Δευτέρα 2 Οκτώβρη. Αυτή η τακτική δούλεψε αποτελεσματικά (για την Μαδρίτη και τα ισπανικά αφεντικά) στην υπόθεση της ανεξαρτησίας της χώρας των Βάσκων. Εκεί υπήρχε και ένοπλος αγώνας, για πολλά χρόνια. Η ΕΤΑ ηττήθηκε βέβαια σε μεγάλο βαθμό στρατιωτικά. Όμως η ισπανική αστυνομία έκανε πάμπολλες φορές και επι χρόνια ό,τι “καλύτερο” μπορούσε για να συντηρεί το μίσος των βάσκων εναντίον της, και εναντίον των κυβερνήσεων πίσω της: το ξύλο, η βία, οι απαγορεύσεις εναντίον συχνά ειρηνικών διαδηλώσεων, οι στοχοποιήσεις και κάθε είδους διώξεις, είχαν τέτοια ένταση που συμπέραινε κανείς ότι ο πυρήνας της πολιτικής της Μαδρίτης απέναντι στη βασκική ανεξαρτητοποίηση ήταν αποικιακός.
Τώρα, με αφορμή (και κατά την γνώμη μας όχι αιτία…) ένα δημοψήφισμα καταδικασμένο, δείχνει ξανά το ισπανικό βαθύ κράτος (και ο Ραχόι είναι καλός εκπροσωπός του) να απολαμβάνει την επίδειξη της πυγμής του. Ίσως κάνει και μεσοπρόθεσμους υπολογισμούς: η ριζοσπαστικοποίηση κάποιας μειοψηφίας στην Καταλωνία θα τροφοδοτήσει την “κατάσταση έκτακτης ανάγκης”, ενισχύοντας τους μηχανισμούς καταστολής.