βορειότερα της Δαμασκού

Υποθέτουμε ότι ξέρετε την άποψή μας για τον υποτιθέμενο “σχεδόν πόλεμο” μεταξύ Μόσχας και Άγκυρας, μετά την κατάρριψη του ρωσικού SU24 στις 24 Νοέμβρη του 2015... Θεωρούμε αρκετά πιθανό, επιπλέον, ότι ανήκετε στην κατηγορία εκείνων που είπαν (γι’ αυτή την άποψη): όλα κι όλα, εδώ κάνετε λάθος!
Παρακολουθώντας (όσο είναι κάτι τέτοιο δυνατόν...) τις εξελίξεις επί του εδάφους στο συριακό σφαγείο είχαμε κάνει την εκτίμηση (δεν την ανακοινώσαμε) ότι γύρω στον Φεβρουάριο του 2016 θα αρχίσει να φαίνεται αν, όντως, κάναμε λάθος ή αν, αντίθετα, η ανάλυσή μας ήταν σωστή - κόντρα στις δημαγωγικές ανοησίες που σερβίρονται (και καταναλώνονται) με τον τόνο.
Πέσαμε έξω στις εκτιμήσεις μας, κατά ένα μήνα σχεδόν. Στα μέσα Μάρτη το ρωσικό καθεστώς ανακοίνωσε την αποχώρηση και τον επαναπατρισμό ενός μεγάλου μέρους των (περίπου 30, συνολικά) βομβαρδιστικών του απ’ την δεδομένη πια αεροπορική βάση έξω απ’ την Λατάκεια· τον ίδιο καιρό που οι φιλικοί προς την Άγκυρα ένοπλοι του θύλακα της A’zaz (δηλαδή και τουρκικός στρατός undercover...) επεκτείνονταν προς τα ανατολικά, δίπλα απ’ τα συρο-τουρκικά σύνορα (πάνω στον περιβόητο “διάδρομο της Afin”) καταλαμβάνοντας το ένα χωριό μετά το άλλο, σε βάρος του isis.  Σημειώσαμε (στην ασταμάτηση μηχανή) την “σύμπτωση”. Παρότι θα ήταν αδύνατο στη ρωσική αεροπορία να δράσει στο συγκεκριμένο σημείο του μετώπου (θα έμοιαζε σα να υποστηρίζει τον isis) θα μπορούσε να κτυπάει σε άλλες περιοχές τους φίλους της Άγκυρας - αν ήθελε να δυσκολέψει την διεύρυνση του θύλακα της A’zaz’. Δεν το έκανε.
Ψύλλοι στ’ άχυρα - θα πείτε. Ακόμα κι αν τα πιο πάνω έχουν μια κάποια σημασία, δεν είναι αρκετά για να στοιχειοθετήσουν κάποια “υπόγεια σχέση” μεταξύ Μόσχας και Άγκυρας τους μήνες Δεκέμβρη 2015, Γενάρη, Φλεβάρη, Μάρτη (... Απρίλη) 2016. Έστω. Ακόμα κι αν είχαμε αναφέρει ότι οι υπ.εξ. των δύο κρατών συναντήθηκαν ανεπίσημα, 2 φορές, τον περασμένο Δεκέμβρη, χωρίς ανακοινώσεις και φανφάρες, και πάλι θα ήταν “λίγο” - γι’ αυτό και δεν το σημειώσαμε δημόσια. Ούτε το ότι, παρά την “πολεμική ρητορική” εκατέρωθεν (κυρίως, πάντως, απ’ την μεριά της Μόσχας [1Φαίνεται πως είναι αρκετοί που έχουν ανακαλύψει το ρωσικό ειδησειογραφικό πρακτορείo “russia today” και το αγγλόφωνο site του• και ενημερώνονται από εκεί, θεωρώντας το αξίοπιστο. Επειδή το παρακολουθούμε συστηματικά (μαζί με άλλα ρωσικά αγγλόφωνα site) εδώ και χρόνια, πρέπει να τονίσουμε σε κάθε ενδιαφερόμενο / ενδιαφερόμενη οτι κάνει χοντρή προπαγάνδα (κατά περιόδους χειρότερη απ’ αυτή των αγγλικών ή αμερικανικών ή γαλλικών ή γερμανικών media). Θα πρέπει κανείς να διασταυρώνει πολύ προσεκτικά τα λεγόμενα του russia today, όπως ακριβώς και κάθε άλλου καθεστωτικού “μέσου”, ειδικά σε ζητήματα που αφορούν άμεσα ή έμμεσα τον 4ο παγκόσμιο πόλεμο.
Στον 21ο αιώνα ζούμε. Ας μην καταφύγουμε στις κοινοτοπίες για το “πρώτο θύμα κάθε πολέμου”.]) δεν ανακλήθηκαν ούτε για μια μέρα οι πρεσβευτές των δύο κρατών· μια όχι ασυνήθιστη πρακτική θεαματικής “όξυνσης των διπλωματικών σχέσεων”. 

Υπάρχουν, ωστόσο, εξελίξεις στις ρωσοτουρκικές σχέσεις - που γίνονται “αθόρυβα”, ακόμα κι αν πότε πότε (πολύ πιο αραιά απ’ το διάστημα τέλη Νοέμβρη - τέλη Γενάρη) γίνονται “καταγγελίες” πότε απ’ την μια μεριά και πότε απ’ την άλλη. Την Πέμπτη 25 Μάρτη η εκπρόσωπος της ρωσικής άνω βουλής Valentina Matviyenko (αν δεν κάνουμε λάθος το πόστο θεωρείται 4ο απ’ την κορυφή στην ιεραρχία του ρωσικού καθεστώτος) δήλωσε ότι:

- Οι σχέσεις μας με την τουρκία θα πρέπει να “ξεπαγώσουν”. Είμαστε έτοιμοι γι’ αυτό, αλλά δεν φταίμε εμείς γι’ αυτόν τον πάγο.
- Για να λιώσει, θα πρέπει η Τουρκία να κάνει κάποιο βήμα, αναλαμβάνοντας την ευθύνη για την κατάρριψη του αεροπλάνου μας. Δυστυχώς δεν έχουμε κάποιο σημάδι ότι η Άγκυρα θα κάνει ένα τέτοιο βήμα.

Στην διπλωματική αργκώ αυτές θα χαρακτηρίζονταν “πολύ ήπιες δηλώσεις” - γι’ αυτό και δεν έτυχαν ιδιαίτερης δημοσιότητας ούτε τα ελληνικά ούτε στα διεθνή μήντια. Αλλά πέρα απ’ τα λόγια τα βήματα είχαν αρχίσει - και θα συνεχίζονταν.
Πιο συγκεκριμένα, εντελώς αθόρυβα, οι ρωσικές αρχές πολιτικής αεροπορίας, στις 25 Μάρτη, είχαν άρει τις απαγορεύσεις πτήσεων, για τουριστικούς λόγους, προς την Antalya, που θεωρείται η “τουρκική Ριβιέρα” και είναι ο πιο δημοφιλής προορισμός για τους ρώσους τουρίστες. Το “τουριστικό εμπάργκο” της Μόσχας κατά της Άγκυρας τέλειωσε, λοιπόν, ήρεμα και ωραία· σε αντιδιαστολή με την φασαρία και τις φανφάρες της επιβολής του...
Κι ύστερα, στα τέλη Μάρτη, ήταν από μια τουρκική εφημερίδα (την daily sabah) απ’ την οποία θα μπορούσε κανείς να μάθει ότι πρόσφατα η ρωσική κυβέρνηση επανα-ενεργοποίησε τις άδειες λειτουργίας τουρκικών εργολαβικών εταιρειών... Άλλο ένα απ’ τα ρωσικά “μέτρα τιμωρίας της Άγκυρας” αποσύρθηκε, λοιπόν, μέσα στον Μάρτη, αθόρυβα.
Προς τι αυτές οι ρωσικές “καλωσύνες” θα αναρωτιόταν κάποιος. Μονομερείς αποκλείεται να είναι... Χωρίς “υπόγειες” συζητήσεις επί μήνες, αποκλείεται να έγιναν, επίσης... Έπαιξαν κάποιο ρόλο οι εντατικές συζητήσεις του Ερντογάν με το ιρανικό καθεστώς; Πιθανόν ναι. Αλλά τι έχει κάνει ως τώρα η Άγκυρα στα πλαίσια της “επαναπροσέγγισης”, αν υποθέσουμε ότι πράγματι Μόσχα και Άγκυρα τα “είχαν σπάσει” στα σοβαρά;
Δεν ξέρουμε όλα όσα θα έπρεπε. Εκτός απ’ αυτό. Την 1η Απρίλη η τουρκική αστυνομία “έδεσε” τον Alparslan Celik, τούρκο πολίτη, που είχε σκοτώσει τον ένα απ’ τους δύο πιλότους του SU24 την ώρα που αυτός έπεφτε με το αλεξίπτωτο. Ο Celik, με προφανείς διασυνδέσεις με το τουρκικό κράτος, δεν βρισκόταν τυχαία στην βόρεια συρία: οργάνωνε τους τουρκμένους (εναντίον του Άσαντ) και πολεμούσε μαζί τους. Επίσης βρισκόταν για καιρό στην τουρκία, και δεν τον είχε “ενοχλήσει” κανείς (φανερά τουλάχιστον).
Η Μόσχα είχε ζητήσει με επιτακτικό τόνο, στις 31 του περασμένου Δεκέμβρη, την σύλληψη του Celik και την προσαγωγή του σε δικαστήριο για την δολοφονία του ρώσου πιλότου... Η τουρκική αστυνομία έκανε το μισό: τον συνέλαβε. Με άλλες κατηγορίες, όμως. Είναι, αυτό, ένα μικρούτσικο, ένα τόσο δα βηματάκι, απ’ την μεριά της Άγκυρας; Υποθέτουμε ότι υπάρχουν άλλες, σοβαρότερες συνεννοήσεις.

Θα πρέπει να απομακρυνθούμε όμως απ’ αυτήν την μικροκλίμακα και να επαναλάβουμε σύντομα τα βασικά στοιχεία που δείχνουν ότι Μόσχα και Άγκυρα δεν έχουν, ούτε είχαν, αντίπαλα συμφέροντα στο συριακό πεδίο· και πως, κατά συνέπεια, ο καυγάς τους ήταν “εικονικός”.
Ορισμένοι υποστηρίζουν, απ’ το περασμένο φθινόπωρο, μα τι λέτε; οι ρώσοι στηρίζουν τους κούρδους... Don’t believe the hype!!! Η Μόσχα δεν στηρίζει τους κούρδους της συρίας περισσότερο απ’ όσο χρειάζεται εξαιτίας του γεγονότος ότι είναι (ή ήταν) από τακτική άποψη σύμμαχοι του καθεστώτος Άσσαντ!!! Δηλαδή πολύ λίγο, συμβολικά. Σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να υποστηρίξει τον στόχο “ανεξάρτητου” κουρδικού κράτους στη συρία (ή στο ιράκ)· και, έτσι, συμπίπτει αντικειμενικά με τις τουρκικές επιδιώξεις. Γιατί, όμως, αποκλείεται η Μόσχα να υποστηρίζει τους κούρδους της συρίας για την ανεξαρτητοποίησή τους;
Α) Επειδή το ρωσικό καθεστώς είχε πολύ σοβαρά και δύσκολα προβλήματα τέτοιων “ανεξαρτητοποιήσεων”, στον Καύκασο, τα οποία κατ’ αρχήν τα έλυσε δια της βίας και καθόλου ανώδυνα: τσετσενία. Το μέγιστο που δέχεται η Μόσχα (και άρα το μέγιστο που θα μπορούσε να υποστηρίξει για τους κούρδους της συρίας) είναι αυτό το είδος ψευδο-ομοσπονδίας που δίνει μια τυπική ημι-ανεξαρτησία σε κάποιες περιοχές· όπως το καθεστώς της τσετσενίας μέσα στην ρωσική ομοσπονδία. Τίποτα παραπάνω.
Β) Αν υποστήριζε ανεξαρτητοποίηση των κούρδων της συρίας τότε θα ερχόταν σε ευθεία σύγκρουση με το καθεστώς του ιράν, το οποίο (για πολλούς λόγους) είναι σταθερός έως στρατηγικός σύμμαχος της Μόσχας. Επειδή και στο ιρανικό έδαφος (στα βορειοδυτικά, στα σύνορα με τουρκία και ιράκ) υπάρχει μια περιοχή κατοικούμενη από κούρδους, που στο παρελθόν είχαν κάνει εθνικοαπελευθερωτικό αντάρτικο - μέχρι να κατασταλούν απ’ την Τεχεράνη.
Γ) Εάν η Μόσχα υποστήριζε την “κρατική ανεξαρτησία” των κούρδων (στη συρία ή στο ιράκ) θα ερχόταν σε σύγκρουση και με το Πεκίνο, που έχει το πρόβλημα της επαρχίας Ξινγιάνγκ, στα δυτικά της επικράτειάς του...
Δεν είναι λοιπόν η Μόσχα δύναμη αναθεωρητική των συνόρων διεθνώς! [2Να ένας λόγος που δεν πρέπει να παίρνει κανείς τους μετρητοίς τα φιλοκουρδικά και αντιτουρκικά (προπαγανδιστικά) δημοσιεύματα “πηγών” όπως το russia today...] Και σε καμία περίπτωση δεν έχει σοβαρή αντίθεση με την Άγκυρα, στη συρία, για τους κούρδους ή οποιονδήποτε άλλον. Αντικειμενικά βρίσκονται στην ίδια μεριά. Ο ουσιαστικός αντίπαλος είναι η Ουάσιγκτον και οι σύμμαχοί της: αυτοί σχεδιάζουν και ξανασχεδιάζουν χάρτες, αυτοί έχουν αναπτύξει και εφαρμόσει την μεθοδολογία του “χάους” για την “αποσταθεροποίηση” διάφορων περιοχών.
Εκείνοι, λοιπόν, που υποστηρίζουν τους κούρδους της συρίας ουσιαστικά, (προκαλώντας τον αληθινό θυμό της Άγκυρας) είναι η Ουάσιγκτον, το Τελ Αβίβ, το Ριάντ. Αυτοί τους εκπαίδευαν (ειδικά το Τελ Αβίβ) πολύ πριν το 2011! Κι εδώ δημιουργήθηκε το (από πρώτη μόνο ματιά οξύμωρο): με κανέναν απ’ αυτούς η Άγκυρα δεν έχει σαματά· - όπως, ας πούμε, με την Μόσχα.
Γιατί; Η απάντηση εδώ είναι κάπως πιο σύνθετη, αλλά σε γενικές γραμμές την έχουμε δώσει: στο είδος του πολέμου που γίνεται στην ευρύτερη περιοχή (ίσως, ακόμα: στο είδος των πολέμων του 21ου αιώνα) υπάρχουν διπλές και τριπλές ατζέντες. Το πως αυτές οι “στοιβάδες τακτικών” εκδηλώνονται δημόσια δεν είναι μια γραμμική διαδικασία. Μπορεί, για παράδειγμα, ένα κράτος να εκδηλώνεται δημόσια “φιλικά” προς ένα άλλο (το οποίο θεωρεί εχθρικό) μέχρι την τελευταία στιγμή ελπίζοντας μέσα απ’ αυτήν την “εξαπάτηση” σε οφέλη που δεν είναι ορατά εύκολα.

Σε κάθε περίπτωση ήταν μέσα απ’ αυτό το πρίσμα που αντιμετωπίσαμε και την περιβόητη κατάρριψη του ρωσικού SU24. Δεν θεμελειώνουμε τις αναλύσεις μας σε “πληροφορίες” (εντός ή εκτός εισαγωγικών), που εύκολα διαστρεβλώνονται και πλαστογραφούνται· αλλά στα βασικά της καπιταλιστικής και κρατικής λειτουργίας, των αντικρουόμενων συμφερόντων, κλπ κλπ.
Καλά θα κάνουμε όλοι να θυμόμαστε τα μαθήματα της ιστορίας: μετά την διεθνή συνδιάσκεψη του Μονάχου το 1938, μεταξύ αγγλίας, γαλλίας, γερμανίας, και ιταλίας, και το σύμφωνο που υπογράφτηκε μεταξύ τους, όλη η ευρώπη ήταν σίγουρη ότι ο πόλεμος αποφεύχθηκε... Οι δε πολωνοί στρατηγοί κοκορεύονταν ότι η γερμανία είναι στρατιωτικά αδύναμη, και ότι οι ίδιοι μπορούν να καταλάβουν το Βερολίνο μέσα σε λίγες ώρες.
Οι αυταπάτες και τα ψέμματα είναι συστατικά στοιχεία και των πολέμων...

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1 - Φαίνεται πως είναι αρκετοί που έχουν ανακαλύψει το ρωσικό ειδησειογραφικό πρακτορείo “russia today” και το αγγλόφωνο site του· και ενημερώνονται από εκεί, θεωρώντας το αξίοπιστο. Επειδή το παρακολουθούμε συστηματικά (μαζί με άλλα ρωσικά αγγλόφωνα site) εδώ και χρόνια, πρέπει να τονίσουμε σε κάθε ενδιαφερόμενο / ενδιαφερόμενη οτι κάνει χοντρή προπαγάνδα (κατά περιόδους χειρότερη απ’ αυτή των αγγλικών ή αμερικανικών ή γαλλικών ή γερμανικών media). Θα πρέπει κανείς να διασταυρώνει πολύ προσεκτικά τα λεγόμενα του russia today, όπως ακριβώς και κάθε άλλου καθεστωτικού “μέσου”, ειδικά σε ζητήματα που αφορούν άμεσα ή έμμεσα τον 4ο παγκόσμιο πόλεμο. Στον 21ο αιώνα ζούμε. Ας μην καταφύγουμε στις κοινοτοπίες για το “πρώτο θύμα κάθε πολέμου”.
[ επιστροφή ]

2 - Να ένας λόγος που δεν πρέπει να παίρνει κανείς τους μετρητοίς τα φιλοκουρδικά και αντιτουρκικά (προπαγανδιστικά) δημοσιεύματα “πηγών” όπως το russia today..
[ επιστροφή ]