Και ως σύμβολα έσεσθε

Τετάρτη 29 Μάη. Η σκηνοθεσία για λογαριασμό των εγκαινίων ενός δημόσιου έργου που είναι ακόμα γιαπί, δεν είναι απλά ένα «πολιτικό» γεγονός. Είναι μάλλον κάτι πιο σύνθετο, ας το πούμε «πολιτικο-ηθικό». Τέτοιου είδους παραμυθιάσματα δεν είναι συνυφασμένα με την εξυπηρέτηση της εξουσίας· και, επιπλέον, δεν έχουν προκαθορισμένο «ιδεολογικό πρόσημο». Μπορεί μια πολιτική βιτρίνα να δεχτεί να πέσει τόσο χαμηλά, μπορεί όχι· το τι θα επιλέξει δεν αλλάζει τον ρόλο της. Φωτίζει όμως το ποιόν του «υποκειμενισμού» κάθε πολιτικής βιτρίνας. Και δεν πρόκειται για ποιόν στιγμιαίο, σαν σαρδάμ της γλώσσας. Η σκηνοθεσία χρειάζεται σχεδιασμό, δουλειά, έξοδα – και κυρίως έγκριση «απ’ τα πάνω». Η σκηνοθεσία είναι διάρκεια. Και έχει συνέπειες: εκείνος που θέλει να κάνει παιχνίδι με τέτοια φτηνά κόλπα εξαπάτησης, είναι ικανός να κοροϊδεύει με οποιονδήποτε τρόπο.

Η «πρώτη φορά αριστέρα» έχει δώσει ρεσιτάλ παραμυθιών, όχι μόνο σαν κυβέρνηση αλλά και νωρίτερα, σαν αντιπολίτευση. Το ότι οι ψηφοφόροι / πελάτες την συγχωρούν κατά καιρούς δεν διορθώνει το ζήτημα. Αναδεικνύει, πέρα απ’ την εξαπάτηση, και τον κυνισμό της ιδιοτέλειας – της μικροαστικής μάζας. Μπορεί ο καθένας να καταλαβαίνει ότι τον κοροϊδεύουν· μπορεί και να κολακεύεται μ’ αυτό, επειδή υποθέτει ότι έστω και σαν στόχος κοροϊδίας απ’ τους πολιτικούς, έχει μια κάποια σημασία. Μετά, απλά, κάνει τους δικούς του προσωπικούς και ιδιοτελείς λογαριασμούς για το τι τον συμφέρει.

Ο εξοχότατος π.ε.τ. συνεχίζει να λέει ψέμματα (πράγμα που είναι το λογικά αναμενόμενο) με ιδιαίτερες επιδόσεις στο να αυτοδιαψεύδεται. «Δεν είπα – ή δεν έκανα – αυτό» ενώ το έχει πει / κάνει· ενώ υπάρχουν και οι καταγραφές ότι το έχει πει / κάνει. Στην καλύτερη των περιπτώσεων δίνει την εντύπωση, τόσο αυτός όσο και οι πέριξ του, ότι δεν θυμούνται καν τι έχουν πει / κάνει… Είναι παθολογικό γιατρέ;

Οι συγκεκριμένες βιτρίνες δεν ζουν την «πολιτική αποστολή» τους σαν κανονική ζωή. Την ζουν με πουσαρισμένο τρόπο, σαν σύμβολα. Τα σύμβολα δεν έχουν χρονικότητα· έχουν μόνο διάρκεια. Δεν έχουν παρελθόν· (θέλουν να) είναι εσαεί, έχοντας μόνο παρόν. Ένα αιώνιο παρόν, ένα παρόν που καλό θα ήταν να προεκτείνεται όσο περισσότερο γίνεται. Τα σύμβολα τα ίδια δεν έχουν μνήμη· μνήμη έχουν μόνο εκείνοι που τα βλέπουν ή τα χρησιμοποιούν.

Εν τέλει τα σύμβολα είναι σαν τις ζωγραφισμένες λινάτσες μπροστά απ’ το γιαπί. Σκηνοθετούν, φτιάχνουν ατμόσφαιρα.

Συνεπώς έχουμε μπροστά μας μια ειδική μορφή ψευδολογίας της εξουσίας (υπάρχουν και άλλες, εννοείται): την εκκένωση του ιστορικού χρόνου όταν γίνεσαι σύμβολο. Είναι παθολογικό, με ιδιαίτερο τρόπο: ανήκει στην παθολογία του Θεάματος – αν και σαν ειδική περίπτωση.

Φυσικά οι ενδοεξουσιαστικές σπρωξιές δεν γίνονται για την “αλήθεια” (ακριβώς γι’ αυτό χρησιμοποιούν συνέχεια την λέξη). Όμως υπάρχουν σ’ αυτές τις δουλειές ψεύτες και ψεύτες. Υπάρχουν ψεύτες προσεκτικοί, επιλεκτικοί και ικανοί. Υπάρχουν και αλέξιοι που είναι αδέξιοι: έχουν ενσωματώσει τόσο πολύ την συμβολική τους λειτουργία που, τελικά, την αποκαλύπτουν… Σα να λέμε: καίγεσαι τόσο πολύ να εγκαινιάσεις το μετρό Θεσσαλονίκη, που δεν σε νοιάζει καν αν δέκα λεπτά μετά τα “εγκαίνια” ένα χέρι δείξει την απάτη.

Ισχύει λοιπόν το καλύτερα να σου βγει το μάτι παρά το όνομα…

Κάτι ψιλά

Δευτέρα 27 Μάη. Τώρα που τέλειωσε αυτή η γιορτή της δημοκρατίας, και πριν ξεκινήσει η επόμενη (στα μέρη μας every day is a party της δημοκρατίας…), κι αφού ο Γιάνης έκανε σεφτέ στα κουκιά, η ασταμάτητη μηχανή πρέπει να τονίσει κάτι που κανείς άλλος δεν θεώρησε άξιο προσοχής. Αυτή η καταραμένη η κουλοδεξιά έχει απεριόριστο τακτ απέναντι στο φαιορόζ γκουβέρνο – και μην δίνετε σημασία που μαλλιοτραβιούνται πότε πότε. Συμβαίνουν αυτά και στις καλύτερες οικογένειες.

Πώς αποδεικνύνεται αυτή η βαθιά σχέση ανάμεσα στις διάφορες «δεξιές» (ας πούμε: φράξιες) του ελληνικού κράτους / κεφάλαιου / παρακράτους; Σίγουρα σε όλα τα ζητήματα «εθνικής γραμμής». Μόνο που εδώ έχει γίνει κάτι άλλο.

Στις 7 Μάη (πριν 20 μέρες, σε κάργα προεκλογική περίοδο δηλαδή) ο ροζ βουλευτής κύριος Γιάννης Δέδες συνέπεσε στο ίδιο «τηλεοπτικό πάνελ» με το στέλεχος του πασοκ-Α κύριο Σπύρο Καρανικόλα. Ήταν υποχρεωμένοι να τσακωθούν, κι αυτό ακριβώς έκαναν. Αυτά είναι που ειπώθηκαν, σε γλώσσα ρεπορτάζ:

… Στην κορύφωση της έντασης ο κ. Καρανικόλας του είπε ότι «το πρώτο εξάμηνο του 2015 κόστισε στη χώρα 200 δισ. ευρώ».

Απαντώντας, ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Γιάννης Δέδες είπε «πέστε τις αλήθειες, για να πούμε κι εμείς τις αλήθειες. Η αλήθεια είναι ότι ούτε πρόκειται για 200 δισ., ούτε για 100. Είναι συγκεκριμένα 86 δισ. ευρώ» τόνισε. Η παραδοχή του κ. Δέδε προκάλεσε την «έκρηξη» του εκπροσώπου του ΚΙΝΑΛ, ο οποίος τον ρώτησε αν θεωρεί «λίγα τα 86 δισ. που χρεώσατε στον ελληνικό λαό». Ο Γιάννης Δέδες στη συνέχεια είπε ότι «λέμε την αλήθεια. Εμείς ομολογούμε ότι κάναμε ένα σοβαρό λάθος. Το είπα ενδεχομένως στο διάλειμμα και δεν ακούστηκε στον φακό. Είπα ότι κάναμε ένα σοβαρό λάθος τους πρώτους έξι μήνες».

Ώπα! Ο κυβερνητικός βουλευτής κυρ Δέδες βγήκε και είπε ότι εκείνο το ηρωϊκό και περιπετειώδες “α εξάμηνο πρώτης φοράς” του 2015 είχε ένα κόστος 86 δισεκατομυρίων ευρώ… και; Και; Καμμία “αντιπολίτευση”, είτε αξιωματική είτε αναξιωματική, δεν πήρε την ασίστ! Κανένας. Όλοι έκαναν ότι δεν άκουσαν…

Το επιπλέον ενδιαφέρον είναι ότι το νούμερο “86” δεν είναι ένα “στρογγυλό νούμερο”, που το πετάς χοντρικά για να ξεμπερδέψεις. Δείχνει μετρημένο. Και έτσι πρέπει να είναι, αφού αυτόν τον λογαριασμό για το α εξάμηνο της πρώτης φοράς τον έβγαλε η τράπεζα της ελλάδας – του γνωστού τρισκατάρατου Στουρνάρα. Αυτόν τον υπολογισμό χρησιμοποίησε ο κυβερνητικός βουλευτής, μιας και αποφάσισε να πει αλήθειες. Και δεν άνοιξε η γη στην Κουμουνδούρου να τον καταπιεί.

Όμως 86 δισεκατομμύρια χασούρα σε 6 μήνες είναι 86 δισεκατομμύρια χασούρα σε 6 μήνες!! Είναι σχεδόν το ¼ του τωρινού δημόσιου χρέους (στα 355 δισεκατομμύρια), έτσι: μπαμ και κάτω!

Αλλά αυτό δεν είναι ζήτημα πολιτικής χρέωσης… Η ρημαδοδεξιά και οι υπόλοιποι είναι large και δεν απείλησαν με «εξεταστική επιτροπή» για να πάνε «όλοι οι υπεύθυνοι» στη φυλακή… Όχι. «Εθνική ενότητα» διάολε, κι ας παίζει μαλλιοτράβηγμα. (Για … τα Εξάρχεια).

Ακόμα πιο large είναι όμως ο λαός. Όχι μόνο δεν του λείπουν τα 86 δισεκατομμυριάκια, αλλά έριξε και κάμποσα κουκιά στον Γιάνη. Προφανώς η συνενοχή κρατάει ακόμα, αφού εκείνα τα 86 δισεκατομμυριάκια «πέταξαν» κάτω από τα συνεχή χειροκροτήματα του πλήθους, και τον απερίοριστο θαυμασμό για τους «μάγκες» που «κάνουν άνω κάτω την ευρώπη». Απ’ αυτή την άποψη υποσυνείδητα ο λαός ίσως νοιώθει ότι τα 86 δισεκατομύρια είναι η αναβίωση του:

Θα τα κάψω

τα ρημάδια τα λεφτά μου

για να δω αν την καρδιά μου

ή το χρήμα αγαπάς.

Πήρες την καρδιά μου,

πάρε και τα λεφτά μου,

πάρ’ τα και χαλάλι σου…

Την επόμενη φορά που θα χρειαστεί, ω πολιτικές βιτρίνες, μην κάνετε τσιγκουνιές! Όχι 86· 186 δισεκατομμύρια να πάει το γδάρσιμο!

(Για κάντε την διαίρεση των 86 δις με τα 10 μύρια του πληθυσμού. Για βγάλτε το κατά κεφαλήν εισιτήριο εκείνου του πανηγυριού…)

Ήταν ένας κότσυφας που τονε λέγαν Σταύρο…

Δευτέρα 27 Μάη. Καθαρά και μόνο για λόγους υπενθύμισης του παραμυθιάσματος στο οποίο είναι επιρρεπής ο λαός (όλος, όχι μόνο ο μισός, ο καθένας τα δικά του..), πρέπει να βοηθήσουμε τη σύγκριση ανάμεσα σε μια φαιορόζ προεκλογική εκστρατεία (για τις ευρωεκλογές) που έγινε αποκλειστικά και μόνο σαν εκστρατεία για «εθνικές» εκλογές (επιδεικνύοντας πολύ περισσότερα από ιδεολογική και πολιτική άποψη απ’ όσα φαίνονται από πρώτη ματιά), για να ρίξει τα θεμέλια του δικού του κόμματος ο π.ε.τ., με το τι είχε συμβεί πριν μόλις 5 χρόνια. Το ρεπορτάζ για το τότε είναι (τι άλλο;) απ’ την καθεστωτική «αυγή»:

Η επίσκεψη του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξη Τσίπρα στη Ρώμη έδωσε μια νέα ώθηση στην κοινωνική, κινηματική και πολιτική Αριστερά της «Άλλης Ευρώπης», που ολοκλήρωσε το Σάββατο την πρώτη πανιταλική συνδιάσκεψη των επιτροπών της.

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ στη διήμερη επίσκεψή του στην Ιταλία συναντήθηκε με όλες τις συνιστώσες της ιταλικής Αριστεράς, από την Κομμουνιστική Επανίδρυση του Π. Φερέρο, την Αριστερά Οικολογία Ελευθερία του Ν. Βέντολα και του Ν. Φρατογιάνι έως την Πολιτική Δράση του Αντόνιο Ινκγρόια, με τον γραμματέα του ιστορικού συνδικάτου εργατών μετάλλου FIOM CGIL Μ. Λαντίνι, ενώ για μια ακόμη φορά το υπό κατάληψη Θέατρο “Βάλε” άνοιξε τις πόρτες του στον «σύντροφο Αλέξη» για να φιλοξενήσει τη συνάντησή του με τους εκπροσώπους της ιταλικής κουλτούρας και του πολιτισμού. Η επίσκεψη του πρόεδρου του ΣΥΡΙΖΑ ξεκίνησε την Πέμπτη με μια συνέντευξη Τύπου με τον νομικό Στέφανο Ροντοτά και τους ευρωβουλευτές της «Άλλης Ευρώπης» Μπάρμπαρα Σπινέλι και Ελεονόρα Φορέντζα με θέμα την υπεράσπιση της δημοκρατίας, της εργασίας και των κοινών αγαθών στην Ιταλία και την Ευρώπη.

Η ιταλική Αριστερά επεφύλαξε μια ιδιαίτερα θερμή υποδοχή στον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ, όπως φάνηκε στην ανοιχτή συγκέντρωση που πραγματοποίησε στην κατάμεστη πλατεία Φαρνέζε την Παρασκευή το απόγευμα και στη γιορτή της Αριστεράς Οικολογίας Ελευθερίας στην ιστορική για τους αριστερούς πλατεία Σαν Τζιοβάνι την Πέμπτη το βράδυ.

Μέσα σε ιδιαίτερα θερμό και συντροφικό κλίμα ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ συναντήθηκε στο Θέατρο «Βάλε» με τη συλλογικότητα της κατάληψης και τους εκπροσώπους της ιταλικής διανόησης, του πολιτισμού και των τεχνών, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για ένα ευρωπαϊκό μανιφέστο στήριξης του πολιτισμού και των ανθρώπων του και τη δημιουργία δικτύου των μορφών αντίστασης στην πολιτιστική ηγεμονία του νεοφιλελευθερισμού.

Το Σάββατο το πρωί πραγματοποιήθηκε η πρώτη εθνική συνδιάσκεψη των επιτροπών στήριξης του «Ψηφοδελτίου Τσίπρας», όπου αποφασίστηκε η δημιουργία ενός συντονιστικού οργάνου με τη συμμετοχή και των συντονιστών των ομάδων εργασίας που θα διαμορφώσουν την πολιτική του ιδιαίτερου αυτού χώρου τους επόμενους μήνες. Η «Άλλη Ευρώπη με τον Τσίπρα» στοχεύει να αποτελέσει έναν ανοικτό πολιτικό χώρο διαλόγου και κοινής δράσης των δυνάμεων της ιταλικής Αριστεράς, φιλοδοξώντας να διευρύνει την παρουσία της στην πολιτική και κοινωνική ζωή μέσα από μέτωπα για τη δημιουργία μιας μεγάλης λαϊκής Αριστεράς στην Ιταλία

Γειά σου Σταύρο και κυρ Σταύρο και αφέντη τσουτσουλομύτη!… Που την ψώνισες, μαζί με τους αυλικούς και τους σφουγγοκωλάριους, ότι είσαι “παγκόσμιας εμβέλειας”…

Ένα μόνο υπήρξε το πραγματικό πολιτικό σου έργο: “ξέπλυνες” τους οριτζινάλ δεξιούς… Αυτό και μόνον αυτό. Τώρα τους παραδίδεις την σκυτάλη, όπως ήταν αναμενόμενο…

Πόρκα μιζέρια…

Παρασκευή 24 Μάη. Ήταν απ’ τις “ηγετικές φυσιογνωμίας” της εκστρατείας υπέρ της βρεταννικής εξόδου απ’ την ε.ε., σαν επικεφαλής του UKIP, ακροδεξιός όσο και απατεώνας (κλασσικός συνδυασμός). Το brexit κέρδισε το δημοψήφισμα κι αυτός εξαφανίστηκε, αφενός επειδή δεν ήταν καθόλου διατεθειμένος να αναλάβει οποιαδήποτε ευθύνη για την εφαρμογή της απόφασης, και αφετέρου επειδή τα τερατώδη ψέμματά του άρχισαν να αποκαλύπτονται – κατόπιν εορτής.

Ο φασιστοκαραγκιόζης Nigel Farage κούρνιασε μετά την 23η Ιούνη του 2016 – και θα έμενε στη φωλιά του αν δεν έβλεπε την ευκαιρία που του άνοιξε η αποτυχία της αγγλικής πολιτικής σκηνής να καταλήξει ρεαλιστικά για το πως θα φύγει (ή δεν θα φύγει) απ’ την ε.ε., ύστερα από 2,5 χρόνια διαπραγματεύσεων και την διαμόρφωση μιας συγκεκριμένης συμφωνίας.

Τώρα, επικεφαλής ενός καινούργιου κόμματος με τον απλό και κατανοητό τίτλο “brexit”, ο φασίστας Farage απειλεί να οργώσει την χέρσα πολιτική γη που έχουν αφήσει πίσω τους οι υπόλοιποι – με αφορμή τις ευρωεκλογές. Brexiters εκλέγουν ευρωβουλευτές; Δεν είναι γελοίο οι οπαδοί του πλήρους, ακόμα και με ξύλο, διαζυγίου με την ε.ε. να εκλέγουν εκπροσώπους για έναν βασικό θεσμό της;

Γελοίο είναι, αλλά και κάτι χειρότερο. Είναι παρανοϊκό. Ένα καλό κομμάτι των υπηκόων της αυτού μεγαλειότητας θέλει οπωσδήποτε να φύγει απ’ την ε.ε., αλλά δεν έχει κανένα πρόβλημα να επιστρέψει σ’ αυτήν, όχι σαν βρετανοί αλλά σαν φασίστες.

Υπάρχει πάντως και δεύτερος στόχος. Ο Jeremy Corbyn και οι «εργατικοί» του, που κατάφεραν (περί κατορθώματος πρόκειται!) να γίνουν μέρος του προβλήματος του σφηνωμένου λέοντα – προς μεγάλη χαρά όλων εκείνων (you know who) που έχουν παλέψει για να μην γίνει πρωθυπουργός ο υποστηρικτικός στην παλαιστινιακή αντίσταση Corbyn.

Ο Nigel Farage το έχει αποδείξει, είναι άνθρωπος προβοκατόρικων αποστολών. Το να πετύχει ανέξοδα να εμφανιστεί σαν «πρώτη δύναμη» στη (χθεσινή…) βρετανική ευρω-ψήφο, έχει ελάχιστη σημασία για το αν και πότε θα καταφέρει να ξεσφηνώσει ο λέοντας. Από μια άποψη δείχνει κιόλας ότι οι brexiters είναι πλέον μειοψηφία – ας όψονται όσοι αποφεύγουν ένα δεύτερο δημοψήφισμα, μην τυχόν και θιχτούν οι δημοκρατικές ευαισθησίες των «κοκκινόσβερκων» άγγλων μικροαστών.

Η δουλειά που έχει αναλάβει ο Farage είναι άλλη: να ανακατέψει τους εσωτερικούς ιδεολογικούς συσχετισμούς με τέτοιον τρόπο ώστε οποτεδήποτε γίνουν εθνικές εκλογές οι οπαδοί του να στείλουμε το περήφανο ναυτικό μας να ανακαταλάβει τον κόσμο (στη σκιά των αμερικανικών αεροπλανοφόρων) να γίνουν αποφασιστικοί παράγοντες.

Ένοπλη πόρκα!

Η κατασκευή του ηγέτη 1

Κυριακή 19 Μάη. Να απευθύνεσαι στο πλήθος. Να συνεπαίρνεις το πλήθος (με τις κατάλληλες “ατάκες”). Να κολακεύεις το πλήθος. Να εξαπατάς το πλήθος. Να προσεγγίσεις ειδικά “target groups” (με εξειδικευμένες ατάκες). Αυτά είναι τα βασικά προσόντα ενός σύγχρονου πολιτικού ηγέτη. Θέατρο, ρόλοι, τόνος της φωνής, ντύσιμο, χτένισμα, περπάτημα, χειρονομίες, προβολή επιλεγμένων «προσωπικών στιγμών» (ώστε να δημιουργείται μια εικόνα εξοικείωσης με το πλήθος), διόρθωση ατελειών, δημόσιες σχέσεις, συγγραφή «λόγων», εκπαίδευση για συνεντεύξεις: αυτά είναι τα βασικά καθήκοντα των εταιρειών που αναλαμβάνουν την κατασκευή των πολιτικών ηγετών.

Λυπούμαστε για τους κάθε είδους «πιστούς» (όχι όμως και για τους καπάτσους που ανάβουν τα κεράκια τους στις εικόνες της εξουσίας με ταπεινούς συμφεροντολογικούς υπολογισμούς) αλλά ο «ηγέτης» εδώ και δεκαετίες είναι προϊόν. Μπορεί να αποδειχθεί πετυχημένο ή αποτυχημένο «προϊόν» – συμβαίνουν και τα δύο. Σε κάθε περίπτωση ο «ηγέτης» είναι κατασκευή.

Η πρώτη τέτοια κατασκευή «ηγέτη» απ’ την μεριά «ειδικών» στα μέρη μας, πρωτόλεια δουλειά αλλά αποτελεσματική, ήταν ο Καραμανλής ο Β. Ένας μποέμ κεντρώος βουλευτής με άκρες στον εφοπλισμό επιλέχτηκε (μάλλον με το ζόρι) να ηγηθεί του δεξιού κόμματος λόγω ονόματος. Κόντρα στην ως τότε κουλτούρα του, κατασκευάστηκε για λογαριασμό του μια «οικογενειακότητα» που να ταιριάζει στους συντηρητικούς ψηφοφόρους… Προφανώς εκπαιδεύτηκε και σε μερικά ακόμα ζητήματα, και ρίχτηκε στην αρένα της εκπροσώπησης του λαού. Έγινε μάλλον εύκολα πρωθυπουργός – μια δουλειά που αποδείχθηκε ότι βαριόταν να κάνει· αλλά το κόμμα του αυτό ακριβώς ήθελε: μια τεμπέλικη βιτρίνα.

Η δεύτερη τέτοια κατασκευή είναι ο εξοχότατος παγκόσμιας εμβέλειας ηγέτης Τενεκεδένιος ο Α. Μπορεί αυτό να χαλάει πολλούς και διάφορους, αλλά είναι γνωστό ότι ο κύριος Τσίπρας είναι έργο του επικοινωνιακού σωλήνα απ’ την εποχή που ήταν υποψήφιος δήμαρχος Αθήνας. Σποραδικά έχουν ακουστεί και τα ονόματα κάποιων εταιρειών που ανέλαβαν την περίπτωσή του. Με εφόδιό του την «εμπειρία» τρίτης κατηγορίας φοιτητικού συνδικαλισμού (και την οικογενειακή του ιστορία…) έπρεπε να εκπαιδευτεί σε πολλά και διάφορα…

Άλλα τα έμαθε, άλλα όχι – μικρή σημασία έχει το παρελθόν. Ο π.ε.τ. συνεχίζει να είναι work in progress, και τείνει να πάρει την οριστική του μορφή.

Η κατασκευή του ηγέτη 2

Κυριακή 19 Μάη. Γιατί χρειαζόταν το ελληνικό πολιτικό σύστημα διεύθυνσης την κατασκευή ενός “ηγέτη κεντροαριστερού” α λα ελληνικά; Αυτά είναι πράγματα που δεν πρέπει να λέγονται, είναι “προσβολή στη δημοκρατία”! Αλλά η ασταμάτητη μηχανή είναι αμαρτωλή, οπότε δεν φοβάται τις αμαρτίες.

Όπως είναι μεν γνωστό αλλά ταυτόχρονα ανομολόγητο, το “σοσιαλδημοκρατικό” σκέλος του συστήματος, αυτό που τυπικά ονομαζόταν “πασοκ”, πέρασε μια δραματική κρίση ηγεσίας απ’ την 5η Μάη του 2010 ως τα τέλη του 2011. Το πρόβλημα ήταν δομικό. Εκείνος που είχε επιλεγεί (λόγω ονόματος) για βιτρίνα, ο Παπανδρέου ο Γ, είχε επικίνδυνες εκσυχρονιστικές απόψεις· που θεώρησε ότι βρήκε την ευκαιρία να εφαρμόσει αξιοποιώντας την ελληνική κρίση. Δεν ήταν σκέτος “εκσυγχρονιστής” σαν τον προηγούμενο ηγέτη, τον Σημίτη. Ήταν, επιπλέον, “ονειροπόλος”: νόμιζε ότι μπορούσε να εφαρμόσει τις ιδέες του… Από εκείνο το χρονικό σημείο και μετά (που επιμένουμε ότι κατατέθηκε δημόσια με την προβοκάτσια της 5ης Μάη του 2010) αυτό το σκέλος του ελληνικού κράτους, η λεγόμενη “κεντροαριστέρα”, αφού πρώτα φρόντισε να κόψει τα πόδια του ως τότε ηγέτη της, θα βρεθεί μπροστά στο ερώτημα όχι απλά της καθαίρεσης του επικίνδυνου “νεωτεριστή” και της παρέας του, αλλά σε κάτι πιο στρατηγικό: θα βρεθεί μπροστά στο ερώτημα της κατασκευής ενός καινούργιου και “φρέσκου ηγέτη”, ρηχού και ανεπαρκούς σαν προσωπικότητας, που να είναι απ’ την μια μεριά ανελίξιμος και απ’ την άλλη εσαεί ελέγξιμος. Χωρίς επικίνδυνες ιδέες (αν θα ήταν δυνατόν χωρίς ιδέες καν και καν…) και με εκείνα τα κρίσιμα πολιτικά (και όχι μόνο) κόμπλεξ κατωτερότητας που θα τον κάνουν μόνιμα υπόχρεο στους χορηγούς του. Εφοπλιστές, εργολάβους, παπάδες, κλπ κλπ…

Ο άνθρωπος βρέθηκε. Έγιναν επάνω του οι απαραίτητες βαθυκρατικές επενδύσεις· η κατασκευή του “νέου ηγέτη της κεντροαριστέρας” ξεκίνησε, βήμα βήμα… Εν τω μεταξύ το δεξιό σκέλος του ελληνικού κράτους “έλυσε” το πρόβλημα της ηγεσίας του με τον ίδιο τρόπο που το είχε κάνει στα ‘80s: επιλέγοντας έναν Μητσοτάκη, όχι επειδή συμφωνεί με τις απόψεις του (καθόλου), αλλά μάλλον σαν υπηρεσιακό στρατηγό… Ο ρημαδοΚούλης γονάτισε μπροστά στο κόμμα του πρόσφατα, όταν αναγκάστηκε να κάνει «κωλοτούμπα» στις απόψεις του για το «μακεδονικό»: προφανώς δεν ήθελε να έχει την τύχη του πατέρα του, οπότε το σίγουρο είναι ότι τον μέγιστο που τον περιμένει είναι μια ένδοξη καριέρα δεξιού καιροσκοπισμού.

Η περίπτωση του ρημαδοΚούλη δεν έχει κανένα ενδιαφέρον, ούτε σαν ανέκδοτο. Αντίθετα, αν ήταν αμερικάνος ο υπό κατασκευή ηγέτης της “κεντροαριστέρας”, κάποια στιγμή θα γυριζόταν για την περίπτωσή του η σχετική ταινία! Είναι έλληνας δυστυχώς, οπότε η έβδομη τέχνη θα στερηθεί αυτό το αριστούργημα…

Η κατασκευή του ηγέτη 3

Κυριακή 19 Μάη. Για να αποκτήσει όγκο η “ηγετική ικανότητα” του π.ε.τ. έχουν δουλέψει πολλοί. Επαγγελματίες και ερασιτέχνες, πληρωμένοι και εθελοντές, συνειδητά ή ασυνείδητα, αέρας κοπανιστός και αέρας εβαπορέ. Η δουλειά, το project, οδεύει στο τέλος του. Αν κάποιος έχει χάσει την υπόθεση – του – έργου μπορεί να εξοργίζεται με διάφορες σκηνές του. Η ασταμάτητη μηχανή απλά ειρωνεύεται τους άφθονους χρήσιμους ηλίθιους.

Δείτε για παράδειγμα το πιο πρόσφατο σκάνδαλο που θα τάραζε την ευγενή συνείδηση οποιουδήποτε «αριστερού» (αν υπήρχαν τέτοιοι): οι αγκαλιές του π.ε.τ. μ’ έναν ακόμα βαθυκρατικό, τον επικεφαλής της «κίτρινης απειλής», τον κυρ Θύμιο.

Όσα κι αν καταλογίσει κανείς σ’ αυτόν τον «συνδικαλιστή ηγέτη», υπάρχουν τουλάχιστον δύο αλήθειες για την περίπτωσή του. Πρώτον, δεν είναι εργαστηριακή κατασκευή. Είναι αυθεντικό δημιούργημα του ντόπιου μικροαστισμού, της ιερής «μικρής ιδιοκτησίας» (που μπορεί να μην είναι πάντα τόσο «μικρή»), έστω σε τέσσρεις ρόδες. Δεύτερον, δεν είναι καθόλου ξένος με το βαθύ κράτος. Προφανώς δεν είναι αυτό που θα σκεφτεί κάποιος όταν παίρνει ταξί, αλλά ισχύει: όχι μόνο οι «υπηρεσίες» έχουν δικά τους ταξί (δεν ξεχωρίζουν απ’ τα υπόλοιπα!) αλλά, επίσης, διάφοροι αστυνομικοί, είτε από οικονομική ανάγκη είτε σαν αποστολή, κάνουν σαν «δεύτερη δουλειά» τους ταξιτζήδες. Αν το σκεφτείτε είναι εντελώς λογικό: πως αλλιώς θα δούλευαν οι μηχανισμοί της δημόσιας τάξης (ή/και του κρατικοποιημένου εγκλήματος) αν άφηναν τους δρόμους των πόλεων αδέσποτους; Με δυο λόγια: μέσα απ’ τους ταρίφες δουλεύει το «κυκλοφοριακό» της δημόσιας τάξης. Ο τομέας είναι στρατηγικού ενδιαφέροντος!

Οι αγκαλιές και οι αγαπούλες του παγκόσμιας εμβέλειας ηγέτη με έναν πραγματικό παρακρατικό ηγέτη είναι, λοιπόν, διπλής σημασίας. Αφενός είναι εκδήλωση της αμοιβαίας αγάπης ανάμεσα σ’ έναν αυθεντικό και με το δάκτυλο στη σκανδάλη εκπρόσωπο του ελληνικού μικροαστισμού / πολιτικού προσοδισμού και σ’ έναν υπό κατασκευήν «εθνικό ηγέτη». Και, απ’ την άλλη, η αναγνώριση απ’ τον τελευταίο της σημασίας του βαθέος κράτους. Δεν είναι, άλλωστε, η μόνη τέτοια αναγνώριση: κι άλλα χεράκια έχει φιλήσει ο «ηγέτης» στην πορεία του προς την κορυφή.

Δεν γίνεται αλλιώς… Πρέπει νάσαι πολύ λέρα για να κυβερνάς γαλέρα…

(φωτογραφία κάτω: Ο φίλος και αδελφός κυρ Θύμιος ανάγκασε τον τότε ηγέτη της δεξιάς βαθυκρατικό Σαμαρά να τον διαγράψει απ’ το κόμμα, στα μέσα Οκτώβρη του 2011, όταν δήλωσε ότι θα λιώσει τον τότε διοικητή του ικα… Γιατί; Επειδή έβγαλε εγκύκλιο που όριζε να πληρώσουν οι ιδιοκτήτες την ασφάλιση των εργατών οδηγών ταξί για τις μέρες της απεργίας – του lock out των ιδοκτητών…

Τον τότε υπουργό που τόλμησε να τα βάλει μαζί του, ονόματι Ραγκούση, ο κυρ Θύμιος τον έφαγε λίγο αργότερα, μαζί με όλη την παλιοκυβέρνησή του. Ο επόμενος υπουργός που ανέλαβε να φροντίσει τον κυρ Θύμιο και τα συμφέροντα που εκπροσωπεί καταργώντας τις νομοθετικές φαντασιώσεις του προηγούμενου, στην προσωρινή κυβέρνηση Παπαδήμου, ήταν Α Α: ο βορΒορίδης…

Είναι σαφές ότι στην διαταξική θολούρα των «πολλών» που οφείλει να κολακεύει ένας «ηγέτης της κεντροαριστέρας», ο κάθε κυρ Θύμιος, σαν «πολλαπλασιαστής ισχύος», είναι εκατοντάδες φορές πολύτιμος… Συναντιέται φυσικά τώρα στα ίδια αποδυτήρια με τον μετανοιωμένο πρώην υπουργό – αλλά σαν μόνιμα πρωταθλητής…)

Η κατασκευή του ηγέτη 4

Κυριακή 19 Μάη. Ο “ηγέτης” του ενός απ’ τους δύο πόλους του εθνικού διπολισμού φτιάχνεται, λοιπόν, με τον κατάλληλο τρόπο. Πατερναλιστής και γενναιόδωρος στις παροχές του στους “πολλούς”· αλλά και κολακευμένος απ’ τις χάρες της μπουρζουαζίας όταν τις χρειάζεται· συστηματικός ψεύτης (ιδανικό προσόν!) με χαριτωμένο τρόπο (έχει σημασία ο τρόπος!) αλλά και κατά φαντασίαν “οραματιστής”· και με τον Βελουχιώτη και με τον Ιερώνυμο· και χαλί για την Ουάσιγκτον (ο κύριος Pyatt πρέπει να είναι ενθουσιασμένος!) αλλά και «για την ευρώπη των λαών»… Κλπ κλπ.

Δεν φτάνει, όμως, η κατασκευή του «ηγέτη». Πρέπει να κατασκευαστεί κι ένα κόμμα στα μέτρα του. Γίνεται κι αυτό, πολύ πιο γρήγορα απ’ την εθνική Κορίνθου – Πατρών! Δεν είναι «αριστερό» με την παλιά, χρεωκοπημένη έννοια. Είναι «τσιπρικό», ακτινοβολεί δηλαδή τις (δήθεν) «πολυσυλλεκτικές» ικανότητες του «ηγέτη». Φυσικά, ακόμα, προς το παρόν, αυτό το κόμμα μοιάζει να είναι ο συ.ριζ.α. του 2012 μείον τις απώλειες του 2015. Αλλοίμονο σ’ αυτούς που το κύμα της ιστορικής διαλεκτικής τους ανέβασε κάνοντάς τους καλοπληρωμένους βουλευτές και υπουργούς του «πασοκ ΒΒ+» (όπως σχολίασε ένας πονηρίδης) μόνο για να τους ξεράσει όταν πια δεν θα χρειάζονται στο «τσιπρόκ Α»!

Απ’ την απόμακρη, περιθωριακή θέση που βρίσκεται η ασταμάτητη μηχανή, όλα αυτά είναι χαριτωμένα και αηδιαστικά ταυτόχρονα – αλλά είναι η πραγματικότητα. Αφόρητη αλλά πραγματική. Εκατοντάδες χιλιάδες έχουν πέσει με τα μούτρα (κάποιοι επί πληρωμή) στην αναγόμωση εκείνου που πριν λίγα μόνο χρόνια οι «ειδικοί» έλεγαν ότι έχει τελειώσει οριστικά: του καθεστωτικού διπολισμού των βιτρινών. Προφανώς καταλαβαίνουν τα συμφέροντά τους, όπως πάντα…

Με γειά λοιπόν!

Η αισθητική της εξουσίας

Κυριακή 12 Μάη. Αν κατηγορήσετε την ασταμάτητη μηχανή για το αμάρτημα της προσωποποίησης της εξουσίας (σε «προεκλογική περίοδο»…) θα έχετε σχεδόν δίκιο. Σχεδόν. Όχι εντελώς.

Γιατί αν η ιστορία του «σύγχρονου ελληνικού κράτους» χωράει σε 35 δευτερόλεπτα διαφημιστικού / προεκλογικού promo αφήνοντας άλλα 25 για την αποθέωση του παγκόσμιας εμβέλειας τενεκεδένιου (εξοχότατου πρωθυπουργού), αν δηλαδή η ιστορία παρουσιάζεται τόσο λεηλατημένη ώστε να αποτελεί φυσιολογικό αποκορύφωμά της η τωρινή πολιτική βιτρίνα των ντόπιων αφεντικών, τότε στριμώχνεσαι, εκβιάζεσαι να «υπάρχεις» σαν το φιλοθεάμον κοινό στην παρέλαση της εξουσίας! Αν όλα υπήρξαν κάτι σαν «η συνωμοσία της ιστορίας» υπέρ του π.ε.τ. (και κάθε άλλου παρόμοιου, προηγούμενου και επόμενου), τότε δενόμαστε πισθάγκωνα, αιχμαλωτιζόμαστε στα ερείπια της εικονικότητας.

Ευρισκόμενη παρά τη θέλησή της σ’ αυτήν την θέση, στιγμιαία, απέναντι στην προσβολή της Ιστορίας, η ασταμάτητη μηχανή δεν έχει να καταθέσει τίποτα άλλο εκτός από ένα σημαντικότερο καρέ, ένα καρέ που λείπει απ’ το πιο πρόσφατο προεκλογικό video του κυβερνείου· ένα καρέ το οποίο θα έπρεπε να ολοκληρώνει την προσωπολατρεία και την αποθέωση. Είναι αυτό:

Κατά μία «ανάγνωση της κοινωνίας» το ανώτατο σημείο, η κορύφωση της πολιτικής «διασημότητας», είναι να γίνεις εξώφυλλο (και πολυσέλιδο φωτογραφικό αφιέρωμα μέσα) σε ένα gossip περιοδικό. Ή, κατά μία άλλη «ανάγνωση της κοινωνίας», τα πρόσωπα της εξουσίας (οι βιτρίνες δηλαδή) πρέπει να είναι προσιτά στη «λατρεία των πολλών» αντανακλώντας θολά, μέσα απ’ το λούστρο τους, αυτούς τους «πολλούς».

Όπως και νάχει πρόκειται για πλάνα εκείνης της στιγμής όπου η πασοκική δεξιά (η οποία στην ειδωλολατρεία της εξουσίας εμφανίζεται σαν «αριστερά») αλληθωρίζει προς την άκρα δεξιά του θεάματος. Κι αυτό επειδή το (εικονικό) «σώμα της εξουσίας» κλείνει ραντεβού με τους φωτογράφους, μακιγιάρεται, ποζάρει, φτιάχνει το φωτογραφίσιμο πεδίο στα δικά του μέτρα διώχνοντας απ’ το πλάνο τους άλλους, με δυο λόγια μαστορεύει την Διασημότητα του Εαυτού (της εξουσίας) στα μέτρα όχι απλά ενός λατρευτικού «κοινού» αλλά ειδικά του εμπορίου (διασημοτήτων). Αλληθωρίζει προς την άκρα δεξιά του θεάματος επειδή αυτό το «σώμα της εξουσίας» εμφανίζεται σαν εξαιρετικό, σαν special, και ταυτόχρονα σαν πρωταγωνιστής στην παράσταση της εικονικής κοινο-τοπίας, δηλαδή της φετιχιστικής αισθητικής του εμπορεύματος.

Έχει δίκιο ο π.ε.τ. να διαμαρτύρεται που φωτογραφήθηκε λαθραία να ξεκουράζεται σε ένα μπουρζουάδικο (πλωτό) asset. Έπεσε θύμα του παράνομου εμπορίου της εικόνας του. Εδώ, όμως, τον περασμένο Νοέμβρη, ποζάρει οικειοθελώς και με χαρά. Το οργανώνει αυτό το εμπόριο, και το απολαμβάνει.

Οπότε είναι ο.κ.! (Μένουν σ’ εμάς οι αμαρτίες…)

Βοήθεια, έρχονται πάλι οι σωτήρες!

Τετάρτη 8 Μάη. Είμαστε εχθρικοί σ’ αυτό που τα καθεστώτα πουλάνε σαν «γιορτή της δημοκρατίας»: τις εκλογές. Πρόκειται για εξουσιοδότηση χωρίς διαρκή και αποτελεσματικό έλεγχο: οι υπήκοοι νομιμοποιούν τις πολιτικές βιτρίνες, και η επόμενη φορά που θα ερωτηθούν (μ’ όλες τις μεθόδους χειραγώγησης της γνώμης τους) είναι μετά από χρόνια· ενόσω οι πολιτικές βιτρίνες θα έχουν ασκήσει την εξουσία τους, την μοναδική πραγματική τέτοια, που είναι οι δημόσιες σχέσεις. Οποιοσδήποτε εμφανίζεται σαν «υποψήφιος» γι’ αυτήν την δομική κατάχρηση της εξουσιοδότησης χωρίς διαρκή και αποτελεσματικό έλεγχο, σε οποιασδήποτε εκλογές, είναι απλά απατεώνας. Αλλά οι απατεώνες βρίσκουν οπαδούς – και είναι οι μόνοι που μπορούν να έχουν οπαδούς: σε μια εποχή που τόσοι καταδέχονται να μαζεύουν «likes» είναι παιχνιδάκι για μερικούς να μαζεύουν «ψήφους»…

Κατά συνέπεια είμαστε εχθρικοί και στις «προεκλογικές περιόδους». Δεν μπορούμε όμως (και δεν πρέπει) να μην θυμίσουμε αυτό (κι όσοι δεν έχουν μνήμη χρυσόψαρου το βλέπουν): πριν ελάχιστα χρόνια η καθεστωτική δημαγωγία οργίαζε για το «τέλος του δικομματισμού». Όμως η ίδια η εθνική ιδεολογία (και οι κοινωνικές ιδεολογίες που κατάγονται άμεσα ή έμμεσα απ’ αυτήν) είναι διπολική. Μανιοκαταθλιπτική. Ο μέσος όρος «πολιτικής σκέψης» στο ελλαδιστάν φτάνει ως τον μανιχαϊσμό – δεν μπορεί κάτι άλλο.

Συνεπώς το διπολικό show των ημερών είναι κομμένο και ραμμένο στο ελληνικό βαθύ εθνικό μελόδραμα. Πείθει, όχι μόνο κατανέμοντας το μαντρί ανάμεσα στους δύο ποιμένες «πόλους», αλλά αφήνοντας κάποια περιθώρια και σε «τρίτους» να εμφανίζονται σαν το «περιθώριο του διπολισμού», αν και πατάνε στο ίδιο ακριβώς έδαφος: το έδαφος της ανάθεσης. Στο έδαφος της εξουσιοδότησης μέσω “like”.

Ο λουμπενισμός του show δεν θα έπρεπε να εκπλήσσει. Είναι κι αυτός κομμένος και ραμμένος στο αισθητικό και ηθικό επίπεδο του ντόπιου μικροαστισμού. Όπως οι χουλιγκάνοι θέλουν έναν «πρόεδρο» (επιχειρηματία, ιδιοκτήτη της ομάδας τους και της ζωής τους) που να δείχνει πάθος ανάλογο του δικού τους, έτσι και οι μικροαστοί στο σύνολό τους θέλουν βία, λεκτική και όχι μόνο, για να «πορωθούν».

Σ’ όλες τις παραλλαγές του αυτό το θέαμα είναι βαθιά φασιστικό – άσχετα απ’ το συμβολικό ρεπερτόριό του. Το ότι επιτρέπεται στο εσωτερικό του κάποιοι να πουλιούνται σαν «αριστεροί», είναι απλά και μόνο θέμα σκηνοθεσίας. Αν πρόκειται να δεις το έργο με τίτλο «ο καλός, ο κακός και ο άσχημος», τότε πρέπει να δεις έναν «καλό», έναν «κακό» και έναν «άσχημο».

Δεν γίνεται αλλιώς: ο πελάτης έχει πάντα δίκιο!