#07 - 10/2016

bytes & genes

Artificial racism. Στις 23 του προηγούμενου Μάρτη, η microsoft εγκαινίασε ένα φιλόδοξο πείραμα πάνω στην ικανότητα των μηχανών να μαθαίνουν και να εξελίσσονται νοητικά σε πραγματικό χρόνο. Ο στόχος του πειράματος ήταν να δείξει ότι ένα ρομπότ με στοιχεία τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να μαθαίνει και να εξελίσσεται καθώς αλληλεπιδρά με τους ανθρώπους. Έτσι, ένα πρόγραμμα-ρομπότ, η Tay (με θηλυκά χαρακτηριστικά) άρχισε να τουιτάρει και να “συνδιαλέγεται” με άλλους χρήστες μέσω twitter, ξεκινώντας από πολύ βασικά μηνύματα, ώστε να φανεί στην πορεία η “εξέλιξή” της. Λιγότερο όμως από εικοσιτέσσερις ώρες αργότερα, η microsoft σταμάτησε άρον-άρον το πρόγραμμα και εξαφάνισε την Tay από το twitter. Ο λόγος;
Αυτό που ξεκίνησε γλυκά κι αθώα με το μήνυμα “hello wrld!!!” (γεια σου κόσμε!!!) εξελίχτηκε σε ρατσιστικό και φασιστικό οχετό. Αποτυχία; Καμία, κι είναι άξιο απορίας γιατί η microsoft “κάνει το κουνέλι” και ψελλίζει δικαιολογίες. Πράγματι η Tay “εκπαιδεύτηκε” κι “εξελίχτηκε”, μόνο που οι δάσκαλοί της ήταν τα φασιστάκια τρολ του διαδικτύου που καραδοκούσαν και φρόντισαν να πλημμυρίσουν τον λογαριασμό της Tay με κάθε κατακάθι της σκέψης τους.
Ποια αποτυχία λοιπόν; Να η τεχνητή νοημοσύνη, η “technological singularity”, αντάξια των καιρών μας και του διανοητικού πρωτογονισμού που κυβερνά στον κυβερνοχώρο.

bytes & genes - cyborg 07

Ο κύριος στην πρώτη φωτογραφία είναι ο γνωστός γλωσσολόγος Roman Jakobson, ένας από τους βασικότερους (αν όχι ο κύριος) θεμελιωτές του δομισμού στη γλωσσολογία. Έχοντας ως σημείο εκκίνησης τις θεωρίες του Saussure, τις πήγε ένα βήμα παραπέρα. Για τις σχετικές θεωρίες, τα λεγόμενα φωνήματα (κάτι σαν μοναδικά χαρακτηριστικοί ήχοι) αποτελούν τους δεμέλιους λίθους της γλώσσας. Ο Jakobson έκανε ένα ακόμα βήμα κατάτμησης, θεωρώντας ότι κι αυτά ακόμα χτίζονται με βάση αντιθετικά (δυαδικά...) ζεύγη διακριτικών χαρακτηριστικών που αφορούν στον τρόπο παραγωγής μέσα στην στοματική κοιλότητα (π.χ. η αντίθεση ανάμεσα σε έρρινα και στοματικά σύμφωνα). Μέσω αυτών των αντιθέσεων χτίζεται η γλώσσα ως σύστημα, στο οποίο τα μηνύματα σταθεροποιούν το νόημά τους μόνο διαμέσου των δομικών σχέσεών τους προς άλλα στοιχεία του συστήματος. Περιττό να το πούμε, ο Jakobson ενθουσιάστηκε με την κυβερνητική και τις ομοιότητές της με τις δικές του γλωσσολογικές θεωρίες (δεν ήταν μόνος του· ο αμερικανικός στρατός έδειχνε επίσης ενδιαφέρον για μια όσο το δυνατόν συστηματική μελέτη της γλώσσας σε τέτοιες γραμμές. Χρειαζόταν συστήματα αυτόματης μετάφρασης από τα ρώσικα, βλέπετε…).
Στην δεύτερη φωτογραφία είναι ο γάλλος βιολόγος François Jacob (αριστερά), που τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ για τις έρευνές του στη μοριακή βιολογία. Επίσης θιασώτης της κυβερνητικής. Τι σχέση έχει ο Jakobson με τον Jacob; Το 1967, η γαλλική τηλεόραση μετέδωσε ένα debate στο οποίο συμμετείχαν και οι δύο. Θέμα του οι σχέσεις και οι αναλογίες ανάμεσα σε μοριακή βιολογία, γλωσσολογία κι ανθρωπολογία. Σε μια αποστροφή της συζήτησης, ο Jacob σημείωσε το εξής:
«Είναι ιδιαίτερο εντυπωσιακό το να βρίσκουμε ότι, όπως η γενετική πληροφορία σχηματίζεται μέσω της αντιπαραβολής κι ακολουθιακής τοποθέτησης τεσσάρων μονάδων, έτσι και η γλώσσα σχηματίζεται με παρόμοιο τρόπο μέσω οργάνωσης, συνδυασμού και μετάθεσης μιας ακολουθίας από πολύ μικρές μονάδες».
Η απάντηση του Jakobson:
«Από την πρώτη φορά που συνάντησα γλωσσολογικούς όρους να χρησιμοποιούνται στη βιολογία, είπα στον εαυτό μου: πρέπει να δει κανείς αν εδώ έχουμε να κάνουμε με μια απλή μόδα, με μια μεταφορική χρήση ή αν κρύβεται κάτι πολύ πιο βαθύ. Και πρέπει να πω ότι τελικά είναι απολύτως θεμιτό να μιλάνε οι βιολόγοι μέσα από μια γλωσσολογική οπτική κι ότι κανείς θα μπορούσε να πάει πολύ μακρύτερα. Τι το κοινό έχουν ένα γλωσσικό σύστημα κι ένα σύστημα της μοριακής βιολογίας; Κυρίως αυτό (κάτι εξαιρετικής σημασίας): ότι πρόκειται για την ίδια αρχιτεκτονική, για τις ίδιες αρχές κατασκευής, για μια απόλυτα ιεραρχική αρχή.»
Η γοητεία της κυβερνητικής δεν περιοριζόταν φυσικά στα πλαίσια της βιολογίας. Μεγάλο κομμάτι των σύγχρονων γλωσσολογικών θεωριών από αυτήν έλκουν την καταγωγή τους. Στην τελευταία φωτογραφία είναι ο ανθρωπολόγος Claude Lévi-Strauss που επίσης συμμετείχε σε εκείνο το debate. Παρότι κι αυτός εντάσσεται στους δομιστές, ήταν ο μόνος που εξέφρασε κάποιες επιφυλάξεις. Ο τόνος της συζήτησης όμως έπαιζε εμφανώς σε άλλο κλειδί. Κυβερνητικά συστήματα παντού.

The all seeing eye. Στον Νευρομάντη, το μυθιστόρημα του Gibson που εισήγαγε την έννοια του cyberspace, η ηρωίδα που είχε προκαλέσει την μεγαλύτερη εντύπωση στο κοινό ήταν η Molly Millions. Μια σκληρή μισθοφόρος, cyborg, με πληθώρα επεμβάσεων κι ενισχύσεων στο σώμα της που την μετέτρεπαν σε φονικό εργαλείο. Το εντυπωσιακότερο στοιχείο πάνω της ήταν τα εμφυτεύματα φακών στα μάτια της που πρόσφεραν οξύτητα όρασης και πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο· επίσης ήταν καθρέφτες, φτιάχνοντας έτσι τον ορισμό του παγωμένου βλέμματος. Σήμερα, έφτασε μάλλον η στιγμή που το fiction γίνεται reality καθώς η samsung κατέθεσε το 2014 (και δημοσιεύτηκε φέτος) την πατέντα “smart contact lens for augmented reality and methods of manufacturing and operating” (έξυπνοι φακοί επαφής για επαυξημένη πραγματικότητα και μέθοδοι κατασκευής και λειτουργίας). Οι φακοί αποτελούνται από μια μικρή οθόνη, κάμερα, κεραία RF και αισθητήρες για την αναγνώριση των κινήσεων του ματιού, οι οποίοι συνδέονται με smartphone και ο χρήστης μπορεί να πραγματοποιεί διάφορες ενέργειες με το κλείσιμο του ματιού. Η εταιρεία, επιχειρώντας να υποσκελίσει την ανταγωνίστρια google, προωθεί το μοντέλο augmented reality, με το επιχείρημα ότι ο χρήστης διατηρεί επαφή με τον πραγματικό κόσμο, ενώ αντίθετα με τα headsets εικονικής πραγματικότητας χάνεται σε ένα εικονικό κόσμο.
Άλλο ένα μικρό αλλά αποφασιστικό βήμα λοιπόν στην βιοπληροφορική ολοκλήρωση κι ας μείνουν οι ερωτευμένοι, οι ποιητές και οι τραγουδοποιοί με τον καημό των εξαφανισμένων βλεμμάτων που καίνε και των χαμένων ματιών πίσω από καθρέφτες...

Εφήμερα γονίδια. Είναι απ’ αυτές τις επιστημονικές διαδικασίες που (με το φτωχό μυαλό μας) δύσκολα θα θεωρούσαμε όντως “επιστημονικές”: πρώτα (υποστηρίζουν κάποιοι) ότι βρήκαν τα γονίδια για το Α ή Β, και ύστερα προσπαθούν να αποδείξουν ότι όντως πρόκειται γι’ αυτά.
Ο καθηγητής Peter εξελικτικής βιολογίας Holland και η μεταπτυχιακή του Anne Booth (του πανεπιστημίου της Οξφόρδης και οι δύο) ισχυρίζονταν ότι είχαν εντοπίσει τα γονίδια που ευθύνονται για την πρώτη φάση, την εβρυακή, της ανθρώπινης εξέλιξης. Δυστυχώς γι’ αυτούς δεν μπορούσαν, ωστόσο, να διαπιστώσουν αν όντως κάνουν κάτι, και τι.
Ώσπου ήρθαν κινέζοι ερευνητές να τους βοηθήσουν. Αυτοί έκαναν μια λίστα όλων των γονιδίων που είναι “ζωντανά” στα πρώτα στάδια της εμβρυακής εξέλιξης, και εκείνα των άγγλων ερευνητών ήταν μέσα.

Η ερευνητική ομάδα της Οξφόρδης αναθάρρησε. Ανέλυσε τα στοιχεία της κινεζικής έρευνας με μεγάλη προσοχή. Και ανακάλυψε ότι τα γονίδια που είχε εντοπίσει είναι δραστήρια για μια ελάχιστη μονάδα χρόνου, στο διάστημα που μεσολαβεί στην αρχική φάση της κυτταρικής διαίρεσης, από 8 σε 16 κύτταρα. Είναι η εξελιγκτική στιγμή όπου άλλα κύτταρα αρχίζουν να δημιουργούν τον πλακούντα, και άλλα το έμβρυο. Μόλις γίνει η διαίρεση σε 16 κύτταρα και ο διαμερισμός αρμοδιοτήτων, τα συγκεκριμένα “εξελικτικά” γονίδια σταματούν να εκφράζονται. Με άλλα λόγια είναι “ζωντανά” μόνο για λίγες ώρες.

Αν υποθέσουμε ότι η ανακάλυψη στέκει, γεννάει διάφορες απορίες. Πόσα, άραγε, άλλα γονίδια κάνουν κάτι ανάλογο, για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα; Τι ακριβώς λένε οι γενετιστές ότι ξέρουν; Τι ξέρουν τα δικά τους γονίδια για την επιστημονικά συσκευασμένη άγνοια;

Διάφανος κόσμος. Στο παρελθόν, οι κάθε είδους υπηρεσίες ασφαλείας έπρεπε να “ματώσουν την φανέλα” προκειμένου να πετύχουν ένα καλό κι αξιόπιστο ποσοστό φακελώματος των υπό παρακολούθηση υποκειμένων.
Ευτυχώς, τα επιτεύγματα της τεχνολογίας επέτρεψαν να αρθούν οι αγκυλώσεις του παρελθόντος! Σήμερα, στον θαυμαστό κυβερνοχώρο κάθε εκών κι άκων τρόφιμος των κοινωνικών δικτύων παραδίδει εθελοντικά τα “προσωπικά δεδομένα” του (δεδομένα; δανεισμένα μάλλον) ή ακόμη καλύτερα μετατρέπεται ο ίδιος σε ερασιτέχνη πρακτορίσκο, σκαλίζοντας τις ζωές άλλων. Αλλά αυτή η χαρωπή εθελοδουλία, παρά την αποτελεσματικότητά της, δεν οδηγεί στην ανεργία τους επαγγελματίες του κλάδου. Η υπερανάπτυξη του συμπλέγματος της ασφάλειας χρειάζεται όλο και περισσότερα φιλότιμα μυαλά που θα κάνουν την δύσκολη δουλειά της επεξεργασίας σε ένα ανώτερο επίπεδο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η ρώσικη φίρμα NTechLabs (υπόδειγμα start-up εταιρείας και νεανικής επιχειρηματικότητας...) που ανέπτυξε το πρόγραμμα FindFace, κλάσεις ανώτερο από την Google και το κινέζικο FaceAll, ικανό να εντοπίσει ένα πρόσωπο μεταξύ εκατομμυρίων σε κλάσμα του δευτερολέπτου:
Οι Kuharenko και Kabakov ξεκίνησαν την NTechLabs το 2015 κι έφτιαξαν αμέσως το πρόγραμμα... Τώρα φαντάζονται ένα κόσμο όπου ο έμποροι χρησιμοποιούν το FindFace για να καταγράφουν την καταναλωτική συμπεριφορά των πελατών τους, να προσδιορίζουν πόσο συχνά επισκέπτονται τα καταστήματα και πώς αλλάζουν τις καταναλωτικές τους συνήθειες στο χρόνο. Η αστυνομία, λένε, θα μπορεί να χρησιμοποιεί το πρόγραμμα για να ανοίξει ξανά υποθέσεις αρχείου και οι υπηρεσίες ασφαλείας θα μπορούν να εντοπίζουν υπόπτους μέσω των CCTV καμερών σε δευτερόλεπτα. Φαντάζονται μέχρι και νέες δυνατότητες στα ερωτικά ραντεβού - εάν η επιθυμία σου είναι να βρεις κάποια που να μοιάζει στην αγαπημένη σου ηθοποιό ή στην πρώην σου, το FindFace μπορεί να σε φέρει πολύ κοντά στο να το πετύχεις [η χαρά του ψυχάκια!] Ναι, το ξέρουν ότι όλα αυτά ακούγονται λίγο ανατριχιαστικά.
“Θα μπορούσες να πεις ότι η τεχνολογία μας διαλύει κάθε έννοια προσωπικής ζωής” λέει ο Kabakov μ’ ένα νευρικό γελάκι. “Στ’ αλήθεια, μας απασχολεί πολύ η ιδιωτικοτήτα” ...Στη Ρωσία, που το πρόγραμμα είναι ήδη διαθέσιμο για όποιον έχει λογαριασμό στο VK [το ρώσικο facebook] ακτιβιστές για τα δικαιώματα έχουν ήδη δείξει πως το πρόγραμμα είναι κατάλληλο για καταχρήσεις... Τον Απρίλιο, τα μέλη ενός ρώσικου φόρουμ χρησιμοποίησαν το FindFace για να εντοπίσουν τα ιδιωτικά προφίλ στο VK γνωστών ρωσίδων ηθοποιών σε σεξουαλικές ταινίες κι οργάνωσαν επιθέσεις εναντίον τους. «Πάντα υπάρχουν κακοί που θα βρουν ευκαιρία» λέει ο Kabakov, «αλλά στη Μόσχα, το πρόγραμμά μας βοηθάει ήδη τους αστυνομικούς να χρησιμοποιούν σωστά το υλικό των χιλιάδων καμερών στην πόλη για να σταματήσουν το έγκλημα και να ταυτοποιήσουν τους κακοποιούς».

Δώσε πόνο! Κυνηγώντας την AI (τεχνητή νοημοσύνη), το «άγιο δισκοπότηρο» στον τομέα της πληροφορικής και ρομποτικής, οι ερευνητές δοκιμάζουν διάφορους δρόμους. Ένας απ’ αυτούς είναι το κομμάτιασμα του θέματος. Έτσι, το γερμανικό πανεπιστήμιο Leibniz έχει βάλει στόχο να αναπτύξει ένα τεχνητό “νευρικό σύστημα” το οποίο θα “διδάξει” στα ρομπότ πώς να αισθάνονται “πόνο”, προκειμένου να ανταπεξέρχονται σε απρόβλεπτες καταστάσεις. Φυσικά η έρευνα ξεκινά από την μεγάλη τεχνοεπιστημονική αυθαιρεσία, ότι η ανθρώπινη νόηση δεν είναι παρά άθροισμα συστημάτων που μεταδίδουν πληροφορίες: “όπως ακριβώς οι ανθρώπινοι νευρώνες μεταδίδουν τον πόνο, έτσι και αυτό το τεχνητό σύστημα θα μεταφέρει πληροφορίες οι οποίες θα κατηγοριοποιούνται από το ρομπότ ως ελαφρύς, μέτριος ή έντονος πόνος.” (Στη φωτογραφία, το ρομποτικό χέρι Kuka, εφοδιασμένο με «νευρικό σύστημα», περνάει από δοκιμές με άσκηση διαφορετικών πιέσεων και θερμοκρασιών).
Στις ηπα, σε μια παρόμοια έρευνα, το Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Georgia (με χρηματοδότηση της διαβόητης DARPA) αναπτύσσει ένα λογισμικό με το όνομα Quixote (Κιχώτης) που θα επιτρέπει στα ρομπότ να διαβάζουν ιστορίες και να βγάζουν ηθικά συμπεράσματα από αυτές. “Ο αλγόριθμος του προγράμματος θα επιτρέπει στις μηχανές τεχνητής νοημοσύνης να αναγνωρίζουν πρότυπα κοινωνικά αποδεκτής συμπεριφοράς μέσα στα παραμύθια. Ο στόχος του προγράμματος είναι τα ρομπότ να αντιδρούν με τον τρόπο που αρμόζει στο κοινωνικό σύνολο” γράφουν τα σχετικά ρεπορτάζ. Τέτοιου τύπου έρευνες είναι επηρεασμένες από την υπόθεση της technological singularity (τεχνολογική μοναδικότητα) σύμφωνα με την οποία κάποιο τεχνολογικό στοιχείο (πρόγραμμα ή συσκευή) εμφανίζει σημάδια νοημοσύνης και μπαίνει σε μια επιταχυνόμενη διαδικασία κύκλων “αυτο-βελτίωσης”, προκαλώντας εν τέλει μια “έκρηξη νοημοσύνης” και καταλήγοντας στην παραγωγή μιας υπερ-ευφυούς μοναδικότητας, ανώτερης του ανθρώπου. Αχαλίνωτες επιστημονικές φιλοδοξίες... αλλά τέτοιου τύπου έρευνες πάντα μπορούν να έχουν πρακτικά αποτελέσματα. Για παράδειγμα, συμβάλλοντας στην ανανέωση και εκσυγχρονισμό της ταιηλοροποίηση της εργασίας και της σκέψης.

Ρομποτικό γνώθι σαυτόν. Άλλα ρομπότ ασκούνται στον πόνο, άλλα μαθαίνουν να βγάζουν σωστά ηθικά συμπεράσματα, αλλά στην Νέα Υόρκη τρία γιαπωνέζικα ρομπότ NAO επέδειξαν αντιδράσεις που κρίνονται ως πρώτα σημάδια αυτο-αντίληψης. Το απόσπασμα είναι από σχετικό ρεπορτάζ:
Η απόκτηση συνείδησης/αυτοαντίληψης από ρομπότ και τεχνητής νοημοσύνης θεωρείται ότι ενδεχομένως να αποτελέσει το έναυσμα της “singularity”, δηλαδή της στιγμής που οι μηχανές θα είναι σε θέση να εξελίσσονται ταχύτατα από μόνες τους, δημιουργώντας βελτιωμένες νέες γενιές και ξεπερνώντας κάποια στιγμή την ανθρώπινη νοημοσύνη...
Αν και ένα τέτοιο ενδεχομένο φαντάζει αυτή τη στιγμή μακριά, το γεγονός ότι τρία ρομπότ Nao (ιαπωνικής προέλευσης) κατάφεραν να περάσουν μία τροποποιημένη έκδοση του αποκαλούμενου «wise man puzzle» (το τεστ του σοφού) ίσως να δείχνει ότι είναι πιο κοντά από ό,τι πιστεύουμε.
Στην περίπτωση των τριών ρομπότ, οι ρομποτιστές προγραμμάτισαν τα τρία “πειραματόζωα” έτσι ώστε να “πιστεύουν” πως τα δύο εξ αυτών έχουν υποστεί επέμβαση (“dumbing pill”: “χάπι αποβλάκωσης”) ώστε να μειωθεί η νοημοσύνη τους, με αποτέλεσμα να είναι βουβά - αλλά δεν ήξεραν ποια. Πρακτικά, δύο από αυτά γίνονταν βουβά μέσω ενός πατήματος κουμπιού στο κεφάλι τους. Και τα τρία ερωτήθηκαν στη συνέχεια ποια δεν είχαν λάβει το «dumbing pill». Και τα τρία προσπάθησαν να απαντήσουν «δεν ξέρω», αλλά μόνο το ένα μπόρεσε να το κάνει, κάτι που σήμαινε ότι ήταν αυτό που δεν ήταν βουβό. Ακούγοντας τον εαυτό του να συνθέτει απάντηση, το ρομπότ άλλαξε την απάντησή του, δηλώνοντας ότι το ίδιο είναι αυτό που δεν έχει λάβει το “dumbing pill”.
Η μικρή αυτή άσκηση δείχνει ότι ένας βαθμός αυτοαντίληψης μπορεί να επιτευχθεί από ρομπότ, και αποτελεί σημαντική πρόοδο.
Το θέμα δεν είναι μόνο ότι ένα ρομπότ βρήκε την σωστή την απάντηση, αλλά ότι υπάρχουν άνθρωποι που θα αποτύγχαναν σίγουρα στο απλούστατο αυτό τεστ από τη θέση των «πειραματόζωων». Επομένως, το κρίσιμο ερώτημα μπορεί να τεθεί και ως εξής: ύστερα από πόση κατανάλωση «χαπιών αποβλάκωσης», θα ανατείλει η εποχή της τεχνητής νοημοσύνης; Προετοιμαστείτε...

Δύο ξεχωριστές ομάδες τεχνοεπιστημόνων, που χρηματοδοτούνται και οι δύο απ’ το αμερικανικό πεντάγωνο, ανακοίνωσαν πρόσφατα ότι πέτυχαν (πειραματικά) την κβαντική τηλεμεταφορά. Πρόκειται για προγράμματα της γνωστής DAPRA, το ένα στην κίνα και το άλλο στον καναδά.
Η κβαντική τηλεμεταφορά ΔΕΝ είναι τηλεμεταφορά ύλης· αλλά πληροφορίας. Τα συγκεκριμένα πειράματα είχαν στόχο να μεταφέρουν τις “πληροφορίες της κατάστασης” ενός κβαντικού στοιχείου σε ένα άλλο, που βρίσκεται μακρυά, χωρίς να υπάρχει οποιαδήποτε φυσική σχέση (ή φυσικό υλικό ή φαινόμενο) μεταξύ τους. Η μεταφορά (που ήταν “εκτόξευση” φωτονίων) έγινε μέσα από οπτικές ίνες, και κάλυψε την απόσταση αρκετών χιλιομέτρων μέσα σε συνθήκες πόλης.
Η απόσταση της κβαντικής τηλεμεταφοράς είναι, ακόμα, μικρότερη από ένα πείραμα τηλεμεταφοράς που έκαναν το 2012 αυστριακοί τεχνο-επιστήμονες, καλύπτοντας μια απόσταση 143 χιλ. ανάμεσα σε δύο απ’ τα Κανάρια νησιά. Αλλά τότε είχαν χρησιμοποιηθεί λέιζερ, που δεν θεωρούνται αξιόπιστα για στρατιωτική χρήση, λόγω της επίδρασης που τους ασκούν περιβαντολογικοί παράγοντες.
Σύμφωνα με την πανηγυρική ανακοίνωση της DAPRA στόχος των ερευνών για την κβαντική τηλεμεταφορά είναι η προστασία των πληροφοριών του αμερικανικού στρατού από αντίπαλους hackers...

Το ρομποτικό pet σας. Ο Kirobo Mini (το ανθρωπόμορφο ρομπότ της φωτογραφίας) είναι το πιο πρόσφατο επίτευγμα... της toyota! H γιαπωνέζικη εταιρεία, που είναι γνωστή για τα αυτοκίνητά της, έχει απ’ το 1970 τμήμα έρευνας και κατασκευής βιομηχανικών ρομπότ· και απ’ το 2000 ρομπότ “ατομικής χρήσης”.
Ο Kirobo Mini είναι μικρόσωπος (ύψος 10 πόντους) και μπορεί να τον κρατήσει ένας ενήλικος στη χούφτα του. Μιλάει, κάνει και απαντάει σε ερωτήσεις, και μέσω μιας κάμερας “αναγνωρίζει” τις βασικές εκφράσεις του προσώπου εκείνου ή εκείνης με τον οποίο μιλάει. Τα μάτια του “αναβοσβήνουν” στιγμιαία, παράγοντας μια εκφραστικότητα γνωστή απ’ τα κινούμενα σχέδια. Επίσης “θυμάται” (καταγράφει δηλαδή τα data του κάθε περιβάλλοντος που βρίσκεται) και έχει έναν προγραμματισμό για συνδυασμό αυτών των data και παραγωγή κάποιου είδους πρωτόλειας (ας πούμε: “παιδικής”) σκέψης. Επιπλέον συνδέεται με το smart phone...
Είναι ένας καλός μηχανικός “μικρός φίλος”, που οπωσδήποτε θα αγαπήσουν τα παιδιά: ο συνδυασμός playmobil και χάμστερ, με πολύ πιο αναβαθμισμένες δυνατότητες, στα όρια της “νοημοσύνης”. Αν και προς το παρόν μιλάει μόνο γιαπωνέζικα, είναι θέμα χρόνου να γίνει πολύγλωσσος.
Και με τιμή πώλησης περίπου 270 ευρώ (προς το παρόν, λογικά θα πέσει) ο Kirobo Mini (ή οποιαδήποτε συνέχειά του· αναμφίβολα θα υπάρξουν πολλές) έχει όλα τα προσόντα να εγκαινιάσει αυτή την μεγάλη, τεράστια αγορά: των οικιακών ρομπότ “συντροφιάς”...
Σκυλιά σαλονιού: πλησιάζει το τέλος σας!!!

Η μεταφυσική του cyberπολέμου. Αυτός στη φωτογραφία είναι ο “κακός” Sauron, απ’ τον “άρχοντα των δακτυλιδιών”. ProjectSauron ονόμασε η γνωστή ρωσική εταιρεία αντιμετώπισης κακόβουλών λογισμικών Kaspersky Labs μια καινούργια ανακάλυψή της (σχεδόν ταυτόχρονα ανακοίνωσε την ίδια και η αμερικανική Symantec). To “διαρρηκτικό” software κλέβει τα passwords ολόκληρων δικτύων, ενώ είναι κατάλληλα εξειδικευμένο ώστε να κτυπάει υπολογιστές συγκεκριμένες χρήσης και να αφαιρεί απ’ αυτούς ειδικού ενδιαφέροντος αρχεία. Τόσο η αμερικανική όσο και η ρωσική εταιρεία συμφωνούν: πρόκειται για δουλειά κάποιας κρατικής υπηρεσίας.
Ως εδώ το θέμα μοιάζει αδιάφορο. Κυβερνήσεις εναντίον κυβερνήσεων, εταιρείες εναντίον εταιρειών... και τι μας νοιάζει; Το πρώτο σημείο ενδιαφέροντος, “ελαφρύ” και ολίγον φιλοσοφικό, είναι ότι εκείνη η ηρωϊκή φιγούρα του ανεξάρτητου cyberδιαρρήκτη, ο hacker, τείνει να εξαφανιστεί απ’ το προσκήνιο της ιστορίας. Όχι επειδή έχουν εκλείψει οι μεμονωμένοι, “ιδιώτες” hackers. Αλλά επειδή δεν βρίσκονται πια στο κέντρο της σκηνής. Και είμαστε βέβαιοι ότι δεν θα ξαναβρεθούν εκεί.
Το δεύτερο είναι πιο “βαρύ”. Σε ότι αφορά τις ηλεκτρονικές διαρρήξεις, η “συγκέντρωση κεφαλαίου” (τόσο χρημάτων όσο και μυαλών), αυτός ο πανίσχυρος καπιταλιστικός κανόνας, δείχνει καθαρά πλέον τι είναι ο κυβερνοχώρος. Και, κυρίως, ποιοι είναι τα αφεντικά σ’ αυτόν.
Η ατομική ελπίδα του καθενός / της καθεμιάς μας ότι είμαστε μικροί κι ασήμαντοι και, κατά συνέπεια, εκτός πεδίου βολής, είναι η μισοκακομοιριά συσκευασμένη σε αδιαφορία. Όταν θέλοντας και μη (το “θέλοντας” αφορά τα κοινωνικά δίκτυα και το internet of things - το “μη θέλοντας” αφορά τις τράπεζες και τις ηλεκτρονικές συναλλαγές / πληρωμές) γινόμαστε το κρέας - μάζα του κυβερνοχώρου, ΕΙΜΑΣΤΕ το πεδίο βολής· έστω ένα μεγάλο τμήμα του.
Δεν προτείνουμε την επιστροφή στις σπηλιές! Προτείνουμε την κριτική αποστασιοποίηση απ’ ότι δεν είναι εντελώς απαραίτητο...

Αυτόματα ραπτικής. Μπορεί μια ρομποτική μηχανή (ή μια ομάδα από τέτοιες) να ράψει ρούχα; Όσοι / όσες έχουν ακόμα και ερασιτεχνική σχέση με το ράψιμο ξέρουν ότι τα υφάσματα έχουν πολλά καπρίτσια. Καμιά φορά δεν φτάνει τα δύο ανθρώπινα χέρια για να τα κουμαντάρουν. Και πάντως συμπεριφέρονται με μη προβλέψιμο τρόπο. Πως θα μπορούσε κάποιος αλγόριθμος να “εσωτερικεύσει” τους μη προβλέψιμους τρόπους με τους οποίους συμπεριφέρονται τα υφάσματα στη ραπτομηχανή;
Η εταιρεία κατασκευής ρομπότ Sewbo γύρισε το πρόβλημα ανάποδα. Αντί να ψάξει να βρει τον αλγόριθμο, στράφηκε στα υφάσματα. Και η λύση που βρήκε ήταν θηριωδώς απλή: κολάρισμα! Πριν ραφτούν, τα κομμάτια του υφάσματος κολάρονται· ώστε να γίνουν άκαμπτα σαν χαρτόνι. Μετά απ’ αυτό ο χειρισμός τους απ’ τις ρομποτικές μηχανές είναι εύκολος: δεν θα τσαλακώσουν, δεν θα στρίψουν, δεν θα μαζέψουν στις ραφές.
Μετά την ολοκλήρωση του ραψίματος ένα απλό πλύσιμο ξαναφέρνει τα υφάσματα στην κανονική τους κατάσταση.
“Ηθικό δίδαγμα”; Κάποιος “μάστορας” σκέφτηκε αυτήν την πατέντα, και όχι η πιο έξυπνη μηχανή του κόσμου. Κουράγιο! Κουράγιο και όχι αποβλάκωση!!!