Κυριακή 1 Σεπτέμβρη. … Σ’ αυτή τη φάση η άνοδος της κίνας δεν μπορεί να εμποδιστεί. Αυτή η χώρα είναι απλά πολύ μεγάλη και πολύ δυνατή για να μποϋκοταριστεί ή να ανασχεθεί. Σε τελευταία ανάλυση η επιθυμία του κινεζικού λαού να μοιραστεί την παγκόσμια ευημερία είναι εντελώς νόμιμη. Η δύση δεν μπορεί παρά να διατηρήσει καλές σχέσεις με τη νέα υπερδύναμη, υπερασπίζοντας ταυτόχρονα τις αξίες της. Η άνοδος της κίνας – και του κινεζικού συστήματος – αναπότρεπτα θα δημιουργήσει μεγαλύτερο ανταγωνισμό, κι αυτές οι νέες αντιπαλότητες θα πρέπει να λύνονται ειρηνικά με κάθε κόστος. Ένας κόσμος με 8 δισεκατομύρια ανθρώπους δεν αντέχει μια παγκόσμια σύγκρουση…
Τάδε έφη ο απ’ το 1998 ως το 2005 γερμανός υπ.εξ. (και εξτρεμιστής στα νειάτα του) «πράσινος» Joscha Fischer. Αποσυρμένος απ’ την γερμανική πολιτική σκηνή και μάλλον ξεχασμένος, πριν πάνω από 2,5 χρόνια «αποχαιρετούσε την δύση» εξαιτίας της εκλογής του ψόφιου κουναβιού (Sarajevo.pdf νο 113Α, Γενάρης 2017). Τώρα κατηγορεί τον αμερικανό πρόεδρο για «κινέζικο δούρειο ίππο», επειδή «κάνει ό,τι μπορεί για να υπονομεύσει την αξιοπιστία του δυτικού μοντέλου». Όχι, δεν τον λέει πράκτορα του Xi!
Δεν τον θεωρούμε καθόλου χαζό. Καταλαβαίνει περισσότερα απ’ όσα γράφει. Ενώ πράγματι ο κινέζικος καπιταλισμός είναι «too large too…» η ανάδειξη ακροδεξιών «ηγετών» στα δυτικά κράτη είναι ένα είδος πολιτικής έκφρασης του στριμώγματος των αντίστοιχων καπιταλισμών απ’ τις παγκόσμιες (και ραγδαίες) αλλαγές που προκαλεί όχι μόνο η μη ελέγξιμη «άνοδος» της κίνας αλλά και όλων των ασιατικών (και μη) κρατών που έχουν επιλέξει να δεθούν με την κινεζική καπιταλιστική εξέλιξη.
Σε τέτοιες συνθήκες ο καπιταλιστικός «κόσμος των 8 δισεκατομυρίων» είναι δυστυχως μικρός για να χωρέσουν όλοι. Και μικραίνει γρήγορα· κυρίως για εκείνο το κράτος που πρόλαβε για λίγο να καμαρώσει πως είναι «η μόνη υπερδύναμη του πλανήτη», απολαμβάνοντας τα οφέλη απ’ την θέση του.
Η «παγκόσμια σύγκρουση» που ο πρώην γερμανός υπ.εξ. θεωρεί πέρα απ’ την αντοχή του κόσμου έχει ξεκινήσει εδώ και χρόνια. Παράξενο ή όχι (διαλέγει ο καθένας ανάλογα με την ανάλυσή του) εκείνο που την επιταχύνει δεν είναι μόνο (ή τόσο) η γρήγορη ανάπτυξη του κινεζικού καπιταλισμού, όσο το γεγονός ότι η πρώην «υπερδύναμη» που παρακμάζει δεν έχει κανένα ιστορικό παρελθόν «πτώσης». Δεν έχει, είτε σαν κοινωνία λευκών προτεσταντών είτε σαν «αξιωματούχοι» οποιουδήποτε είδους, συλλογική μνήμη διαχείρισης της όποιας υποτίμησης του κράτους και του κεφάλαιού της στον διεθνή καταμερισμό. Το ψοφιοκουναβιστάν έχει σαν εθνική ταυτότητα το «ατσαλάκωτο» και την διαρκή επέκταση· την ιδέα ενός εξαιρετικού κράτους, εν μέρει «ιεραποστολικού», εν μέρει στρατοαστυνομικού. Δεν μπορεί να υποχωρήσει συντεταγμένα, όπως θα πρότεινε μια πραγματιστική λογική. Απ’ όπου υποχώρησε (βιετνάμ, νοτιοανατολική ασία) το έκανε αφού πριν είχε σκοτώσει, κάψει και καταστρέψει ό,τι περισσότερο μπορούσε…
Κι έτσι τώρα παραδέρνει, προσπαθώντας να φρενάρει και να περιορίσει το Πεκίνο: απ’ την μια μεριά νομίζει ότι θα πετύχει «περικυκλώνοντας» στρατιωτικά την ευρασία· απ’ την άλλη νομίζει ότι θα πετύχει «ακρωτηριάζοντας» τις ροές χρήματος και εμπορευμάτων μέσα από «κυρώσεις» και λοιπές τιμωρίες… Και τα δύο αποτυγχάνουν, το καθένα μόνο του και στον συνδυασμό τους. Το μέγιστο που θα μπορούσε να εξασφαλίσει η Ουάσιγκτον ήταν, πρακτικά, μια μικρή και ιστορικά μάλλον ασήμαντη αναβολή: αν πετύχαινε η εκστρατεία της στο ιράκ και τα σχεδιά της για τη «νέα μέση Ανατολή», στην πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα. Απέτυχε, ηττήθηκε, δοκίμασε ό,τι μπορούσε…
Αυτό που συμβαίνει πια εκεί, δηλαδή εδώ δίπλα, είναι αιματηρές μάχες οπισθοφυλακών… Που ανήκουν, όμως, σ’ εκείνο που κάθε «καλούλης» Fischer νομίζει ότι μπορεί να αποφευχθεί…
(φωτογραφίες, χάρτες: Αν το Adrian Darya 1 είναι ακόμα φορτωμένο, έχουμε την απορία: τι θα κάνει ο Pompeo αν πάει και κάτσει στ’ ανοικτά της ρωσικής ναυτικής βάσης στην συριακή Tartus; Θα πείσει τους ισραηλινούς φίλους του να το βουλιάξουν; Θα μαζέψει τα ονόματα και τις διευθύνσεις των τάνκερ που θα πάνε να πάρουν το oil για να τους κάνει μηνύσεις;
Ρωτάμε από καθαρή περιέργεια: πολύ νωρίς το πρωί σήμερα το επικηρυγμένο τάνκερ βρισκόταν απέναντι…
Είναι βαρύ κι ασήκωτο, εσύ που κάποτε ήσουνα ο φόβος και ο τρόμος του πλανήτη, να μην πείθεις και να μην φοβίζεις πια… Κι απο πάνω να σε κοροϊδεύουν ότι τα έχεις χάσει…)