Tag: κρίση

Η κρίση… (ειδική αναφορά)

Κυριακή 6 Γενάρη. Το σχήμα έμοιαζε συμπαγές και ανθεκτικό, μια “αυταπόδεικτη αλήθεια” , όσο τέλος πάντων συμπαγή, ανθεκτικά και “αλήθειες” είναι τα καπιταλιστικά ιδεολογήματα…

Τότε δεν υπήρχε βέβαια ασταμάτητη μηχανή, υπήρχε όμως “σαμποτάζ” και “3η γενιά”. Ήταν εντελώς μοναχική δραστηριότητα (στα όρια της παρανομίας / εξόριας) το να ασχολείται κάποιος με την “αποδιάρθρωση” αυτής της “αυταπόδεικτης αλήθειας” μελετώντας τόσο την τότε (στα ‘90s …) υπόγεια εξελισσόμενη κρίση / αναδιάρθρωση όσο και την επερχόμενη κλιμάκωσή της. (Τα γραπτά ίχνη έχουν απομείνει σκόρπια σε διάφορες κούτες ανά την επικράτεια που απέξω γράφουν «παλιά έντυπα»….Ή «για ανακύκλωση»…)

Εκείνο που ήταν εφικτό να δει όποιος ενδιαφερόταν ήταν ότι αυτό το ιδεολογικό παραμύθι της «πλατιάς μεσαίας τάξης» διατρεχόταν από εσωτερικά χάσματα. Χάσματα – όχι «αντιθέσεις» με την συνειδητή έννοια. Χάσματα πολιτιστικά, ιδεολογικά, κλπ. Κυρίως όμως απ’ αυτό: μέσα στο ίδιο «κοινωνικό δοχείο», με τα ίδια υποτίθεται «χαρακτηριστικά», βρισκόταν δύο εντελώς διαφορετικές κοινωνικές καταστάσεις: αυτοί κι αυτές που μπορούσαν να συσσωρεύσουν (πλούτο, ιδιοκτησίες, προοπτικές, «άκρες») κι αυτοί κι αυτές που δεν μπορούσαν να συσσωρεύσουν (κατά κύριο λόγο μισθωτοί στα χαμηλά ή στη μέση της μισθωτής ιεραρχίας), αλλά ήταν, με διάφορους τρόπους, «καταναλωτές της στιγμής» και «αισιόδοξοι οραματιστές του μέλλοντος». Η διαφοροποίηση αυτή έγινε ακόμα πιο έντονη στο φόντο του μαζικού δανεισμού (καταναλωτικού, στεγαστικού, επιχειρηματικού, σπουδαστικού, κλπ). Δεν χρειαζόταν ιδιαίτερη φιλοσοφία (χρειαζόταν, πάντως, η εργατική παρατηρητικότητα): οι συνεπιβάτες στον «ιπτάμενο δίσκο» της «μεσαίας τάξης» θα διαλύονταν εξαιτίας των χρεών τους (απέναντι στο χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο)· και του τρόπου που θα μπορούσαν να διαχειριστούν ή να μην διαχειριστούν όχι μόνο αυτά τα χρέη, αλλά και (κυρίως) όλες τις «επενδύσεις μέλλοντος» που είχαν κάνει πάνω σ’ αυτά!!!

Μ’ άλλα λόγια η περίφημη «μεσαία τάξη» είχε στο εσωτερικό της πολλή, πάρα πολλή εργασία· πολλή, πάρα πολλή εργατική τάξη· πολύ, πάρα πολύ απ’ αυτό που λέγεται «δεν έχω τίποτα άλλο εκτός απ’ την εργατική μου δύναμη» (σωματική ή/και διανοητική). Και απεριόριστη υποθήκευση όλων αυτών, ατομικά αλλά και μαζικά… Τα περιελάμβανε όμως τόσο καλά καμουφλαρισμένα ιδεολογικά, «διανοητικά», «αισθητικά», «ηθικά», ώστε όταν θα ερχόταν η στιγμή του «ξεκαθαρίσματος» θα συνέβαινε….

Τι θα συνέβαινε άραγε; Η αποκάλυψη, το ξεμασκάρεμα της πραγματικότητας; Ή μια ακόμα πιο συντριπτική, συνθλιπτική απόκρυψή της;

Η σκληρή πραγματικότητα 1 (ειδική αναφορά)

Κυριακή 6 Γενάρη. Από επιλογή και όχι από “τύχη” μιλήσαμε δημόσια κάποτε (σαν μητροπολιτικά συμβούλια αυτόνομων) για εκείνο που συνέβαινε ήδη: την προλεταριοποίηση τμημάτων της “μεσαίας τάξης”. Αν, μάλιστα, ήθελε να είναι κανείς ακριβέστερος θα μιλούσε, κυρίως, για την επανα-προλεταριοποίηση της επόμενης γενιάς μικροαστών (: μικροαστικοποιημένων μισθωτών / εργατών…) που είχαν σκαρφαλώσει σαν “λαθρεπιβάτες” (ας μας επιτραπεί ο όρος!) στον ιπτάμενο δίσκο της διευρυμένης “μεσαίας τάξης” – αλλά έτρωγαν πια κλωτσιές. Η κυρίως (αν και όχι η μοναδική) σκάλα της “λαθρεπιβίβασης” είναι βέβαια γνωστή: η μαζική “ανώτατη εκπαίδευση” με όλους τους αποπάνω ορόφους της, τις υποσχέσεις της…

Τι θα έκανε λοιπόν αυτό το μαζικό υποκείμενο που ποτέ στην ιστορία δύο αιώνων δεν υπήρξε σταθερά “αστικό” (και “δημοκρατικό”) με καμία σοβαρή έννοια, μόλις θα έχανε την “κοινωνική θέση” – ή, πράγμα που από πολλές απόψεις είναι ακόμα χειρότερο, την προοπτική μιας καλής και σταθερής θέσης στη “μεσαία τάξη”; Τι θα έκανε;

Θεωρητικά (για την όποια αναλυτική, πολιτική, και πάντα εργατική έρευνα που εξελίχθηκε, κάποια στιγμή, σε Sarajevo) δύο ήταν τα ενδεχόμενα. Είτε αυτό το υποκείμενο θα ξεφορτωνόταν, γρήγορα, ατομικά και συλλογικά, την φρικτή εσωτερίκευση της έκπτωσης· της “ματαίωσης των προσδοκιών”… Οπότε θα μελετούσε τις διαδικασίες “κοινωνικής ανόδου και καθόδου” κοιτώντας τες απ’ την καινούργια (έστω και ανεπιθύμητη…) εργατική, προλεταριακή κατάσταση… προκειμένου να συμβάλει στην ανασύνθεση των εργατικών / αντικαπιταλιστικών αρνησικυριών… Είτε θα κρατούσε και θα ανανέωνε (ενισχυόντάς τα μάλιστα) τα original ιστορικά μικροαστικά χαρακτηριστικά, παράγοντας και αναπαράγοντας «συγκινήσεις»: φθόνο, μνησικακία, φοβίες, ανασφάλειες, αδιαφορίες, επιθετικότητα κατά των πιο αδύναμων… κλπ.

Αρχές του 2019 πια και ξέρουμε τι έγινε και τι γίνεται ως τώρα. Το δεύτερο. Απ’ τα μαζικά φαινόμενα (τύπου «αγανακτισμένοι» α λα ελληνικά ως τα πρόσφατα «κίτρινα γιλέκα») που εκτοξεύονται στην υπόδειξη όχι «ζητημάτων εξουσίας» έτσι γενικά αλλά ζητημάτων πατερναλισμού της εξουσίας ειδικά έως αποκλειστικά… από τον μαζικό πρωτοκοσμικό ρατσισμό (απέναντι, φυσικά, στην Άλλη εργατική τάξη) και εθνικισμό, ως τις πολιτικές τους εκφράσεις, είναι ο «πληγωμένος μικροαστισμός» που εκδηλώνεται – ή ξερνάει. Ακόμα και των μισθωτών…

Η σκληρή πραγματικότητα 2 (ειδική αναφορά)

Κυριακή 6 Γενάρη. Θα πρέπει να παραδεχτούμε, πικρά, ότι οι ιδεολογικοί μηχανισμοί του κράτους και του κεφάλαιου έκαναν “καλή δουλειά” επί 3 τουλάχιστον δεκαετίες· εδώ και μια γενιά τουλάχιστον. Η τελευταία τους επιτυχία είναι ότι διαφήμισαν και διαφημίζουν σαν “αντισυστημικές” τις ακροδεξιές εκφάνσεις του πληγωμένου μικροαστισμού – για να του δώσουν αυτοπεποίθηση κολακεύοντάς τον, και να του δώσουν ένα νόημα “επαναστατικό”, έξω και πέρα απ’ τα όρια της δομικής ιδιοτέλειάς του. Εννοείται πως οι μικροαστοί (συμπεριλαμβανομένων των μικροαστικοποιημένων μισθωτών) δεν έχουν ιδέα για το τι είναι το “σύστημα”· και σε κάθε περίπτωση ενστικτώδικα εκείνο που θέλουν είναι να επωφεληθούν απ’ αυτό – όχι να το καταστρέψουν! (Δεν χώθηκαν, στα μέρη μας, στο χρηματιστηριακό κόλπο;) Κολακεύονται όμως όταν ακούνε ότι η συγκινησιακή τους πανούκλα είναι κάτι “καινούργιο” ευρύτερης αξίας κι όχι το ίδιο που έβγαζαν πάντα όταν δεν υπήρχε ισχυρός εργατικός / ταξικός ανταγωνισμός για να τους βάζει στη θέση που ανήκουν κι αυτοί και οι προσδοκίες τους, δηλαδή … στο σύστημα!

Επιπλέον οι μικροαστοί, απ’ την θέση τους στον καπιταλιστικό κοινωνικό καταμερισμό της εργασίας και της εξουσίας δεν ήταν ποτέ (ποτέ!) ικανοί να συνθέσουν οποιοδήποτε σχέδιο γενικής (κρατικής / καπιταλιστικής) χρήσης. Οι αστοί (όταν υπήρχαν) ναι, μπορούσαν να κάνουν και να επιβάλλουν σχέδια. Η τάξη μας (οργανωμένη) ναι, μπορούσε να κάνει αντι-σχέδια. Οι μικροαστοί ποτέ: σαν «ενδιάμεσοι» πάντα κοιτούσαν προς τα πάνω, και πάντα πατούσαν τους κάτω. Κι όταν αυτή η ατομική / οικογενειακή / συλλογική «στάση του μικροαστικού σώματος» έχανε την ισορροπία της λύσσαγαν.

Όταν οι μικροαστοί ασχολούνται με την μορφή κράτος «πληγωμένοι, θυμωμένοι, αγανακτισμένοι», είναι για να αναζητήσουν έναν πιο ευνοϊκό πατερναλισμό – απ’ την μεριά του κράτους και του κεφάλαιου. Όταν οι φασιστικές πολιτικές τους εκφράσεις λένε ότι «νοιάζονται για τους φτωχούς και τους άνεργους» εννοούν αυτό ακριβώς που κάνουν οι φασιστοκυβερνήσεις στην αυστρία και στην ουγγαρία: να δουλεύετε περισσότερο («για να περάσετε πάνω απ’ τα όρια φτώχιας»…) ή να δουλεύετε υποτιμημένοι μεν αλλά με «κρατική εγγύηση» – και έλεγχο. Κι όταν οι μικροαστοί κατηγορούν τις κυβερνήσεις ότι «υπηρετούν τις μεγάλες επιχειρήσεις» εννοούν: κάντε κάτι για να ξανα-ανέβουμε στον ιπτάμενο δίσκο της «μεσαίας τάξης». (Αφού, ως γνωστόν, όταν ήταν καθισμένοι εκεί, τις περσόνες αυτών των μεγάλων επιχειρήσεων είχαν σαν ινδάλματα: ήταν οι «πετυχημένοι»!..)

Γίνεται, λοιπόν, μια (όχι και τόσο κρυφή) ταξική επίθεση όταν οι πληγωμένοι και προδομένοι μικροαστοί εκδηλώνονται μαζικά· και είναι τέτοια η επίθεση (ταξική) ακόμα κι αν η δική μας τάξη είναι «ανύπαρκτη» (σα συλλογικό και αυτόνομο υποκείμενο). Οι στόχοι είναι δύο. Αφενός να μην συνειδητοποιήσει κανένα τμήμα των «ξεπεσμένων» και των «φουκαράδων» ότι ανήκουν στη νέα εργατική τάξη αφού ο καπιταλισμός είναι που την δημιουργεί αυτήν την τάξη κι όχι τα γούστα, οι «ατυχίες» ή οι φιλοδοξίες του καθενός! Αντίθετα, να μείνουν όλοι και όλες προσδεδεμένοι (και οι προσδοκίες τους επίσης) στο κράτος, σε κάποια πιο αυστηρή πατερναλιστικά (άρα και πιο βίαιη) μορφή του. Να μείνουν προσδεδεμένοι σ’ αυτό ακόμα κι αν είναι ανοικτά πολεμικό, ιμπεριαλιστικό…

Αφετέρου να απαγορευτεί (ακόμα και προληπτικά) ιδεολογικά και όπου χρειαστεί αστυνομικά οποιαδήποτε μορφή επανεμφάνισης, εν μέσω παρατεταμένης κρίσης / αναδιάρθρωσης, της εργατικής αυτονομίας· έστω και εν σπέρματι. Γιατί είναι αυτή που μπορεί να «λύσει όλα τα μάγια» της ιδεολογικής και πολιτικής καθήλωσης…

Όταν μια πεταλούδα φταρνίζεται

Σάββατο 5 Γενάρη. Τα smart τηλεχειριστήρια iphone της smart apple, εκτός από αμερικάνικα (σύμφωνα με το σήμα κατατεθέν…) είναι ελκυστικά (και) στους κινέζους καταναλωτές…

Όχι, όμως, και χωρίς ισάξιους ανταγωνιστές. Έτσι, ένας μικρός αριθμός τέτοιων (κινέζων) καταναλωτών, ας πούμε λίγα εκατομμύρια (όντως μικρός αριθμός…) ίσως σκέφτηκε τους τελευταίους μήνες ότι δεν θα αγοράσει το τελευταίο μοντέλο της apple. Όχι επειδή δεν έχει λεφτά, αλλά να… Επειδή αυτός ο ψοφιοκούναβος νομάρχης των ηπα όλο βρίζει και απειλεί…

Έπειτα… Η αμερικανική εταιρεία είχε πρόβλεψη για τζίρο το 4ο τρίμηνο του ’18 στα 90 με 95 δις (δολάρια). Αλλά έπιασε «μόλις» 85. Πέντε ή δέκα δισεκατομύρια δολάρια λιγότερα, λόγω μείωσης των πωλήσεων στην κίνα, δεν χρεωκοπούν ένα εταιρικό κτήνος σαν την apple. Ρίχνουν όμως κατακόρυφα την τιμή της μετοχής της. Και επειδή στον κόσμο του πεπιεσμένου αέρα (: χρηματιστήρια) τα εταιρικά δοχεία συγκοινωνούν μεταξύ τους, ένα γκρεμοτσάκισμα της μετοχής της apple αυξάνει τη νευρικότητα των bots και των χειριστών τους γενικά. Οπότε (χτες) η μετοχή της apple έπεσε 10%, ο γενικός δείκτης των τεχνολογικών εταιρειών (nasdaq) έπεσε 3%· και υπήρξαν πολλές ακόμα παράπλευρες απώλειες του ίδιου τύπου. Όχι κραχ βέβαια, αλλά μια κάποια βύθιση…

Φυσικά στο πεπιεσμένο και αέρινο οικοσύστημα των χρηματιστηρίων αυτά τα ξεφουσκώματα (και τα ανάποδα φουσκώματα) είναι συνηθισμένα· η χαρά των τζογαδόρων. Απ’ την άλλη, όταν υπάρχουν παρατεταμένα «κακά νέα» πάνε και κολλάνε πάνω τους κι άλλα «κακά νέα»· κι έτσι βγαίνουν στο μεϊντάνι οι μοιρολογήστρες: φταίει ο εμπορικός πόλεμος (του ψόφιου κουναβιού) λένε…

Θα μπορούσε να είναι μια αναπόφευκτη εξέλιξη στον global καπιταλισμό… Ένα περιστατικό ρουτίνας ή κάτι χειρότερο. Ή, ίσως, ένα μικρό (πολύ μικρό…) δείγμα «ασύμμετρης απάντησης» απ’ την μεριά του Πεκίνου στους εκβιασμούς της Ουάσιγκτον… Και στη σύλληψη της αρχιστελέχους της huawei…

Το γράψαμε με αφορμή το «ζήτημα ταϊβάν» αλλά έχει γενικότερη αξία: αρκεί να κτυπήσουν λίγοι (μερικά εκατομμύρια δηλαδή) κινέζοι τα πόδια τους στη θάλασσα· θα σηκωθεί πολύ μεγάλο κύμα…

Πως είναι το motto της «θεωρίας του χάους»; Όταν φταρνιστεί μια πεταλούδα παθαίνει πλευρίτη μια αγέλη ψόφια κουνάβια;

Κάπως έτσι..

Απαισιοδοξία της σκέψης…

Τετάρτη 19 Δεκέμβρη. Κάποτε έπιασαν φωτιά τα καμαρίνια ενός θεάτρου. Ένας κλόουν βγήκε στη σκηνή για να ειδοποιήσει τον κόσμο. Ο κόσμος νόμισε ότι πρόκειται για νούμερο και τον χειροκρότησε. Ο κλόουν επανέλαβε την προειδοποίηση ακόμα πιο δραματικά, και το κοινό τον χειροκρότησε ακόμα πιο έντονα.

Γι’ αυτό νομίζω ότι ο κόσμος κάποτε θα καταστραφεί μέσα στη γενική επευφημία όλων όσων θα καταστραφούν μαζί του, επειδή θα νομίζουν ότι πρόκειται για αστείο.

Soren Kierkegaard, Either/Or, 1843

Φωσφοριζέ μικροαστισμός 2

Δευτέρα 17 Δεκέμβρη. Οργανωμένο, συστημικό ψέμα ήταν επίσης και το ότι “οι κινητοποιήσεις των κίτρινων γιλέκων” άρχισαν το Νοέμβρη: μια στιγμή παραπληροφόρησης που επέτρεψε να περάσει το παραμύθι περί “αγανακτισμένου αυθορμητισμού” – και “έλλειψης οργάνωσης”. Η “αγανάκτιση” με την αύξηση της τιμής στο diesel εκδηλώθηκε δημόσια τον περασμένο Μάη, όταν η κυρία Priscilla Ludosky (φωτο επάνω) ανέβασε σε μια «πλατφόρμα μαζικής διαμαρτυρίας» (την change.org) μια «ανοικτή επιστολή / διαμαρτυρία» για το θέμα. Η πλατφόρμα «φιλοξενεί» οτιδήποτε καμμένο. Γι’ αυτό είναι δημοφιλής…

Η 33χρονη Ludosky, πρώην τραπεζοϋπάλληλος, έχει φτιάξει μια ιντερνετική εταιρεία εμπορίου βιολογικών προϊόντων αισθητικής και αρωματοθεραπείας. Η “αγανάκτισή” της οφειλόταν στο γεγονός ότι η αύξηση στις τιμές των καυσίμων ανέβαζε το κόστος της στη “φυσική” διαφήμιση και στη διακίνηση των προϊόντων της, κυρίως σε γαλλικά προάστια, όπου χρησιμοποιεί το ι.χ. της – ενδεχομένως να έχει και τα έξοδα κίνησης κάποιου υπαλλήλου….

Τυπική μικροαστική φιγούρα “αυτοδημιούργητου” και “είμαι το αφεντικό του εαυτού μου”, η κυρία Ludosky τράβηξε την συμπάθεια των «ομοιοπαθούντων». Στις 30 Νοέμβρη η έκκλησή της είχε μαζέψει 1 μύριο υπογραφές (σύνολο ψηφοφόρων στη γαλλία 47,5 μύρια, κάτι λιγότερο απ’ το 2,5% δηλαδή…). Ωστόσο ανάμεσα στον Μάη που έγινε η ανάρτηση της έκκλησης και το φθινόπωρο, «κάποιοι» δεν έκατσαν με σταυρωμένα χέρια. Τα κοινωνικά χαρακτηριστικά των «αγανακτισμένων» διαφωτίζουν ποιοί ήταν αυτοί οι «κάποιοι»: «επώνυμοι και ανώνυμοι» φασίστες… Έτσι, «πριν την είσοδο στις πόλεις» (και ειδικά στην πρωτεύουσα), οι μικρομεσαίοι φορτηγατζήδες είχαν κάνει για κάποιες βδομάδες αποκλεισμούς πόλεων.

Όπως καταλαβαίνει κανείς με στοιχειώδη εμπειρία, το οργανωτικό μοντέλο αυτής της πρακτικής, στην περίπτωσή τους, μοιάζει πολύ μ’ αυτό της «φτωχομεσαίας αγροτιάς» στα μέρη μας, όταν στήνει μπλόκα (ξεκινούν όπου νάναι…): η γεωγραφική διασπορά επιβάλλει την ύπαρξη «μικρών ηγετικών πυρήνων» εδώ κι εκεί, πράγμα που κάνει δυσέρευτη κάποια «γενική ηγεσία» (αν τέτοια δεν υπάρχει απ’ τα πριν), δεν αλλάζει όμως σε τίποτα τις ιδεολογικές παραμέτρους των κινητοποιήσεων, που καθορίζονται ουσιαστικά απ’ την κοινωνική θέση. Ύστερα αρκούν γενικότητες του είδους «όλοι στους δρόμους», ψωνισμένες απ’ την αθλιότητα του μικροαστικού φαντασιακού, για να παραμυθιαστούν οι καθ’ έξιν φαντασιόπληκτοι ότι επίκειται επανάσταση – και να δώσουν άλλοθι σε κάθε μικροαστό.

Πρέπει να συνυπολογιστεί κι αυτό: στον τομέα των logistics στη γαλλία υπάρχουν πολύ μεγάλες εταιρείες διεθνών μεταφορών, με εκατοντάδες φορτηγά· και χιλιάδες οδηγούς / εργάτες. Προφανώς η αύξηση στην τιμή του diesel κτυπούσε αυτές πολύ περισσότερο. Αλλά όταν είσαι μεγάλο μαγαζί δεν μπορείς να κατεβάσεις τους ceo σου να φτιάχνουν οδοφράγματα!

Αντίθετα, οι μικροαστοί του κλάδου, ιδιοκτήτες ενός, δύο ή τριών φορτηγών, βυτιοφόρων, νταλικών κλπ, που κάνουν την εκτεταμένη μεν αλλά χωρίς διαρκή προγραμματισμό και εξειδικευμένα λογιστήρια «μικρομεσαία» δουλειά των εσωτερικών μεταφορών, μετακομίσεων, κλπ, ήταν / είναι το κατάλληλο υποκείμενο «για να μπει μπροστά»… Προφανώς είχαν πρόβλημα! Το διατύπωσε ένας απ’ αυτούς με λίγες λέξεις: αν αυξάνονται τα καύσιμα 30% και πω στον πελάτη ότι θα αυξήσω το κόμιστρο κατά 30%, θα τον χάσω.

Έτσι, μέσα σε λιγότερο από ενάμισυ χρόνο έγιναν στη γαλλία τα εξής δύο. Πρώτα, η κινητοποίηση των εργατών / οδηγών, ενάντια στην αντιεργατική νομοθεσία που δίνει επιπλέον δύναμη (και) στα μικρομεσαία αφεντικά των μεταφορών. Και ύστερα η κινητοποίηση αυτών ακριβώς των μικρομεσαίων αφεντικών. Οι πρώτοι, οι εργάτες, εστίασαν στη νομοθεσία – δεν υπήρχε όμως περίπτωση να «πουλήσουν» υποστήριξη στη Le Pen ή άλλα φασιστρόνια· ή να αγοράσουν οτιδήποτε από δαύτους… Οι δεύτεροι, οι μικροαστοί, ξεκίνησαν απ’ το «πρόβλημά» τους και, σε χρόνο dt, έφτασαν να μοστράρουν «πρόγραμμα για τα πάντα» (η γελοία, “πατριωτική” λίστα των 42 αιτημάτων), μια καρικατούρα «προγράμματος εξουσίας» δηλαδή…

Η ευκολία μεταπήδησης απ’ το εξαιρετικά ειδικό («κάτω οι αυξήσεις στα καύσιμα») στο εξαιρετικά γενικό («κάτω ο Macron») είναι απ’ τις πιο χαρακτηριστικές υποδείξεις του ποιο είναι το υποκείμενο: μόνο οι μικροαστοί έχουν την δυνατότητα να κάνουν τέτοιες υπερπολιτικές εκτοξεύσεις σε χρόνο μηδέν, γιατί μόνο οι μικροαστοί νοιώθουν (γενικά) «κοντά στην εξουσία», είναι οπαδοί του κρατικού πατερναλισμού, και κατά συνέπεια θεωρούν ότι το «γενικό πολιτικό» έχει καθήκον να φροντίζει τα επιμέρους και ειδικά συμφέροντά τους – αλλιώς να πάει στο διάολο τώρα!

Ενδιάμεσα, φυσικά, είχαν φροντίσει να ανάψουν μερικές φωτιές με φόντο την αψίδα του θριάμβου: τέλεια πλάνα για τα μήντια και το κρεσέντο παραγωγής και κατανάλωσης εντυπώσεων… Κάποιος διαφημιστής το σκέφτηκε…

Αυτά δεν σημαίνουν ότι ο Macron είναι μια «καλή» πολιτική βιτρίνα!! Του κόμματος των αφεντικών είναι! Απλά στον καπιταλισμό, ειδικά σε συνθήκες κρίσης αναδιάρθρωσης, δεν γίνεται να είναι όλα τα αφεντικά το ίδιο ευχαριστημένα!

Σημαίνουν όμως ότι η μικροαστική παραγωγή «αγανάκτισης» και τα διάφορα επίσημα ή ανεπίσημα βοθρολύματα πηγαίνουν «χέρι χέρι». Γιατί όταν τα μικροαφεντικά «πνίγονται απ’ το δίκιο τους» χοροπηδάνε πάνω στους εργάτες / στις εργάτριες που εκμεταλλεύονται. Δεν αλλάζουν ταξική θέση, το αντίθετο. Αν κουκουλωθείς και πάρεις στα χέρια ένα στυλιάρι ούτε ταξική θέση αλλάζεις, ούτε «ριζοσπαστικοποιείσαι» (αν ήταν αλλιώς οι μαφίες και τα κυκλώματα του οργανωμένου εγκλήματος θα ήταν επαναστάτες!). Οι μικροαστοί δεν γίνονται «επαναστάτες», ούτε κατά λάθος (!) όταν ανεμίζουν το δικό τους «δίκιο» – γιατί είτε δηλώνεται ρητά είτε όχι το μικροαστικό δίκαιο στο σύνολό του στηρίζεται στην εκμετάλλευση της εργασίας! Κι αυτό το ξέρουν πολύ καλά!!!

Συνεπώς, όσο είναι καθήκον του εργατικού ανταγωνισμού οι αγώνες εναντίον της υποτίμησης της εργασίας, άλλο τόσο είναι η απομυθοποίηση των δράσεων των αφεντικών, που θίγονται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, απ’ την όποια κρίση / αναδιάρθρωση.

Καμία «συμμαχία», καμμία «συμπάθεια»!!! Ό,τι έχουμε πει ισχύει: και τα «μικρά» αφεντικά κουφάλες είναι!

Τέτοια ώρα τέτοια λόγια

Παρασκευή 14 Δεκέμβρη. Η άποψή μας είναι εντελώς αντίθετη, ήδη απ’ το 2001. (Τελευταία εκτεταμένη δημοσιοποίησή της τον Μάη του 2017, στο τετράδιο για εργατική χρήση νο 1, Τρομοκρατία: «ο πόλεμος 4ης γενιάς»). Είναι αιρετική, είναι αισχρά περιθωριακή, το ξέρουμε· οπότε γλυτώνουμε την ανησυχία μπας και δεν πεισθεί το πόπολο. (Γενικά μιλώντας: δεν πουλάμε!!!)

Θα μπορούσε, κατά συνέπεια, να χαρακτηριστεί εύκολη … «φιλολογία». Όμως χτες εντοπίσαμε κάτι ενδιαφέρον, που γνωρίζαμε μεν από κριτική / αναλυτική άποψη, δεν είχαμε πετύχει όμως μια κάποια επίσημη διατύπωσή του. Σ’ ένα άρθρο του γνωστού (βραζιλιάνου) δημοσιογράφου Pepe Escobar, στους καθόλα σοβαρούς και ευυπόληπτους asia times, με θέμα την (καπιταλιστική) ανάδυση του project eurasia, ο Escobar παραθέτει ασχολίαστη την άποψη των συνομιλητών του, «κορυφαίων ρώσων ακαδημαϊκών», σαν τον Yaroslav Lissovolik (διευθυντή προγραμματισμού της λέσχης του Valdai), τον Glenn Diesen (συγγραφέα του «η ρωσική γεωοικονομική στρατηγική για την ευρύτερη ευρασία») και τον Sergey Karaganov (κοσμήτορα της σχολής παγκόσμιας οικονομίας και διεθνών υποθέσεων σε κάποιο μη κατονομαζόμενο πρωτοκλασσάτο  ρωσικό πανεπιστήμιο):

… Αν το τωρινό ρωσικό πολιτικό σύστημα μπορεί να χαρακτηριστεί αυταρχικό – ή, όπως ισχυρίζονται το Παρίσι και το Βερολίνο, υπέρμαχο του «α λα καρτ φιλελευθερισμού» [illiberalism] – οι κορυφαίοι ρώσοι ακαδημαϊκοί υποστηρίζουν ότι η οικονομία της αγοράς που προστατεύεται από μια υποστηρικτική, μετριοπαθή στρατιωτική δύναμη αποδίδει πιο αποτελεσματικά απ’ την δυτική φιλελεύθερη δημοκρατία, που σπαράσσεται απ’ την κρίση…

Αν σας απασχολούν τέτοια ζητήματα (θα έπρεπε να απασχολούν τους πάντες, αλλά τρέχα γύρευε): οι ρώσοι ακαδημαϊκοί εκθειάζουν την αποτελεσματικότητα του ρωσικού και του κινεζικού καπιταλιστικού μοντέλου, όπου η οικονομία της αγοράς συνδυάζεται (στη διοικητική / κρατική σφαίρα) με υποστηρικτικές, μετριοπαθείς, στρατοαστυνομικές δυνάμεις – κι όλα τα παρεπόμενα.

Μήπως, όμως, η παρατήρηση αυτή αφορά, στην εξέλιξη των πραγμάτων, και τις «δυτικές φιλελεύθερες δημοκρατίες»; Μήπως οι «καταστάσεις έκτακτης ανάγκης» (οφειλόμενες, γαμώτο, δεν θέλαμε αλλά δεν γίνεται κι αλλιώς, σ’ αυτήν την καταραμένη παλιοτρομοκρατία· ή, αν χρειαστεί, σε άλλα μείζονος σημασίας «εθνικά ζητήματα») είναι ο βιαστικός βηματισμός της «α λα καρτ δημοκρατίας», ο δρόμος που αντιστοιχεί στο ιστορικό / πολιτικό παρελθόν της «δημοκρατικής δύσης»; Ρωτάμε μήπως;

Μήπως οι «συμπτώσεις» (των εντυπώσεων…) είναι κάτι πολύ πιο οργανικό απ’ ό,τι μπορεί να καταλάβει η εμπορευματικά / θεαματικά αποικισμένη σκέψη των υπηκόων του (δυτικού) καπιταλισμού (συμπεριλαμβανομένων διάφορων θλιβερών δήθεν «εχθρών» του…), στη φάση της κρίσης / αναδιάρθρωσης και της διαρκούς Αλλαγής Παραδείγματος; Μήπως η στρατιωτικοποίηση της «φυσικής» και της ψηφιακής δημόσιας και ιδιωτικής σφαίρας (με αφορμές που μπορεί να είναι αιματηρές αλλά, σαν τέτοιες, συγκινησιακά φορτισμένες, σταθερά βραχυκυκλωματικές) είναι η υποχρεωτική, «οργανική» τάση της καπιταλιστικής εξουσιαστικής «βιοπολιτικής», ειδικά (αν και όχι αποκλειστικά) στη φάση της όξυνσης του ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού στους καιρούς μας; Ρωτάμε μήπως;

Μεγάλοι άνθρωποι είστε, αν θέλετε να αναρωτηθείτε θα το κάνετε. Αφήνουμε την δική μας αναλυτική απάντηση για αργότερα…

Α-κυβέρνα βρετανία

Τετάρτη 12 Δεκέμβρη. Ενώ το γαλλικό κράτος / κεφάλαιο διαχειρίζεται με τον δικό του τρόπο τα υπαρξιακά του δράματα, λίγο βορειότερα το αγγλικό προσπαθεί να ξεμπλέξει τα δικά του.

Πριν και μετά το δημοψήφισμα της 23 Ιούνη του 2016 (το οποίο ένας δεξιός γιάπης πρωθυπουργός, ο Cameron, το προκήρυξε επειδή ήταν σίγουρος ότι θα κέρδιζε το «ναι» στην παραμονή στην ε.ε….) υπήρχαν δύο βασικά μπλοκ στην επικράτεια της αυτού μεγαλειότητας σχετικά με το ζήτημα: οι οπαδοί της εξόδου και οι οπαδοί της παραμονής. Μετά από 2,5 χρόνια διαπραγματεύσεων (με την γραφειοκρατία της ε.ε.) για τους όρους της εξόδου, τα μπλοκ έχουν πολλαπλασιαστεί:

– οι οπαδοί του «η συμφωνία που επιτεύχθηκε για την έξοδο είναι η καλύτερη δυνατή»·

– οι οπαδοί του «δεν την κουβεντιάζουμε, την απορρίπτουμε μετά βδελυγμίας, να ξαναγίνει διαπραγμάτευση»·

– οι οπαδοί του «δεν την κουβεντιάζουμε, την απορρίπτουμε μετά βδελυγμίας, κι ας πάνε να γαμηθούνε στην ήπειρο: σηκωνόμαστε και φεύγουμε όπως είμαστε»·

– οι οπαδοί του «να ξαναγίνει δημοψήφισμα, τελικά η συμφωνία είναι σκατά» – ναι στην παραμονή·

– οι οπαδοί του «να ξαναγίνει δημοψήφισμα έτσι κι αλλιώς, γιατί παπαριές έλεγαν οι brexiters τότε»·

– οι βορειοϊρλανδοί καθολικοί οπαδοί του «κάντε ό,τι θέλετε, αλλά αν πρόκειται να ξαναφτιαχτούν σύνορα με την ιρλανδία θα γίνει της πουτάνας»·

– οι σκωτζέζοι του «εμείς ψηφίσαμε να μείνουμε στην ε.ε., αν θέλει η βασίλισσα ας φύγει – εμείς θα φύγουμε από το βασίλειό της».

Είναι ασυνήθιστο αλλά είναι αληθινό. Στην υποτιθέμενη «πιο παλιά δημοκρατία» του πλανήτη (βασιλευόμενη φυσικά…) ένα δημοψήφισμα που έγινε από ασυγχώρητα υπερβολική σιγουριά και ένα αποτέλεσμα που προέκυψε από υπερβολική μικροαστική βλακεία, έχουν καταλήξει σ’ ένα δράμα που δεν είναι στενά πολιτικό (με την έννοια του αν η May θα συνεχίσει να πρωθυπουργεύει).

Προς στιγμήν μοιάζει ως το κραταιό (;) αγγλικό κεφάλαιο να μην είναι σε θέση να παράξει και να επιβάλει στοιβαρά μια σαφή γραμμή, αναλαμβάνοντας φυσικά και την ευθύνη των όποιων συνεπειών. Αυτό είναι απόδειξη βαθιάς παρακμής. (Και να σκεφτεί κανείς ότι πρόκειται για παραδοσιακό σύμμαχο της Αθήνας…)

Οι οπαδοί της «χρυσής απελευθέρωσης απ’ τα δεσμά της ε.ε.» διέδιδαν (όχι μ’ αυτά τα λόγια φυσικά) ότι ο αγγλικός καπιταλισμός θα τα κατάφερνε πολύ καλύτερα στον 21ο αιώνα αν ακολουθούσε αυτό που λίγους μήνες αργότερα μορφοποιήθηκε στην Ουάσιγκτον σαν «δόγμα Trump». Δηλαδή: τέλος οι πολυμερείς δεσμεύσεις (όπως η ε.ε.), ζήτω οι διμερείς εμπορικές / οικονομικές συμφωνίες, όπου (θα) έχουμε το πάνω χέρι.

Δυόμισυ χρόνια μετά δεν φαίνεται να είναι πολλοί εκείνοι που πιστεύουν στα σοβαρά πως εκείνα που θα χάσει ο αγγλικός καπιταλισμός απ’ τις free σχέσεις του με εκείνον της «ηπείρου» (ε.ε.) θα τα κερδίσει, και με το παραπάνω, πουλώντας όπλα στους τοξικούς του Ριάντ και του Αμπού Ντάμπι, και ανασταίνοντας τα ρετάλια της άλλοτε «βρετανικής κοινοπολιτείας», αυξάνοντας δηλαδή τις εξαγωγές του στην αυστραλία και στη νέα ζηλανδία. Ενόσω οι χρηματοπιστωτικές μπίζνες παγκόσμιου βεληνεκούς που είχαν έδρα τους το Λονδίνο (σαν μέλος της ε.ε.) απειλούν ότι θα πάνε σ’ άλλες παραλίες, δεν εμφανίζεται κανείς που να υποστηρίζει «ναι, αλλά θα κερδίσουμε αυτά κι αυτά».

Το παράδοξο και ενδιαφέρον είναι ωστόσο ο τρόπος με τον οποίο το «μαλακία έγινε με το «ναι» στο δημοψήφισμα» μεταφέρεται στην αγέρωχη αγγλική πολιτική σκηνή. Άλλοι εμφανίζονται σαν αποφασισμένοι να γίνουν καμικάζι («έξοδος εδώ και τώρα») και άλλοι, όπως οι σοσιαλδημοκράτες του Corbyn, προσπαθούν να παρακάμψουν το μείζον κυνηγώντας το ελλάσον: εκλογές (ή παραίτηση της May).

Δεν μοιάζει σαν η περίσταση όπου μια «τρομοκρατική ενέργεια» θα βοηθούσε να λυθεί ο κόμπος…

Αλλά πάλι ποτέ δεν ξέρεις: πόλεμος γίνεται…

(φωτογραφία: Ε, ναι λοιπόν: τα φωσφοριζέ γιλέκα φοριούνται πολύ απ’ τους φασίστες αυτή την εποχή. Δηλαδή τι; Θα αφήσουν τον ρημαδοΠανάγο και την παρέα του να κάνουν την «σωστή παρέμβαση»;)

Το σημείο εξάτμισης

Δευτέρα 10 Δεκέμβρη. Το γαλλικό κράτος σκηνοθέτησε το περασμένο Σάββατο το μεγαΘέαμα της εθνικής ενότητας μέσω δημόσιας τάξης – ευτυχώς χωρίς αίμα (γιατί και τέτοια είχαν ακουστεί…): παρά τις εικονικές εντυπώσεις μόνο η αστυνομική καταστολή ήταν πραγματικά μαζική. Όσο για το “πλήθος”; Ακόμα κι αν τα επίσημα νούμερα (125.000 διαδηλωτές σε όλη τη γαλλία…) είναι, όπως συνηθίζεται, υποεκτιμημένα· ακόμα κι αν οι διαμαρτυρόμενοι ήταν 5πλάσιοι, 600.000 ας πούμε, θα ήταν (σε αναλογία πληθυσμών γαλλίας – ελλάδας) λιγότεροι από 100.000 για όλη την ελληνική επικράτεια. Όχι αμελητέο μέγεθος· αλλά όχι και κάτι εντυπωσιακό, αν ληφθούν υπόψη εκείνα που είχαν προηγηθεί μέχρι προχτές· αλλά και η ρητορική για τα “προβλήματα του γαλλικού λαού”…

Εκείνα που δεν είναι καθόλου “μικρά” είναι αφενός τα δομικά προβλήματα του γαλλικού κεφάλαιου / κράτους σε ότι αφορά την θέση του στον παγκόσμιο καταμερισμό κερδοφορίας και εξουσίας· αφετέρου η βαθιά αποπολιτικοποίηση των υποκειμένων που αντι-δρουν στη διαχείριση της κρίσης / αναδιάρθρωσης α λα γαλλικά λίγο ή πολύ συναισθηματικά, βυθισμένα σ’ ένα σύμπαν εντυπώσεων (που παράγουν ή/και καταναλώνουν τα ίδια) – ένα virtual σύμπαν που το θεωρούν “πραγματικότητα”.

Τώρα ο σοσιαλφιλελεύθερος Macron μπορεί να ξαναπάρει τον έλεγχο των πρωτοβουλιών· και υποθέτουμε ότι αυτό θα κάνει, με το αναμενόμενο διάγγελμά του. Λίγος πατερναλισμός, λίγες παροχές / μερεμέτια, λίγο θέατρο: πιθανόν το κοκτέιλ να δουλέψει, σε συνδυασμό φυσικά με τους υποκειμενικούς παράγοντες του φαινομένου που ονομάστηκε «κίτρινα γιλέκα», αλλά θα μπορούσε επίσης να ονομαστεί χρωματιστή εξέγερση…

Ο καπιταλισμός είναι πολύ σκληρός για τους μωρούς

Δευτέρα 10 Δεκέμβρη. Όταν τα πιτσιρίκια δημοτικών σχολείων στο Παρίσι βγαίνουν στο προαύλιο στο διάλειμμα και φωνάζουν παίζοντας κί-τρι-να γι-λέ-κα! είναι βέβαιο ότι στο σύνολό του το φαινόμενο δεν είναι «πολιτικό» με την κλασσική έννοια της λέξης. Για την ασταμάτητη μηχανή υπάρχει κάτι ακόμα βέβαιο: δεν υπάρχει «κλασσική έννοια» για καμία λέξη! Ούτε για το «κίτρινο», ούτε για το «γιλέκο», ούτε για τίποτα άλλο. Από μεταφορά σε μεταφορά η υποταγμένη στο Θέαμα πρωτοκοσμική συγκίνηση ψελλίζει τέρατα.

Πρόκειται, χωρίς περιστροφές, για την κοινωνιολογία του Θεάματος. Η τερατογέννεση της είναι πολύ απτή. Φασίστες και «αριστεροί» αναντάμ παπαντάμ, together. Προς τιμήν τους κάποιοι γάλλοι αντιφασίστες άφησαν στην άκρη την κιτρινίλα, την γιλεκίλα και την «ειρηνική συνύπαρξη», και την έπεσαν σε φασίστες «κιτρινογιλέκους», μέσα στο μπούγιο, προχτές. Η βασική παραγωγή (ή παραγραφή) νοημάτων δεν αλλάζει όμως, δυστυχώς, με τέτοιες μάχες εκ του συστάδην. Γιατί έχει ήδη κάμποσα χρόνια ιστορίας – πετυχημένα χρόνια!!! Έγινε με το θρυλικό φαινόμενο της «αντιπαγκοσμιοποίησης»: παπαδαριό διαφόρων ειδών, προσεκτικοί φασίστες, τουρίστες των events και επαρμένοι αριστεριστές together. Ποιος κέρδισε απ’ τις anti-global επαναστατικές εκδρομές; Κοιτάξτε ένα γύρω, κι όποιος είναι τίμιος θα το διαπιστώσει εύκολα: πάντως όχι «της γης οι κολασμένοι»… Έγινε στην ισπανία, έγινε και στην ελλάδα: «αγανακτισμένοι». Ποιος κέρδισε; Ελάτε τώρα! Όποιος δεν έπιασε στα μέρη μας καλό πόστο χάρη στους ροζ θα πρέπει να καταλαβαίνει. Όσο για τους θρυλικούς podemos; Α χα!!!

Έγκαιρα, πολύ έγκαιρα, και (με πίκρα το έχουμε παραδεχτεί) μάταια, είχαμε προειδοποιήσει απ’ τις σελίδες του χάρτινου Sarajevo τι σημαίνει «η πολιτικοποίηση των συγκινήσεων». Ποτέ, ΠΟΤΕ, αυτή δεν ήταν ο δρόμος για την οποιαδήποτε χειραφέτηση! ΠΟΤΕ! Ποτέ οι συναισθηματικοί εκβιασμοί δεν έσπασαν ούτε μισό κρίκο αλυσίδας. Οποιοδήποτε γερό και μαχητικό χειραφετικό εγχείρημα κι αν αναζητήσει κανείς στην ιστορία, αν ψάξει προσεκτικά, θα δει ότι στηρίχτηκε στην ατσάλινη λογική. Στον κόπο, στην οξύτητα, στο βάθος, στην ευστοχία της κριτικής. Και στην ατσάλινη απομυθοποίηση των συγκινησιακών κάτεργων που παπάδες και βασιλιάδες ήξεραν πολύ καλά να οργανώνουν. Εδώ και δεκαετίες την δουλειά έχουν αναλάβει (πετυχημένα, δυστυχώς) οι διαφημιστές. Και διάφοροι «πολιτικοί» παλιάτσοι που εξαφάνισαν το σκληρό έργο της κριτικής για χάρη της ευκολίας των public relations… Ταιριάζουν απόλυτα στην εποχή και στην εθελοδουλειά τους· όχι στις (κούφιες) διακηρύξεις τους…

Διάφοροι κοινοί απατεώνες, λιμοκοντόροι της «επιρροής στο πλήθος» και κατά φαντασίαν απελευθερωτές, διαδίδουν εδώ και πολλά χρόνια (το έκαναν και στην «κάτω πλατεία», και τώρα το ίδιο κάνουν…) ότι «με την σωστή παρέμβαση» (την δική τους βέβαια – ω σωτήρες!!!) η συγκινησιακή πανούκλα γίνεται συνείδηση!!! Η οποία «σωστή παρέμβαση» αρχίζει βέβαια (πως αλλιώς;) με επαίνους στην συγκινησιακή πανούκλα!… Νομίζουν, μάλιστα, ότι αυτό είναι κάποια «καινούργια ιδέα»!!! Ωστόσο κανείς τους δεν τολμάει να μοιράσει προκηρύξεις στους επιτάφιους κάθε Πάσχα λέγοντας ότι ο Jesus δεν αναστήθηκε ποτέ – ίσως, μάλιστα, και να μην υπήρξε καν… Στο ποιμνίο δεν χωράνε «σωστές παρεμβάσεις»!!!…

Ε, λοιπόν, ο γνωστός Λεωνίδας Κύρκος, απ’ την προεκλογική του συγκέντρωση στην Ομόνοια στα μέσα των ‘80s, απευθυνόταν στους δεξιούς οικογενειάρχες, με γλυκές κουβεντούλες… Ζήτω η οικογένεια, ζήτω ο μικροαστισμός – ζήτω (όμως…) και ο σοσιαλισμός (του κράτους και του κεφάλαιου)! Νοικοκυρεμένες ιδέες… Οπότε απέκτησε το προσωνύμιο «Τσίρκος»: όσο και να γλύφεις τον μικροαστό, το μόνο που θα πετύχεις είναι να γίνεις ίδιος… Πράγμα που δεν είναι καθόλου δύσκολο.

Σίγουρα δεν υπάρχει τίποτα καινούργιο σε τέτοιου είδους «σωστές παρεμβάσεις» εδώ και τουλάχιστον έναν αιώνα! Τα έγραψε κάποιος έγκαιρα στη «μαζική ψυχολογία του φασισμού»…

(φωτογραφία: Νάτος, νάτος, ο αρχηγός ο γάτος!!! Μόλις τελειώσει την κονσομασιόν με τους ντόπιους φασίστες γίνεται κιτρινοΠανάγος…)