Tag: νόμοι σχέσεις

Μεσόγειος 4

Πέμπτη 11 Ιούλη. Γιατί δεν κλήθηκε ποτέ, όλα αυτά τα χρόνια, αντικυβερνητική διαδήλωση στην Αθήνα αμέσως μετά τα τακτικά ανά καιρούς ρεπορτάζ ξένων μήντια για την κατάσταση στα στρατόπεδα συγκέντρωσης; Γιατί τόσοι “κάλυψαν” τον συριζα στη “σαλβίνι” τακτική του κατά των μεταναστών / προσφύγων; Γιατί αγνοοήθηκαν τα σημεία / πρακτικοί στόχοι κινηματικής δράσης ενάντια σ’ αυτόν τον “αριστερό” θεσμικό / κρατικό ρατσισμό;

Είναι ο ναρκισσισμός και η βλακεία που παράγουν την δειλία, ή είναι η δειλία που παριστάνει την “χαζή” για να γλυτώσει και να διαθοθεί;

Όπως και νάχει είμαστε βαριά χρεωμένοι.

Η κατάργηση…

Τετάρτη 10 Ιούλη. Υπάρχουν “στόχοι” που καλό είναι να επιτυγχάνονται. Υπάρχουν και άλλοι που καλό είναι να διαφεύγουν πάντα στο βάθος του ορίζοντα, για να φωτίζουν τον δρόμο (αφήνοντας πίσω μακρυά σκιά).

Για την δεξιά του ελληνικού καθεστώτος ένας τέτοιος “στόχος – φάρος” είναι η κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου. Η ύπαρξή του είναι ήδη πολύχρονος μύθος. Δεν υπάρχει κανένα “άσυλο” για να καταργηθεί… Για παράδειγμα η αστυνομία τάξης (τα ματ) μπαινοβγαίνει κατά βούληση στο θρυλικό ΕΜΠ της Αθήνας στις τακτικές αμοιβαία εκπαιδευτικές συναντήσεις της με μια χούφτα νεαρούς (που έχουν κωδικοποιηθεί σαν “μπαχαλάκηδες”). Αλλά και στα campus, είτε στην Αθήνα είτε στη Σαλονίκη, η αστυνομία μπορεί να μπει και να βγει όποτε θέλει, προτιμότερο undercover, ειδικά τις όχι εκπαιδευτικές ώρες…

Φυσικά μπορεί κάποιος φανατικός της “κατάργησης” να υποστηρίξει ότι συμβαίνουν κι άλλα “κακά” πράγματα στα πανεπιστήμια. Όπως, για παράδειγμα, τα “στέκια” διάφορων φοιτητικών ομάδων και οργανώσεων. Η αλήθεια είναι ωστόσο ότι η ύπαρξή τους σαν τέτοια δεν συνιστά κάποιο αδίκημα· η δε “επέμβαση της έννομης τάξης” με πλήρη εξοπλισμό καταστολής μάλλον υπέρ αυτών των ομάδων θα λειτουργούσε παρά εναντίον τους. Και σίγουρα θα δημιουργούσε σοβαρά προβλήματα στην “εύρυθμη λειτουργία” των ιδρυμάτων / ενυδρίων. Η διανόηση δεν τα αντέχει τα διακρυγόνα…

Επιτέλους μια ελάχιστη τιμιότητα κύριοι της καταστολής! Το πανεπιστημιακό άσυλο είναι μια απ’ τις ψυχώσεις που αποκτήσατε απ’ το γεγονός ότι δεν έχετε να αντιπαραθέσετε κάτι ανάλογο του πολυτεχνείου του ’73 (απ’ την μεριά της αριστέρας) που να το πουλήσετε σαν “αγώνα για την δημοκρατία”. Κι αφού σαν μεταχουντική δεξιά δεν έχετε σπουδαία πράγματα να πουλήσετε σαν μαχητική υπεράσπιση της δημοκρατίας, σας έχει κάτσει στο λαιμό το “πανεπιστημιακό άσυλο”, που μέσα στα ψυχοσύνδρομά σας το καταλαβαίνετε σαν μόνιμο κίνδυνο κάποιου μελλοντικού ηρωϊκού έπους που θα σας κοντράρει.

Ας πούμε, λοιπόν, ότι “καταργήθηκε το άσυλο” και ότι το άρωμα εκπαιδευτικού νεκροταφείου απλώνεται σ’ όλα τα ιδρύματα της επικράτειας. Ας πούμε ότι τα ελληνικά πανεπιστήμια γίνονται κυριολεκτικά “άσυλα” – ανίατων φιλοδοξιών. Μετά; Τι θα κάνετε μετά ότι δεν θα μπορείτε να “καταργήσετε το άσυλο”; Πως θα βγάζετε το πολιτικό σας πεντεσπάνι χωρίς βαρβάρους;

Μήπως κυνηγώντας την “πάταξη της φοροδιαφυγής”;

Flying machines – αλλά όχι έπεα πτερόεντα…

Πέμπτη 6 Ιούνη. Ένα απ’ τα δόγματα αυτής της μίζερης selfie εποχής είναι ότι «οι καιροί αλλάζουν, οπότε…» Τα αποσιωπητικά υπονοούν ένα αόριστο συμπέρασμα· και (κυρίως) τη νομιμοποίηση της αναδίπλωσης στον Εαυτό, στις διάφορες γνωστές μορφές του: άτομο, οικογένεια, στενές παρέες, ιδεολογικές βεβαιότητες, συμβατικές συμπεριφορές. Ακόμα περισσότερο αφού το «οι καιροί αλλάζουν» (επιμένουμε να το ονομάζουμε καπιταλιστική αναδιάρθρωση!) συμπίπτει (καμμία σύμπτωση!) με την οξυνόμενη κρίση (δηλαδή την ένταση των καπιταλιστικών δομικών αντινομιών).

Για την εργατική κριτική η «αλλαγή των καιρών» δεν είναι ο μύθος που νομιμοποιεί την υποχώρηση και τον αφοπλισμό της, θεωρητικά και πρακτικά. Είναι το αντίθετο. Πρόκληση. Πολύ περισσότερο που η «αλλαγή των καιρών» είναι το μισό μόνο της πραγματικότητας. Το άλλο μισό είναι το αντίθετο: η συντήρηση και η αντίδραση, συσκευασμένες με παλιούς ή νέους τρόπους.

Η selfie κατάσταση είναι ακριβώς αυτό: συντήρηση και αντίδραση σε «νεοφιλελεύθερη» (συχνά επιθετική και σχεδόν πάντα αυθάδη…) συσκευασία. Τα «ιδεολογικά πρόσημα» της selfie κατάστασης είναι πλαστά. Αυτό που έχει σημασία είναι πως είναι τόσο καλά θωρακισμένη ώστε το μόνο ανατρεπτικό / απελευθερωτικό που θα μπορούσε να της συμβεί είναι να σπάσει· κάτι οδυνηρό σε πρώτο χρόνο.

Η ανταγωνιστική εργατική κριτική πρέπει να λάβει υπόψη της και αυτές τις πλευρές της πραγματικότητας. Η καπιταλιστική κρίση / αναδιάρθρωση είναι (και πάντα ήταν, σε όλες τις προηγούμενες «καπιταλιστικές επαναστάσεις») γεννήτρια συμβιβασμένων υποκειμενικοτήτων. Η ανταγωνιστική εργατική κριτική απαγορεύεται να αγνοήσει οποιαδήποτε πλευρά της πραγματικότητας επειδή άλλες είναι θλιβερές, άλλες «μαγικές», κι άλλες απλά βολικές… Απαγορεύεται να αγνοήσει την «κατασκευή υποκειμενικοτήτων» – οφείλει να αναμετρηθεί μαζί της. Οφείλει να αναμετρηθεί με όλες τις πλευρές της καπιταλιστικής πραγματικότητας καθώς αυτή βρίσκονται σε κίνηση, καθώς εξελίσσονται, οσονδήποτε Εγωϊκές κι αν εμφανίζονται. Άλλες θα πρέπει να γκρεμίσει και άλλες να παρακάμψει, ανάλογα με την εκτίμηση των περιστάσεων. Η εργατική κριτική δεν κάνει δημόσιες σχέσεις. Είναι σε πόλεμο. Δεν μετράει κεφάλια. Φτιάχνει συνειδήσεις. Δεν μαζεύει “επαναστατόσημα”, δεν ψάχνει “σύνταξη”. Λέει πάντα: μόλις τώρα ξεκινάω…

Εν τω μεταξύ ο καπιταλισμός προχωράει με άλματα. Παρακολουθούμε αλλού (συνέλευση game over, cyborg) συστηματικά την κίνησή του. Αλλά εδώ δείτε ενδεικτικά το παρακάτω video (11.30 λεπτά, του 2016, χρειάζονται αγγλικούλια…). Προσέξτε ειδικά, προς το τέλος, αυτό που είναι η «αυτο-οργάνωση των μηχανών»· και τα χειροκροτήματα των ανόητων. Νομίζουν οι ανόητοι ότι πρόκειται για «παιχνίδια». Όπως πριν λίγα μόνο χρόνια πίστευαν ότι το internet είναι «ο χώρος της ελευθερίας»· κάποιοι, μάλιστα, της αντικαπιταλιστικής ελευθερίας!

Όμως αυτό είναι ένα δείγμα «ολόκληρης της πραγματικότητας»: η παρέλαση της 4ης βιομηχανικής επανάστασης και η μαζική Εγωϊκή υποτέλεια (φοβική ή ενθουσιώδης) στα μαγικά της…

Ρομποτικές “μέλισσες”

Πέμπτη 6 Ιούνη. Για να τελειώσουμε την σαιζόν με κάπως πιο ανάλαφρο τρόπο. Μην ανησυχείτε! Ο θαυμαστός καινούργιος κόσμος θα έχει και “καλές” εφαρμογές!

Να, για παράδειγμα, ιάπωνες τεχνικοί έφτιαξαν ρομποτικές “μέλισσες” (εδώ και δυό χρόνια…) για να κάνουν την επικονίαση στα λουλούδια, αν ο πλανήτης ξεμείνει από τις κανονικές μέλισσες (υπάρχει μια τέτοια “τάση”…)

Σκεφτείτε το απλά: δεν φοβάστε τις μέλισσες; Ε, τα μίνι ρομπότ δεν θα τσιμπάνε! Φυσικά δεν θα φτιάχνουν μέλι, πρόπολη, κερί… αλλά “σιγά τώρα”!

Για λόγους ασφαλείας 1

Τετάρτη 5 Ιούνη. Αν δεν οπλοφορούν καθηγητές, δάσκαλοι και μαθητές στα αμερικανικά σχολεία (αυτή είναι μια πρόταση για την αντιμετώπιση των περιστατικών mass shooting βγαλμένη κατευθείαν απ’ την μυθολογία του far west) υπάρχουν κι άλλοι τρόποι.

Ένα σχολείο στη Ν. Υόρκη είναι το πρώτο που εγκαθιστά ένα σύστημα καμερών / λογισμικού αναγνώρισης προσώπου. Λέγεται «aegis» (το ίδιο όνομα έχει και ένα αντιπυραυλικό σύστημα του αμερικανικού στρατού…) και περιγράφεται σαν «σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης»… Θα έχει λίστα «επικίνδυνων ατόμων» (με τι προέλευση η λίστα;) και θα παρακολουθεί τις κινήσεις αυτών των ατόμων μέσα στο σχολείο. Εννοείται ότι θα καταγράφει τους πάντες και τα πάντα.

Ακόμα και στην ίδια την ρητορική της υπεράσπισης του «πανοπτικού», εκείνοι που το προωθούν γίνονται καταγέλαστοι. Προς το παρόν. Οι σφαγές στα αμερικανικά σχολεία δεν γίνονται από «εξωσχολικούς» ή «ποινικούς», αλλά από μαθητές των σχολείων. Συνεπώς καμμία «aegis» δεν θα σώσει κανέναν.

Ισχύει, όμως, κάτι διαφορετικό. Η μαζική επιτήρηση μέσω της «αναγνώρισης προσώπου» πρέπει να πουληθεί (και ιδεολογικά), συνεπώς πρέπει να διαφημιστεί. Στην αγγλία έχει ήδη εγκατασταθεί σε κεντρικά σημεία των πόλεων, και δεν υπάρχει εμπόδιο να γίνει το ίδιο και στις ηπα. Αλλά στα σχολεία;

Ναι, και εκεί. Οι ανήλικοι / ες πιθανόν να μην έχουν γνώμη, έχουν όμως οι γονείς τους. Ακόμα κι αν κάποιοι απ’ αυτούς έχουν γενικά επιφυλάξεις ελευθεριακού τύπου, δεν θα κάνουν μια έκπτωση σ’ αυτές αν πρόκειται για παιδιά τους;

Αυτό το αποφασιστικό (αν και καθόλου το μοναδικό) στοιχείο εκείνου που ονομάζουμε νεοκρατισμό έχει μπει στις ράγες. Μπορεί να μην προχωρήσει παντού ευθύγραμμα. Μπορεί εδώ ή εκεί να υπάρξουν αναγκαστικές οπισθοχωρήσεις. Αν, όμως, δεν γίνει σε ικανή (κοινωνική) έκταση συνειδητό το περί τίνος πρόκειται, οι τάσεις είναι σαφείς.

Για λόγους ασφαλείας 2

Τετάρτη 5 Ιούνη. Για τις εμπορικές αλυσίδες τύπου wallmart τα κίνητρα είναι πιο συγκεκριμένα· και ποιός θα εκδηλώσει αντιρρήσεις αν δεν έχει κάτι να φοβηθεί; (στην πραγματικότητα πολλοί, ακόμα…) Η εταιρεία ετοιμάζεται να εγκαταστήσει στα μαγαζιά της ένα σύστημα παρακολούθησης / αναγνώρισης προσώπου (ονόματι FaceFirst) για να αντιμετωπίσει εκείνους / εκείνες που ψειρίζουν τα ράφια… Έτσι λέει…

Η amazon και το facebook; Η δεύτερη αναπτύσσει (και ισχυρίζεται ότι βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο) την επόμενη γενιά «αναγνώρισης προσώπου»: την αναγνώριση συναισθημάτων απ’ τις εκφράσεις του προσώπου. Σκοπεύει να πουλήσει το know how σε κατασκευαστές ρομπότ οικιακής χρήσης, για να γίνουν από «έξυπνα» σκέτα «τζιμάνια», αφού θα καταλαβαίνουν την συναισθηματική κατάσταση των ανθρώπων γύρω τους (αν υπάρχουν ακόμα τέτοιοι με την παλιά έννοια της λέξης). Ή αυτό λέει.

Η amazon απ’ την μεριά της ψάχνει κι αυτή ανιχνευτές αισθημάτων, αλλά μέσω φορετών (wearable) συσκευών. Απ’ την «αναγνώριση τόνου φωνής» σε συνδυασμό, πιθανότατα, με την πίεση του αίματος… Εξελίσσει παράλληλα και το ρομπότ «οικιακής φροντίδας». Ενδεχομένως ένας συνδυασμός τέτοιων συσκευών (wearables και ρομπότ) να κάνουν την καθολικά μηχανοποιημένη καθημερινότητα γεμάτη αισθήματα…

Το γεγονός είναι ότι αυτοί οι αλγόριθμοι «αναγνώρισης προσώπων» και «αναγνώρισης συναισθημάτων» κάνουν ακόμα πολλά λάθη όταν εφαρμόζονται. Αλλά αυτό είναι κίνητρο για να βελτιωθούν. Σε συνδυασμό, φυσικά, με τις όλο και πιο ογκώδεις «βάσεις δεδομένων» που μαζεύονται από παντού.

Αποδίδεται στον Benjamin Franklin η φράση: εκείνοι που παραδίδουν τις βασικές ελευθερίες τους για να επωφεληθούν από λίγη παραπάνω ασφάλεια δεν αξίζουν ούτε ελευθερία ούτε ασφάλεια.

Εντάξει – αλλά δεν είχε υπόψη του τις ώριμες καπιταλιστικά κοινωνίες στην ιστορική φάση της 4ης βιομηχανικής επανάστασης… Εδώ το δόγμα είναι ότι «αξίζεις ό,τι φαίνεσαι».

Ζήτω η “φτωχομεσαία αγροτιά”!

Τρίτη 4 Ιούνη. Στους κούρδους και σύρους πρόσφυγες και στους παράτυπους μετανάστες από το πακιστάν και το αφγανιστάν, που παρεμένουν εγκλωβισμένοι στα hotspots στρέφουν τις ελπίδες τους για συγκομιδή της σοδειάς των ροδακίνων οι παραγωγοί του κάμπου της Μακεδονίας.

… «Φέρνοντας πρόσφυγες, θα πληρώνονται νόμιμα και έτσι θα σπάσουμε τον «τσαμπουκά» των Αλβανών που ζητάνε «τρελά» λεφτά σε μαύρα μεροκάματα για να έρθουν» μας είπε αγροτοσυνδικαλιστής της περιοχής…

Τα αγροτοαφεντικά του ροδάκινου, του βερύκοκου, των κερασιών, και άλλων φρούτων, «κλαίνε» γιατί δεν βρίσκουν εργάτες. Ή, πιο σωστά: οι εργάτες που βρίσκουν είναι απ’ την αλβανία· που, κάνοντας το σωστό, αξιοποιούν τόσο την πείρα και την γνώση τους για την συγκομιδή όσο και το γεγονός ότι αυτές οι εποχικές αγροτικές δουλειές είναι (χρονικά) επείγουσες, και έχουν ανεβάσει (τις απαιτήσεις τους για) το μεροκάματο. Οπότε, η ελπίδα της ντόπιας «φτωχομεσαίας αγροτιάς» είναι οι αιχμάλωτοι των στρατοπέδων συγκέντρωσης…

Θα τους πληρώσουν φυσικά… Θα τους δίνουν επίσης και κανά πάτο φαί, θα τους δίνουν και τίποτα στάβλους για ύπνο… Αλλά «θα τους κάνουν χάρη» – και τους ελπίζουν για φτηνούς…

Αν πρόκειται να υπάρξει τέτοια «συμφωνία», θα γίνει ανάμεσα στην «φτωχομεσαία αγροτιά» και το ελληνικό κράτος: οι «εγκλωβισμένοι στα hotposts» είναι ουσιαστικά κρατούμενοι. Πώς να φαντάζονται, άραγε, τα αγροτοαφεντικά μια τέτοια «λύση στο πρόβλημά» τους; Με μπάτσους στα χωράφια για να μην αποδράσουν οι «εγκλωβισμένοι» όταν βρεθούν σε στεριά που δεν είναι κυκλωμένη από θάλασσα;

Γιατί όχι; – θα τολμούσε να σκεφτεί κάποιος… Το έχουν ξανακάνει, όταν οι μετανάστες εργάτες απ’ την αλβανία ήταν καινούργιοι και κυνηγημένοι.

Τιτιβίσματα και κουκιά

Τρίτη 4 Ιούνη. Μήπως είστε ψηφοφόρος; Μήπως έχετε γνωστούς που είναι; Κανονικά ένα ρεπορτάζ της ελληνικής έκδοσης της γνωστής huffpost θα έπρεπε να ενδιαφέρει. Αλλά όχι – δεν είναι καιρός τώρα να μπαίνουν ψύλλοι στ’ αυτιά.

Μια δημοσιογραφική ομάδα με τίτλο «μεσογειακό ινστιτούτο ερευνητικής δημοσιογραφίας» (δεν ξέρουμε περισσότερα) έκανε για μήνες έρευνα με θέμα τον επηρεασμό της κοινής γνώμης μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης – ειδικά του twitter. Ο επίσημος τίτλος της έρευνας είναι αυτός στη φωτογραφία επάνω. Η έρευνα εστίασε, σαν case studies, την περσινή διεθνή έκθεση Θεσσαλονίκης και τον τελικό της εκπομπής “greece next top model” – για να γίνει σύγκριση των «δράσεων» των ρομποτικών (άρα και ψεύτικων) λογαριασμών στο twitter:

«Αυτό που ουσιαστικά θέλαμε είναι να μελετήσουμε τη χρήση αλγορίθμου για τη διάδοση της πολιτικής προπαγάνδας. Υπήρχαν αντίστοιχες ακαδημαϊκές και λίγες δημοσιογραφικές έρευνες στο εξωτερικό. Επιχειρήσαμε στην Ελλάδα για πρώτη φορά μία έρευνα με ποιοτικά και ποσοτικά δεδομένα για να δούμε πώς γίνεται η παραπληροφόρηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αλλά και η ενίσχυση του μηνύματος»…

Τα συμπεράσματα; Αυτά (περιληπτικά):

– ΣΥΡΙΖΑ και ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ κατέχουν τη μερίδα του λέοντος ως προς την αυτοματοποίηση και μάλιστα με πολύ μεγάλη διαφορά σε σχέση με οποιοδήποτε άλλο πολιτικό κόμμα. Η ΝΔ αρνήθηκε να σχολιάσει την έρευνα του MIIR. Ο ΣΥΡΙΖΑ αρνήθηκε οποιαδήποτε σχέση με αυτοματοποιημένους λογαριασμούς.

– Κατά τη διάρκεια των ομιλιών του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα και του Κυριάκου Μητσοτάκη στη ΔΕΘ 2018, αλλά και λίγες ώρες πριν και μετά, αυξήθηκε εντυπωσιακά ο όγκος των ενεργειών που έκαναν οι χρήστες. Αναλογικά αυξημένη είναι και η δραστηριότητα των bots στο ίδιο χρονικό διάστημα με στόχο την προώθηση της πολιτικής προπαγάνδας.

– Τα μεγαλύτερα πολιτικά κόμματα στην Ελλάδα προωθούνται καθημερινά από πλήθος bots τα οποία συνδέονται με συγκεκριμένους λογαριασμούς πολιτικών στελεχών, influencers του διαδικτύου, δημοσιογράφων και μέσων ενημέρωσης.

– Το «κλειδί» για την επιτυχή διάδοσή των ψευδών ειδήσεων είναι ίδιο σε όλο τον κόσμο και δεν είναι άλλο από την αυτοματοποίηση. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αποτελούν το πεδίο, όπου με την κατάλληλη τεχνική μπορεί με πέντε ανθρώπους να δημιουργηθεί η αίσθηση ότι πέντε εκατομμύρια άνθρωποι συζητούν για ένα θέμα.

Φήμες και ψευτιές

Τρίτη 4 Ιούνη. Θα έλεγε κάποιος ότι αν όλοι οι καθεστωτικοί μηχανισμοί (π.χ. τα κόμματα) χρησιμοποιούν τα ίδια μέσα στις ψευδοαναμετρήσεις μεταξύ τους, η επίδρασή τους ισοφαρίζεται αμοιβαία· συνεπώς, το «καθαρό πολιτικό αποτέλεσμα» του επηρεασμού τείνει στο μηδέν.

Αυτή η σκέψη θα ήταν ολοκληρωμένη αν οι αναμετρήσεις δεν ήταν «ψευδό» – και αυτό προσπαθούν να επιδείξουν: ότι είναι αληθινές – χρησιμοποιώντας ψέμματα μαζικής διάδοσης. Αν οι αναμετρήσεις είναι εικονικές ή προσχηματικές, αν δηλαδή υπάρχει κρατικός / καπιταλιστικός πυρήνας που βρίσκεται εκτός σύγκρουσης επειδή αυτόν υπηρετεί όλος ο εσμός των «συγκρουόμενων», τότε η πύκνωση και η όξυνση (μέσω κοινωνικών δικτύων) της εικονικότητας της (δήθεν) σύγκρουσης έχει ένα άλλο αποτέλεσμα: το μπετονάρισμα της μέσης κοινωνικής αποβλάκωσης.

Φανταστείτε ένα μέρος που βομβαρδίζεται εναλλάξ από αεροπλάνα υποτιθέμενων αντιπάλων. Το πιθανότερο είναι ότι δεν θα φωτογραφίσει κανείς τους τα ερείπια σαν απόδειξη της υπεροχής του· αλλά τα ερείπια είναι η πραγματικότητα που πέτυχαν από κοινού! Η μαζική, εντατική, σαν βομβαρδισμός διασπορά ψευδών ειδήσεων μπορεί να μην παράγει ένα χτυπητό αποτέλεσμα υπέρ του ενός ή του άλλου βομβαρδιστικού. Παράγει όμως ένα χτυπητό αποτέλεσμα υπέρ όλων των βομβαρδιστικών: τα ερείπια της σκέψης και της συνείδησης.

Είναι χειροπιαστά βέβαιο πως όλοι οι συλλέκτες κουκιών, «μεγάλοι», «μεσαίοι» και «μικροί», ενδιαφέρονται για τέτοιου είδους ερείπια: όσο πιο ερειπωμένες είναι οι συνειδήσεις τόσο ευκολότερα εξουσιοδοτούν τον ένα ή τον άλλο «εκπρόσωπο», τον πληρώνουν αδρά, και ταυτόχρονα παραιτούνται απ’ το δικαίωμα να τον ελέγχουν άμεσα και διαρκώς, ώστε να αποσύρουν την εξουσιοδότηση που του έδωσαν οποτεδήποτε το κρίνουν.

Αυτό που λέγεται «δημοκρατία» είναι, στο μεγαλύτερο διάστημα της ιστορίας της, «ολιγαρχία». Τα ιστορικά διαστήματα που τα αφεντικά αναγκάζονταν να γκρεμίσουν για λίγο τις ολιγαρχικές οχυρώσεις τους ήταν όταν η εργατική τάξη (ή κοινωνικά υποκείμενα σε συγχρονισμό μαζί της) απέσυραν τις εξουσιοδοτήσεις τους μαζικά και κατηγορηματικά: ξηλώνοντας πεζοδρόμια.

Απ’ αυτήν την άποψη η αυτοματοποίηση της παραπλάνησης και του αποπροσανατολισμού είναι πράγματι μια ποσοτική και πολιτική εξέλιξη, υπέρ των αφεντικών και των πολιτικών τους λακέδων. Ωστόσο το έδαφος που απαλλοτριώνουν οι αναβαθμισμένες τεχνικές εξαπάτησης μέσω bots είναι το ίδιο όπως την εποχή του ραδιοφώνου: η «ευπιστία», η συμφεροντολογία, ο κυνισμός των υπηκόων. Η «αθώωτητα» του «είμαι μικρός και με κοροϊδεύουν»…

Στην επόμενη έκρηξη εργατικής / κοινωνικής χειραφέτησης ένα απ’ τα συνθήματα θα είναι: βάλτε τα bots στον πάτο σας!

Υπενθύμιση των βασικών 1

Κυριακή 2 Ιούνη. Αφήνει προς στιγμήν η ασταμάτητη μηχανή την ροή της αντιπληροφόρησης για να θυμίσει (;) μερικά βασικά – απ’ αυτά τα δυσοίωνα, που πάντα απωθούνται.

Το κομμουνιστικό μανιφέστο, απ’ το μακρινό 1848, μυθοποιήθηκε, αγιοποιήθηκε, απωθήθηκε. Δεν θα μπορούσε να συμβεί ίσως κάτι διαφορετικό με ένα κείμενο μόλις 23 σελίδων, που ξεκινούσε, εκεί στα μέσα του 19ου αιώνα, με τόση αισιοδοξία: Ένα φάντασμα πλανιέται στην Ευρώπη: το φάντασμα του κομμουνισμού. Όλες οι δυνάμεις της γερασμένης Ευρώπης ενώθηκαν σε μια ιερή συμμαχία για να κυνηγήσουν αυτό το φάντασμα: ο πάπας και ο τσάρος, ο Μέτερνιχ κι ο Γκιζό, γάλλοι ριζοσπάστες και γερμανοί αστυνομικοί.

Με την ίδια αισιοδοξία ο Μαρξ και ο Έγκελς ήθελαν να προβλέπουν το τέλος του καπιταλισμού, εξαιτίας (αν και όχι μόνο) των εσωτερικών δομικών αντινομιών του. Η πιο κάτω παράγραφος απ’ το κομμουνιστικό μανιφέστο δεν έγινε το ίδιο διάσημη με την εισαγωγική φράση για το φάντασμα που πλανιέται, και δεν έχει σπουδαία “τύχη” εδώ και πολλά χρόνια, ούτε καν μεταξύ εκείνων που (κοροϊδεύοντας) πουλάνε εαυτούς σαν “επαναστάτες”. Όμως στο κατώφλι της 4ης βιομηχανικής επανάστασης, που είναι συνέχεια της 3ης (την οποία ελάχιστοι συνειδητοποίησαν και ανέλυσαν σαν τέτοια, δηλαδή σαν καπιταλιστική), με οριακές συμπληρώσεις ή διορθώσεις, το “πνεύμα της κριτικής” αντέχει ακόμα να είναι ο απρόσκλητος αγγελιοφόρος:

… Μπροστά στα μάτια μας … οι αστικές συνθήκες της παραγωγής και της ανταλλαγής, οι αστικές σχέσεις ιδιοκτησίας, η νεώτερη αστική κοινωνία που παρουσίασε με τα μάγια της τόσο τεράστια μέσα παραγωγής και ανταλλαγής, μοιάζει με τον μάγο που δεν μπορεί να υποτάξει τις καταχθόνιες δυνάμεις που κάλεσε ο ίδιος να τον βοηθήσουν.

Εδώ και κάμποσες δεκαετίες η ιστορία της βιομηχανίας και του εμπορίου δεν είναι τίποτ’ άλλο παρά η ιστορία της ανταρσίας των νεώτερων παραγωγικών δυνάμεων ενάντια στις σχέσεις ιδιοκτησίας, που είναι οι ζωτικοί όροι της αστικής τάξης και της κυριαρχίας της. Φτάνει ν’ αναφέρουμε τις εμπορικές κρίσεις, που καθώς παρουσιάζονται κάθε τόσο καταντούν πάντα προβληματικότερη την ύπαρξη ολόκληρης της αστικής τάξης. Το καιρό που ξεσπούν οι εμπορικές κρίσεις καταστρέφεται κανονικά ένα σημαντικό μέρος όχι μόνο από τα έτοιμα προϊόντα μα κι απ’ τις δημιουργημένες κιόλας παραγωγικές δυνάμεις. Μια κοινωνική επιδημία ξεσπά, που σε όλες τις περασμένες εποχές θα φαινόταν παραλογισμός: η επιδημία της υπερπαραγωγής. Η κοινωνία έξαφνα βρίσκεται πισωδρομημένη σε μια κατάσταση στιγμιαίας βαρβαρότητας.

Νομίζει κανείς πως της κόπηκαν όλα τα μέσα της διατροφής από καμιά πείνα ή από κανένα εξολοθρευτικό πόλεμο. Η βιομηχανία και το εμπόριο φαίνονται νεκρωμένα. Και γιατί; Επειδή η κοινωνία έχει πάρα πολύ πολιτισμό, πολλά μέσα διατροφής, πάρα πολλή βιομηχανία, πάρα πολύ εμπόριο. Οι παραγωγικές δυνάμεις που έχει στη διάθεσή της δεν ευνοούν πια την ανάπτυξη των σχέσεων της αστικής ιδιοκτησίας… οι αστικές σχέσεις έχουνε στενέψει πολύ για να χωρέσουν τον πλούτο που δημιούργησαν.

Με ποιόν τρόπο ξεπερνά η μπουρζουαζία τις κρίσεις; Απ’ τη μια μεριά καταστρέφοντας αναγκαστικά ένα σωρό παραγωγικές δυνάμεις και απ’ την άλλη με το να κατακτά νέες αγορές και να εκμεταλλεύεται πιο εντατικά, πιο πλατιά όλες τις παλιές αγορές.

Ο Μαρξ και ο Έγκελς τα έγραφαν αυτά σε μια εποχή σχετικής διακρατικής ειρήνης στην Ευρώπη (που τότε ήταν ή νόμιζε πως είναι το “κέντρο του κόσμου”). Δεν έζησαν στον 20ο αιώνα για να δουν πόσο καταστροφική μπορεί να είναι η δύναμη του καπιταλισμού – πάντα “ανάλογη” της παραγωγικής δυνατότητας της εργασίας, ενισχυμένης απ’ τις “καταχθόνιες δυνάμεις”, δηλαδή τις επιστήμες και τις τεχνολογικές εφαρμογές… Ούτε πρόλαβαν να δουν ότι αυτό το ολοένα αυξανόμενο (με άλματα) καταστροφικό δυναμικό μπορεί να κρατάει όρθιες τις σχέσεις ιδιοκτησίας (όχι υποχρεωτικά “αστικές” πια) ανανεώνοντάς τες σ’ ένα “ανώτερο επίπεδο” εκμετάλλευσης…

Όμως την σπειροειδή διαλεκτική ανάμεσα στην “παραγωγικότητα” και την “καταστροφικότητα” του καπιταλισμού, την κατάλαβαν πολύ σωστά. Πολύ σωστότερα από ό,τι δείχνουν να καταλαβαίνουν σήμερα εκατοντάδες εκατομμύρια υπηκόων.