Tag: νόμοι σχέσεις

Υπενθύμιση των βασικών 2

Κυριακή 2 Ιούνη. Οι διαρκώς ενισχυόμενες απ’ τις “καταχθόνιες δυνάμεις” των τεχνοεπιστημών παραγωγικές δυνάμεις δεν κατέστρεψαν τα τείχη των παραγωγικών σχέσεων: την, σε τελευταία ανάλυση, ιδιωτική ιδιοκτησία των πρώτων και, κατά συνέπεια, την εκμετάλλευση της εργασίας και της ζωής. Σήμερα περισσότερο από ποτέ τον τελευταίο 1,5 αιώνα λείπει το υποκείμενο που θα διανοούνταν και θα επιχειρούσε να κάνει κάτι τέτοιο: η σύγχρονη εργατική τάξη, σαν συνειδητότητα, είναι στα χειρότερά της (εξηγήσιμο μεν, εξαιρετικά επικίνδυνο δε).

Απ’ την άλλη μεριά ο καπιταλισμός ποτέ δεν ήταν και δεν είναι “υποκείμενο”. “Πρόσωπο”. Είναι μοντέλο σχέσεων. Όταν η κρίση που περιγραφόταν στο κομμουνιστικό μανιφέστο φτάνει σ’ εκείνο το σημείο όπου αναγκαστικά πρέπει να καταστραφούν ένα σωρό παραγωγικές δυνάμεις, κάποιοι πρέπει να παίρνουν τις σχετικές αποφάσεις.

Αυτοί δεν είναι οι μεμονωμένοι καπιταλιστές, ούτε οι ceo, ούτε οι συνελεύσεις των μετόχων… Γι’ αυτούς ισχύει εκείνο που έλεγε ο Κέυνς (χτεσινή ανάρτηση): λυσσασμένα κτυπιούνται διακινδυνεύοντας να βουλιάξουν ακόμα και την βάρκα. Με δεδομένο ότι τα συμφέροντα των αφεντικών, ανάλογα με τον κλάδο και το μέγεθος, πέρα απ’ την εκμετάλλευση της εργασίας, δεν «συμπίπτουν μεταξύ τους από μόνα τους», η μορφή κράτος (ή παρακράτος…), νομιμοποιημένη απ’ την εξουσιοδότηση των πολιτικών βιτρινών απ’ τους υπηκόους, είναι αυτή που ξαναεμφανίζεται στο κέντρο της σκηνής, με ένα ειδικό καθήκον: να κινητοποιήσει την «ιδανική μηχανή καταστροφής» (τον στρατό) προς όφελος του εθνικού συμφέροντος. Που εμφανίζεται σαν γενικό όσο χρειάζεται για να “χωράει” και να επιστρατεύει τους πληβείους· αλλά στον πυρήνα του είναι το συμφέρον των πιο δυναμικών κλάδων / αφεντικών.

Σ’ αυτή την ιστορική φάση βρισκόμαστε ήδη απ’ το 2001. Το ότι την πρωτοβουλία την είχε, ως το 2015, η αμερικανική μορφή κράτος, επιδιώκοντας «προληπτικά» να πιάσει πόστα απ’ το ινδοκούς ως την «εύφορη ημισέληνο» καταστρέφοντας (όσο αυτό ήταν δυνατόν…) εν τω μεταξύ την ιρακινή πετρελαϊκή βιομηχανία, έχει εξήγηση, που ξεπερνάει κατά πολύ τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των πολιτικών βιτρινών που ανέλαβαν διαδοχικά αυτή τη δουλειά. Απ’ το 2015 και μετά άλλη μια μορφή κράτος πρώτης γραμμής, η ρωσική, μπήκε στην αρένα. Και με πολύ ουσιαστικό τρόπο (υπερεξοπλισμός) ετοιμάζεται πυρετωδώς και το κινεζικό κράτος. (Κάμποσα ακόμα κράτη εξοπλίζονται, δηλώνοντας «διαθεσιμότητα» και για τις αναγκαίες καταστροφές και για τη νομή των λαφύρων…).

Αυτές οι εξελίξεις είναι βασικά (αν και όχι τα μοναδικά) στοιχεία του νεοκρατισμού. Ο νεοκρατισμός δεν είναι «αναβίωση» του κεϋνσιανισμού. Διαφέρει απ’ αυτόν σ’ ένα στρατηγικής σημασίας ζήτημα: στην εννόηση (ή στην μη εννόηση) της αυτονομίας της εργατικής τάξης. Στην «καθαρή» μορφή του ο Κέυνς αναγνώρισε την (οργανωμένη) εργατική τάξη σαν διακριτό και ανεξάρτητο στοιχείο της καπιταλιστικής συσσώρευσης· που θα έπρεπε να εισαχθεί επίσημα, για το «γενικό καλό», στη «διαμόρφωση των πολιτικών» της εκμετάλλευσής της και των συνθηκών ισορροπίας και ελέγχου της καπιταλιστικής επιδίωξης του μέγιστου κέρδους.

Ο νεοκρατισμός αντίθετα κρατάει (και θα κρατήσει σκληρά και αποφασιστικά) την βασική θέση και επιτυχία του νεοφιλελευθερισμού: την θέση ότι η οργάνωση της εργατικής τάξης (συνδικαλιστική και πολιτική) συνιστά καρτέλ, που διαμορφώνει από θέση ισχύος την «γενική βασική τιμή του εμπορεύματος εργασία».

Για να μετριάσει τις συνέπειες αυτού του εφαρμοσμένου νεοφιλελευθέρου δόγματος χωρίς να αναγνωρίσει την εργατική τάξη σαν ανεξάρτητη μεταβλητή του καπιταλισμού, ο νεοκρατισμός επιστρατεύει μια «παλιά» διαδικασία: τον (κρατικό) πατερναλισμό. Αυτός ο πατερναλισμός (που είναι η βασική γραμμή λειτουργίας του ελληνικού κράτους απ’ την δημιουργία του: πολιτικός προσοδισμός!), πέρασε απ’ την κευνσιανική φάση στη νεοφιλελεύθερη και τώρα στη νεοκρατική μετασχηματίζοντας και επεκτείνοντας την ακτίνα δράσης του. Κατά την άποψη της ασταμάτητης μηχανής εκεί βρίσκεται το «κλειδί» της εννόησης της «ανάπτυξης» των ακροδεξιών / φασιστικών ιδεών και εκδοχών εξουσίας ταυτόχρονα και σε συνδυασμό με νεοφιλελεύθερες «οικονομικές πολιτικές».

Ο μικροαστικός ατομισμός / εγωϊσμός / ναρκισσισμός ήταν η στρατηγική επιτυχία του νεοφιλελευθερισμού, που αγαπήθηκε απ’ τις μάζες των υπηκόων όσο τίποτα άλλο! Οι προωθητές του νεοκρατισμού δεν πρόκειται να ακυρώσουν αυτό το κρίσιμο όπλο τους! Ο μικροαστικός ατομισμός / εγωϊσμός / ναρκισσισμός είναι το «Κεκτημένο των κεκτημένων» της 4 τελευταίες δεκαετίες…

Κεκτημένο για ποιούς; Μα ελάτε τώρα!…

Πολλά μποφώρ

Σάββατο 1 Ιούνη. …Έχουμε εδώ λοιπόν ένα ακραίο παράδειγμα της δυσαρμονίας μεταξύ του γενικού και του ειδικού συμφέροντος. Κάθε κράτος, σε μια προσπάθεια να βελτιώσει την σχετική του θέση, παίρνει μέτρα βλαβερά για την ευημερία των γειτόνων του· κι αφού αυτή η πρακτική δεν περιορίζεται μόνο σε ένα κράτος, ο καθένας υφίσταται πολύ περισσότερες συνέπειες απ’ τις παρόμοιες λογικές που εφαρμόζουν οι γείτονές του απ’ τα οφέλη που έχει ο ίδιος απ’ τις επιλογές.

Πρακτικά όλα τα λαοφιλή γιατρικά που κυκλοφορούν σήμερα είναι τέτοιου αλληλοεξοντωτικού χαρακτήρα. Ανταγωνιστικές μειώσεις μισθών, ανταγωνιστικοί δασμοί, ανταγωνιστική ρευστοποίηση περιουσιακών στοιχείων στην αλλοδαπή, ανταγωνιστικές υποτιμήσεις, ανταγωνιστικά οικονομικά προγράμματα – η κατάσταση του θα κάνω τον γείτονα ζητιάνο. Κι αυτό γιατί το έξοδο του ενός είναι κανονικά το έσοδο κάποιου άλλου. Έτσι, καθώς προσπαθούμε να βελτιώσουμε το δικό μας περιθώριο, μειώνουμε το περιθώριο κάποιου άλλου· κι αν η ίδια πρακτική ακολουθηθεί παντού θα χειροτερέψει η κατάσταση όλων.

…

Ο μοντέρνος καπιταλισμός είναι πλεύση καλού καιρού. Όταν ξεσπάσει η καταιγίδα ο καπιταλιστής εγκαταλείπει τα καθήκοντα του καπετάνιου, και μπορεί να βουλιάξει ακόμα και τις βάρκες που θα τον γλύτωναν, από τη λύσσα του να σπρώξει τον κοντινό του έξω απ’ την βάρκα για να μπει αυτός…

Αν οι «τρικυμίες» της όξυνσης του ενδοκαπιταλιστικού διακρατικού ανταγωνισμού (σε περιβάλλον 4ης βιομηχανικής επανάστασης…) κάνουν εξαιρετικά επίκαιρο εκτός απ’ τον Μαρξ και τον Κέυνς αυτό οφείλεται στο ότι ο καπιταλισμός είναι πάντα καπιταλισμός, με σταθερά τα βασικά του χαρακτηριστικά και τις δομικές του αντινομίες.

Τα πιο πάνω τα έλεγε ο Κέυνς σε μια διάλεξή του το 1932, με τίτλο «η κατάσταση της παγκόσμιας οικονομίας»… Μετά από κάτι λιγότερο από 90 χρόνια, το θα κάνω τον γείτονα ζητιάνο λέγεται «κυρώσεις», «δασμοί» – «εμπορικός πόλεμος»….

Μικροδιαφορές στην ορολογία, καμία διαφορά στον πυρήνα της διαχείρισης της κρίσης / αναδιάρθρωσης…

Νεοκρατισμός

Σάββατο 1 Ιούνη. Το έμπειρο μάτι του Κέυνς, ενός οικονομολόγου με βαρύ όνομα και εξίσου βαρύ φιλελεύθερο παρελθόν, είχε διακρίνει τότε ότι η ραγδαία αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας (καθώς η 2η βιομηχανική επανάσταση είχε μπει για τα καλά στις ράγες της) ήταν πολύ υψηλότερη απ’ όσο οι περιφραγμένες εθνικές αγορές θα μπορούσαν να συντηρήσουν. Χωρίς παγκόσμιους κοινούς κανόνες το διεθνές εμπόριο είχε γίνει μέσο απελπισίας για την διατήρηση της εγχώριας απασχόλησης – σχολιάζε…

Πρότεινε ότι η μορφή – κράτος (και όχι λυσσασμένοι καπιταλιστές) θα έπρεπε του λοιπού να αναλάβει την γενική καπιταλιστική διεύθυνση, φροντίζοντας ο εργατικός μισθός να επιτρέπει ένα καλό επίπεδο κατανάλωσης εκείνων που παρήγαγε η εργασία. Αλλά ήξερε επίσης ότι η ειρηνική διευθέτηση της παγκόσμιας κρίσης τότε ήταν απλά η ευχή του· όχι η λογική εξέλιξη των πραγμάτων…

Ο νεοκρατισμός δεν είναι “αναβίωση του κεϋνσιασνισμού”, όπως ο νεοφιλελευθερισμός δεν ήταν “αναβίωση του Άνταμ Σμιθ”. Στο βαθμό που τα σημερινά κράτη αναλαμβάνουν τις ευθύνες του στρατηγού για την οργάνωση της μεταξύ τους αναμέτρησης, και στο βαθμό επίσης που πρέπει να ελέγξουν (“επιστρατεύσουν”…) ιδεολογικά τους πληθυσμούς τους, διατηρούν ταυτόχρονα αρκετά χρήσιμα (για την συσσώρευση) νεοφιλελεύθερα εργαλεία…

Δυστοπία;

Παρασκευή 31 Μάη. Όλα τα μοντέλα αυτοκινήτων της τελευταίας δεκαετίας είναι μικρά internet of things. Οι ιδιοκτήτες και οδηγοί τους δεν το ξέρουν αυτό, παρότι ξέρουν ότι υπάρχει ένας ηλεκτρονικός εγκέφαλος που ελέγχει την λειτουργία της μηχανής και όχι μόνο, καθώς και πλήθος αισθητήρων. Είναι μεγάλη αμέλεια εκ μέρους τους το γεγονός ότι αγνοούν πως δεν οδηγούν «αμάξι» αλλά έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή με ρόδες. Όταν πατάνε το φρένο δεν συμβαίνει η συμπίεση κάποιου υγρού που μεταφέρεται στα τακάκια, όπως νομίζουν· αντίθετα, το «πάτημα του φρένου» μεταφέρεται σαν ηλεκτρικό σήμα στον κεντρικό υπολογιστή, και αυτός είναι που δίνει στη συνέχεια το «σήμα» του φρεναρίσματος. Το ίδιο ισχύει για όλες τις βασικές λειτουργίες της οδήγησης. Για αυτό και στα ήδη υπάρχοντα μοντέλα θα μπορούσε κάποιος τρίτος, απ’ έξω, να «χακάρει» την λειτουργία του κεντρικού υπολογιστή, και να πετύχει να μην δουλεύει το φρενάρισμα (όσο κι αν πατάει ο οδηγός το πετάλ), να μην στρίβει το όχημα (όσο κι αν γυρίζει το τιμόνι), κλπ κλπ.

Αυτά τα εκατομμύρια «αυτοκινούμενα» internet of things είναι κοινοτοπία – ο καπιταλιστικός χρόνος δεν γυρίζει πίσω, ούτε κανείς θα αναζητούσε αυτοκίνητο που παίρνει μπροστά με μανιβέλα. Το μόνο που λείπει στα εκατομμύρια «εγκεφάλων – με – ρόδες» που κυκλοφορούν στους δρόμους όλου του κόσμου, είναι η σύνδεσή τους στο internet. O λόγος που αυτό δεν είχε συμβεί ως τώρα ήταν καθαρά τεχνικός: οι 4G τεχνολογίες επικοινωνιών που επιτρέπουν την λειτουργία των smartphones και των επιτραπέζιων υπολογιστών δεν αντέχουν την μεταφορά τέτοιου όγκου δεδομένων με την πρέπουσα ταχύτητα.

Αυτό είναι ένα απ’ τα «θαύματα» των τεχνολογιών επικοινωνίας πέμπτης γενιάς – 5G. Mε Huawei ή οποιαδήποτε άλλη εταιρεία. Σε ενάμισυ χρόνο από τώρα, ως τα τέλη του 2020, κι αφού θα έχει αρχίσει η εγκατάσταση των δικτύων (των κεραιών) 5G, υπολογίζεται ότι πάνω από 150 εκατομμύρια ι.χ. (και όχι μόνο) θα είναι διασυνδεδεμένα – σαν οχήματα – στο internet (of things). Πολύ γρήγορα τα μόνα μη διασυνδεμένα θα είναι τίποτα «σακαράκες» – που θα απαγορευτεί η κυκλοφορία τους.

Καλώς ήρθατε σε μια απ’ τις πάμπολλες πλευρές της 4ης βιομηχανικής επανάστασης.

Κερδοφορία και έλεγχος

Παρασκευή 31 Μάη. Πιθανότατα η δυνατότητα του οχήματός σας (αυτοκινήτου ή/και μοτοσυκλέτας) να “ενημερώνεται” διαδικτυακά για την κατάσταση της κίνησης και των δρόμων, να “συνδιαλέγεται” με προπορευόμενα οχήματα και με εκείνα που ακολουθούν, να φρενάρει “μόνο” του αν χρειαστεί, και άλλα που δεν μπορούμε να φανταστούμε, να σας ενθουσιάζει – ή να σας φοβίζει. (Το λογικό πάντως θα ήταν να σκεφτείτε ότι αν οδηγείτε ήδη έναν υπολογιστή, δεν βλάπτει να αναβαθμιστούν οι επικοινωνιακές δυνατότητές του).

Εκείνοι που σίγουρα θα χαρούν θα είναι οι ασφαλιστικές εταιρείες. Χάρη στο internet of things, χάρη δηλαδή στην διαρκή δικτύωση του οχήματός σας, θα είναι σε θέση να έχουν πλήρη «εικόνα» της οδηγικής σας συμπεριφοράς. Κατά συνέπεια θα μπορούν να εξειδικεύουν τα ασφαλιστικά συμβόλαια, όχι μόνο με βάση το αν έχετε προκαλέσει στο παρελθόν ατυχήματα, αλλά με βάση την (διαρκώς ελεγχόμενη) οδηγική συμπεριφορά σας, και την πιθανότητα να προκαλέσετε ατύχημα στο μέλλον… Επιπλέον θα μπορούν να σας συνετίζουν σε πραγματικό χρόνο, ενημερώνοντάς σας ότι «μετά απ’ το σανίδωμα του γκαζιού που έκανες πριν 5 λεπτά τα ασφάλιστρα αυξήθηκαν κατά τόσο…» Εννοείται πως αυτά θα γίνονται για το καλό της κερδοφορίας τους…

Στο ίδιο διάστημα, ως τα τέλη του 2020, οι ειδικοί (των σχετικών επιχειρήσεων) εκτιμούν ότι θα είναι διασυνδεμένες στο internet of things 100 εκατομμύρια λάμπες φωτισμού, και πάνω από 200 εκατομμύρια «φορετές» (wearable) συσκευές. Πιθανόν να είναι χαριτωμένο το να ανάβεις (ή να σβήνεις) τα φώτα του σπιτιού σου ενώ βρίσκεσαι εκτός· να ανάβεις ή να κλείνεις τον θερμοσίφωνα, να ανοίγεις ή να κλείνεις τα ηλεκτρικά ρολά, και πολλά άλλα. Λιγότερο χαριτωμένο είναι ότι αυτά θα έχουν ένα κάποιο κόστος, καθώς θα είναι υπηρεσίες προσφερόμενες από εταιρείες. Και καθόλου χαριτωμένο δεν θα είναι το ότι όλα αυτά θα είναι «data» («big data») που θα ανήκουν σ’ αυτές τις εταιρείες – και όχι μόνο.

Όσο για τα wearables; Αρνούμαστε να φανταστούμε το τίμημα (και όχι μόνο το οικονομικό) που θα έχει πλέον ο ναρκισσιμός της αυτο-επιτήρησης… Οι οικονομέτρες της 4ης βιομηχανικής επανάστασης είναι αισιόδοξοι πάντως: εκτιμούν ότι στα τέλη του 2020, σε ενάμισυ χρόνο από τώρα, η καθολική δικτύωση θα είναι μια μπίζνα τουλάχιστον 14 τρισεκατομυρίων δολαρίων (παγκόσμια).

Εν τω μεταξύ δεν έχουμε ακόμα στοιχεία για το πόσο θα εκτοξευτεί η κερδοφορία της βιομηχανίας της υγείας μέσα απ’ την διαρκή και πληθωρική ατομική και οικιακή δικτύωση…

Κι αυτή είναι μόνον η αρχή…

Θαυμαστός καινούργιος κόσμος

Παρασκευή 31 Μάη. Είναι, ίσως, πιθανό να υποψιαστείτε το γιατί ο 4ος παγκόσμιος πόλεμος περιλαμβάνει υποχρεωτικά έναν πόλεμο (που λέγεται “εμπορικός”) για την “μοιρασιά” αυτής ακριβώς της τεράστιας νέας παγκόσμιας αγοράς: συσκευών, αισθητήρων, δικτύων και υπηρεσιών.

Είναι επίσης πιθανό να θεωρήσετε ότι οι καπιταλιστικές κοινωνίες τείνουν πια προς ένα Οργουελιανό μοντέλο καθολικού και λεπτομερούς (κρατικού) ελέγχου. Αυτό είναι πράγματι μια πλευρά της σε εξέλιξη πραγματικότητας· όχι, όμως, η μοναδική. Θεωρούμε εξίσου σημαντική (αν όχι σημαντικότερη) την διαμόρφωση ενός καινούργιου είδους ανθρώπου (συμπεριλαμβανόμενης, οπωσδήποτε, της “κοινωνικότητάς” του) που απολαμβάνει να ζει όλο και περισσότερο εξαρτημένος απ’ τις ψηφιακές μεσολαβήσεις. Αδιαφορώντας όχι μόνο για το αν μ’ αυτόν τον τρόπο είναι διαρκώς και περισσότερο ελέγξιμος (όχι αναγκαστικά απ’ το κράτος, σίγουρα όμως και απ’ αυτό) αλλά και για το ολοφάνερο ήδη γεγονός ότι ελέγχει όλο και λιγότερα στην καθημερινή του ζωή.

Ήταν ένα σωστό σύνθημα, στα ντουβάρια αυτής της πόλης, πολλά χρόνια πριν, όταν ακόμα το internet ήταν γνωστό μόνο στους «ειδικούς»: ο πολιτισμός σας τελειώνει μόλις κοπεί το ρεύμα. Στην σε εξέλιξη 4η βιομηχανική επανάσταση μια μακρόχρονη διακοπή ρεύματος (που θα σημαίνει και διακοπή «επικοινωνιών») δεν θα σημαίνει μόνο το τέλος του «πολιτισμού». Αλλά και το τέλος οποιασδήποτε αυταπάτης περί «ανθρωπινότητας»…

Εντάξει. Η «σούπερ ανθρωπινότητα» θα είναι η απάντηση… Στον καπιταλισμό δεν υπάρχουν αδιέξοδα…

Και ως σύμβολα έσεσθε

Τετάρτη 29 Μάη. Η σκηνοθεσία για λογαριασμό των εγκαινίων ενός δημόσιου έργου που είναι ακόμα γιαπί, δεν είναι απλά ένα «πολιτικό» γεγονός. Είναι μάλλον κάτι πιο σύνθετο, ας το πούμε «πολιτικο-ηθικό». Τέτοιου είδους παραμυθιάσματα δεν είναι συνυφασμένα με την εξυπηρέτηση της εξουσίας· και, επιπλέον, δεν έχουν προκαθορισμένο «ιδεολογικό πρόσημο». Μπορεί μια πολιτική βιτρίνα να δεχτεί να πέσει τόσο χαμηλά, μπορεί όχι· το τι θα επιλέξει δεν αλλάζει τον ρόλο της. Φωτίζει όμως το ποιόν του «υποκειμενισμού» κάθε πολιτικής βιτρίνας. Και δεν πρόκειται για ποιόν στιγμιαίο, σαν σαρδάμ της γλώσσας. Η σκηνοθεσία χρειάζεται σχεδιασμό, δουλειά, έξοδα – και κυρίως έγκριση «απ’ τα πάνω». Η σκηνοθεσία είναι διάρκεια. Και έχει συνέπειες: εκείνος που θέλει να κάνει παιχνίδι με τέτοια φτηνά κόλπα εξαπάτησης, είναι ικανός να κοροϊδεύει με οποιονδήποτε τρόπο.

Η «πρώτη φορά αριστέρα» έχει δώσει ρεσιτάλ παραμυθιών, όχι μόνο σαν κυβέρνηση αλλά και νωρίτερα, σαν αντιπολίτευση. Το ότι οι ψηφοφόροι / πελάτες την συγχωρούν κατά καιρούς δεν διορθώνει το ζήτημα. Αναδεικνύει, πέρα απ’ την εξαπάτηση, και τον κυνισμό της ιδιοτέλειας – της μικροαστικής μάζας. Μπορεί ο καθένας να καταλαβαίνει ότι τον κοροϊδεύουν· μπορεί και να κολακεύεται μ’ αυτό, επειδή υποθέτει ότι έστω και σαν στόχος κοροϊδίας απ’ τους πολιτικούς, έχει μια κάποια σημασία. Μετά, απλά, κάνει τους δικούς του προσωπικούς και ιδιοτελείς λογαριασμούς για το τι τον συμφέρει.

Ο εξοχότατος π.ε.τ. συνεχίζει να λέει ψέμματα (πράγμα που είναι το λογικά αναμενόμενο) με ιδιαίτερες επιδόσεις στο να αυτοδιαψεύδεται. «Δεν είπα – ή δεν έκανα – αυτό» ενώ το έχει πει / κάνει· ενώ υπάρχουν και οι καταγραφές ότι το έχει πει / κάνει. Στην καλύτερη των περιπτώσεων δίνει την εντύπωση, τόσο αυτός όσο και οι πέριξ του, ότι δεν θυμούνται καν τι έχουν πει / κάνει… Είναι παθολογικό γιατρέ;

Οι συγκεκριμένες βιτρίνες δεν ζουν την «πολιτική αποστολή» τους σαν κανονική ζωή. Την ζουν με πουσαρισμένο τρόπο, σαν σύμβολα. Τα σύμβολα δεν έχουν χρονικότητα· έχουν μόνο διάρκεια. Δεν έχουν παρελθόν· (θέλουν να) είναι εσαεί, έχοντας μόνο παρόν. Ένα αιώνιο παρόν, ένα παρόν που καλό θα ήταν να προεκτείνεται όσο περισσότερο γίνεται. Τα σύμβολα τα ίδια δεν έχουν μνήμη· μνήμη έχουν μόνο εκείνοι που τα βλέπουν ή τα χρησιμοποιούν.

Εν τέλει τα σύμβολα είναι σαν τις ζωγραφισμένες λινάτσες μπροστά απ’ το γιαπί. Σκηνοθετούν, φτιάχνουν ατμόσφαιρα.

Συνεπώς έχουμε μπροστά μας μια ειδική μορφή ψευδολογίας της εξουσίας (υπάρχουν και άλλες, εννοείται): την εκκένωση του ιστορικού χρόνου όταν γίνεσαι σύμβολο. Είναι παθολογικό, με ιδιαίτερο τρόπο: ανήκει στην παθολογία του Θεάματος – αν και σαν ειδική περίπτωση.

Φυσικά οι ενδοεξουσιαστικές σπρωξιές δεν γίνονται για την “αλήθεια” (ακριβώς γι’ αυτό χρησιμοποιούν συνέχεια την λέξη). Όμως υπάρχουν σ’ αυτές τις δουλειές ψεύτες και ψεύτες. Υπάρχουν ψεύτες προσεκτικοί, επιλεκτικοί και ικανοί. Υπάρχουν και αλέξιοι που είναι αδέξιοι: έχουν ενσωματώσει τόσο πολύ την συμβολική τους λειτουργία που, τελικά, την αποκαλύπτουν… Σα να λέμε: καίγεσαι τόσο πολύ να εγκαινιάσεις το μετρό Θεσσαλονίκη, που δεν σε νοιάζει καν αν δέκα λεπτά μετά τα “εγκαίνια” ένα χέρι δείξει την απάτη.

Ισχύει λοιπόν το καλύτερα να σου βγει το μάτι παρά το όνομα…

Το μη χείρον ως βέλτιστον

Τρίτη 28 Μάη. Μεσημέρι Δευτέρας 27 Μάη 2019. Φανάρι κόκκινο στην Κηφισίας, απέναντι απ’ το “Υγεία”. Τσάντα στην ποδιά του παπιού, εμφανώς «της δουλειάς».

Δίπλα φρενάρει άλλο πάπι. Τσάντα στην ποδιά, εμφανώς «της δουλειάς». Ο οδηγός σηκώνει το τζάμι του κράνους και μου απευθύνεται: Δουλεύεις 8 ώρες; Τώρα θα δουλεύεις 12…

Ύφος έκπληκτο (δικό μου). Είναι, μήπως, δήμαρχος της κουλοδεξιάς; Μπα! Άγνωστος… Συνεχίζει: Τώρα που θα έρθει ο Κούλης θα δουλεύεις 12ωρα! Το είπε: εφτά μέρες την βδομάδα!… Ο συριζα; Σκατά τα έκανε ο συριζα. Αλλά τουλάχιστον… Υποσχέθηκε 10 και έκανε μόνο το 1… Αλλά έστω κι αυτό… Καλύτερα 1 παρά…

Πράσινο φανάρι… «Πράσινο»; Πάει κανείς μακριά αν η ζωή του ισορροπεί στο «υποσχέθηκε 10, έκανε 1, αλλά έστω κάτι είναι κι αυτό»; Πάει μακριά η ζωή που ζητιανεύει και παζαρεύει;

Ναι. Πάει μακριά. Μπορεί να πάει πολύ μακριά. Ο δρόμος λέγεται μοιραλατρεία – αλλά δεν έχει σημασία. Κανένας δεν θα κόλωνε αν μάθαινε το όνομά του. Κι αυτό είναι το θέμα. Ακρωτηριασμένος, παράλυτος (μεταφορικά) καταλήγεις να ζυγίσεις τα genital της κάθε εξουσίας (της κάθε πολιτικής βιτρίνας) για να χαρείς μ’ εκείνη που θα σε σκοτώσει λιγότερο. Ή πιο φτηνά. Hey man, I kill for money – but you are a friend. So I’ll kill you for nothing…

Αυτή είναι η υποτίμηση, η ριζική υποτίμηση, για την οποία σαν αυτόνομοι εργάτες φωνάζαμε δημόσια το 2009! Αυτή ακριβώς. Δεν πετύχαμε τίποτα. Αλλά τον καυγά δεν πρόκειται να τον σταματήσουμε.

Γιατί όταν κάνεις καυγά με το αφεντικό (είτε το ατομικό είτε το γενικό και απρόσωπο) αυτόν δίπλα σου που μουρμουράει στ’ αυτί σου «μην το χοντραίνεις – καλούτσικα είμαστε εδώ – αλλού είναι χειρότερα», τον παίρνεις για ρουφιάνο. Μπορεί να μην είναι, μπορεί να είναι απλά γονατισμένος. Αλλά και πάλι;

Η έριδα συνεχίζεται επ’ αόριστον. Απ’ την μεριά μας οπωσδήποτε.

Marketing

Τρίτη 28 Μάη. Δεν υπάρχει κανένας λόγος για τον οποίο ο καταναλωτής πολιτικού (με την έννοια της τεχνικής της εξουσίας) image θα συμπεριφερθεί διαφορετικά απ’τον εαυτό του σαν καταναλωτή απορρυπαντικών. Φυσικά διάφοροι επιμένουν ότι οι γιορτές της δημοκρατίας προκαλούν τους υπηκόους να σκεφτούν το συμφέρον τους – αλλά τι διαφορετικό κάνουν τα supermarkets, οι διαφημιστές και η αγορά εμπορευμάτων;

Ο εξοχότατος π.ε.τ. ήθελε να κάνει τα ψηφοδέλτια κουπόνια: ανομολόγητη αλλά συνεπής προσέγγιση του καταναλωτικού ήθους (ethos). Απέτυχε σ’ αυτή τη φάση. Αλλά αλλοίμονο αν οι επαγγελματίες διαφημιστές και PR τα παρατούσαν μετά απ’ τις αποτυχίες τους! Νέος είναι, τενεκές είναι, θα του κάτσει κάποια στιγμή. (Μπορεί και στην επόμενη προσπάθεια… Αν έβγαινε σπαράζοντας στο κλάμα δεν θα συγκινούσε το πόπολο; Αν έβαζε γραβάτα δεν θα έπειθε περισσότερο σαν statesman τώρα που η αίγλη του τρελόπαιδου έχει φάει τα ψωμιά της;)

Καταλαβαίνουμε ότι είναι δύσκολο σε όσους κυνηγούν κουκιά, με απόχη ή με πολυβόλο, να παραδεχτούν πως κάνουν την ίδια δουλειά με κάθε κυνηγό πελατών στον ύστερο, post modern καπιταλισμό – παρότι έχουν τους ίδιους συμβούλους… Καταλαβαίνουμε το γιατί θέλουν οι δικές τους υποσχέσεις να είναι ανώτερης τάξης από οποιαδήποτε άλλη (εμπορευματική / καταναλωτική) υπόσχεση. Αλλά ακόμα κι αν ήταν έτσι (που δεν είναι!), και για να διασωθεί αυτή η κρίσιμη διάκριση ανάμεσα στο «ψηφίζω» και στο «ψωνίζω», δεν θα έπρεπε όλοι αυτοί οι κήρυκες κάποιου (εγκόσμιου) παράδεισου να έχουν σίγουρα και αναμφισβήτητα στοιχεία ότι έστω για μια μέρα κάθε τόσα χρόνια, έστω για μια ώρα εκείνην την κρίσιμη ημέρα, οι αλαλιασμένοι (μερικές φορές και χρεωκοπημένοι) καταναλωτές παύουν να είναι τέτοιοι; Δεν θα έπρεπε να υπάρχουν ασφαλείς αποδείξεις ότι ο λαός δεν ψηφίζει όπως ψωνίζει;

Περίεργες απορίες έχουμε (πολύ χειρότερα: συνδεδεμένες με τις πολιτικές μας επιλογές και πρακτικές): αμφισβητούμε (κι ακόμα χειρότερα…) την «διαύγεια πνεύματος» του καταναλωτή (συμπεριλαμβανόμενου του ψηφοφόρου) στον προσδιορισμό, με ορθολογικά κριτήρια, των συμφερόντων του! Δεν είναι έλλειψη εμπιστοσύνης. Είναι καθαρή εχθρότητα απέναντι σ’ εκείνους που εξουσιοδοτούν τους όποιους εκπροσώπους τους (είτε αποθεώνοντάς τους, είτε σαν το μη χείρον βέλτιστον…) ξέροντας εκ των προτέρων ότι δεν μπορούν να τους ελέγξουν πρακτικά ποτέ· εκτός απ’ το επόμενο ραντεβού κατανάλωσης, μετά από κάποια χρόνια. (Με τέτοια μυαλά πως να μην είμαστε αποσυνάγωγοι σαν αυτόνομοι εργάτες; Αμφισβητούμε το πλήθος των μικροαστών που ονομάζεται «λαός»; Καλύτερα να αμφισβητούσαμε τους νόμους της βαρύτητας ή την σφαιρικότητα της γης!!!)

Τουλάχιστον οι κατασκευαστές και έμποροι κλασσικών εμπορευμάτων βάζουν στις ετικέτες την σύνθεση του προϊόντος και ένα τηλέφωνο «παραπόνων» ή «εξυπηρέτησης του κοινού» – ανά πάσα στιγμή. Μπορεί να είναι παραμύθι, αλλά έστω συμβολικά αναγνωρίζει το θρυλικό «ο πελάτης έχει δίκιο» – την στιγμή που το έχει. Οι κατασκευαστές πολιτικών προϊόντων αρνούνται τέτοιες ετικέτες. Εντάξει. Αν, όμως, πάθεις δηλητηρίαση (απ’ το πολιτικό προϊόν) ώσπου να έρθει η στιγμή (της γιορτής της δημοκρατίας) για να το ξεράσεις με κάποιο αντίδοτο θα έχεις πέσει σε κώμα… (Πράγμα που συμβαίνει συχνά…)

Άμα το ψάχνει το δίκιο του (ο πελάτης…) για να το βάλει στον φάκελο μια φορά στο όποτε, μπορεί και να το μπερδέψει. Μπορεί να είναι ήδη ζόμπι – της πολιτικής αγοράς βέβαια…

Ασπασμοί των αγγέλων προς τα άστρα

Τρίτη 28 Μάη. Ο δεξιά είναι ο αμερικάνος πρεσβευτής στην Αθήνα Pyatt, πρώην στο Κίεβο, συνδιοργανωτής της προβοκατόρικης σφαγής στην πλατεία Maidan το Φλεβάρη του 2014· και της επίσημης ανάληψης της εξουσίας στην ουκρανία απ’ τους φασίστες. Ο αριστερός είναι ο αρχιτράγος Instabul, που ευλόγησε την απόσχιση των τράγων ουκρανίας απ’ την αρμοδιότητα του αρχιτράγου Μόσχας, αφού πρώτα συμβουλεύτηκε έναν ογκόλιθο στην Αθήνα (τότε υπ.εξ.). Η γραμμή που ακολούθησε είναι η παλιά αγγλική: ζήτω οι «εθνικές εκκλησίες»… Και ο ογκόλιθος υπ.εξ. της αγγλικής γραμμής ήταν (για λόγους ελληνικού “εθνικού συμφέροντος” φυσικά).

Με τέτοια κοινά ενδιαφέροντα ήταν λογικό να συναντηθούν (που αλλού;) στην Αθήνα. Με θέμα την επίσκεψη του αρχιτράγου στο ψοφιοκουναβιστάν… Ο Pyatt δήλωσε ενθουσιασμένος:

…Είναι πάντα μεγάλη τιμή για μένα να συναντώ την αγιότητά του. Ήταν ιδιαίτερα σημαντική η συζήτηση μεταξύ μας, γιατί μπορέσαμε να κουβεντιάσουμε τα σχέδια για την υποδοχή της αγιότητάς του στην Washington, αυτό το φθινόπωρο… Θα είναι η πρώτη επίσκεψη του οικουμενικού πατριάρχη στις ηπα περίπου σε μια δεκαετία, και θα γίνει σε μια ιδιαίτερα σημαντική στιγμή στη ζωή της εκκλησίας…

Καταλαβαίνουμε την σημαντικότητα των στιγμών, ειδικά για το ψοφιοκουναβιστάν και την ζωή της εκκλησίας. Απ’ την μια οι έλληνες έστειλαν με την ψήφο τους στις Βρυξέλλες τον γραμματοκομιστή του γυιού του θεού – ξέρετε ποιον. Απ’ την άλλη, όπως το έθεσε ο κυρ Pyatt:

… Συζητήσαμε και για τον πολύ σημαντικό ρόλο που παίζει ο οικουμενικός πατριάρχης σαν θρησκευτικός ηγέτης σε μια γκάμα άλλων ζητημάτων, στη μέση Ανατολή, και φυσικά στην ουκρανία όπου η φωνή της αγιότητάς του είναι τόσο σημαντική, και σ’ όλον τον ευρύτερο ορθόδοξο κόσμο…

Το πιάσαμε το υπονοούμενο: το ερειπωμένο κύρος του πατριαρχείου Ιεροσολύμων και η πιθανότητα να «σκουπίσει» τους ορθόδοξους χριστιανούς αιχμάλωτους παλαιστίνιους / άραβες η χαζή αλεπού (ο Putin) μέσω του δικού πατριάρχη – και μάλιστα σε τέτοιους καιρούς…

Λοιπόν, κυρ Pyatt μην ανησυχείτε. Με μια καλή τιμή θα τα βρείτε με την αγιότητά του. Απ’ τη θέση του και μόνο θα σας στοιχίσει όμως παραπάνω απ’ τους μισθοφόρους της Maidan.

(επεξήγηση τίτλου: Οι άγγελοι είναι του big αφεντικού. Τα άστρα είναι της αμερικανικής σημαίας. Τι δεν καταλαβαίνετε;)