Στα μάτια της ιστορίας η σκηνή είναι, πιθανότατα, γελοία. Δείτε: Τρίπολη (λιβύης) 16 Απρίλη 2016. Στην πόλη έχει εγκατασταθεί μια “κυβέρνηση” που έπεσε “απ’ τον ουρανό” της διεθνους ιμπεριαλιστικής πολιτικής, με πρωθυπουργό τον Fayyez Sarraj, και ένα κάποιο “προεδρικό συμβούλιο”. Είναι η “διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της λιβύης”, έργο άοκνων προσπαθειών (δηλαδή εξαγορών) της “διεθνούς κοινότητας” μέσω του οηε, για να “ομαλοποιηθεί η κατάσταση στη λιβύη”. Αλλά αυτή η θεόσταλτη κυβέρνηση δεν ελέγχει τίποτα στη λιβύη. Ούτε καν στην Τρίπολη την ίδια καλά καλά. Τα μέλη της στηρίζουν την ασφάλειά τους σε μισθοφόρους και σε λίγους “εθελοντές” (“εθελοντές” είναι αυτοί που πληρώνονται αισθητά λιγότερο).
Αλλά η “κυβέρνηση” του Fayyez Sarraj έχει ένα ιστορικό καθήκον! Είναι αυτή που θα καλέσει επίσημα τους ευρωπαϊκούς και αμερικανικούς “αντιτρομοκρατικούς” στρατούς (που ήδη έχουν στείλει επίλεκτα κομάντο στο λιβυκό έδαφος για να προετοιμάσουν το έδαφος...) για να αντιμετωπιστεί η “τρομοκρατία”. Ωστόσο αυτό το σχέδιο προχωράει πιο αργά και από μια διψασμένη χελώνα στη λιβυκή έρημο. Πρώτα απ’ όλα πρέπει οι δύο υπάρχουσες ήδη “κυβερνήσεις” της λιβύης, ή κάποιο καλό μέρος τους, να αναγνωρίσουν τον Sarraj σα σωτήρα πρωθυπουργό. Αυτό είναι απαραίτητο για να μην θεωρηθούν ντε φάκτο και συλλήβδην όλοι οι λίβυοι ένοπλοι, πλην των φρουρών του Sarraj, “τρομοκράτες”. Επιπλέον θα πρέπει αυτός ο τύπος να αποκτήσει κάποιον εντόπιο στρατό. Κάτι τέλος πάντων, το οποίο να μπορούν (να πουλήσουν ότι θέλουν) να ενισχύσουν οι διεθνείς “σύμμαχοι” στον αντιτρομοκρατικό πόλεμο.
Προς το παρόν τίποτα απ’ αυτό δεν έχει συμβεί - και θα δούμε στη συνέχεια γιατί. Έτσι, στις 16 Απρίλη, επισκέπτονται τον Sarraj, που είναι βέβαια “διεθνώς αναγνωρισμένος” αλλά πρακτικά κάτι λιγότερο από φύλαρχος, ποιοι λέτε; Οι αυτού εξοχότητες Jean-Marc Ayrault, υπουργός εξωτερικών της γαλλικής δημοκρατίας, και ο Frank-Walter Steinmeier, υπουργός εξωτερικών της γερμανικής δημοκρατίας. Δύο ανώτατοι υπουργοί δύο πρωτοκλασσάτων (παγκόσμια) πρωτοκοσμικών κρατών ταξιδεύουν αυτοπροσώπως για να επισκεφτούν έναν “λίβυο πρωθυπουργό” υπό αβέβαιη κατασκευή. Δεν είναι άνισο; Δεν είναι γκροτέσκο; Δεν είναι γελοίο;
Ναι και όχι. Μια σειρά πρωτοκοσμικών κρατών, με πρώτα το αγγλικό, το γαλλικό και το ιταλικό, επείγονται για μια “αντιτρομοκρατική εκστρατεία” εναντίον του isis στη λιβύη. Το Βερολίνο, που είχε κρατήσει αποστάσεις απ’ την προηγούμενη φάση “απελευθέρωσης” (όταν ο Καντάφι ήταν ακόμα ζωντανός) έχει μπει στο κόλπο. Υπάρχει και η Ουάσιγκτον, όπου όμως φαίνεται να συγκρούονται δύο απόψεις. Η μία, που εκπροσωπεί ο απερχόμενος Ομπάμα, δεν θέλει άλλη “βοήθεια” προς αναξιόπιστους συμμάχους (όπως το Λονδίνο και το Παρίσι). Η άλλη, η πιο μιλιτέρ, θέλει οπωσδήποτε να παίξει μπάλα και στη λιβύη.
Τι έχει το λιβυκό έδαφος και έχει γίνει τόσο ελκυστικό ώστε να σπρώχνονται εκεί ξανά οι μεγάλες δυνάμεις, ως το σημείο να στέλνουν κοτζάμ υπ.εξ. να δώσουν κύρος και κουράγιο σ’ έναν (ακόμα) φύλαρχο; Κατά τους πρωτοκοσμικούς δημαγωγούς έχει τρομοκράτες (του isis) που αν αφεθούν ελεύθεροι θα αποβιβαστούν στην ευρώπη - δεν είδατε τι έκαναν στο Παρίσι και στις Βρυξέλες; Κατά τους “πονηρούς” αναλυτές (που ωστόσο έχουν μείνει κάτι δεκαετίες πίσω) η λιβύη έχει πετρέλαιο· το οποίο, όμως, ούτως ή άλλως αγοράζουν οι πρωτοκοσμικοί, σε χαμηλές τιμές, μέσω λαθρεμπορίου. Έχει τίποτα άλλο; Άφθονη έρημο...
Αυτοκινητοπομπή ενόπλων του isis, κάπου στη λιβύη.
Έρημο, ε; Άμμο δηλαδή... Κι όμως: η νοτιοανατολική λιβύη “κάθεται” πάνω στο μεγαλύτερο γνωστό (υπόγειο) κοίτασμα νερού στον κόσμο. Το Nubian Sandstone Aquifer System καταλαμβάνει μια έκταση 2 εκατομμυρίων τετραγωνικών χιλιομέτρων (το 1/5 της έκτασης των ηπα) κάτω απ’ την έρημο, σε βάθος από 150 ως 230 μέτρα, και υπολογίζεται ότι έχει 150 χιλιάδες κυβικά χιλιόμετρα νερού, από εντελώς καθαρό έως ελαφρά υφάλμυρο. Η έκταση του N.S.A.S. μοιράζεται μεταξύ του νοτιοδυτικού σουδάν, του νοτιοανατολικού τσάντ, της νοτιοανατολικής λιβύης, και μεγάλου μέρους της αιγύπτου.
Και τι αξία έχει αυτό το νερό, κάτω απ’ την έρημο της Σαχάρας; Ρωτείστε εκείνους που κάνουν εμπόριο νερού παγκόσμια. Ή τον οηε και την διεθνή υπηρεσία ατομικής ενέργειας (;) που απ’ το 2006 μελετούν την αξιοποίηση αυτού του τεράστιου κοιτάσματος· για την (αγροτική) ανάπτυξη της αφρικής φυσικά... [1Στις δόξες του ο λίβυος δικτάτορας Καντάφι είχε υποσχεθεί την κατασκευή ενός ποταμού μέσα στην έρημο!.. Επρόκειτο για αξιοποίηση αυτού του κοιτάσματος. Οι μηχανικοί του λιβυκού καθεστώτπος είχαν αρχίσει την άντληση νερού, με ένα ρυθμό περίπου 2,4 τετραγωγικά χιλιόμετρα τον χρόνο. Μέσα από μεγάλους αγωγούς το νερό κατευθυνόταν στην όαση Kufra, μια γεωπολιτικά στρατηγική θέση μέσα στην σαχάρα, όπου το καθεστώς Καντάφι ξεκίνησε ένα μεγάλο πρόγραμμα γεωργικής παραγωγής.]
Οπωσδήποτε η “αντιτρομοκρατική απελευθέρωση” της λιβύης δεν σχεδιάζεται μόνο για το νερό και τις δυνατότητες, μελλοντικά, είτε αγροτικής παραγωγής, είτε εμπορίου νερού, είτε (ίσως) επαναφοράς του γερμανικού σχεδίου για συγκέντρωση ηλιακής ενέργειας με τεράστια πάρκα φωτοβολταϊκών στην έρημο, και τροφοδοσίας της ευρώπης με ηλεκτρισμό. (Περισσότερα στο Sarajevo νο 37, desertec: το κεφάλαιο της ερήμου και Sarajevo νο 88, global war 2). Θα γίνει και για τον έλεγχο της μεσογείου αλλά και της κεντρικής αφρικής - με όλα τα υπόλοιπα καλούδια (ορυκτά) που διαθέτει σαν φυσικό πλούτο η μαύρη ήπειρος.
Κι εκεί γεννιούνται οι τριβές, που σε συμπληρωματικά έχουν καθυστερήσει την επίσημη έναρξη της διεθνούς “αντι isis” εκστρατείας στη λιβύη, αν και από στρατιωτική άποψη (των εισβολέων) είναι έτοιμη εδώ και μήνες. Απ’ το 2012 ως το περασμένο φθινόπωρο, που επίσημα η λιβύη δεν ήταν στον χάρτη των emergency περιστατικών για πρωτοκοσμική εισβολή, στον πολλαπλό εμφύλιο “χώθηκαν” πολλοί· πέρα απ’ τους πρωτοκοσμικούς. Κατάρ, αίγυπτος, σουδάν, αραβικά εμιράτα, και τουρκία είναι αυτοί οι επιπλέον παίκτες. Οι οποίοι, σε γενικές γραμμές, κινήθηκαν εντός της επίσημης αμερικανικής (και όχι μόνο) γραμμής: τι είναι η λιβύη; η λιβύη είναι ένα μέρος με μαχητικούς πλην “μετριοπαθείς” ισλαμιστές, τους οποίους εκπαιδεύουμε και στέλνουμε να πολεμήσουν στη συρία, κατά του Άσσαντ.
Όταν, εξαιτίας των εξελίξεων στα μέτωπα της συρίας, αντιστράφηκαν οι διαδρομές, και οι εκπαιδευμένοι και εξοπλισμένοι “μετριοπαθείς” λίβυοι αντάρτες γύρισαν πίσω (μαζί με μη λίβυους αξιωματικούς), [2Σύμφωνα με δυτικές υπηρεσίες, το 2014 επαναπατρίστηκαν απ’ την συρία στη λιβύη 300 λίβυοι ένοπλοι. Είχαν μαζί τους αρκετό χρήμα, και αποστολή και οδηγίες να αυξήσουν την επιρροή τους στη συρία, είτε πείθοντας είτε εξαγοράζοντας συμμάχους.] τότε η διεθνής “πολιτισμένη” και χριστιανική κοινότητα άρχισε να παρατηρεί επικίνδυνη αύξηση των δυνάμεων του isis στη λιβύη. Αυτό ήταν το εύκολο κομμάτι των διαπιστώσεων. Το πιο δύσκολο ήταν το γεγονός ότι οι χρηματοδοτούμενοι και εξοπλιζόμενοι απ’ το κατάρ, τα εμιράτα, την αίγυπτο, την τουρκία και το σουδάν ένοπλοι “δεν είναι δικοί μας”. Αν πρόκειται να γίνει “πάρτυ” στη λιβύη, θέλουν και οι μικρότεροι (σε σχέση με την αγγλία, την γαλλία, την ιταλία, την γερμανία ή τις ηπα) κρατικοί παίκτες προσκλήσεις. Και καλά ποσοστά.
Η Ρώμη, για παράδειγμα, δεν θέλει να πολυκάνει θέμα τoν βασανισμό και την δολοφονία του Regeni (δες χωριστή αναφορά σ’ αυτό το τεύχος) επειδή, εκτός απ’ τις σοβαρές μπίζνες με το φασιστικό καθεστώς Σίσι, ποντάρει στην βοήθεια του αιγυπτιακού στρατού για την εισβολή στη λιβύη. Ο.Κ. Τι θα πάρει, όμως, το καθεστώς Σίσι για αντάλλαγμα; Μόνο την συγχώρεση της Ρώμης για τον Regeni; Όχι βέβαια!
Ή το κατάρ. Το κατάρ ελέγχει τώρα τους ένοπλους που αποτελούν την μία απ’ τις δύο (πραγματικές) κυβερνήσεις στη λιβύη, τους ένοπλους της Misrata (η Τρίπολη είναι η δική τους πρωτεύουσα - ο Sarraj προς το παρόν έχει σαν “πρωτεύουσα” μια ναυτική βάση στην Τρίπολη...) οι οποίοι έχουν υπό την κατοχή τους και τους 147 τόνους χρυσού και ασημιού της άλλοτε κρατικής τράπεζας της λιβύης. Ο απερχόμενος Ομπάμα έχει την γνώμη ότι θα είναι δύσκολο να πεισθεί το κατάρ να “ενώσει” τους ένοπλους του στη λιβύη με εκείνους που ελέγχονται απ’ την αίγυπτο, τα αραβικά εμιράτα και τις δυτικές υπηρεσίες, έτσι όλοι μαζί να αποτελέσουν τον στρατό της “κυβέρνησης εθνικής σωτηρίας”, του Sarraj δηλαδή, τον οποίο θα συνδράμουν με δάφνες και τιμές οι ιταλοί, γάλλοι, άγγλοι και αμερικάνοι κομμάντο, εναντίον του isis στη Σίρτη. Μας φαίνεται λογική αυτή η δυσκολία: αφορά τα ανταλλάγματα που θα πρέπει να πάρει το κατάρ, την στιγμή που στη συρία ίσως συμβιβαστεί με λιγότερα απ’όσα υπολόγιζε. [3Πριν λίγα μόνο χρόνια η ιδέα ότι το σεϊχάτο του κατάρ θα ήταν “διεθνής παίκτης”, άλλοτε σαν εργολάβος και άλλοτε για λογαριασμό του, θα φαινόταν γελοία. Κι όμως!... Σημάδι των καιρών...]
Κι αν πάρει παραπάνω το κατάρ, γιατί να μην ζητήσει περισσότερα το σουδάν ή ο νίγηρας στο νότο; Ο καθένας εκτιμάει την “αξία” του και σε σχέση με τους υπόλοιπους στο τραπέζι.
Πέρα απ’ το τι συμβαίνει αυτήν εδώ την χρονική στιγμή, έχει σημασία και το ότι οι “συμμαχίες” και οι “διασπάσεις των συμμαχιών” είναι πολύ εύκολες, είτε σε επίπεδο κορυφής είτε στην βάση, εκεί που παίζονται τα μικρο-συμφέροντα κάθε επιμέρους πολέμαρχου. Η ρευστότητα στο χρόνο είναι πολύ καλή για την “δημιουργική καταστροφή” και την αποσταθεροποίηση - μέσω - χάους, αν δεν έχουν οι πρωτοκοσμικοί δικές τους “αρβύλες στο χώμα”. Αν έχουν το πράγμα γίνεται ζόρικο. Αφού απ’ τη μια στιγμή στην άλλη μπορεί να βρεθούν όμηροι ενός ή δέκα πολέμαρχων που θέλουν, απλά, περισσότερα λεφτά· και δεν τους τα δίνουν.
Περιμένουν (οι ευρωπαίοι) να εκλεγεί πρόεδρος των ηπα η σαφώς πιο επιθετική (και σε ότι αφορά τη λιβύη) Κλίντον, και να αναλάβει τα καθήκοντά της, έτσι ώστε να έχουν και τις ηπα σαν δυνατό “μοχλό πίεσης” κατά των εξ ανάγκης και απαιτητικών συμμάχων τους στην εισβολή; Χρειάζονται κάτι μήνες ακόμα για να συμβεί αυτό, αν συμβεί.
Εν τω μεταξύ η επίσκεψη αυτοπροσώπως των Jean-Marc Ayrault και Frank-Walter Steinmeier στον Fayyez Sarraj δεν δείχνει (με βάση τα δικά μας κριτήρια) κάτι σαν “έχουμε το πάνω χέρι”. Αν έχεις το πάνω χέρι και θέλεις να δώσεις κουράγιο σε μια μαριονέτα, στέλνεις έναν σύμβουλό σου - δεν πας ο ίδιος. Αν πας ο ίδιος, απ’ την άλλη μεριά, είτε δεν έχεις το πάνω χέρι (και πουλάς θέαμα) είτε η μαριονέτα σου έχει χεστεί απ’ το φόβο της, και χρειάζεται μεγάλη δόση κουράγιου.
Αλλά τι είμαστε εμείς για να κάνουμε τέτοιες εκτιμήσεις; Ε;
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1 - Στις δόξες του ο λίβυος δικτάτορας Καντάφι είχε υποσχεθεί την κατασκευή ενός ποταμού μέσα στην έρημο!.. Επρόκειτο για αξιοποίηση αυτού του κοιτάσματος. Οι μηχανικοί του λιβυκού καθεστώτπος είχαν αρχίσει την άντληση νερού, με ένα ρυθμό περίπου 2,4 τετραγωγικά χιλιόμετρα τον χρόνο. Μέσα από μεγάλους αγωγούς το νερό κατευθυνόταν στην όαση Kufra, μια γεωπολιτικά στρατηγική θέση μέσα στην σαχάρα, όπου το καθεστώς Καντάφι ξεκίνησε ένα μεγάλο πρόγραμμα γεωργικής παραγωγής.
[ επιστροφή ]
2 - Σύμφωνα με δυτικές υπηρεσίες, το 2014 επαναπατρίστηκαν απ’ την συρία στη λιβύη 300 λίβυοι ένοπλοι. Είχαν μαζί τους αρκετό χρήμα, και αποστολή και οδηγίες να αυξήσουν την επιρροή τους στη συρία, είτε πείθοντας είτε εξαγοράζοντας συμμάχους.
[ επιστροφή ]
3 - Πριν λίγα μόνο χρόνια η ιδέα ότι το σεϊχάτο του κατάρ θα ήταν “διεθνής παίκτης”, άλλοτε σαν εργολάβος και άλλοτε για λογαριασμό του, θα φαινόταν γελοία. Κι όμως!... Σημάδι των καιρών...
[ επιστροφή ]
