#01 - 10/2014
bytes & genes
Η δυνατότητα, μέσω μικροπροβολέων, που στερεώνονται σε διάφορα σημεία του σώματος (το κεφάλι, το μπράτσο), να γίνεται το ανθρώπινο δέρμα “οθόνη αφής” μπορεί να μην έχει βρει την εμπορική της αξιοποίηση, δείχνει όμως με πολύ παραστατικό τρόπο ότι το ανθρώπινο σώμα έχει γίνει ήδη πεδίο εγγραφής των κυβερνητικών / πληροφοριακών προσταγών. Η προετοιμασία γι’ αυτή την εξέλιξη είναι πια κοινότοπη: η γενική μόδα εικονογράφησης του δέρματος / σώματος μέσω διάφορων τεχνικών.
Η εικονογραφία έχει ρίξει την αφή σε τρίτη μοίρα. Έτσι ώστε το άγγιγμα, σαν touching, να μπορεί τώρα να γίνει μέθοδος χειρισμού της πληροφορικής μηχανής.
Η πόλη Songdo 65 χλμ νοτιοδυτικά της Σεούλ χτίστηκε από το μηδέν και θεωρείται πόλη-πρότυπο στο είδος των smart-cities. Το project, που η συνολική του ονομασία είναι Songdo International Business District, με την περάτωσή του φιλοδοξεί να αποτελέσει εκτός από έδρα σημαντικών επιχειρήσεων και πανεπιστημίων, και μια κανονική-έξυπνη πόλη. Η πληθυσμιακή της σύνθεση; Όπως αναφέρεται “με την ολοκλήρωση της πόλης το 2015, θα ζουν εκεί 65.000 άνθρωποι και 300.000 εργάτες”. Μια κανονική πόλη για 65.000 αφεντικά και στελέχη, δηλαδή. Να υποθέσουμε ότι οι εργάτες αφού χτίσουν την πόλη θα “προσληφθούν”, για δώρο, σαν υπηρέτες; Κάτι τέτοιο...
Μια τέτοια πόλη δεν θα μπορούσε παρά να έχει και τους μεγαλο-ιδιοκτήτες της: Η πόλη-project ανήκει κατά 61% στην Gale International (εταιρία real estate με έδρα τη Νέα Υόρκη), κατά 30% στην Posco (πολυεθνική χαλυβουργική με έδρα στη Ν. Κορέα) ενώ το 9% είναι στην ιδιοκτησία της real estate θυγατρικής της γνωστής - και τρισκατάρατης από τους κάθε είδους έλληνες πατριώτες - Morgan Stanley. Οι διεθνείς χρηματοπιστωτικοί οίκοι έχουν και σοβαρότερα πράγματα να κάνουν από το να βάζουν στο μάτι τη 'δύσμοιρη ελλαδίτσα', έτσι δεν είναι;
Rorre Margorp
Το πιο πρόσφατο κατόρθωμα του νοτιοαφρικάνου σπρίντερ Oscar Pistorius είναι η εν ψυχρώ δολοφονία της φίλης του Reeva Steenkamp. Κατηγορήθηκε για φόνο από πρόθεση και οι μάρτυρες κατηγορίας, στη δίκη, έδωσαν αρκετά στοιχεία επ’ αυτού. Αλλά το καλό του όνομα, οι καλοί δικηγόροι, και ποιός ξέρει τι άλλο πέτυχαν να μετατραπεί το κατηγορητήριο σε φόνο εξ αμελείας. Ίσως κάποιοι καλοί δικηγόροι θα πρέπει να υποστηρίξουν ανοικτά ότι οι μόνιμα ντοπαρισμένοι πρωταγωνιστές του αθλητικού θεάματος δεν μπορούν να έχουν πολλές προθέσεις, αλλά μόνο να αμελούν.
Ωστόσο ο Oscar Pistorius θα μείνει στην ιστορία για άλλους λόγους. Είναι ο πρώτος cyborg, με τεχνητά πόδια υψηλής τεχνολογίας (ελάσματα ενισχυμένου ανθρακονήματος), στον οποίο επετράπει να συναγωνίζεται σε επίσημους αγώνες αρτιμελείς αθλητές: οι ελασμάτινες γάμπες του δεν του δίνουν ειδικό πλεονέκτημα έναντι των άλλων σπρίντερ, όπως αποφάνθηκε το 2008 εξειδικευμένο ελβετικό δικαστήριο. Συζητήσιμο... αλλά δεδικασμένο πλέον.
Παρότι η περίπτωση του Pistorius δίνει κουράγιο σε παρόμοια ακρωτηριασμένους, η διένεξη έγινε στο φόντο των ικανοτήτων των νέων τεχνολογιών, σε ότι αφορά τα τεχνητά μέλη. Υπό ορισμένες προϋποθέσεις αυτά τα τεχνητά μέλη θα μπορούσαν να γίνουν ελκυστικά και για τους αρτιμελείς. Μια μόδα αντικατάστασης / βελτίωσης οργάνων του σώματος δεν είναι τόσο μακρινή όσο φαίνεται.
Η “πιο πολλά υποσχόμενη” (ως σήμερα) συσκευή ηλεκτρονικής ενίσχυσης της καθημερινής ζωής, τα γυαλιά της google (google glass) συνάντησε ένα απρόοπτο εμπόδιο. Ενώ οι υπήκοοι των πρωτοκοσμικών μητροπόλεων ζουν και κινούνται μέσα σε εκατομμύρια κάμερες που τους βιντεοσκοπούν διαρκώς· ενώ κουβαλούν πάντα μαζί τους τους τηλερουφιάνους που λέγονται “κινητά”· ενώ εκθέτουν οι ίδιοι δημόσια, στα κοινωνικά δίκτυα, τις προσωπικές τους στιγμές, τα γούστα τους, τις πεποιθήσεις τους· κι ενώ διατίθενται στο εμπόριο, φτηνές, πάμπολλων ειδών μικροκάμερες, που μπορούν να βιντεοσκοπούν ότιδήποτε χωρίς να φαίνονται, αίφνης, οι πληθωρικές δυνατότητες των google glass προκάλεσαν κατακραυγή για “παραβίαση της ιδιωτικότητας”. Κι έτσι, πριν προλάβει να καθιερωθεί η συγκεκριμένη συσκευή, αντιμετωπίζεται περίπου σαν το κάπνισμα: απαγορεύεται σε διάφορους κλειστούς χώρους διασκέδασης - στις ηπα αυτά...
“Έσταξε η ουρά του γαϊδάρου” θα σχολιάζαμε.
Η διπλή έλικα του δεσοξυριβοζονουκλεϊνικού οξέος (dna) έχει γίνει μια από τις πιο δυνατές αναπαραστάσεις του τι είναι η ζωή: ζωή είναι η χημεία της(όταν δεν είναι η ηλεκτρονική της). Οι ακολουθίες των 4 συστατικών (αζωτούχων βάσεων) της διπλής έλικας στρατεύτηκαν όπου ήταν δυνατόν: απ’ την εγκληματολογία ως τη γενετική μηχανική.
Παρότι πολλοί εντυπωσιακοί επιστημονικοί ισχυρισμοί στις αρχές της υποτιθέμενης χαρτογράφησης του ανθρώπινου dna αποδείχθηκαν γρήγορα από ανυπόστατοι έως ψευδείς, ο “γενετισμός”, δηλαδή η απόδοση στο dna (και, κατά συνέπεια, στην κληρονομικότητα αλλά και στην μηχανική διόρθωσή της) διάφορων δυνατοτήτων ή αδυναμιών, πέρασε χωρίς εμπόδια,και έχει εγκατασταθεί στο σύγχρονο κοινωνικό φαντασιακό. Μαζί πέρασε κάτι που είχε τοποθετηθεί πριν λίγες μόνο δεκαετίες στις πιο μαύρες εποχέςτης καπιταλιστικής ανθρωπότητας: η ευγονική. Ακόμα κι αν είναι μύθος η τροποποίηση / ενίσχυση των γονιδίων, πρόκειται για ένα χειραγωγικό παραμύθι με πολύ επικίνδυνες προεκτάσεις.
Ο Μεγάλος Επιταχυντής Ανδρονίων του CERN (ευρωπαϊκός οργανισμός για την πυρηνική έρευνα) είναι ένα κυριολεκτικά φαραωνικό σχέδιο ερευνών για λογαριασμό (κατ’ αρχήν) της σωματιδιακής φυσικής. Πρόκειται για ένα “αδιάλλακτο πείραμα”, αδιάλλακτο απ’ την άποψη του κόστους του, και άρα των κοινωνικών πόρων που απορροφά - προφανώς μέσω των κρατών, και χωρίς κανέναν κοινωνικό έλεγχο σκοπιμότητας.
Κάθε επιστήμονας που σέβεται τον εαυτό του θα υποστηρίζε ότι δεν είναι δυνατόν να ρωτιέται η (μυθική) “κοινωνία” για ζητήματα που αφορούν την επιστημονική εξέλιξη, τις έρευνες, τα πειράματα, και όλα τα υπόλοιπα. Γιατί η (μυθική) “κοινωνία” δεν ξέρει, δεν μπορεί να κρίνει. Ουσιαστικά αυτές οι “κοινωνίες” είναι κατάλληλες μόνο για να πληρώνουν· χωρίς αδιάκριτες ερωτήσεις, χωρίς αμφισβητήσεις, χωρίς ελέγχους σκοπιμότητας. Οτιδήποτε διαφορετικό (θα έλεγε κάθε επιστήμονας που σέβεται στον εαυτό του ) είναι τροχοπέδη την επιστημονική πρόοδο.
Όμως ακόμα κι αν, χάρη της συζήτησης, θεωρούσε κανείς μια τέτοια προσέγγιση βάσιμη (κι αν όχι για άλλους λόγους σίγουρα επειδή αυτή η “κοινωνία” δεν υπάρχει σαν εναιίο υποκείμενο) , δεν μπορεί να κρυφτεί ο ουσιαστικός “μυστικισμός” που καλλιεργούν συστηματικά οι ίδιοι οι επιστήμονες. Για να έχουν απ’ την μια τους οικονομικούς πόρους που χρειάζονται, στην ποσότητα που χρειάζονται, και απ’ την άλλη για να μην δίνουν λογαριασμό σε κανέναν έξω απ’ τους εαυτούς τους. Είναι αδύνατο να βρούμε οτιδήποτε απελευθερωτικό σ’ αυτό το κόλπο.
Μπορείτε να μας βοηθήσετε;
Ο καθηγητής Hiroshi Ishiguro είναι διευθυντής του τμήματος Intelligent Robotics Laboratory στο Πανεπιστήμιο Osaka της Ιαπωνίας.
Το εργαστήριο ασχολείται με την κατασκευή ανθρωποειδών ρομπότ με ιδιαίτερη έμφαση στην κίνηση του προσώπου και στις εκφράσεις, ώστε να μοιάζουν όσο περισσότερο γίνεται με ένα ζωντανό άνθρωπο. Τα ρομπότ που μιμούνται τις ανθρώπινες κινήσεις και αντιδράσεις ονομάζονται Actroids.
Στην φωτογραφία ο καθηγητής Ishiguro (ποιός απ’ τους δύο;) με το ρομπότ που έφτιαξε "καθ' εικόνα και καθ' ομοίωσή του". Η απόλυτα ανθρωπόμορφη μηχανή είναι σε θέση να παρατηρεί τις κινήσεις του καθηγητή και τις αντιγράφει.
