Page 5 - Το βιβλίο των αντιρρήσεων

και εργασίας

Sarajevo 72 - Απρίλης ‘13

Εξάλλου το να πουλάς τον εαυτό σου ως προϊόν στο διαδίκτυο δεν είναι και τίποτα µη απο-
δεκτό τη στιγµή που στην πραγµατική “αγορά εργασίας” αυτό είναι ένα από τα κυρίαρχα ιδε-
ολογήµατα στους περισσότερους χώρους δουλειάς. Το “είµαι ο κύριος του εαυτού µου” ή το
” είµαι στέλεχος της εταιρίας” - ακόµα και αν είσαι κλητήρας - είναι η πιο ξεκάθαρη αναπα-
ραγωγή της ιδεολογίας αυτών που πραγµατικά είναι ”κύριοι” του εαυτού τους γιατί πολύ
απλά έχουν το κεφάλαιο. Δηλαδή των αφεντικών.
Τι πιο φυσικό από τη µεταφορά αυτής της κυρίαρχης ιδεολογίας και σε ψηφιακή µορφή,
έτοιµη, πακεταρισµένη, µε µια καλή δόση ναρκισσισµού για πασπάλισµα στις “απόψεις” επί
παντός επιστητού.
Το διαδίκτυο αποτελεί και αυτό, ένα πρώτης τάξης παράδειγµα για το πως η κυριαρχία του
γενικού ανάλογου (χρήµα) βρίσκεται παντού. Από τα εξαφανισµένα εργασιακά δικαιώµατα
που κατακτήθηκαν τον περασµένο αιώνα, µέχρι τη φούσκα του χρέους και τον αποικισµό του
ίδιου του χρόνου από τον καπιταλισµό µε τη µορφή της πίστωσης, µέχρι το µηντιακό θέαµα
και την παρηκµασµένη “δηµόσια σφαίρα” που πλέον περιλαµβάνει από µαφιόζους µέχρι παι-
δεραστές και νεοναζί, κάθε πτυχή του κοινωνικού πεδίου διαµεσολαβείται από το χρήµα.

“Και που θέλεις να καταλήξεις;” θα ρωτήσει κάποιος; Σε καµιά περίπτωση δεν θα ήθελα να
καταλήξω στο συµπέρασµα πως θα έπρεπε όλοι να γίνουµε κάποιου είδους ψηφιακού ανα-
χωρητή που δεν χρησιµοποιεί το διαδίκτυο ή τα µέσα κοινωνικής δικτύωσης. Απλά κάπου γί-
νεται βαρετό να διαβάζεις από εδώ και εκεί για το πως δεν υπάρχει εργατική τάξη και το πως
όποιος µιλάει για την εργατική τάξη είναι κνίτης και µόνο.
Τη στιγµή µάλιστα που όλοι γεµίζουν το διαδίκτυο µε περιεχόµενο από τον “ελεύθερο” χρό-
νο τους που µόνο ελεύθερος δεν είναι µιας και τον χρησιµοποιούν για να δίνουν εργατοώρες,
κλικ και φυσικά κέρδη στις εταιρίες. Να γιατί εξάλλου το “ελεύθερο λογισµικό” πονάει τό-
σο πολύ τις εταιρίες, να γιατί πάνε να επιβληθούν καινούργιες κατασταλτικές νοµοθεσίες σε
όποιον αµφισβητεί την ψηφιακή ιδιοκτησία.
Είµαστε οι εργάτες του facebook, οι επισφαλείς του twitter, οι άνεργοι του youtube. Λόγω
κρίσης αυτή ακριβώς η παρατήρηση έχει να κάνει και µε το ψηφιακό κόσµο αλλά και µε τον
πραγµατικό κόσµο της ανεργίας και της επισφάλειας.
Έχουµε παραχωρήσει το δικαίωµα στις εταιρίες να βγάζουν κέρδη µε το αντάλλαγµα να δεί-
χνουµε ο ένας στον άλλο τις ταυτότητες µας. Την ίδια στιγµή βέβαια οι υποδοµές του διαδι-
κτύου βασίζονται στην εργασία εκατοµµυρίων ανθρώπων που κατασκευάζουν συσκευές σε
- να κάνει “διαφήµιση” ή/και “δυσφήµιση”· γραµµές παραγωγής της Ασίας για ένα κοµµάτι ψωµί στην κυριολεξία. Υπάρχουν και τα χει-
- να κινείται (“σερφάρει”) χαζεύοντας. ρότερα µην ξεχνιόµαστε. Αλλά είναι άλλο πράγµα να έχεις συνείδηση σε ποιο κόσµο ζεις και
- να “επισκέπτεται” βιβλιοθήκες (βάσεις δεδοµένων), δηµόσιες υπηρεσίες, ιδιωτικές άλλο πράγµα να λες πως “έχουµε καπιταλισµό βέβαια αλλά η εργατική τάξη δεν υπάρχει”.
επιχειρήσεις, ή/και άλλα αξιοθέατα· Ναι προφανώς δεν υπάρχουµε “εµείς”. Υπάρχει µόνο οι εταιρίες, τα αφεντικά, οι κεφαλαι-
Επιπλέον οι αρχές (και οποιοσδήποτε άλλος έχει την σχετική γνώση) µπορoύν, όπως οκράτες αλλά µε κάποιο “µαγικό” τρόπο… εµείς δεν υπάρχουµε.
σε κάθε αστικό (urban) δίκτυο δρόµων, να εγκαταστήσουν και στο internet τρόπους Αυτά τα ολίγα και δεν ξέρω αν έγινα κατανοητός, απλά η συζήτηση περί εργατικής τάξης -
επιτήρησης και ελέγχου... και ύπαρξης της ή όχι – σε έναν κόσµο που οδεύει ολοταχώς προς τη φεουδαρχία Κράτους-
πλήκτρα, οθόνες και αξία
πλήκτρα, οθόνες και αξία
Εταιρίας µε Θεό την ανάπτυξη και στρατό την αστυνοµία µου φαίνεται γελοία. Όχι µόνο
Κατά την άποψη του risinggalaxy είναι (κυρίως) τα social media που “προσθέτουν υπάρχει η εργατική τάξη αλλά οδεύει ολοταχώς προς την επιστροφή στις δουλοπαροικίες.
αξία” στο δίκτυο ηλεκτρονικής κυκλοφορίας· και, κατά συνέπεια, η “απασχόληση” Και αυτό όχι µόνο στην Ασία της FoxCon αλλά και στην Ευρώπη των εκατοµµυρίων ανέρ-
των φίλων αυτών των κοινωνικών (υπο)δικτύων µε δαύτα, συνιστά κάποιο είδος ερ- γων που ο επόµενος έξυπνος Φύρερ θα βάλει να δουλεύουν σε στρατόπεδα εργασίας, µε αν-
γασίας. Επειδή ωστόσο δεν µπορεί να βρει µια απάντηση στο ερώτηµα “και ποιά είναι τάλλαγµα µια κρατική “προνοιακή” πολιτική στέγης και τροφής.
η αξία της διασταυρούµενης ηλεκτρονικής αυτο-έκθεσης” για τους κυρίους είτε του
δικτύου είτε της κυκλοφορίας σ’ αυτό, µετατοπίζεται στις διαφηµίσεις στον κυβερνο- Και δεν νοµίζω εκεί να έχει twitter. Και θα είναι και αργά για µεταµοντέρνες θεωρήσεις της
χώρο, σαν έµµεση απόδειξη της (εκµετάλλευσης της) εργασίας της αυτοέκθεσης. πραγµατικότητας από καθηγητές του “περίπου”.
Ας δούµε το θέµα αλλιώς, µέσα απ’ τον προηγούµενο παραλληλισµό. Πώς, άραγε,
“κερδίζουν” οι διαφηµιστικές εταιρείες στο φυσικό αστικό (ή υπεραστικό) οδικό δί- Ρωτήστε τα αδέλφια µας εργάτες στα στρατόπεδα συγκέντρωσης του Ελληνικού Κράτους
κτυο; Υποτίθεται τραβώντας την προσοχή όσων κυκλοφορούν σ’ αυτό - αδιάφορο πως αν έχουν ίντερνετ. Αλλά ξέχασα, αυτοί δεν είναι αδέλφια µας εργάτες, αφού εργατική τάξη
ακριβώς κυκλοφορούν, εάν είναι πεζοί, εποχούµενοι σε ιδιωτικά ή δηµόσια µέσα. Εάν, δεν υπάρχει και εµείς έχουµε σφιχταγκαλιασµένη την άποψη µας µαζί µε το πληκτρολόγιο
λοιπόν, στο αστικό τοπίο υπάρχει κάποιου είδους εκµετάλλευση του βλέµµατος ή εκµε- που κατασκεύασε ένας ασιάτης υποαµειβόµενος σε γραµµή παραγωγής κάπου στην Ασία.
τάλλευση της προσοχής (απ’ τους διαφηµιστές), θα ήταν αρκετό αυτό για να υποστηρι- Και οι καπιταλιστές γελάνε τρίβοντας τα χέρια τους.
χτεί ότι µια βόλτα στην πόλη συνιστά “εργασία για λογαριασµό των διαφηµιστικών”;
Ένας τέτοιος ισχυρισµός δεν είναι µόνο υπερβολικός και λανθασµένος λόγω υπερ- risinggalaxy
βολής. Είναι λανθασµένος και πολιτικά, σε σχέση µε το τι έχει φτάσει να είναι (και πως
5 εκµεταλλεύεται τι) ο καπιταλισµός. Δεν πρόκειται, πλέον, για ένα σύστηµα εκµετάλ-
λευσης µόνον της εργασίας· αυτής, πράγµατι, κυρίως και στρατηγικά· αλλά όχι µόνο