Η δολοφονία του Giulio Regeni προχωράει με γρήγορα βήματα προς το κουκούλωμα (μέσω αργόσυρτων διαδικασιών και λήθης) κάτω απ’ την βαριά και βρώμικη σκιά που ρίχνουν τα πρωτοκοσμικά (ευρωπαϊκά και αμερικανικά) συμφέροντα στην αίγυπτο. Αλλά και οι σχεδιασμοί για την λιβύη.
Τυπικά “ο φάκελος είναι ανοικτός”. Ιταλοί “ερευνητές” της υπόθεσης βρίσκονται στο Κάιρο (ή πηγαινοέρχονται), συνεργαζόμενοι με αιγύπτιους καθεστωτικούς για την διαλεύκανση (υποτίθεται) της υπόθεσης. Αλλά τον πραγματικό τόνο για τις διαθέσεις της αιγυπτιακής δικτατορίας τον έδωσαν μερικοί “βουλευτές” (τα εισαγωγικά αφορούν το γεγονός ότι βρίσκονται στις καρέκλες τους σαν φερέφωνα της αιγυπτιακής χούντας) που κατήγγειλαν την “υποκρισία” και τα “διπλά στάνταρ” της δύσης... Ανασύροντας περιπτώσεις δολοφονίας αιγύπτιων στις ηπα και στην ευρώπη, όπου (καταγγέλουν) δεν δείχθηκε η ανάλογη “ευαισθησία” στο να βρεθούν και να δικαστούν οι ένοχοι. Αυτή η καταγγελία συνοδευόταν από ειρωνείες, του είδους “αυτοί φαίνεται να ξέρουν ποιοί δολοφόνησαν τον Regeni στο Κάιρο αλλά δεν ξέρουν ποιοί δολοφόνησαν τον ... ή τον ... ή τον... στην αγγλία ... ή στην ιταλία ... ή στις ηπα”.
Καλό κόλπο για εσωτερική κατανάλωση, που δεν θα είχε καμία ελπίδα να δουλέψει σαν φρενάρισμα των κατηγοριών εναντίον της αιγυπτιακής χούντας, αν δεν έτρεχαν πολύ πιο σοβαρά (για τα κράτη) ζητήματα. Εν προκειμένω της εισβολής στη λιβύη.
Έχουμε σημειώσει ήδη (Sarajevo νο 106, Μάης 2016, λιβύη: η εισβολή έχει ξεκινήσει, αλλά υπάρχουν ακόμα εκκρεμότητες) ότι η πρωτοκοσμική εισβολή στη λιβύη, με όλη την αρματωσιά της, έχει καθυστερήσει επειδή υπάρχουν πολλά συμφέροντα επενδεδυμένα (και όχι μόνο πρωτοκοσμικά) που δεν έχουν βρει ακόμα μια κοινή συνισταμένη. Ένας απ’ τους “ενδιαφερόμενους” που δεν διευκολύνει ως τώρα τους σχεδιασμούς του Λονδίνου, του Παρισιού, της Ρώμης και της Ουάσιγκτον, είναι η αιγυπτιακή χούντα. Ο Σίσι.
Ο “άνθρωπος” του Σίσι στη λιβύη λέγεται Khalifa Haftar. Είναι πρώην στρατηγός του Καντάφι, που στη συνέχεια αυτομόλησε στις ηπα. Στη διάρκεια της αντι-Καντάφι εξέγερσης επέστρεψε στη λιβύη, σαν “καπετάνιος” της αντίστασης, αλλά με αρκετά μεγαλύτερες φιλοδοξίες.
Το καθεστώς Σίσι προώθησε τον Haftar (ο οποίος έχει στρατόπεδα στα δυτικά της αιγύπτου, κοντά στα σύνορα με την λιβύη) στους πρωτοκοσμικούς συμμάχους του, ευρωπαίους και αμερικάνους. Για ένα ορισμένο διάστημα ο Haftar έμοιαζε “πειστικός” στην Ουάσιγκτον και σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, σαν ο “λίβυος Σίσι” που θα επιβαλόταν στις αντιμαχόμενες φράξιες και θα “καθάριζε” τους τζιχαντιστές. Χρηματοδοτήθηκε αδρά, όχι μόνο από πρωτοκοσμικές πηγές και το Κάιρο, αλλά και τα αραβικά εμιράτα. Αλλά συν τω χρόνω φάνηκε ότι δεν διαθέτει μαζική βάση υποστήριξης μέσα στη λιβύη. “Είναι άλλος ένας στρατηγός στη μέση ανατολή που πιστεύει ότι η μοίρα του είναι να κυβερνήσει μια χώρα χωρίς κανένα σχέδιο για διάλογο με τους αντιπάλους του, χωρίς σχέδιο ανάπτυξης, χωρίς καν αξιόπιστους ενόπλους” λένε τώρα στην ευρώπη για τον Haftar.
Το τι είναι και δεν είναι ο Haftar είναι το εύκολο της ιστορίας. Το ανομολόγητο είναι ότι παίζει, απλά, (κι αυτός και ο πατρόνας του Σίσι) έναν ρολάκο σ’ ένα γεωπολιτικό “παιχνίδι” αίματος μεταξύ αντίθετων συμφερόντων. Το Κάιρο που υποστηρίζει τον Haftar βλέπει με καλό μάτι την επίσημη διάλυση της λιβύης και την μοιρασιά της σε χωριστά κράτη. Το Κάιρο ενδιαφέρεται για τις ανατολικές περιοχές, και για αυτό θέλει τον Haftar.
Θεωρητικά και οι “μεγάλες δυνάμεις” δεν θα είχαν αντίρρηση για κάτι τέτοιο, εφόσον θα εξασφάλιζαν τα δικά τους συμφέροντα σε όλα τα κρατίδια. Αυτός είναι ο λόγος που είχαν παίξει (και) Haftar για ένα διάστημα. Το Κάιρο πιστεύει επίσης ότι η καινούργια “διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση” της λιβύης (η δεύτερη στη σειρά· η δύση δεν έχει πρόβλημα να αναγνωρίζει κυβερνήσεις την μια στην θέση της άλλης...), που βρίσκεται χωμένη κάπου στην Τρίπολη και η οποία προορίζεται για τον λαγό στην όποια εισβολή, ελέγχεται απ’ την Άγκυρα και το Κατάρ, εναντίον των αιγυπτιακών συμφερόντων.
Ενώ, λοιπόν, μια μοιρασιά της λιβύης θα βόλευε διάφορους, απόλυτα αντίθετα σ’ αυτό το ενδεχόμενο είναι τα καθεστώτα της αλγερίας, της τυνησίας και του μαρόκου. Είναι καθεστώτα τα οποία θα πρέπει να παίξουν στρατιωτικό και πολιτικό ρόλο τόσο στην εισβολή όσο και στην όποια “λύση”, οπότε οι δυτικοί δεν μπορούν να τα αγνοήσουν.
Τι κάνει αυτά τα καθεστώτα απόλυτα αντίθετα στη διάλυση της λιβύης; Πρώτα απ’ όλα ότι διαβλέπουν (όχι άδικα ή παράλογα) πως παρόμοια θα είναι και η δική τους τύχη. Και ύστερα εκτιμούν (και πάλι όχι λανθασμένα) ότι εάν γίνει διάλυση και μοιρασιά θα υπάρξει οπωσδήποτε και κάποιο κομμάτι που είτε φανερά είτε υπόγεια θα παραχωρηθεί σε ισλαμιστές ουαχαβιστές, του είδους isis, έστω στο πιο μετριοπαθές. Κι αυτό, επίσης, θα ήταν ένα μήνυμα απ’ το μέλλον για την δική τους τύχη.
Αυτού του είδους η σύνθετη γεωμετρία αντιτιθέμενων και συντιθέμενων συμφερόντων (που θυμίζει έντονα την αντίστοιχη κατάσταση στη βαλκανική χερσόνησο πριν και κατά την διάρκεια του Α παγκόσμιου...) βρίσκεται προς το παρόν στο σημείο “διαπραγματεύσεων” για τον καλύτερο δύνατο ρόλο που θα μπορούσαν να πάρουν τύποι σαν τον Haftar (ή έναν άλλο αντίστοιχου φυράματος και βεληνεκούς, ονόματι Abdel Hakim) εντασσόμενοι στη “διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση” του Al-Sarraj. Είναι δύσκολο (αν και όχι αδύνατο) να βρεθεί λύση. Όλοι θέλουν να είναι “βασιλιάδες”, γιατί θεωρούν ότι το αξίζουν. Και, κυρίως, ξέροντας τις αντιθέσεις συμφερόντων που θα συνεχίσουν να διατρέχουν την όποια “σκηνή εξουσίας” στη λιβύη, θέλουν να έχουν τον κώλο τους φυλαγμένο ευρισκόμενη στο κέντρο (δηλαδή στην κορυφή) αυτής της σκηνής. Τις επιδιώξεις και τις απαιτήσεις τους τις τροφοδοτεί η γνώση ότι οι δυτικοί τους έχουν ανάγκη, έστω και για τα προσχήματα.
Θεωρητικά οι δυτικοί (στο βαθμό που οι ίδιοι έχουν καταλήξει ότι έχουν κοινό σχέδιο, πράγμα ωστόσο αμφίβολο) θα είχαν την δυνατότητα να εισβάλλουν στη λιβύη με maximum “δύναμη πυρός”, αδιαφορώντας για τους πολέμαρχους. Αλλά μεσοπρόθεσμα θα τους έτρωγαν στην μάπα, είτε σαν αντιπάλους (υπερασπιστές της “εθνικής ανεξαρτησίας” της λιβύης) είτε σαν απρόθυμους συνεταίρους που θα άλλαζαν προσανατολισμούς όπως πουκάμισα. Μετά το χάος στο αφγανιστάν, στο ιράκ και στη συρία, τα πρωτοκοσμικά αφεντικά θα έπρεπε να πείσουν τους υποτελείς τους ότι α) το χάος και στη λιβύη είναι “ατύχημα”, συνέχεια των προηγούμενων “ατυχημάτων”, και όχι σχέδιο, και β) ότι η “ισλαμική τρομοκρατία” (που τα ίδια ελέγχουν) φταίει, πάντα, για όλα.
Δεν θα διακινδυνεύσουμε κάποια πρόβλεψη, ειδικά εφόσον η τωρινή κατάσταση στο λιβυκό έδαφος (με τον isis, τις υποτιθέμενα undercover επιχειρήσεις αμερικάνων, άγγλων και γάλλων παραστρατιωτικών, τους πολέμαρχους και τα υπόλοιπα) δεν ενοχλεί στα σοβαρά κανέναν. Ένα όμως μπορούμε να το πούμε με βεβαιότητα: αυτού του είδους ο παγκόσμιος πόλεμος δεν θα μείνει εσαεί “περιορισμένος στην τοπικότητά του”, όσο “τοπικά” μπορεί να θεωρήσει κανείς τα πεδία μάχης που απλώνονται διαρκώς στη μέση ανατολή και στη βόρεια αφρική.
Μέσα σ’ όλα αυτά οι αιγύπτιοι μπάτσοι βασάνισαν και “καθάρισαν” έναν ιταλό νεαρό που κάνοντας το διδακτορικό του “έχωσε την μύτη του” σε “μυστικά” της χούντας. Ποιός, στ’ αλήθεια, να χολοσκάσει για καιρό γι’ αυτό; Τόσοι αντικαθεστωτικοί δολοφονούνται διαρκώς απ’ τον σύμμαχο Σίσι. Τόσες χιλιάδες έχουν γίνει ήδη (και πολύ περισσότεροι / ες προορίζονται για) εξαίσια θύματα των μικρόων, των μεσαίων και των μεγάλων ιμπεριαλισμών.
Ένας πάνω ένας κάτω για ποιον κάνει διαφορά;
