Το βόρειο πέρασμα

Σάββατο 27 Ιούλη. Όσα γίνονται, όσα υπονοούνται και όσα θα γίνουν στο μέλλον στην ανατολική ασία, ειδικά στην «ακτίνα δράσης» του μπλοκ του Βλαδιβοστόκ, σχετίζονται και με τις θαλάσσιες μεταφορές. Αυτό πρέπει να λαμβάνεται υπόψη, εφόσον το παρακμιακό ψοφιοκουναβιστάν εξακολουθεί να ελέγχει (ή να προσπαθεί να ελέγξει) τις διαδρομές του θαλάσσιου εμπορίου σ’ όλο τον πλανήτη. Βασικό μέρος αυτού του ελέγχου είναι, άλλωστε, η πρόσφατα ανακοινωμένη «στρατηγική Ινδικού – Ειρηνικού»…

Την ίδια ώρα που ο αμερικανικός «αεροναυτικός» ιμπεριαλισμός ή/και αμφισβήτησή του παράγουν εντάσεις σε διάφορα σημεία των γνωστών θαλάσσιων δρόμων μεταξύ ασίας, ευρώπης και αφρικής (στενά του Ορμούζ, κόλπος του Άντεν, στενά της Μάλακκα…) ένας καινούργιος θαλάσσιος δρόμος έχει ανοίξει, έξω από οποιονδήποτε αμερικανικό έλεγχο. Το βόρειο πέρασμα που διευκολύνεται απ’ την μερική τήξη των πάγων στην ευρύτερη περιοχή.

Ο χάρτης πάνω δείχνει με μπλε χρώμα μια κλασσική διαδρομή απ’ την ανατολική ασία προς την ευρώπη (ως το στρατηγικής σημασίας ρωσικό λιμάνι του Murmansk) και με κόκκινο το βόρειο πέρασμα. Στον κάτω πίνακα φαίνεται η διαφορά σε χιλιόμετρα και μέρες ταξιδιού για μια εμπορική διαδρομή απ’ την Shanghai, ή το λιμάνι του Busan στη νότια κορέα ή/και την Yokohama ως το ρωσικό Murmansk και το νορβητικό Kirkenes.

Πρακτικά αυτή η σύνδεση των κινεζικών λιμανιών με την βόρεια ευρώπη έχει να διαχειριστεί μόνο δύο «εύφλεκτα» σημεία: την περιοχή ανάμεσα στην κορεατική χερσόνησο και την ιαπωνία (όπου βρίσκονται οι αμφισβητούμενες νησίδες Dokdo… δες χθεσινή αναφορά…) και την περιοχή των κουρίλων (όπου η ιαπωνία αμφισβητεί την ρωσική κυριότητα). Απο εκεί και μετά, κι ως τα νορβηγικά λιμάνια, η διαδρομή είναι ασφαλής: σε ρωσικά νερά…

Μπορεί λοιπόν οποιοσδήποτε ενδιαφέρεται για τις ενδοκαπιταλιστικές αντιθέσεις και την όξυνσή τους, να «βάλει πάνω στον χάρτη» τα εξής:

Πρώτον, την γεωπολιτική σημασία του μπλοκ του Βλαδιβοστόκ και, πιο ειδικά, τους λόγους για τους οποίους η Σεούλ θα είχε συμφέρον μεσοπρόθεσμα να «απαλλαγεί» απ’ την αμερικανική στρατιωτική «συμμαχία»…

Δεύτερον, τους λόγους για τους οποίους το ιαπωνικό καθεστώς θα μπορούσε στο κοντινό μέλλον να αναθεωρήσει (ή να μετριάσει) την «έντονη» σχέση του με το ψοφιοκουναβιστάν· ή να μην το κάνει…

Τρίτον, την στρατηγική σημασία που έχουν οι χερσαίοι δρόμοι του μεταξιού, που το Πεκίνο χρηματοδοτεί και κατασκευάζει σε μεγάλο μέρος της ευρασίας: άλλοτε συνδέοντας και άλλοτε παρακάμπτοντας λιμάνια στην (ακόμα) αμερικανοκρατούμενη ζώνη «ινδικός / ειρηνικός»…

Οι χάρτες, σαν τέτοιοι, δεν δίνουν καμία απάντηση στο ερώτημα «και τι θα γίνει;»… Μορφοποιούν όμως, δίνουν υλική υπόσταση, στις ενδοκαπιταλιστικές συγκρούσεις. Αυτή η περιστρεφόμενη πέτρα που λέγεται «γη» είναι πεπερασμένη. Και οι καυγάδες για έλεγχο και επιρροή είναι εντελώς located…

No no japan!

Παρασκευή 26 Ιούλη. Το ζήτημα της αποζημίωσης / αποκατάστασης των φυλακισμένων κορεατισσών γυναικών στα ιαπωνικά joy division στη διάρκεια του Β παγκόσμιου δεν είναι ασήμαντο. Οι τρόποι που κοινωνικοποιείται ωστόσο η κατ’ αρχήν διακρατική κόντρα γι’ αυτό το θέμα μεταξύ Σεούλ και Τόκιο, δείχνει πόσο εύκολα ο εθνικισμός μπορεί να γίνει κύμα που κατακτάει την δημόσια σφαίρα.

Την αντιπαράθεση περιγράψαμε πριν 11 ημέρες (Δευτέρα 15 Ιούλη> Περιφερειακοί (εμπορικοί) πόλεμοι). Από τότε ένα ικανό μέρος της νοτιοκορεατικής κοινωνίας έχει πάρει την υπόθεση στα χέρια της: μέσα από συνεχείς διαδηλώσεις έξω απ’ την ιαπωνική πρεσβεία στη Σεούλ (που ωστόσο είναι υπό επισκευή και δεν χρησιμοποιείται) και μέσα από κάθε είδους μποϋκοτάζ σε ιαπωνικά εμπορεύματα. Από βενζινάδικα που αρνούνται να γεμίσουν τα ρεζεβουάρ γιαπωνέζικων ι.χ. (με νοτιοκορεάτες ιδιοκτήτες…) μέχρι μποϋκοτάζ σε διάφορα ιαπωνικά είδη: φαγώσιμα, ρούχα, κλπ.

Η νοτιοκορεατική βιομηχανία μικροτσίπς έχει αποκτήσει, πάντως, πρόβλημα – απ’ την ιαπωνική απαγόρευση εξαγωγής 3 χημικών που της είναι απαραίτητα. Οι δημαγωγοί στη Σεούλ (παντού υπάρχουν τέτοιοι!) παρουσιάζουν αυτήν την απαγόρευση σαν την ιαπωνική επίθεση στο Pearl Harbor – χωρίς, πάντως, να ζητούν ακόμα κήρυξη πολέμου στο Τόκιο.

Σα να μην έφτανε αυτός ο μπελάς (και το γεγονός ότι η Ουάσιγκτον έχει καταφέρει να «παγώσει» τις εξελίξεις στην κορεατική χερσόνησο), ο γνωστός σωματοφύλακας John Bolton ζήτησε προχτές (24 Ιούνη) συμμετοχή της Σεούλ στη «νηοπομπή των προθύμων» προς τα στενά του Ορμούζ. Ή, έστω, να ρίξει παράδες για τα έξοδα: θεωρεί έτσι το ψοφιοκουναβιστάν ότι η Σεούλ θα ενταχθεί στην «στρατηγική του για τον ινδικό – ειρηνικό»…

(φωτογραφία: Νοτιοκορεάτες εθνικόφρονες σκίζουν μια ιαπωνική σημαία κοντά στην πρεσβεία, στις 20 Ιούλη).

Μπλοκ του Βλαδιβοστόκ (with a little help from my friends…)

Παρασκευή 26 Ιούλη. Να ένα περιστατικό που θα μπορούσε να είναι «μικρό μάθημα» για το πως μερικά γεγονότα μπορεί να έχουν το αντίθετο νόημα απ’ αυτό που φαίνεται.

Στις 23 Ιούλη, μια μέρα μετά την άφιξη του Bolton στη Σεούλ, στη διάρκεια κοινών σινο-ρωσικών στρατιωτικών ασκήσεων, 2 ρωσικά και 2 κινεζικά στρατηγικά βομβαρδιστικά κατηγορήθηκαν (απ’ την Σεούλ) ότι παραβίασαν τον νοτιοκορεατικό εναέριο χώρο. Απ’ την μεριά της η Μόσχα αρνήθηκε ότι έγινε παραβίαση και κατηγόρησε την νοτιοκορεατική αεροπορία για «αντιεπαγγλεματισμό», εφόσον ρίχτηκαν προειδοποιητικές βολές προς τα πολεμικά της….

Για να φανεί τι έγινε πραγματικά, είναι απαραίτητη η γνώση του επίμαχου σημείου όπου έγινε: πάνω απ’ το νησάκι Dokdo, του οποίου την νοτιοκορεατική κυριότητα αμφισβητεί το Τόκιο. Για να το πούμε διαφορετικά: πάνω από νοτιοκορεατικές νησίδες που το Τόκιο θεωρεί δικές τους, σε μια περίοδο οξυμένων αντιπαραθέσεων μεταξύ νοτιοκρεοατικού και ιαπωνικού καπιταλισμού, ρωσικά και κινεζικά πολεμικά ήρθαν σε «αντιπαράθεση» με νοτιοκορεατικά… Σε πρώτη ανάγνωση: Μόσχα και Πεκίνο τσακώνονται με την Σεούλ την ώρα που η Σεούλ τσακώνεται με το Τόκιο… Βγάζει νόημα;

Η πρώτη ρωσική αντίδραση ήταν να ζητήσει συγγνώμη για το περιστατικό, μέσω του στρατιωτικού ακολούθου στην ρωσική πρεσβεία στη Σεούλ, θεωρώντας το συνέπεια δυσλειτουργίας κάποιων συστημάτων στα πολεμικά. Αυτό είπε… Λίγο μετά όμως η αντίδραση της Μόσχας ήταν το ανάποδο: αρνήθηκε τις νοτιοκορεατικές κατηγορίες, και απάντησε με δικές της περί «αντιεπαγγελματισμού», κλπ. Χτες αντιπρόσωποι των δύο κράτων θα κουβέντιαζαν από κοντά για το θέμα…

Είναι παράξενη η αλλαγή γραμμής απ’ την μεριά της Μόσχας… Εκτός αν η δεύτερη (και πιο επίσημη) αντίδρασή της ήταν η αναβαθμισμένη εκδοχή της πρώτης! Μοιάζει σπαζοκεφαλιά;

Προσέξτε: Ενώ Σεούλ και Μόσχα «τσακώνονται» για το αν έγινε ή δεν έγινε παραβίαση πάνω απ’ το Dokdo, λείπει εντελώς (και πανηγυρικά) ο διεκδικητής τους. Το Τόκιο. Με δυο λόγια Σεούλ και Μόσχα συμφωνούν ότι τα Dokdo είναι νοτιοκορεατικά. Εντάξει – αλλά γιατί αυτό έχει σημασία;

Την 1η Ιούνη (πριν σχεδόν 2 μήνες) η Ουάσιγκτον δημοσιοποίησε την «στρατηγική της για τον ινδικό – ειρηνικό». Στη περιοχή της νότιας θάλασσας της κίνας το ψοφιοκουναβιστάν ποντάρει πάνω στην τριγωνική συμμαχία Σεούλ – Τόκιο – Ουάσιγκτον. Πεκίνο και Μόσχα θα έπρεπε να αντιδράσουν με κάποιον κατ’ αρχήν πειστικό τρόπο. Παραβιάζοντας (πράγματι) το νοτιοκορεατικό εναέριο χώρο σε μια περιοχή που διεκδικεί το Τόκιο έκαναν μια φιλική κίνηση προς την Σεούλ. Απ’ την μια βρήκαν μια αφορμή για να επιβεβαιώσουν «στρατιωτικά» η Μόσχα και το Πεκίνο στη Σεούλ την κυριότητά της αφήνοντας το Τόκιο απ’ έξω· απ’ την άλλη επέδειξαν (προς όφελος του Πεκίνου) ότι την περιοχή δεν μπορεί να την ελέγξει ο αμερικανικός στρατός· με τα ως τώρα δεδομένα σίγουρα όχι…

Ενώ είναι σαφές ότι Σεούλ και Τόκιο νοιώθουν μάλλον σαν αντίπαλοι / ανταγωνιστές παρά σαν σύμμαχοι, το «επεισόδιο στο Dokdo» έδωσε την ευκαιρία σε Μόσχα και Πεκίνο να δηλώσουν «παρών» με τρόπο που ωφελεί την Σεούλ… Δεν είναι ενδιαφέρον σαν «μάθημα» για τον σύγχρονο μεταμοντέρνο καπιταλιστικό κόσμο;

(Πριν κάτι χρόνια ένα τουρκικό πολεμικό έριξε ένα ρωσικό πάνω απ’ τα σύνορα συρίας – τουρκίας. Οι πάντες, κυριολεκτικά οι πάντες, ειδικοί και ανειδίκευτοι, στο ελλαδιστάν και διεθνώς, προέβλεπαν «σύγκρουση» μεταξύ Άγκυρας και Μόσχας. Μόνο του το Sarajevo (απελπιστικά μόνο του) υποστήριζε δημόσια ότι η κατάρριψη ήταν «φιλική» και ότι θα επιτάχυνε το ξεδίπλωμα της τουρκο-ρωσικής συμμαχίας στη μέση Ανατολή. Μετά από λίγους μήνες αποδείχθηκε ότι είχαμε απόλυτο δίκιο: το μπλοκ της Αστάνα αναδύθηκε σαν ο αποφασιστικός παράγοντας στο συριακό πεδίο μάχης…

Τώρα δεν χρειάστηκε κατάρριψη… Άλλωστε το μπλοκ του Βλαδιβοστόκ υπάρχει ήδη· ακόμα κι αν δεν ακούγεται κάτι εντυπωσιακό για την Πγιονγκγιάνγκ… Ωστόσο η mainsteam σοφία είναι «ένταση στη σχέσεις Μόσχας – Σεούλ»…)

Περιφερειακοί (εμπορικοί) πόλεμοι

Τρίτη 16 Ιούλη. Οι ιστορικές σχέσεις των κορεών με το Τόκιο δεν είναι καθόλου καλές· απ’ την εποχή της ιμπεριαλιστικής επέκτασης της ιαπωνίας και τον Β παγκόσμιο. Φυσικά, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, τέτοια ζητήματα θα μπορούσαν να είναι «περασμένα ξεχασμένα». Εκτός αν αναβιώνουν δυναμικά επειδή μπορούν να σταθούν δίπλα σε σύγχρονες, επίκαιρες κόντρες.

Το ζήτημα των σκλαβωμένων κορεατισσών στα ιαπωνικά «joy division» κάτεργα, στη διάρκεια της κατοχής της κορεατικής χερσονήσου στον Β παγκόσμιο, είναι ένα καθόλου περασμένο ξεχασμένο. Ανάλογα με τις κυβερνήσεις και τους ιδεολογικούς συσχετισμούς στη νότια κορέα, άλλοτε το ζήτημα των αποζημιώσεων προς αυτές τις γυναίκες (ή/και τους / τις απογόνους τους) είναι μία απ’ τις αιχμές της αντιπολίτευσης· είτε (όπως τώρα, με τον Moon Jae-in) μέρος της κυβερνητικής πολιτικής.

Στις αρχές του ’19 το ανώτατο δικαστήριο της Σεούλ αποφάσισε την κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων ιαπωνικών εταιρειών στη νότια κορέα, για την αποζημίωση όχι μόνο των «comfort women» αλλά και όλων των νοτιοκορεατών που υποχρεώθηκαν σε καταναγκαστική εργασία στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Το Τόκιο απ’ την μεριά του υποστηρίζει ότι το θέμα έχει διευθετηθεί οριστικά απ’ την συμφωνία του 1965, όταν πλήρωσε 800 εκατομύρια δολάρια σε δωρεές και χαμηλότοκα δάνεια στην τότε χούντα της νότιας κορέας. (Το βέβαιο είναι ότι τα θύματα του γιαπωνέζικου φασισμού δεν αποζημιώθηκαν ποτέ.)

Τώρα το Τόκιο απαντάει στην Σεούλ (για την δικαστική απόφαση) με «κυρώσεις»: περιορισμούς στις εξαγωγές βασικών στοιχείων της ηλεκτρονικής βιομηχανίας προς τις νοτιοκορεατικές εταιρείες. Π.χ.: samsung… H Σεούλ σκέφτεται τα αντίποινα: απαγόρευση στις εξαγωγές τσιπ στην ιαπωνία και δασμούς σε ιαπωνικές εισαγωγές. Οι νοτιοκορεάτες μποϋκοτάρουν ήδη ό,τι γράφει επάνω του sony, panasonic, sharp και λοιπά…

Δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς πως όσο ηθικό και συναισθηματικό βάρος κι αν έχει το παρελθόν (που δεν είναι, άλλωστε, τόσο μακρινό), υπάρχουν τρέχουσες σοβαρές αντιθέσεις. Οι δύο καπιταλισμοί, ο νοτιοκορεατικός και ο ιαπωνικός, είναι αντίπαλοι μεταξύ τους στο ίδια πεδία (τις τεχνολογίες και τις μηχανές της 3ης και της 4 βιομηχανικής επανάστασης). Επιπλέον, υπό τον δεξιό Abe, το Τόκιο εντείνει τον μιλιταριστικό εξοπλισμό του και παραμένει σύμμαχος της Ουάσιγκτον. Όπως και η Σεούλ· μόνο που αυτή συμμετέχει και στο «μπλοκ του Βλαδιβοστόκ»…

Κάποιοι λένε ότι η επιθετική οικονομική «πολιτική» του ψοφιοκουναβιστάν και οι λίστες με τις «κυρώσεις» δεξιά κι αριστέρα έχει δημιουργήσει ήδη «μόδα». Η παρατήρηση είναι επιφανειακή: αυτό που λέγεται «οικονομικός πόλεμος», απ’ όποιον κι αν κηρύσσεται, είναι βασικό στάδιο του 4ου παγκόσμιου…

Υπάρχει περίπτωση να κάνει η Σεούλ πίσω στο ζήτημα της διεκδίκησης αποζημιώσεων για τα θύματα της ιαπωνικής κατοχής; Με την τωρινή σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση όχι. Υπάρχει περίπτωση να κάνει πίσω στον «εμπορικό πόλεμο» το Τόκιο χωρίς να ικανοποιηθεί απ’ την Σεούλ; Με την τωρινή δεξιά κυβέρνηση όχι.

Μόνο σταθεροποίηση ή και ένταση των «τριβών» πρέπει να περιμένει κανείς. Γιατί υπάρχει κι αυτή η λεπτομέρεια: ναι μεν, σε αρχικές φάσεις, τέτοιου είδους απαγορεύσεις, «κυρώσεις» και «εμπάργκο» δημιουργούν προβλήματα είτε στις εφοδιαστικές αλυσίδες (πρώτες ύλες, ανταλλακτικά, εξαρτήματα) είτε στην πρόσβαση σε αγορές· αλλά στον καπιταλισμό δεν υπάρχουν κενά. Αυτά τα προβλήματα λύνονται (ή γίνεται προσπάθεια να λυθούν) με διάφορες εναλλακτικές. Για παράδειγμα η ρωσική παραγωγή μπορεί να καλύψει τις ελλείψεις των νοτιοκορεατικών βιομηχανιών σε φθοριούχο υδρογόνο, ένα αέριο που χρειάζεται για την κατασκευή των οθονών πλάσματος και των τσιπ· ένα απ’ τα στοιχεία των ιαπωνικών απαγορεύσεων… (Το Τόκιο ελέγχει το 80% της παγκόσμιας αγοράς φθοριούχου υδρογόνου, και οι νοτιοκορεατικές εταιρείες αγόραζαν το 45% των αναγκών τους απ’ την ιαπωνία).

Δημιουργούνται έτσι πιο σφικτά «οικονομικά μπλοκ» – σε αναμέτρηση μεταξύ τους…

(φωτογραφία: Αντι-ιαπωνική διαδήλωση στη Σεούλ, τον περασμένο Απρίλη, με θέμα την αναγνώριση και την αποζημίωση των αιχμάλωτων κορεατισσών στα ιαπωνικά σεξουαλικά κάτεργα του Β παγκόσμιου…)

Κορεατική χερσόνησος

Σάββατο 25 Μάη. Με τόσα που έχει στο κεφάλι του το ψόφιο κουνάβι, δεν έχει όρεξη να ασχοληθεί με τον “φίλο” Κim – όσο αυτός κάθεται ήσυχος… Για την ακρίβεια: οι σωματοφύλακες κέρδισαν τελικά τον περσινό γύρο, «παγώνοντας» την επίθεση ειρήνης του μπλοκ του Βλαδιβοστόκ· και έπεισαν το ψόφιο κουνάβι ότι αυτά τα νόμπελ ειρήνης είναι βλακείες (είχε πάρει ένα ο μισητός Obama…), οπότε στην τελευταία συνάντηση του με τον Κim στο Ηanoi τον περασμένο Φλεβάρη, «σφύριξε» τη λήξη οποιασδήποτε συζήτησης.

Έτσι όπως είναι τώρα η κατάσταση, μπορεί μεν το μπλοκ του Βλαδιβοστόκ να έχει εξασφαλίσει κάποια στρατιωτική ύφεση γύρω απ’ την χερσόνησο· ωστόσο αυτό ήταν μόνο η αρχή του σχεδιασμού του. Και παρά την «εγκατάλειψη» του θέματος απ’ το ψοφιοκουναβιστάν, όχι μόνο ο Ειρηνικός παραμένει το νο 1 μέτωπο του 4ου παγκόσμιου πολέμου, αλλά επιπλέον το «κορεατικό ζήτημα» παραμένει προνομιακό για ένα σοβαρό στρίμωγμα του αμερικανικού ιμπεριαλισμού. Για μια πιο επίσημη “έξωσή” του, κατ’ αρχήν τυπικά.

Τίποτα δεν φαίνεται να κουνιέται αυτή τη στιγμή. Ενστικτώδικα υποθέτουμε ωστόσο ότι οι 4 του μπλοκ του Βλαδιβοστόκ έχουν τα περιθώρια να προχωρήσουν πανηγυρικά στο επόμενο στάδιο της επίθεσης ειρήνης· προσκαλώντας το ψόφιο κουνάβι (και υπολογίζοντας ότι θα αρνηθεί): η επίσημη υπογραφή ειρήνης μεταξύ Σεούλ και Πγιονγκγιάνγκ με την εγγύηση της Μόσχας και του Πεκίνου θα είναι κάτι πολύ περισσότερο από κίνηση εντυπώσεων. Σε σχέση, ακόμα, και τους υπόλοιπους “μπελάδες”…

(φωτογραφία: Ενδο-κορεατική συνάντηση πανεπιστημιακών πριν 3 ημέρες.)

Μπλοκ του Βλαδιβοστόκ

Πέμπτη 2 Μάη. Όταν μια «χαζή» αλεπού σαν τον Putin και ένας «little rocket man» σαν τον Kim κουβεντιάζουν μεταξύ τους για δύο ώρες και οι αντιπροσωπείες των συμβούλων τους για άλλες τρισήμισυ και, μετά απ’ αυτά, βγαίνουν και κάνουν γενικόλογες δηλώσεις, μπορεί να είναι κανείς σίγουρος: κουβέντιασαν πολύ σοβαρά και συγκεκριμένα πράγματα· και έχουν τους λόγους τους να περάσει αυτή η δημόσια επαφή όσο πιο «ντούκου» γίνεται. Πουλάνε συμβουλισμούς και κρατάνε την ουσία για πάρτη τους…

Όταν, όμως, την ίδια ακριβώς ημέρα, στις 25 Απρίλη, ο γραμματέας του ρωσικού συμβουλίου ασφαλείας Nikolai Ratrushev (σύμβουλος, εννοείται, του Putin…) «πετάγεται» ως την Σεούλ για να τα πει με τον νοτιοκορεάτη Moon – κι εκεί οι ανακοινώσεις δεν ήταν καν γενικόλογες, ήταν σκέτα «μηδενικές» – τότε όποιος θέλει σιγουρεύεται ακόμα περισσότερο πως «αυτοί εκεί πέρα κάτι σχεδιάζουν». Το ότι την επόμενη ημέρα, στις 26 Απρίλη, η «χαζή» αλεπού ταξιδεύει στο Πεκίνο (για το φόρουμ των δρόμων του μεταξιού βέβαια – μια χαρά «πάρτυ»!) για να τα ξαναπεί από κοντά με τον Xi (και να τον ενημερώσει για τα της συνάντησής με τον Kim, όπως ξεκαθάρισε) είναι, απλά, το λογικό επιστέγασμα. Μέσα σε δυο ημέρες, στις 25 και στις 26 Απρίλη, τα μέλη του μπλοκ του Βλαδισβοστόκ συναντήθηκαν με τρόπους φανερούς μεν δημόσια, αλλά εύκολο να υποτιμηθούν έως να αγνοηθούν – απ’ όσους θα βολεύονταν έτσι…

Τι μπορεί να «ψήνει» το μπλοκ του Βλαδιβοστόκ με κέντρο την κορεατική χερσόνησο; Οι κατάσκοποι της ασταμάτητης μηχανής δεν κατάφεραν να μάθουν (ή έτσι λένε…). Ωστόσο μια κουβέντα του Putin (μετά τις επαφές με τον Kim), που απορρίφθηκε σχεδόν ακαριαία απ’ την Ουάσιγκτον (απ’ τον Βolton…) ίσως υποδεικνύει «κάτι». Τι είπε η «χαζή» αλεπού; Ότι το ζήτημα της αποπυρηνικοποίησης θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με πολυμερείς διαπραγματεύσεις και εγγυήσεις για την ασφάλεια της βόρειας κορέας. Που σε απλά ελληνικά σημαίνει: όχι το ψόφιο κουνάβι (και οι σωματοφύλακές του) εναντίον του Kim, αλλά στο τραπέζι μαζί και ταυτόχρονα και η Μόσχα, και το Πεκίνο, και η Σεούλ.

Το να προτείνει κάποιος, στα σοβαρά, «πολυμέρεια» στην Ουάσιγκτον του 2019 δείχνει αίσθηση του χιούμορ, ειδικά αν αυτός ο «κάποιος» είναι ο Putin. Η Ουάσιγκτον ακυρώνει τις πολυμερείς συμφωνίες / δεσμεύσεις της την μία μετά την άλλη… Συνεπώς αυτό που δήλωσε κομψά ο Putin (έχοντας συμφωνήσει με τον Kim και όχι μόνο…) είναι ότι η Μόσχα έχει βαρύνοντα λόγο στην υπόθεση· και σ’ όποιον αρέσει. Διότι, όπως ξεκαθάρισε αργότερα το ρωσικό υπ.εξ. «η βόρεια κορέα είναι στη δική μας περιοχή – οι ηπα έρχονται από μακρυά». (Όχι, οι λέξεις «το ημισφαίριό μας» δεν ειπώθηκαν).

Φυσικά η Ουάσιγκτον έχει πολλές «χιλιάδες τόνους διπλωματίας» και για την ανατολική Ασία. Τι θα κάνουν όμως αυτοί οι τόνοι αν (λέμε αν…) κάποια στιγμή στο κοντινό μέλλον Σεούλ και Πγιονγκγιάνγκ υπογράψουν την θρυλική και πολυαναμενόμενη «συμφωνία ειρήνης» μεταξύ τους, με εγγυητές την Μόσχα και το Πεκίνο;

Μπλοκ του Βλαδιβοστόκ

Τρίτη 23 Απρίλη. Χωρίς τις φανφάρες των συναντήσεών του με το ψόφιο κουνάβι, ο βορειοκορεάτης Kim θα συναντηθεί την ερχόμενη Παρασκευή με τον Putin, στο Βλαδιβοστόκ. Είναι η πρώτη τέτοια συνάντηση των δυο – ίσως η ιστορία την κρίνει σαν ένα «ραντεβού της νεμέσεως» – απέναντι στο ψοφιοκουναβιστάν. Επειδή, ως τώρα, δεν έλειψαν οι μακριά απ’ τα φώτα συναντήσεις αξιωματούχων απ’ τα δύο καθεστώτα, είτε στη Μόσχα είτε στην Πγιονγκγιάνγκ.

Συνεπώς η «συνάντηση κορυφής» έχει (εκτιμάμε) έχει επιφανειακά συμβολικό χαρακτήρα· αλλά στην πράξη δεν μπορεί παρά να σχετίζεται με μια ορισμένη κλιμάκωση των σχέσεων που ήδη υπάρχουν. Τα χερσαία σύνορα της βόρειας κορέας με την ρωσία (17 χιλιόμετρα) και την κίνα (1420 χιλιόμετρα) είναι αυτά που δεν ελέγχουν η Ουάσιγκτον και οι σύμμαχοί τους. Με δεδομένο ότι η Μόσχα (όπως και το Πεκίνο) θεωρούν τις αμερικανικές τιμωρίες κατά του βορειοκορεατικού καθεστώτος από «υπερβολικές» ως «παράνομες», υπάρχουν κοινά συμφέροντα για την παραβίασή τους. Εκκρεμεί ένας ρωσικός αγωγός φυσικού αερίου προς την Πγιονγκγιάνγκ, η σταθερή μονιμοποίηση των σιδηροδρομικών δρομολογίων μεταξύ τους, και η οργανωμένη μετανάστευση βορειοκορεάτικης εργασίας προς την βιομηχανική περιοχή του Βλαδιβοστόκ. Αυτά είναι λίγο πολύ τα φανερά. Οπωσδήποτε θα υπάρχουν και άλλα.

Είναι λογικό (αλλά πρέπει να δούμε, αν δούμε, τις μορφές που θα πάρει) ότι η Μόσχα και το Πεκίνο θα πρέπει να εξασφαλίσουν τον βασικό στόχο του Kim, την καπιταλιστική ανάπτυξη του καθεστώτος του· αυτόν που προσπαθεί να «πνίξει» το ψοφιοκουναβιστάν με τις “κυρώσεις”… Απ’ τη μεριά του νότου ωστόσο, αν ο Moon θέλει να πείσει (κατ’ αρχήν το εσωτερικό κοινό του) ότι μπορεί όντως να μεθοδεύσει την ενδο-κορεατική συνεννόηση ακόμα και χωρίς την άδεια της Ουάσιγκτον, θα πρέπει να κάνει κάποια δικά του, ειδικά βήματα.

Αυτός είναι διαφορετικός λογαριασμός.

Μπλοκ του Βλαδιβοστόκ – και περισσότερα

Σάββατο 20 Απρίλη. Τις επόμενες ημέρες (η ακριβής ημερομηνία δεν λέγεται, για λόγους ασφαλείας…) ο Kim της Πγιονγκγιάνγκ θα συναντήσει τον Putin της Μόσχας – επισκεπτόμενος «κάπου» την ρωσία. (Ίσως το Βλαδιβοστόκ). Ουάου! Είναι η πρώτη τέτοια συνάντηση – και η διεθνής συγκυρία θα μπορούσε να την χαρακτηρίσει «αναγκαία». Αν όχι για την ουσία, σίγουρα για τις εντυπώσεις.

Η ρωσία έχει σύνορα με την βόρεια κορέα. Χερσαία σύνορα που δεν ελέγχονται απ’ την Ουάσιγκτον είναι (ή μπορεί να γίνουν) πολύτιμα. Όχι, δεν εννοούμε ότι η Μόσχα θα σπάσει τις κυρώσεις κατά της Πγιονγκγιάνγκ – το κάνει ήδη.

Νοτιότερα ίσως μπαίνει σε κίνηση μια διαδικασία με ιστορικό βάθος και τωρινό πολιτικό βάρος. Εκατόν τρεις (103) βιετναμέζοι, επιζώντες του πολέμου στο βιετνάμ ή/και μέλη των οικογενειών τους, απ’ τους 9000 που σφάχτηκαν απ’ τον νοτιοκορεατικό στρατό (σύμμαχο, τότε, του αμερικανικού) σε 17 (βορειο)βιετναμέζικα χωριά, ζητούν απ’ την κυβέρνηση του Moon να αναγνωρίσει την σφαγή, να ερευνήσει για τους υπεύθυνους, μια επίσημη συγγνώμη και αποζημιώσεις.

Υπάρχει ήδη νοτιοκορεατικό κίνημα υπέρ τους· και δεν αποκλείεται ο Moon να ανταποκριθεί σε κάποιοα βαθμό (ειδικά όταν η Σεούλ μαζί με την Πγιονγκγιάνγκ έχουν ανάλογες δίκαιες αξιώσεις σε βάρος του Τόκιο για την κατοχή της κορεατικής χερσονήσου). Το ενδιαφέρον (το δικό μας οπωσδήποτε) βρίσκεται όμως πιο πέρα: στη σχέση του τωρινού βιετναμέζικου καθεστώτος με την Ουάσιγκτον και στις εύλογες μνήμες (και όχι μόνο) των αμερικανικών σφαγών εκεί, απ’ το 1962 ως το 1975. Η απαίτηση απέναντι στη Σεούλ θα πρέπει να είναι ο προπομπός των απαιτήσεων απέναντι στην Ουάσιγκτον – κι αυτές οι τελευταίες, αν ποτέ διατυπωθούν, θα είναι τέτοιου μεγέθους ώστε δεν μπορούμε καν να φανταστούμε τις συνέπειές τους…

Το καθεστώς της νότιας κορέας ήταν δικτατορικό συνεχώς ως το 1987 – «προϊόν», αν μπορεί κανείς το πει έτσι, του διαρκούς 3ου παγκόσμιου πολέμου στην ανατολική ασία, και του αμερικανικού ιμπεριαλισμού. Η διαίρεση της κορεατικής χερσονήσου είναι το έσχατο απομεινάρι εκείνης της εποχής· το οποίο η Ουάσιγκτον θέλει να κρατήσει με νύχια και δόντια.

Οι απαιτήσεις των 103 βιετναμέζων σημαίνει πολύ περισσότερα από μια υπόθεση «εθνικής δικαίωσης» όπως, ίσως, νομίζουν όσοι σκέφτονται ελληνικά. Είναι ανάκληση όλης της ιστορίας μιας μεγάλης έκτασης της ανατολικής ασίας κάτω απ’ τις προσταγές, της αρβύλες και τις βόμβες της Ουάσιγκτον και των τότε συμμάχων της (σαν διάδοχης αποικιοκρατικής δύναμης μετά την γαλλία, την αγγλία, την ολλανδία…)

Το τι μπορεί να πυροδοτήσει μια τέτοια ανάκληση της ανατολικοασιατικής συλλογικής μνήμης σε μια ιστορική περίοδο όπου η Ουάσιγκτον προσπαθεί να κρατήσει την επιρροή της εκεί απειλώντας νέους πολέμους, θα φανεί. Σιγά σιγά ή και πιο γρήγορα.

Κορέες

Τρίτη 16 Απρίλη. …Θέλω να το ξεκαθαρίσω για μια ακόμα φορά ότι είμαι απόλυτα αποφασισμένος να εργαστώ με την κυβέρνηση της νότιας κορέας για να γράψουμε ένα καινούργιο κεφάλαιο στην ιστορία των λαών μας, ένα κεφάλαιο ειρήνης και αμοιβαίας ευημερίας… Οι ηπα πιέζουν την κυβέρνηση της νότιας κορέας για να καθυστερήσουν τις εξελίξεις και να εμποδίσουν την εφαρμογή των ενδο-κορεατικών συμφωνιών… Η κυβέρνηση της νότιας κορέας πρέπει να γίνει συνήγορος των συμφερόντων του κορεατικού λαού αντί να ενεργεί σαν «μεσάζοντας»…

Αυτά, μεταξύ άλλων, δήλωσε ο βορειοκορεάτης Kim μιλώντας πριν λίγες μέρες στο συνέδριο του κόμματός του. Με δεδομένο ότι στην ίδια ομιλία ξεκαθάρισε ότι ενδιαφέρεται μεν για μια ακόμα συνάντηση με το ψόφιο κουνάβι αλλά «όχι με τα ίδια μυαλά» όπως στο Hanoi, η Πγιονγκγιάνγκ φαίνεται διατεθειμένη να κάνει όσα της αναλογούν για να παρακαμφθεί η Ουάσιγκτον σε ότι αφορά την κορεατική χερσόνησο. Αλλά αυτά που της αναλογούν είναι το σχετικά πιο εύκολο κομμάτι της ιστορίας.

Τα δύσκολα πέφτουν στον νοτιοκορεάτη Moon…