Tag: κρίση

Το «αντικαπιταλιστικό κράτος» 2

Παρασκευή 18 Σεπτέμβρη. Κάποιοι, άσχετοι όσο και εγωϊστές, θα υποδείξουν την κατάρρευση της βιομηχανίας του τουρισμού σαν απόδειξη … χμμμ… «κρατικού αντικαπιταλισμού» και «σοβαρότητας της απειλής απ’ τον covid… H βιομηχανία του τουρισμού είναι (και πάντα ήταν) ενδιαφέρουσα περίπτωση, αφενός επειδή απέκτησε έναν γιγαντισμό χωρίς προηγούμενο σε σύντομο ιστορικό χρόνο, και αφετέρου επειδή θα μπορούσε να είναι case study και για άλλες περιπτώσεις.

Αυτό που έχουμε γνωρίσει σαν βιομηχανία του τουρισμού (παγκόσμια) είναι ηλικίας ουσιαστικά έξι ή εφτά δεκαετιών. Παρότι λουτροπόλεις άρχισαν να δημιουργούνται στην ευρώπη απ’ τις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα, ο μαζικός (και μάλιστα πληβειακός) «τουρισμός» (κατ’ αρχήν σαν καλοκαιρινές διακοπές) είναι προϊόν των καπιταλιστικών ρυθμίσεων μετά τον β παγκόσμιο, της γενίκευσης του φορντισμού / ταιηλορισμού και του κράτους πρόνοιας, της καθιέρωσης καλοκαιρινής άδειας ενός μήνα για τους μισθωτούς, της βελτίωσης των μέσων μεταφοράς, κλπ. Πρόκειται, λοιπόν, για μια πολύ «νεαρή» βιομηχανία, που ανέκαθεν ήταν ευπρόσβλητη σε μια σειρά παράγοντες: καιρικά φαινόμενα, πολιτικά γεγονότα, μόδες – ακόμα και ζητήματα υγείας.

Τι είναι όμως αυτό που πουλάει η βιομηχανία τουρισμού; Ποια είναι η υλική της βάση, το θεμέλιό της; Οι τόποι! Είτε πρόκειται για την «εξοχή» (θάλασσα / βουνό), είτε πρόκειται για ιστορικά μνημεία, μουσεία, κλπ, η βιομηχανία του τουρισμού υπεραναπτύχθηκε έχοντας σαν βάση της τους τόπους και την παροχή υπηρεσιών γύρω, μέσα, προς, από αυτούς. Απ’ αυτήν την άποψη ανήκει στην κατηγορία των γεωπροσοδικών επιχειρήσεων, όπως για παράδειγμα είναι η urban εκμετάλλευση ακινήτων… ή ακόμα και η ενοικίαση αγροτικών γαιών.

Ποιος είπε στα σοβαρά ότι αυτή η κατηγορία κερδοφορίας, οι γεωπρόσοδοι, είναι ακλόνητο χαρακτηριστικό του καπιταλισμού; Όπως συμβαίνει με τον τόκο (: π.χ. βιομηχανία του χρηματοπιστωτισμού) έτσι και με την πρόσοδο (π.χ. βιομηχανία του τουρισμού), όσο ανθηρές μέθοδοι κερδοφορίας κι αν εμφανίζονται να είναι αυτές κατά περιόδους, είναι δυνατόν να γίνουν εμπόδια σε  ιστορικές φάσεις ριζικής καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης και υπερέντασής της – όπως αυτή που έχει ξεκινήσει σαν 4η βιομηχανική επανάσταση. Σε τέτοιες φάσεις το χρήμα / κεφάλαιο που έχει συσσωρευτεί απ’ την «τουριστική βιομηχανία» (και σίγουρα τις πιο μεγάλες επιχειρήσεις της) θα πρέπει να στραφεί όχι στην ανανέωση του «παλιού» αλλά στην επένδυση υπέρ του «καινούργιου». Ας πούμε του “smart turism” σαν μαζικής καταναλωτικής συμπεριφοράς.

Ακόμα πιο γενικά ωστόσο, εφόσον το βιο-πληροφορικο-ασφαλίτικο κεφάλαιο ξανα-αποικιοποιεί το έδαφος, δεν μπορεί κανείς να υποστηρίξει ότι οι τόποι όπως τους διαμόρφωσε η φορντική βιομηχανία του τουρισμού  θα μείνουν ανεπηρέαστοι! Κι αυτό σημαίνει βασικά πράγματα. Όπως το ότι η «κρίση υπερπροσφοράς» που σοβούσε για πολλά χρόνια στην βιομηχανία τουρισμού, εκφρασμένη είτε με τις αεροπορικές εταιρείες low cost, είτε με τα all inclusive ξενοδοχεία, είτε με άλλες μορφές («πακέτα» κλπ) που, από καπιταλιστική άποψη λέγονται πτωτική τάση του ποσοστού κέρδους (από εξαιρετικά υψηλό άλλοτε σε μέτριο…), αυτή λοιπόν η «κρίση υπερπροσφοράς» θα πρέπει να ξεπεραστεί!

Να λοιπόν που οι συνέπειες των καθολικών απαγορεύσεων και των πραξικοπημάτων στην (παγκόσμια) βιομηχανία τουρισμού, όχι μόνο δεν αποτελούν απόδειξη «αντικαπιταλισμού» εκ μέρους της μορφής – κράτος (!!!) αλλά είναι το αντίθετο: δείχνουν την επιτάχυνση των διαδικασιών «ξεσκαρταρίσματος» αλλά και τεχνικής / πολιτικής αναδιάρθρωσης στην διαχείριση τόσο των τόπων όσο και των καταναλωτικών σχέσεων μ’ αυτούς! Αν οι τόποι έγιναν «εικόνες» (κι αυτό έχει εμπεδωθεί προ πολλού) τότε η επαυξημένη και η εικονική πραγματικότητα θα αναλάβουν το πρόσταγμα, και όχι τα rooms to let και οι «γκρίκ μουζάκα»!!! Διότι αυτά τα τελευταία είναι εν δυνάμει μολυσματικά! Ενώ η εικονική και η επαυξημένη πραγματικότητα αντισηπτικές και ασφαλείς από κάθε άποψη!!

(Οπωσδήποτε αυτό δεν θα είναι ούτε απ’ την μια μέρα στην άλλη ούτε απ’ τον ένα μήνα στον άλλο. Αλλά αυτή είναι η τάση υποχρεωτικά!)

 

Σπουδή στον καταναγκασμό

Δευτέρα 14 Σεπτέμβρη. Τα παιδιά που από σήμερα θα πρέπει να φοβούνται ότι «μεταφέρουν κάτι επικίνδυνο» που μπορεί να εκτοξευτεί απ’ το στόμα ή/και την μύτη ως χτες έπαιζαν κανονικά. Σας διαβεβαιώνουμε: τα χαζεύαμε σε πολλά μέρη αυτής της κωλοεπικράτειας. Λιάζονταν, σπρώχνονταν, έτρεχαν, έπεφταν, έπαιζαν, τσακώνονταν, τα ξαναέβρισκαν, φιλιόντουσαν, φλέρταραν – ότι κάνουν δηλαδή αυτές οι ανθρώπινες ηλικίες. Όταν έχουν το περιθώριο να είναι οι ηλικίες τους.

Το φορντικό εκπαιδευτικό σύστημα, μπορεί να διακήρυσσε πως είναι διαδικασία απόκτησης γνώσεων, όμως κύρια και πάνω απ’ όλα ήταν μηχανισμός πειθάρχησης. Απ’ το ωράριο, το πρωϊνό ξύπνημα και το κουδούνι (εκπαίδευση για την δουλειά στο εργοστάσιο ή σε οτιδήποτε σαν εργοστάσιο) μέχρι την προσευχή, τον εθνικό ύμνο και την πειθάρχηση των σωμάτων στην καθιστή στάση, το φορντικό μαζικό εκπαιδευτικό σύστημα παρήγαγε (ή αυτό επεδίωκε) μαζικά πειθαρχημένα σώματα και μυαλά, δηλαδή πάλι σώματα. Δεν πετύχαινε πάντα…Αλλά αυτός ήταν ο στόχος.

Αυτό το σύστημα έχει χάσει την ιδεολογική και πειθαρχική αξία του προ πολλού – για την γνωσιολογική ούτε λόγος! Οι ανάγκες της καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης δεν το χρειάζονται. Φαίνεται όμως ότι βρέθηκε μια ακόμα αποστολή να εκληρώσει πριν αρχίσει να χάνεται στα βάθη της ιστορίας: την εκπαίδευση στον υγιεινιστικό τρόμο!

Οι ανήλικοι χαρακτηρίστηκαν «υγιεινομικές βόμβες» νωρίς νωρίς – και είναι μεγάλη τύχη για τους ιερείς της σωτηρίας μας και κάθε είδους καθάρματα ειδικούς το ότι αυτοί οι ανήλικοι δεν συνωμότησαν να τους φτύνουν όπου τους πετυχαίνουν. Αφού δεν υπήρξαν οι πρέπουσες αντιδράσεις, τώρα τα σχολεία γίνονται light σανατόρια. Ο ιός δεν είναι φονικός, οι ανήλικοι δύσκολα τον μεταδίδουν, και οι μάσκες είναι άχρηστες – υπάρχει όμως κάτι που απ’ την αρχή ήταν έξω και πάνω απ’ τις υγιεινομικές τρομοϋστερίες. Κι αυτό εμφανίζεται ξανά όσο πιο ωμά γίνεται: η διαταγή, και η τιμωρία.

Υποθέτουμε ότι σήμερα έξω απ’ τις καγκελόπορτες των σχολείων θα τσακώνονται γονείς με γονείς, γονείς με εκπαιδευτικούς, ακόμα και παιδιά με παιδιά. Υποθέτουμε επίσης (κι αυτό είναι ακόμα πιο βάσιμο) ότι οι ειδικοί της εξουσίας θα παρατηρούν, θα καταγράφουν, θα φτιάχνουν αλγόριθμους και καμπύλες γι’ αυτές τις αντιδράσεις. Θα βυθομετρούν τα πάθη, θα στέλνουν τους δημαγωγούς τους να κάνουν «ρεπορτάζ», θα ελεεινολογούν και θα επαινούν. Ο χορός των κανίβαλων θα ξαναστηθεί γύρω απ’ την «μάσκα στα σχολεία» – και οι μασκαράδες θα χειροκροτούν με τα παχουλά τους χεράκια.

Σε κάποιον απ’ τους ειδικούς ξέφυγε πριν λίγες ημέρες: τις νεαρές ηλικίες είναι πιο εύκολο να τις εκπαιδεύσουμε… είπε.

Σε τι; Στη νεκροφιλία… Δεν το είπε, αλλά έχει σημασία; Το παλιό έχει πεθάνει, το καινούργιο γεννιέται με βία, και επωφελείται απ’ τη νοσηρότητα της μετάβασης. Σε τέτοιες εποχές οι νεκρόφιλοι προσπαθούν να γίνουν μόδα…

(φωτογραφία: Είναι από σχολεία της ταϋλάνδης… Διάφοροι θα ήθελαν να τα αντιγράψουν ακριβώς – αλλά καταλαβαίνουν ότι χρειάζεται κάποια αυτοσυγκράτηση. Στο τέλος μπορεί να κάνουν και λίγο πίσω – αλλά οι επιδιώξεις τους είναι ξεκάθαρες…)

Ψοφιοκουναβιστάν uber alles!

Τρίτη 8 Σεπτέμβρη. Δεν είναι λίγοι, το αντίθετο, και όχι μόνο στο ελλαδιστάν, όσοι δείχνουν να ποντάρουν τα συμφέροντά τους σε μια εκλογική νίκη των δημοκρατικών και του νυσταλέου Jo στις αμερικανικές εκλογές του Νοέμβρη. Τι αναγγέλεται λοιπόν σε μια τέτοια περίπτωση; Τι μέλλον θα ψάξει να βρει το παρακμιακό αμερικανικό imperium με τους δημοκρατικούς;

Απ’ αυτήν εδώ την αισχρά περιθωριακή γωνία έχετε διαβάσει την άποψη ότι η «γραμμή» που εξέφρασε το ψόφιο κουνάβι, η «γραμμή» της αντιμετώπισης των εχθρών με οικονομικά μέσα (τιμωρίες, κυρώσεις, κλπ), έχει αποτύχει / ηττηθεί. Είχαμε προβλέψει μάλιστα ότι το ψόφιο κουνάβι θα αντικατασταθεί απ’ τον Pence και μια πιο σκληροπυρηνική στάση της Ουάσιγκτον, χωρίς ωστόσο να είναι σαφής η μορφή της.

Κάναμε λάθος – αλλά τελικά όχι και τόσο. Στο αμερικανικό πολιτικό θέαμα συμβαίνει εδώ και λίγους μήνες κάτι ασυνήθιστο, που ενώ γίνεται όσο πιο δημόσια είναι δυνατόν, είναι σχεδόν σα να μην συμβαίνει – για τους εκτός ηπα.

Στις αρχές Ιούνη σχεδόν 300 πρώην στελέχη των κυβερνήσεων Μπους του νεώτερου (αιμοβόροι οπαδοί του «αμερικανικού 21ου αιώνα» δηλαδή) δήλωσαν την υποστήριξή τους στον νυσταλέο Jo. Πρόκειται για νέο-συντηρητικούς, πρώην στελέχη του κόμματος του ψόφιου κουναβιού, που δήλωσαν «απογοητευμένοι» – και έκαναν αυτό που αλλού θα θεωρούνταν προδοσία. Ζήτησαν απ’ τους συντηρητικούς (οπαδούς τους) να ψηφίσουν τον Biden!

Αυτή ήταν η αρχή. Ακολούθησαν 100 πρώην στελέχη της επιρροής του ιδιαίτερα σκληροπυρηνικού John McCain (έχει πεθάνει, αλλά οι προσανατολισμοί του ζουν…), και κάμποσες δεκάδες πρώην στελέχη του γερουσιαστή Mitt Romney, απ’ την προεκλογική του εκστρατεία του 2012. Εννοείται πως όλοι αυτοί συνοδεύονται από δημοσιογράφους, δημαγωγούς, «διαμορφωτές της κοινής γνώμης», κλπ.

Με δυο λόγια με έναν «διαγώνιο» αλλά πολύ σαφή τρόπο οι δημοκρατικοί εξελίσσονται σε νεοσυντηρητικούς.

Τι σημαίνει όμως «διαγώνιος»;

Εσωτερικός και εξωτερικός εχθρός

Τρίτη 8 Σεπτέμβρη. Παρότι αυτή η συστράτευση των οπαδών της «σκληρής» αντιμετώπισης των αμφισβητιών της αμερικανικής ηγεμονίας α λα Μπους ο Β με τον νυσταλέο Jo σερβίρεται σαν μια ευγενής προσπάθεια να ξεφορτωθεί το άσπρο σπίτι έναν νάρκισσο κτηματομεσίτη, οι διακυβεύσεις είναι πολύ πιο σοβαρές.

Κατ’ αρχήν έχει διαμορφωθεί ένα μεγάλο αγκάθι στα πλευρά των καθεστωτικών δημοκρατικών, η αριστερή αντιπολίτευση, που στοιχήθηκε στο πλευρό του Sanders όσο ήταν υποψήφιος. Πρόκειται για υποκείμενα που αμφισβητούν τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό, αν και με όχι επεξεργασμένο και ολοκληρωμένο τρόπο. Οι νεοσυντηρητικές «μεταγραφές» λοιπόν έχουν στόχο να ενισχύσουν τον πολεμοκάπηλο «κορμό» των δημοκρατικών, απέναντι σ’ αυτήν την εσωτερική αμφισβήτηση, που είναι πολύ πιθανό να εκδηλωθεί με αποχή απ’ τις εκλογές.

Σε ότι αφορά την «εσωτερική πολιτική» είναι αναμενόμενο ότι ένας νυσταλέος Jo ως πρόεδρος θα ακολουθήσει μια «σοσιαλίζουσα» στάση, μακριά απ’ τις ακροδεξιές απόψεις του ψόφιου κουναβιού σε ότι αφορά ζητήματα ισότητας, δικαιωμάτων, ρατσισμού. Αλλά είναι αμφίβολο αν αυτή η «καλοπροαίρετη» στάση θα χρηματοδοτηθεί με διαφορετικό τρόπο απ’ ότι κάνει ήδη το ψόφιο κουνάβι: μέσω της θηριώδους αύξησης του δημόσιου χρέους. Με ότι αυτό συνεπάγεται…

«Μισό βήμα προς τα αριστερά» στο εσωτερικό, «δύο βήματα προς τα δεξιά» στο εξωτερικό: σε ότι αφορά την «εξωτερική πολιτική» η σύμπραξη mainstream δημοκρατικών με τους νεοσυντηρητικούς βρωμάει μια σαφώς πιο επιθετική αμερικανική στάση απέναντι στους «αναθεωρητές», δηλαδή το ευρασιατικό μπλοκ – σίγουρα έναν τέτοιο προσανατολισμό. Θα λέγαμε πως όντως γίνεται η προσπάθεια για αλλαγή γραμμής που είχαμε προβλέψει, αλλά δεν γίνεται στο εσωτερικό των συντηρητικών… γίνεται με μετακόμιση αρκετών σκληροπυρηνικών στο αντίπαλο στρατόπεδο, που γενικά είναι σαφώς ευνοϊκότερο σε πιο βίαιες ενέργειες σε σχέση με το «δειλό» ψόφιο κουνάβι, που νοιαζόταν για την υστεροφημία του και για το νόμπελ ειρήνης που του οφείλει η ιστορία….

Αμέρικα, αμέρικα (1)

Τρίτη 25 Αυγούστου. Αφού το ψόφιο κουνάβι εγκρίθηκε απ’ το συνέδριο του κόμματός του για υποψήφιος, τέλειωσε η αγωνία μας, και αποδείχθηκε πως ήταν λάθος η εκτίμησή μας για αντικατάστασή του απ’ το δίδυμο Pence / Haley.

Μπορεί τώρα ο πλανήτης να αφιερωθεί με την ησυχία του στην παρακολούθηση αυτού του συναρπαστικού νεκροί εναντίον πεθαμένων στο ντέρμπι του κάτω κόσμου!! Ψόφιο κουνάβι εναντίον νυσταλέου Jo: οι κατάλληλοι υποψήφιοι πρόεδροι στην κατάλληλη εποχή!

Εν τω μεταξύ, μπάτσοι (φασίστες και πρεζάκηδες μπάτσοι…) θα προσπαθούν να εκτελούν εν ψυχρώ όσους περισσότερους μπορούν, για να έρθει στα ίσια του το «εκλογικό σώμα»…. Και οι αμερικανικές πόλεις, η μία μετά την άλλη, όμορφα θα καίγονται.

Αμέρικα, αμέρικα (2)

Τρίτη 25 Αυγούστου. Ενώπιον της συνεχιζόμενης υποτίμησης του δολαρίου (που περισσότερο απ’ το να ενισχύει τις καθαρά αμερικανικές εξαγωγές υπονομεύει την αξία του νομίσματος σαν αποθεματικού και διεθνούς χρήσης) και περιμένοντας την όπου νάναι διεθνή εγκαθίδρυση του ψηφιακού γουάν, σε συνθήκες παρατεινόμενης ύφεσης, τα αμερικανικά οικονομικά επιτελεία προσπαθούν να οχυρωθούν – με μάλλον ανορθόδοξο τρόπο, παρότι μοιάζει να ταιριάζει με την εποχή.

Υπάρχει μια συζήτηση για ψηφιακό δολάριο – αλλά για αποκλειστική χρήση εντός ηπα, με μια προτίμηση απ’ τους «φτωχούς»…. Υποτίθεται ότι μ’ αυτόν τον τρόπο η κεντρική αμερικανική τράπεζα (fed) θα μπορεί να επιδοτεί κατευθείαν και γρήγορα τα τμήματα εκείνα του πληθυσμού που υποφέρουν περισσότερο απ’ την παρακμή. Τα ψηφιακά δολάρια θα πηγαίνουν κατευθείαν σ’ ένα ψηφιακό πορτοφόλι που θα έχει ο καθένας στο κινητό του (μέχρι να του το κλέψουν…) μέσω μια εφαρμογής.

Αυτή η συζήτηση δείχνει να είναι στην πολύ αρχή της, αν και είναι λογικό να έχουν ξεκινήσει κάποια βήματα, ειδικά εφόσον το ιδιωτικό ψηφιακό Libra (πρωτοβουλία διάφορων μεγάλων αμερικανικών επιχειρήσεων με επικεφαλής τον κυρ facebook) έκανε μια πανηγυρική εμφάνιση σαν σχέδιο στα μέσα του 2019, έφαγε πόρτα απ’ την fed (και απ’ την ε.ε.) αλλά δεν εξαφανίστηκε: συνεχίζει να δουλεύεται σαν project, χωρίς φανφάρες, υποθέτουμε σε γνώση και υπό την αιγίδα της fed.

Έτσι, ενώ το ψοφιοκουναβιστάν μοιάζει να προσπαθεί να μιμηθεί το Πεκίνο, υπάρχουν ορισμένες διαφορές· ή αυτές φαίνονται προς το παρόν. Πρώτον, το να ταυτιστεί η χρήση ενός τέτοιου ψηφιακού, blockchain νομίσματος με τα «εθνικά επιδόματα επιβίωσης» είναι το χειρότερο είδος «διαφήμισης»! Δεύτερον, το να προορίζεται για εθνική, εσωτερική χρήση, θα έχει συνέπειες στο «φυσικό» / λογιστικό δολάριο κλασσικού τύπου. Και τρίτον, απ’ την αρχή κι όλας της χρήσης του, θα χρειαστεί ένα ισχυρό back up «αξίας». Το Πεκίνο προορίζει το δικό του ψηφιακό νόμισμα να έχει σταθερή πρόσδεση με τον χρυσό· ένας καινούργιος κανόνας του χρυσού. Γι’ αυτό και αγοράζει (και εξορύσσει) χρυσό με μεγάλες ποσότητες. Αλλά το ψοφιοκουναβιστάν δεν κάνει το ίδιο – όχι ως τώρα τουλάχιστον.

Δεν είναι μόνο η Ουάσιγκτον που προσανατολίζεται στο ψηφιακό νόμισμα (και τα ψηφιακά, απόλυτα ελεγχόμενα πορτοφόλια). Η Μόσχα, η ε.ε., η Τεχεράνη, το Καράκας και το Λονδίνο κάνουν τις δικές τους έρευνες. Αν, όμως – όπως αναμένεται – το Πεκίνο ρίξει σε διεθνή χρήση το ψηφιακό γουάν το ερχόμενο φθινόπωρο, δεν θα έχει απλά ένα νομισματικό χρονικό πλεονέκτημα. Θα προσδιορίσει, επίσης, και τους διεθνείς κανόνες κυκλοφορίας και χρήσης των κρατικών «κρυπτονομισμάτων», τις προδιαγραφές τους και τα πρότυπα.

Δεν μπορεί να μιλήσει κανείς για «αγώνα δρόμου»: ο ένας (το Πεκίνο) πλησιάζει στο τέρμα και οι άλλοι πηγαίνουν να στηθούν στην αφετηρία ή έχουν κάνει τα πρώτα μέτρα. Ωστόσο το κρισιμότερο είναι τι «χώρο» (δηλαδή τι όγκο διεθνών συναλλαγών) θα αποσπάσει κάθε κρυπτονόμισμα. Εδώ ο κινεζικός καπιταλισμός έχει πλεονεκτήματα, και λόγω μεγέθους.

Reset or not reset? (1)

Τετάρτη 29 Ιούλη. Μπορεί να φρικάρετε (λίγο ή πολύ), μπορεί κάπου να ξεκουράζεσθε αυτές τις μέρες (λίγο ή πολύ), μπορεί να αδιαφορείτε. Το σίγουρο είναι πως ότι κι αν κάνετε είναι σε μια άπειρη μικροκλίμακα (θα τολμούσαμε να πούμε: σε μια μικροκλίμακα ομολογημένης ή ανομολόγητης απελπισίας!) – την ώρα που οι τεκτονικές πλάκες του παγκόσμιου καπιταλισμού κινούνται με επιτάχυνση… Δεν υπάρχει χώρος (ούτε χρόνος) να κινηθούν όλες ελεύθερα. Όπως συμβαίνει και με τον γήινο φλοιό έτσι και με το καπιταλιστικό “εποικοδόμημα” πάνω του, οι κινήσεις των τεκτονικών πλακών σημαίνουν σύγκρουση μεταξύ τους, τριβή, ισχυρότερη τριβή – και τελικά σεισμούς…

Ζώντας στα γεωγραφικά όρια της «πολιτικής Δύσης» παρατηρούμε συνήθως (όταν και αν σηκώνει ο καθένας το κεφάλι απ’ την καθημερινότητά του / της) κάποια απ’ αυτά που συμβαίνουν σ’ αυτό το μέρος του κόσμου. Τα λίγα τελευταία χρόνια, ουσιαστικά μετά την «ισοπέδωση» της χρηματιστηριακής αναταραχής, μεγαλόστομες πρωτοβουλίες κηρύσσονται· πάντα για το καλό της ανθρωπότητας, πάντα για το καλό του πλανήτη. Η «πράσινη επανάσταση» (η «συμφωνία για το κλίμα του Παρισιού») για παράδειγμα, με το κλίμα και την αλλαγή ενεργειακού παραδείγματος στο κέντρο του. ‘Η το πρόσφατο ευρωπαϊκό «σχέδιο ανάκαμψης», με τον covid-19 στο κέντρο του. Αξιοσημείωτη, όντως, η αλλαγή στην δομή της ε.ε.· και ανάποδη, σαν το περπάτημα του κάβουρα: εκεί που θα περίμενε κανείς ότι η όποια «ενοποίηση» θα έπρεπε να γίνει στην πολιτική / συνταγματική σφαίρα, στον τρόπο (και στα «σώματα») λήψης των αποφάσεων, η ενοποίηση προωθείται στον τρόπο δανεισμού των μελών του project…

Τον περασμένο Ιούνη το «παγκόσμιο οικονομικό φόρουμ» εμφανίστηκε με την ιδέα του Great Reset. Της «μεγάλης επαναφοράς». Ένας ακόμα τρόπος για εμπόριο ιδεολογίας (και διασπορά της σύγχυσης) στην έναρξη της 4ης βιομηχανικής επανάστασης…

«Στα κάτω», όμως, του δυτικού κόσμου, τα εκατομμύρια των απελπισμένων μικροκλιμάκων, έχοντας χάσει τις σταθερές του προσανατολισμού τους, «αυτοσχεδιάζουν» – συχνά με αυτοκαταστροφικό τρόπο. Είναι οι μάζες που (είναι αμφίβολο αν το συνειδητοποίησαν) επι-ζουν μ’ έναν τρόπο που τους διαφεύγει όταν η μορφή-κράτος και τα πιο «αναπτυγμένα» και γι’ αυτό επιθετικά αφεντικά αποφασίζουν να «βάλουν τάξη στο χάος». Κωδικός: η γενικευμένη μόλυνση (και η γέννηση της αλγοριθμικής φυλακής / ρύθμισης).

Reset or not reset? (2)

Τετάρτη 29 Ιούλη. Στην άλλη μεριά του κόσμου όμως, οι ανατολικές τεκτονικές πλάκες, κινούνται με διαφορετικά χαρακτηριστικά. Αυτό που για τον δυτικό κόσμο είναι η “μεγάλη απειλή”, ο κινέζικος καπιταλισμός, για πολλά καθεστώτα (αλλά και μεγάλα τμήματα των πληθυσμών…) είναι το αντίθετο. Από “μεγάλη λύση” μέχρι “μεγάλο παράδειγμα”. Η εξάμηνη ως τώρα “ιστορία της μόλυνσης” στις ανατολικές τεκτονικές πλάκες έχει εντελώς διαφορετική “ανάγνωση”. Η σχετική ταχύτητα με την οποία ο κινεζικός καπιταλισμός και μια σειρά άλλοι (απ’ τον νοτιοκορεάτικο ως άλλους μικρότερους) “ξεμπέρδεψαν” έχει προσθέσει στο μεγάλο σχέδιο των «δρόμων του μεταξιού» ένα έξτρα άρωμα βιοασφάλειας. Κι ενώ οι παρακμιακοί του δυτικού κόσμου προσπαθούν να φρενάρουν το αναπόφευκτο, οι «αναπτυσσόμενοι» του ανατολικού υποδέχονται το Πεκίνο σαν «στυλοβάτη». Ειδικά εφόσον το κινεζικό κράτος / κεφάλαιο έχει αρκετά περιθώρια να είναι «γενναιόδωρο», που σημαίνει ότι δεν ζητάει απ’ τους εταίρους του περισσότερα απ’ ό,τι μπορούν πράγματι να του δώσουν.

Τα διπλωματικά, οικονομικά και εμπορικά ραντεβού σ’ αυτή τη μεριά του κόσμου πυκνώνουν, καθώς – με επικέντρο τον κινέζικο καπιταλισμό – η «ανάπτυξη» έχει ξαναμπεί στις ράγες. Φυσικά δεν είναι όλα ρόδινα. Για να μπουν κοινωνίες με ισχυρές εσωτερικές / ταξικές αντιθέσεις (και καπιταλισμούς όλων των προηγούμενων εποχών) έστω και σαν «συμπληρώματα» στον κινέζικο 21ο αιώνα θα χρειαστούν μετασχηματισμούς που δεν είναι σίγουρο ότι θα πετύχουν. Αλλά το convoy μεγαλώνει και προχωράει.

Κι έτσι, την ώρα που το ψοφιοκουναβιστάν θα βουλιάζει στα εκλογικά του αδιέξοδα και η ε.ε. θα προσπαθεί να μοιράσει δανεικά και επιδοτήσεις στα μέλη της, το Πεκίνο θα απλώνει την εμβέλεια του ψηφιακού γουάν…

Η διαλεκτική της (αυτο)καταστροφής 1

Πέμπτη 23 Ιούλη. Στις 13 Μάη του 2019 οι “εφτάψυχοι” παρουσίασαν δημόσια (πολιτική εκδήλωση στο ΕΜΠ) την θέση τους για την παθολογία του νεοφιλελευθερισμού (το “ανθρώπινο κεφάλαιο”). Όπως κάθε τι που ξεφεύγει απ’ τον βούρκο του μικροαστικού εμπειρισμού έτσι και η “κρίση του ανθρώπινου κεφάλαιου” που παρουσιάστηκε τότε (και γραπτά υπάρχει στο τετράδιο για εργατική χρήση νο 4) θα μπορούσε απλά να καταναλωθεί. Αυτό έγινε. Σιγά μην τέτοια ζητήματα είναι κρίσιμα για τον ταξικό ανταγωνισμό σε σχέση, ας πούμε, με τις εκλογές! Σιγά μην πρέπει να έχουμε το κεφάλι επάνω και τα πόδια κάτω! Σιγά μην οι “περιθωριακοί” εργάτες των εφτάψυχων και του συμβουλίου για την εργατική αυτονομία κάνουν τέτοιου είδους αναλύσεις που αν το 1/100 τους γινόταν από καθεστωτικούς πανεπιστημιακούς θα πληρώνονταν αδρά!

Ωστόσο για όσους δεν είναι καταναλωτές ακόμα και του εαυτού τους, προτείναμε δημόσια και με κριτική συνοχή πριν 1 χρόνο μια εργατική, ανταγωνιστική βάση όχι απλά για την κατανόηση της τωρινής, παρανοϊκής παραγωγής αλλά και για τον πόλεμο εναντίον της.

Να πως τέλειωνε εκείνη η εισήγηση:

… Η εσωτερίκευση του μοντέλου “Είμαι το Κεφάλαιο του Εαυτού Μου” αποτελεί εσωτερίκευση των βασικών καπιταλιστικών χαρακτηριστικών, δηλαδή εσωτερίκευση και υποκειμενοποίηση μιας βαθιάς και θεμελειώδους αντινομίας. Όντας (πάγιο) Κεφάλαιο ο Εαυτός είναι νεκρός· αλλά ταυτόχρονα αυτός ο Εαυτός, εκτός απ’ το να “ενισχύει” την Κεφαλαιακή διάστασή του, είναι ζωντανός· και για να “αποδόσει σαν Κεφάλαιο” πρέπει να εργάζεται.

… Έτσι, χωρίς ταξικό ανταγωνισμό, όλα πηγαίνουν καλά για τις καπιταλιστικές νόρμες. Είναι, ίσως, η “χρυσή εποχή” τους!!! Όμως να η σκοτεινή πλευρά αυτής της “χρυσής εποχής”:

Πονοκέφαλοι / πόνοι στην κοιλιά / ευερέθιστο έντερο / γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση / υπερένταση / ταχυκαρδίες / ξαφνικό αίσθημα τρόμου / κρίσεις πανικού / αϋπνίες / μόνιμη κούραση / δυσκολίες συγκέντρωσης / υποχονδρία / διαφόρων ειδών φοβίες / ψευδαισθήσεις / παραισθήσεις / παράνοιες / αυτο-άνοσα νοσήματα: μυστηριώδεις, ανεξήγητες καταστάστασεις, όπου το σώμα στρέφεται εναντίον του…

… Το σώμα, το ζωντανό σώμα (στο οποίο περιλαμβάνεται και η σκέψη) αποικιοποείται απ’ τις καπιταλιστικές νόρμες και προσταγές, απ’ τους καπιταλιστικούς κανόνες, και γίνεται έτσι πεδίο σύγκρουσης ανάμεσα στην (κεφαλαιακή) απονέκρωση και την στοιχειακή, την βασική ζωτικότητα…. Είναι σα να εξεγείρονται τα κύτταρα και τα όργανα του σώματος (η τελευταία “φύση” που δεν έχει μηχανοποιηθεί ακόμα) – μ’ έναν τρόπο όμως που δεν μπορεί να θεωρηθεί … ταξική πάλη!

… Το σώμα / πνεύμα, κάτω από μόνιμη βία, αρρωσταίνει! Είναι σαν το σώμα / πνεύμα που έχει γίνει Κεφάλαιο να επιτίθενται στον οργανικό, ζωϊκό εαυτό του, καταστρέφοντάς τον με την ακρίβεια και την συστηματικότητα της καπιταλιστικής φθοράς (οποιασδήποτε μορφής) παγίου. Πρόκειται, ωστόσο, για αυτοκαταστροφή· που δεν είναι “ορατή”, είναι όμως καθημερινά αισθητή. Είναι η παγιδευμένη, απαλλοτριωμένη ζωή του μέσου υπηκόου….

… Και όλοι είναι άρρωστοι – μ’ έναν τρόπο που τους διαφεύγει…

(Θυμίζουμε, επειδή η χρονική στιγμή έχει σημασία. 13 Μάη του 2019…)

Η διαλεκτική της (αυτο)καταστροφής 2

Πέμπτη 23 Ιούλη. Οπωσδήποτε τέτοιες θέσεις θεωρούνται “πλειοψηφικά” ακατανόητες. Έως μάταιες. (Λυπούμαστε, αλλά έχουμε υπάρξει υπερβολικά έντιμοι, έγκαιροι, ακριβείς – και δωρεάν… Κάνουμε το καλύτερο – κι αυτό θα έπρεπε να κάνει ο καθένας, χωρίς να αποφεύγει τον κόπο!).

Βρισκόμαστε, λοιπόν, στην ιστορική φάση όπου τα αφεντικά θέλουν και μπορούν να κεφαλαιοποιήσουν για λογαριασμό τους αυτήν την μαζική (και υπόγεια) ατομική αυτοκαταστροφή, την αυτο-καταστροφή του Εαυτού – Κεφάλαιο, το λίπασμα που μάζεψαν τα 40 χρόνια ιδεολογικής και ηθικής ηγεμονίας του νεοφιλελευθερισμού! Είναι το πέρασμα απ’ την διάχυτη, γενικευμένη, “μικρομοριακή” Εγω-ιστική αυτοκαταστροφή, στην “μακρομοριακή” συγκέντρωση των ξεπεσμένων και ξεπέσιμων, των υποτιμημένων και υποτιμήσιμων “ανθρώπινων παγίων”, της “γυμνής ζωής” που παρατήρησε ο Agamben (και την κεντρική διαχείρισή τους) για λογαριασμό του βιο-πληροφορικο-ασφαλίτικου συμπλέγματος. Σ’ αυτό το πέρασμα όλες οι πλευρές της ατομικής (και εν τέλει της γενικής) υγείας, δηλαδή η φυσική, η συναισθηματική και η διανοητική πλευρά, μπαίνουν πάνω στον πάγκο του χασάπη.

Είναι γι’ αυτό το λόγο που η υγιεινιστική τρομοεκστρατεία γίνεται με τον τρόπο που καταλαβαίνουμε; Ναι. Δεν υπονοούμε κάποια “συνωμοσία”! Υποδεικνύουμε τον καπιταλιστικό ντετερμινισμό· την “πειθαρχία” ενός συστήματος πειθάρχησης· την “αυστηρότητα” δηλαδή με την οποία γίνονται οι καπιταλιστικές μεταβάσεις, οι Αλλαγές Παραδείγματος στην εκμετάλλευση και στον έλεγχο: στηριγμένες σε ήδη υπαρκτές, ήδη διαμορφωμένες προϋποθέσεις· και πάντα δια της βίας…

Τρία και όχι ένα τα σκέλη αυτής της εκστρατείας. Η τρομοκράτηση / δημιουργική καταστροφή / κεφαλαιοποίηση της φυσικής έννοιας της “υγείας / αρρώστιας” (: covid-19 σ’ αυτή τη φάση)· η διανοητική καταστροφή / κεφαλαιοποίηση (: η μαζική παραγωγή της παράνοιας)· η συναισθηματική / ηθική καταστροφή / κεφαλαιοποίηση (: η μοιραλατρεία, η παραίτηση, οι φοβίες…). Μαζί και ταυτόχρονα…

Η “νέα κανονικότητα” (οφείλει να είναι· τα αφεντικά θέλουν να είναι) post-human…

Τώρα απέναντι σ’ αυτόν τον σύνθετο (αλλά όχι ανεξήγητο) εχθρό πρέπει να διαμορφώσουμε την ανταγωνιστική, εργατική στάση μας. Δύσκολο, αλλά όχι αδύνατο: διαθέτουμε βασικά εργαλεία, ήδη πραγματοποιημένη αναλυτική / πολιτική δουλειά πολλών χρόνων, και την αποδεδειγμένη αξία της εργατικής κριτικής τώρα.

Χρειάζεται όμως, ακόμα, η ανάδειξη και η ανάλυση ορισμένων «κρυφών» αλλά καίριων πλευρών της τρομοδιαχείρισης του κοινωνικού εργοστάσιου.