παγκόσμιο πανοπτικό:
τεχνοφετιχισμός και γενεαλογική καταστολή

Ο Julian Assange (των wikileaks, εάν θυμάστε) βρίσκεται ήδη έν  χρόνο “αυτοεξόριστος” στην πρεσβεία του εκουαδόρ (ισημερινός) στο Λονδίνο, καθώς έχει μεν πολιτικό άσυλο στο λατινοαμερικάνικο κράτος, αλλά πρέπει να περάσει από αγγλικό έδαφος (και άγγλους μπάτσους) για να φύγει απ’ την πρεσβεία. [1] Στις ηπα διάφοροι (πολιτικοί, δημοσιογράφοι) δηλώνουν κατά καιρούς ότι ο Assange πρέπει να “καθαριστεί” - για παραδειγματισμό. Αλλά ήδη στην Ουάσιγκτον έχουν έναν καινούργιο πονοκέφαλο. Λέγεται Edward Snowden, και είναι υπεύθυνος για την “διαρροή” προς διάφορα μεγάλα πρωτοκοσμικά media (εφημερίδες) απορρήτων για το παγκόσμιο πρόγραμμα ηλεκτρονικής / ψηφιακής κατασκοπείας που έχει βάλει σε εφαρμογή εδώ και χρόνια η nsa (εθνική ασφάλεια των ηπα).
Ο 30χρονος Snowden, με μια διαδρομή σπεσιαλίστα στους υπολογιστές πρώτα στη cia και ύστερα σε ιδιώτες εργολάβους της nsa, είχε έρθει απ’ τον Γενάρη του 2013 σε συνεννόηση (χρησιμοποιώντας το ψευδώνυμο “Verax”) με δημοσιογράφους του αγγλικού Guardian, προωθώντας σε δόσεις διάφορα ντοκουμέντα, που για την δική του ασφάλεια άργησαν (σχεδιασμένα) να δημοσιοποιηθούν. Όταν έφυγε απ’ την “θέση” του στη Χαβάι και εκτιμήθηκε πως βρίσκεται σε ασφαλές έδαφος (στο Χονγκ Κονγκ) άρχισε το μπαράζ των αποκαλύψεων για το αμερικανο-αγγλικό “παγκόσμιο πανοπτικό”:

- στις 5 Ιούνη ο Guardian δημοσίευσε μια top secret διαταγή του αμερικανικού foreign intelligence surveillance court (fisc) προς μια θυγατρική της εταιρείας επικοινωνιών Verizon για την παροχή (στην nsa) σε καθημερινή βάση “μεταστοιχείων” για τις τηλεφωνικές συνδιαλέξεις (που μεσολαβεί η εταιρεία) σε όλες τις ηπα, συμπεριλαμβανομένων των τοπικών συνδιαλέξεων, καθώς και συνδιαλέξεων μεταξύ ηπα και εξωτερικού·
- στις 6 Ιούνη ο Guardian και η Washington Post αποκάλυψαν την ύπαρξη του σχεδίου “πρίσμα”, ενός προγράμματος κρυφής ηλεκτρονικής επιτήρησης, που επιτρέπει στη nsa να έχει πρόσβαση σε πραγματικό χρόνο σε e-mail, αναζητήσεις στο internet, και άλλες ηλεκτρονικές χρήσεις·
- στις 9 Ιούνη ο Guardian αποκάλυψε το “απεριόριστος πληροφοριοδότης”, ένα σύστημα που εντοπίζει και τακτοποιεί κατά γεωγραφική (κρατική) τάξη τις πληροφορίες που μαζεύει η nsa. Την ίδια ημέρα ο Guardian αποκάλυψε την ταυτότητα του Snowden, σύμφωνα με την δική του επιθυμία. [2]
- στις 12 Ιούνη η κινεζική South China Morning Post κυκλοφόρησε με την αποκάλυψη ότι η nsa έχει χακέψει υπολογιστές στην κίνα και το χονγκ κονγκ, απ’ το 2009·
- στις 17 Ιούνη ο Guardian αποκάλυψε ότι το κρατικό αρχηγείο επικοινωνιών της αγγλίας, ειδικό τμήμα των μυστικών υπηρεσιών, παρακολουθούσε τις τηλεπικοινωνίες των ξένων αρχηγών κρατών, κατά τη σύνοδο της g-20 στο Λονδίνο, το 2009· [3]
- στις 20 Ιούνη ο Guardian δημοσιοποίησε δύο απόρρητα ντοκουμέντα, υπογραμμένα απ’ τον γενικό εισαγγελέα των ηπα Eric Holder, στα οποία υπήρχαν οδηγίες για το πως η nsa θα διαλέγει τους στόχους της, εντός ή εκτός ηπα·
- στις 22 Ιούνη ο Guardian είχε περισσότερες αποκαλύψεις για ένα σχέδιο ηλικίας 1,5 χρόνου, το Tempora, μέσω του οποίου οι αγγλικές μυστικές υπηρεσίες κάνουν μαζικές υποκλοπές σε δίκτυα οπτικών ινών·
- στις 23 Ιούνη η Sunday Morning Post είχε αναλυτικότερες πληροφορίες για το χακάρισμα απ’ την nsa κινεζικών εταιρειών παροχής κινητής τηλεφωνίας, τις υποκλοπές εκατομμυρίων sms, το χακάρισμα του πανεπιστημίου Tsinghua στο Πεκίνο, και της ασιατικής εταιρείας / παρόχου οπτικών ινών Pacnet, επί 4 χρόνια.

Μας φαίνεται αυτονόητο ότι ο Snowden βρισκόταν σε κινεζικό έδαφος υπό την προστασία του κινεζικού κράτους, στο οποίο άλλωστε θα πρέπει να έδωσε αρκετά στοιχεία για την αμερικανική ηλεκτρονική κατασκοπεία. Στις 15 Ιούνη εκατοντάδες άτομα στο Χονγκ Κονγκ διαδήλωσαν υπέρ του, καθώς μεγάλο μέρος του πληθυσμού της πόλης (και όχι μόνο...) τον θεωρεί ήρωα.
Η Ουάσιγκτον επικήρυξε τον Snowden, και στις 21 Ιούνη ζήτησε επίσημα την έκδοσή του απ’ την (ημιαυτόνομη κυβέρνηση) του Χονγκ Κονγκ. Την Κυριακή 23 Ιούνη το πρωί η κυβέρνηση του  Χονγκ Κονγκ ανακοίνωσε ότι τα στοιχεία (του αιτήματος) δεν είναι πλήρη, και ότι ο Snowden έφυγε· στην πραγματικότητα την ώρα της ανακοίνωσης προσγειωνόταν στη Μόσχα. Κάνοντας βιτριολικές δηλώσεις για την “προδοσία” του Χονγκ Κονγκ διάφοροι αμερικάνοι αξιωματούχοι άρχισαν να δείχνουν με το δάκτυλο την Μόσχα, σε στυλ “μην τολμήσετε να τον αφήσετε να φύγει...” Η αντίδραση του Πούτιν ήταν ψυχρή όσο και ο καιρός στη Μόσχα: δεν μπορούμε να τον συλλάβουμε, έτσι κι αλλιώς, γιατί δεν έχει μπει σε ρωσικό έδαφος... Πράγματι ο Snowden φαίνεται να μένει (την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές) σε ξενοδοχείο στο transit τμήμα του αεροδρομίου - φρουρούμενος καλά (υποθέτουμε) απ’ την fsb... Εν τω μεταξύ φέρεται να έχει κάνει αίτηση πολιτικού ασύλου στο εκουαδόρ...

Δεν θα πρέπει να υπάρχει λογικός άνθρωπος που να εκπλήσσεται που ο κυβερνοχώρος είναι το απόλυτο γήπεδο για να αλωνίζουν οι μυστικές υπηρεσίες - και όχι μόνο οι αμερικανικές ή οι αγγλικές. Σε δύο δόσεις ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, πρώτα με τον στρατιώτη Bradley Manning, τα wikileaks και τον Assange και τώρα με τον ηλεκτρονικό πράκτορα Edward Snowden, εμφανίζεται στο θεαματικό στερέωμα αυτό το δίπολο: απ’ την μια το παντοδύναμο κράτος, οι απόλυτες μυστικές υπηρεσίες· απ’ την άλλη ο μοναχικός ηθικός ήρωας, που αποφασίζει να ξεσκεπάσει τα μυστικά και να ξιφουλκήσει κατά της αδικίας, της αυθαιρεσίας, της απολυταρχίας... Υπάρχει κάτι που να αξίζει σ’ αυτή την παράσταση;

Το πληροφοριακό / ψηφιακό πανοπτικό φαίνεται τρομακτικό. Και μοιάζει ακόμα πιο τρομακτικό όταν (μέσω των διαρροών του Snowden) αποκτάει “διαστάσεις”, μεγέθη, ποσότητες. Η nsa μαζεύει αδηφάγα “πληφορορίες” (data) μέσω υποκλοπών, και η αδηφαγία της είναι τερατώδης: κατά μέσο όρο κάθε μήνα 14 δισεκατομμύρια “τεμάχια” πληροφοριών (τι ακριβώς να είναι άραγε τα pieces of intelligence;) απ’ το ιράν· 13,5 δισεκατομμύρια απ’ το πακιστάν· 12,7 δισεκατομμύρια απ’ την ιορδανία· 7,6 δισεκατομμύρια απ’ την αίγυπτο· 6,3 δισεκατομμύρια απ’ την ινδία.
Μπορεί κανείς να σχολιάσει τις προτιμήσεις των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών, τέτοιες που ωστόσο δεν θα χρειάζονταν αυτά τα δισεκατομμύρια για να δηλωθούν. Όμως ότι και να είναι ένα piece of intelligence που έχει υποκλαπεί μηχανικά, υπάρχει κάτι που δεν είναι: μια πλήρης ομολογία συνωμοσίας που θα οδηγήσει την πλανητομπατσαρία σε χρόνο dt στην “εκμηδένιση” του εχθρού! Όλα αυτά τα δισεκατομμύρια pieces (τρις και τετράκις εκατομμύρια από bites) πρέπει να γίνουν αντικείμενο επεξεργασίας. Ακόμα κι αν υπάρχει κάποιου είδους μηχανική / ηλεκτρονική ταξινόμηση / διαλογή, και πάλι μένει ένας απεριόριστος όγκος δουλειάς, κατανόησης, αξιολόγησης που πρέπει να γίνει “χειροποίητα”: από υπαλλήλους των υπηρεσιών.
Εν τω μεταξύ, το να τραβάς τα ηλεκτρόνια στο τσουβάλι σου είναι το τεχνικά προκλητικό αλλά τελικά εύκολο μέρος της ιστορίας. Το υλικό που αποθηκεύεται, τα pieces of intelligence, είναι λέξεις, φράσεις, εικόνες. Σε ποια γλώσσα; Σε κάθε γλώσσα του κόσμου! Κι όχι μόνο σε κάθε γλώσσα του κόσμου, αλλά και σε κάθε διάλεκτο κάθε γλώσσας του κόσμου! Κι όχι μόνο σε κάθε διάλεκτο, αλλά και σε κάθε συνθηματική αργκώ κάθε διαλέκτου κάθε γλώσσας του κόσμου!
Ποιά μηχανή, ποιά “πανέξυπνη μηχανή” μπορεί να κάνει αποτελεσματική και αξιόπιστη επεξεργασία / ανάγνωση και στα τρία αυτά επίπεδα, της επίσημης γλώσσας, των διαλέκτων, των συνθηματικών εκφράσεων; Καμία, για απλούς και προφανείς λόγους. Αυτά είναι δουλειά που πρέπει να γίνει (με αμφιβολίες και αβεβαιότητες, μπρος πίσω, με λάθη και αστοχίες) από ανθρώπινο προσωπικό.
Ενόσω λοιπόν η nsa  (και κάθε παρόμοια) συγκεντρώνει μηχανικά / ηλεκτρονικά απεριόριστες ποσότητες από pieces of intelligence, απλά αυξάνει εκθετικά έναν “όγκο” στοιχείων, όπου η διάκριση του τι είναι αδιάφορο και τι χρήσιμο ή εξαιρετικά ή επειγόντως χρήσιμο, γίνεται όλο και πιο αδύνατη / αδιανόητη. Ήδη πριν απ’ την περιβόητη 11η/9ου, ιστορική στιγμή που απετέλεσε τον βατήρα της εκτόξευσης όλων αυτών των ηλεκτρονικών πανοπτικών, όταν οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες δούλευαν σε μεγάλο βαθμό με “παραδοσιακούς τρόπους” (κατασκόπους, συνεργάτες, ρουφιάνους, αναφορές και εκθέσεις), ήταν αδύνατο να επεξεργαστούν όλες τις “πληροφορίες” (εντός ή εκτός εισαγωγικών) που συγκέντρωναν, και να ξεχωρίσουν τι είναι πραγματικά επικίνδυνο, τι σκόπιμος αποπροσανατολισμός των αντιπάλων, τι θόρυβος / σκουπίδια. Δεν είναι δικό μας συμπέρασμα - το είχε παραδεχτεί ο αμερικάνος υπ.εξ. Κόλιν Πάουελ. Πριν τις υποκλοπές των δις και τρις pieces...
Για να φέρουν βόλτα (όσο γίνεται) όλο αυτό το “υλικό” οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες κάνουν διαρκώς προσλήψεις, είτε απευθείας είτε μέσω υπεργολάβων που αναλαμβάνουν μέρος της δουλειάς. Ενάμισυ εκατομμύριο αμερικάνοι έχουν διαβαθμισμένες ταυτότητες “εμπιστοσύνης”, εμπλεκόμενοι σε διάφορα σημεία αυτού του τερατώδους έργου. Από ειδικοί υπολογιστών και χάκερς μέχρι μεταφραστές των πιο απίθανων διαλέκτων· και όλα τα ενδιάμεσα στελέχη. Κι εδώ είναι που τελειώνει το παραμύθι του πανοπτικού: όλη αυτή η παρανοϊκή ηλεκτρονική / κατασκοπευτική υπερεξάπλωση των απεριόριστων ποσοτήτων pieces δεν είναι αρκετή για να εξασφαλίσει την αποτελεσματική επιτήρηση ούτε αυτών των 1,5 εκατομμυρίου εμπίστων! Ο Snowden ήταν ένας απ’ αυτούς: ούτε τον κατάλαβαν έγκαιρα, ούτε τον πρόλαβαν, ούτε μπόρεσαν να τον εμποδίσουν. Τον κυνηγούν εκ των υστέρων, αφού έχει κάνει την ζημιά, στο βαθμό που πρόκειται για ζημιά... Κι ούτε λόγος το πόσο εύκολα μπορούν να υπάρχουν πράκτορες αντίπαλων κρατών μέσα σ’ αυτά τα 1,5 εκατομμύριο εμπίστων...
Προκύπτει λοιπόν ότι αυτό το αμόκ ηλεκτρονικής κατασκοπείας / επιτήρησης των πάντων είναι εκδήλωση του τεχνοφετιχισμού των υπηρεσιών ασφαλείας - αν και, στη συνέχεια, θα δούμε και μια πλευρά λογικής σ’ αυτή την υπόθεση. Μήπως και η αποκάλυψη αυτών των μεθοδεύσεων έχει φετιχιστική λειτουργία; Θα το δούμε αμέσως τώρα, αφού αλλάξουμε ορίζοντα αναφοράς.

οι βολικοί “τρομοκράτες”

Πριν δυο μήνες, αναφερόμενοι στη διπλή βομβιστική επίθεση στον μαραθώνιο της Βοστώνης, γράφαμε μεταξύ άλλων [4]:

Η διπλή έκρηξη στη Βοστώνη ... εισάγει μερικά καινούργια στοιχεία στην πάγια “αντιτρομοκρατική / αντιμουσουλμανική” ρητορική.
Πρώτον, οι υποτιθέμενοι δράστες κινούνται μόνοι τους, και δεν ανήκουν σε κανένα μικρότερο ή μεγαλύτερο “διεθνές δίκτυο”. Η μυθολογία περί αλ-Κάιντα, που ήταν η βάση της δημαγωγίας της περιόδου απ’ το 2001 και μετά, δεν εγκαταλείπεται ίσως, ξεπερνιέται πάντως. Και αυτό το ξεπέρασμα δεν οφείλεται στο ότι “καθαρίστηκε” ο Λάντεν. Αλλά - εκτιμάμαι - στο γεγονός πως ό,τι μπορούσε να γίνει (απ’ την μεριά των κρατικών και των παρακρατικών μηχανισμών) για την “εξάρθρωση δικτύων” έχει γίνει.
Έτσι, οι “μεμονωμένοι δράστες”, οι “μοναχικοί λύκοι”, που δεν είναι καν οι “εν υπνώσει πυρήνες... της αλ-Κάιντα” που μεσουράνησαν για μερικά χρόνια σαν το “μισοκοιμισμένο κακό”, δεν επιβαρύνουν με κατακρίσεις τους μηχανισμούς. Γιατί μπορεί να είναι οποιοιδήποτε - χωρίς “σημαδούρες”. Και τους οποιουσδήποτε - χωρίς - σημαδούρες δεν μπορούν να τους ξέρουν όλους οι αρχές, αν και μπορούν να κάνουν ακόμα πολλά για να επιτηρούν προληπτικά ακόμα εντονότερα το σύνολο του κοινωνικού εργοστάσιου.
...

Από τότε προέκυψε άλλο ένα περιστατικό, που ονομάστηκε κατευθείαν “τρομοκρατική πράξη”, στις 22 Μάη, στο Λονδίνο: δύο νιγηριανοί επιτέθηκαν με μπαλτά σε στρατιώτη με θητεία στον στρατό κατοχής του αφγανιστάν· κι ύστερα περίμεναν ήρεμα περίπου 20 λεπτά εξηγώντας σε περαστικούς τα κίνητρά τους, έως ότου έρθει η αστυνομία. Ακριβώς μετά απ’ αυτό το δύσκολα εξηγήσιμο φονικό, άρχισαν και οι δημαγωγοί των ευρωπαϊκών συμπλεγμάτων ασφάλειας να μιλάνε για “μοναχικούς τρομοκράτες”, που “ριζοσπαστικοποιούνται μόνοι τους”, “μέσω internet”... [5]
Το σχεδόν καθαρό “μήνυμα” ήταν σαφές: για λόγους ασφαλείας επιβάλλεται η ακόμα εντονότερη και συστηματικότερη παρακολούθηση του διαδικτύου και των επικοινωνιών, συμπεριλαμβανομένων των “κοινωνικών δικτύων”, κλπ κλπ.

Στο διάστημα που μυστηριώδεις καυκάσιοι έβαζαν (υποτίθεται) βόμβες στο ψαχνό στη Βοστώνη και ύστερα άλλοι, εξίσου μυστηριώδεις αφρικανοί σκότωσαν έναν στρατιώτη με μπαλτά, στο διάστημα δηλαδή που η “τρομοκρατία” αποκτούσε

... Το δεύτερο καινούργιο στοιχείο είναι η ακόμα πιο χαμηλού επιπέδου “τρομοκρατική τεχνολογία”. Δεν πρόκειται εδώ για τύπους που εκπαιδεύτηκαν σε όπλα και εκρηκτικά σε κάποιο μυστηριώδες στρατόπεδο κάπου στον πλανήτη· ούτε καν καθοδηγούμενους από εκπαιδευμένους “αξιωματικούς” της “ισλαμικής τρομοκρατίας”. Αλλά για ανθρώπους που, λίγο με τις γνώσεις του σχολείου, λίγο με συνταγές απ’ το διαδίκτυο, λίγο με δική τους φαντασία, γίνονται φονικοί...

στο διάστημα αυτό ο Snowden έδινε ήδη διάφορα στοιχεία για την παγκόσμια ηλεκτρονική επιτήρηση της nsa στον Guardian. Οι δύο αυτές σειρές γεγονότων (οι “μοναχικοί τρομοκράτες”, τα στοιχεία για το prism και τα υπόλοιπα) μπορεί να μην συνδέονται αιτιακά μεταξύ τους, αλλά μας είναι σαφές ότι οι αποκαλύψεις του Snowden “διαφήμισαν” με ακατάλληλο (για τις αρχές) τρόπο αλλά σε σχεδόν κατάλληλο χρόνο εκείνο που διάφορα εθνικά συμπλέγματα της ασφάλειας (το αμερικανικό και το αγγλικό σίγουρα) προσπαθούσαν να νομιμοποιήσουν ήδη, με τακτικές ανορθόδοξου πολέμου. Παρότι είναι σίγουρο ότι οι φύλακες της τάξης δεν θα παρουσίαζαν τα κατορθώματά τους στη συγκέντρωση pieces of intelligence (και μάλιστα από το 2009), κάποιοι υπήκοοι θα μπορούσαν να συνδέσουν αυτές τις ως τον περασμένο Ιούνη κρυφές και άγνωστες δραστηριότητες με τα δύο “τρομοκρατικά επεισόδια” στη Βοστώνη και στο Λονδίνο, για να καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι καλά κάνουν (οι αρχές...), έτσι πρέπει!
Είναι σίγουρο πως ούτε το αμερικανικό ούτε το αγγλικό (ή οποιοδήποτε άλλο) σύμπλεγμα της ασφάλειας χάρηκε με τις αποκαλύψεις του Snowden. Αφενός επειδή αποδεικνύεται ότι η τρομερή ισχύ τους στην απόκρυψη μπορεί να κτυπηθεί από έναν μόνον υπάλληλό τους. Αφετέρου επειδή προκύπτουν προβλήματα διεθνών σχέσεων.6 Σε ότι αφορά όμως το δέος των υπηκόων, το πράγμα δουλεύει αλλιώς. Οι διάφορες ενώσεις προστασίας των δικαιωμάτων των πολιτών είναι υποχρεωμένες να κινούνται (προσπαθώντας να φρενάρουν την ηλεκτρονική επιτήρηση) σε επίπεδο νομοθεσίας, ενόσω οι υπηρεσίες ασφάλειας κινούνται σκάβοντας βαθιά από κάτω. Το αποτέλεσμα αυτής της αναμέτρησης μπορεί να ειδωθεί στο κολαστήριο του Γκουαντανάμο: 46 “ζωντανοί νεκροί”, για τους οποίους το αμερικανικό σύμπλεγμα της ασφάλειας λέει ότι δεν έχει αρκετά στοιχεία (pieces of intelligence...) για να τους πάει σε δικαστήριο, έχει όμως κάμποσα για να τους θεωρεί επικίνδυνους και να μην τους απελευθερώνει. Που σημαίνει: ο μόνος νόμος είναι η ισχύς μας.
Ακριβώς αυτήν την ισχύ προβάλουν (ακόμα και ενάντια στη θέληση κάθε Snowden) αυτά τα τρομακτικά σε μέγεθος δίκτυα ηλεκτρονικής επιτήρησης, έστω κι αν προς στιγμή η δουλειά τους πάψει να είναι κρυφή. Το “ισοζύγιο δύναμης” στον κυβερνοχώρο και στις επικοινωνίες αποδεικνύεται σαφέστατα υπέρ εκείνων που έχουν απεριόριστο χρήμα και ανθρώπινους πόρους· δηλαδή των κρατών και των εταιρειών. Και η “τρομοκρατία των μοναχικών λύκων” είναι μια ευκαιρία για να πουληθεί αυτή η ισχύς στους υπηκόους, “για το καλό τους”.

το δέσιμο του παρελθόντος

Σε ότι αφορά την “έγκαιρη πρόληψη του εγκλήματος” το αμόκ συγκέντρωσης ηλεκτρονικών / ψηφιακών data έχει ελάχιστη αποτελεσματικότητα, εφόσον προϋποθέτει άμεση επεξεργασία αυτών των data σε όλα τα επίπεδα: γλωσσικό, νοηματικό, πολιτικό, ψυχολογικό. Όμως δεν είναι αυτό το μοναδικό σκέλος μεθοδεύσεων σαν το prism. Υπάρχει άλλο ένα: η αποθήκευση. Αρκεί μια στοιχειωδώς “λογική” ταξινόμηση αυτών των δισεκατομμυρίων και τρισεκατομυρίων ανεπεξέργαστων pieces για να μπορεί να γίνει αναδρομική επεξεργασία και αξιοποίησή τους όταν (με άλλες διαδικασίες και μεθόδους) έχει “στοχοποιηθεί” απ’ το σύμπλεγμα της ασφάλειας το Χ άτομο ή η Ψ ομάδα ατόμων.
Αυτή η αναδρομική λειτουργία, εφικτή σε τεράστια μεγέθη (στοιχείων) μόνο χάρη στην ψηφιοποίηση / αποθήκευση, συνιστά μια ειδική γιγάντωση εκείνου που δυο ή τρεις γενιές κομμουνιστών και αριστερών στα μέρη μας έζησαν σαν “ο φάκελος” (στην ασφάλεια). Όμως ο “φάκελος”, με μια επιλογή εκείνων που είχε κάνει ή πει ο “μόνιμα ύποπτος για αντεθνική δράση” δεν γεννούσε ιδιαίτερα ενοχοποιητικά στοιχεία για μελλοντικές του ενέργειες. Οι αποθηκευμένες επικοινωνίες, πλεύσεις στο internet, σχόλια στο facebook και οτιδήποτε άλλο, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για “εξόρυξη” ενοχοποιητικών στοιχείων, υπό την προϋπόθεση (το ξαναλέμε) ότι ο “κακός” έχει ταυτοποιηθεί ήδη, με άλλους τρόπους.

Είναι μέρος της μεταμοντέρνας κουλτούρας η έγνοια για το “τώρα” και το “αύριο” και η ελάχιστη σημασία ή και αδιαφορία για τα “ψηφιακά ίχνη” που αφήνει κανείς πίσω του. Η αντίληψη του κράτους και των αφεντικών, χάρη στην απεριόριστη δυνατότητα ψηφιακής αποθήκευσης των πάντων, είναι διαφορετική. Ένας εργοδότης μπορεί να απαιτεί  το πλήρες ιατρικό ιστορικό ενός μισθωτού που σκοπεύει να προσλάβει και όχι απλά την πιστοποίηση της σημερινής του καλής υγείας. Και το σύμπλεγμα της ασφάλειας (ή κάποιοι στο εσωτερικό του) ξέροντας ότι είναι δύσκολο να “προλάβουν” ή να “καταστείλλουν έγκαιρα”, έχουν μεταφέρει το κέντρο βάρους των (ηλεκτρονικών τουλάχιστον) ασχολιών τους στο να συσσωρεύουν τα ψηφιακά ιστορικά των πάντων, ακόμα κι αν αυτή η συσσώρευση παίρνει την μορφή ενός οριακά τακτοποιημένου σωρού.
Η δυνατότητα αναδρομικής ανασύνθεσης ή και κατασκευής “ενοχοποιητικών στοιχείων” και η μαζική, χωρίς περιορισμούς καταγραφή / αποθήκευση ψηφιακών (ή ψηφιοποιήσιμων) ιχνών απ’ την ζωή των πάντων, προσφέρει το μεθύσι της παντοδυναμίας, ακόμα κι αν το “κακό” δεν προληφθεί. Η λογική του παλιού πανοπτικού, του “σε βλέπω” τύπου Μπένθαμ, δουλεύει αποτελεσματικά / ιδεολογικά για την ενσωμάτωση της επιτήρησης· ας πούμε στο 999 τοις χιλίοις των περιπτώσεων. Για το 1 τοις χιλίοις, που δεν θα ενσωματώσει τις απαγορεύσεις, υπάρχει το “σε έχω καταγράψει και σε θυμάμαι”, που δεν αφορά υποχρεωτικά αυτές καθ’ αυτές τις “ένοχες πράξεις” αλλά οτιδήποτε γενεαλογικό μπορεί να αξιοποιηθεί επιβαρυντικά.
Κι αν ακόμα δεν μπορεί να βρεθεί εκεί, στην ψηφιακή αποθήκη του καθενός, κάτι σημαντικό (για την ενοχοποίηση του τάδε ή των δείνα) υπάρχει πάντα η δυνατότητα των δημόσιων σχέσεων (του συμπλέγματος της ασφάλειας): να ρίξει δηλαδή στη δημοσιότητα, μέσω μήντια, ασήμαντα μεν pieces (απ’ το παρελθόν του τάδε ή των δείνα) κατάλληλα συσκευασμένα όμως ώστε να διαμορφώνεται μια ορισμένη “κοινή γνώμη” ότι ε, μ’ αυτά και μ’ αυτά δεν μπορεί παρά... Εάν ο τάδε ή οι δείνα περάσουν απ’ την κρεατομηχανή της κατάλληλα ταϊσμένης “κοινωνικής” καχυποψίας, είναι ακόμα δυσκολότερο να βρουν υπερασπιστές - εκεί - έξω...

Λαμβάνοντας λοιπόν υπ’ όψη και αυτήν την πλευρά, το αμόκ της ηλεκτρονικής κατασκοπείας / επιτήρησης των πάντων αναδεικνύεται σαν αυτό που έχει ονομαστεί από άλλους, καλύτερους από εμάς, σαν το παρανοϊκό ντελίριο της εξουσίας. Όλες οι λέξεις είναι ακριβείς: υπάρχει παράνοια, υπάρχει ντελίριο, υπάρχει όμως και εξουσία! Από μόνη της αυτή η διαπίστωση μοιάζει άχρηστη - δεν είναι! Γιατί είναι λάθος να φαντάζεται κανείς ότι μπορεί να διαμορφώσει την εξουσία όπως την θέλει, όπως τον βολεύει· και άρα ότι πρέπει να ασχοληθεί κυρίως με τον “εξανθρωπισμό” αυτού του παρανοϊκού ντελίριου... Αντίθετα, η συνειδητοποίηση του με τι έχουμε να κάνουμε ακριβώς, είναι η αρχή για να μπορούμε να το αντι-μετωπίσουμε.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1 - Ή μπορεί κιόλας να έχει φύγει προ πολλού, κι απλά να υποτίθεται πως είναι αποκλεισμένος εκεί. Μια τουλάχιστον “μεγάλη δύναμη” του καπιταλιστικού κόσμου, με καλά οργανωμένες και αποτελεσματικές μυστικές υπηρεσίες, έχει δηλώσει απ’ το 2010 μέσω του αφεντικού της, ότι ο Assange θα έπρεπε να βραβευτεί με το νόμπελ ειρήνης...: πρόκειται για τη ρωσία. Κι όχι τίποτα άλλο, αλλά οι ρώσοι πράκτορες με ευχαρίστηση θα έκαναν ρόμπα τους άγγλους, περνώντας τον Assange κάτω απ’ την μύτη τους...
[ επιστροφή ]

2 - Ο Snowden δήλωσε ότι ζήτησε να αποκαλυφθεί η ταυτότητά του για να μην υποστούν άλλοι συνάδελφοί τις συνέπειες ενός τυφλού κυνηγιού προς αναζήτηση των “ενόχων” των αποκαλύψεων απ’ τις αμερικανικές αρχές...
[ επιστροφή ]

3 - Την ίδια ημέρα της συγκεκριμένης αποκάλυψης ο Πούτιν βρισκόταν στη β. ιρλανδία, για την διήμερη σύνοδο των g-8. Σε ερώτηση σχετικά με τις υποκλοπές του 2009 απάντησε βαριεστημένα, σ’ ένα στυλ “αυτά συμβαίνουν... αλλά πρέπει να τηρούνται οι νόμοι...” Άλλοι ρώσοι αξιωματούχοι ήταν πιο σαρκαστικοί, σε στυλ “σιγά μην κουβεντιάζουμε μεταξύ μας τα σοβαρά θέματα απ’ το τηλέφωνο”. Δεκτό κι αυτό, αλλά κατά την φτωχή μας γνώμη το πιο σωστό είναι σιγά και μην κουβεντιάζουν τίποτα σοβαρό στα διάφορα g-τόσο...
[ επιστροφή ]

4 - Sarajevo νο 73, βόμβες στο ψαχνό (reloaded).
[ επιστροφή ]

5 - Ίσως για να μην μείνει πίσω σ’ αυτή τη διεθνή “συναυλία” περί “μοναχικών τρομοκρατών”, η γερμανική αστυνομία ανακοίνωσε στα τέλη Ιούνη ότι έδεσε “δύο” ύποπτους (“ισλαμιστές ριζοσπάστες που δεν φαίνεται να ανήκουν σε κάποια οργάνωση”...) τυνησιακής καταγωγής με την κατηγορία ότι σχεδίαζαν τρομοκρατικές επιθέσεις με τηλεκατευθυνόμενα αεροπλανάκια...
[ επιστροφή ]