Τετάρτη 27 Νοέμβρη. Δεν χρειάζεται να πάρει η ασταμάτητη μηχανή σαν δεδομένους του (δυτικούς – προφανώς «αντικειμενικότατους»!…) υπολογισμούς για τουλάχιστον 100 νεκρούς διαδηλωτές στο ιράν. Φτάνουν και περισσεύουν οι (έως «σχολαστικές») ανακοινώσεις του ίδιου του ιρανικού καθεστώτος, που δεν αναφέρονται σε νεκρούς, και είναι αναμενόμενα υποεκτιμημένες. Σύμφωνα μ’ αυτές «87.000 διαμαρτυρόμενοι και rioters» έχουν συμμετάσχει σε διαδηλώσεις διαμαρτυρίας (ένας αριθμός πολύ μικρός για μια κοινωνία πάνω από 80 εκατομμυρίων ψυχών με μια τέτοια αφορμή όπως η μεγάλη και ξαφνική αύξηση της τιμής της βενζίνης) απ’ την περασμένη Παρασκευή και μετά, με το μεγαλύτερο μέρος τους να μην εμπλέκεται σε «παράνομες πράξεις». Αλλά αυτές οι αναγνωρισμένες «παράνομες πράξεις» είναι δυσανάλογα πολλές για τόσο μικρό αριθμό γενικά «ειρηνικών διαδηλωτών»: 100 τράπεζες και 57 μεγάλα καταστήματα πυρπολήθηκαν ή λεηλατήθηκαν σε μόλις μια επαρχία (πιθανότατα την Shiraz) λέει η επίσημη ανακοίνωση.
Απ’ αυτές τις παραδοχές της Τεχεράνης μπορεί κανείς να συμπεράνει πως και οι αντικαθεστωτικές διαδηλώσεις / συγκεντρώσεις είναι αισθητά μεγαλύτερες και η καταστολή τους ιδιαίτερα βίαιη – σύμφωνες με τις «παραδόσεις» του καθεστώτος. Που σημαίνει και δολοφονίες διαδηλωτών και συλλήψεις – πολύ περισσότερες απ’ τις 1.000 (συλλήψεις) που έχουν ανακοινωθεί επίσημα. Όταν, δε, στην καταστολή συμμετέχουν και οι διαβόητοι παρακρατικοί Basij (που είναι ικανοί για τα χειρότερα) δεν πρέπει να έχει κανείς αμφιβολίες.
Φυσικά το καθεστώς έχει κινητοποιήσει τους υποστηρικτές του, που κάνουν επίσης μεγάλες διαδηλώσεις (ή αντι-διαδηλώσεις). Αλλά τέτοιες πολωτικές παρελάσεις «κουκουλώνουν» – δεν λύνουν. Ειδικά σε μια κοινωνία που το 55%, μπορεί και το 60% του πληθυσμού είναι κάτω από 30 χρονών, και σε μεγάλο βαθμό «μορφωμένο»… Αυτό σημαίνει «παραγωγικό δυναμισμό» από καπιταλιστική άποψη, που συγκρούεται όμως με ένα ισχυρά πολιτικά προσοδικό καθεστώς, όπως θα ήταν οποιοδήποτε τέτοιο που επί 40 χρόνια έχει επιβάλει μια μπετονένια ακινησία, εξασφαλίζοντας (προφανώς) τους πιο εκλεκτούς απ’ τους «νομιμόφρονες» οπαδούς του, χωρίς όμως τις ελευθερίες (και κάποιους παράδες) της κατανάλωσης για όλους, που εκτονώνουν τις εντάσεις, σύμφωνα με το κινεζικό μοντέλο. Αυτό που διεθνώς ονομάζεται «διαφθορά» και πρακτικά σημαίνει μεταφορά του πλούτου από κάτω προς τα πάνω έξω και επιπλέον απ’ τα κανάλια εκμετάλλευσης της εργασίας, είναι χαρακτηριστικό και του ιράν…
Οι γεωπολιτικές / στρατιωτικές επιτυχίες του ιρανικού καθεστώτος δεν μεταφράζονται σε αξιόλογη βελτίωση της καθημερινότητας των υποτελών, ούτε καν συμβολικά. Όπως συμβαίνει παντού στον καπιταλισμό, το ζητούμενο είναι «ελπίδα για το μέλλον». Οι offshore καθεστωτικές επιτυχίες είναι λογικό να τους είναι αδιάφορες: οι άνεργοι δεν πρόκειται να καταταχτούν σαν εθελοντές στο συριακό πεδίο μάχης. Εν τέλει, ίσως ακόμα περισσότερο απ’ το ποιος έχει «δίκιο» και ποιος «άδικο», το κομβικό χαρακτηριστικό τέτοιων καθεστώτων είναι η ακαμψία τους· και η ανικανότητά τους να «ενσωματώσουν» ένα μέρος τουλάχιστον της όποιας κοινωνικής κίνησης. Τα ψίχουλα είναι κρατικός πατερναλισμός, κι αυτό δεν είναι υποχρεωτικά «ευχάριστο»! Με δυο λόγια: η ιρανική κοινωνία δεν είναι καθόλου υπανάπτυκτη καπιταλιστικά· ασφυκτιά όμως μέσα στη θεσμική «παγωμάρα» τεσσάρων δεκαετιών.
Έχουν τα δίκια τους οι ειρηνικοί διαδηλωτές λένε και ξαναλένε διάφοροι καθεστωτικοί αξιωματούχοι, ελπίζοντας ότι θα χωριστεί «η ήρα απ’ το σιτάρι». Ναι, αλλά οι «ειρηνικοί» δεν το βρήκαν το δίκιο τους… Γιατί, λοιπόν, να μην θεωρήσουν ότι γίνονται περίγελως των αρχών και γιατί να μην θυμώσουν παραπάνω γινόμενοι «ανειρήνευτοι»;
Σε τέτοιες συνθήκες, ακόμα και λίγα λίτρα (ακριβής) βενζίνης βάζουν μεγάλες φωτιές.