Ψέμματα και κρυφτούλι

Κυριακή 5 Μάη. Με επίσημη ανεργία μόλις 4% ο αμερικανικός καπιταλισμός βρίσκεται στα καλύτερά του – έτσι δεν είναι; Πράγμα που σημαίνει ότι η ψοφιοκουναβική πολιτική αποδίδει…

Αλλά όχι. Όπως γίνεται παντού στον μεταμοντέρνο καπιταλιστικό κόσμο, έτσι και στο ψοφιοκουναβιστάν τα «νούμερα» μαγειρεύονται. Το χάσμα ανάμεσα στην καπιταλιστική πραγματικότητα και την εικονική προβολή της δεν λύνει, βέβαια, καμία απ’ τις δομικές αντινομίες του συστήματος. Εξασφαλίζει όμως αρκετή ομίχλη, κυρίως για να μην καταλαβαίνουν οι υποτελείς τι συμβαίνει.

Στην καταμέτρηση της ανεργίας γίνεται το γνωστό: οι «μακρόχρονα άνεργοι» (συμπεριλαμβανόμενων εκείνων που είτε παραιτούνται απ’ την αναζήτηση δουλειάς και την βγάζουν μόνο με τα επιδόματα και την όποια εγκληματική οικονομία, είτε περνάνε όπως όπως στην «άτυπη αγορά εργασίας») εξαιρούνται απ’ τις ανακοινώσεις περί ανεργίας. Πόσοι είναι αυτοί κι αυτές στις ηπα; Κρατηθείτε: περίπου 95 εκατομμύρια! Μαζί με τους επίσημα άνεργους (7 εκατομύρια) αυτοί που θα ορίζονταν επίσημα σαν πραγματικά άνεργοι στο ψοφιοκουναβιστάν φτάνουν τα 102 εκατομύρια. Σχεδόν το μισό των 206 εκατομυρίων ανδρών και γυναικών που είναι στις ηπα ικανοί / ικανές για εργασιακή εκμετάλλευση. Πολύ απλά: η ανεργία στο ψοφιοκουναβιστάν θα έπρεπε να λογαριάζεται σχεδόν στο 50% – αλλά η επίσημη δημαγωγία την παρουσιάζει μόλις σε 4%…

Η ανεργία, με όρους και κριτήρια καπιταλιστικά, λέγεται «υπο-αξιοποίηση ανθρώπινου κεφαλαίου». Ανεργία 50% σημαίνει (χοντρικά) πως τα αμερικανικά αφεντικά αποσπούν μόλις την μισή υπεραξία απ’ αυτήν που θα μπορούσαν σε συνθήκες πλήρους (ή σχεδόν πλήρους) «απασχόλησης». Προφανώς μεσολαβεί ένα καλό ποσοστό “μαύρης” εκμετάλλευσης, άγριας συσσώρευσης… Είναι τα κέρδη απ’ την “μαύρη” οικονομία και το οργανωμένο έγκλημα που εξισορροπούν την αναπόφευκτη μείωση των “λευκών” κερδών;

Ναι, αλλά όχι μόνον αυτό. Το κόλπο που γινόταν διεθνώς πριν το 2008 συνεχίζει και μετά: οι επιχειρήσεις λογαριάζουν στα «έσοδά» τους όχι μόνο εκείνα που προέρχονται από τις πωλήσεις τους αλλά και τα άλλα που προέρχονται απ’ τα χρηματιστήρια. Συνεπώς, ένα καλό παιχνίδι με τις μετοχές τους και τα πράγματα διορθώνονται. Ωστόσο ακόμα κι έτσι (και με τα αμερικανικά χρηματιστήρια να παριστάνουν ότι ο καπιταλισμός εκεί χαίρει άκρας υγείας…) επίσημες μειώσεις κερδών έχουν αρχίσει να ανακοινώνονται τους τελευταίους μήνες· από ονόματα σαν την exxon και την chevron – όχι τίποτα δευτερευάτζες.

Την πραγματικότητα του αμερικανικού καπιταλισμού την δείχνει, όμως, ακόμα καλύτερα, το μέγεθος των χρεών· επιχειρηματικών αλλά των απλών υπηκόων, μέσω πιστωτικών καρτών. Και τα δύο έχουν εκτοξευτεί στην προ του 2008 στρατόσφαιρα. Κι αυτά (συν μερικά άλλα, που είναι πιο εξειδικευμένα και τα παραλείπουμε) δείχνουν ότι οι ψοφιοκουναβικές μέθοδοι διάσωσης του αμερικανικού καπιταλισμού έχουν αποτύχει, και η κατάσταση από δομική άποψη βρίσκεται εκεί ακριβώς που βρισκόταν και πριν την κατάρρευση της Lehman Bros. Οι τράπεζες βρίσκονται πάντα στο κέντρο της δίνης της παρατεταμένης καπιταλιστικής κρίσης, και σ’ ότι αφορά μια επόμενη κατάρρευση εκείνο που απομένει δεν είναι το “αν” αλλά το “πότε”…

Με μία διαφορά: σε ένα πολύ περισσότερο πολεμοχαρές διεθνές περιβάλλον…

Η κατασκευή μιας αρρώστιας 1

Σάββατο 4 Μάη. … Ο όρος «κατανάλωση» έχει ρίζες τόσο αγγλικές όσο και γαλλικές. Με την αρχική μορφή του, το ρήμα καταναλώνω (consume) είχε την έννοια του καταστρέφω, λεηλατώ, υποτάσσω, εξαντλώ. Είναι μια λέξη εμποτισμένη με βία και μέχρι τον 20ο αιώνα είχε μόνο αρνητικές συνεκδοχές. Έως και τη δεκαετία του 1920 ακόμη, ο κόσμος τη χρησιμοποιούσε όταν αναφερόταν στη σοβαρότερη ασθένεια εκείνης της εποχής: τη φυματίωση…

Αυτό σημειώνει στις πρώτες σελίδες ενός βιβλίου γραμμένου πριν σχεδόν 25 χρόνια ο Jeremy Rifkin. Η γενεαλογία μιας «συνθήκης» (της κατανάλωσης) που έγινε τόσο κεντρική καπιταλιστικά εδώ και έναν αιώνα ώστε να βρίσκεται σήμερα στο πιο «κορυφαίο» σημείο της, αυτό της (μαζικής) αυτο-κατανάλωσης, θα μπορούσε ίσως να βοηθήσει (όχι αυτόματα ωστόσο!) στο ξεμπέρδεμα διάφορων «κόμπων» που βασανίζουν εκατομμύρια υπηκόους.

Ο Rifkin συνεχίζει την εξιστόρησή του:

… Το φαινόμενο της μαζικής κατανάλωσης δεν ήταν ούτε τυχαίο ούτε θεωρήθηκε ποτέ σαν το αναπόφευκτο παράγωγο μιας αχόρταγης ανθρώπινης φύσης. Κάθε άλλο. Στις αρχές του 20ου αιώνα, οι οικονομολόγοι παρατήρησαν ότι οι περισσότεροι εργαζόμενοι προτιμούσαν να κερδίζουν αρκετά για να καλύπτουν τις βασικές ανάγκες τους και να απολαμβάνουν κάποιες μικρές ανέσεις και περισσότερο ελεύθερο χρόνο παρά να εργάζονται υπερωρίες και να αυξάνουν το εισόδημά τους… Το γεγονός ότι οι άνθρωποι προτιμούσαν να έχουν περισσότερο ελεύθερο χρόνο από το να εργάζονται περισσότερες ώρες αποτέλεσε ένα από τα βασικά προβλήματα των επιχειρηματιών, που έβλεπαν τα προϊόντα τους να συσσωρεύονται σε εργοστάσια και αποθήκες…

… Απο πολύ νωρίς οι μεγαλοεπιχειρηματίες συνειδητοποίησαν ότι για να μπορέσουν να κάνουν τους ανθρώπους να «θέλουν» πράγματα που ποτέ στο παρελθόν δεν είχαν αναζητήσει, θα έπρεπε να δημιουργήσουν τον «μη ικανοποιημένο καταναλωτή». Ο Τσαρλς Κέτερινγκ της Τζένεραλ Μότορς ήταν από τους πρώτους που κήρυξαν το νέο ευαγγέλιο κατανάλωσης. Η Τζένεραλ Μότορς είχε ήδη αρχίσει να παρουσιάζει κάθε χρόνο νέα μοντέλα αυτοκινήτων και ξεκίνησε μια τεράστια διαφημιστική εκστρατεία, στόχος της οποίας ήταν να κάνει τους αγοραστές να μη μένουν ευχαριστημένοι με το αυτοκίνητο που είχαν στην κατοχή τους. «Το μυστικό της οικονομικής ευμάρειας», έλεγε ο Κέτερινγκ, «είναι η οργανωμένη δημιουργία της μη ικανοποίησης»…

Ωμό; Ναι. Η οργανωμένη δημιουργία της μη ικανοποίησης, η οργανωμένη δημιουργία δηλαδή μιας «διαρκούς, ισόβιας έλλειψης», ενός διαρκούς, ισόβιου κενού ευχαρίστησης, και μάλιστα όχι ενός συγκεκριμένου κενού, όχι μιας συγκεκριμμένης έλλειψης, αλλά μιας «αφηρημένης μη ικανοποίησης», που να αλλάζει μορφές και να παραμένει πάντα απροσδιόριστη, έχει ήδη έναν αιώνα πετυχημένης καπιταλιστικής ιστορίας!

Η κατασκευή μιας αρρώστιας 2

Σάββατο 4 Μάη. Μετά από έναν αιώνα μοιάζει ίσως δύσκολο να συνειδητοποιηθεί σήμερα το βάθος και η ένταση των μαζικών αλλαγών («ψυχολογικών»; «συναισθηματικών»; «οντολογικών»; – πείτε τις όπως θέλετε) που έφερε και ξανάφερε και διαρκώς ξαναφέρνει η «οργανωμένη δημιουργία της μη ικανοποίησης». Έχουν γίνει ως τώρα 3 τουλάχιστον πραγματικές «επαναστάσεις» στην «οργανωμένη δημιουργία της μη ικανοποίησης». Η μία, η αρχική, στη δεκαετία του 1920. Η δεύτερη στα τέλη της δεκαετίας του 1970 και στα ‘80s. Η τρίτη στα ‘90s και στα ‘00s. Η τέταρτη έχει ξεκινήσει ήδη. Δεν υπάρχει κανένα «ιστορικό παράδοξο» στο ότι η αφηρημένη κενότητα κατακλύζει ξανά, με άγριο και βασανιστικό τρόπο, τα σώματα, τα μυαλά και τις καρδιές εκατοντάδων εκατομυρίων πρωτοκοσμικών υπηκόων αρρωσταίνοντάς τους με τον ένα ή τον άλλο τρόπο.

Ο Rifkin αναφέρεται σε διάφορα παραδείγματα της πρώτης «καταναλωτικής επανάστασης». Να ένα:

… Πολλές εταιρείες αναζητούσαν νέους τρόπους για να αναπροσανατολίσουν την παραγωγή τους, προκειμένου να αυξήσουν τις πωλήσεις. Η κόκα κόλα εμφανίστηκε αρχικά στην αγορά σαν φάρμακο για τον πονοκέφαλο. Στη συνέχεια τη διοχέτευσαν ξανά στην αγορά σαν ένα λαοφιλές αναψυκτικό. Ο Έισα Κάντλερ, που αγόρασε την πατέντα σε αυτό το διάστημα από έναν φαρμακοποιό της Ατλάντας, έκανε τη σκέψη ότι «αυτοί που πάσχουν από χρόνιους πονοκεφάλους μπορεί να υποφέρουν μια φορά την εβδομάδα. Πολλοί παθαίνουν πονοκέφαλο μόνο μια φορά το χρόνο. Υπήρχε, όμως, μια άλλη φοβερή πάθηση που έπληττε τους ανθρώπους … καθημερινά … η οποία, έξι με οχτώ μήνες το χρόνο, μπορούσε να αντιμετωπιστεί και να ανακουφιστεί, για να επανεμφανιστεί σε λιγότερο από μια ώρα. Η ασθένεια αυτή ήταν η δίψα…

Αυτά τα έλεγε ο Κάντλερ μόλις το 1908. Το ότι σκόπευε να μετατρέψει την δίψα σε μια «ασθένεια», που θα «ανακουφίζεται για λίγο και θα επανεμφανίζεται σε λιγότερο από μια ώρα» θα μπορούσε να θεωρηθεί τρομακτικό – αλλά το πέτυχε! Όμως δεν θα μπορούσε να είναι μια μοναχική επιτυχία. Ήταν μία απ’ τις μορφές της μαζικής «οργανωμένης δημιουργίας της μη ικανοποίησης».

Ωστόσο προκύπτει ένα ερώτημα, για τότε και για τώρα: πώς είναι δυνατόν να γίνει «πειστική», «ελκυστική» ή έστω ανεκτή η μη ικανοποίηση;

Η κατασκευή μιας αρρώστιας 3

Σάββατο 4 Μάη. Η απάντηση στο ερώτημα είναι τερατωδώς απλή (και τόσο γνωστή ώστε να είναι, πια, κοινότοπη): η (καταναλωτική) μη ικανοποίηση έγινε (και γίνεται διαρκώς) «πειστική», «ελκυστική», ή έστω ανεκτή σαν υποτιθέμενη προστασία απέναντι στην απειλή του θανάτου! Μια ειδική μορφή θανάτου: του κοινωνικού θανάτου!

Τί είναι ο «κοινωνικός θάνατος» – ή, πιο σωστά, τί άρχισε να προβάλλεται (και να εμπεδώνεται σταδιακά) εδώ και έναν αιώνα σαν «αόριστος φόβος κοινωνικού θανάτου»; Η «κοινωνική περιθωριοποίηση» – ή, για να το πούμε με μεγαλύτερη ακρίβεια, «η απώλεια κοινωνικής αναγνωρισιμότητας και αποδοχής».

Συνεπώς, εδώ και 100 χρόνια, με ενδιάμεσες «εκτινάξεις» αυτής της διαδικασίας, η καπιταλιστική πραγματικότητα παράγει και αναπαράγει, παράγεται και αναπαράγεται, μέσα απ’ αυτήν την διαλεκτική (απο)σύνθεση: η μαζική αποδοχή της διαρκούς μη ικανοποίησης, η μαζική αποδοχή του (ανά εποχή) απροσδιόριστου («υπαρξιακού») κενού σαν προφύλαξη απέναντι στο ενδεχόμενο κοινωνικού θανάτου· απέναντι στην απειλή της κοινωνικής «μη αναγνωρισιμότητας» ή/και «μη αποδοχής».

Η πιο πρόσφατη και πασίγνωστη μορφή της επιτυχίας αυτού του εκβιασμού είναι τα «κοινωνικά δίκτυα»…. Η μηχανικά / εμπορικά μεσολαβημένη “κοινωνικότητα”…

Η κατασκευή μιας αρρώστιας 4

Σάββατο 4 Μάη. Η έννοια που στην απαρχή της ήταν εμποτισμένη με βία, η «ανάλωση» (: αυτό που σε τρώει από μέσα σου), έγινε συνηθισμένη κοινωνική κατάσταση. Εμποτισμένη με πολλαπλάσια βία – καπιταλιστικότατη πια.

Και ακριβώς επειδή τόσο η συνηθισμένη κοινωνική κατάσταση όσο και η πολλαπλάσια «εσωτερική και εξωτερική» βία της είναι καπιταλιστικότατες, κινήθηκαν εδώ και έναν αιώνα και κινούνται πάντα πάνω σε δύο ράγες. Απ’ την μια την κατά διαστήματα διαρκή πρόκληση κρίσεων «οικονομικού» χαρακτήρα. Απ’ την άλλη την διαρκή πρόκληση κρίσεων «υπαρξιακού» χαρακτήρα. Το ότι οι δεύτερες (και όχι οι πρώτες…) κρίσεις εμφανίζονται (δηλαδή: πουλιούνται) πάντα σαν «μυστηριώδεις» και «ψυχολογικές» είναι, απλά, η γνωστή άμυνα του συστήματος: ο αποπροσανατολισμός, η μυστικοποίηση…

Γράφει ο Rifkin για σχεδόν 100 χρόνια πριν:

… Το 1929, η μαζική ψυχολογία του καταναλωτισμού είχε πιάσει ρίζες στην Αμερική. Οι πατροπαράδοτες αμερικανικές αρετές [σ.σ.: αρχαϊκές «προτεσταντικές» αρετές…] της λιτότητας και της αυτοθυσίας είχαν αρχίσει να ξεθωριάζουν. Εκείνη τη χρονιά η Επιτροπή Τρεχουσών Οικονομικών Μεταβολών του προέδρου Χέρμπερτ Χούβερ έδωσε στη δημοσιότητα μια αποκαλυπτική έκθεση για τις βαθιές μεταβολές στην ανθρώπινη ψυχολογία, που είχαν σημειωθεί σε λιγότερο από μια δεκαετία. Η έκθεση κατέληγε σε μια σαφή πρόβλεψη για το τι περίμενε την Αμερική:

«…Η μελέτη απέδειξε με κατηγορηματικό τρόπο αυτό που πάντοτε πιστεύαμε θεωρητικά, ότι οι ανάγκες είναι ακόρεστες: η ικανοποίηση μιας ανάγκης ανοίγει το δρόμο για μια άλλη. Το συμπέρασμα είναι ότι οικονομικά το πεδίο απλώνεται απέραντο μπροστά μας: ότι υπάρχουν νέες ανάγκες που θα παραχωρούν τη θέση τους σε νεότερες τη στιγμή που ικανοποιούνται… Με τη διαφήμιση και άλλα μέσα προβολής.. έχει δημιουργηθεί μια ευκρινής διέξοδος για την παραγωγή… Είναι εμφανές ότι μπορούν να συνεχιστούν οι δραστηριότητές μας.. Η κατάσταση που επικρατεί μπορεί να θεωρηθεί ευτύχημα, ο ρυθμός μας είναι αξιοσημείωτος…»

Η παράγραφος θα μπορούσε να επαναληφθεί ξανά και ξανά (και έτσι έχει γίνει ήδη). Εν τω μεταξύ το 2029 η 4η βιομηχανική επανάσταση θα έχει προχωρήσει…

Και οι καταθλίψεις θα είναι πάντα μαζικές, «μυστηριώδεις» – και «ψυχολογικά προβλήματα» του καθενός και της καθεμιάς…

Οριενταλισμός και λουμπενισμός

Τετάρτη 24 Απρίλη. Αηδιάζει η ασταμάτητη μηχανή με τα ήθη των ντόπιων αρχόντων, κοτσαμπάσηδων και προεστών κάθε είδους. Είναι όμως φορές-φορές που η «ηθική της εξουσίας» είναι η «ηθική της κοινωνίας» (η mainstream σίγουρα) που αντανακλάται στα κάτοπτρα της δύναμης και επιστρέφει ενισχυμένη. Έτσι ώστε μέσα στον καθεστωτικό πληθωρισμό της να γίνεται (να θέλει να γίνει) η αποκλειστική πραγματικότητα. Εκεί η ασταμάτητη μηχανή, μπροστά στο ενδεχόμενο του σιωπηλού πνιγμού, πρέπει να φωνάξει.

Ο υπουργός Πολάκης προκάλεσε, εν αγνοία του ή όχι μας είναι αδιάφορο, μια ακόμα έκρηξη κοινωνικού δαρβινισμού: οι υποστηρικτές του είναι τέτοιοι. Όταν στη διένεξη μεταξύ ενός «δεξιού» σε αναπηρική καρέκλα και ενός «αριστερού γαμάω» οι κοινωνικοί φασίστες παίρνουν αναφανδόν το μέρος του δεύτερου, όπως ακριβώς έγινε όταν στην καρέκλα ήταν ο «σακάτης» Σόιμπλε και όρθιος ήταν κάθε νάρκισσος sex symbol Γιάνης, το θέμα παραείναι σοβαρό – τόσο όσο χρειάζονται για να κάνουν τα κορόιδα οι μαϊμού ευαίσθητοι. Θα χρειαστεί όμως άλλη αναφορά γι’ αυτά.

Εν τω μεταξύ ο ίδιος ο «γαμάω» υπουργός διεκδικεί (και απολαμβάνει, απ’ τους επαγγελματίες συναδέλφους τους αλλά και από ένα κάποιο κοινό) ένα είδος «πολιτιστικής ασυλίας»: είναι Σφακιανός, λίγο brutal, λίγο «κάπως», αλλά τέτοια είναι η «αυθεντικότητά» του. Respect – έτσι πάει το παραμύθι.

Αυτή η βολική «αυθεντικότητα» είναι ανύπαρκτη σαν τέτοια. Η ασταμάτητη μηχανή έχει κάτσει επί χρόνια με κάμποσους ορεσίβιους, βοσκούς ή αγρότες, Σφακιανούς, Σεληνιώτες, ή από άλλα μέρη της ορεινής επικράτειας αυτής της κωλοχώρας. Είναι ευγενείς προς τους ξένους και καχύποπτοι, λιγομίλητοι και εσωστρεφείς. Όσοι δεν τους ξέρουν θα τους θεωρήσουν στα καφενεία και στα χωριά τους ξενοφοβικούς· πρόκειται, όμως, κυρίως για μια μακριά παράδοση προφύλαξης από κακοτοπιές. Πρέπει, απλά, οι όποιοι περαστικοί να δείξουν ότι δεν είναι «μπαγλαμάδες», έτσι ώστε να αξίζουν προσοχής. Κι αυτό είναι κοπιαστικό. Πολιτισμοί της σκληρότητας…

Ωστόσο αυτό το είδος ανθρώπων, συντηρητικών και «παράξενων», δύσκαμπτων αλλά και θυμόσοφων, με πολλά προβλήματα και μετρημένες αλλά αυθεντικές χάρες, με πολλές κλεισούρες και περίεργες ανοικτοσύνες, φθίνει εδώ και δεκαετίες. Γερνάνε και πεθαίνουν εκείνοι κι εκείνες που έφτιαξαν χαρακτήρα καλλιεργώντας ζώα και ζόρικα χώματα. Γερνάνε και πεθαίνουν αυτοί που όταν λένε «ένα τσιγάρο δρόμος» δεν εννοούν καθόλου «αυτό το τσιγάρο που καίει είναι το τελευταίο», όση αίγλη κι αν έχει το τελευταίο σαν στίχος… Μαζί τους χάνεται μια πραγματικότητα άλλης εποχής όπου πράγματι συνέβαινε το λακωνίζειν κάποτε να είναι φιλοσοφείν: να σκέφτεσαι, και δέκα φορές να μη μιλάς, την ενδέκατη να λες με πέντε λέξεις και μια γκριμάτσα αυτό που επιτρέπει η παρέα· ή αυτό που φέρνει ενδοοικογενειακή βία και πόλεμο.. Όσοι νομίζουν ότι αυτοί οι άνθρωποι ήταν (ή είναι, στα γεράματά τους) ο Γιάννης Βόγλης στο «κορίτσια στον ήλιο» είναι απλά ηλίθιοι.

Αυτά που πουλάει ο υπουργός Πολάκης και θέλει, στο όνομά τους, πολιτιστική ασυλία έχουν πεθάνει από τότε που ήταν πιτσιρικάς. Εδώ και κάτι δεκαετίες πουλιούνται σαν «local product» στη Χώρα Σφακίων, απ’ τα αφεντικά των μαγαζιών εκεί – κι είναι αμφίβολο αν υπάρχουν πια Lonnberg να τσιμπήσουν.

Αν πεθαίνει κάτι, είναι ευκαιρία να ζουν τα αντίγραφά του, οι φτηνές απομιμήσεις του. Περί αυτού πρόκειται. Ήδη απ’ τα τέλη των ‘80s (και για λόγους που εδώ δεν χωράνε να τους εξηγήσουμε) η ελληνική κοινωνία φτιάχνει φτηνές απομιμήσεις του «ευγενούς άγριου» για να δώσει στην μεταμοντέρνα νεοφιλελεύθερη βαρβαρότητά της μια πατίνα καταγωγικής «αυθεντικότητας». Αναπαράγει διαρκώς τους «φουστανελάδες» και τους «Κολοκοτρώνηδες» της δήθεν «εθνικής ελευθερίας» της την ώρα που λατρεύει τον πατερναλισμό, τον καιροσκοπισμό και την εξουσία, την ώρα που «κρυώνει» και «ζεσταίνεται» με το παραμικρό, την ώρα που βουτάει στη θάλασσα των παγκόσμιων εμπορευμάτων και το απολαμβάνει. Μόνο που στην περίπτωση Πολάκη η αναπαραγωγή, εξίσου κίβδηλη και εξίσου ελεεινή, δεν αφορά “φουστανελάδες” αλλά «μαυροπουκαμισάδες».

Στην απομίμησή του, στα αντίγραφα για εμπορική χρήση, ο λιγομίλητος, μετατρέπεται στο ακριβώς αντίθετο: σε φαφλατάδικη, αμετροεπή περσόνα. Στη γενικευμένη πλαστοποίηση ο εσωστρεφής μετατρέπεται στο ακριβώς αντίθετο: σε επιδειξία. Και ο προσεκτικά καχύποπτος επίσης: γίνεται αλαζόνας «θα σας γαμήσω», “σκληρός” του σκοινιού και του παλουκιού.

Αν εκφράζει κάτι στ’ αλήθεια ο υπουργός Πολάκης δεν είναι καμμία αυθεντικότητα! Είναι, αντίθετα, η «κοινωνικότητα» των μεταλλαγμένων αντιγράφων. Και επειδή αυτό είναι το κανονικό, επειδή κανονικότητα είναι το γίγνεσθαι της πλαστοποίησης, όχι μόνο ο υπουργός Πολάκης σαν «σφακιανισμός» αλλά και οποιοσδήποτε άλλος, άσχετα από κόμμα και ιδεολογία, σαν μεταπράτης οποιασδήποτε αντιγραφής, έχει πράγματι μια θέση στην πιάτσα. Μπορείς να παριστάνεις απ’ τον μελαγχολικό Ρεμπώ ως τον μαχαιροβγάλτη – υπάρχει μια θέση για όλους…. Αρκεί να παίζεις έναν τουλάχιστον ρόλο…

Ποιές είναι οι ενδείξεις (ή και οι αποδείξεις) ότι πρόκειται για μεταμοντέρνο αντίγραφο που υποκρίνεται το πρωτότυπο; Κάθε φορά οφείλει κανείς να τις εντοπίσει, και δεν είναι τόσο δύσκολο. Όσο για τον υπουργό Πολάκη; Η απόδειξη είναι γνωστή σε όλους: η κολακευτική φράση ενός φίλου του, που ο ίδιος αποδέχθηκε ναρκισσιστικά: τον θέλουν όλες οι λούγκρες τον κρητίκαρο….

Ολοφάνερα πρωτευουσιάνικη κολακεία! Διαφορετικά, αφήνουμε στην φαντασία σας τον πολιτευτή “κρητίκαρο” Πολάκη να εξηγεί σε βοσκούς της Μαδάρας τι είναι οι «λούγκρες» που τον θέλουν….

Το πρωτότυπο ανήκε σε εντελώς διαφορετικό κόσμο… Το αντίγραφο ξημεροβραδιάζεται τιτιβίζοντας ηλεκτρονικά, προσπαθώντας να ξορκίσει τα κόμπλεξ του… Και ασκώντας πολιτική και κοινωνική εξουσία.

Σύστημα D

Κυριακή 21 Απρίλη. Ποτέ δεν κατάλαβε η ασταμάτητη μηχανή πως είναι δυνατόν να μετριέται η «μαύρη οικονομία» αφού δεν καταγράφεται πουθενά στα συγκεντρωτικά κιτάπια κάποιου κρατικού υπουργείου οικονομικών. Αλλά, ευτυχώς, κανείς δεν ασχολείται με τις αμφιβολίες μας… Έτσι το 2009 ο οασε (σοβαρός οργανισμός χωρίς αμφιβολία…) εκτιμούσε ότι περίπου 1,8 δισεκατομμύρια εργαζόμενοι (τότε το σχεδόν μισό της εργατικής δύναμης του πλανήτη) βιοπορίζονταν εκτός κιταπιών – σε «ανεπίσημες», «αόρατες» (απ’ τα κρατικά λογιστήρια) και χωρίς καμμία περίπτωση «έμμεσου μισθού» δουλειές. Για το 2020 ο ίδιος σοβαρός τεχνοκρατικός οργανισμός εκτιμούσε ότι τα 2/3 της παγκόσμιας εργατικής δύναμης θα βρίσκεται σ’ αυτήν την «ζώνη». Χαράς ευαγγέλια!

Επειδή ακόμα και το άγνωστο και απροσδιόριστο πρέπει να βαφτίζεται (για να δείχνει του χεριού μας), αυτή η τεράστια ζώνη ονομάζεται «Σύστημα D». Για να αποδειχθεί σε όσους δεν καταλαβαίνουν το μεγαλείο τέτοιων βαφτισιών, το “D” προέρχεται απ’ την γαλλική λέξη débrouillard. Που σημαίνει “αυτοδύναμος”, “ανεξάρτητος”, κάτι τέτοιο. Ω τα θαύματα των ονοματοδοσιών! Όπως η σωματεμπορία απέκτησε το πολύ πιο εξευγενισμό, αόριστο και ασαφές όνομα trafficking (κάτι σαν «μεταφορές»;) έτσι και το μεροδούλι μεροφάι χωρίς προοπτική (εκτός απ’ τα κέρδη του όποιου αφεντικού) ονομάζεται «αυτοδυναμία», «ανεξαρτησία»… κλπ.

Δεν είναι ατύχημα η μετονομασία. Το «σύστημα D» είναι το όνειρο του νεοφιλελευθερισμού: αγορά εργασίας χωρίς καμμία «ρύθμιση», δηλαδή εμπόδια, δηλαδή με ωμούς συσχετισμούς δύναμης (αρκεί να είναι υπέρ των αφεντικών). Πόσο πάει; Πόσα θες; Τόσα – για σήμερα… Αύριο; Αν αρρωστήσεις; Αν κτυπήσεις; Δεν πληρώνω. Δεν σε ξέρω.

Το «σύστημα D» δεν είναι η ευχάριστη καινοτομία για το μέλλον. Είναι η αναβίωση του καπιταλιστικού παρελθόντος, πριν η τάξη μας οργανωθεί, σηκώσει το συλλογικό της μπόι, και αρχίσει να απαιτεί δυναμικά. Η διατίμηση στην αγορά (: πιάτσα) του εργαζόμενου κρέατος (πλέον: και του εργαζόμενου πνεύματος), ωμά, χωρίς δεσμεύσεις για τα αφεντικά, έχει υπάρξει η αρχή της καπιταλιστικής εποποιίας.

Είναι ίσως γι’ αυτό που ο σοβαρός οασε καταφέρνει να μετρήσει αυτό το απροσδιόριστο: για να το διαφημίσει σαν μέγεθος, άρα σαν κανονικότητα…

Αν κάποιος σε πατάει στο σβέρκο μην ανησυχείς φίλε. Είσαι στο «σύστημα D» μαζί με μερικά δισεκατομμύρια ακόμα. No problem, χαμογέλα: νοιώσε την χαρά την πλειοψηφίας…

Greek souvlaki riot…

Σάββατο 20 Απρίλη. Υπάρχουν τα διάφορα, υπάρχουν και τα αδιάφορα. Υπάρχουν τα ιερά, υπάρχουν τα όσια, υπάρχουν και τα ιερά πούναι μαζί και όσια. Το πιτόγυρο και το πίτα – καλαμάκι είναι ένα απ’ τα τελευταία· αν και ένα καλό ποσοστό των πελατών των σουβλαδίτζικων είναι vegetarian (ή άφραγκοι): χωρίς κρέας, μόνο πατάτες και αλοιφές…

Αλλά, για τον χαβαλέ του πράγματος, για τις selfies και για τα «ήμουν κι εγώ εκεί», ενδεχομένως και για την απελευθέρωση της (αναμφίβολα) καταπιεσμένης συνθηματολογικής / ποιητικής ικανότητας του πλήθους, μια πανεθνική και πανταξική συγκέντρωση για τα σουβλάκια (ενάντια στην αύξηση της τιμής τους στα ψητοπωλεία) είναι αυτό που χρειάζεται ο λαός και ο τόπος. Είναι άνοιξη, τα λουλούδια ανθίζουν, οι μελισσούλες πετάνε – καιρός να πεταχτούν και μερικές καλές έμμετρες «μαλακιούλες». Η ημερομηνία είναι σωστή: να έχει τελειώσει η νηστεία (για όσους την κάνουν), νάχουν ανάψει οι σούβλες και τα κοκορέτσια. Και ο τόπος διαμαρτυρίας; Ιδανικός! Η πλατεία Συντάγματος… Θα πρέπει να παραταχτούν στην περίμετρο της συμβολικής πολιτικής καρδιάς της πόλης όλες οι καντίνες. Φτιάχνοντας «βρώμικα» σε τιμή κόστους. Για όλο το λαό!

Διεθνής είδηση θα γίνει – καμμία αμφιβολία. Αν κάποιοι φορέσουν και κίτρινα γιλέκα η διεθνοποίηση θα είναι … to the point!

(Πολλά έχουμε κάνει κι ακόμα περισσότερα έχουμε δει. Εμπρηστικά πιτόγυρα (μολότοφ με τζατζίκι) όχι. Ανοίγεται όμως πεδίο δράσης λαμπρό!

Ανοίγεται επίσης η δυνατότητα μιας δυναμικής, σκληρής αντισπισιστικής αντισυγκέντρωσης. Ή, ίσως, μιας “τελικής αναμέτρησης”…)

Χωρίς πλεονέκτημα έδρας

Παρασκευή 19 Απρίλη. Μπας και δεν το είπαμε; Το είπαμε. Πριν σχεδόν 4 βδομάδες, στις 27 Μάρτη (: προσοχή, ξανάρχονται οι εκπρόσωποι). Τι είπαμε;

… (Ποιά είναι η πιο διάσημη διεθνώς τρέχουσα ελληνική λέξη; Μαλακία! Θα έπρεπε να γίνει το νούμερο 1 εθνικό εξαγώγιμο προϊόν! Διότι αυτοί του φαιορόζ γκουβέρνου είναι ικανοί να πιστεύουν ότι με τον κυρ Πέτρο στο ψηφοδέλτιό τους κοντράρουν τον asset 1 και τον ρημαδοΚούλη…)

Τώρα ο asset 1 αντεπιτίθεται (όντας προφανώς σε αποστολή…), μέσα σ’ έναν όχι ιδιαίτερα πρωτότυπο αλλά πάντως ικανό χειρισμό στον οποίο εμπλέκονται διάφοροι (και πρώην «φίλοι» δημαγωγοί, «φίλοι» του φαιορόζ γκουβέρνου εννοούμε…). Φυσικά ο asset 1 (και όχι μόνον αυτός) ξέρει πολύ περισσότερα απ’ όσα είπε χτες. Ας πούμε ότι εκτόξευσε προειδοποιητικές βολές…

Να επαναλάβουμε πολύ περιληπτικά το πνεύμα όσων γράφουμε απ’ τις αρχές του 2015 (αναλυτικότερα στο χάρτινο Sarajevo, στην ασταμάτητη μηχανή με την συντομία των σχολίων): όταν βλέπεις «αριστερούς» (κατά δήλωσή τους…) να αγκαλιάζονται και να ξαναγκαλιάζονται με φασίστες για να κυβερνήσουν, κι εσύ απλά κρατάς την μύτη σου (επειδή, συν τοις άλλοις, το βαθύ κράτος / κόμμα της δραχμής έχει αμολήσει έναν Γιάνη, πράγμα που τονώνει την βλαμμένη «εθνική» ή/και «επαναστατική» περηφάνειά σου) έχεις όλα τα προσόντα του χρήσιμου ηλίθιου. Αν δεν αντιλαμβάνεσαι το βαθύ κράτος και τις τακτικές του όταν εμφανίζεται πεντακάθαρα μπροστά σου, δεν μπορείς να καταλάβεις τίποτα. Κι αυτό έγινε – και τέλειωσε – απ’ τις 5 Μάη του 2010 ως τις 26 Γενάρη του 2015. Με διάφορους ενδιάμεσους σταθμούς…

Μοιάζει να συνδέουμε «ετερόκλητα» δεδομένα… Όχι! Υπάρχει ένα «μαύρο δίκτυο» που συνδέει αυτά τα «ετερόκλητα». Ένα «μαύρο δίκτυο» του οποίου η γενική επίγνωση απ’ την μεριά μας επέτρεψε πριν 4 βδομάδες να υπονοήσουμε: καλά, θα πέσει γέλιο…

Και πέφτει… Για παράδειγμα, αυτό το περί «μεταχρονολογημένων αποκαλύψεων» (υπάρχουν και «προχρονολογημένες αποκαλύψεις»; απ’ όσο ξέρουμε μόνο μία και διάσημη: η Αποκάλυψη του Ιωάννη…) έχει την ίδια γραμματική και νοηματική προέλευση με την «διάτρηση», και άλλες καινούργιες και ολόφρεσκιες λέξεις της εξουσίας… Το σίγουρο όμως είναι ένα: το noor 1 είναι υπόθεση του καλοκαιριού του 2014, πριν απ’ τα θερμά και φιλικά σούρτα φέρτα του asset 1 στο παλάτι… Οι τωρινές φαιορόζ καταγγελίες για τους 2 τόνους πρέζα του noor 1 είναι, λοιπόν, όχι «μεταχρονολογημένες» αλλά συνένοχα καθυστερημένες. Και δεν είναι η μοναδική συνενοχή αυτή.

Υπάρχουν, τελικά, και σοβαρά έως πολύ σοβαρά ζητήματα στο βάθος…

(Αν τα πιο πάνω σας φαίνονται «ιερογλυφικά» φταίει πως έτσι ακριβώς πρέπει να φαίνονται! Η αποκωδικοποίηση θέλει τον κόπο της· και ιστορική γνώση…)

Σε περίπτωση που σας χρειαστεί

Παρασκευή 19 Απρίλη. Κολλήσατε στη λάσπη, στο χιόνι, στην άμμο και χρειαζόσαστε τράβηγμα; Χρειαζόσαστε κουβάλημα ή άλλες βαριές δουλειές; Το ρομποτικό τετράποδο (άλλοι λένε ότι είναι σκύλος, άλλοι ότι είναι μουλάρι…) της Boston Dynamics, με όνομα SpotMini, βγαίνει πλέον απ’ τις γραμμές παραγωγής και δέχεται παραγγελίες. Ζυγίζει 30 κιλά, έχει ύψος 80 πόντους, μπορεί να σηκώσει γύρω στα 15 κιλά (για κουβάλημα απ’ το σούπερ μάρκετ μια χαρά είναι!), μπορεί να πιάσει ή/και να σηκώσει πράγματα χάρη στους βραχίονές του με 5 βαθμούς ελευθερίας, έχει κάμερες stereo και βάθους πεδίου, αισθητήρες θέσης / δύναμης στα πόδια του, δεν τρώει, δεν χέζει, έχει όλες τις χάρες της ρομποτικής – και κάτι ακόμα, εφιαλτικό: σοβαρές πιθανότητες να «πιάσει» στην αγορά… Είτε σ’ αυτή τη μορφή του, είτε σε κάποια διάδοχη.

Το τρέχον μοντέλο δεν δαγκώνει, αλλά μην αποκλείσετε στο κοντινό μέλλον να δείτε ταμπέλες σε πλούσιες αυλόπορτες του είδους «Caution! Spot inside!». Κι άμα σε φερμάρει το SpotMini…

Εν τω μεταξύ, προς το παρόν, η εταιρεία το διαφημίζει σαν χρήσιμο στο κτίσιμο πυραμίδων: στη δεκάδα (με τιμή χοντρικής) τα SpotMini μπορούν να σέρνουν ογκώδεις πέτρες πάνω σε καρούλια (με μια ελάχιστη ανηφόρα μιας μοίρας…) χωρίς μαστίγια και παρόμοια βία – και με στρατιωτικό βηματισμό, που πείθει για την αξία του πράγματος…

Δεν σας θυμίζουν τεράστιες ακρίδες;