ΑΡΧΙΚΗ | ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ - ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ | SARAJEVO

#24 - 06/2022

• 01001100110124 – cyborg
• Για μια αντι-ιστορία της γενετικής
• Πανδημίες και βιολογικός πόλεμος: η Σκύλλα και η Χάρυβδη της 4ης βιομηχανικής επανάστασης
• Η επίθεση των γενετιστών κλιμακώνεται!
• Ψηφιακά νομίσματα, αλγοριθμικές φυλακές
• Το σώμα ως datacenter: αποθήκευση και επεξεργασία δεδομένων στο DNA
• Nευροαποικισμός
• bytes & genes

Πανδημίες και βιολογικός πόλεμος: η Σκύλλα και η Χάρυβδη της 4ης βιομηχανικής επανάστασης

Η γεωγραφική απόσταση ανάμεσα στην Wuhan και την ανατολική Ουκρανία και η χρονική απόσταση ανάμεσα στον Μάρτιο του 2020 όταν κηρύχτηκε η πανδημία και τον Φεβρουάριο του 2022 όταν ξεκίνησε η ρωσική εισβολή, μπορεί να μοιάζουν μεγάλες, αλλά ο κόσμος μας έχει γίνει πλέον επικίνδυνα ρευστός. Σχέσεις και συνάφειες που σε κανονικές συνθήκες θα έμεναν αδιόρατες, αποκτούν τέτοιο ειδικό βάρος κι εκτινάσσονται στο κέντρο, αδειάζοντας από περιεχόμενο τις αφελείς βεβαιότητες και τις καθησυχαστικές «αλήθειες» του πρόσφατου παρελθόντος. Πράγματι, πόσοι και πόσες είχαμε πριν δύο χρόνια την επίγνωση ότι ο βιολογικός πόλεμος - ή ακόμη χειρότερα, ο ακήρυχτος και αόρατος βιολογικός πόλεμος - είναι μια απολύτως υπαρκτή απειλή; Η πιο κοντινή αντιστοιχία ήταν αυτή του πυρηνικού πολέμου, αλλά no worries! Τα πυρηνικά είναι «παλιά ιστορία», του ψυχρού πολέμου και του προηγούμενου αιώνα. Όμως υπάρχει το ερώτημα: η μηχανή του πολέμου έχει μείνει καθηλωμένη στην τεχνολογία του doom’s day scenario και οι εργολάβοι του ολέθρου κάθονται εδώ και τρεις δεκαετίες άπραγοι;
Δύο σημεία από αυτά που ανέδειξε η πανδημία μας ενδιαφέρουν για τις ανάγκες αυτού του κειμένου. Το πρώτο είναι ότι η νοσηρότητα απαλλοτρίωσε την φυσική ανθρώπινη κατάσταση και τα σώματά μας έχουν μετατραπεί σε πεδίο μάχης της 4ης βιομηχανικής επανάστασης, με επίδικο την τεχνολογική επικράτηση του ενός ή του άλλου στρατοπέδου. Υγεία δεν υπάρχει πλέον, μόνο νοσηρότητα σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, ανάλογα με το είδος της κάθε φορά υγειονομικής απειλής και την κατασκευασμένη ανικανότητα φυσικής ανταπόκρισης σε αυτή. Το σώμα μας δεν μας ανήκει πλέον, το βιοτεχνολογικό apparatus έχει ξεκινήσει ήδη την ταχεία διαδικασία αποικιοποίησης του.

Για το δεύτερο σημείο θα πρέπει να πάμε πίσω, πριν την κήρυξη της πανδημίας, όταν ο Sars-Cov-2 ήταν ακόμη «κινεζική υπόθεση». Οι πρώτες αντιδράσεις του δυτικού κόσμου απέναντι στις ειδήσεις για έναν νέο ιό και μια πρωτόγνωρη επιδημία που χτυπάει την Κίνα, ήταν αυτές της χλεύης, του επιτηδευμένου αποτροπιασμού και του υπόρρητου ή και ανοιχτού αντισινικού ρατσισμού. Η Κίνα έχει χάσει τον έλεγχο, ανοίγει κρεματόρια και επιβάλλει συνθήκες οργουελιανού ελέγχου· αυτές ήταν οι στάσεις μέχρι ο ιός να προσγειωθεί στο Μιλάνο. Η συνέχεια όμως απέδειξε ότι οι αντιδράσεις αυτές έκρυβαν πίσω τους ένα γενικευμένο άγχος, αλλά και φθόνο της Δύσης ότι δεν θα μπορούσε ούτε κατά διάνοια να πλησιάσει το κινεζικό παράδειγμα. Την ώρα που η Δύση έκανε υπολογισμούς του αέρα ότι θα είναι μία ακόμη «ανθρωπιστική τραγωδία» που θα χτυπήσει την περιφέρεια και τον τρίτο κόσμο κι έραβε κοστούμι σωτήρα σχεδιάζοντας «ανθρωπιστικές παρεμβάσεις», η Κίνα ξεδίπλωνε το οπλοστάσιο της κι έκανε επίδειξη τεχνολογιών, οργάνωσης, ικανοτήτων και αποτελεσματικότητας. Όταν πλέον η Δύση υιοθέτησε το δόγμα του «πολέμου ενάντια στον κορωνοϊό», θα έπρεπε να καταφέρει σε ελάχιστο χρόνο αυτά για τα οποία η Κίνα προετοιμαζόταν τεχνολογικά και κοινωνικά εδώ και χρόνια. Αυτό εξάλλου εξηγεί σε ένα βαθμό και τα δρακόντεια μέτρα τον πρώτο καιρό της πανδημία, όταν η μία δυτική χώρα μετά την άλλη άρχισαν να επιδίδονται σε πλειοδοσία σκληρότητας.

Αλλά η πανδημία και η κατάσταση έκτακτης ανάγκης δεν θα μπορούσαν να αποκρύψουν το αδιαμφισβήτητο γεγονός. Ότι η βιοτεχνολογική αναδιάρθρωση μπορεί να έτρεχε πλέον με ταχύτητα εξπρές αλλά δεν συμπαρέσυρε όλους το ίδιο με ομοιόμορφο τρόπο· κάποιοι έμεναν πίσω και με αγκομαχητά έτρεχαν να καλύψουν το χαμένο έδαφος. Σε συνθήκες οξυμένου ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού, που αποκτάει όλο και πιο ξεκάθαρα τον χαρακτήρα παγκοσμίου πολέμου, η έμπρακτη απόδειξη ότι το ένα στρατόπεδο έχει υποσκελιστεί και μάλιστα σε ένα πεδίο, αυτό της βιοπληροφορικής αναδιάρθρωσης, που το θεωρούσε προνομιακά δικό του, είναι το κλειδί που μπορεί να ανοίξει τις πύλες της κόλασης. Επειδή το στρατόπεδο που χάνει έδαφος δεν θα διστάσει να καταφύγει στα πλέον ολέθρια μέσα και το παράδειγμα της πανδημίας μπορεί να ασκεί μια αρρωστημένη γοητεία για το είδος που μπορεί να είναι αυτά τα μέσα.

Τα βιολογικά όπλα δεν είναι κάτι καινούριο· έχουν συστηματική ιστορία ήδη από την εποχή του Α’ ΠΠ. Αλλά η βιοτεχνολογική αναδιάρθρωση έχει αλλάξει εντελώς το πλαίσιο μέσα στο οποίο μπορεί να γίνει η χρήση τους. Το παράδειγμα δεν είναι πλέον τα χαρακώματα πνιγμένα στο αέριο της μουστάρδας ή η ανεξέλεγκτη διασπορά της πανώλης, αλλά η γενετική μηχανική και ο βιολογικός σχεδιασμός. Αν στο παρελθόν, η χρήση βιολογικών όπλων εγκυμονούσε τον κίνδυνο ανεξέλεγκτων συνεπειών που θα χτυπούσαν εξίσου και τον επιτιθέμενο, σήμερα, χάρη στις βιοτεχνολογίες ο κίνδυνος αυτός έχει περιοριστεί. Για ένα στρατόπεδο που σχεδιάζει κι αναπτύσσει τέτοια όπλα, σχεδιασμένους παθογόνους παράγοντες, δύο είναι τα πλεονεκτήματά τους. Πρώτον, δρουν αόρατα και σιωπηλά, εν αγνοία του εχθρού και χωρίς τον θόρυβο του κλασσικού πολέμου. Και δεύτερον δρουν στοχευμένα και κλιμακωτά, μειώνοντας τον κίνδυνο να γυρίσουν μπούμερανγκ κι επιτρέποντας σχέδια σε βάθος χρόνου.
Ποιο είναι όμως το στρατόπεδο σήμερα που υποσκελίζεται στο ένα πεδίο μετά το άλλο και επείγεται να καλύψει το χαμένο έδαφος και να εγγυηθεί την συνέχιση της ιστορικής του ηγεμονίας;

Η πρώτη αναφορά στον δυτικό κυβερνοχώρο για τα αμερικανικά εργαστήρια βιολογικού πολέμου στην Ουκρανία έγινε την πρώτη κιόλας μέρα της ρωσικής εισβολής, στις 24 Φλεβάρη, από τον @ClandestineNot. Δεν χρειάζεται να αναφέρουμε ότι ο λογαριασμός του στο twitter, μέσα σε συνθήκες ασφυκτικού ελέγχου και λογοκρισίας, άντεξε μόλις μία μέρα πριν εξαφανιστεί, ευτυχώς όχι πριν προλάβουν αρκετοί να διασώσουν φωτογραφικά την δημοσίευση.
«Holy shit! Νομίζω ότι έχω βρει κάτι σχετικό με την Ουκρανία. Ο Ζελένσκι είπε ότι οι ρώσοι χτυπούν “στρατιωτικές εγκαταστάσεις”. Πόσο ευρύς είναι αυτός ο όρος; Βλέπω εικασίες ότι μπορεί να περιλαμβάνουν αμερικανικά βιοεργαστήρια. Στην αρχή σκέφτηκα ότι δεν υπάρχει περίπτωση. Μετά άρχισα να ψάχνω…»

Το thread του/της @ClandestineNot συνέχισε παραθέτοντας σειρά στοιχείων κι έκλεινε με δύο χάρτες στους οποίους ήταν σημειωμένα τα εργαστήρια σε συνδυασμό με τα ρωσικά χτυπήματα. Η σύμπτωση ήταν παραπάνω από εύλογη. «Να η επικάλυψη των αναφερόμενων πυραυλικών χτυπημάτων και των τοποθεσιών των βιοεργαστηρίων… Φαίνεται σίγουρο ότι ο Πούτιν στοχεύει τις πόλεις και τις τοποθεσίες με αμερικανικά βιοεργαστήρια. Κυνηγάει 100% τα πιθανά βιολογικά όπλα».

Η πρώτη επίσημη ρωσική ανακοίνωση σχετικά με το θέμα έγινε στις 8 Μαρτίου από το υπουργείο εξωτερικών:

Επιβεβαιώνουμε ότι, κατά τη διάρκεια της ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης στην Ουκρανία, διαπιστώθηκε ότι το καθεστώς του Κιέβου απέκρυπτε ίχνη στρατιωτικού βιολογικού προγράμματος που υλοποιήθηκε με χρηματοδότηση από το υπουργείο άμυνας των ΗΠΑ.
Έχουν βρεθεί ντοκουμέντα που αφορούν στην επείγουσα εξάλειψη των άκρως επικίνδυνων παθογόνων μικροοργανισμών πανώλης, άνθρακα, πυρετού του κουνελιού, χολέρας και άλλων θανατηφόρων ασθενειών στις 24 Φεβρουαρίου από υπαλλήλους ουκρανικών βιοεργαστηρίων. Τα ντοκουμέντα αυτά περιελάμβαναν οδηγία του υπουργείου υγείας της Ουκρανίας σχετικά με την επείγουσα εξάλειψη των αποθηκευμένων αποθεμάτων εξαιρετικά επικίνδυνων παθογόνων μικροοργανισμών που εστάλη σε όλα τα βιοεργαστήρια…
Σε αυτό το σημείο, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι συστατικά βιολογικών όπλων αναπτύσσονταν σε ουκρανικά εργαστήρια σε άμεση γειτνίαση με το ρωσικό έδαφος. Η επείγουσα εξάλειψη των εξαιρετικά επικίνδυνων παθογόνων μικροοργανισμών στις 24 Φεβρουαρίου διατάχθηκε για να αποφευχθεί η αποκάλυψη παραβίασης του άρθρου Ι της Σύμβασης για τα βιολογικά και τοξικά όπλα (BTWC) από την Ουκρανία και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι πληροφορίες αυτές αποδεικνύουν ότι οι ισχυρισμοί που έχουμε επανειλημμένα διατυπώσει, στο πλαίσιο της BTWC, σχετικά με τη στρατιωτική βιολογική δραστηριότητα των Ηνωμένων Πολιτειών και των συμμάχων τους στον μετασοβιετικό χώρο ήταν δικαιολογημένοι.

Η δυτική κοινή γνώμη είχε ήδη δύο χρόνια ευπειθούς προσαρμογής στις προσταγές του «πολέμου ενάντια στον κορονοϊό» και ανικανότητας να αμφισβητήσει την επίσημη γραμμή, αλλά και τη πρόσφατη ευθυγράμμιση στην τραγελαφική δοξασία της «σωστής πλευράς της ιστορίας». Επομένως το ζήτημα των εργαστηρίων βιολογικού πολέμου στην Ουκρανία ήταν εύκολο να απαντηθεί: εκστρατεία παραπληροφόρησης, θεωρία συνομωσίας, ρωσική πανουργία. Με τέτοιο κοινό, οι ΗΠΑ θεώρησαν ότι θα ξεμπέρδευαν εύκολα με ανακοινώσεις επιπέδου big mouth strikes again. Στις 9 Μαρτίου η Jan Psaki, εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, έγραψε στον επίσημο λογαριασμό της στο twitter:

Σημειώσαμε τους ψευδείς ισχυρισμούς της Ρωσίας σχετικά με τα υποτιθέμενα εργαστήρια βιολογικών όπλων των ΗΠΑ και την ανάπτυξη χημικών όπλων στην Ουκρανία.  Είδαμε επίσης Κινέζους αξιωματούχους να απηχούν αυτές τις θεωρίες συνωμοσίας. Αυτό είναι εξωφρενικό. Είναι το είδος της επιχείρησης παραπληροφόρησης που έχουμε δει επανειλημμένα από τους Ρώσους κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών στην Ουκρανία και σε άλλες χώρες, οι οποίες έχουν διαψευστεί, και ένα παράδειγμα των τύπων των ψευδών προσχημάτων που προειδοποιούσαμε ότι οι Ρώσοι θα εφεύρισκαν.

Για τους φονταμενταλιστές της «σωστής πλευράς», μια τέτοια απάντηση μπορεί και να θεωρείται αρκετή έως συντριπτική, αλλά μια πολυπλόκαμη γραφειοκρατία σαν την αμερικανική έχει πολλές ομιλούσες κεφαλές και ορισμένες φορές η μία μπορεί να υποσκάπτει τις απαντήσεις της άλλης. Η Victoria “fuck the EU” Nuland δεν είναι άσχετη με τα ζητήματα της Ουκρανίας. Σήμερα είναι υφυπουργός εξωτερικών, αλλά την περίοδο 2013-14 ήταν υφυπουργός ευρωπαϊκών υποθέσεων επί Ομπάμα και ήταν ο άνθρωπος που οργάνωσε (μαζί με τον τότε αμερικάνο πρεσβευτή στο Κίεβο Pyatt) την υποστήριξη στους ουκρανούς φασίστες, την ακροδεξιά απαλλοτρίωση των κινητοποιήσεων στην πλατεία Maidan και όλα τα επακόλουθα που οδήγησαν στην κατάληψη της εξουσίας από ένα φασιστικό κράτος εν κράτει. Είναι επομένως εξ αντικειμένου «ειδήμονας». Στις 8 Μαρτίου κι ενώ είχε ήδη κυκλοφορήσει η επίσημη ρωσική θέση, η Nuland είχε κληθεί για ακρόαση σε μια επιτροπή του κογκρέσου. Εκεί, ένας γερουσιαστής της έκανε ερώτηση για χημικά ή βιολογικά όπλα, προσδοκώντας προφανώς μια κατηγορηματική άρνηση από την πλευρά της, όμως η Nuland τον άφησε κάπως ξεκρέμαστο.

Ερώτηση: Έχει η Ουκρανία χημικά ή βιολογικά όπλα;
Απάντηση: Η Ουκρανία έχει βιολογικές ερευνητικές εγκαταστάσεις για τις οποίες στην πραγματικότητα ανησυχούμε μήπως οι ρωσικές δυνάμεις ίσως επιδιώκουν να αποκτήσουν τον έλεγχο, γι’ αυτό εργαζόμαστε με τους ουκρανούς πάνω στο πώς θα αποτρέψουμε αυτά τα εργαστηριακά υλικά να πέσουν στα χέρια των ρωσικών δυνάμεων, εάν αυτές πλησιάσουν.

Επομένως, όχι μόνο δεν πρόκειται για «θεωρία συνωμοσίας» και διαψευσμένη παραπληροφόρηση, αλλά πράγματι υπάρχουν βιολογικές εγκαταστάσεις, στις οποίες μάλιστα βρίσκονται «υλικά» που δεν πρέπει να πέσουν στα χέρια των ρώσων. Αν επρόκειτο για απλά ιατρικά / βιολογικά εργαστήρια που διεκπεραίωναν ελέγχους κι έρευνες ρουτίνας, ποιος ο λόγος της ανησυχίας; Για να μην μάθουν οι ρώσοι ότι υπάρχει ο ιός της γρίπης;

Η Nuland απάντησε έτσι όπως απάντησε επειδή είχε την στοιχειώδη αντίληψη ότι είναι αδύνατον να κρατηθούν κρυφές οι συμφωνίες που είχε συνάψει από την δεκαετία του ’90 ακόμη το αμερικανικό κράτος με την Ουκρανία και την Γεωργία. Πράγματι, τις επόμενες μέρες άρχισαν να αναπαράγονται στον κυβερνοχώρο οι (δημόσιες έτσι-κι-αλλιώς, αλλά αγνοημένες) συμφωνίες αποικιοκρατικού τύπου που επέτρεψαν στις ΗΠΑ να εγκαταστήσουν και να λειτουργήσουν δεκάδες βιολογικά εργαστήρια στις δύο χώρες, κοντά στα σύνορα με την Ρωσία. Οι αμερικανικές δικαιολογίες για τα εργαστήρια αυτά είναι ότι «οι ΗΠΑ έχουν εγκαινιάσει το Biological Threat Reduction Program από την δεκαετία του ’90, μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης, για να μειώσουν τον κίνδυνο από βιολογικά όπλα που είχαν εγκαταλειφθεί σε διάφορες χώρες, της  Ουκρανίας περιλαμβανομένης. Υπό το πρόγραμμα αυτό συγκεκριμένα εργαστήρια έχουν δεχτεί αμερικανική χρηματοδότηση», «το αμερικανικό υπουργείο άμυνας συνεργάζεται με το ουκρανικό υπουργείο υγείας από το 2005 για να βελτιωθούν τα εργαστήρια της χώρας», «οι ΗΠΑ συνεργάζονται με συμβεβλημένες χώρες για να αντιμετωπίσουν την απειλή επιδημιών - φυσικών, εσκεμμένων ή μετά από ατύχημα - από τις πιο επικίνδυνες μεταδοτικές ασθένειες», «δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι αυτή η συνεργασία αποσκοπεί σε βιολογικά όπλα. Το πρόγραμμα των ΗΠΑ κάνει το αντίθετο και στην πραγματικότητα στοχεύει να μειώσει την απειλή από την εξάπλωση βιολογικών όπλων» (όλα τα παραπάνω είναι παρμένα αυτολεξεί από δυτικά media).

Για την πλευρά της «σωστής πλευράς» τέτοια επιχειρήματα μπορεί να λειτουργούν κατευναστικά, αλλά κάποιος στην λανθασμένη πλευρά μπορεί εύλογα να αναρωτηθεί αν 40 χρόνια μετά εξακολουθεί να υπάρχει αναγκαιότητα ελέγχου των σοβιετικών βιολογικών προγραμμάτων και πώς γίνεται να μην έχουν εξαλειφθεί πλήρως. Ή γιατί χρειάζεται τέτοιου είδους έρευνες για «περιορισμό της απειλής» από βιολογικά όπλα κι εσκεμμένες επιδημίες να γίνονται στα σύνορα της Ρωσίας κι όχι στην έρημο της Νεβάδα ή σε κάποιο απομονωμένο νησί του Ειρηνικού όπου έτσι κι αλλιώς οι ΗΠΑ διατηρούν βάσεις. Αλλά η ουσιαστικότερη ένσταση προκύπτει από το γεγονός ότι μεθοδολογικά, τεχνολογικά, πρακτικά, η διάκριση των εργαστηρίων μεταξύ αυτών που «προάγουν» βιολογικές απειλές κι αυτών που τις «περιορίζουν» είναι κενή περιεχόμενου. Δεν υφίσταται καμία ουσιαστική διαφορά· την ίδια ακριβώς δουλειά κάνουν. Όταν ένα βιολογικό εργαστήριο ερευνά μια «απειλή», από έναν μεταλλαγμένο ιό για παράδειγμα, άσχετα αν το κάνει για να την εφαρμόσει ή να την αποτρέψει, πρέπει να κατασκευάσει την απειλή. Επίσης, ένα εργαστήριο βιολογικού πολέμου μπορεί να κάνει ταυτόχρονα δύο δουλειές· να ερευνά αφενός την οπλοποίηση παθογόνων παραγόντων κι αφετέρου την κατασκευή εμβολίων ή άλλων περιοριστικών μέτρων ενάντια σε αυτούς, αλλιώς το πρώτο χωρίς το δεύτερο μπορεί να καταλήξει σε αυτοκτονικά αποτελέσματα. Το παρακάτω σχεδιάγραμμα είναι ενδεικτικό της διαδικασίας. Μέχρι το σημείο που θα αρχίσει η μαζική παραγωγή, η διάκριση μεταξύ έρευνας για την αποτροπή ή την εφαρμογή δεν υπάρχει.

Η απαγορευμένη πραγματικότητα

Οι Ηνωμένες Πολιτείες διαθέτουν σήμερα περίπου 400 ιδρύματα κι εργαστήρια σε όλο τον κόσμο που εκτελούν μυστικά προγράμματα στον τομέα της βιολογικής έρευνας. Ενώ οι ΗΠΑ είναι μεταξύ των χωρών που είχαν επικυρώσει την Σύμβαση για τον Περιορισμό των Βιολογικών Όπλων (BTWC) του 1975, το 2001 αρνήθηκαν να υπογράψουν ένα κρίσιμο προσάρτημα στη σύμβαση που ρυθμίζει τους μηχανισμούς αμοιβαίου ελέγχου. Πρακτικά, τα εργαστήρια αυτά δεν υπόκεινται σε κανένα διεθνή έλεγχο και σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως της Γεωργίας και της Ουκρανίας, εξαιτίας δρακόντειων συμφωνιών δεν υπόκεινται καν στους τοπικούς νόμους - το αμερικανικό προσωπικό δρα υπό την προστασία διπλωματικής ασυλίας. Επιπλέον, σύμφωνα με τον αμερικανικό ομοσπονδιακό νόμο «Uniting and Strengthening America by Providing Appropriate Tools Required to Intercept and Obstruct Terrorism Act» (ο γνωστός Patriot Act), η έρευνα στον τομέα των βιολογικών όπλων επιτρέπεται με την άδεια της αμερικανικής κυβέρνησης. Ταυτόχρονα, οι συμμετέχοντες στην έρευνα αυτή δεν φέρουν ποινική ευθύνη για την ανάπτυξη τέτοιων όπλων.

Επειδή τέτοια εργαστήρια δεν διατυμπανίζουν τα επιτεύγματα τους, ο μόνος τρόπος για να αποκαλυφθούν τα συγκεκριμένα πεδία των ερευνών τους ήταν στο παρελθόν τα ατυχήματα ή «ατυχήματα» που προκαλούνταν. Το 2014, κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες, υπάλληλοι ενός βιολογικού εργαστηρίου στην Ατλάντα μολύνθηκαν από βακτήρια άνθρακα. Περισσότερα ατυχήματα σχετίζονται με το Fort Detrick. Το εργαστήριο αυτό - στρατιωτική βάση στην πραγματικότητα - αποτελεί την «μήτρα» του αμερικανικού προγράμματος βιοπολέμου. Η αφετηρία του βρίσκεται στον Β’ ΠΠ όταν σε αυτό φυγαδεύτηκε όλη η παρακαταθήκη, έρευνες και υλικά, σχετικά με τα βιολογικά όπλα του διαβόητου «αποσπάσματος 731», της ιαπωνικής στρατιωτική μονάδας που εκτέλεσε εκτεταμένες επιχειρήσεις βιοπολέμου στην Κίνα. Το 2019 καταγράφηκαν κρούσματα πνευμονίας άγνωστης προέλευσης σε δύο γηροκομεία κοντά στο εργαστήριο αυτό, ενώ αργότερα αναφέρθηκε μια επιδημία πνευμονίας σε ολόκληρη την πολιτεία του Μέρυλαντ. Μετά από σημαντική αύξηση του αριθμού των αναπνευστικών ασθενειών ανεξήγητης προέλευσης, είχε ανακοινωθεί τότε η διακοπή εργασιών στο εργαστήριο του Fort Detrick, υποτίθεται εξαιτίας λαθών στη διαχείριση των αποβλήτων.

Τα αμερικανικά βιολογικά εργαστήρια στο εξωτερικό χρηματοδοτούνται από την Υπηρεσία Άμυνας για την Μείωση των Απειλών (DTRA) στο πλαίσιο ενός στρατιωτικού προγράμματος ύψους 2,1 δισεκατομμυρίων δολαρίων, το Cooperative Biological Engagement Program (CBEP), και βρίσκονται σε χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, εκτός από τη Γεωργία και την Ουκρανία, στο Καζακστάν και την Αρμενία, στη Μέση Ανατολή, τη Νοτιοανατολική Ασία και την Αφρική. Όλα αυτά τα εργαστήρια προστατεύονται από ένα σκληρό νομικό πλέγμα που απαγορεύει την πρόσβαση των τοπικών αρχών και προστατεύει το προσωπικό από κάθε ενδεχόμενη έρευνα σε βάρος τους και δίωξη.

Το μεγαλύτερο αμερικανικό εργαστήριο βιοπολέμου στο εξωτερικό είναι το Lugar Center στη Γεωργία. Το Κέντρο άρχισε να κατασκευάζεται το 2004, ξεκίνησε να λειτουργεί το 2011 κι από το 2013 είναι πλήρως επιχειρησιακό. Βρίσκεται μόλις 17 χιλιόμετρα από τη στρατιωτική αεροπορική βάση Vaziani των ΗΠΑ στην πρωτεύουσα Τιφλίδα. Επιφορτισμένοι με το στρατιωτικό πρόγραμμα είναι βιολόγοι από τη Μονάδα Ιατρικών Ερευνών του Στρατού των ΗΠΑ-Γεωργία (USAMRU-G) μαζί με ιδιώτες εργολάβους. Το εργαστήριο βιοασφάλειας επιπέδου 3 είναι προσβάσιμο μόνο σε αμερικανούς με εξουσιοδότηση ασφαλείας, ενώ τους παρέχεται διπλωματική ασυλία βάσει της συμφωνίας ΗΠΑ-Γεωργίας του 2002 για την αμυντική συνεργασία. Το τοπικό προσωπικό δεν έχει δικαίωμα ενημέρωσης από τα αμερικανικά έγγραφα και δεν έχει πρόσβαση στα κλειστά τμήματα των εργαστηρίων. Διευθυντής του εργαστηρίου διορίζεται ένα άτομο από τις στρατιωτικές υπηρεσίες ή τις υπηρεσίες πληροφοριών. Η μεταφορά οποιουδήποτε βιολογικού υλικού από και προς τα εργαστήρια πραγματοποιείται χωρίς καμία δήλωση και έλεγχο από τις τοπικές αρχές. Αυτό το μοντέλο λειτουργίας και σχέσεων με τις τοπικές αρχές, που πρωτο-εφαρμόστηκε στη Γεωργία, στη συνέχεια καθιερώθηκε ως μοντέλο σε όλα τα βιολογικά εργαστήρια που ελέγχουν οι ΗΠΑ στο εξωτερικό.

Στοιχεία που έχουν αντληθεί από το αμερικάνικό δημόσιο μητρώο ομοσπονδιακών συμβάσεων ρίχνουν φως σε ορισμένες στρατιωτικές δραστηριότητες στο Κέντρο Lugar - μεταξύ των οποίων η έρευνα για βιολογικούς παράγοντες και ιογενείς ασθένειες (άνθρακας, τουλαραιμία, βρουκέλλωση, λεϊσμανίαση, αιμορραγικός πυρετός Κριμαίας-Κονγκό), καθώς και η συλλογή βιολογικών δειγμάτων για μελλοντικά πειράματα. Παράδειγμα από την σύμβαση W81XWH-14-X-9999 του 2014, όπως δημοσιεύτηκε από το αμερικανικό υπουργείο άμυνας:

Το 2018, μετά από μια κυβερνοεπίθεση που είχε ως αποτέλεσμα να διαρρεύσουν έγγραφα του Lugar Center, ο πρώην υπουργός ασφαλείας της Γεωργίας Igor Giorgadze προχώρησε σε δημόσιες καταγγελίες για πειράματα σε ανθρώπους και δεκάδες θανάτους. Σύμφωνα με τα έγγραφα τον Δεκέμβριο του 2015 πέθαναν 30 άτομα που έλαβαν θεραπεία στο κέντρο για ηπατίτιδα C. Οι 24 ασθενείς πέθαναν μέσα σε μία ημέρα, ενώ μυστική έρευνα που διεξάγονταν με ένα άγνωστο φάρμακο είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο περισσότερων από 160 ανθρώπων.
«Ζητάω από την αμερικανική κυβέρνηση και τον πρόεδρο Τραμπ προσωπικά να διατάξουν έρευνα. Ο λαός της Γεωργίας θα είναι ευγνώμων εάν η χώρα απελευθερωθεί από αυτά τα πειράματα. Τυπικές απολογίες και αποζημιώσεις προς τις οικογένειες των θυμάτων των πειραμάτων δεν θα μπορέσουν ποτέ να ξεπληρώσουν τις ζωές που χάθηκαν». Σύμφωνα με τον Giorgadze, στο Lugar Center διεξάχθηκε ένα μεγάλο εύρος πειραμάτων με την συμμετοχή γεωργιανών πολιτών και τα αποτελέσματα ήταν θανάσιμα. Προς επιβεβαίωση παρουσίασε λίστα 30 ανθρώπων που υποβλήθηκαν σε θεραπείες για την ηπατίτιδα C στο Κέντρο και πέθαναν όλοι. Τα στοιχεία για τα περιστατικά αυτά αφορούσαν μόλις ένα μήνα, τον Δεκέμβριο του 2015. «Το πιο αξιοσημείωτο είναι ότι τα έγγραφα δείχνουν πως από την ομάδα των 30, οι 24 πέθαναν όλοι την ίδια μέρα… Τα data για το 2016 δείχνουν 30 θανάτους τον Απρίλιο και άλλους 13 τον Αύγουστο. Το πιο εξωφρενικό σημείο είναι ο χαρακτηρισμός ‘απροσδιόριστη’ ως αιτία θανάτου σε όλες τις περιπτώσεις. Δεν έγινε απολύτως καμία έρευνα σχετικά με τις αιτίες που οδήγησαν στο θάνατο αυτούς τους ανθρώπους».

Οι θάνατοι αυτοί σημειώθηκαν την ίδια εποχή που η Γεωργία αντιμετώπιζε μια ανεξήγητη επιδημία ηπατίτιδας C. Ανάλογο φαινόμενο έχει παρατηρηθεί και στην Ουκρανία όπου λειτουργούν τουλάχιστον 11 αμερικανικά βιολογικά εργαστήρια, τα περισσότερα στην νοτιοανατολική περιοχή της χώρας. Με την έναρξη λειτουργίας αυτών των εργαστηρίων, η Ουκρανία άρχισε να αντιμετωπίζει κρούσματα ασθενειών που θεωρούνταν ήδη νικημένες. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΠΟΥ, το 2018 η Ουκρανία κατέκτησε την πρωτιά στην Ευρώπη όσον αφορά τη συχνότητα εμφάνισης της ιλαράς. Τέτοια κρούσματα παρατηρήθηκαν και στη Γεωργία.

Οι εργολάβοι του θανάτου

Η Υπηρεσία Άμυνας για την Μείωση των Απειλών (DTRA) έχει αναθέσει μεγάλο μέρος των εργασιών στο πλαίσιο του στρατιωτικού προγράμματος της σε ιδιωτικές εταιρείες, οι οποίες δεν λογοδοτούν σε καμία πολιτική αρχή και μπορούν να λειτουργούν πιο ελεύθερα και να παρακάμπτουν το νομικό πλαίσιο. Εξαιτίας της διπλωματικής ασυλίας, που καλύπτει όλο το προσωπικό των εργαστηρίων, στρατιωτικό και πολιτικό, οι ιδιωτικές εταιρείες μπορούν να εκτελούν εργασίες υπό διπλωματική κάλυψη για την κυβέρνηση των ΗΠΑ χωρίς να βρίσκονται υπό τον άμεσο έλεγχο του κράτους υποδοχής. Τρεις είναι οι ιδιωτικές αμερικανικές εταιρείες εργάζονται στα βιοεργαστήρια του Lugar Center - η CH2M Hill, η Battelle και η Metabiota. Εκτός από το Πεντάγωνο, αυτοί οι ιδιώτες εργολάβοι διεξάγουν έρευνες για τη CIA και διάφορες άλλες κυβερνητικές υπηρεσίες.

Η CH2M Hill έχει συνάψει συμβάσεις ύψους 341,5 εκατομμυρίων δολαρίων με την DTRA στο πλαίσιο του προγράμματος του Πενταγώνου για βιολογικά εργαστήρια στη Γεωργία, την Ουγκάντα, την Τανζανία, το Ιράκ, το Αφγανιστάν και τη Νοτιοανατολική Ασία. Το ήμισυ του ποσού αυτού (161,1 εκατ. δολάρια), διατίθεται στο Lugar Center, στο πλαίσιο της σύμβασης για τη Γεωργία. Σύμφωνα με την CH2M Hill, η αμερικανική εταιρεία έχει εξασφαλίσει βιολογικούς παράγοντες και έχει απασχολήσει πρώην επιστήμονες βιολογικού πολέμου στο Lugar Center. Πρόκειται για επιστήμονες που εργάζονται για μια άλλη αμερικανική εταιρεία που εμπλέκεται στο στρατιωτικό πρόγραμμα στη Γεωργία - το Ινστιτούτο Battelle Memorial.

Η Battelle, ως υπεργολάβος του Lugar Center ύψους 59 εκατομμυρίων δολαρίων, διαθέτει εκτεταμένη εμπειρία στην έρευνα για βιολογικούς παράγοντες, καθώς η εταιρεία έχει ήδη εργαστεί στο πρόγραμμα βιολογικών όπλων των ΗΠΑ στο πλαίσιο 11 προηγούμενων συμβάσεων με τον αμερικανικό στρατό (1952-1966). Η ιδιωτική εταιρεία εκτελεί εργασίες για τα βιολογικά εργαστήρια της DTRA στο Αφγανιστάν, την Αρμενία, τη Γεωργία, την Ουγκάντα, την Τανζανία, το Ιράκ, το Αφγανιστάν και το Βιετνάμ. Η Battelle διεξάγει έρευνα, ανάπτυξη, δοκιμές και αξιολόγηση χρησιμοποιώντας τόσο εξαιρετικά τοξικές χημικές ουσίες όσο και εξαιρετικά παθογόνους βιολογικούς παράγοντες για ένα ευρύ φάσμα κυβερνητικών υπηρεσιών των ΗΠΑ. Έχει συνάψει ομοσπονδιακά συμβόλαια συνολικού ύψους περίπου 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων και κατατάσσεται στην 23η θέση στον κατάλογο των 100 κορυφαίων κυβερνητικών εργολάβων των ΗΠΑ.

Η Battelle έχει λειτουργήσει ένα άκρως απόρρητο βιολογικό εργαστήριο (National Biodefense Analysis and Countermeasures Center - NBACC) στο Fort Detrick του Maryland στο πλαίσιο σύμβασης του υπουργείου εσωτερικής ασφάλειας (DHS) των ΗΠΑ την τελευταία δεκαετία. Η εταιρεία έχει συνάψει ομοσπονδιακή σύμβαση ύψους 344,4 εκατομμυρίων δολαρίων (2006 - 2016) και άλλη μια σύμβαση ύψους 17,3 εκατομμυρίων δολαρίων (2015 -2026) από το DHS.

Μεταξύ των μυστικών πειραμάτων που διεξάγονται από την Battelle στο NBACC, είναι (α) αξιολόγηση της τεχνολογίας διάδοσης παραγόντων σε μορφή σκόνης και (β) αξιολόγηση του κινδύνου που ενέχουν οι αερολυόμενες τοξίνες και αξιολόγηση της μολυσματικότητας του B Pseudomallei (μελιοείδωση) σε συνάρτηση με το σωματίδιο του αερολύματος σε πρωτεύοντα θηλαστικά. Η μελιοείδωση έχει τη δυνατότητα να αναπτυχθεί ως βιολογικό όπλο, και γι’ αυτό κατατάσσεται στην κατηγορία Β - βιοτρομοκρατικός παράγοντας.  Ο B Pseudomallei έχει μελετηθεί από τις ΗΠΑ και στο παρελθόν ως δυνητικό βιολογικό όπλο.
Εκτός από τα στρατιωτικά πειράματα στο Lugar Center, η Battelle έχει ήδη παράγει βιοτρομοκρατικούς παράγοντες στο άκρως απόρρητο εργαστήριο βιοασφάλειας επιπέδου 4 NBACC στο Fort Detrick στις ΗΠΑ. Μια παρουσίαση του NBACC απαριθμεί 16 ερευνητικές προτεραιότητες για το εργαστήριο. Μεταξύ αυτών ο χαρακτηρισμός κλασικών, αναδυόμενων και γενετικά τροποποιημένων παθογόνων παραγόντων για το δυναμικό τους ως βιολογικών απειλών· η αξιολόγηση της μη παραδοσιακής, νέας και μη ενδημικής πρόκλησης ασθενειών από πιθανούς βιολογικά απειλητικούς παράγοντες και η επέκταση της ικανότητας δοκιμών αερολύματος για πρωτεύοντα θηλαστικά εκτός ανθρώπου.

Στην αμερικανική εταιρεία Metabiota Inc. ανατέθηκαν ομοσπονδιακά συμβόλαια ύψους 18,4 εκατομμυρίων δολαρίων στο πλαίσιο του προγράμματος DTRA του Πενταγώνου στη Γεωργία και την Ουκρανία για επιστημονικές και τεχνικές συμβουλευτικές υπηρεσίες. Οι υπηρεσίες της Metabiota περιλαμβάνουν την παγκόσμια έρευνα βιολογικών απειλών στο πεδίο, την ανακάλυψη παθογόνων παραγόντων, την αντιμετώπιση επιδημιών και τις κλινικές δοκιμές. Η Metabiota είχε συμβληθεί από το Πεντάγωνο για να εκτελέσει εργασίες για την DTRA πριν και κατά τη διάρκεια της κρίσης Έμπολα στη Δυτική Αφρική και έλαβε 3,1 εκατομμύρια δολάρια (2012-2015) για εργασίες στη Σιέρα Λεόνε - μία από τις χώρες που βρίσκονται στο επίκεντρο της επιδημίας του Έμπολα.

Μια έκθεση της 17ης Ιουλίου 2014 που συντάχθηκε από την Κοινοπραξία για τον Ιογενή Αιμορραγικό Πυρετό, κατηγόρησε την Metabiota ότι δεν τήρησε την υπάρχουσα συμφωνία σχετικά με τον τρόπο αναφοράς των αποτελεσμάτων των δοκιμών και ότι παρέκαμψε τους επιστήμονες της Σιέρα Λεόνε που εργάζονταν εκεί. Η έκθεση έθεσε επίσης το ενδεχόμενο η Metabiota να καλλιεργούσε κύτταρα αίματος στο εργαστήριο, κάτι που σύμφωνα με την έκθεση ήταν επικίνδυνο, καθώς και να διέγνωσε λανθασμένα υγιείς ασθενείς.

Η Metabiota επίσης συμβαίνει να είναι η εταιρεία με την οποία εμπλέκεται ο Hunter Biden, γιος του αμερικανού προέδρου. Το 2009 ο Christopher Heinz, γιός του πρώην υπεξ John Kerry, ίδρυσε μαζί με τον Hunter Biden την εταιρεία Rosemont Seneca Partners, η οποία λειτουργούσε ως μεσάζοντας ανάμεσα σε εταιρείες και την αμερικανική κυβέρνηση και είχε εξασφαλίσει για λογαριασμό της Metabiota χρηματοδοτήσεις δεκάδων εκατομμυρίων δολαρίων. Ο ίδιος ο Biden ήταν μέτοχος της Metabiota, στο διοικητικό συμβούλιο της οποίας συμμετείχαν άνθρωποι της Rosemont. Εκτός από την Metabiota, ο Biden είχε επίσης εμπλοκή με την ουκρανική εταιρεία ενέργειας Burisma, της οποίας ήταν μέλος του δ.σ. Με την ενεργητική μεσολάβηση του Biden είχε εξασφαλιστεί η χρηματοδότηση ενός κοινού «ερευνητικού προγράμματος» της Metabiota με την Burisma. Τι είδους «έρευνα» θα ήταν αυτή, που θα διεξήγαγαν από κοινού μια εταιρεία βιοτεχνολογίας και μια εταιρεία φυσικού αερίου, δεν έχει διευκρινιστεί. Φαίνεται όμως πως η Metabiota και ο Biden είχαν μεγαλύτερες φιλοδοξίες. Σύμφωνα με ένα mail που έστειλε ο αντιπρόεδρος της Metabiota στον Biden: «Όπως υποσχέθηκα ετοίμασα το υπόμνημα, το οποίο παρέχει μια επισκόπηση της Metabiota, της εμπλοκής μας στην Ουκρανία και του τρόπου με τον οποίο μπορούμε ενδεχομένως να αξιοποιήσουμε την ομάδα, τα δίκτυα και τις ιδέες μας για να διεκδικήσουμε την πολιτιστική και οικονομική ανεξαρτησία της Ουκρανίας από τη Ρωσία και τη συνεχή ενσωμάτωσή της στη δυτική κοινωνία». 

Killer insects

Η οπλοποίηση των εντόμων και ο βιολογικός πόλεμος με την χρήση τους για την μετάδοση ασθενειών είναι ένα από τα πεδία στα οποία έχει επενδύσει το αμερικανικό στρατιωτικό σύμπλεγμα. Το Πεντάγωνο φέρεται να έχει πραγματοποιήσει τέτοιες εντομολογικές δοκιμές στη Γεωργία και τη Ρωσία. Το 2014 το Lugar Center εξοπλίστηκε με μια εγκατάσταση εντόμων και ξεκίνησε ένα έργο με τίτλο «Raising Awareness about Barcoding of Sand Flies in Georgia and Caucasus / ευαισθητοποίηση σχετικά με την γραμμωτή κωδικοποίηση των μυγών της άμμου στη Γεωργία και τον Καύκασο». (Sandflies είναι η κοινή ονομασία που χρησιμοποιείται στην διεθνή βιβλιογραφία για μεγάλη οικογένεια εντόμων εξαιρετικά επιβλαβών που μοιάζουν με το κουνούπι. Στην Ελλάδα ο πιο κοινός εκπρόσωπος αυτού του είδους είναι η σκνίπα. Στην δική μας γεωγραφική περιοχή τα έντομα αυτά είναι υπεύθυνα για την μετάδοση της εξαιρετικά επικίνδυνης ασθένειας Καλά-Αζάρ ή αλλιώς σπλαχνική λεϊσμανίαση). Το έργο κάλυψε μια ευρύτερη γεωγραφική περιοχή εκτός της Γεωργίας-Καυκάσου. Το 2014-2015 συλλέχθηκαν μύγες της άμμου του είδους Phlebotomine στο πλαίσιο ενός άλλου έργου «Εργασίες επιτήρησης της οξείας εμπύρετης νόσου» και όλες οι (θηλυκές) μύγες της άμμου εξετάστηκαν για να προσδιοριστεί το ποσοστό μολυσματικότητάς τους. Σε ένα τρίτο έργο, που επίσης περιλάμβανε συλλογή μύγας άμμου, μελετήθηκαν τα χαρακτηριστικά των σιελογόνων αδένων τους.

Άμεσα αποτέλεσμα αυτών των ερευνών είναι να έχει προσβληθεί η Γεωργία από έντομα τέτοιου είδους που τσιμπάνε, μετά το 2015. Αυτά τα δαγκωτικά έντομα ζουν σε εσωτερικούς χώρους, ιδίως στις οικιακές αποχετεύσεις, όλο το χρόνο, κάτι που δεν ήταν η τυπική συμπεριφορά αυτών των ειδών στη Γεωργία προηγουμένως (κανονικά η εποχή του εντόμου phlebotomine στη Γεωργία είναι εξαιρετικά σύντομη - από τον Ιούνιο έως τον Σεπτέμβριο). Οι κάτοικοι της περιοχής παραπονιούνται ότι δέχονται τσιμπήματα από αυτά τα νεοεμφανιζόμενες έντομα / μύγες καθ’ όλη την διάρκεια του έτους. Έχουν επίσης μεγάλη αντοχή στο κρύο και μπορούν να επιβιώσουν ακόμη και σε θερμοκρασίες κάτω του μηδενός στα βουνά. Από την έναρξη του σχεδίου του Πενταγώνου το 2014, μύγες παρόμοιες με αυτές της Γεωργίας εμφανίστηκαν στο γειτονικό Νταγκεστάν (Ρωσία) και σύμφωνα με τους ντόπιους κατοίκους, δαγκώνουν και προκαλούν εξανθήματα.

Οι μύγες της οικογένειας Phlebotomine μεταφέρουν επικίνδυνα παράσιτα στο σάλιο τους, τα οποία μεταδίδουν με το τσίμπημα στον άνθρωπο. Η ασθένεια, την οποία μεταφέρουν αυτές οι μύγες, παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον για το Πεντάγωνο. Το 2003, κατά τη διάρκεια της εισβολής των ΗΠΑ στο Ιράκ, Αμερικανοί στρατιώτες δαγκώθηκαν σοβαρά από μύγες της άμμου και προσβλήθηκαν από λεϊσμανίαση. Η ασθένεια είναι ενδημική στο Ιράκ και το Αφγανιστάν και αν δεν αντιμετωπιστεί η οξεία μορφή της, μπορεί να αποβεί θανατηφόρα.

Μια έκθεση του αμερικανικού στρατού του 1967 με τίτλο «Arthropods of medical importance in Asia and the European USSR / Αρθρόποδα ιατρικής σημασίας στην Ασία και την ευρωπαϊκή ΕΣΣΔ» απαριθμεί όλα τα τοπικά έντομα, την κατανομή τους και τις ασθένειες που μεταφέρουν. Στο έγγραφο αναφέρονται επίσης οι μύγες που δαγκώνουν, οι οποίες ζουν στις αποχετεύσεις. Τα φυσικά τους ενδιαιτήματα, ωστόσο, είναι οι Φιλιππίνες και όχι η Γεωργία ή η Ρωσία.

Στο πλαίσιο του προγράμματος της DTRA «Ιοί και άλλοι αρβοϊοί στην Γεωργία» το 2014 ανιχνεύθηκε για πρώτη φορά το ασυνήθιστο για αυτή την περιοχή τροπικό κουνούπι Aedes Albopictus και επιβεβαιώθηκε μετά από έξι δεκαετίες η ύπαρξη του κουνουπιού Aedes Aegypti στη δυτική Γεωργία. Αυτά τα τροπικά κουνούπια Aedes Albopictus που δεν έχουν παρατηρηθεί ποτέ πριν στη Γεωργία, έχουν επίσης εντοπιστεί στη γειτονική Ρωσία (Κρασνοντάρ) και την Τουρκία, σύμφωνα με στοιχεία του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων. Η εξάπλωσή τους είναι ασυνήθιστη για αυτό το μέρος του κόσμου. Τα κουνούπια Aedes Aegupti έχουν εξαπλωθεί μόνο στη Γεωργία, τη Νότια Ρωσία και τη Βόρεια Τουρκία. Εντοπίστηκαν για πρώτη φορά το 2014 μετά την έναρξη του προγράμματος του Πενταγώνου στο Lugar Center.

Anthrax attack

Το 2007 η Γεωργία τερμάτισε την πολιτική της για τον υποχρεωτικό ετήσιο εμβολιασμό των ζώων κατά του άνθρακα. Ως αποτέλεσμα, το ποσοστό νοσηρότητας της νόσου έφθασε στο αποκορύφωμά του το 2013. Την ίδια χρονιά το ΝΑΤΟ ξεκίνησε δοκιμές εμβολίων κατά του άνθρακα σε ανθρώπους στο Lugar Center στη Γεωργία.
Ο άνθρακας είναι ένας από τους βιολογικούς παράγοντες που έχει μελετηθεί εκτεταμένα από τον αμερικανικό στρατό, ενώ μέχρι την δεκαετία του ’50 το πανεπιστήμιο της Αϊόβα κατασκεύαζε εργαστηριακά και πουλούσε στην διεθνή αγορά το στέλεχος Ames. Παρά τους ισχυρισμούς του Πενταγώνου ότι το πρόγραμμά του είναι μόνο αμυντικό, υπάρχουν στοιχεία που αποδεικνύουν το αντίθετο. Το 2016 στο Lugar Center αμερικανοί επιστήμονες διεξήγαγαν έρευνα σχετικά με την «αλληλουχία του γονιδιώματος του σοβιετικού/ρωσικού εμβολιακού στελέχους Bacillus anthracis 55-VNIIVViM», η οποία χρηματοδοτήθηκε από το πρόγραμμα Cooperative Biological Engagement Program της DTRA στην Τιφλίδα και διαχειρίστηκε από τη Metabiota (τον εργολάβο των ΗΠΑ στο πλαίσιο του προγράμματος του Πενταγώνου στη Γεωργία).
Το 2017 το DTRA χρηματοδότησε μία ακόμη έρευνα (δέκα αλληλουχίες γονιδιώματος απομονωμένων ατόμων του Bacillus anthracis από ανθρώπους και ζώα από τη χώρα της Γεωργίας), η οποία διεξήχθη από το USAMRU-G στο Lugar Center.

Fever

Ο αιμορραγικός πυρετός Κριμαίας-Κόνγκο (CCHF) προκαλείται από μόλυνση μέσω ενός ιού που μεταδίδεται από τσιμπούρια. Η ασθένεια εντοπίστηκε και ταυτοποιήθηκε για πρώτη φορά στην Κριμαία το 1944 και της δόθηκε η ονομασία κριμαϊκός αιμορραγικός πυρετός. Στη συνέχεια, εντοπίστηκε αργότερα το 1969 ως αιτία της ασθένειας στο Κονγκό, με αποτέλεσμα την τρέχουσα ονομασία της νόσου. Το 2014 μολύνθηκαν 34 άτομα (μεταξύ των οποίων και ένα παιδί 4 ετών) με CCHF στη Γεωργία. Οι 3 από αυτούς πέθαναν. Την ίδια χρονιά βιολόγοι του Πενταγώνου μελετούσαν τον ιό στη Γεωργία στο πλαίσιο του προγράμματος «Επιδημιολογία των εμπύρετων ασθενειών που προκαλούνται από ιούς του δάγκειου πυρετού και άλλους αρβοϊούς στη Γεωργία». Το έργο περιελάμβανε εξετάσεις σε ασθενείς με συμπτώματα πυρετού και τη συλλογή τσιμπουριών, ως πιθανών φορέων του CCHV, για εργαστηριακή ανάλυση.
Η αιτία της επιδημίας CCHF στη Γεωργία είναι ακόμη άγνωστη. Σύμφωνα με την έκθεση της τοπικής κτηνιατρικής υπηρεσίας, μόνο ένα τσιμπούρι από όλα τα είδη που συλλέχθηκαν από τα μολυσμένα χωριά βρέθηκε θετικό για τη νόσο. Παρά τους ισχυρισμούς των τοπικών αρχών ότι ο ιός μεταδόθηκε στον άνθρωπο από τα ζώα, όλα τα δείγματα αίματος των ζώων ήταν επίσης αρνητικά. Η έλλειψη μολυσμένων τσιμπουριών και ζώων είναι ανεξήγητη δεδομένης της απότομης αύξησης των ανθρώπινων κρουσμάτων CCHF το 2014, γεγονός που σημαίνει ότι η επιδημία δεν ήταν φυσική και ο ιός μεταδόθηκε σκόπιμα.
Το 2016 συλλέχθηκαν άλλα 21.590 τσιμπούρια για τη δημιουργία βάσης δεδομένων DNA για μελλοντικές μελέτες στο Lugar Center στο πλαίσιο του προγράμματος του Πενταγώνου «Αξιολόγηση του ορολογικού επιπολασμού και της γενετικής ποικιλότητας του ιού του αιμορραγικού πυρετού του Κριμαίας-Κονγκό (CCHFV) και των χανταϊών στη Γεωργία».

Διακόσια τριάνταεφτά κρούσματα αιμορραγικού πυρετού της Κριμαίας-Κόνγκο (CCHF) έχουν επίσης αναφερθεί σε όλο το Αφγανιστάν, 41 εκ των οποίων ήταν θανατηφόρα από τον Δεκέμβριο του 2017. Σύμφωνα με το υπουργείο υγείας του Αφγανιστάν, τα περισσότερα κρούσματα έχουν καταγραφεί στην πρωτεύουσα Καμπούλ, όπου έχουν αναφερθεί 71 κρούσματα με 13 θανάτους, και στην επαρχία Χεράτ κοντά στα σύνορα με το Ιράν (67 κρούσματα).
Το Αφγανιστάν είναι μία από τις 25 χώρες σε όλο τον κόσμο με βιολογικά εργαστήρια του Πενταγώνου στο έδαφός τους. Το έργο στο Αφγανιστάν αποτελεί μέρος του προγράμματος βιολογικής άμυνας των ΗΠΑ - Cooperative Biological Engagement Program (CBEP), το οποίο χρηματοδοτείται από την DTRA. Οι εργολάβοι της DTRA που εργάζονται στο Lugar Center, η CH2M Hill και η Battelle, έχουν επίσης συμβληθεί για το πρόγραμμα στο Αφγανιστάν. Στην CH2M Hill έχει ανατεθεί σύμβαση ύψους 10,4 εκατομμυρίων δολαρίων (2013-2017). Οι εργολάβοι του Πενταγώνου στο Αφγανιστάν και στη Γεωργία είναι οι ίδιοι, το ίδιο και οι ασθένειες που εξαπλώνονται στον τοπικό πληθυσμό και στις δύο χώρες.

Εργοστάσιο βιολογικών όπλων

Ο στρατός των ΗΠΑ παράγει και δοκιμάζει βιολογικούς παράγοντες σε μια ειδική στρατιωτική εγκατάσταση που βρίσκεται στο Dugway Proving Ground (West Desert Test Center, Γιούτα), όπως αποδεικνύεται σε έκθεση του στρατού των ΗΠΑ του 2012. Η εγκατάσταση εποπτεύεται από τη Στρατιωτική Διοίκηση Δοκιμών και Αξιολόγησης.
Το Τμήμα Επιστημών Ζωής (LSD) στο Dugway Proving Ground είναι επιφορτισμένο με την παραγωγή βιολογικών παραγόντων. Σύμφωνα με την έκθεση του στρατού, οι επιστήμονες του εν λόγω τμήματος παράγουν και δοκιμάζουν βιολογικούς παράγοντες σε μορφή αερολύματος στο Lothar Saloman Life Sciences Test Facility (LSTF).

Ο Τομέας Επιστημών Ζωής αποτελείται από έναν κλάδο τεχνολογίας αερολυμάτων και έναν κλάδο μικροβιολογίας. Ο κλάδος τεχνολογίας αερολυμάτων αερολύει βιολογικούς παράγοντες και προσομοιωτές. Ο κλάδος μικροβιολογίας παράγει τοξίνες, βακτήρια, ιούς και οργανισμούς και χρησιμοποιούνται σε δοκιμές σε θαλάμους και πεδία.
Τα εργαστήρια ζύμωσης στη Δοκιμαστική Εγκατάσταση Επιστημών Ζωής καλλιεργούν βακτήρια σε ζυμωτήρες που κυμαίνονται από ένα μικρό σύστημα 2 λίτρων έως ένα μεγάλο σύστημα 1500 λίτρων. Οι όγκοι αυτοί σε καμία περίπτωση δεν αντιστοιχούν στις απαιτήσεις ενός «ερευνητικού εργαστηρίου» αλλά σε κανονική παραγωγή. Οι ζυμωτήρες προσαρμόζονται ειδικά στις απαιτήσεις του μικροοργανισμού που αναπτύσσεται - pH, θερμοκρασία, φως, πίεση και συγκεντρώσεις θρεπτικών συστατικών που δίνουν στον μικροοργανισμό βέλτιστους ρυθμούς ανάπτυξης.
Στις ίδιες εγκαταστάσεις ο αμερικανικός στρατός παράγει, κατέχει και δοκιμάζει αερολύματα της πιο θανατηφόρας τοξίνης στον κόσμο - της νευροτοξίνης Botulinum. Το 2014 το υπουργείο άμυνας αγόρασε 100 mg βοτουλινικής τοξίνης από τη Metabiologics για δοκιμές στο Dugway Proving Ground. Τα πειράματα χρονολογούνται από το 2007, όταν μια απροσδιόριστη ποσότητα της τοξίνης παραδόθηκε στο υπουργείο άμυνας από την ίδια εταιρεία, την Metabiologics.

Γενετικά τροποποιημένα έντομα - Γενετικά τροποποιημένοι ιοί

Το Πεντάγωνο έχει επενδύσει τουλάχιστον 65 εκατομμύρια δολάρια στην επεξεργασία γονιδίων. Η γνωστή DARPA έχει αναθέσει σε 7 ερευνητικές ομάδες την ανάπτυξη εργαλείων για την τροποποίηση του γονιδιώματος σε έντομα, τρωκτικά και βακτήρια στο πλαίσιο του προγράμματος Safe Gene, χρησιμοποιώντας την τεχνολογία CRISPR-Cas9.

Στο πλαίσιο ενός άλλου στρατιωτικού προγράμματος, Insect Allies / Έντομα Σύμμαχοι, τα γενετικά τροποποιημένα έντομα είναι κατασκευασμένα για να μεταφέρουν τροποποιημένα γονίδια σε φυτά. Το πρόγραμμα της DARPA ύψους 10,3 εκατομμυρίων δολαρίων περιλαμβάνει τόσο την επεξεργασία γονιδίων στα έντομα όσο και στους ιούς που μεταδίδουν. Το «Ecological Niche-preference Engineering» είναι ένα τρίτο εν εξελίξει στρατιωτικό πρόγραμμα για την τροποποίηση του γονιδιώματος των εντόμων. Ο δηλωμένος στόχος του Πενταγώνου είναι να κατασκευάσει γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς έτσι ώστε να μπορούν να αντιστέκονται σε ορισμένες θερμοκρασίες, να αλλάζουν το βιότοπό τους και τις πηγές τροφής τους.

Από το 2008 έως το 2014, οι Ηνωμένες Πολιτείες επένδυσαν περίπου 820 εκατομμύρια δολάρια στην έρευνα για τη συνθετική βιολογία, με την άμυνα να αποτελεί σημαντικό παράγοντα. Τα περισσότερα από τα στρατιωτικά προγράμματα για τη συνθετική βιολογία είναι απόρρητα, μεταξύ των οποίων είναι μια σειρά από απόρρητες μελέτες της μυστικοπαθούς ομάδας JASON που έχει ρόλο συμβούλου στις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις. Η JASON είναι μια ανεξάρτητη επιστημονική ομάδα που παρέχει συμβουλευτικές υπηρεσίες στην κυβέρνηση των ΗΠΑ σε θέματα αμυντικής επιστήμης και τεχνολογίας. Ιδρύθηκε το 1960 και οι περισσότερες από τις εκθέσεις της JASON είναι απόρρητες. Για διοικητικούς σκοπούς, τα έργα της JASON διευθύνονται από την MITRE Corporation, η οποία έχει συμβάσεις με το υπουργείο άμυνας, τη CIA και το FBI. Από το 2014 η MITRE έχει συνάψει συμβάσεις με το υπουργείο άμυνας ύψους περίπου 27,4 εκατομμυρίων δολαρίων.

Αν και οι εκθέσεις JASON είναι απόρρητες, μια άλλη μελέτη της αμερικανική πολεμικής αεροπορίας με τίτλο «Βιοτεχνολογία: γενετικά τροποποιημένα παθογόνα» ρίχνει λίγο φως σε αυτό που έχει ερευνήσει η μυστικοπαθής ομάδα JASON - πέντε ομάδες γενετικά τροποποιημένων παθογόνων μικροοργανισμών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως βιολογικά όπλα. Πρόκειται για δυαδικά βιολογικά όπλα (θανατηφόρος συνδυασμός δύο ιών), ασθένειες ανταλλαγής ξενιστών (ζωικοί ιοί που «μεταπηδούν» στον άνθρωπο, όπως ο ιός έμπολα), ιούς stealth και σχεδιασμένες ασθένειες. Οι σχεδιασμένες ασθένειες μπορούν να κατασκευαστούν ώστε να στοχεύουν μια συγκεκριμένη εθνοτική ομάδα, πράγμα που σημαίνει ότι μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως εθνοτικά βιολογικά όπλα.

Το εθνοτικό βιολογικό όπλο (βιογενετικό όπλο) είναι ένα καταρχήν θεωρητικό εργαλείο πολέμου που στοχεύει να βλάψει κυρίως άτομα συγκεκριμένων εθνοτήτων ή γονότυπων. Αν και επισήμως η έρευνα και η ανάπτυξη εθνοτικών βιολογικών όπλων δεν έχει ποτέ επιβεβαιωθεί δημοσίως, έγγραφα δείχνουν ότι οι ΗΠΑ συλλέγουν βιολογικό υλικό από συγκεκριμένες εθνοτικές ομάδες - ρώσους και κινέζους.
Η πολεμική αεροπορία των ΗΠΑ συλλέγει ειδικά ρωσικά δείγματα RNA και αρθρικού ιστού, προκαλώντας φόβους στη Μόσχα για ένα μυστικό πρόγραμμα βιολογικών όπλων των ΗΠΑ. Εκτός από τους ρώσους, οι ΗΠΑ συλλέγουν βιολογικό υλικό τόσο από υγιείς όσο και από καρκινοπαθείς στην Κίνα. Το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου έχει συλλέξει βιολογικά δείγματα από 300 άτομα από τις πόλεις Linxian, Zhengzhou και Chengdu στην Κίνα. Ενώ ένα άλλο ομοσπονδιακό πρόγραμμα, με τίτλο «Μελέτη ανακάλυψης μεταβολικών βιοδεικτών ορού» για το πλακώδες καρκίνωμα του οισοφάγου στην Κίνα, περιλαμβάνει την ανάλυση 349 δειγμάτων ορού τα οποία έχουν συλλεχθεί από κινέζους ασθενείς.
Κινεζικό βιολογικό υλικό έχει συλλεχθεί στο πλαίσιο μιας σειράς ομοσπονδιακών προγραμμάτων, συμπεριλαμβανομένου σάλιου και καρκινικού ιστού. Μεταξύ αυτών, γονοτυπικός προσδιορισμός DNA δειγμάτων από περιπτώσεις λεμφώματος και από περιπτώσεις υγιών ατόμων· τεμάχια ιστού από ασθενείς με καρκίνο του μαστού· δείγματα σάλιου από 50 οικογένειες που έχουν 3 ή περισσότερες περιπτώσεις καρκίνου του οισοφάγου· γονοτυπικός προσδιορισμός για δείγματα DNA από αντικαρκινικό νοσοκομείο του Πεκίνου· γονότυποι από 3000 περιπτώσεις γαστρικού καρκίνου και 3000 περιπτώσεις υγιών ατόμων στο Πεκίνο.

The Ukrainian Connection

Η DTRA έχει χρηματοδοτήσει 11 βιοεργαστήρια στην Ουκρανία, με πολλά από αυτά να βρίσκονται κοντά στα σύνορα με την Ρωσία. Η Ουκρανία δεν ελέγχει τα στρατιωτικά βιοεργαστήρια στο έδαφός της. Σύμφωνα με τη συμφωνία του 2005 μεταξύ του υπουργείου άμυνας των ΗΠΑ και του υπουργείου υγείας της Ουκρανίας, η ουκρανική κυβέρνηση απαγορεύεται να δημοσιοποιεί ευαίσθητες πληροφορίες σχετικά με το αμερικανικό πρόγραμμα και η Ουκρανία υποχρεούται να μεταφέρει στο υπουργείο άμυνας των ΗΠΑ επικίνδυνα παθογόνα για βιολογική έρευνα. Το Πεντάγωνο έχει πρόσβαση σε ορισμένα κρατικά μυστικά της Ουκρανίας σε σχέση με τα προγράμματα στο πλαίσιο της συμφωνίας τους.
Μεταξύ των διμερών συμφωνιών ΗΠΑ-Ουκρανίας περιλαμβάνεται η ίδρυση του Κέντρου Επιστήμης και Τεχνολογίας στην Ουκρανία (STCU) - ενός διεθνούς οργανισμού που χρηματοδοτείται κυρίως από την κυβέρνηση των ΗΠΑ και καλύπτεται από διπλωματικό καθεστώς. Το STCU υποστηρίζει επίσημα έργα επιστημόνων που είχαν προηγουμένως εμπλακεί στο σοβιετικό πρόγραμμα βιολογικών όπλων. Τα τελευταία 20 χρόνια το STCU έχει επενδύσει πάνω από 285 εκατ. δολάρια στη χρηματοδότηση και διαχείριση περίπου 1.850 έργων επιστημόνων που στο παρελθόν εργάστηκαν για την ανάπτυξη όπλων μαζικής καταστροφής.

Ένα από τα εργαστήρια του Πενταγώνου βρίσκεται στο Χάρκοβο, όπου τον Ιανουάριο του 2016 τουλάχιστον 20 Ουκρανοί στρατιώτες πέθαναν από τον ιό της γρίπης μέσα σε μόλις δύο ημέρες, ενώ άλλοι 200 νοσηλεύτηκαν. Η ουκρανική κυβέρνηση αρνήθηκε να κάνει οποιαδήποτε αναφορά για τους νεκρούς ουκρανούς στρατιώτες στο Χάρκοβο. Από τον Μάρτιο του 2016 έχουν αναφερθεί 364 θάνατοι σε όλη την Ουκρανία· το 81,3 % προκλήθηκε από τη γρίπη των χοίρων (H1N1) - το ίδιο στέλεχος που προκάλεσε την παγκόσμια πανδημία το 2009.

Την ίδια εποχή μια εξαιρετικά ύποπτη λοίμωξη ηπατίτιδας Α εξαπλώθηκε ταχύτατα μέσα σε λίγους μήνες στη νοτιοανατολική Ουκρανία, όπου βρίσκονται τα περισσότερα βιολογικά εργαστήρια του Πενταγώνου. 37 άτομα νοσηλεύτηκαν για ηπατίτιδα Α στην ουκρανική πόλη Mykolaiv από τον Ιανουάριο του 2018. Η τοπική αστυνομία ξεκίνησε έρευνα για «μόλυνση από τον ιό της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας και άλλες ανίατες ασθένειες». Πριν από τρία χρόνια περισσότεροι από 100 άνθρωποι στην ίδια πόλη μολύνθηκαν από χολέρα. Και οι δύο ασθένειες φέρονται να εξαπλώθηκαν μέσω μολυσμένου πόσιμου νερού.
Το καλοκαίρι του 2017 60 άτομα με ηπατίτιδα Α εισήχθησαν στο νοσοκομείο της πόλης Ζαπορίζια, αλλά η αιτία της επιδημίας αυτής είναι ακόμη άγνωστη.
Στην περιοχή της Οδησσού, 19 παιδιά από ορφανοτροφείο νοσηλεύτηκαν για ηπατίτιδα Α τον Ιούνιο του 2017.
Τον Νοέμβριο του 2017 αναφέρθηκαν 29 κρούσματα ηπατίτιδας Α στο Χάρκοβο. Ο ιός απομονώθηκε σε μολυσμένο πόσιμο νερό. Ένα από τα βιολογικά εργαστήρια του Πενταγώνου βρίσκεται στο Χάρκοβο, το οποίο κατηγορήθηκε για το θανατηφόρο ξέσπασμα της γρίπης πριν από ένα χρόνο που στοίχισε τη ζωή σε 364 Ουκρανούς.

Το 2011 η Ουκρανία επλήγη από επιδημία χολέρας. Σύμφωνα με πληροφορίες, 33 ασθενείς νοσηλεύτηκαν σε σοβαρή κατάσταση. Μια δεύτερη επιδημία έπληξε τη χώρα το 2014, όταν περισσότεροι από 800 άνθρωποι σε όλη την Ουκρανία αναφέρθηκε ότι προσβλήθηκαν από τη νόσο. Το 2015 καταγράφηκαν τουλάχιστον 100 νέα κρούσματα μόνο στην πόλη Mykolaiv. Μια νέα εξαιρετικά μολυσματική παραλλαγή του παράγοντα της χολέρας Vibrio cholera, με μεγάλη γενετική ομοιότητα με τα στελέχη που αναφέρθηκαν στην Ουκρανία, έπληξε τη Μόσχα το 2014.

Το Southern Research Institute, ένας από τους εργολάβους των ΗΠΑ που εργάζονται στα βιοεργαστήρια στην Ουκρανία, έχει προγράμματα για τη χολέρα, καθώς και για τη γρίπη και τον ιό ζίκα - όλα παθογόνα στρατιωτικής σημασίας για το Πεντάγωνο.
Μαζί με το Southern Research Institute, δύο άλλες ιδιωτικές αμερικανικές εταιρείες λειτουργούν στρατιωτικά βιολογικά εργαστήρια στην Ουκρανία, η Black & Veatch και η Metabiota. Στην Black & Veatch ανατέθηκαν από την DTRA συμβάσεις ύψους 198,7 εκατομμυρίων δολαρίων για την κατασκευή και λειτουργία βιοεργαστηρίων στην Ουκρανία (στο πλαίσιο δύο πενταετών συμβάσεων το 2008 και το 2012), καθώς και στη Γερμανία, το Αζερμπαϊτζάν, το Καμερούν, την Ταϊλάνδη, την Αιθιοπία, το Βιετνάμ και την Αρμενία.
Η Metabiota έχει συνάψει ομοσπονδιακή σύμβαση ύψους 18,4 εκατομμυρίων δολαρίων στο πλαίσιο του προγράμματος στη Γεωργία και την Ουκρανία. Αυτή η αμερικανική εταιρεία είχε επίσης συμβληθεί να εκτελέσει εργασίες για την DTRA πριν και κατά τη διάρκεια της κρίσης Έμπολα στη Δυτική Αφρική και η εταιρεία έλαβε 3,1 εκατομμύρια δολάρια (2012-2015) για εργασίες στη Σιέρα Λεόνε.
Το Southern Research Institute είναι κύριος υπεργολάβος στο πλαίσιο του προγράμματος της DTRA στην Ουκρανία από το 2008. Η εταιρεία ήταν επίσης κύριος ανάδοχος του Πενταγώνου στο παρελθόν στο πλαίσιο του προγράμματος βιολογικών όπλων των ΗΠΑ για την έρευνα και ανάπτυξη βιολογικών παραγόντων με 16 συμβάσεις μεταξύ 1951 και 1962.

Project GG-21 + Project UP-8: Όλοι οι θάνατοι εθελοντών θα αναφέρονται αμέσως

Ανάμεσα στα πιο πρόσφατα προγράμματα που είχε ξεκινήσει το Πεντάγωνο στις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες της Γεωργίας και της Ουκρανίας, είναι και τα Project GG-21 και Project UP-8. Το πρώτο αφορά στην Γεωργία, είναι διάρκειας 5 ετών με πιθανή παράταση έως και 3 έτη , με τίτλο «Αρθροποδογενείς και ζωονοσογόνες λοιμώξεις μεταξύ του στρατιωτικού προσωπικού στη Γεωργία». Σύμφωνα με την περιγραφή του έργου, θα ληφθούν δείγματα αίματος από 1.000 νεοσύλλεκτους στρατιωτικούς κατά τη στιγμή της φυσικής εξέτασης για τη στρατιωτική εγγραφή τους στο στρατιωτικό νοσοκομείο της Γεωργίας που βρίσκεται στο Γκόρι. Τα δείγματα θα εξεταστούν για αντισώματα έναντι δεκατεσσάρων παθογόνων μικροοργανισμών: bacillus anthracis, brucella, ιός CCHF, coxiella burnetii, francisella tularensis, hantavirus, rickettsia, ιός TBE, bartonella, borrelia, ehlrichia, leptospira, salmonella typhi, WNV.
Σύμφωνα με την σύμβαση του project, η ποσότητα της αιμοληψίας είναι 10 ml. Τα δείγματα φυλάσσονται επ' αόριστον στο Lugar Center ή στις στρατιωτικές εγκαταστάσεις της USAMRU-G, ενώ απομονωμένα δείγματα ενδέχεται να σταλούν στα κεντρικά γραφεία του Walter Reed Army Institute of Research στις ΗΠΑ για μελλοντικές ερευνητικές μελέτες. Το WRAIR είναι η μεγαλύτερη εγκατάσταση βιοϊατρικής έρευνας που διαχειρίζεται το υπουργείο άμυνας των ΗΠΑ. Τα αποτελέσματα της εξέτασης του αίματος δεν θα δοθούν στους συμμετέχοντες στη μελέτη.

Μια τέτοια διαδικασία, υπό φυσιολογικές συνθήκες, δεν μπορεί να προκαλέσει θάνατο. (Εκτός αν οι συνθήκες δεν είναι οι φυσιολογικές ή αν η διαδικασία είναι άλλη από αυτή που φαίνεται). Ωστόσο, σύμφωνα με την έκθεση του προγράμματος, «όλοι οι θάνατοι εθελοντών θα αναφέρονται αμέσως (συνήθως εντός 48 ωρών από την ειδοποίηση του ερευνητή)» στο γεωργιανό στρατιωτικό νοσοκομείο και στο WRAIR. Τα δείγματα αίματος των στρατιωτών θα αποθηκευτούν και θα εξεταστούν περαιτέρω στο Lugar Center.
Έγγραφα που είναι δημόσια διαθέσιμα στο μητρώο ομοσπονδιακών συμβάσεων των ΗΠΑ δείχνουν ότι η USAMRU-G επεκτείνει τις δραστηριότητές της σε άλλους συμμάχους των ΗΠΑ στην περιοχή και «εγκαθιστά εκστρατευτικές υποδομές» εκτός από την Γεωργία και την Ουκρανία, στη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, την Πολωνία και τη Λετονία. Το επόμενο έργο της USAMRU-G που αφορά βιολογικές δοκιμές σε στρατιώτες ήταν να ξεκινήσει τον φετινό Μάρτιο στο βουλγαρικό στρατιωτικό νοσοκομείο της Σόφιας.

Η DTRA έχει χρηματοδοτήσει ένα παρόμοιο έργο που αφορά στρατιώτες στην Ουκρανία με την κωδική ονομασία UP-8: «Η εξάπλωση του ιού του αιμορραγικού πυρετού της Κριμαίας-Κόνγκο (CCHF) και των χανταϊών στην Ουκρανία και η πιθανή ανάγκη για διαφορική διάγνωση σε ασθενείς με υποψία λεπτοσπείρωσης». Το project ξεκίνησε το 2017 και παρατάθηκε επανειλημμένα μέχρι το 2020, όπως προκύπτει από εσωτερικά έγγραφα.
Σύμφωνα με την περιγραφή του προγράμματος, θα συλλεχθούν δείγματα αίματος από 4.400 υγιείς στρατιώτες στο Λβιβ, το Χάρκοβο, την Οδησσό και το Κίεβο. 4.000 από αυτά τα δείγματα θα εξεταστούν για αντισώματα κατά των χανταϊών και 400 από αυτά για την παρουσία αντισωμάτων κατά του ιού του αιμορραγικού πυρετού της Κριμαίας-Κόνγκο (CCHF). Τα αποτελέσματα της εξέτασης του αίματος δεν θα δοθούν στους συμμετέχοντες στη μελέτη.
Δεν υπάρχουν πληροφορίες σχετικά με το ποιες άλλες διαδικασίες θα εκτελούνται, εκτός από το ότι «τα σοβαρά περιστατικά, συμπεριλαμβανομένων των θανάτων, θα πρέπει να αναφέρονται εντός 24 ωρών. Όλοι οι θάνατοι των υποκειμένων της μελέτης για τους οποίους υπάρχουν υποψίες ή είναι γνωστό ότι σχετίζονται με τις ερευνητικές διαδικασίες θα πρέπει να γνωστοποιούνται στις επιτροπές βιοηθικής στις ΗΠΑ και στην Ουκρανία». Αυξημένη ανησυχία για ενδεχόμενο θανάτων από μία απλή «αιμοληψία».

Σήμα κινδύνου από το παρελθόν

Το αδιανόητο δεν σημαίνει αδύνατο. Η εμπειρία των τελευταίων χρόνων θα έπρεπε να μας το έχει διδάξει αυτό, όταν η κατάσταση έκτακτης ανάγκης έπαψε να είναι η εξαίρεση και έγινε ο κανόνας. Και θα ήταν αυτοκτονική αφέλεια για τον καθένα και καθεμία από μας να «καθησυχαστεί» πίσω από την προσδοκία ότι έχουμε καταναλώσει και με το παραπάνω το μερίδιο αθλιότητας που μας αναλογεί στην ιστορία. Η έκπληξη για το πως τα πράγματα που ζούμε είναι «ακόμα» και στον εικοστό πρώτο αιώνα δυνατά, δεν αποτελεί άμυνα για τίποτε. Ούτε η έκπληξη μπροστά στα βιολογικά όπλα και το πώς είναι δυνατόν κάποια στρατηγεία να απεργάζονται σήμερα σχέδια στο φάσμα του βιοπολέμου, πρόκειται να σταματήσει οτιδήποτε.

Τα στοιχεία δείχνουν ότι ένα τουλάχιστον κράτος-«υπερδύναμη» δεν έπαψε στιγμή τις τελευταίες δεκαετίες να ερευνά και να εξελίσσει βιολογικά όπλα και τα τελευταία χρόνια έχει εντείνει τις προσπάθειές του. Στην αρένα του ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού, η υποψία και μόνο ότι οπλοποιούνται τα παθογόνα και ίσως έχουν ήδη χρησιμοποιηθεί, θα ήταν αρκετή για να πυροδοτήσει μια κούρσα εξοπλισμών σε βιολογικά όπλα. Πλέον δεν έχουμε να κάνουμε μόνο με υποψίες, επομένως είναι απολύτως εύλογη η πιθανότητα να μην είναι μόνο οι ΗΠΑ αυτές που έχουν επενδύσει στις πολεμικές δυνατότητες των βιοτεχνολογιών.

Η σκέψη και μόνο ενός αόρατου εχθρού που έχει την δυνατότητα να καταβάλει ολόκληρους πληθυσμούς χωρίς δυνατότητα αντίδρασης θα μπορούσε να είναι παραλυτική και να οδηγήσει εύκολα στην εθελόδουλη υποταγή στις προσταγές των αρχών· όπως εξάλλου συνέβη με την πανδημία. Αλλά αυτή η στάση, της παράλυσης-παραίτησης-παράδοσης, ποτέ δεν ήταν το μέτρο της ιστορίας.

Πριν κάποιες δεκαετίες η Ευρώπη δονήθηκε από το κίνημα ενάντια στα πυρηνικά, είτε για πολεμική, είτε για «ειρηνική» χρήση. Το κίνημα εκείνο δεν είχε απέναντί του κάποιον ευκολότερο αντίπαλο, ούτε οι ενδεχόμενες συνέπειες θα ήταν μικρότερες σε περίπτωση που ο τρίτος «ψυχρός» παγκόσμιος πόλεμος εκτροχιαζόταν. Παρόλα αυτά, το αντιπυρηνικό κίνημα κατάφερε σε κρίσιμες στιγμές να βάλει φραγμό στα πυρηνικά σχέδια και απέτρεψε στο μέτρο που του αναλογούσε να μετατραπεί η ευρωπαϊκή ήπειρος σε ένα απέραντο πεδίο εκτόξευσης πυρηνικών πυραύλων. Δεν ξέρουμε αν σήμερα θα είχαμε την πολυτέλεια να συζητάμε και να στοχαζόμαστε πάνω στις συνέπειες ενός βιοπολέμου, αν δεν υπήρχε εκείνο το κίνημα και την θέση του είχε καταλάβει μια μάζα παραλυμένων από τον φόβο. Αυτό είναι το σήμα κινδύνου, αλλά και η ξεκάθαρη προτροπή, που μας στέλνει το παρελθόν. Αλλιώς οι κατσαρίδες θα είναι αυτές που θα αναλάβουν να γράψουν τον επίλογο και μάλλον δεν θα είναι ευγενικές στην κριτική τους προς το είδος μας…

Hurry Tuttle