι σχεδιασμένοι ώστε η ταχύτητα διαβίβασης των ηλεκτρικών σημάτων να είναι ανάλογη με την πίεση που θα ασκείται σ’ αυτούς. Οι έρευνες (και οι προτεινόμενες λύσεις) σχετίζονται και με τα υλικά που θα χρησιμοποιηθούν, ώστε να είναι ελαστικά.
Όπως συμβαίνει συνήθως, ο επίσημος προσανατολισμός και του ψηφιακού δέρματος είναι ανθρωπιστικός: στην προσθετική μελών στις περιπτώσεις ακρωτηριασμών.
Δεν χάθηκε ο κόσμος, όμως, αν κυκλοφορήσουν και κάποια γάντια (με τέτοιους αισθητήρες) για λογαρισμό του cyber-sex. Ε;

Η Θαλιδομίδη παρουσιάστηκε το 1957, πρώτα στη δυτική γερμανία, σαν ένα αβλαβές ηρεμιστικό, απ’ την φαρμακοβιομηχανία Chemie - Grünenthal. Το ηρεμιστικό διαφημιζόταν ειδικότερα (και) για τις εγκύους. Επί 5 χρόνια, ως το 1962, η Θαλιδομίδη χρησιμοποιούνταν περίπου σαν την ασπιρίνη· στην ίδια πενταετία άρχισαν να γεννιούνται εκατοντάδες παιδιά σαν το κοριτσάκι της φωτογραφίας: με εντελώς παραμορφωμένα τα άκρα τους. Υπήρχαν επίσης και πολλοί θάνατοι εμβρύων.
Η επιστημονική σοφία της εποχής απέδιδε αυτές τις δυσμορφίες στην "πυρηνική ακτινοβολία". Η Θαλιδομίδη κυκλοφορούσε εν τω μεταξύ σε πάνω από 40 χώρες, όπου επαναλαμβάνονταν οι γεννήσεις παιδιών με μεγάλες παραμορφώσεις στα χέρια και τα πόδια. Το 1961 ένας αυστραλός γυναικολόγος / μαιευτήρας, ονόματι William McBride, άρχισε να συσχετίζει συστηματικά αυτές τις γεννήσεις με την χρήση Θαλιδομίδης, και το 1962, παρότι η κατασκευάστρια εταιρεία αρνούνταν οποιαδήποτε τέτοια σχέση, διέκοψε την παραγωγή της. Υπήρχαν όμως στοκαρισμένες ποσότητες διεθνώς και (το εμπόριο πρώτα!) οι ολέθριες συνέπειες της θαλιδομίδης δεν δημοσιοποιήθηκαν κατάλληλα. Έτσι, επί αρκετά χρόνια στη δεκαετία του ‘60, εκατοντάδες γυναίκες στη λατινική αμερική (και, κυρίως, στη βραζιλία) πήραν εν αγνοία των παρενεργειών το διάσημο ηρεμιστικό, με αποτέλεσμα πολλές εκατοντάδες (κάποιοι μιλούν για πολλές χιλιάδες) γεννήσεις παιδιών με παραμορφωμένα άκρα.
Τα γερμανικά δικαστήρια αθώωσαν το 1970 τους υπεύθυνους της εταιρείας, και η υπόθεση έκλεισε με αποζημιώσεις στις οικογένειες των θυμάτων. Τουλάχιστον 2.500 παιδιά στη δυτική γερμανία και άγνωστος αριθμός αλλού ονομάστηκαν “παιδιά της θαλιδομίδης” σε ένα χωρίς προηγούμενο ως τότε "επιστημονικό" (φαρμακευτικό) έγκλημα, που κουκουλώθηκε όπως όπως...

cyborg 5

Αρχές Νοέμβρη του 2015, 1,2 εκατομμύρια συνδρομητές της έντυπης έκδοσης των New York Times παρέλαβαν σαν δώρο μαζί με την εφημερίδα τους την χαρτονένια κατασκευή που βλέπετε στην εικόνα. Κάποιοι από αυτούς μπορεί να αναρωτήθηκαν αν πρόκειται για κάποιο καθυστερημένο, κακόγουστο δώρο, για το Halloween, μιας και ο εορτασμός του βρισκόταν μόλις μια βδομάδα πριν. Όσοι όμως γνώριζαν, κατάλαβαν και ήταν έτοιμοι να το δοκιμάσουν. Η κατασκεύη είναι άλλη μια καινοτομία της google, και το όνομα του πρότζεκτ είναι Google Cardboard (γκουγκλο-χαρτόνι). Εκτός από χαρτόνι, περιλαμβάνει δύο φτηνούς πλαστικούς φακούς, ενώ στο εσωτερικό του σχηματίζεται χώρος για να τοποθετηθεί ένα smartphone. Με αυτόν τον τρόπο, οι χρήστες των κινητών τηλεφώνων γίνονται, με τη χρήση μιας απλής χειροτεχνίας, κάτοχοι του πιο ακριβού μέρους μιας "υποτυπώδους" κάσκας εικονικής πραγματικότητας. Μετά την αποτυχία του Google Glass η εταιρία αποφάσισε να το ρίξει στις DIY κατασκευές; Όχι. Πιθανότατα, πρόκειται απλώς για ενέργεια προώθησης μιας επόμενης ακριβότερης και πιο ενισχυμένης εκδοχής των προϊόντων Virtual Reality (VR) της εταιρίας.

Το δώρο των New York Times συνοδεύτηκε με το αντίστοιχο application για τις φορητές συσκευές και κάπως έτσι, μαζικά, εκατοντάδες χιλιάδες βορειοαμερικάνοι/ες (αν μετρήσουμε τις οικογένειες και τους φίλους τους, είναι σίγουρα πολλοί περισσότεροι) όλων των ηλικιών, ήρθαν σε μια πρώτη επαφή με αυτό που αναφέρεται ως "δημοσιογραφία εικονικής πραγματικότητας" (VR journalism). Αυτός ο τίτλος θα ταίριαζε σε μια, οργουελιανής έμπνευσης, επιχείρηση μαζικής πλύσης εγκεφάλων, αλλά δεν πρόκειται για αυτό. Το πρώτο VR video που εκδόθηκε για αναπαραγωγή από τους "Times" ονομάζεται "Displaced" (Εκτοπισμένοι) και περιλαμβάνει εικόνες από τη ζωή τριών παιδιών, προσφύγων πολέμου, που μεγαλώνουν στο Λίβανο, το Νότιο Σουδάν και την Ουκρανία. Η βύθιση (immersion) και η ενσυναίσθηση (empathy) που ευαγγελίζονται οι διαφημιστές της εικονικής πραγματικότητας, εκφράζονται εδώ χαρακτηριστικά, σαν η ανεστραμμένη εικόνα της επιφανειακότητας και της γενικευμένης απάθειας των πρωτοκοσμικών υπηκόων.

Γράφαμε γι’ αυτό το ρομποτικό άλογο (μοντέλο LS3) πριν ένα χρόνο (cyborg 2, b&g σελ. 59) κοροϊδεύοντας (τι άλλο;) τους αμερικάνους πεζοναύτες που, σε περίπτωση βλάβης, θα έπρεπε να κουβαλάνε όχι μόνο το φορτίο του αλλά και το ρομπότ το ίδιο.
Υπάρχουν νεώτερα (έστω, για τους φίλους της ρομποτικής πανίδας). Ο αμερικανικός στρατός αποφάσισε ότι "δεν του κάνει" το LS3: η αεριοκίνησή του (είπε) κάνει πολύ φασαρία - πως και δεν προσέξαμε την εξάτμιση; Η φασαρία, οπωσδήποτε, δεν έχει να κάνει με τα αυτιά των αμερικάνων πεζοναυτών αλλά με εκείνα των μελλοντικών εχθρών τους: αν είναι να ανεβαίνεις το βουνό φωνάζοντας ότι "έρχεσαι"... άστο καλύτερα. Και το ρομπότ και την επιχείρηση.

Κρίμα. Ήταν "μια καλή προσπάθεια" (και, υποθέτουμε, οι έρευνες και τα δοκιμαστικά στοίχησαν έναν περίδρομο λεφτά - never mind: οι μαλάκες υπήκοοι πληρώνουν). Το θορυβώδες LS3 μπορούσε να κουβαλήσει μέχρι 180 κιλά, και δεχόταν ηχητικές και οπτικές εντολές. Ήταν έργο μιας κοινοπραξίας της Boston Dynamics (μιας εταιρείας κατασκευής ρομπότ που απ’ το 2013 έχει εξαγοραστεί απ’ την google...) και του ερευνητικού βραχίονα του αμερικανικού πενταγώνου, γνωστού σαν defence advances research projects agency (dapra).
Προς στιγμήν η Boston Dynamics προσπάθησε να σώσει το project φτιάχνοντας μια ηλεκτρική εναλλακτική τετράποδη λύση, το μοντέλο "spot". Παρά τις επτυχημένες δοκιμές του spot τον Σεπτέμβρη του 2015, ούτε γι’ αυτόν ενδιαφέρεται ο αμερικανικός στρατός: μπορεί να κουβαλήσει μόνο 18 κιλά maximum, και (δεν το είπαν έτσι οι καραβανάδες αλλά αυτό εννοούσαν) "κουνάβια δεν θέλουμε".

Ο ρώσος μηχανικός και συγκολλητής (παλιά ειδικότητα...) Sergei Kulagin (δεξιά) και οι φίλοι του συναρμολογούν ένα ρομπότ που έχουν βαφτίσει "Alien Aggressor", ένα θηρίο ύψους 3 μέτρων και βάρους 600 κιλών, στο Divnogorsk, μια πόλη της Σιβηρίας. Ο "Alien Agressor" που προορίζεται να κουβαλάει (να σέρνει ίσως) τον εαυτό του κινούμενος, αποτελείται από χρησιμοποιημένα εξαρτήματα αυτοκινήτων - κι αυτό τον κάνει μοναδικό.
Ποιός είπε ότι δεν υπάρχει περιθώριο για τέχνη στην ρομποτική; Ποιός είπε ότι ο Ranxerox πέθανε χωρίς απογόνους;