Δευτέρα 7 Αυγούστου>> Κάτι λένε οι Tuareg Tinariwen σ’ αυτό το τραγούδι τους (και στο σχετικό video), κάπως (αλλά όχι πολύ!) συμβολικά, για την ηλεκτροπαραγωγική εκμετάλλευση του ουρανίου σ’ όλη αυτή τη ζώνη του δυτικού Sahel… Κάτι λένε…
Όσο για την δική μας γνώμη για τις αντιγαλλικές (και αντιδυτικές) ανταρσίες στην Αφρική, η μία μετά την άλλη; Ας περιμένουμε λίγο…
Για να μην κατηγορηθούμε, ωστόσο, για υπεκφυγή, και για να υπάρχει μια γενική ιδέα για τον γαλλικό ιμπεριαλισμό και τα τωρινά προβλήματά του στην υποσαχάρια Αφρική, να μια μικρή δόση από κάτι δικό μας, «παλιό», τότε που η Αφρική ήταν εντελώς αδιάφορη στα μέρη μας (τώρα δεν είναι;). Μάης 2014, Sarajevo νο 84 (σε χαρτί), τίτλος françafrique: ο γαλλικός στρατός στην αφρική και ιδού μερικά αποσπάσματα:
Το Παρίσι στέλνει στρατό στο μάλι… Το Παρίσι στέλνει στρατό στην κεντροαφρικανική δημοκρατία… Αφού πρόκειται για “μαύρες περιοχές” του κόσμου, και (κυρίως!) αφού πρόκειται για τον στρατό της “δημοκρατίας του πολιτισμού”, το θέμα δεν απασχολεί. Δυστυχώς για τις ήσυχες συνειδήσεις και στην αφρική γίνεται (και ίσως κλιμακώνεται) ένα μέρος του 4ου παγκόσμιου πολέμου. Και, πάλι δυστυχώς, οι ιμπεριαλισμοί που συγκρούονται δεν είναι ο εξής ένας (ο αμερικανικός) αλλά πολύ περισσότεροι.
…
Αφού το γαλλικό κράτος, απ’ τις αρχές της δεκαετίας του 1960 και μετά, έπρεπε να υφίσταται (ή να παριστάνει πως υφίσταται) την σχετική ανεξαρτησία αποφάσεων των πρώην αποικιών του, έπρεπε να ιεραρχήσει τις ανάγκες του. Για πολλές δεκαετίες (και ώσπου η πληροφορική / ρομποτική να ανοίξει καινούργιες ανάγκες σε μια σειρά “νέων υλικών”, όπως οι σπάνιες γαίες) οι στρατηγικής σημασίας ανάγκες του καπιταλισμού της “πόλης του φωτός” ήταν ενεργειακές. πετρέλαιο και (αφού η γαλλία επέλεξε την μαζική επένδυση στην πυρηνική ενέργεια) ουράνιο. Για κακή της τύχη η “μαύρη ήπειρος” έχει, ανάμεσα σε πολλές άλλες πρώτες ύλες, και αυτές τις δύο. Και οι πρώην γαλλικές κτήσεις της δυτικής αφρικής επίσης. Συνεπώς θα ήταν ένα λεπτό όσο και κρίσιμο ζήτημα για το γαλλικό κράτος (ως εκπρόσωπο των κρατικών εταιρειών ενέργειας) να διευθετήσει, με τους εκάστοτε προέδρους των σχετικών κρατών, τις λεπτομέρειες αφενός περί πειθαρχημένης και φτηνής εργασίας των ντόπιων στην εξόρυξη είτε πετρελαίου είτε ουρανίου, και αφετέρου περί απρόσκοπτης και σε “λογικές τιμές” τροφοδοσίας σ’ αυτές τις πρώτες ύλες (και σε άλλες φυσικά). Κατά συνέπεια η françafrique για δεκαετίες ήταν αυτό που θα έπρεπε να περιμένει κανείς: “μυστική διπλωματία” με επίδοξους φίλους – της – γαλλίας και εγκατάστασή τους στα προεδρικά μέγαρα με πραξικοπήματα ή εκτεταμένες νοθείες στις εκλογές· γενναίες δωροδοκίες αφρικάνων “ηγετών” αλλά και δωροδοκίες όλης της γαλλικής πολιτικής σκηνής από τέτοιους “ηγέτες”· μυστηριώδεις δολοφονίες επικίνδυνων αμφισβητιών του γαλλικού imperium· στρατιωτική ενίσχυση δικτατόρων ή, ανάλογα με την περίσταση, αντικαθεστωτικών ανταρτών· ανθρωπιστικές αποστολές· παράτες, τελετές, συνέδρια, παράσημα και οτιδήποτε άλλο μπορεί να εντυπωσιάζει (είτε στη μητέρα γαλλία είτε στις αφρικανικές κόρες)· προσανατολισμένες σφαγές που να επιδέχονται (ή όχι) “ανθρωπιστικό ενδιαφέρον”… Και: 30 άμεσες στρατιωτικές εισβολές, καλεσμένες από κάποιον· ή, απλά, απ’ τον γαλλικό ανθρωπισμό. Το αρχικό αρχηγείο της françafrique εγκατάστάθηκε στη γκαμπόν, της οποίας το πολιτικό αφεντικό, ο Omar Bongo, όχι μόνο υπήρξε ο μακροβιότερος στην καρέκλα του, αλλά έχοντας νταραβεριστεί με διάφορες διαδοχικές γαλλικές κυβερνήσεις έφτασε να έχει πολύ καλύτερη γνώση για το πως δουλεύει το πολιτικό σύστημα στο Παρίσι απ’ ότι η πλειοψηφία των εκλεκτών αποφοίτων των École normale supérieure και École nationale d‘administration.
…
Στις αρχές του 2013 το γαλλικό πεντάγωνο, αξιοποιώντας την “έκκληση βοήθειας” μιας διεφθαρμένης και καταρρέουσας χούντας και διάφορα “αντιτρομοκρατικά” προσχήματα, έστειλε στρατιώτες “με όλα τα απαραίτητα” στο μάλι, για να αντιμετωπίσουν μια πρόσκαιρη συμμαχία ισλαμιστικών οργανώσεων και Τουαρέγκ, που είχε καταλάβει την μισή (βόρεια) επικράτεια. Μαντέψτε τώρα τι ελκυστικό είχε αυτό το άνυδρο, ερημικό, εξαιρετικά αραιοκατοικημένο, βόρειο κομμάτι του μάλι, που συγκίνησε το Παρίσι και τον στρατό του… Το βρήκατε: ανεκμετάλλευτα κοιτάσματα ουρανίου.
Ύστερα, στα τέλη φθινοπώρου της ίδιας χρονιάς, αξιοποιώντας έναν εμφύλιο στην “failed state” κεντροαφρικανική δημοκρατία (επίσης άλλοτε γαλλική αποικία), ο οποίος (εμφύλιος) εμφανίστηκε σαν γενοκτονία, ο γαλλικός στρατός, ως επικεφαλής “αφρικανικής δύναμης”, αποβιβάστηκε στην πρωτεύουσα Bangui. Με “εντολή του οηε” φυσικά, και για ανθρωπιστικούς λόγους. Τώρα την ερώτηση πρέπει να (μας) την κάνετε εσείς: μήπως έχει ουράνιο η κεντροαφρικανική δημοκρατία; Έχει και παραέχει, ανάμεσα σε άλλα (χρυσό, διαμάντια, ψευδάργυρο) και ανεκμετάλλευτα κοιτάσματα ουρανίου. Επιπλέον είναι δίπλα στο σουδάν, όπου (ως γνωστόν) έχει βάλει πόδι το Πεκίνο.
…
Είναι χαριτωμένο (όσο μπορεί να είναι οτιδήποτε χαριτωμένο με τον ιμπεριαλισμό) ότι τις 2 – 2,5 τελευταίες δεκαετίες, κάθε καινούργια γαλλική κυβέρνηση αναγγέλει “το τέλος της εκμετάλλευσης – την αρχή της ισότητας” στις σχέσεις της με τις πρώην αφρικανικές κτήσεις της. Ακόμα και σαν δημόσιες σχέσεις, αυτό το “τέλος” έχει γίνει βαρετό.
Για παράδειγμα, την άνοιξη του 1997, ο φρεσκοεκλεγμένος “σοσιαλιστής” πρωθυπουργός Lionel Jospin ανήγγειλε τη νέα αφρικανική πολιτική της κυβέρνησής του με 4 λέξεις: “ούτε επεμβάσεις ούτε αδιαφορία”. Αυτό πρακτικά σήμαινε ό,τι τις προηγούμενες δεκαετίες: ούτε τις επεμβάσεις ούτε την “αδιαφορία” θα τις πολυδιαφημίζουμε…
Τον Γενάρη του 2008 ένας καινούργιος και νεωτεριστής γάλλος “υπουργός συνεργασίας” (με τις πρώην αποικίες), ο Jean – Marie Bockel, δήλωσε στη monde: “θέλω να υπογράψω το πιστοποιητικό θανάτου της françafrique”· πράγμα που σήμαινε ότι αυτή ζούσε ακόμα. Αλλά ο Bockel δεν έμεινε πολύ στο πόστο του. Δύο μήνες μετά απολύθηκε· οι φήμες τότε είπαν ότι αυτό ήταν απαίτηση του ισχυρού άνδρα της françafrique, του γκαμπονέζου προέδρου Omar Bongo. Καλά έκανε το Παρίσι: εκείνη την εποχή “δεν αδιαφορούσε” (δηλαδή βοηθούσε…) τον πρόεδρο του τσαντ Idriss Diby να αντιμετωπίσει μια εναντίον του εξέγερση. Το πτώμα του επικεφαλής αυτής της εξέγερσης Ibni Oumar δεν βρέθηκε ποτέ…
Απ’ την άλλη, τον Φεβρουάριο του 2008 το Παρίσι “δεν επενέβαινε” (δηλαδή στήριζε σιωπηλά) το καθεστώς του καμερούν, για να καταστείλει μια εναντίον του απεργία πείνας. Πάνω από 100 απεργοί πείνας πέθαναν, σ’ εκείνη την αδιάφορη υπόθεση.
…
Χάρτης των δυτικών αποικιών στην Αφρική το 1912. Εκτός απ’ την αιθιοπία όλη η υπόλοιπη ήπειρος ήταν σε «λευκά χέρια»… «Χρυσές εποχές, μεγαλεία!!!»