Tag: νόμοι σχέσεις

Θεωρητικές (και όχι μόνο) επιπλοκές

Σάββατο 22 Σεπτέμβρη. Ιστορικά οι ηπα (μαζί με την αγγλία) υπήρξαν απ’ τα τέλη της δεκαετίας του ’70 ή/και τις αρχές εκείνης του ’80 οι «γονείς» του νεοφιλελευθερισμού. Είναι γεγονός ότι το manual του νεοφιλελευθερισμού δεν εφαρμόστηκε (γενικά) στο σύνολό του: στην ηπειρωτική ευρώπη διαμορφώθηκε μια διαφορετική παραλλαγή («ορντοφιλελευθερισμός») που διατηρούσε ενισχυμένο ρόλο για το κράτος (και για τις οργανωμένες ροές χρήματος απ’ τα αναπτυγμένα «κέντρα» στις λιγότερο αναπτυγμένες «περιφέρειες», με τα διαφόρων ειδών ευρωπαϊκά προγράμματα), σε διάκριση με την αμερικανική εκδοχή («αναρχοφιλελευθερισμός») που προσπάθησε και κατάφερε (με κορύφωση την δεκαετία του ’90) να «απορρυθμίσει» σχεδόν το σύνολο των «αγορών». Εντός ηπα αλλά και εκτός, όπου ήταν αυτό εφικτό.

Η διαχείριση του ξεσπάσματος της κρίσης απ’ το 2008 και μετά δεν ήταν πουθενά «ορθόδοξα νεοφιλελεύθερη», εφόσον – σύμφωνα με το manual – θα έπρεπε να αφεθούν να χρεωκοπήσουν οποιεσδήποτε τράπεζες ή επιχειρήσεις βρέθηκαν στο χείλος του γκρεμού: ο «φυσικός καπιταλιστικός / αγοραίος νόμος της εκκαθάρισης των σκάρτων και μη παραγωγικών κεφαλαίων» εμποδίστηκε…

Η συνέχεια της παγκόσμιας διαχείρισης της κρίσης, που είχε την συνέπεια της πολύ γρήγορης «ανόδου» του κινεζικού καπιταλισμού (περιληπτικά την περιγράψαμε πριν δυο μέρες) έχει σ’ αυτήν την ιστορική στιγμή τις εξής συνέπειες. Απ’ την μια οι ιστορικές κοιτίδες του νεοφιλελευθερισμού (αγγλία και ηπα) αναδιπλώνονται στα σύνορά τους – η Ουάσιγκτον μέσω του εμπορικού πολέμου / προστατευτισμού, το Λονδίνο μέσω του brexit… – προφανώς ηττημένες (σαν “εθνικά κεφάλαια”, όσο μπορεί αυτό να εντοπιστεί) απ’ την “παγκοσμιοποίηση”. Απ’ την άλλη μεριά, ένα αυταρχικό (και σαφώς αντι-φιλελεύθερο) κράτος, το κινεζικό, παραμένει όχι απλά ο σημαιοφόρος αλλά και ο κρισιμότερος κρίκος του (σχετικά) ελεύθερου διεθνούς εμπορίου.

Αυτό σημαίνει πως πρακτικά το manual του νεοφιλελευθερισμού, σα σύνολο, έχει ξεπεραστεί. Έχει κομματιαστεί (σε οικονομικά, θεσμικά, ταξικά, ιδεολογικά κομμάτια) και τα κράτη / εθνικά κεφάλαια επιλέγουν συγκεκριμένα κομμάτια που τους βολεύουν, συνδυάζοντάς τα με άλλα, διαφορετικά ή ακόμα και αντίθετα κομμάτια.

Πρόκειται για ένα είδος εκλεκτικισμού της πολιτικής οικονομίας του κεφάλαιου – στη θέση των παλιότερων συμπαγών ορθοδοξιών (κεϋνσιανισμός ή νεοφιλελευθερισμοί). Καλό παράδειγμα είναι διάφορα καθεστώτα στην ανατολική ευρώπη, όπως η ουγγαρία ή η πολωνία. Η «οικονομική βάση» είναι σταθερά νεοφιλελεύθερη, με την έννοια της υποτίμησης μεγάλου μέρους της εργατικής τάξης. Η δεσπόζουσα ιδεολογία κάθε άλλο παρά (νεο)φιλελεύθερη είναι: εθνικιστική, ρατσιστική, μνησίκακη· κάθε αληθινός νεοφιλελεύθερος θα γινόταν έξαλλος (ξεχνώντας, ένοχα, ότι η πρώτη εφαρμογή των οικονομικών θεωρίων της «σχολής του Σικάγο» και του Φρίντμαν ήταν η αιματηρή χούντα της χιλής…). Και το πολιτικό εποικοδόμημα είναι ολιγαρχικό / αυταρχικό (για παράδειγμα ο σχεδόν καθολικός έλεγχος των media, ή ο ρόλος διάφορων μαφιών).

Παρότι εδώ και χρόνια δεν υπάρχει (με την εξαίρεση του fight for 15) σοβαρός, μαζικός και οργανωμένος εργατικός ανταγωνισμός στη λεγόμενη «δύση», άρα δεν υπάρχει ούτε χρειάζεται η θεωρητική βάση του, το να επιμένει κανείς ότι ο original νεοφιλελευθερισμός (με τις όποιες παραλλαγές του) παραμένει πάντα το κυρίαρχο καθεστωτικό δόγμα των αφεντικών, είναι λάθος.

Ένα επικίνδυνο λάθος – λέμε. Γιατί μας αφήνει ακάλυπτους (έως «μαλάκες»…) στις (συχνά σύνθετες) τρέχουσες εξελίξεις της παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης / αναδιάρθρωσης…

Αν κάποιος κυνηγάει φαντάσματα δεν βλέπει ούτε τη μύτη του.

Ο φιλεργατισμός των κατεργάρηδων

Δευτέρα 17 Σεπτέμβρη. Το φαιορόζ γκουβέρνο (λέει ότι) θέλει να καταργήσει τον «υποκατώτατο μισθό»… Ακόμα κι αν το «κάλλιο αργά παρά ποτέ» είναι εύλογο σχόλιο, θα πρέπει να είναι κανείς πολύ προσεκτικός. Θέλει να τον καταργήσει ή να τον μετασχηματίσει;

Τα ως τώρα στοιχεία (δεν έχει οριστικοποιηθεί το σχέδιο) δείχνουν το δεύτερο. Ναι μεν ο ονομαστικός «υποκατώτατος» (τα λεφτά που παίρνει κάποιος / κάποια δηλαδή) είναι προς κατάργηση, αλλά το φαιορόζ γκουβέρνο ψάχνει τρόπο να μην «επιβαρυνθούν» τ’ αφεντικά απ’ αυτό! Η ιδέα είναι, λοιπόν, η επιδότηση του «μη μισθολογικού κόστους» – των ασφαλιστικών εισφορών. Κατά 50% για τον πρώτο χρόνο πρόσληψης του / της κάτω των 25, και κατά 100% για τον δεύτερο χρόνο δουλειάς. Ένα είδος κρατικά επιδοτούμενης «γκρίζας» εργασίας δηλαδή, κρατώντας πάντα το ηλικιακό όριο των 25 χρόνων…

Αν θεσμοθετηθεί κάτι τέτοιο, θα σημαίνει την συντήρηση ενός «υποκατώτατου» – για το καλό των αφεντικών και της κερδοφορίας τους – με «άλλο τρόπο». Πέρα απ’ τα υπόλοιπα που θα εφεύρουν τα αφεντικά για να αυξήσουν ακόμα περισσότερο τα οφέλη τους από μια τέτοια εξέλιξη (πραγματικό σύνταγμα vs τυπικό σύνταγμα…) υπάρχει ένα ελεεινό σημείο σ’ αυτήν: αν το υπουργείο οικονομικών μετατραπεί σε «ασφαλιστή» της δουλειάς των κάτω των 25 δεν θα συμπίπτουν, άραγε, τα συμφέροντά του με εκείνα των φυσικών εργοδοτών στο να δηλώνονται επίσημα λιγότερες έως πολύ λιγότερες ώρες δουλειάς; Ναι, θα συμπίπτουν: θα έχει (το υπουργείο οικονομικών) λιγότερα έξοδα…

Μα είναι απατεώνες οι ροζ υπουργοί να αρχίσουν να κλέβουν και στο ζύγι; Συζητήσιμο… Όμως ακόμα κι αν δεν είναι, δεν θα βρίσκονται αιώνια στις καρέκλες τους. Νομοθετώντας ανοίγει κανείς έναν δρόμο που θα τον αξιοποιήσουν οι επόμενοι και οι μεθεπόμενοι…

(Ωστόσο η αλήθεια είναι σκληρή: αν είμαστε ικανοί για τίποτα παραπάνω, ας πάμε να το πάρουμε…)

Κάποιος να σε προσέχει

Δευτέρα 10 Σεπτέμβρη. Οι πρωτοκοσμικές κοινωνίες (η ελληνική σ’ αυτήν την περίπτωση είναι τέτοια, plus τον μίζερο επαρχιωτισμό της…) δεν αναστενάζουν μόνο στα γήπεδα και στα social media. Αναστενάζουν και στους ψυχογιατρούς. Άγνωστοι μεταξύ αγνώστων, με μόνο εισιτήριο την πληρωμή της επίσκεψης (εκεί που τα συστήματα δημόσιας υγείας δεν καλύπτουν το έξοδο) αγοράζουν το άνοιγμα της εσώψυχών τους, ελπίζοντας σε ίαση, σε κατευνασμό. Σύμφωνα με τις επίσημες μετρήσεις, στα κράτη μέλη της ε.ε. συν την ισλανδία, τη νορβηγία και την ελβετία, το 27% του ενήλικου πληθυσμού (μεταξύ 18 και 65 χρονών) επισκέφτηκε ψυχογιατρούς για την διαχείριση μιας τουλάχιστον ακολουθίας mental disorders το 2017.

Αλλά οι ειδικοί λένε ότι το μέγεθος αυτό είναι κατώτερο του πραγματικού. Πρώτον επειδή στα στοιχεία δεν περιλαμβάνονται όλες οι mental disorders. Και δεύτερον επειδή όπου υπάρχει φοροδιαφυγή των ψυχογιατρών (π.χ. στο ελλαδιστάν…) δεν μπορεί να υπάρξει υπολογισμός των ασθενών. Ένα είναι βέβαιο: το φαινόμενο έχει σαφείς αυξητικές τάσεις.

Τι συμβαίνει άραγε; Το διαμάντι στο στέμμα της εξέλιξης της ανθρωπότητας, ο πρώτος καπιταλιστικός κόσμος, «τρελαίνεται»; Ή μήπως η περήφανη νίκη του ατομισμού (και ξέρουμε διάφορους που δηλώνουν εχθροί του αλλά είναι οι πιο φανατικοί εκφραστές του) διαλύει συστηματικά όχι μόνο τα όποια υπόλοιπα διανθρώπινων σχέσεων ήταν ζωντανές στο προηγούμενο καπιταλιστικό παράδειγμα, αλλά και κάθε δυνατότητα τωρινής ανασύστασης τέτοιων σχέσεων;

Ανοίγεις την ψυχή σου υπό την καθοδήγηση ενός άγνωστου ειδικού επειδή δεν υπάρχει ένα φιλαράκι που να σ’ αγαπάει στ’ αλήθεια· ένα φιλαράκι που να μην ντραπείς το εσώτερο ξεβράκωμά σου μπροστά του, ως εκεί που θα πονέσεις αφόρητα – και λυτρωτικά· ένα φιλαράκι που θα περιθάλψει την πληγή σου βγάζοντάς σε βόλτα μέσα στην άγρια νύχτα με το ζόρι;

(Πόσο ρομαντικά ακούγονται αυτά, ε; Πόσο παλιομοδίτικα; Όμως ναι: μαζί με τον καπιταλισμό υπάρχει και η μοναξιά…)

Κάποιον να προσέχεις

Δευτέρα 10 Σεπτέμβρη. Κι αν, τελικά, ο πληρωμένος ειδικός, ο άγνωστος (ενδεχομένως και ο απόλυτα άσχετος…) είναι μια κάποια λύση ώστε κάποιος να σε προσέξει, υπάρχει άραγε ανάλογη λύση στο να προσέξεις εσύ κάποιον;

Λένε ότι είναι προσόν. Μπροστά σε μία ή δύο μεγάλες οθόνες, συν ένα ή δύο smartphones, συν μια (όποια) συσκευή ακόμα, καταφέρνει να τις χειρίζεται όλες ταυτόχρονα. Μιλάει στο κινητό, απαντάει στο viber, παρακολουθεί ένα viral video, κάνει μια on line δουλειά· μπορεί και περισσότερα. Είναι ένα θαύμα «πολυλειτουργικότητας», κάτι σαν ανθρώπινος ελβετικός σουγιάς μ’ όλα τα εξαρτήματα ανοιγμένα ταυτόχρονα…

Αλλά η προσοχή; Η προσοχή έχει γίνει κάτι σαν καλειδοσκόπιο. Κομματιασμένη, ένα ποσοστό εδώ, ένα εκεί, ένα τρίτο παραπέρα. Αυτό δεν είναι εργασιακό μοντέλο! Αυτό είναι υπόδειγμα ζωής!!! Αυτό είναι ο 21ο αιώνας χωρίς οδηγίες χρήσης! Χωρίς σωσίβιο… Χωρίς αλεξίπτωτο… Αποδεικνύεται στις παρέες, όπου οι “live” κουβέντες γίνονται παράλληλα με ηλεκτρονικές αλληλογραφίες, φωτο-αποθατίσεις που διακόπτουν κάθε οιρμό… Και κάτι περίεργες σιωπές, σαν καθιζήσεις…

Πώς, λοιπόν, να συγκεντρώσεις την προσοχή σου στο τραύμα που πάει να σου δείξει το φιλαράκι όταν είναι ντεμοντέ να συγκεντρώνεις την προσοχή σου οπουδήποτε, ακόμα και (ατυχώς…) στα δικά σου τραύματα; Πως να μπεις στη θέση (στο πάθος και στο λάθος) του άλλου όταν δεν έχεις πια καμμία θέση, όταν απο-εδαφικοποιείσαι διαφεύγοντας κάθε σοβαρή ευθύνη, όταν πλανάρεις πάνω στην αφρίζουσα «κοινωνικότητα», ακόμα κι αν πρόκειται για τους αφρούς υπόγειων θυμών και ακόμα πιο υπόγειων πνιγμών; Κι αφού πάντα είσαι αλλού και εδώ, λίγο εδώ, λίγο αλλού και λίγο ακόμα πιο πέρα, αφού έγινες άτοπος κι άρα ότι κάνεις είναι ά-τοπο, που θα βρεις, με τη σειρά σου, ένα φιλαράκι που να σ’ αγαπάει και να σε νοιάζεται στ’ αλήθεια· ένα φιλαράκι που θα τα παρατήσει όλα για πάρτη σου και θα σε ανασηκώσει μέχρι να σε δει να ξαναπερπατάς χωρίς να τρεκλίζεις, αύριο ή μεθαύριο το πρωί; Αφού δεν μπορείς να προσέξεις κανέναν και πουθενά, που και πότε θα σε προσέξει κάποιος;

Κοίτα το αόρατο βέλος στον αόρατο τοίχο: κατευθείαν στους ψυχογιατρούς! Αγόρασε προσοχή, ενδιαφέρον, μέριμνα, φροντίδα. Αγόρασε αυτά που δεν τολμάς (ή δεν ξέρεις…) να χαρίσεις. Πλήρωσε για το μισό (να κοιτάξει κάποιος τα “μέσα” σου διαγώνια, βαριεστημένα, επαγγελματικά…) για να πάρεις μπόνους το άλλο μισό (να μην είσαι ποτέ το φιλαράκι που…)

(φωτογραφία: Και χειρουργεία παίζουν…)

Κράτα με να σε κρατώ…

Δευτέρα 10 Σεπτέμβρη. Τα ζόρια που οδηγούν στα ψυχοϊατρεία είναι αστεία μπροστά στα ζόρια παλιότερων γενεών· που τα κουμάνταραν, με ηρωϊκούς ή αντιηρωϊκούς τρόπους, αλλά σίγουρα χωρίς ειδικούς των ανθρώπινων σχέσεων. Όλα τα σύγχρονα ψυχοζόρια είναι αστεία, εκτός από ένα. Αυτό είναι καινούργιο και τραγικό.

Μάθαμε, σωστά, να είμαστε εχθροί της εκμετάλλευσης… Τώρα πρέπει να μάθουμε επιπλέον κι άλλη μια εχθρότητα, ζόρικη: απέναντι στην εγκατάλειψη… που έχει γίνει η χαριτωμένη βασική συνθήκη της «κοινωνικότητας». Απέναντι στην εγκατάλειψη σαν την διαστροφή των “like”. Όχι μόνο των ηλεκτρονικών αλλά και των υπαρξιακών· της ρηχότητας των αισθημάτων και της φλύαρης αδιαφορίας για τους άλλους… (Μια διαστροφή που έχει ωστόσο την γενεαλογία της).

Όλο και περισσότερα κρύβονται «κάτω απ’ το χαλί». Όταν όμως ο σωρός γίνει βουνό, θα πρέπει να το ανέβουμε. Και θα το ανέβουμε, αλλιώς θα πέσει και θα μας πλακώσει. (Οι ψυχογιατροί και τα ψυχοφάρμακα του σύμπαντος είναι κι αυτά μέσα στο βουνό…).

Η χρησιμότητα των ηλιθίων

Τετάρτη 5 Σεπτέμβρη. … Είναι ηλίθιος. Είναι μάταιο να προσπαθείς να τον πείσεις για οτιδήποτε… Δεν ξέρω καν τι κάνουμε εκεί πέρα. Είναι η χειρότερη δουλειά που ανέλαβα ποτέ…

Αυτά εμφανίζεται να λέει ο γενικός γραμματέας του αμερικανικού άσπρου σπιτιού Τζον Κέλι, σύμφωνα με ένα καινούργιο βιβλίο ενός διάσημου αμερικάνου δημοσιογράφου με τίτλο «Φόβος: ο Τραμπ στον Λευκό Οίκο». Ο γραμματέας δουλεύει δίπλα στο ψόφιο κουνάβι…

Μισό λεπτό. Το ψόφιο κουνάβι διαφημίστηκε τόσο πριν όσο και μετά την ενθρόνισή του σαν ο πετυχημένος επιχειρηματίας που με τον σκληρό μεν αλλά προσγειωμένο πραγματισμό του θα φρεσκάρει την αμερικανική πολιτική· και τις διεθνείς σχέσεις. Κανείς δεν είπε πως αν είσαι επιχειρηματίας ακινήτων (πλυντήριο δηλαδή) ή χρηματιστής (ξανά πλυντήριο) ή πετυχημένος μαφιόζος, ο «προσγειωμένος πραγματισμός σου» μπορεί να είναι, απλά, ένας ναρκισσισμός με πολλά φράγκα ή/και εξουσία που κάνει τους γύρω να σε θαυμάζουν. (Ήταν ο Γιάνης στις δόξες του ηλίθιος; Όχι. Το 80% του πληθυσμού που τον χειροκροτούσε, ήταν!)

Αν, λοιπόν, πάρεις κάποιον που πυροβολεί με χρήμα και του δώσεις την εξουσία να πυροβολεί με σφαίρες, αυτό ακριβώς θα θελήσει να κάνει! Είναι αυτός ηλίθιος; Είναι οι σωματοφύλακές του;

Γύρω απ’ την άρρωστη (έτσι κι αλλιώς) προσωπικότητα ενός «μεγιστάνα / τηλεπερσόνας που έγινε πρόεδρος», όπως και γύρω απ’ τις προσωπικότητες διάφορων άλλων κεντρικών πολιτικών βιτρινών (του Erdogan, του Putin, της Merkel, κλπ) οι ιδεολογικοί μηχανισμοί των αφεντικών ξαναπαίζουν έντονα ένα παλιό, αγαπημένο τους παιχνιδάκι: της προσωποποίησης της εξουσίας. Το ψόφιο κουνάβι είναι «τρελό», «εντελώς τρελό» – εκτός απ’ όταν μειώνει δραστικά τους φόρους των εταιρειών και των πλουσίων, εκτός απ’ όταν παίρνει επάνω του τον «εμπορικό πόλεμο».

Στην πράξη οι αληθινά ηλίθιοι είναι όσοι κοιτώντας προς τις κορυφές της σύγχρονης καπιταλιστικής εξουσίας ψάχνουν κάποιον βασιλιά… Ίσως αλκοολικό, ίσως τρελό, αλλά πάντως “βασιλιά”…

Ένα σύνθημα…

Τετάρτη 5 Σεπτέμβρη. Οργή μου προλετάρισσα αν απεργήσεις χάθηκα! γράφαμε κάποτε σε ντουβάρια (τροποποιώντας έναν στίχο του Ρασούλη).

Σε απεργία διαρκείας είναι – εναντίον της… Πως θα σταματήσει να τρώει τις σάρκες της (και τις δικές μας); Τι να αντιπαραθέσουμε στο όλο και πιο μαύρο σκοτάδι του καπιταλιστικού κόσμου;

(Τα σούπερ Εγώ μας;)

«Υποκατώτατος» 1

Τρίτη 4 Σεπτέμβρη. Κάπως αργά ανακάλυψε η φαιρόζ κυβέρνηση (και, ειδικά, το ροζ τμήμα της) τον «υποκατώτατο μισθό»! Κι όχι μόνο τον ανακάλυψε αργά, αλλά τον ανακάλυψε και λάθος – όχι τυχαία, υποθέτουμε. Λοιπόν αυτός ο «υποκατώτατος» δεν ψηφίστηκε το 2012 (όπως λέει το υπουργείο εργασίας) αλλά νωρίς το καλοκαίρι του 2010. Ήταν στα πρώτα «μέτρα» της κυβέρνησης Παπανδρέου του Γ…

Με την τιμητική εξαίρεση (πιο εξαίρεση δεν γίνεται!) μιας συνέλευσης νεαρών αυτόνομων (με το όνομα game over) κανείς δεν κατάλαβε τότε περί τίνος πρόκειται. Πιο σωστά: κανείς δεν ήθελε να καταλάβει, κι αυτός ήταν ένας ωραιότατος τρόπος για να υποστηριχτεί / διευκολυνθεί η δουλειά και της τότε κυβέρνησης, και όλων των επόμενων, στην υποτίμηση της εργασίας. Σε σύγκριση με το τι είχε γίνει στη γαλλία όταν πήγε να περάσει κάτι αντίστοιχο (το cpe – contrat première embauche) την άνοιξη του 2006, το τι ΔΕΝ έγινε εδώ ήταν η πρώτη τρανταχτή και περιεκτική απόδειξη του πόσο τατσορούφιανοι ήταν όλοι (μα όλοι!!!) οι «αντιμνημονιακοί» και σια…

(φωτογραφία: η αφίσα του game over)

«Υποκατώτατος» 2

Τρίτη 4 Σεπτέμβρη. Τα περιεχόμενα του νόμου του 2010, που καθόρισε ότι κάτω των 25 ετών το μεροκάματο / ο μισθός θα είναι αισθητά χαμηλότερα απ’ τον «κατώτατο μισθό ανειδίκευτου» (έχουμε αναφερθεί αναλυτικά στο χάρτινο Sarajevo) ήταν τέτοια που ήταν σαφές ότι ο ελληνικός νόμος ΔΕΝ ήταν καν και καν «μνημονιακή δέσμευση»: τέτοια νομοθεσία δεν υπάρχει πουθενά στην ε.ε.!!! Προφανώς ήταν μια «έξυπνη ιδέα» της τότε κυβέρνησης Παπαντρέου, ένα «δώρο» στα ντόπια μικρά και μεσαία αφεντικά, για να εξασφαλίσει την υποστήριξή τους για την συνέχεια – δεν εξηγείται αλλιώς. Σε μια στιγμή, μάλιστα, που σαν βασικό πρόβλημα εμφανιζόταν το δημόσιο χρέος – κάτι εντελώς άσχετο απ’ τους μισθούς στον ιδιωτικό τομέα…

Για να υπάρχει μια επίγνωση περί τίνος πρόκειται: αν όχι σ’ όλα οπωσδήποτε στα περισσότερα ευρωπαϊκά καπιταλιστικά κράτη υπάρχει νομοθεσία για «ειδικούς» (δηλαδή: μικρότερους) μισθούς σε όσες / όσους μπαίνουν πρώτη φορά στην «αγορά εργασίας». Η δικαιολόγηση αυτής της ειδικής υποτίμησης βρίσκεται στο ότι οι «πρωτάρηδες» είναι άσχετοι (όχι απλά «ανειδίκευτοι»). Οι «υποκατώτατοι» λέγονται ή εννοούνται σαν «μισθοί μαθητευόμενων». Ωστόσο, ακριβώς επειδή η δικαιολόγηση είναι αυτή (ο «πρωτάρης») το συγκεκριμένο καθεστώς υποτίμησης είναι περιορισμένο χρονικά. Αλλού για ένα χρόνο, αλλού για δύο. Και πάντως δεν υπάρχει σαν όριο «μαθητείας» η ηλικία των 25. Όταν κάποιος / κάποια πιάνει πρώτη φορά δουλειά στα 17, στα 18, στα 19 ή στα 20 πως μπορεί να είναι «σε καραντίνα σαν μαθητευόμενος» επί 5 ή 8 χρόνια;

Η ελληνική εκδοχή, λοιπόν, δεν είχε καν και καν τη δικαιολόγηση της «μαθητείας». Ήταν μια ωμή και βίαιη πρώτη φάση υποτίμησης της εργασίας, με ένα απόλυτα αυθαίρετο έως ρατσιστικό ηλικιακό όριο, και με σκοπό να γίνει αυτό που έγινε: να αντικατασταθούν όπου ήταν εφικτό οι «παλιοί» ή «άνω των 25» σύγχρονοι εργάτες / εργάτριες, από μικρότερους σε ηλικία. Ως τον Φλεβάρη του 2012, ο «υποκατώτατος» ήταν η βασιλική οδός της σχεδιασμένης / μεθοδικής υποτίμησης της εργασίας… Ωστόσο κανένας δεν το πρόσεξε, κανείς δεν κατάλαβε τίποτα…

(Μόνο κάτι μεγαλύτεροι / ες σε ηλικία αυτόνομοι εργάτες, λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη την καθιέρωση του «υποκατώτατου» στις αρχές καλοκαιριού του 2010, ξεκινήσαμε στο τέλος εκείνης της χρονιάς την συνέλευση 30/900. Αλλά, φυσικά, όλοι όσοι «δεν είχαν καταλάβει, δεν ήξεραν, τους πόναγε ο κώλος τους ή είχαν πεισθεί πως το ‘έξω απ’ την ε.ε.’ είναι ο σωστός στόχος», όλοι όσοι δηλαδή με πολιτικές πράξεις ή παραλείψεις φρόντισαν να στηρίξουν την διαχείριση της κρίσης α λα ελληνικά, έπνιξαν αυτά που υπεδείκνυε το 30/900…).

«Υποκατώτατος» 3

Τρίτη 4 Σεπτέμβρη. Αυτή η νομοθεσία, αυθαίρετη ακόμα και για ευρωπαϊκά καπιταλιστικά δεδομένα, ήταν εύκολο να έχει καταργηθεί στις αρχές Φλεβάρη του 2015. Απ’ το φαιορόζ γκουβέρνο. Δεν υπήρχε τίποτα «μνημονιακά» δεσμευτικό γι’ αυτήν! Αλλά η Κουμουνδούρου, σαν ένα απ’ τα πολλά δεξιά κόμματα της ντόπιας πολιτικής σκηνής, όφειλε να συνεχίζει την υποστηρίξη των «μικρομεσαίων» αφεντικών…

Ανακάλυψε τον «υποκατώτατο» τώρα, μετά από 3,5 χρόνια γκουβέρνου – μαζί με το άλλο δεξιό κόμμα, το αντιπολιτευόμενο… Τι σύμπτωση!!! Δεν έχουμε την διάθεση να πούμε «κάλλιο αργά παρά ποτέ», αφού ποτέ αυτά τα χρόνια οι νεαροί και οι νεαρές που είχαν «μισό στομάχι» και «μισά πόδια» (όπως εύστοχα σχολίασαν σε μια αφίσα τους οι «διαρρήκτες») δεν απαίτησαν κάτι άλλο. Μαθητές / μαθήτριες ή/και φοιτητές / φοιτήτριες που δουλεύουν; Πολλές χιλιάδες. Μοιραλάτρες ως το κόκκαλο όμως παρά την σπουδαία ιδέα που έχουν για τον εαυτό τους!

Έτσι (μας) έμεινε μια απορία: οι νεαροί και οι νεαρές στη γαλλία του 2006, απ’ τα σχολεία και τις σχολές, που κατέβηκαν κατά εκατοντάδες χιλιάδες και με αξιοσημείωτη επιμονή στο πεζοδρόμιο εναντίον του cpe (ο ελληνικός νόμος, το είπαμε, ήταν ακόμα χειρότερος) είχαν εργατική συνείδηση – που λείπει απ’ τους συνομηλίκους τους στην ελλάδα;

Όχι. Δεν είχαν «εργατική συνείδηση»… Απλά ήταν / είναι πραγματιστές. Ρεαλιστές. Ξέροντας ότι θα χρειαστεί να δουλέψουν και στα 18, και στα 19, και στα 20 και στα 22, δεν «ξεγέλασαν τους εαυτούς τους» με φαντασιώσεις του είδους «ντάξει μωρέ, αλλά θα είναι προσωρινό, αφού εγώ είμαι προορισμένος για σπουδαία πράγματα!» – η ελληνική εκδοχή. Ούτε με τις άλλες φαντασιώσεις “είμαι επαναστάτης, ουάου, ζήτω η άμεση δημοκρατία, ζήτω ο Γιάνης” κλπ κλπ…

Δεν χρειάζεται να έχει κανείς κάποια ώριμη και βαθιά ταξική συνείδηση για να καταλάβει ότι α) του πιάνουν τον κώλο, και β) οφείλει να αντιδράσει. Είναι απαραίτητο όμως να ΜΗΝ τρώει με τις χούφτες τα μικροαστικά αναισθητικά που απλόχερα προσφέρει η ελληνική οικογένεια, το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, και η ντόπια καθεστωτική πολιτική ιδεολογία σ’ όλες τις αποχρώσεις της.

Κάπως έτσι, εν έτει 2018, ο συ.ριζ.α. μπορεί να πουλήσει τον εαυτό του σαν «φιλεργατικό προμαχώνα»· για να προλάβει σ’ αυτό το ρόλο τη … νέα δημοκρατία…