Τρίτη 3 Απρίλη. Σ’ αυτόν τον “θύλακα” της Idlib έχουν συγκεντρωθεί αντικαθεστωτικοί ένοπλοι δύο βασικά κατηγοριών: αυτοί που είναι «επιρροή» (με ό,τι αυτό σημαίνει πρακτικά…) της Άγκυρας, κι εκείνοι που είναι «επιρροή» του Ριάντ. Σε μια πρώτη φάση, πέρυσι, ξεκίνησε ένας «εμφύλιος» μεταξύ τους, όπου το μπλοκ της Αστάνα υποστήριζε τους πρώτους· όμως ηττήθηκαν. Μετά απ’ αυτήν την ήττα, που παράδιδε τον θύλακα του Idlib στο Ριάντ (και στο Τελ Αβίβ, και στην Ουάσιγκτον…) το μπλοκ της Αστάνα αποφάσισε να εγκατασταθούν «παρατηρητήρια» του τουρκικού στρατού στην (συμφωνημένη με τον Άσαντ) περίμετρο του θύλακα.
Η παρουσία και τα «πέρα δώθε» του τουρκικού στρατού στην περιοχή ήταν η σημαία της ενίσχυσης (υποθέτουμε με όπλα αλλά και με κόσμο…) των ηττημένων του πρώτου γύρου της εσωτερικής αναμέτρησης στο Idlib. Έτσι, στον δεύτερο γύρο που εξελίσσεται εδώ και κάποιες εβδομάδες, οι «επιρροές» της Άγκυρας έχουν πάρει για τα καλά το πάνω χέρι στον θύλακα….
Ο.Κ. Δεν είναι, όμως, πάντα αντι-Άσαντ ένοπλοι; Δεν στηρίζει, λοιπόν, η Άγκυρα ένοπλους κατά του Άσαντ; Πως είναι δυνατόν να υποστηρίζουμε ότι αυτές οι εξελίξεις γίνονται με την συμφωνία του; Να η εξήγηση:
Όταν άρχισε να προωθείται το σχέδιο διάλυσης της συριακής επικράτειας (αφού πρώτα το είχε τροφοδοτήσει ο ίδιος ο Άσαντ δολοφονώντας μαζικά άοπλους διαδηλωτές…) στο κόλπο της χρηματοδότησης και της ενίσχυσης με κάθε μέσο των αντικαθεστωτικών «τζιχαντιστών» ανταρτών μπήκαν, σαν πρώτη γραμμή, τρία κράτη: σαουδική αραβία, κατάρ και τουρκία. Οι ένοπλοι αυτοί ήταν σουνίτες (διαφόρων ιδεολογικών/θρησκευτικών και πολιτικών αποχρώσεων) και τα «κράτη / πατρώνες» είναι επίσης σουνιτικά, αν και ειδικά το Ριάντ προωθεί μια πολύ σκληροπυρηνική εκδοχή του σουνιτισμού, ουσιαστικά «αίρεση», τον ουαχαβιτισμό…
Η εμφάνιση του ρωσικού στρατού δίπλα στον Άσαντ (και η ενίσχυση / βελτίωση της παρουσίας του ιρανικού / σιιτικού) άλλαξε την γεωμετρία του project, καταστρέφοντας ουσιαστικά το αμερικανο-ισραηλινό σχέδιο για την διάλυση της συρίας. Δύο απ’ τα τρία σουνιτικά κράτη / χρηματοδότες των αντι-Άσαντ ενόπλων, η τουρκία και το κατάρ, άλλαξαν «γραμμή», και πέρασαν στη ρωσική / ιρανική προσέγγιση, που είναι υπέρ της διατήρησης της εδαφικής ακεραιότητας της συρίας (και όχι μόνο). Αυτό, ωστόσο, δεν σήμαινε ότι αυτόματα και οι «προστατευόμενοί» τους θα άλλαζαν γραμμή!!! Πρώτον, επειδή δεν υπήρχαν καθαρά όρια στις «επιρροές» των τριών κρατών μέσα στο ρευστό μωσαϊκό των αντι-Άσαντ οργανώσεων (που έμοιαζαν περισσότερο με φρατρίες…) πριν την ρωσική εμπλοκή. Και δεύτερον επειδή η αλλαγή «γραμμής» της Άγκυρας και της Ντόχα θα μπορούσε να έχει το ανάποδο αποτέλεσμα στις τάξεις των proxies τους: να περάσουν καθαρά στη μεριά του Ριάντ…
Για να γίνει το ξεκαθάρισμα και το «δέσιμο» του μεγαλύτερου μέρους των σύρων σουνιτών, ως χτες αντι-Άσαντ ανταρτών, στην επιρροή της Άγκυρας και της Ντόχα χρειαζόταν χρόνος, χρήμα, όπλα και αίμα… Το Idlib, όπου σκόπιμα ο Άσαντ έστελνε όσους νικούσε αλλού, έγινε υποχρεωτικά το θέατρο αυτού του ξεκαθαρίσματος.
Τόσο ο Άσαντ όσο και η Μόσχα με την Τεχεράνη σαφώς και θέλουν ο έλεγχος των σύρων (και των ιρακινών, αυτό αφορά την Βαγδάτη…) σουνιτών να φύγει απ’ τα χέρια του Ριάντ (άρα και του Τελ Αβίβ και της Ουάσιγκτον) και να περάσει στην Άγκυρα και στη Ντόχα! Κυρίως η πρώτη είναι στρατιωτικά, πολιτικά και γεωπολιτικά αξιόπιστη (η δεύτερη εξαιρετικά εύρωστη οικονομικά…), και σαφώς μπορεί να είναι «προστάτης» των σύρων σουνιτών όχι μόνο τώρα αλλά και σε οποιαδήποτε μεταπολεμική συμφωνία για το συριακό καθεστώς.
Συνεπώς είναι λαθεμένο να αντιμετωπίζει κανείς την τουρκική (plus φιλοτουρκικός f.s.a.) εισβολή στη βόρεια συρία, πρώτα με την “ασπίδα του Ευφράτη” και μετά στην Afrin με τον “κλάδο ελαίας” ξεκομένα απ’ τις υπόλοιπες εξελίξεις στο συριακό πεδίο μάχης. Υπάρχει ένα στρατηγικό νήμα που συνδέει τον θύλακα της Afrin με τον ακριβώς στα νότια του θύλακα της Idlib: όποιοι επιμένουν να είναι proxies της Ουάσιγκτον, του Τελ ΑΒίβ και του Ριάντ ηττώνται, ή κινδυνεύουν αργά ή γρήγορα να ηττηθούν στρατιωτικά. Είτε είναι κούρδοι του pkk/ypg, είτε είναι ισλαμιστές ουαχαβίτες του Ριάντ… Όποιοι πηγαίνουν με το μπλοκ της Astana κερδίζουν, ή έχουν βάσιμες προοπτικές να κερδίσουν – και θα έχουν λόγο και θέση στην όποια μεταπολεμική συμφωνία, σε μια ενιαία συρία, κάπως «ομοσπονδιακή», όπου κάθε μία απ’ τις εγγυήτριες δυνάμεις θα προστατεύει ένα απ’ τα συστατικά αυτής της συριακής ομοσπονδίας, και οι τρεις μαζί το σύνολό της.
(φωτογραφία: ο χάρτης είναι χθεσινός και δείχνει την κατάσταση στη βορειοδυτική συρία· το λευκό τμήμα, με την πόλη Hatay, είναι τουρκική επικράτεια. Το πράσινο τμήμα είναι ο θύλακας του Idlib· τα εφτά πυργάκια γύρω γύρω είναι τα «παρατηρητήρια» του τουρκικού στρατού. Στη νότια άκρη του πράσινου τμήματος, το σχέδιο με το φορτηγό και την ντουντούκα αφορά την επικείμενη εγκατάσταση ενός ακόμα τουρκικού παρατηρητηρίου…
Το γκρι βόρεια – με τον γερανό και το πολεμικό αεροπλάνο – είναι η ενιαία τουρκοελεγχόμενη ζώνη της Afrin, της A’zaz, που εκτείνεται ως την Jarabulus – δεξιά στον χάρτη, δεν φαίνεται. Το κόκκινο είναι υπό τον έλεγχο του συριακού στρατού και των συμμάχων του. Αριστέρα στην Latakia υπάρχει ρωσική αεροναυτική βάση. Το κίτρινο είναι κουρδικές περιοχές· αν και στην Tall Rif’at βρίσκεται ήδη συριακός στρατός…)