Tag: νόμοι σχέσεις

Τι έχεις Γιάνη; Τι είχα πάντα…

Παρασκευή 24 Αυγούστου. Ο κυρ Γιάνης απέμεινε σαν απόκληρος, περιπλανώμενος κούκος. Που κάθε τόσο αναγγέλει την σωτηρία του (καπιταλιστικού) κόσμου, της (καπιταλιστικής) ε.ε., ή ακόμα και του ελλαδιστάν, μέσω κάποιου «κόμματος» με ευφάνταστο όνομα. (Άλλωστε είναι η ιδιοφυία πίσω απ’ το “moderate plan”, που τόσο γρήγορα ξεχάστηκε…)

Αν έχει κανείς το περιθώριο να αντιληφθεί την περίπτωσή του μέσα στις γενικότερες αισθητικές και ιδεολογικές προδιαγραφές της καπιταλιστικής κρίσης / αναδιάρθωσης, τότε ναι, ο κυρ Γιάνης κάτι εκφράζει: την παρακμή των παλιών «φορέων» των επιστημών του κεφάλαιου (μηχανοποιούνται όλο και περισσότερο…), και εν προκειμένω της «οικονομολογίας», που ξεπέφτουν σε θεατρινισμούς, φλυαρίες και δημόσιες σχέσεις. Ο κυρ Γιάνης θα ήθελε να γίνει ένας Ζίζεκ του financial management (που εν τω μεταξύ έγινε engineering…). Κατέληξε ένα θηλαστικό της orientalιστικής ιντελιγκέντσιας, παρατημένο στους στάβλους των μήντια. Πόρκα μιζέρια!!!

Ωστόσο ο κυρ Γιάνης υπάρχει. Μέσ’ την «κακία» που πιάνει εκείνους που ήθελαν να αποθεώνονται σα «σωτήρες» αλλά κατάντησαν «γλάστρες», λέει διάφορα. Ιδού ένα μικρό αλλά ενδιαφέρον απόσπασμα από στιχομυθία του στην πολύ πρόσφατη συνέντευξή του στην γερμανική καθεστωτική bild (όχι, πια, σαν sex maschine…):

…

Bild: Ποιός είπε ψέμματα;

Varoufakis: «Όλοι! Οι ελληνικές κυβερνήσεις, το ΔΝΤ, η ΕΚΤ, όλοι. Και σ’ εσάς τους γερμανούς είπε χοντρά ψέμματα η κ. Μέρκελ, δυο φορές. Την πρώτη φορά ήταν όταν μίλησε στην βουλή για το πρώτο πρόγραμμα διάσωσης και είπε ότι αυτό ήταν μια πράξη αλληλεγγύης προς τους Έλληνες, ενώ τα χρήματα προορίζονταν μόνο για την σωτηρία των γερμανικών και των γαλλικών τραπεζών οι οποίες, ενάντια σε κάθε λογική, είχαν δανείσει πολλά λεφτά στο ελληνικό κράτος και την ολιγαρχία».

Bild: Όμως οι τράπεζες – κυρίως οι ελληνικές τράπεζες – διασώθηκαν έτσι ώστε το ελληνικό κράτος δεν κατέρρευσε, συνέχισε να έχει πρόσβαση σε ρευστό, και μπόρεσε να πληρώνει μισθούς και συντάξεις…

Varoufakis: «Δεν ήταν οι ελληνικές τράπεζες που σώθηκαν. Ήταν η Deutsche Bank και οι υπόλοιπες γαλλικές και γερμανικές τράπεζες. Σε ότι αφορά τις ελληνικές τράπεζες και το κράτος, δεν θα έπρεπε να έχουν διασωθεί – έπρεπε να μας επιτραπεί να χρεωκοπήσουμε , να υποφέρουμε απ’ τις συνέπειες αλλά ύστερα να μπορέσουμε να ξανασταθούμε στα πόδια μας και να προχωρήσουμε – κάτι που αυτά τα bailout το εμπόδισαν».

…

Αυτό είναι κάτι που, αν δεν κάνουμε λάθος, ο κυρ Γιάνης ΔΕΝ το είχε πει – σίγουρα όχι σαν υπουργός. Ότι, δηλαδή, «καλύτερα το αισχρό τέλος μιας χρεωκοπίας (και της εξόδου απ’ το ευρώ) παρά το αίσχος των μνημονίων».

Ωστόσο, πέρα απ’ οτιδήποτε άλλο, πρόκειται για σκληρά νεοφιλελεύθερη άποψη – κι ας θέλει ο κυρ Γιάνης να παρουσιάζεται σαν «σοσιαλ-κάτι». Ήταν οι σκληροπυρηνικοί αμερικάνοι νεοφιλελεύθεροι που, μετά την χρεωκοπία της Lehman Bros τον Σεπτέμβρη του 2008, υποστήριζαν ότι θα έπρεπε να «αφεθούν όλες οι προβληματικές τράπεζες» να χρεωκοπήσουν, αφού τέτοιος είναι ο νόμος του καπιταλισμού… Και ήταν αντίθετοι με τις πανάκριβες «διασώσεις» / bailout τραπεζών (με κρατικό χρήμα) που ξεκίνησαν αρχικά στις ηπα και επεκτάθηκαν στη συνέχεια σ’ όλον τον καπιταλιστικό βορρά… Επειδή είναι αντίθετοι σε κάθε εμπλοκή του κράτους στην «φυσιολογική λειτουργία της αγοράς», που ξεκαθαρίζει τα σάπια απ’ τα ζωντανά…

Ήταν, λοιπόν, ο πιο epic υπουργός οικονομικών της «πρώτης φοράς αριστεράς» ένας undercover σκληροπυρηνικός νεοφιλελεύθερος; Ήθελε να αφεθούν οι «νόμοι της αγοράς» να ξεκαθαρίσουν το ελληνικό (καπιταλιστικό) τοπίο και ύστερα, όσοι επιζήσουν, να ξεκινήσουν σε «υγιείς βάσεις» δραχμούλα την δραχμούλα και δεκάρα την δεκάρα; Και το γκουβέρνο που υπηρετούσε μήπως είχε κι αυτό τίποτα ανομολόγητες σαδο-μαζοχιστικές (νεοφιλελεύθερες) φαντασιώσεις;

Ή ο ναρκισσισμός της εξουσίας, παρά την γοητεία του είναι, τελικά, βαριά διαταραχή και ο κυρ Γιάνης (όπως και πάμπολοι άλλοι….) δεν ξέρει (ούτε ήξερε ποτέ) τι λέει;

(Ακόμα κι έτσι, ο κυρ Γιάνης ανήκει στην εποχή. Είναι “επώνυμος”, αλλά ένας ανάμεσα σε πολλά εκατομμύρια: είτε τρελαμένους, είτε που πουλάνε τρέλα…)

(φωτογραφία: Ααααααάχ!!! Άλλες εποχές!…)

Σκέτη γκρίνια

Τετάρτη 22 Αυγούστου. …Η ευρώπη δεν πρέπει να επιτρέπει στις ηπα να δρουν πάνω απ’ τα κεφάλια μας και με δικό μας κόστος. Γι’ αυτό το λόγο είναι απαραίτητο να ενισχύσουμε την αυτονομία της ευρώπης δημιουργώντας κανάλια πληρωμών ανεξάρτητα απ’ τις ηπα, δημιουργώντας το ευρωπαϊκό νομισματικό ταμείο και ένα ανεξάρτητο σύστημα swift…

Αυτό δήλωσε χτες με άρθρο του στην γερμανική καθεστωτική Handelsblatt ο γερμανός υπ.εξ. Heiko Maas. Το “swift” είναι κλειδί στην αμερικανική τακτική επιβολής κυρώσεων: είναι ένα ηλεκτρονικό σύστημα διακανονισμού (συμψηφισμού) των πληρωμών μέσω τραπεζών, με έδρα το βέλγιο. Ωστόσο, στο βαθμό που συμμετέχει, ελέγχεται (και) απ’ την αμερικανική κεντρική τράπεζα, με την έννοια της κατασκοπείας. Το 2012, για παράδειγμα, η fed κατέσχεσε ένα ποσό που πλήρωσε ένας δανός επιχειρηματίας σε γερμανική τράπεζα για να αγοράσει μια ποσότητα κουβανικών πούρων που ήταν «κάτω από κυρώσεις». Κι αν αυτή είναι μια ενδεικτική περίπτωση, πολύ περισσότερα καταλαβαίνει ο καθένας όταν πρόκειται για εμπόριο με «απαγορευμένες οντότητες», ιρανικές, κινεζικές, ρωσικές, νοτιοκορεάτικες, βορειοκορεάτικες, τουρκικές, κλπ.

Στα λόγια το Βερολίνο επιδιώκει τον περιορισμό της νομισματικής ηγεμονίας της Ουάσιγκτον. Ωστόσο αυτό το «άλλο swift» δεν φτιάχνεται απ’ την μια μέρα στην άλλη, και δεν φτιάχνεται με λόγια του αέρα. Η Μόσχα έχει φτιάξει κάτι αντίστοιχο για τις τράπεζές της, και ενδεχομένως αυτό να έχει γίνει σε συνεργασία με το Πεκίνο. Η ε.ε. εξακολουθεί να ελπίζει ακόμα σε διαπραγματεύσεις και συμφωνίες με την Ουάσιγκτον. Μόλις πριν λίγες βδομάδες ο Pompeo (υπ.εξ.) και ο Mnuchin (υπ.οικ.) έδειξαν την πόρτα σε μια ευρωπαϊκή αντιπροσωπεία (των αντίστοιχων υπουργών από γερμανία, γαλλία και αγγλία και αξιωματούχους της ε.ε.), που ζήτησαν εξαίρεση συγκεκριμένων ευρωπαϊκών βιομηχανιών απ’ τις κυρώσεις για δουλειές με το ιράν.

Όταν κι αν υπάρξουν χειροπιαστά αποτελέσματα σ’ αυτήν την καπιταλιστική «ανεξαρτητοποίηση» του project europe (ή της ευρωζώνης) απ’ τις ηπα, ο όποιος Haas δεν θα μιλάει με «πρέπει να»…

Ως τότε μπορεί να είναι σκληρός – στα λόγια…

Το δντ ξέρει

Δευτέρα 20 Αυγούστου. Ο ολλανδός Bob Traa, πρώτος «κομισάριος» του δντ για την ελληνική περίπτωση (απ’ τον Οκτώβρη του 2010 ως τον Σεπτέμβρη του 2013) δεν υπήρξε ο πιο αγαπητός άνθρωπος στην Αθήνα. Πως θα ήταν δυνατόν άλλωστε; Όμως να που ο καθεστωτικός τεχνοκράτης κάτι έμαθε. Κάτι που το ξέρουμε πολύ καλά σαν (αυτόνομοι) εργάτες, ωστόσο έχει ενδιαφέρον ότι αυτός το διατυπώνει με την δική του, τεχνοκρατική γλώσσα.

Σε μια συνέντευξή του στην καθεστωτική «καθημερινή» που δημοσιεύτηκε χτες, του γίνεται η πιο κάτω ερώτηση και δίνει την απάντησή του:

Ερώτηση: Τα οργανωμένα συμφέροντα αποτελούσαν μεγάλο εμπόδιο στην εφαρμογή του προγράμματος;

Απάντηση: Κατά την γνώμη μου τα οργανωμένα συμφέροντα εμποδίζουν τις αλλαγές σε όλες τις χώρες και η Ελλάδα είναι μια φυσιολογική χώρα απ’ αυτήν την άποψη. Εντυπωσιάστηκα με την πρόοδο που σημειώθηκε στη μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας στη διάρκεια της παραμονής μου στην Ελλάδα. Χρειάστηκε κουράγιο και αποφασιστικότητα και ιδιαιτέρως από μια κυβέρνηση προσκείμενη στην εργατική τάξη [σ.σ.: εννοεί προφανώς την διετία 2010 – 2011].

Έχω την αίσθηση ότι πολύ πιο αργή ήταν η μεταρρύθμιση στην αγορά προϊόντων, κάτι που θεωρώ μεγάλο πρόβλημα, επειδή οι δύο πλευρές της αγοράς, η εργασία και το κεφάλαιο, μεταρρυθμίζονται με διαφορετικό ρυθμό, κάτι που επηρεάζει την ισορροπία της εξουσίας στην οικονομία και επομένως την κατανομή του εισοδήματος, προσθέτοντας μια ακόμη δυσκολία στο ελληνικό πρόγραμμα.

Τελικά διαπίστωσα ότι το τίμημα αυτής της αντίστασης που προέβαλαν τα οργανωμένα συμφέροντα ήταν πως η Ελλάδα έκανε την προσαρμογή μειώνοντας το εισόδημα και όχι ενισχύοντας την παραγωγικότητα. Νομίζω ότι αυτό είναι πολύ υψηλό τίμημα.

Μια ψυχρή, επαγγελματική, τεχνοκρατική και περιεκτική περιγραφή του ταξικού ανταγωνισμού (για την ακρίβεια: της μονομερούς επίθεσης και νίκης των ντόπιων αφεντικών) αυτά τα 8 χρόνια!!! Ευχαριστούμε κύριε Traa, έτσι ακριβώς έγινε!!!

Έχουμε καταλάβει στο πετσί μας όλες τις λεπτομέρειες…

Κι εμείς ξέρουμε

Δευτέρα 20 Αυγούστου. Ας αποκωδικοποιήσουμε την διαπίστωση του δντ-τεχνοκράτη: όταν «μεταρρυθμίζεται η αγορά εργασίας» (δηλαδή: υποτιμώνται μαζικά και οργανωμένα μεγάλα τμήματα της εργασίας, πρώτα δια νόμου και στη συνέχεια μέσω της μόνιμης πειρατείας των αφεντικών / μαύρης εργασίας) αλλά δεν «μεταρρυθμίζεται η αγορά εμπορευμάτων» (δηλαδή: δεν σπάνε τα οργανωμένα καρτέλ σε όλους τους τομείς), τότε οι τιμές των εμπορευμάτων (ακόμα και εκείνων για την απλή επιβίωση) μένουν σταθερές ή και ανεβαίνουν· ενόσω οι μισθοί (ξεκινώντας απ’ τον βασικό) γκρεμοτσακίζονται. Αυτό κάνει την «φτώχεια» ακόμα πιο έντονη.

Οι τρισκατάρατοι δανειστές (είναι απόλυτα βέβαιο) ζητούσαν απ’ την αρχή και τις δύο «μεταρρυθμίσεις». Μέχρις ενός χρονικού σημείου – μετά κατάλαβαν ότι δεν γίνεται… Όλες οι αντιστάσεις / αντιδράσεις, η «αντιμνημονιακή» ρητορική, αφορούσαν μόνο την υπεράσπιση των αφεντικών, ασχέτως μεγέθους. Ο τρόπος που το έκαναν ήταν απλός: πετώντας την μπάλα όσο πιο μακρυά γινόταν απ’ την κύρια, την βασική πρακτική αντίθεση της ιστορικής περιόδου: κεφάλαιο εναντίον εργασίας!! Οι «μεταρρυθμίσεις» που έθιγαν τ’ αφεντικά ήταν που είτε δεν έγιναν καν, είτε απλά ψηφίστηκαν (για να μην εφαρμοστούν). Αντίθετα, η υποτίμηση της εργασίας (και όχι μόνο των μισθών) έγινε αμέσως, ακαριαία και στην εντέλεια. (Θα επανέλθουμε στη συνέχεια).

Κατά τον Traa αυτή η «μεταρρυθμιστική» ανισορροπία μετατοπίζει τους συσχετισμούς εξουσίας υπέρ του κεφάλαιου. Έχει δίκιο, αλλά μόνο σε δεύτερο χρόνο. Σε πρώτο χρόνο, το γεγονός ότι αποδείχθηκε πανεύκολο να υποτιμηθεί άγρια η εργασία στην ελλάδα («κι αυτό ήταν όλο» απ’ την άποψη της «θεραπείας»…) δείχνει πως εξ αρχής τα ντόπια αφεντικά είχαν το πάνω χέρι – χάρη στην βοήθεια όχι μόνο των φανερών αλλά κυρίως των «αφανών» λακέδων τους. Μέσα απ’ την διαχείριση της κρίσης / αναδιάρθρωσης α λα ελληνικά αυτό που πέτυχαν ήταν να ενισχύσουν ακόμα περισσότερο την κυριαρχία τους.

Εργασία vs κεφάλαιο;

Δευτέρα 20 Αυγούστου. Σαν αυτόνομοι εργάτες είμασταν (δυστυχώς…) οι μόνοι, ελάχιστες δεκάδες, που το φθινόπωρο που έπιανε δουλειά ο κύριος Traa στην Αθήνα ανοίξαμε δημόσια και καθαρά το ζήτημα / μέτωπο που ήταν νο 1 μέσα στην «κρίση»: με το project 30/900. Αν το είχαμε κρατήσει σαν εξυπνάδα μεταξύ μας ή το είχαμε κάνει (άντε μία) προκήρυξη, το εκ μέρους μας «σήκωμα του γαντιού» δίκαια θα είχε περάσει απαρατήρητο. Κάναμε το αντίθετο. Ξεπερνώντας ακόμα και τις δυνατότητές μας προπαγανδίσαμε και τεκμηριώσαμε το ζήτημα δημόσια, εντατικά, για περισσότερα από 3 χρόνια.

Απ’ αυτήν ακριβώς την δημόσια πολιτική / εργατική θέση (μόνο απ’ αυτήν και χάρη σ’ αυτήν) διαπιστώσαμε καθαρά ποιοι και πως στήριξαν όλα αυτά τα χρόνια όχι μόνο την εξουσία που είχαν ήδη τα αφεντικά αλλά και την ενίσχυσή της. Για τα αφεντικά τα ίδια αυτό ήταν αναμενόμενο, συνεπές με τα ταξικά τους συμφέροντα. Όλοι οι υπόλοιποι όμως (κι αναφερόμαστε στην κύρια μάζα του «αντιμνημονιακού», «αντιε.ε.», «αντιγερμανικού» και «ζήτω η δραχμή» εσμού) προδίδοντας ακόμα και τα δικά τους ταξικά συμφέροντα (αν ήταν μισθωτοί, και ήταν χιλιάδες τέτοιοι ανάμεσά τους) αυτοί ήταν που αποδείχθηκαν τα κύρια στηρίγματα, οι ιδανικοί μοχλοί για την ακόμα πιο σκληρή «μετατόπιση της εξουσίας υπέρ του κεφάλαιου». Εννοείται πως αυτός ο εσμός είχε και «πολιτικούς επικεφαλής», είτε κατάφεραν στη συνέχεια να εξαργυρώσουν την «καθοδήγηση» (συ.ριζ.α., βοθρολύματα) είτε όχι (άκρα αριστέρα και οι υπόλοιποι). Το κκε είναι ειδική περίπτωση: ναι, μεν, δεν υιοθέτησε την «αντιμνημονιακή» ρητορική, έκανε όμως κάτι άλλο, εξίσου χρήσιμο στο σύστημα: «συγκράτησε πειθαρχημένες» τις εργατικές του δυνάμεις, για να μην συμπεριφερθούν εργατικά – όπως έπρεπε. Η «γενική πολιτική» και «η συμμαχία με τους μικροαστούς» ισοπέδωσε τα εργατικά συμφέροντα και απ’ αυτή τη μεριά…

Ο καμβάς αυτής της «υποστήριξης απ’ τα κάτω» έχει αναδειχθεί επίσης, εκ μέρους μας: μικροαστισμός / πολιτικός προσοδισμός. Ωστόσο αυτοί είναι εχθροί της τάξης μας (όταν αυτή αποκτάει την συνείδησή της…) με τους οποίους δεν ξεμπερδεύεις απλά αποκαλύπτωντας και «καταγγέλοντάς» τους… Είναι συνέχεια παντού…

«Φτου ξελεφτερία»;

Δευτέρα 20 Αυγούστου. Άσχετα απ’ τις δηλώσεις, τους επετειακούς ψετοαπολογισμούς , και τις συγκρατημένες ή όχι φανφάρες, η «έξοδος απ’ τα μνημόνια» (όσο μπορεί να την θεωρήσει κανείς τέτοια) είναι απλά επισφράγιση του γεγονότος ότι τα ντόπια αφεντικά, αφεντικά ενός καπιταλισμού έντασης εργασίας στο συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος, μαζί με τους κοινωνικούς τους συμμάχους, άντεξαν μια χαρά την απ’ έξω «πίεση» για λειτουργική αναδιάρθρωση τόσο του επιχειρηματικού τους μοντέλου όσο και του ενιαίου κόμματός τους (: του ελληνικού κράτους).

Όσο για εμάς σαν τάξη; Αυτά τα χρόνια ήταν μια μοναδική ιστορική ευκαιρία συνειδητοποίησης. Υπονομεύτηκε, περιγελάστηκε, ποδοπατήθηκε απ’ τα πλήθη της “αγανάκτισης”… Χάθηκε.

Είναι ο καπιταλισμός stupid!

Κυριακή 12 Αυγούστου. Για τα ντόπια αφεντικά, για το ελληνικό κράτος / κεφάλαιο, θα είναι μέρες γιορτινές η 21η και η 22α Αυγούστου; «Βγαίνουμε απ’ το τούνελ, βγαίνουμε!» – γιατί να μην οριστεί η στιγμή σαν «εθνική επέτειος»; Οι φαιορόζ ετοίμαζαν γιορτές (και να οι σούβλες, και να τα κοκορέτσια!) αλλά τους τα χάλασε ο «στρατηγός άνεμος», η αυθαίρετη δόμηση – και οι δημόσιες υπηρεσίες που εποπτεύουν.

Η «έξοδος» αυτή είναι τυπική, και μόνο σαν τέτοια πρέπει να εννοείται. Οι διεθνείς έμποροι χρήματος, που στρίμωξαν το ελληνικό κράτος το 2009, δεν θα είναι «φιλικότεροι» τώρα. Κι έχουν τους λόγους τους.

Γίνεται μια σύγκριση ανάμεσα στον ελληνικό και στον πορτογαλικό καπιταλισμό, με φόντο το πως «συμπεριφέρθηκαν» έχοντας επιφανειακά παρόμοια προβλήματα μετά την όξυνση της παγκόσμιας κρίσης, στα τέλη του 2008. Από την άποψη των μεγεθών η σύγκριση είναι ενδιαφέρουσα: η πορτογαλία έχει περίπου τον ίδιο πληθυσμό με την ελλάδα (10,5 μύρια), έκταση μικρότερη (92 χιλιάδες τετραγωγικά χιλιόμετρα έναντι 132 χιλιάδων της ελλάδας), και «μπήκε σε μνημόνιο». Δανείστηκε πολύ λιγότερα απ’ το ελλαδιστάν (κάτι παραπάνω από 70 δις) – δεν είναι μύθος ότι τα (πολιτικά) «δάνεια σωτηρίας» προς το ελληνικό κράτος είναι, σαν ποσό, το μεγαλύτερο ever στην ιστορία του καπιταλισμού!!! Η Λισσαβώνα «βγήκε απ’ το τούνελ» στα τρία χρόνια, και ακολούθησε αυτό που έλεγε το εγχειρίδιο: (καπιταλιστική) ανάπτυξη. Η ανεργία έπεσε κάτω απ’ το 10% (με πολύ μικρότερη «μαύρη» εργασία απ’ ότι εδώ) ενώ πρόσφατα η «αριστερή» κυβέρνηση αύξησε τον βασικό μισθό στα 600 ευρώ. Το πιο χαρακτηριστικό είναι ότι το 2008 το πορτογαλικό αεπ ήταν κατά 25% μικρότερο απ’ το ελληνικό· το 2018 είναι κατά 25% μεγαλύτερο. (Τα νούμερα μας είναι χοντρικά).

Η σύγκριση τελειώνει εδώ! Το πορτογαλικό κράτος / κεφάλαιο / κοινωνία έχει εντελώς διαφορετική πολιτική ιστορία (και άρα εθνική ιδεολογία) απ’ το ελληνικό· κι αυτή η διαφορά αποδείχθηκε στρατηγικής σημασίας. Ως το 1974, όταν έγινε η αντι-ιμπεριαλιστική, αριστερή εξέγερση μεγάλου μέρους του στρατού ρίχνοντας την επί 36 χρόνια χούντα του Σαλαζάρ (η επανάσταση των γαρυφάλλων όπως ονομάστηκε) η πορτογαλία είχε αποικίες. Με πιο σημαντικές την αγκόλα και την μοζαμβίκη. Το 1975, με αριστερή μετεπαναστατική κυβέρνηση στη Λισσαβώνα, η αγκόλα και η μοζαμβίκη κήρυξαν την ανεξαρτησία τους· αν και οι ιδιαίτερες οικονομικές, εμπορικές και γλωσσικές σχέσεις παρέμειναν, όπως έχει συμβεί με όλα τα αποικιοκρατικά πρωτοκοσμικά καθεστώτα.

Σε κάθε περίπτωση: στην πορτογαλία υπήρχε (και υπάρχει) αυτό που ιστορικά έχει ονομαστεί αστική τάξη· ή το μεταμοντέρνο διάδοχό της. Εκείνο το ηγεμονικό κοινωνικό στρώμα δηλαδή που, παρά τις εσωτερικές διαιρέσεις και αντιπαλότητές του, σε περίπτωση κινδύνου (και η «κρίση» ήταν τέτοιος) μπορούν να αναλάβουν την διαχείριση των προβλημάτων με ορθολογικό τρόπο. Κι έτσι συνέβη. Στην πορτογαλική σκηνή η αναγνώριση ότι «όντως έχουμε προβλήματα σαν κράτος / κεφάλαιο» ήταν διακομματική, απ’ την δεξιά ως την κομμουνιστική αριστερά. Συνεπώς τα βασικά της «συνταγής μεταρρυθμίσεων» εφαρμόστηκαν (συμπεριλαμβανομένου του εκσυγχρονισμού της δημόσιας διοίκησης). Φυσικά αυτό είχε σοβαρές συνέπειες για 3 χρόνια, ειδικά για την εργατική βάση του πορτογαλλικού καπιταλισμού: μείωση των μισθών, αύξηση της ανεργίας.

Α λα ελληνικά 1

Κυριακή 12 Αυγούστου. Στην ελλάδα δεν υπάρχει ούτε υπήρξε ποτέ (από καταβολής ελληνικού κράτους) εντόπια αστική τάξη με πολιτική και ιδεολογική ηγεμονία και ικανότητα σχεδιασμού. Ως γνωστόν η ελληνική αστική τάξη, λόγω του είδους των οικονομικών δραστηριοτήτων της (εμπόριο, τράπεζες, εφοπλισμός) ήταν διάσπαρτη στην ευρώπη, στη ρωσία και στην οθωμανική αυτοκρατορία· και ποτέ δεν είδε στο μικροσκοπικό ελληνικό κράτος τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο από ένα (ανάμεσα σε άλλα) εργαλεία για την υπεράσπιση των συμφερόντων της· αν και όποτε χρειαζόταν. Κατά τα υπόλοιπα άφησε την διοίκηση στους εντόπιους πολιτικά προσοδικούς μηχανισμούς που ήταν ήδη διαμορφωμένοι (σαν «τύπος εξουσίας») απ’ τα χρόνια της φεουδαρχίας.

Είναι μόνιμο στην ιστορία: η εθνική ιδεολογία των ελλήνων δεν διαμορφώθηκε σαν ιδεολογία της αστικής τους τάξης. Αλλά σαν ιδεολογία του γεω/πολιτικού προσοδισμού. Και μάλιστα διπολική (δηλαδή παρανοϊκή): είμαστε φουκαράδες («ψωροκώσταινα») αλλά ο κόσμος μας χρωστάει («του δώσαμε τα φώτα του πολιτισμού»).

Το κοινωνικό στρώμα που διαμορφώθηκε σαν ηγεμονικό στα ‘90s, όταν ο συνδυασμός ευρωπαϊκών επιδοτήσεων, ανάπτυξης / διεθνοποίησης του ντόπιου οργανωμένου εγκλήματος και, κυρίως, μαζικής άγρια υποτιμημένης εργασίας μεταναστών / μεταναστριών «έφερε πλούτο», αυτό που ονομάστηκε «μεσαία τάξη» α λα ελληνικά, δεν ήταν αστικής προέλευσης και ιδεολογίας. Ήταν νεόπλουτοι μικροαστοί, ικανοί στις λαμογιές και στην αρπαχτή, ικανοί στις πολιτικές προσόδους, κι ως εκεί. Η ιδεολογία τους ήταν η μοναδική ιστορικά «ελληνική»: είμαστε γαμάτοι (πάψαμε να είμαστε «φουκαράδες»…) και όλος ο κόσμος μας χρωστάει («τα φώτα…»)

Όταν το 2009 και στις αρχές του 2010 εμφανίστηκαν «κάποιοι» και τους είπαν «έχετε σοβαρά προβλήματα» η μαζική καθεστωτική αντίδραση, κοινωνική και πολιτική, ήταν ακριβώς αντίθετη απ’ ότι οπουδήποτε αλλού εις τα ευρώπας: όχι, μόνο, δεν έχουμε κανένα πρόβλημα, αλλά το πρόβλημα είσαστε εσείς οι κερατάδες (το δντ, η γερμανία…) που θέλετε να μας πάρετε τις ομορφιές μας (: τα πετρέλαιά μας…).

Φυσικά, στις κατ’ ιδίαν κουβέντες, στις παρέες και στα οικογενειακά τραπέζια, οι κατάρες για το Α και το Β και το Γ (στο ελληνικό κράτος / κεφάλαιο) ποτέ δεν είχαν λείψει, ποτέ δεν έλειψαν, πότε δεν θα λείψουν. Όμως «άλλο τι λέμε μεταξύ μας, κι άλλο τι λέμε στους ξένους». Λοιπόν: ΔΕΝ ΕΧΟΥΜΕ ΚΑΝΕΝΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑ, ΕΜΠΡΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΟ ΕΑΜ!!! (Το ξεχάσατε; Γεμίσαμε τότε στρατηγούς και οικονομολόγους, με τα όπλα παρά πόδας…)

Αυτή η ήταν η πολιτική και ιδεολογική διαχείριση του πράγματος, που ξεκίνησε με αίμα στις 5 Μάη του 2010, για να μην τολμήσει ο Παπαντρέου ο Γ να πειράξει τα κυκλώματα και τους μηχανισμούς… Πρακτικά (και με τρόπο που σε τρίτους θα έμοιαζε μυστηριώδης) οτιδήποτε αφορούσε την υποτίμηση της εργασίας (βασικό αλλά όχι μοναδικό στοιχείο της καπιταλιστικής διάσωσης) πέρασε μια χαρά! Οτιδήποτε, όμως, αφορούσε τα κυκλώματα και τους μηχανισμούς, απ’ τους ιδιοκτήτες των ταξί μέχρι… έμεινε ανέγγιχτο, με λυσσασμένη υπεράσπιση και λυσσασμένο μίσος κατά των «κατακτητών».

Κατ’ αυτό τον τρόπο το ελλαδιστάν έδειξε τα σωθικά διεθνώς. Έδειξε, δηλαδή, ότι ενώ είναι καπιταλιστικότατο, ενώ υπάρχει μια πολυεθνική εργατική τάξη που υφίσταται άγρια εκμετάλλευση πάνω και, κυρίως, κάτω απ’ τους νόμους, δεν διαθέτει κάποιο ηγεμονικό στρώμα «αστικού τύπου» που να θεωρεί εαυτόν υπεύθυνο για την ορθολογική διαχείριση της συσσώρευσης. Απ’ τις αρχές του 2010 ως τον Αύγουστο του 2018, για τους έλληνες (κοινωνία και πολιτική σκηνή) οι άλλοι έφταιγαν, οι άλλοι φταίνε – τελεία!

Ελλείψει, λοιπόν, ορθολογικού κρατικού συνομιλητή, με ικανότητα σχεδιασμού και εφαρμογής των σχεδίων, τι έμαθαν οι διεθνείς έμποροι χρήματος; Αυτό που το 2009 υποψιάζονταν: αυτοί (το ελλαδιστάν) σαν πελάτες είναι κατάλληλοι μόνο για να τζογάρεις πάνω τους.

Αλα ελληνικά 2

Κυριακή 12 Αυγούστου. Υπήρξε στο παρελθόν μια «περιθωριακή» μεν αλλά τολμηρή άποψη, μαρξιανής μάλιστα προέλευσης, που υποστήριζε ότι αφού στην ελλάδα δεν υπήρξε εντόπια αστική τάξη, τα ιστορικά της καθήκοντα θα έπρεπε να τα αναλάβει … η εργατική! Όπου αυτή η ντόπια εργατική τάξη, αναλαμβάνοντας τα καθήκοντα της ανύπαρκτης αστικής, θα έπρεπε να κατακτήσει (επαναστατικώ τω τρόπω…) την εξουσία, για να πετύχει την «εθνική ολοκλήρωση» (δηλαδή την κατάληψη / «απελευθέρωση» των εδαφών όπου κάποτε υπήρχε ελληνική αστική τάξη, κυρίως στη Μ. Ασία). Και, μετά απ’ αυτό, να προχωρήσει στον σοσιαλισμό και στον κομμουνισμό… Ήταν μια άποψη που γέννησε τέρατα. Ευτυχώς, στη διάρκεια αυτών των 8 χρόνων, δεν αναβίωσε! Αναβίωσε μόνο ο “εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας”, ο Κολοκοτρώνης (θυμάστε τις αφίσες και τις προσκλήσεις για τις παρελάσεις της 28ης Οκτώβρη του 2011;) και το εαμ…

Το παράδοξο, λοιπόν, ότι το «ελληνικό πρόβλημα» έμεινε για χρόνο ρεκόρ στη «θερμοκοιτίδα» του πολιτικού δανεισμού (8 χρόνια), έχει εξήγηση που την ξέρουν οι πάντες εκτός συνόρων: εκεί δεν έχουν κανένα πρόβλημα, το μόνο πρόβλημα που αναγνωρίζουν είναι οι άλλοι… Στην αρένα (ή και ζούγκλα) του διεθνούς χρηματοπιστωτισμού, δεν είναι αυτό που σε κάνει αξιόχρεο. Η «έξοδος απ’ το τούνελ των μνημονίων» είναι είσοδος στους βάλτους του εμπορίου χρήματος. Και παρότι (ελλείψει εμπιστοσύνης…) το ελλαδιστάν θα βγει με λουρί, η αιτία που έκοψε τα πανηγύρια της «εξόδου» (οι 93 νεκροί από μια φωτιά λίγης ώρας) είναι απλά η αλληγορία της ελληνικής ιστορικής πραγματικότητας: αφού δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα, δεν υπάρχει και καμία έξοδος κινδύνου…

(φωτογραφίες: Στα τέλη Δεκέμβρη του 2014, μια φωτιά μέσα στη νύχτα σ’ ένα επιβατηγό πλοίο της γραμμής ελλάδα – ιταλία, στο Norman Atlantic που διαχειριζόταν η ελληνική εταιρεία ανεκ, και – κυρίως – οι «περίεργες» επιλογές του καπετάνιου του (σε συνεννόηση με την εταιρεία;), που δεν γύρισε το πλοίο προς την Αλβανία, στο λιμάνι του Αυλώνα που ήταν πολύ κοντά, για να αντιμετωπιστεί η φωτιά, αλλά το άφησε να καίγεται μεσοπέλαγα, είχε σαν αποτέλεσμα να «χαθούν» βασανιστικά 29 επιβάτες. Άλλοι κάηκαν ζωντανοί, άλλοι πέθαναν απ’ τις αναθυμιάσεις, και άλλοι πνίγηκαν πέφτοντας στη θάλασσα. Δεκαοκτώ απ’ αυτούς (18) δεν βρέθηκαν ποτέ, ούτε σαν πτώματα: 8 έλληνες, 4 τούρκοι, 2 ιταλοί, 2 σύριοι, 1 γερμανός και 1 ιρακινός.

Ήταν μια «τραγωδία» τότε – που, φυσικά, ξεχάστηκε… Για να το πούμε όπως πρέπει: κουκουλώθηκε… Ποτέ δεν ανακαλύφθηκαν καν οι αιτίες της πυρκαγιάς. Κι ούτε λόγος, φυσικά, για τις φήμες ότι το πλοίο συμμετείχε σε οργανωμένο κύκλωμα λαθρεμπορίου ελαιολάδου, προς ιταλία, και γι’ αυτό ο καπετάνιος δεν φρόντισε να πιάσει λιμάνι όπου θα έσβηναν μεν την φωτιά, θα ανακάλυπταν όμως και τα λαθραία βυτιοφόρα… Προτίμησε να καούν στ’ αμπάρια· για την ακρίβεια να λιώσουν μέχρις εξαφάνισης από μια ισχυρή φωτιά που κράτησε πολλές ώρες…

«Τραγωδίες»… Που ξεχνιούνται, επειδή τα πραγματικά γεγονότα αφορούν τα πραγματικά χαρακτηριστικά του ελληνικού κράτους / κεφάλαιου / κοινωνίας).

Κι όμως, ο λαός έχει ακόμα περισσότερο δίκιο!

Παρασκευή 3 Αυγούστου. Είναι κάτι που κρύφτηκε, σαν οικογενειακό ενοχικό μυστικό, επί πολλές ημέρες. Χτες, στο περιθώριο του αντιπυρικού πολιτικού μελοδράματος, κάτι ακούστηκε: υπήρξαν (όχι ένας, όχι δύο, αλλά πολλοί) ιδιοκτήτες εξοχικών στο θρυλικό Μάτι οι οποίοι, τις ώρες που η φωτιά ορμούσε, έτρεχαν με τα αμάξια τους στην περιοχή, από άλλα μέρη – για «να σώσουν την περιουσία τους». Ας το επαναλάβουμε: την στιγμή που θα έπρεπε να εγκαταλειφθεί η περιοχή, δεκάδες μικροαστοί ορμούσαν αντίθετα.

Κι αυτό είχε έως και εγκληματικές συνέπειες. Ενώ η τροχαία προσπαθούσε να τους εμποδίσει να πλησιάσουν την περιοχή, αυτοί, λυσσασμένοι απ’ το γεγονός ότι το παλιοκράτος τους εμποδίζε να «σώσουν την περιουσία τους» όχι μόνο πλακώνονταν (φραστικά…) με τους τροχόμπατσους, αλλά προσπαθούσαν (και κάποιοι κατάφεραν) να τους παρακάμψουν, οδηγώντας στο αντίθετο ρεύμα. Στο ρεύμα, δηλαδή, απ’ το οποίο θα έπρεπε να διαφύγουν όσοι / όσες βρίσκονταν ήδη «στις περιουσίες» τους… Με δυο λόγια: οι “ήρωες” της ατομικής ιδιοκτησίας έκαναν ότι μπορούσαν για να δυσκολέψουν την σωτηρία όσων ομοίων τους είχαν εγκλωβιστεί ήδη στην περιοχή…

Τι σημαίνει ότι οι μικροαστοί «πέφτουν στη φωτιά για να σώσουν τις περιουσίες τους»; Τι σημαίνει πως όσοι είναι “εκτός” επικοινωνούν τηλεφωνικά με άλλους που βρίσκονται ήδη εκεί, για να τους ανακοινώσουν ότι «έρχομαι»; Μήπως ότι αυτοί οι άλλοι θα εγκαταλείψουν την «μάχη της προστασίας της περιουσίας» ενόσω έρχονται «γενναίες ενισχύσεις»; Κάτι τέτοιο θα ήταν προδοσία!!! Και τι ακριβώς σημαίνει «προστασία της περιουσίας» σε τέτοιες συνθήκες; Μάνικα ή τον πυροσβεστήρα του αμαξιού; Κάποιο υπερόπλο σίγουρα: τις μικροαστικές φαντασιώσεις!

Για να το πούμε με δυο κουβέντες: ενώ η περιοχή με τα εξοχικά έπρεπε να εκκενωθεί έγκαιρα και μεθοδικά, όχι μόνο δεν υπήρχε τρόπος, αλλά δεν υπήρχε καν καμία τέτοια διάθεση από ένα ικανό μέρος των ιδιοκτητών. Το εντελώς αντίθετο! Και σε τέτοιες περιπτώσεις όσοι το παίζουν “μάγκες” επηρεάζουν κι όσους είναι αμήχανοι κι αναποφάσιστοι μέσα στο δέος / φόβο τους.

Είναι Το γεγονός, διαχρονικό και κοινωνική σταθερά, και γι’ αυτό ακριβώς έπρεπε να κρυφτεί καλά, όπως και έγινε: οι έλληνες μικροαστοί, ζώντας και δρώντας εύκολα εντός/εκτός νόμου κατά τα συμφέροντά τους, πιστεύουν ότι είναι υπεράνθρωποι! Και ότι είναι ικανοί να «προστατέψουν την περιουσία τους» έναντι οποιουδήποτε κινδύνου οι ίδιοι. Αυτοπροσώπως. Όχι απλά είναι ικανοί. ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΙΚΑΝΟΙ ΚΑΙ ΠΑΝΤΟΔΥΝΑΜΟΙ!!!

(Για να μην ξεχνιόμαστε, είναι η ίδια ακριβώς φάρα που πυροβολούσε και σκότωνε πεινασμένους μετανάστες πριν 25 χρόνια, επειδή πήγαν να κλέψουν… πατάτες… Και φυσικά οι δολοφόνοι κηρύσσονταν πανηγυρικά αθώοι απ’ τα δικαστήρια, επειδή “βρίσκονταν σε άμυνα”. Ε, όταν οι έλληνες “βρίσκονται σε άμυνα” σκοτώνουν· ακόμα και τους εαυτούς τους αν δεν υπάρχει κάποιος άλλος να την πληρώσει… Το “Κούγκι” δικός τους εθνικός μύθος είναι…)

Μ’ αυτά τα δεδομένα, σε τέτοιες περιπτώσεις θανάτου και καταστροφής, ας μην βλαστημάει κανείς ούτε τις πολιτικές βιτρίνες ούτε την επάρκεια και τον επαγγελματισμό των θεσμών που φτιάχνουν αυτοί οι έλληνες μικροαστοί. Όλα είναι προσχήματα. Γιατί ο λαός ζει μόνιμα ένα κατά φαντασία «έπος», με πολλαπλές διαστάσεις, μορφές… Με μόνιμες διαστροφές δηλαδή…

Κι όταν οι διαστροφές καταλήγουν σε καταστροφές, απλά ο λαός ψάχνει τους «προδότες» όσο γίνεται πιο εμφατικά..

(Οι φωτογραφίες είναι απ’ τις φωτιές στην Καλιφόρνια, που καίνε εδώ και πάνω από μια βδομάδα. Ως τώρα έχουν καεί 6 άτομα, ανάμεσά τους 2 πυροσβέστες. Ενώ περίπου 40.000 έχουν εγκαταλείψει τα σπίτια τους. Στους αμερικάνους υπηκόους, μ’ όλα τους τα κουσούρια, υπάρχει κάτι που λείπει απ’ την συλλογή τους: «ρε εμένα θα μου πεις πως θα σώσω το σπίτι μου;»

Χμμμ… Ίσως πρέπει να γίνει εξαγωγή ελληνικού ταπεραμέντου. Σε συσκευασία του ενός και των πέντε λίτρων… )