#32 - 02/2025

engineering of everything: τεχνητές μήτρες, υπερμωρά...

Σε μια ιστορική εποχή που οι καπιταλιστικές νόρμες επεκτείνονται, άλλοτε “συναινετικά” και άλλοτε βίαια, στον έλεγχο της φυσικής και της κοινωνικής αναπαραγωγής, με τις βιοτεχνολογίες και την κυβερνητική σε όλους τους συνδυασμούς τους, θα ήταν απίθανο να την “γλυτώσει” η ανθρώπινη εγκυμοσύνη και η γέννηση παιδιών. Τεχνολογικές “βελτιώσεις” ή “διευκολύνσεις” εδώ ή εκεί: η ιδεολογία που τις θεωρεί “χρήσιμες”, “αθώες” έως και επιθυμητές έχει εδραιωθεί σε μεγάλα τμήματα των πρωτοκοσμικών κοινωνιών...

Τα δύο μικρά (μεταφρασμένα) κείμενα που ακολουθούν θίγουν επιγραμματικά τις εξελίξεις σ’ αυτά τα ζητήματα. Γραμμένα όχι με πνεύμα αυστηρής πολεμικής αλλά μάλλον με την ένδειξη “προοσοχή!” προσφέρουν μια πρώτη προσέγγιση του σημείου στο οποίο βρίσκονται σήμερα οι “τεχνολογίες αναπαραγωγής και βελτίωσης” - και μια υπόμνηση των ηθικών ενστάσεων που εγείρονται, σε μια εποχή όπου η ηθική δεν είναι της μόδας...

H.T.

είναι πολύ νωρίς για κλινικές δοκιμές σε τεχνητές μήτρες

Μια τεχνολογία που προορίζεται να βοηθήσει τα εξαιρετικά πρόωρα βρέφη εγείρει ζητήματα ανισότητας και μπορεί κάποια στιγμή να απειλήσει τα δικαιώματα των γονέων να λαμβάνουν αποφάσεις.

Οι τεχνητές μήτρες περνούν από τη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας σε πιθανές δοκιμές με εξαιρετικά πρόωρα ανθρώπινα μωρά. Τα δυνητικά οφέλη αυτής της τεχνολογίας είναι μεγάλα - ωστόσο, με τα δικαιώματα του εμβρύου να αποτελούν πλέον πολιτικό μέτωπο στη συζήτηση για τις αμβλώσεις, πιστεύουμε ότι η κοινωνία πρέπει να αντιμετωπίσει τις ηθικές και νομικές επιπτώσεις πολύ πριν αρχίσουν αυτές οι κλινικές δοκιμές.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, ο πρόωρος τοκετός είναι η κύρια αιτία θανάτου σε παιδιά κάτω των πέντε ετών. Μια τεχνητή μήτρα θα μπορούσε να παρέχει στα εξαιρετικά πρόωρα νεογέννητα ένα περιβάλλον όπως της μήτρας, αναρτώντας το έμβρυο σε ένα εύκαμπτο δοχείο γεμάτο με εργαστηριακό αμνιακό υγρό. Αυτή η καινοτομία - που μέχρι στιγμής έχει δοκιμαστεί μόνο σε ζώα - θα μπορούσε να μετριάσει ή ακόμη και να αποτρέψει τις επιπλοκές του πρόωρου τοκετού, επιτρέποντας στην υπανάπτυκτη καρδιά και τους πνεύμονες του εμβρύου να συνεχίσουν να αναπτύσσονται.

Μια συμβουλευτική επιτροπή της αμερικανικής υπηρεσίας τροφίμων και φαρμάκων εξετάζει τώρα αν θα επιτρέψει αυτές τις πρώτες κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους, παρά την περιορισμένη μόνο επιτυχία των δοκιμών σε ζώα. Επί του παρόντος, από βιοηθική άποψη, δεν είναι σαφές ότι τα ζωικά μοντέλα παρέχουν αρκετά στοιχεία για να προχωρήσουν οι δοκιμές σε ανθρώπους. Ωστόσο, αν η τεχνολογία αποδειχθεί ασφαλής και αποτελεσματική κάποια μέρα, θα μπορούσε να αλλάξει τα δεδομένα. Εάν συμβεί αυτό, ποια είναι τα ηθικά και νομικά ζητήματα για τα οποία ανησυχούμε;

Προκειμένου οι κίνδυνοι να αντισταθμιστούν από τα οφέλη της τεχνητής μήτρας, θα πρέπει να είναι διαθέσιμη σε έμβρυα που συχνά δεν επιβιώνουν με τη χρήση της τρέχουσας τεχνολογίας - με θερμοκοιτίδες, χολερυθρίνη και οξυγόνο, μεταξύ άλλων. Τα έμβρυα με περισσότερες από 23 εβδομάδες κύησης τείνουν να τα πηγαίνουν καλά με την τρέχουσα τεχνολογία. Αλλά τα έμβρυα κάτω των 23 εβδομάδων δεν τα καταφέρνουν. Η απόφαση για τη χρήση τεχνητής μήτρας θα ασκήσει τεράστια πίεση στους μέλλοντες γονείς, οι οποίοι θα έχουν πολύ λίγο χρόνο για να λάβουν δύσκολες αποφάσεις σχετικά με τη συμμετοχή στη δοκιμή, σε σημείο που να διακυβεύεται ουσιαστικά η ικανότητά τους να συναινέσουν με πλήρη κατανόηση των κινδύνων της συμμετοχής.

Η λήψη αποφάσεων στα όρια της “βιωσιμότητας” του εμβρύου είναι ήδη ηθικά και κλινικά πολύπλοκη, καθώς οι κλινικοί γιατροί και οι μέλλοντες γονείς ζυγίζουν διάφορα πιθανά αποτελέσματα. Η βιωσιμότητα είναι ένας δύσκολος στόχος, όπου τα αποτελέσματα είναι σχεδόν αδύνατο να προβλεφθούν, με ή χωρίς αυτή τη νέα τεχνολογία. Χωρίς σαφή κανονιστική προστασία της αυτονομίας των γονέων στη λήψη αυτών των αποφάσεων και χωρίς καλύτερες μελέτες σε ζώα που να περιγράφουν τα πιθανά οφέλη, οι τεχνητές μήτρες θα μπορούσαν να επιδεινώσουν ένα ήδη επιβαρυμένο τοπίο, πιέζοντας και περιορίζοντας τη λήψη αποφάσεων από τους υποψήφιους γονείς.

[...]

...η συνέχεια στο έντυπο τεύχος του Cyborg.
[ σημεία διακίνησης ]