“...όταν σου κτυπήσουν την πόρτα...”

Μέσα στο κόκκινο πλαίσιο πράκτορας της craft με σακίδιο παρόμοιο μ’ αυτά που είχαν τις βόμβες κι από πάνω, ο ίδιος σε μεγέθυνση.

βόμβες στο ψαχνό (reloaded)

Ο μικρός αριθμός νεκρών / δολοφονημένων, ίσως δεν τοποθετεί την διπλή βομβιστική επίθεση στο τέλος του μαραθωνίου στη Βοστώνη, στις 18 του περασμένου Απρίλη, στην ίδια “σειρά” με τις ανατινάξεις τραίνων στη Μαδρίτη και στο Λονδίνο το 2004 και το 2005. Επιπλέον τότε η “απειλή της ισλαμικής τρομοκρατίας”, σαν προπαγανδιστικός βομβαρδισμός, ήταν πολύ ψηλά στην ημερήσια διάταξη· ενώ πριν ένα μήνα θα την θεωρούσε κανείς μισοξεχασμένη υπόθεση. Όμως απ’ το “τότε” ως το “τώρα” έχουν περάσει τόσα χρόνια ώστε ακόμα και αναδρομικά θα μπορούσε ο μέσος εύπιστος να αναρωτηθεί εάν πράγματι υπήρξε ποτέ, έστω και σαν “ιδέα”, οποιαδήποτε σοβαρή πρόθεση “ισλαμιστών τρομοκρατών” να “κτυπήσουν στο ψαχνό” σε πρωτοκοσμικό έδαφος. Ειδικά όταν τα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη έχουν μεγάλη εμπειρία από οργανωμένα (εντόπια) αντάρτικα πόλης: ποτέ και πουθενά “μία και μοναδική ενέργεια” δεν ήταν σκοπός (και δεν θα μπορούσε να είναι σκοπός) οποιασδήποτε ένοπλης δράσης.
Ήδη το 2004 και το 2005, είτε στην περίπτωση του σταθμού στη Μαδρίτη είτε στην περίπτωση του τραίνου στο Λονδίνο, ήταν ξεκάθαρο (τουλάχιστον σ’ εμάς) ότι επρόκειτο για “δουλειές” των αντίστοιχων μυστικών υπηρεσιών. Το ποιός ωφελείται ήταν προφανές, όπως και τα μεγάλα λογικά κενά στις αστυνομικές, κρατικές και δημοσιογραφικές εξηγήσεις. Είναι σίγουρο ότι και στους ντόπιους (κάποια υπολογίσιμα τμήματά τους) υπήρχαν αντίστοιχες “υποψίες”. Ωστόσο εκείνες οι δολοφονικές προβοκάτσιες δούλεψαν. Δούλεψαν με την έννοια ότι απ’ την μια έγινε εύκολη η ακόμα εντονότερη στρατιωτικοποίηση των μηχανισμών δημόσιας τάξης· και απ’ την άλλη οι ρατσιστικές και αντιμουσουλμανικές ψυχώσεις βρήκαν ένα ακόμα (αιώνιο) “παράδειγμα”. Όπως στη μαμά - όλων - των - προβοκατσιών του ως τώρα 21ου αιώνα (την περιβόητη 11η Σεπτέμβρη του 2001 στις ηπα), έτσι και στις επόμενες, μέρος μόνο της τακτικής του συμπλέγματος της ασφάλειας ήταν το να “πείσει”. Πείθοντας ή όχι το ζητούμενο ήταν να επιβληθεί· και να δώσει κατάλληλες μορφές και διάρκεια στις αόριστες πρωτοκοσμικές φοβίες. Κι αν για κάποιους δεν ήταν οι γενειοφόροι μελαψοί η εικόνα της απειλής, τα στρατιωτικά περίπολα και οι ειδικές νομοθεσίες “θύμιζαν” αυτήν την απειλή, δουλεύοντας φυσικά για λογαριασμό της γενικευμένης επιτήρησης.

Αυτή την διάχυτη ιστορική εμπειρία του σε κρίση και ταυτόχρονα σε αναδιάρθρωση ευρισκόμενου (παγκόσμια) καπιταλισμού, πρέπει κανείς να την έχει υπ’ όψη του σε σχέση με τις δύο home made βόμβες στη Βοστώνη. Νοήμονες άνθρωποι δεν θα μπορούσαν να δεχτούν τις αστυνομικές και τις δημοσιογραφικές “εξηγήσεις”, που εκτός απ’ τα λογικά χάσματα δυσκολεύτηκαν (ή έτσι φάνηκε) να βρουν το πιο σημαντικό (προπαγανδιστικά) στοιχείο των υποτιθέμενων τσετσενοαμερικάνων δραστών: το κίνητρό τους. Αντίθετα απ’ όλες τις προηγούμενες περιπτώσεις, οι συγκεκριμένοι δεν είχαν (ή κανένας απ’ τους μηχανισμούς του συμπλέγματος της ασφάλειας δεν ασχολήθηκε να τους αποδόσει) το προφίλ του “φανατικού ισλαμιστή”: τακτικές επισκέψεις σε κάποιο τζαμί όπου κάποιος “ριζοσπάστης ιμάμης” κάνει φλογερά αντιδυτικά κηρύγματα· πήγαινε - έλα στις υποτιθέμενες “μήτρες της τρομοκρατίας” όπως το πακιστάν ή το αφγανιστάν, και τα υπόλοιπα. Επιπλέον, ύστερα και από σχετική δήλωση της μάνας των αδελφών Tsarnaev, το fbi δεν δυσκολεύτηκε να παραδεχτεί ότι “χειριζόταν” τον μεγαλύτερο, τον Tamerlan, για πέντε χρόνια. Γιατί, λοιπόν, δύο τσετσενοαμερικάνοι, έστω και “φανατικοί πιστοί” (αλλά χωρίς τον ανάλογο κοινωνικό κύκλο) να διψούν για αίμα δρομέων ή θεατών μαραθωνίου;
Απ’ τις ολοφάνερες “αδυναμίες” του αστυνομικού σεναρίου προέκυψαν, όπως ήταν λογικό και αναμενόμενο, αντι-σενάρια. Σύμφωνα με το πιο “ορθολογικό” οι δύο αδελφοί “κουβάλησαν και τοποθέτησαν” τις βόμβες χωρίς να ξέρουν περί τίνος πρόκειται· τους τις “φόρτωσαν” κάποιοι που πραγματοποιούσαν άσκηση “αντιτρομοκρατίας” την ίδια ημέρα, τις ίδιες ώρες και στον ίδιο τόπο: στον τερματισμό του μαραθωνίου. Από εκεί υπάρχουν δύο πιθανότητες: είτε “κάτι δεν πήγε καλά” σ’ εκείνη την άσκηση, και κάποιες βόμβες έσκασαν (ενώ έπρεπε απλά να ανακαλυφθούν απ’ τα κατάλληλα εκπαιδευμένα σκυλιά που συμμετείχαν στην άσκηση), είτε οι εκρήξεις ήταν μέσα στο πρόγραμμα της άσκησης.
Δεν είναι, αυτή, μια εκδοχή χωρίς τα δικά της λογικά κενά. Επιδεικνύει ωστόσο ένα στοιχείο το οποίο δεν βρέθηκε στην πρώτη γραμμή της αμερικάνικης (και διεθνούς) δημαγωγίας, πράγμα που ενισχύει την καχυποψία: την παρουσία, γύρω γύρω απ’ τον τερματισμό, υπαλλήλων μιας αμερικανικής “αντιτρομοκρατικής” εταιρείας security, με το όνομα craft. Το ιλαροτραγικό στην περίπτωση είναι ότι το σλόγκαν της craft είναι το μην ακούς τι σου έλεγε η μαμά σου, η βία είναι πάντα λύση.

Ανάμεσα στις “επίσημες” και στις “αντι-επίσημες” εκδοχές (με τις τελευταίες να φιλοξενούν, αναγκαστικά, ακόμα και δόσεις συνωμιολογιών και τερατολογιών) δεν πρόκειται να “λάμψει η αλήθεια”, όπως έχει γίνει και σε μεγαλύτερα μακελιά / προβοκάτσιες. Έχουμε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι το σύμπλεγμα της ασφάλειας σε κανένα σύγχρονο κράτος δεν ενοχλείται απ’ την ποικιλία στην ερμηνεία των έργων του· όχι, τουλάχιστον, όσο οι “αποκαλυπτικές ερμηνείες” δεν οδηγούν σε ριζική, δυναμική, πρακτική (και μεγάλης κλίμακας) αμφισβήτηση της ίδιας του της ύπαρξης. Μερικές φορές η σχετική αδιαφορία φτάνει στο σημείο βαριεστημένων επίσημων εξηγήσεων. Η διπλή έκρηξη στη Βοστώνη είναι μια ακόμα απόδειξη. Εν τω μεταξύ εισάγει μερικά καινούργια στοιχεία στην πάγια “αντιτρομοκρατική / αντιμουσουλμανική” ρητορική.
Πρώτον, οι υποτιθέμενοι δράστες κινούνται μόνοι τους, και δεν ανήκουν σε κανένα μικρότερο ή μεγαλύτερο “διεθνές δίκτυο”. Η μυθολογία περί αλ-Κάιντα, που ήταν η βάση της δημαγωγίας της περιόδου απ’ το 2001 και μετά, δεν εγκαταλείπεται ίσως, ξεπερνιέται πάντως. Και αυτό το ξεπέρασμα δεν οφείλεται στο ότι “καθαρίστηκε” ο Λάντεν. Αλλά - εκτιμάμαι - στο γεγονός πως ό,τι μπορούσε να γίνει (απ’ την μεριά των κρατικών και των παρακρατικών μηχανισμών) για την “εξάρθρωση δικτύων” έχει γίνει.
Έτσι, οι “μεμονωμένοι δράστες”, οι “μοναχικοί λύκοι”, που δεν είναι καν οι “εν υπνώσει πυρήνες... της αλ-Κάιντα” που μεσουράνησαν για μερικά χρόνια σαν το “μισοκοιμισμένο κακό”, δεν επιβαρύνουν με κατακρίσεις τους μηχανισμούς. Γιατί μπορεί να είναι οποιοιδήποτε - χωρίς “σημαδούρες”. Και τους οποιουσδήποτε - χωρίς - σημαδούρες δεν μπορούν να τους ξέρουν όλους οι αρχές, αν και μπορούν να κάνουν ακόμα πολλά για να επιτηρούν προληπτικά ακόμα εντονότερα το σύνολο του κοινωνικού εργοστάσιου.
Το δεύτερο καινούργιο στοιχείο είναι η ακόμα πιο χαμηλού επιπέδου “τρομοκρατική τεχνολογία”. Δεν πρόκειται εδώ για τύπους που εκπαιδεύτηκαν σε όπλα και εκρηκτικά σε κάποιο μυστηριώδες στρατόπεδο κάπου στον πλανήτη· ούτε καν καθοδηγούμενους από εκπαιδευμένους “αξιωματικούς” της “ισλαμικής τρομοκρατίας”. Αλλά για ανθρώπους που, λίγο με τις γνώσεις του σχολείου, λίγο με συνταγές απ’ το διαδίκτυο, λίγο με δική τους φαντασία, γίνονται φονικοί. Κι αυτοί, επίσης, μπορεί να είναι οποιοιδήποτε. Παρότι αυτό μπορεί να είναι συμπτωματικό (αλλά μπορεί και όχι... άβυσσος η ψυχή των υπηρεσιών) οι βόμβες στο ψαχνό στη Βοστώνη “συνέπεσαν” με μια έντονη “δημόσια συζήτηση” στις ηπα σε ότι αφορά τα όπλα, τις άδειες οπλοφορίας, και - φυσικά - τις πωλήσεις τους. Με τον τρόπο του  το συγκεκριμένο γεγονός είναι σα να λέει ότι μα, τελικά, δεν έχει σημασία να εμποδιστούν οι πωλήσεις όπλων αφού μπορεί κάποιος να φτιάξει μια φονική βόμβα στην κουζίνα του σπιτιού του.

Σ’ αυτή τη βάση το εάν και ποιές κρατικές μυστικές υπηρεσίες (αμερικανικές ή άλλες) έχουν βάλει το χέρι τους· ποιός και πόσο “βαθύς” ήταν ο ρόλος της craft στις εκρήξεις, και άλλα παρόμοια, ίσως να έχουν δευτερεύουσα σημασία από πολιτική άποψη. Το όφελος τόσο της “ανάπλασης” της φιγούρας του “τρομοκράτη” όσο και της “καταστολής” με αφορμή αυτή τη φιγούρα (απαγορεύεται η κυκλοφορία μέχρι να τον πιάσουμε...) είναι πρακτικό, τοις μετρητοίς. Και είναι ένα όφελος που επιβάλλεται (με αίμα) και δεν μπορεί να μειωθεί εύκολα.
Είναι διακηρυγμένο σχεδόν επίσημα (απ’ το στρατοαστυνομικό σύμπλεγμα των ηπα κατ’ αρχήν αλλά όχι μόνον αυτό) πως η διατήρηση της ηγεμονίας (γεωπολιτικής και ταξικής) επιτυγχάνεται κάνοντας όλον τον πλανήτη πεδίο πολέμου - ορθόδοξου αλλά και ανορθόδοξου. Το “πόλεμος παντού” εκ μέρους των αφεντικών περιλαμβάνει φυσικά και τις έμμεσες (τουλάχιστον ως τώρα) αναμετρήσεις μεταξύ τους· αλλά δεν περιορίζεται εκεί. Το “πόλεμος παντού” στη γενικότητά του δεν έχει σταθερή ένταση· εκείνο όμως που κρατάει σταθερό και αυξανόμενο είναι η στρατιωτικοποίηση. Ο γενικός μιλιταρισμός.
Είναι (σ’ εμάς εδώ) σαφές ότι η έξοδος (των αφεντικών) προς την γενική στρατιωτικοποίηση είναι το απαραίτητο συμπλήρωμα της αυστηρής εγκατάλειψης της πολιτικοποίησης· σα να λέμε, δηλαδή, της αυστηρής εγκατάλειψης μιας παλιότερης παραδοχής εκ μέρους τους ότι τα όποια ζητήματα (ακόμα κι αυτά που αφορούν την “δημόσια τάξη” με την στενή της έννοια) επιδέχονται, και πρέπει να επιδέχονται, μη στρατιωτικές λύσεις.
Εν τέλει το “πόλεμος παντού” αφορά και τις πρωτοκοσμικές πόλεις. Το ποιοί εμφανίζονται να είναι οι “αντίπαλοι πολεμιστές”, το ποια είναι ή δεν είναι τα κινητρά τους και η “κοσμοθεωρία” τους, ή το ποιά ερμηνεία για το ποιόν τους γίνεται δεκτή από ποιους, έχει γίνει δευτερεύον: το βασικό (για την ευστάθεια του συστήματος) είναι “η τρομο-κρατία, απ’ όπου κι αν παράγεται”.
Καμμία έκπληξη, για όποιον αντιλαμβάνεται την ιστορική διαλεκτική. Την δεκαετία του 1970 την μελέτησαν καλά τ’ αφεντικά· έβγαλαν τα συμπεράσματά τους, οργάνωσαν και οργανώνουν τις τακτικές τους...