Η προσοχή της δημαγωγίας σ’ αυτό το κομμάτι του κόσμου είναι στραμμένη στη μέση ανατολή και την βόρεια αφρική. Αλλά (υποστηρίζουμε από παλιά) το κυριότερο μέτωπο του παγκόσμιου ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού βρίσκεται στον ειρηνικό. Στα κράτη και στις θάλασσες της ανατολικής ασίας.
Έχουμε μιλήσει για την κατασκευή, απ’ το Πεκίνο, τεχνητών νησιών (για στρατιωτική χρήση) και τις εντάσεις που προκαλεί αυτή η διαδικασία [1Ενδεικτικά, Sarajevo νο 96, Ιούνης 2015, σινομαερικανικές έριδες στη μακρινή ανατολή· Sarajevo νο 101, Δεκέμβρης 2015, στην άλλη άκρη του κόσμου.]. Δεν είναι μόνο το κινεζικό καθεστώς πάντως που προσπαθεί να δημιουργήσει “προκεχωρημένα” αεροναυτικά φυλάκια.
Στα τέλη του περασμένου Μάρτη ο ρώσος υπ.αμ. Sergei Shoigu, σε μια συνέντευξη ρουτίνας, ανακοίνωσε ότι το ρωσικό ναυτικό θα δημιουργήσει βάση στη ζώνη των “μεγάλων Κουρίλων”. Επιπλέον δήλωσε ότι στα νησιά θα τοποθετηθούν πύραλοι εδάφους - θαλάσσης (βεληνεκούς 300 χιλιομέτρων) και βάσεις για drones. Αυτή δεν είναι η πρώτη κίνηση εκεί. Στα τέλη της περασμένης χρονιάς άρχισε η κατασκευή δύο στρατοπέδων στις ανατολικές Κουρίλες.
Το ζήτημα θα είχε μικρότερη σημασία αν δεν συνέβαινε οι Κουρίλες να διεκδικούνται απ’ το Τόκιο. Τέσσερα απ’ τα νησιά της αλυσίδας είχαν δοθεί το 1855 απ’ την τσαρική ρωσία στην αυτοκρατορική ιαπωνία. Το 1949 ωστόσο η ε.σ.σ.δ. ανακοίνωσε ότι όλα τα νησιά της ανήκουν. Το ηττημένο Τόκιο συμφώνησε μεν (το 1951, στην συνθήκη του Σαν Φραντσίσκο) να παραιτηθεί απ’ την κυριότητα των νησιών, αλλά η Μόσχα ποτέ δεν υπέγραψε αυτή τη συνθήκη, και στη συνέχεια το Τόκιο ανακάλεσε την υπογραφή του για τα συγκεκριμένα νησιά. Αυτή η “εδαφική διένεξη” συνεχίζεται ως τώρα και, όσο κι αν φανεί παράξενο από πρώτη ματιά, είναι η αιτία που δεν έχει υπογραφτεί ακόμα μεταξύ των δύο κρατών η συμφωνία της τυπικής λήξης του ... δεύτερου παγκόσμιου πολέμου.
Εννοείται ότι το Τόκιο δεν κάθεται πλέον με τους στρατιωτικούς του βραχίονες σταυρωμένους. Η εθνικιστική κυβέρνηση Abe έχει “σπάσει” ήδη τους περιορισμούς του ιαπωνικού συντάγματος (χωρίς να τους καταργήσει επίσημα) ψηφίζοντας από πέρυσι νόμους που προβλέπουν ότι η “άμυνα” της ιαπωνίας μπορεί (και πρέπει) να γίνεται σε διάφορα σημεία του πλανήτη... Τώρα ο ιαπωνικός στρατός μπορεί να δρα εκτός συνόρων όχι “επικουρικά σε συμμάχους” (όπως έκανε διακριτικά τα τελευταία χρόνια, δίπλα στον αμερικανικό στρατό) αλλά με ιαπωνικές πρωτοβουλίες, εάν “κινδυνεύει η πατρίς”.
Πέρα απ’ αυτή την γενική ανάσταση του ιμπεριαλιστικού παρελθόντος του, το Τόκιο σχεδιάζει να τοποθετήσει συστοιχίες αντιαεροπορικών και αντιναυτικών πυραύλων σε 200 νησιά και νησάκια που απλώνονται σε μια γραμμή μήκους 1400 χιλ., ως την ταϊβάν. Θα αυξήσει, επίσης, τον αριθμό των στρατιωτών σε διάφορες βάσεις σ’ αυτά τα νησιά σε πάνω από 10.000 μέσα στην επόμενη πενταετία. Η Ουάσιγκτον, εν τω μεταξύ, σχεδιάζει να τοποθετήσει βαλλιστικούς πυραύλους τόσο στις βάσεις της σε ιαπωνικά νησιά, όσο και στη νότια κορέα. Στις αρχές του Μάρτη του 2016, σε κοινή συνέντευξη τύπου στη Μόσχα, ο κινέζος υπ.εξ. Wang Yi και ο ρώσος Sergey Lavrov δήλωσαν, χωρίς περιστροφές, ότι η εγκατάσταση βαλλιστικών πυραύλων στη νότια κορέα “ξεπερνάει κατά πολύ την αντιμετώπιση των οποιωνδήποτε απειλών απ’ την βόρεια κορέα... και προκαλεί άμεση βλάβη στα συμφέροντα στρατηγικής ασφάλειας της κίνας και της ρωσίας”.
Υπάρχει μια σημαντική διαφορά μεταξύ εκείνων που συμβαίνουν στην ευρύτερη περιοχή της μέσης ανατολής και της Μεσογείου, με αυτά που συμβαίνουν στην ανατολική ασία. Εκεί δεν υπάρχουν “αντιπρόσωποι” των ιμπεριαλισμών Α κλάσης. Δεν γίνονται “proxy wars” που επιτρέπουν διάφορους ελιγμούς μεταξύ των κυρίως αντιπάλων. Πεκίνο, Μόσχα, Τόκιο, Ουάσιγκτον, Μελβούρνη και (δίπλα ή γύρω γύρω) διάφορες ανατολικοασιατικές πρωτεύουσες “τρίβονται” άμεσα, με τον κλασσικό, “μοντέρνο” τρόπο. Αυτό σημαίνει ότι ως τώρα τα “βήματα” γίνονται “μετρημένα”, χωρίς να προκαλούνται θεαματικές εκρήξεις, του είδους “πάμε να τσακίσουμε την παλιοτρομοκρατία”.
Αλλά γίνονται. Και είναι δύσκολο (τουλάχιστον για εμάς) να φανταστούμε κάποιου είδους συμφωνημένη ισορροπία (δηλαδή: μοιρασιά) που θα σταματούσε την διαρκή στρατιωτικοποίηση και το σταδιακό μιλιταριστικό “ανέβασμα πίστας”. Για την Ουάσιγκτον ο στόχος είναι διακηρυγμένος: η “συγκράτηση” του Πεκίνου και η διατήρηση του αμερικανικού ελέγχου στον ειρηνικό και στον ινδικό ωκεανό. Για το Πεκίνο ο στόχος είναι επίσης διακηρυγμένος: το σπάσιμο αυτού του ελέγχου. Το Τόκιο γυμνάζει κανονικά και αυτοτελώς τα μιλιταριστικά του μούσκλια, στηρίζοντας (όχι πάντα και όχι ζεστά) τις αμερικανικές κινήσεις. Και η Μόσχα έχει το νου της, παρότι δεν είναι μια “δύναμη του ειρηνικού”.
Μεγάλο το σαλόνι - αλλά και οι “μάγκες” πολλοί... [2Η Ουάσιγκτον ανησυχεί: η αναμενόμενη απόφαση διεθνούς δικαστηρίου στο οποίο κατέφυγε η Μανίλα, εναντίον του Πεκίνου, για τις διεκδικήσεις του δεύτερου στη “νότια θάλασσα της κίνας” αναμένεται να δικαιώσει το Πεκίνο. Κατόπιν αυτού θα μπορεί νόμιμα να κηρύξει όλη την περιοχή “ζώνη απαγόρευσης πτήσεων”. Ο υφυπουργός άμυνας των ηπα Robert Work δήλωσε ότι δεν πρόκειται να αναγνωρίσουμε μια τέτοια κινεζική ζώνη στην περιοχή αυτή.
Αλλά δεν είναι απαραίτητο ότι το Πεκίνο θα κάνει κάτι τέτοιο τώρα. Μπορεί να το κάνει οποιαδήποτε στιγμή...]
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1 - Ενδεικτικά, Sarajevo νο 96, Ιούνης 2015, σινομαερικανικές έριδες στη μακρινή ανατολή· Sarajevo νο 101, Δεκέμβρης 2015, στην άλλη άκρη του κόσμου.
[ επιστροφή ]
2 - Η Ουάσιγκτον ανησυχεί: η αναμενόμενη απόφαση διεθνούς δικαστηρίου στο οποίο κατέφυγε η Μανίλα, εναντίον του Πεκίνου, για τις διεκδικήσεις του δεύτερου στη “νότια θάλασσα της κίνας” αναμένεται να δικαιώσει το Πεκίνο. Κατόπιν αυτού θα μπορεί νόμιμα να κηρύξει όλη την περιοχή “ζώνη απαγόρευσης πτήσεων”. Ο υφυπουργός άμυνας των ηπα Robert Work δήλωσε ότι δεν πρόκειται να αναγνωρίσουμε μια τέτοια κινεζική ζώνη στην περιοχή αυτή.
Αλλά δεν είναι απαραίτητο ότι το Πεκίνο θα κάνει κάτι τέτοιο τώρα. Μπορεί να το κάνει οποιαδήποτε στιγμή...
[ επιστροφή ]
