Kek Alghalm

Δευτέρα 18 Σεπτέμβρη>> Κάποιοι λένε ότι οι Tinariwen είναι ό,τι καλύτερο έχει συμβεί στους Touareg εδώ και χρόνια. Δεν το ξέρουμε. Ξέρουμε όμως ότι αυτή η μπάντα, παρότι είναι διεθνώς γνωστή πια, δεν έχει μετακινηθεί ούτε ένα χιλιοστό απ’ την καταγωγή της. Απ’ τους απελευθερωτικούς αγώνες και τις επαναστάσεις των Touareg.

Σε μια περιοχή του πλανήτη (Sahel, βόρειο μάλι) όπου ο δυτικός (κατ’ αρχήν ο γαλλικός) ιμπεριαλισμός μπορεί να ξανασπείρει θάνατο, οι Tinariwen τραγουδούν και επιμένουν.

Από το lp Amatssou, του περασμένου Μάρτη:

Nannuflay

Δευτέρα 7 Αυγούστου>> Κάτι λένε οι Tuareg Tinariwen σ’ αυτό το τραγούδι τους (και στο σχετικό video), κάπως (αλλά όχι πολύ!) συμβολικά, για την ηλεκτροπαραγωγική εκμετάλλευση του ουρανίου σ’ όλη αυτή τη ζώνη του δυτικού Sahel… Κάτι λένε…

Όσο για την δική μας γνώμη για τις αντιγαλλικές (και αντιδυτικές) ανταρσίες στην Αφρική, η μία μετά την άλλη; Ας περιμένουμε λίγο…

Για να μην κατηγορηθούμε, ωστόσο, για υπεκφυγή, και για να υπάρχει μια γενική ιδέα για τον γαλλικό ιμπεριαλισμό και τα τωρινά προβλήματά του στην υποσαχάρια Αφρική, να μια μικρή δόση από κάτι δικό μας, «παλιό», τότε που η Αφρική ήταν εντελώς αδιάφορη στα μέρη μας (τώρα δεν είναι;). Μάης 2014, Sarajevo νο 84 (σε χαρτί), τίτλος françafrique: ο γαλλικός στρατός στην αφρική και ιδού μερικά αποσπάσματα:

Το Παρίσι στέλνει στρατό στο μάλι… Το Παρίσι στέλνει στρατό στην κεντροαφρικανική δημοκρατία… Αφού πρόκειται για “μαύρες περιοχές” του κόσμου, και (κυρίως!) αφού πρόκειται για τον στρατό της “δημοκρατίας του πολιτισμού”, το θέμα δεν απασχολεί. Δυστυχώς για τις ήσυχες συνειδήσεις και στην αφρική γίνεται (και ίσως κλιμακώνεται) ένα μέρος του 4ου παγκόσμιου πολέμου. Και, πάλι δυστυχώς, οι ιμπεριαλισμοί που συγκρούονται δεν είναι ο εξής ένας (ο αμερικανικός) αλλά πολύ περισσότεροι.

Αφού το γαλλικό κράτος, απ’ τις αρχές της δεκαετίας του 1960 και μετά, έπρεπε να υφίσταται (ή να παριστάνει πως υφίσταται) την σχετική ανεξαρτησία αποφάσεων των πρώην αποικιών του, έπρεπε να ιεραρχήσει τις ανάγκες του. Για πολλές δεκαετίες (και ώσπου η πληροφορική / ρομποτική να ανοίξει καινούργιες ανάγκες σε μια σειρά “νέων υλικών”, όπως οι σπάνιες γαίες) οι στρατηγικής σημασίας ανάγκες του καπιταλισμού της “πόλης του φωτός” ήταν ενεργειακές. πετρέλαιο και (αφού η γαλλία επέλεξε την μαζική επένδυση στην πυρηνική ενέργεια) ουράνιο. Για κακή της τύχη η “μαύρη ήπειρος” έχει, ανάμεσα σε πολλές άλλες πρώτες ύλες, και αυτές τις δύο. Και οι πρώην γαλλικές κτήσεις της δυτικής αφρικής επίσης. Συνεπώς θα ήταν ένα λεπτό όσο και κρίσιμο ζήτημα για το γαλλικό κράτος (ως εκπρόσωπο των κρατικών εταιρειών ενέργειας) να διευθετήσει, με τους εκάστοτε προέδρους των σχετικών κρατών, τις λεπτομέρειες αφενός περί πειθαρχημένης και φτηνής εργασίας των ντόπιων στην εξόρυξη είτε πετρελαίου είτε ουρανίου, και αφετέρου περί απρόσκοπτης και σε “λογικές τιμές” τροφοδοσίας σ’ αυτές τις πρώτες ύλες (και σε άλλες φυσικά). Κατά συνέπεια η françafrique για δεκαετίες ήταν αυτό που θα έπρεπε να περιμένει κανείς: “μυστική διπλωματία” με επίδοξους φίλους – της – γαλλίας και εγκατάστασή τους στα προεδρικά μέγαρα με πραξικοπήματα ή εκτεταμένες νοθείες στις εκλογές· γενναίες δωροδοκίες αφρικάνων “ηγετών” αλλά και δωροδοκίες όλης της γαλλικής πολιτικής σκηνής από τέτοιους “ηγέτες”· μυστηριώδεις δολοφονίες επικίνδυνων αμφισβητιών του γαλλικού imperium· στρατιωτική ενίσχυση δικτατόρων ή, ανάλογα με την περίσταση, αντικαθεστωτικών ανταρτών· ανθρωπιστικές αποστολές· παράτες, τελετές, συνέδρια, παράσημα και οτιδήποτε άλλο μπορεί να εντυπωσιάζει (είτε στη μητέρα γαλλία είτε στις αφρικανικές κόρες)· προσανατολισμένες σφαγές που να επιδέχονται (ή όχι) “ανθρωπιστικό ενδιαφέρον”… Και: 30 άμεσες στρατιωτικές εισβολές, καλεσμένες από κάποιον· ή, απλά, απ’ τον γαλλικό ανθρωπισμό. Το αρχικό αρχηγείο της françafrique εγκατάστάθηκε στη γκαμπόν, της οποίας το πολιτικό αφεντικό, ο Omar Bongo, όχι μόνο υπήρξε ο μακροβιότερος στην καρέκλα του, αλλά έχοντας νταραβεριστεί με διάφορες διαδοχικές γαλλικές κυβερνήσεις έφτασε να έχει πολύ καλύτερη γνώση για το πως δουλεύει το πολιτικό σύστημα στο Παρίσι απ’ ότι η πλειοψηφία των εκλεκτών αποφοίτων των École normale supérieure και École nationale dadministration.

Στις αρχές του 2013 το γαλλικό πεντάγωνο, αξιοποιώντας την “έκκληση βοήθειας” μιας διεφθαρμένης και καταρρέουσας χούντας και διάφορα “αντιτρομοκρατικά” προσχήματα, έστειλε στρατιώτες “με όλα τα απαραίτητα” στο μάλι, για να αντιμετωπίσουν μια πρόσκαιρη συμμαχία ισλαμιστικών οργανώσεων και Τουαρέγκ, που είχε καταλάβει την μισή (βόρεια) επικράτεια. Μαντέψτε τώρα τι ελκυστικό είχε αυτό το άνυδρο, ερημικό, εξαιρετικά αραιοκατοικημένο, βόρειο κομμάτι του μάλι, που συγκίνησε το Παρίσι και τον στρατό του… Το βρήκατε: ανεκμετάλλευτα κοιτάσματα ουρανίου.
Ύστερα, στα τέλη φθινοπώρου της ίδιας χρονιάς, αξιοποιώντας έναν εμφύλιο στην “
failed state” κεντροαφρικανική δημοκρατία (επίσης άλλοτε γαλλική αποικία), ο οποίος (εμφύλιος) εμφανίστηκε σαν γενοκτονία, ο γαλλικός στρατός, ως επικεφαλής “αφρικανικής δύναμης”, αποβιβάστηκε στην πρωτεύουσα Bangui. Με “εντολή του οηε” φυσικά, και για ανθρωπιστικούς λόγους. Τώρα την ερώτηση πρέπει να (μας) την κάνετε εσείς: μήπως έχει ουράνιο η κεντροαφρικανική δημοκρατία; Έχει και παραέχει, ανάμεσα σε άλλα (χρυσό, διαμάντια, ψευδάργυρο) και ανεκμετάλλευτα κοιτάσματα ουρανίου. Επιπλέον είναι δίπλα στο σουδάν, όπου (ως γνωστόν) έχει βάλει πόδι το Πεκίνο.

Είναι χαριτωμένο (όσο μπορεί να είναι οτιδήποτε χαριτωμένο με τον ιμπεριαλισμό) ότι τις 2 – 2,5 τελευταίες δεκαετίες, κάθε καινούργια γαλλική κυβέρνηση αναγγέλει “το τέλος της εκμετάλλευσης – την αρχή της ισότητας” στις σχέσεις της με τις πρώην αφρικανικές κτήσεις της. Ακόμα και σαν δημόσιες σχέσεις, αυτό το “τέλος” έχει γίνει βαρετό.
Για παράδειγμα, την άνοιξη του 1997, ο φρεσκοεκλεγμένος “σοσιαλιστής” πρωθυπουργός
Lionel Jospin ανήγγειλε τη νέα αφρικανική πολιτική της κυβέρνησής του με 4 λέξεις: “ούτε επεμβάσεις ούτε αδιαφορία”. Αυτό πρακτικά σήμαινε ό,τι τις προηγούμενες δεκαετίες: ούτε τις επεμβάσεις ούτε την “αδιαφορία” θα τις πολυδιαφημίζουμε…
Τον Γενάρη του 2008 ένας καινούργιος και νεωτεριστής γάλλος “υπουργός συνεργασίας” (με τις πρώην αποικίες), ο
JeanMarie Bockel, δήλωσε στη monde: “θέλω να υπογράψω το πιστοποιητικό θανάτου της françafrique”· πράγμα που σήμαινε ότι αυτή ζούσε ακόμα. Αλλά ο Bockel δεν έμεινε πολύ στο πόστο του. Δύο μήνες μετά απολύθηκε· οι φήμες τότε είπαν ότι αυτό ήταν απαίτηση του ισχυρού άνδρα της françafrique, του γκαμπονέζου προέδρου Omar Bongo. Καλά έκανε το Παρίσι: εκείνη την εποχή “δεν αδιαφορούσε” (δηλαδή βοηθούσε…) τον πρόεδρο του τσαντ Idriss Diby να αντιμετωπίσει μια εναντίον του εξέγερση. Το πτώμα του επικεφαλής αυτής της εξέγερσης Ibni Oumar δεν βρέθηκε ποτέ…
Απ’ την άλλη, τον Φεβρουάριο του 2008 το Παρίσι “δεν επενέβαινε” (δηλαδή στήριζε σιωπηλά) το καθεστώς του καμερούν, για να καταστείλει μια εναντίον του απεργία πείνας. Πάνω από 100 απεργοί πείνας πέθαναν, σ’ εκείνη την αδιάφορη υπόθεση.

Χάρτης των δυτικών αποικιών στην Αφρική το 1912. Εκτός απ’ την αιθιοπία όλη η υπόλοιπη ήπειρος ήταν σε «λευκά χέρια»… «Χρυσές εποχές, μεγαλεία!!!»

 

Chet Boghassa

Δευτέρα 14 Ιούνη>> Τα κορίτσια στη Boghassa δεν θα μάθουν ποτέ / Ότι φύγαμε μετά την πρώτη επίθεση / Ελευθερώσαμε το χωριό μας με παλιά πιστόλια / με μαχαίρια και με πέτρες / γιατί αλλιώς θα είχαμε πεθάνει μαζί / Κι όταν σκέφτομαι πως πολεμήσαμε / χωρίς νερό το χάραμα / θυμάμαι ότι οι άντρες μας ήταν γενναίοι.

Τα κορίτσια στη Boghassa δεν θα μάθουν ποτέ / Ότι φύγαμε μετά την πρώτη επίθεση.

Ένα παλιό τραγούδι των Tinariwen, που μιλάει για τον απελευθερωτικό αγώνα των Tuareg, πρώτα σε δική τους ερμηνεία:

Κι εδώ σε μια πρόσφατη, στο τέλος της περασμένης χρονιάς, instrumental διασκευή του ίδιου τραγουδιού απ’ τον Mdou Moctar, σε μια αυτοσχέδια, απρογραμμάτιστη, για τους γείτονες συναυλία στη άκρη της Niamey, πρωτεύουσας του Νίγηρα. Από τον τελευταίο δίσκο του (Μάης του 2021) Afrique Victime…

Επειδή στη «μαύρη ήπειρο» δεν πρόκειται να ξαναχάσουν την υπερηφάνειά που τους στέρησαν οι δυτικοί λευκοί επί αιώνες, και επειδή οι κοινωνίες εκεί δηλώνουν η μία μετά την άλλη πως αρνούνται να ξαναγίνουν πειραματόζωα των δυτικών φαρμακομαφιών, τις πλατφόρμες που τάχα τόσο «γενναιόδωρα» προσφέρουν οι πρωτοκοσμικοί (επειδή τους περισσεύουν) ας τις βάλουν …. εκεί που ξέρουν.

Όσο για όσους phizeroi χρησιμοποιούν σαν επιχείρημα υπέρ των φαρμακομαφιών τον «παγκόσμιο νότο» και τις ανάγκες του (αυτές που εγκρίνουν οι ίδιοι δηλαδή…), μιας και δεν έχουν ιδέα για το τι συμβαίνει εκεί, ας ασχοληθούν μόνο μ’ αυτό που ξέρουν καλά: τους εαυτούς τους…

Tenhert

Δευτέρα 21 Δεκέμβρη. Γυρνώντας στους αγαπημένους Tinariwen παίρνουμε κουράγιο και θάρρος! Ίσως επειδή οι Tuareg είναι επιζήσαντες των ψυχολογικών πολέμων!… Ή ίσως επειδή η δική τους έρημος είναι πολύ πιο γόνιμη απ’ τις δικές μας…

Εδώ ένα σχετικά παλιό τραγούδι τους, απ’ το 2009 και το άλμπουμ Imidiwan: Companions, που είχε ηχογραφηθεί στο χωριό τους, ονόματι Tessalit, στο βόρειο μάλι.

Καινούργια ανακάλυψη, μας άρεσε… Και…

Desert blues

Κυριακή 29 Νοέμβρη. Η έρημος είναι εύφορη γη λένε οι Tuareg – και έτσι πρέπει νάναι. Στο 20λεπτο video οι Tinariwen τριγυρνούν στα μέρη τους, στο βόρειο μάλι. Με ξεναγό τον Ibrahim Ag Alhabib και μουσική απ’ τον πιο πρόσφατο δίσκο τους Amadjar (2019), η μπάντα των πρώην ανταρτών της (διαρκούς) εξέγερσης των Tuareg θυμίζει τους ανοικτούς ορίζοντες των τόπων, του μυαλού και της καρδιάς.

Αφιερωμένο εξαιρετικά σ’ όλους τους αιχμάλωτους…

Οι Tuareg τραγουδούν πάντα

Δευτέρα 16 Σεπτέμβρη. Amadjar: καινούργιος (καλοκαιρινός) δίσκος απ’ τους Tinariwen. Σημαίνει Ο άγνωστος επισκέπτης. Ο δίσκος ηχογραφήθηκε σε 15 μέρες, σε μια σκηνή στην έρημο.

Και ένα τραγούδι από κει: Kel Tinawen.

Διαβολικές γλώσσες – μπορεί να συνεχίσετε να μιλάτε. Θα είναι αδύνατο να εμποδίσετε την εξέγερση.

Η προδοσία των διαβολικών σας λόγων πούλησε τ’ αδέλφια σας για τα συμφέροντά σας.

Τους κλείσατε στη φυλακή, ως τον τελευταίο.

Εσείς λοιπόν ωραίοι ομιλητές, για πείτε ποιον δρόμο σχεδιάζεται να πάρετε για να μας αποφύγετε

Αν παραμείνουμε ριζωμένοι.

Ξεχάσατε αυτά που υπέφεραν οι γονείς μας,

αυτά που υπέφεραν απ’ την γέννησή τους,

όταν δεν μπορούσαν να πιουν νερό παρ’ εκτός αν έσκαβαν πηγάδια με τα χέρια τους.

Where is my mind?

Τετάρτη 5 Ιούνη. Και πάνω που η ασταμάτητη μηχανή θα λείπει (7 Ιούνη με 7 Ιούλη) θα παίξουν στην Αθήνα αυτοί (στις 26 Ιούνη):

Tinariwen (Arhefh Danagh)

και αυτός (στις 27 Ιούνη):

Bombino (live στο Agadez)

Εντάξει… Δεν μπορεί κανείς να τα έχει όλα…

Ισχύει πάντως: η έρημος είναι εύφορη γη…

Nànnuflày

Δευτέρα 19 Μάρτη. Ένας γέρος Tuareg επιστρέφει στο τόπο που μεγάλωσε, στη Σαχάρα… Θυμάται… Όμως ένα παράξενο τέρας μεγαλώνει διαρκώς.

Οι Tinariwen, απ’ το τελευταίο τους (περσινό) άλμπουμ “Elwan”. Επειδή έχουμε αργήσει για την υποσαχάρια Αφρική: το τέρας, εκεί, μεγαλώνει..

(Elwan, στα Tamashek, την γλώσσα των Tuareg, σημαίνει κυριολεκτικά «ελέφαντες». Αλλά χρησιμοποιείται μεταφορικά για να υποδείξει τους ένοπλους και τις εταιρείες που λιμαίνονται τους ανθρώπους και τα υποθέματα της ερήμου…

Γι’ αυτό πρέπει να πούμε μερικά πράγματα το γρηγορότερο…. Η τόσο όμορφη μουσική δεν θα εξουδετερώσει το τέρας… Όχι μόνη της, σίγουρα… Οι παλιοί αντάρτες μπορεί να μην ξαναπάρουν τα όπλα, όμως κάποιοι νεώτεροι θα το κάνουν…)

Kiran Ahluwalia – Tinariwen

Δευτέρα 28 Αυγούστου. Η Kiran Ahluwalia είναι μουσικός και τραγουδίστρια ινδικής καταγωγής. Εδώ τραγουδάει, μαζί με την μπάντα / κολλεκτίβα των μαλινέζων Tinariwen ένα τραγούδι του πολύ γνωστού (στην world music σκηνή) πακιστανού Nusrat Fateh Ali Khan. Ο Khan (πέθανε 1997) ήταν απ’ τις καλύτερες φωνές παγκόσμια στην μουσική Qawwali, μια μουσική με θρησκευτικές, ισλαμικές ρίζες (σούφι), ιδιαίτερα δημοφιλή στο πακιστάν, στο μπαγκλαντές αλλά και στην ινδία.

Μια πιο εκτεταμένη και πλούσια εκτέλεση στο:

Sastanàqqàm

Δευτέρα 3 Ιούλη. Χίλια μίλια βόρεια απ’ την γη τους στο βόρειο μάλι, μέσα απ’ την έρημο, η μουσική των Tinariwen αγκαλιάστηκε από μια παρέα έξι πιτσιρικάδων, απ’ το βερβερικό χωριό στην όαση M’hamid el Ghizlane, στο νότιο μαρόκο. Άκουσαν πρώτη φορά τους Tinariwen το 2006, και η μουσική τους άρπαξε τις καρδιές. Από τότε έμαθαν όλα τα τραγούδια των Tinariwen νότα νότα και στίχο στίχο, παρότι δεν μιλούν την γλώσσα των Tuareg.

Δέκα χρόνια μετά, πέρυσι, όταν οι Tinariwen πήγαν ξανά στην M’hamid el Ghizlane για να ηχογραφήσουν καινούργιο δίσκο, οι πιτσιρικάδες, έφηβοι πια, ήταν εκεί και περίμεναν. Να δείξουν στους μακρινούς δασκάλους τους πόσο καλοί έγιναν. Οι Tinariwen τους έδωσαν να παίξουν το Sastanaqqam (“σε ρωτάω”), αφού πρώτα τους έδεσαν τα καινούργια τουρμπάνια στο κεφάλι: ένα πανάρχαιο έθιμο της ερήμου, που σημαδεύει την ενηλικίωση των αγοριών… Εδώ, οπωσδήποτε, την μουσική τους ενηλικίωση.

Αστέρια οι μικροί (οι δύο αριστερόχειρες). Μια καινούργια μαχητική μπάντα γεννιέται στην έρημο.