Tag: καταλωνία

Σάββατο 28 Οκτώβρη. Τελικά «πέρασαν το ποτάμι»: το καταλανικό κοινοβούλιο κήρυξε την ανεξαρτησία (ή, πιο σωστά: την εκκίνησή της), με 70 ψήφους υπέρ σε σύνολο 135. Μια ώρα μετά το ισπανικό καθεστώς, όπως ήταν αναμενόμενο, άλλαξε την κοίτη: ενεργοποίησε τις δυνατότητες του περιβόητου άρθρου 155· και ο Rajoy διέλυσε το κοινοβούλιο (της Καταλωνίας) και προκήρυξε εκλογές για τις 21 Δεκέμβρη. Έτσι το σύνολο της καταλανικής κοινωνίας μπαίνει σε μια δίμηνη (ίσως και μεγαλύτερης διάρκειας…) διανοητική, συναισθηματική και πολιτική πρέσσα: απ’ την μια μεριά η υπεράσπιση της κρατικής ανεξαρτησίας· και απ’ την άλλη οι προκηρυγμένες απ’ τη Μαδρίτη εκλογές. Αυτό έχει ένα τουλάχιστον κρίσιμο αποτέλεσμα: συμπιέζει δραματικά εκείνη την καταλανική στάση που ήταν όντως πλειοψηφική και δημιουργούσε προβλήματα στο ισπανικό καθεστώς: την απαίτηση για αυξημένη αυτονομία, όπως είχε συμφωνηθεί το 2006…

Τις προηγούμενες ημέρες, και ειδικά την περασμένη Πέμπτη, ο σκληρός πυρήνας των εθνικιστικών καταλανικών κομμάτων έδειξε ότι φοβάται τις εκλογές… Το ακροαριστερό cup κατήγγειλε ένα τέτοιο ενδεχόμενο σαν «ταφόπλακα της ανεξαρτησίας» προσπαθώντας να εμποδίσει τον Puigdemont να τις κηρύξει, πράγμα που εμφανιζόταν αρκετά πιθανό (εξαιτίας «πιέσεων» απ’ το ίδιο του το κόμμα…). Ο Puigdemont είχε ανακοινώσει ότι θα κάνει διάγγελμα στις 1.30 το μεσημέρι της Πέμπτης και όλοι πιθανολογούσαν ότι θα αφορά την προκήρυξη εκλογών· ύστερα το ανέβαλε για τις 2.30· μετά για τις 3.30· και στο τέλος το ακύρωσε. (Κάποιο «σπρωξίδι» συνέβαινε πίσω του…)

Ο μόνος λόγος ώστε τέτοιες πρόωρες εκλογές κηρυγμένες απ’ την Βαρκελώνη να θεωρούνται «ταφόπλακα» θα ήταν να μην έχουν πλειοψηφία, και άρα να μην σχηματίσουν κυβέρνηση μετά απ’ αυτές οι καταλανοί εθνικιστές. Αυτό είναι, πιθανότατα, που θέλει να πετύχει τώρα, το γρηγορότερο δυνατό, το ισπανικό καθεστώς. Ωστόσο: το να δηλώνει ανοικτά ένα ακροαριστερό κόμμα ότι δεν θέλει εκλογές (όχι προκηρυγμένες απ’ την Μαδρίτη, έχει τεράστια διαφορά!) επειδή θα χάσει την δυνατότητα να συν-κυβερνά δεν είναι καθόλου τιμητικό…

Κι έτσι από σήμερα υπάρχουν δύο ημι-εξουσίες στην Καταλωνία: αυτή του διαλυμένου κοινοβουλίου (ή, πιο σωστά, της πλειοψηφίας του) και το υπουργικό συμβούλιο του Rajoy, απ’ την Μαδρίτη, σαν remote «προσωρινή διοίκηση» της επαρχίας. Πιθανόν η Μαδρίτη υπολογίζει ότι θα συλλάβει μερικούς απ’ τους βουλευτές που κατάργησε ή και όλους· ο Puigdemont είναι ήδη wanted. Μάταιος κόπος: αν προχωρήσει η Μαδρίτη σε συλλήψεις και προφυλακίσεις για «στάση», εκτός απ’ το να αυξήσει τους πολιτικούς κρατούμενους της πυροδοτώντας δίκαιη κατακραυγή, εντός και κυρίως εκτός ισπανίας, θα διαπιστώσει ότι τα εθνικιστικά κόμματα μπορούν να τους αναπληρώσουν (όπως γίνεται συνήθως), σε ένα παράνομο μεν, αλλά με επιρροή «κυβερνόν βουλευτικό σώμα». Με διαφορετικά λόγια: τα εθνικιστικά κόμματα, δεξιά κι αριστέρα, δεν θα εξαφανιστούν. Ούτε οι υποστηρικτές τους.

Απ’ την άλλη μεριά εκλογές επιβεβλημένες και μάλιστα υπό ισπανική διοίκηση κάλλιστα μπορούν να θεωρηθούν «κατοχικές». Αν τα εθνικιστικά κόμματα κρίνουν ότι τα συμφέρει μπορούν να απόσχουν, κατηγορώντας τα κόμματα που θα συμμετάσχουν σαν «προδοτικά».

Για εμάς είναι πολύ καθαρό. Κάνοντας το ένα τραγικό λάθος μετά το άλλο, οι ανεξαρτησιακές πολιτικές βιτρίνες της Βαρκελώνης, ξεκινώντας απ’ τον Puigdemont (αλλά, τελικά, και οι οπαδοί τους), πέτυχαν αυτό που βολεύει τον Rajoy και το ισπανικό καθεστώς: έδωσαν μεγάλη βοήθεια στο να δημιουργηθούν συνθήκες πόλωσης μέσα στην Καταλωνία, και όχι ανάμεσα στην Καταλωνία και τη Μαδρίτη. Το μεγάλο πολιτικό και ηθικό όπλο που είχαν οι καταλανοί εθνικιστές το βράδυ της 1^ης Οκτώβρη δεν ήταν το αποτέλεσμα του μισο-δημοψηφίσματος· ήταν η παγκόσμια κατακραυγή για την βία της guarda civil, που το τσάκισε. Αντί να πιάσουν τον ταύρο απ’ τα κέρατα, αντί δηλαδή να αξιοποιήσουν την φασίζουσα πρακτική της Μαδρίτης υπέρ τους, προτίμησαν την ουρά του: να κηρύξουν μετά από 8 ημέρες (!!!!) την ανεξαρτησία για να την παγώσουν αμέσως μετά, υπέρ διαπραγματεύσεων (με το ισπανικό καθεστώς).

Όταν δίνεις χρόνο, χώρο και ευκαιρίες στον αντίπαλο, κι όταν ΔΕΝ μπορείς να εφαρμόσεις αυτό που αποφασίζεις, τότε θα φας το κεφάλι σου. Οτιδήποτε συμβεί τους επόμενους δύο μήνες στην Καταλωνία (και δεν πρέπει κανείς να υποτιμά τις προβοκατόρικες δυνατότητες του ισπανικού βαθέος κράτους…) ανάμεσα στους «ναι» και στους «όχι» θα δώσει κι άλλους πόντους στη Μαδρίτη. Ωστόσο το χάσμα δεν το άνοιξε αυτή· δεν θα μπορούσε…

Αλλά υπάρχει κάτι χειρότερο: το τραύμα που έχει ανοίξει ήδη μέσα στην καταλανική επικράτεια θα βαθύνει. Κι αυτό έχει (και θα έχει) διάφορες συνέπειες…

Σάββατο 28 Οκτώβρη. Αυτά συμβαίνουν ενόσω ακόμα και στους κύκλους του Rajoy είναι σαφές ότι το «πάγωμα» της ημι-ανεξαρτησίας της Καταλωνίας ελάχιστα μπορεί να δουλέψει – αν αυτός ήταν ο σκοπός. Υπάρχουν πάμπολλα πρακτικά προβλήματα, που δεν θα τα αναφέρουμε εδώ.

Για εμάς το ζήτημα είναι διαφορετικό. Εκτός απ’ το φασιστικό «δεν θα πληρώνουμε εμείς τις φτωχές περιφέρειες» και όλα τα παρόμοια, που ωστόσο διαμορφώνουν τις πολιτικές συμπεριφορές κάμποσων καταλανών, μια σειρά κοινωνικών απαιτήσεών τους μας φαίνονται δίκαιες. Ωστόσο (κοινότοπο) δεν είναι οι κρατικές «ανεξαρτησίες» που τις εγγυόνται. Ούτε τα καινούργια σύνορα. Για μια πλούσια καπιταλιστική επαρχία σαν την Καταλωνία η κρατική αυτάρκεια δεν θα ήταν ροζ για όλους. Για παράδειγμα: υπάρχουν πάνω από 1 μύριο εργάτες και εργάτριες στην Καταλωνία, μετανάστες από άλλες (φτωχές) περιοχές της ισπανίας. Από την Extremadura, την Navarre, ή την Asturias. Αυτοί κι αυτές δουλεύουν στην Καταλωνία σαν ισπανοί ανάμεσα σε ισπανούς. Γι’ αυτούς κι αυτές οι καταλανοί είναι εργοδότες. Αφεντικά. Η ταξική σχέση είναι η βασική εμπειρία τους.

Ένα ανεξάρτητο καταλανικό κράτος σημαίνει ότι «απ’ την μια μέρα στην άλλη» όλοι αυτοί μετατρέπονται σε ξένους. Ξαφνικά θα χρειάζονταν άδεια παραμονής και εργασίας… Ακόμα κι αν η πρώτη ανεξαρτησιακή κυβέρνηση ήταν «κοινωνικά ευαίσθητη», έχουν την επίγνωση: η ανεξαρτητοποίηση συνεπάγεται διαδικασίες επιπλέον «διαχείρισης της δουλειάς των ξένων». Δεν είναι καθόλου αδικαιολόγητο που αυτή η «εργατική δύναμη» βλέπει την σκοτεινή μεριά της δημιουργίας καταλανικού κράτους, τον σοβαρότατο κίνδυνο να υποτιμηθεί· και είναι απόλυτα αντίθετη σε μια τέτοια προοπτική.

Για τους δεξιούς του Puigdemont αυτό δεν είναι “πρόβλημα”. Η άκρα αριστέρα τύπου cup απ’ την άλλη, που συμμετέχει σ’ αυτήν την ετερόκλητη, τύπου «αντιμνημονιακοί συριζα–ανελ», «ανεξαρτησιακή» κυβέρνηση, δεν μπορεί να πείσει ότι θα είναι ο φύλακας των δικαιωμάτων των (ξαφνικά) «ξένων εργατών», ακόμα κι αν ήθελε: ο εναγκαλισμός με τους καταλανούς δεξιούς στο όνομα της δημιουργίας κράτους δείχνει τις προτεραιότητες της οργάνωσης...

Το συμπέρασμά μας; Η ανακήρυξη καταλανικού κράτους δεν είναι εκβιασμός απέναντι στη Μαδρίτη· όχι, στο βαθμό, που το φασίζον ισπανικό καθεστώς κατάφερε να αξιοποιεί τον καταλανικό καιροσκοπισμό. Είναι πόλωση στο εσωτερικό της κοινωνίας στην καταλανική επικράτεια· κι αυτό δεν είναι καν και καν ένα «κόκκινο», εργατικό πραξικόπημα! Είναι ένα στρατηγικό λάθος με κεφαλαία γράματα: ο Rajoy είναι ένας φασίστας που προσπαθεί να γλυτώσει απ’ τα σκατά του (τις δωροδοκίες στελεχών του κόμματός του) και κάνει λάθη· όμως τόση και τέτοια βοήθεια απ’ τους καταλανούς εθνικιστές δεν θα την άφηνε χωρίς αξιοποίηση…

Σάββατο 28 Οκτώβρη. Το football club Barcelona είναι, ίσως, το πιο αναγνωρίσιμο διεθνώς «σήμα» της Βαρκελώνης· έμμεσα και της Καταλωνίας. Με 24 «εθνικά» πρωταθλήματα (la liga), σχεδόν 30 (εθνικά) κύπελλα, μια εικοσαριά διεθνείς τίτλους, έντεκα “χρυσές μπάλλες” σε ποδοσφαιριστές της και πολλά εκατομύρια οπαδούς σ’ όλο τον κόσμο, είναι μια υπερ-επιτυχημένη επιχείρηση. “Διαμάντι στο καταλανικό στέμμα” την αποκαλούν διάφοροι. Επιπλέον, οι αναμετρήσεις της με την Real της Μαδρίτης κουβαλούν πάντα την παρασήμανση: η μεν μαδριλένικη ομάδα είναι πάντα χρεωμένη σαν «καθεστωτική», σαν η «αγαπημένη του Φράνκο»· η δε καταλανική είναι της «αντίστασης»…

Τι θα γινόταν η Barça χωρίς την ισπανική liga; Τι θα γινόταν αν έπαιζε σε ένα καταλανικό πρωτάθλημα, χωρίς την Real, την Athletico (της Μαδρίτης) και την Athletico Bilbao (της βασκίας); Σίγουρα θα γκρεμιζόταν απ’ το τωρινό βάθρο της, πριν απ’ όλα για λόγους οικονομικούς. Θα έχανε πολλούς απ’ τους πρωτοκλασσάτους (και πανάκριβους) παίκτες της. Θα παρήκμαζε… Τι λέει, λοιπόν, περί κρατικής ανεξαρτησίας, η ανώνυμη εταιρεία Barça; (Το ίδιο ερώτημα αφορά τις επίσης καταλανικές Espanyol και Girona, που κι αυτές παίζουν στη liga).

Στην ετήσια συνέλευση των μετόχων τον περασμένο Απρίλη, ο πρόεδρος της εταιρείας Josep Maria Bartomeu δήλωσε ότι: Δεν θα βάλουμε ποτέ σε κίνδυνο την ομάδα και την συμμετοχή της σε οποιονδήποτε ανταγωνισμό. Γι’ αυτό λέω σ’ όλα τα μέλη του κλαμπ ότι θέλουμε να συνεχίσουμε να παίζουμε στην liga και ότι, ως σήμερα, η συμμετοχή μας σαν αυτή είναι διασφαλισμένη.

Στις αρχές Οκτώβρη επανέλαβε ότι δεν υπάρχει προς το παρόν ανησυχία για το μέλλον της Barcelona στην liga… Αλλά ανάλογα με το τι θα συμβεί στο μέλλον το διοικητικό συμβούλιο θα εξετάσει τις επιλογές μας… Αν κηρυχτεί ανεξαρτησία θα πρέπει να συζητήσουμε τα δεδομένα με σοβαρότητα…

Την 1 Οκτώβρη η εταιρεία συμπαραστάθηκε στους καταλανούς που πήγαιναν να ψηφίσουν στο απαγορευμένο δημοψήφισμα παίζοντας κεκλισμένων των θυρών. Ωστόσο θα μπορούσε να υπάρξει και ζήτημα «ασφάλειας» στο Camp Nou (έδρα της ομάδας): η φιλοξενούμενη Las Palmas είναι έντονα (έως ακροδεξιά…) «υπέρ της ενιαίας ισπανίας». Συνεπώς το «χωρίς οπαδούς» είχε και ένα πρακτικό νόημα.

Σαν εμπορική επιχείρηση τέτοιου βεληνεκούς, η Barça κινείται λοιπόν πάνω σε δύο αντίθετες μεταξύ τους γραμμές. Απ’ την μια μεριά είναι οι καταλανοί οπαδοί της (οι οργανωμένοι είναι υπέρ της κρατικής ανεξαρτησίας)· απ’ την άλλη είναι τα σημαντικά συμφέροντα απ’ την συμμετοχή σε ένα πρώτης κλάσης πρωτάθλημα όπως το ισπανικό. Για να παίζει εκεί, με την καταλωνία ανεξάρτητο κράτος, θα πρέπει να αλλάξουν οι κανόνες και οι νόμοι του ισπανικού πρωταθλήματος, πράγμα που συνεπάγεται ανάλογη απόφαση του ισπανικού κοινοβουλίου. Αν και θα ήταν στα μεσομακροπρόθεσμα συμφέροντα της liga να συνεχίσει εκεί η Barça, δεν θα έπρεπε να αποκλείει κανείς μια πιο κοντόφθαλμη εκδικητική στάση από διάφορους «πατριώτες» βουλευτές.

Στο αδιέξοδο ξεφύτρωσε και μια εξτρεμιστική ιδέα, ανεφάρμοστη: να αιτηθεί η Barça την συμμετοχή της στο αγγλικό πρωτάθλημα (!!!). Σε κάθε περίπτωση: το ερώτημα “Barça” είναι ενδεικτικό της καπιταλιστικής πραγματικότητας της Καταλωνίας. Δεν μπορεί κανείς να την αγνοήσει, εκτός αν δηλώνει ανοικτά και χωρίς αστερίσκους αντι-καπιταλιστής.

Όμως, αν είναι τέτοιος, θα πρέπει να το πει και στους οπαδούς της ομάδας: στα τσακίδια η επιχείρησή σας· θα ξανακάνουμε το ποδόσφαιρο ερασιτεχνικό. Αλάνα και πάλι αλάνα!

(φωτογραφία: Πάνω στην ώρα κάποιοι «θυμήθηκαν» τον Messi. Αργεντίνος είναι, αλλά … της Barça. Υποτίθεται ότι τον θυμήθηκαν «ισλαμιστές τρομοκράτες»… Για κάποιον λόγο που δεν τον πιάνουμε, τον έβαλαν φυλακή… Όπως, για παράδειγμα, θέλει να κάνει ο Rajoy με τους καταλανούς υπουργούς.

Περίεργο είδος αυτοί του isis, ε;)

Παρασκευή 27 Οκτώβρη. Λίγη υπομονή εκ μέρους μας δεν θα έβλαπτε… Έχουμε πει άλλωστε…

Κυριακή 22 Οκτώβρη. Τελικά το ισπανικό καθεστώς διάλεξε την πιο βρώμικη τακτική που είχε στη φαρέτρα του: μια “μετωπική επίθεση” στους ημιανεξάρτητους θεσμούς της Καταλωνίας, σε κάπως αργή κίνηση, έτσι ώστε να “προσαρμόζεται” στις κινήσεις της καταλανικής κυβέρνησης και των οπαδών της. Σε τι άραγε σκοπεύει; Σε “εκλογές” στις οποίες, στην καλύτερη γι’ αυτόν περίπτωση, θα συμμετάσχουν λιγότεροι απ’ τους μισούς ψηφοφόρους· ή μήπως αυτή τη φορά η guarda civil του θα περνάει σπίτι σπίτι ξυλοφορτώνοντας όσους δεν πάνε στις κάλπες; Σε μια διαρκή αβεβαιότητα για το μέλλον των σχέσεων Βαρκελώνης – Μαδρίτης που θα αδυνατίσει την πρώτη οικονομικά, ώστε να «γονατίσει»; Σε συλλήψεις και φυλακίσεις, άρα στην όξυνση της έντασης;

Το τελευταίο είναι πιθανό να βρίσκεται μέσα στη «λογική» του Rajoy και των υπόλοιπων. Σίγουρα όμως βρίσκεται αυτό: η ελπίδα της πόλωσης μέσα στην Καταλωνία, ανάμεσα σε εκείνους που θέλουν κι εκείνους που δεν θέλουν την κρατική υπόσταση. Είναι, περίπου, μισοί – μισοί… Ελπίζει το ισπανικό καθεστώς ότι θα σύρει αρκετούς απ’ τους «όχι» στην δική του ατζέντα; Αν τον βοηθήσει ο Puigdemont και οι περί αυτόν όπως κάνουν ως τώρα, μπορεί κάτι να καταφέρει.

Κυριακή 22 Οκτώβρη. Θα το επαναλάβουμε: απ’ την ημέρα εκείνη (1η Οκτώβρη) που το ισπανικό καθεστώς έχασε διεθνώς το “δίκιο” του ξυλοφορτώνοντας ειρηνικούς, απλούς ψηφοφόρους, ο Puigdemont (και με άλλον τρόπο το ακροαριστερό cup) δεν έχουν πάψει να βοηθούν τον Rajoy. Ανικανότητα; Πολιτική μυωπία; Κάτι άλλο; Δεν ξέρουμε.

Το πρώτο «χρήσιμο λάθος» υπέρ του Rajoy ήταν το γεγονός ότι οι πολιτικές βιτρίνες της καταλανικής κρατικής ανεξαρτησίας θεώρησαν (και το διακήρυξαν με κάθε τρόπο) ότι το δημοψήφισμα, έτσι όπως έγινε / δεν έγινε, ήταν ο.κ.· και το αποτέλεσμά του, άρα, πολιτικά δεκτό και ισχυρό. Κατ’ αυτόν τον τρόπο α) έδειξαν απεριόριστη ασέβεια σε όλους εκείνους κι εκείνες που δεν πήγαν να ψηφίσουν λόγω της μπατσοκρατίας (ενδεχομένως υποστηρικτές του «όχι»)· β) σχετικοποίησαν απεριόριστα την ρητορική τους περί «δημοκρατίας»: προφανώς ΔΕΝ υπάρχει τίποτα δημοκρατικό όταν η guarda civil βουτάει κάλπες, δέρνει κόσμο, και έτσι ένας ικανός αριθμός ανθρώπων μπορεί να πει με όλο του το δίκιο ότι θα ψήφιζε μεν, αλλά δεν το έκανε για να μην τις φάει. Δεν γίνεται όμως να έχει κανείς και την πίτα ολόκληρη και τον σκύλο χορτάτο: και το δημοψήφισμα «εντάξει», και η πρακτική και βίαιη απαγόρευσή του για εκατομμύρια ψηφόφορους για χίλιες κατάρες…· γ) παράδοξο ή όχι, μ’ αυτόν τον τρόπο συμπεριφέρονταν σα να βρίσκονταν ήδη στην «παρανομία». Γιατί μόνο ένας οργανισμός που είναι ήδη απαγορευμένος θα ιεραρχούσε σαν πρώτο σε σημασία την συμμετοχή στο δημοψήφισμα (παρά τη βία) 2,5 εκατομυρίων, και όχι την απαγόρευση της συμμετοχής σε άλλους τόσους! Μόνο ένα «παράνομο κόμμα» θα υπερασπιζόταν τους «δικούς του» που κατάφεραν να ψηφίσουν και όχι όλους τους υπόλοιπους που έκαναν πίσω! Έτσι όμως δ) έδωσαν την ευκαιρία στο καθεστώς Rajoy να αναδιπλωθεί ως προς την χρήση της αστυνομίας, και τον χρόνο να ξεχαστούν διεθνώς τα όσα έγιναν / διέταξε εκείνη την Κυριακή. Μ’ άλλα λόγια άφησαν τον «σκύλο» να φύγει με όλη του την άνεση απ’ την γωνία όπου είχε στριμωχτεί.

Σα συνέπεια του πρώτου ήρθε το δεύτερο χρήσιμο λάθος, και πάλι υπέρ της Μαδρίτης: μια «ανακήρυξη της ανεξαρτησίας» ένα βήμα μπροστά ένα πίσω, στο όνομα των «διαπραγματεύσεων», δηλαδή της καλής θέλησης των ισπανών δεξιών και των συμμάχων τους. Εκεί που θα έπρεπε η Βαρκελώνη να κόψει κάθε κουβέντα απέναντι στο ισπανικό καθεστώς απαιτώντας την απολογία και την συγγνώμη του Rajoy για την αστυνομική βία της 1ης Οκτώβρη (αλλιώς την παραίτησή του) βρέθηκε στη θέση (ας μας επιτραπεί η διασκευή της έκφρασης) και δαρμένοι και ζήτουλες. Ελπίζοντας, προφανώς, ότι το ισπανικό καθεστώς θα φάει το «ναι μεν αλλά» της ανακήρυξης της ανεξαρτησίας και θα δείξει «καλωσύνη». Μα αν υπήρχε τέτοιο ενδεχόμενο, «καλωσύνης μετά το ξυλοφόρτωμα», γιατί να θέλουν οι καταλανοί το δικό τους κράτος;

Το τρίτο χρήσιμο λάθος, που γίνεται καθ’ όλη τη διάρκεια του Οκτώβρη, είναι η επίκληση στην «ευρώπη» και στην «μεσολάβησή» της. Δεν υπάρχει ευρωπαϊκή κεντρική πολιτική βιτρίνα που να έχει αφήσει τέτοιο περιθώριο (εδώ κοτζάμ γίγαντας ονόματι Alex και κάνει τον ψόφιο κοριό…) Κυρίως, όμως, στην πολιτική σαν τεχνική της εξουσίας τέτοια πράγματα όπως η μεσολάβηση της ε.ε. μεταξύ Μαδρίτης και Βαρκελώνης (με τρόπο που θα βόλευε την δεύτερη) θα μπορούσαν να έρθουν μόνο σαν αποτέλεσμα διαδοχικών στραβοπατημάτων του Rajoy· που θα τα έκανε (είμαστε σίγουροι ότι θα τα έκανε: οι φασίστες κάθε διαβάθμισης είναι ηλίθιοι…) μόνο κάτω απ’ την πίεση μιας έξυπνης τακτικής εκ μέρους των καταλανών εθνικιστών. (Τώρα, μετά από τόσα χρήσιμα λάθη, μπορεί να πει και καμιά ευρωπαϊκή βιτρίνα εκτός ισπανίας καμιά “καλή κουβέντα” για την Βαρκελώνη – προσχηματική φυσικά…)

Έχουμε γράψει ήδη, ενδεικτικά, τι θα μπορούσε να είναι το ανάποδο απ’ αυτό που έχουν κάνει ως τώρα οι καταλανοί εθνικιστές. Α) Μετά την απόδοση τιμών σε όσους ψήφισαν την 1^η Οκτώβρη η εκ μέρους τους αναγνώριση ότι μια βίαια απαγορευμένη διαδικασία και ένα μονόμπαντο αποτέλεσμα δεν είναι «ελεύθερη δημοκρατική έκφραση» και άρα μια σταθερή βάση για άμεσα βήματα ανακήρυξης της ανεξαρτησίας… Αυτό θα ήταν σεβασμός απέναντι και στους υπόλοιπους μισούς καταλανούς, κι ας είναι κατά της ανεξαρτησίας – και δεν θα τους έβγαζε “εκτός διαδικασίας”, όπως έχει γίνει τώρα.  Β) Η κήρυξη εκλογών άμεσα στην καταλωνία ώστε να (ξανα)εκφραστούν, να ανανεωθούν δηλαδή κοινοβουλευτικά οι συσχετισμοί υπέρ ή κατά της απόσχισης… Γ) Η δέσμευση ότι αν αυτές οι εκλογές έδιναν πλειοψηφία στα εθνικιστικά κόμματα τότε αυτό (και όχι το πελεκημένο δημοψήφισμα από μόνο του) θα συνιστά κανονική και νόμιμη εξουσιοδότηση για την κήρυξη της ανεξαρτησίας· σε χρόνο και με τρόπο που αυτή θα είναι ρεαλιστική – χωρίς άλλη «προσφυγή σε ψήφο». Η μόνη τέτοια προσφυγή θα γινόταν απαραίτητη μόνο αν μετά από σοβαρές υποχωρήσεις της Μαδρίτης διαμορφωνόταν κάποια αξιόλογη εναλλακτική συνύπαρξης μέσα στο ισπανικό κράτος.

Θα έβαζε μπροστά το άρθρο 155 το ισπανικό καθεστώς για να απαγορεύσει τις εκλογές; Θα έκανε, δηλαδή, για δεύτερη φορά, και σε πολύ μεγαλύτερη έκταση και ένταση εκείνο που έκανε την 1^η Οκτώβρη; Ίσως… δεν μπορούμε να το αποκλείσουμε… Σε κάθε περίπτωση θα έπρεπε οι καταλανικές πολιτικές βιτρίνες να έχουν έτοιμη μια αξιόπιστη απάντηση και για ένα τέτοιο ενδεχόμενο· δεν θα καταθέσουμε ιδέες γιατί το ζήτημα είναι, πια, θεωρητικό… Άσε που δεν είναι τέτοια η δουλειά μας.

Ας το ξαναπούμε όμως: καθόλου δεν θεωρούμε τον Rajoy και τα επιτελεία του ικανούς στην τακτική. Το αντίθετο. Αν ήταν στοιχειωδώς ικανοί δεν θα έκαναν το λάθος να στείλουν τους μπάτσους τους την 1^η Οκτώβρη. Είναι βουτηγμένοι στα σκατά του ισπανικού βαθέος κράτους, σκατά που έχουν ξεχυλίσει· και έχουν το μυαλό τους κυρίως στην κοινοβουλευτική τους επιβίωση. Θα ήταν αρκετό, λοιπόν, να μην δείχνει η καταλανική πλευρά τέτοιον ασυγχώρητο ερασιτεχνισμό· εκτός αν πρόκειται για τίποτα άλλο…

Κυριακή 22 Οκτώβρη. Οπότε; Ανάμεσα στα δύο “βλέποντας και κάνοντας” εκείνο της Μαδρίτης έχει το πάνω χέρι. Γιατί έχει πάρει την πρωτοβουλία των κινήσεων, και γιατί έχει μαζί του τους κρατικούς (και παρακρατικούς) μηχανισμούς. Χρησιμοποιεί το “είσαστε παράνομοι / εφαρμόζουμε το νόμο” επειδή η καταλανική πλευρά έχασε την ευκαιρία να απονομιμοποιήσει την ισπανική (και οπωσδήποτε την δεξιά της, επιδιώκοντας ακόμα και ένα ρήγμα αυτο-επιβίωσης στο ισπανικό καθεστώς) με πολιτικό τρόπο και μέσα. Τι θα έχανε, άραγε, αν έχοντας αυτή (η καταλανική πλευρά) την πρωτοβουλία των κινήσεων και το πάνω χέρι για ένα ικανό διάστημα έβγαζε στον αφρό, σαν εναλλακτική της ανακήρυξης της ανεξαρτησίας (όχι τις γενικά και αόριστα “διαπραγματεύσεις” αλλά) την απαίτηση για αλλαγή του ισπανικού συντάγματος έτσι ώστε να ισχύσει η συμφωνία που είχε γίνει μεταξύ Μαδρίτης και Βαρκελώνης το 2006;

Τι θα έχανε; Και τι ελπίζει να κερδίσει τώρα που είναι διαρκώς στην άμυνα πισωπατώντας; Τώρα που σπρώχνεται να υπερασπιστεί όχι “το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος” αλλά αυτά που ίσχυαν πριν απ’ αυτό;

Παρασκευή 20 Οκτώβρη. Το καθεστώς του Rajoy θεωρεί ότι η Βαρκελώνη έχει κηρύξει ανεξαρτησία και, κατά συνέπεια θα αρχίσει την εφαρμογή του άρθρου 155 σε βάρος της… Το καθεστώς του Puigdemont απαντάει ότι αν υπάρξει τέτοια εφαρμογή θα κηρύξει την ανεξαρτησία… Πώς λέγεται αυτό; Διαγωνισμός πολιτικής επιβίωσης με βασικό κανόνα: ο θάνατός σου η ζωή μου.

Όμως ο Puigdemont και αυτό που αντιπροσωπεύει (τουλάχιστον στη δεξιά εκδοχή του) μας φαίνεται αληθινά στριμωγμένος. Μετά από όσα έγιναν πριν και στη διάρκεια του δημοψηφίσματος της 1^ης Οκτώβρη, έχει φτάσει να χρησιμοποιεί την «ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της Καταλωνίας» σαν αντίποινο στην εφαρμογή του άρθρου 155!!

Απ’ την άποψη της πολιτικής σαν τεχνικής της εξουσίας έχασε πολύ γρήγορα (στον δικό μας προλεταριακό τρόπο σκέψης) το «πλεονέκτημα έδρας», δηλαδή το πλεονέκτημα που είχε η καταστολή του δημοψηφίσματος. Το βράδυ της 1^ης Οκτώβρη υποσχόταν ότι θα ανακηρύξει την ανεξαρτησία την επόμενη ημέρα· ενώ αυτό ήταν το τελευταίο που έπρεπε να κάνει!!! (Τελικά δεν το έκανε ούτε μετά από 8 ημέρες: άφησε χρόνο στο καθεστώς του Rajoy να ανασυνταχτεί).

Ακόμα κι αν, από συναισθηματική άποψη, ήθελε να κηρύξει το αποτέλεσμα του ρημαγμένου απ’ την guarda civil δημοψηφίσματος σαν αυθεντικό, από πολιτική άποψη δεν έπρεπε να το κάνει! Γιατί κάνοντάς το παρέγραψε το γεγονός ότι το μισοφασιστικό καθεστώς της Μαδρίτης προσπάθησε να εμποδίσει (και σε ένα βαθμό τα κατάφερε) μια διαδικασία «έκφρασης της λαϊκής θέλησης». Είναι σα να θέλεις να περπατήσεις 100 μέτρα και κάποιος να σου βάζει συνέχεια τρικλοποδιές. Καταφέρνεις να φτάσεις στο τέρμα μπουσουλώντας, και λες «έφτασα, είμαι ήρωας». Όμως έτσι εκείνος που σε εμπόδισε ξεχνιέται γρήγορα, και απλά ψάχνει να βρει το επόμενο κόλπο του…

Αντί, λοιπόν, να κηρύξει το δημοψήφισμα ως γενόμενο, έπρεπε (μπορούσε) να ανεβάσει το επίπεδο της αντιπαράθεσης προκηρύσσοντας πρόωρες εκλογές στην Καταλωνία. Αν όχι την Δευτέρα 2, σίγουρα την Τρίτη 3 Οκτώβρη. Αυτή θα ήταν η βασική του ελπίδα ότι το μπλοκ των οπαδών της ανεξαρτησίας θα πάρουν την πλειοψηφία στο καταλανικό κοινοβούλιο (τώρα είναι κυβέρνηση μειοψηφίας), απαντώντας έτσι μπροστά στα μάτια της διεθνούς κοινής γνώμης στην επίθεση κατά του δημοψηφίσματος. Κυρίως, όμως, θα ήταν το σήκωμα του γαντιού απέναντι στη Μαδρίτη: Τώρα τι θα κάνετε; Θα εμποδίζετε και τις εκλογές; Εννοείται ότι σε μια τέτοια περίπτωση θα αξιοποιούσε (το μπλοκ της ανεξαρτητοποίησης) και όλο το συναισθηματικό φορτίο της καταστολής της 1^ης Οκτώβρη. Και θα είχε μια πιο αυθεντική απόδειξη υπέρ της “ανεξαρτησίας”, χωρίς να βιάζεται καθόλου να την κηρύξει. Με άλλα λόγια: θα είχε όλα τα χαρτιά στα χέρια του.

Αντί γι’ αυτό ο Puigdemont και οι συνεταίροι του προτίμησαν μια μεσοβέζικη στάση, 8 ημέρες μετά: ναι μεν κηρύσσουμε την ανεξαρτησία, αλλά δεν την κηρύσσουμε κιόλας, ελπίζοντας σε διαπραγματεύσεις… Ξενέρωσε έτσι τους οπαδούς του, έχοντας αφήσει άφθονο χρόνο στο ισπανικό καθεστώς…

Ούτε η θέση του Rajoy είναι εύκολη· είναι, όμως, ευκολότερη. Όπως ο Puigdemont κατέληξε στο «ναι μεν ανεξαρτησία αλλά…» έτσι και η Μαδρίτη μπορεί αύριο να αποφασίσει «ναι στο 155 αλλά…». Η διαφορά είναι ότι τα προβλεπόμενα απ’ αυτό το άρθρο δεν χρειάζονται να εφαρμοστούν αμέσως και όλα (σε αντίθεση με την «ανεξαρτησία»). Μπορούν να εφαρμοστούν λίγα λίγα, επιλεκτικά, σε βάθος χρόνου, κατά βούληση και κατ’ επιλογή. Το “αλλά…” θα είναι ένα είδος μαρτύριου της σταγόνας απέναντι στον κυβερνητικό συνασπισμό του Puigdemont… Που τι όπλα θα έχει; Την “ανακήρυξη της ανεξαρτησίας αν…”; Ή τις προώρες εκλογές, για τις οποίες έχει χάσει πια το πλεονέκτημα της επιθετικής πολιτικής κίνησης και, αν τις κάνει, θα είναι στριμωγμένος στην μικρή περιοχή;

(φωτογραφίες: αυτές οι δύο είναι τραβηγμένες με διαφορά λίγων λεπτών, την Τρίτη 10 Οκτώβρη, έξω απ’ το καταλανικό κοινοβούλιο. Η πρώτη είναι όταν ο Puigdemont κηρύσσει την ανεξαρτησία, και η δεύτερη αμέσως μετά όταν την “παγώνει”.

Μπορεί να μην είναι το καλύτερο να κρίνει κανείς από δύο στιγμιότυπα, όμως από αρκετές απόψεις η εναλλαγή στις εκφράσεις είναι σα να ετοιμάζεται (στην πρώτη) ο Messi να βάλει το τελευταίο γκολ κατά της Παρί Σαιντ Ζερμαίν, το γκολ της πρόκρισης στο 90φεύγα· και (η δεύτερη) μόλις να το έχει χάσει.

Θέλουμε να πούμε: οι οπαδοί της καταλανικής ανεξαρτησίας δεν φαίνεται να έχουν άλλη μέθοδο απ’ το να βρεθεί ένας σωστός «ηγέτης» να την κηρύξει… Σαν κάτι άλλους, ανατολικότερα, που έψαχναν έναν σωστό «ηγέτη» να τους βγάλει απ’ την «έρημο της ε.ε.», οδηγώντας τους στην γη της επαγγελίας του εθνικού νομίσματος…)

Τρίτη 17 Οκτώβρη. Ο καταλανός πρόεδρος Carles Puigdemont απάντησε χτες στο τελεσίγραφο του Rajoy, επαναλαμβάνοντας την απόφαση του καταλανικού κοινοβουλίου πριν μια βδομάδα. «Ναι μεν, αλλά…. να κουβεντιάσουμε»… Οι «καθυστερήσεις» είναι βέβαια μια τακτική· αλλά δεν φαίνεται ότι θα αντέξει για πολύ.

Γιατί το ισπανικό καθεστώς έχει εναλλακτικές (ή συμπληρωματικές) της εφαρμογής του περιβόητου άρθρου 155 (διάλυση του καταλανικού κοινοβουλίου, ανάληψη της διοίκησης απ’ τη Μαδρίτη και καινούργιες εκλογές), η οποία μπορεί να έχει περισσότερες ανεπιθύμητες παρενέργειες από «λύσεις». Όσο ο Puigdemont παίζει καθυστερήσεις η Μαδρίτη πριονίζει την αντοχή της καταλανικής κυβέρνησης (και την υπομονή των καταλανών εθνικιστών) απαγγέλοντας κατηγορίες πότε στον ένα και πότε στον άλλο απ’ τους επώνυμους υποστηρικτές της ανεξαρτησίας. Με λίγο πολύ fake κατηγορίες· αλλά τι κληρονόμος του φρανκισμού θα ήταν αν δεν το έκανε;

Μ’ άλλα λόγια, μπορεί να παίζεται το έργο «φοβάται ο Γιάννης το θεριό και το θεριό τον Γιάννη», αλλά ο περισσότερο στριμωγμένος αυτή τη στιγμή είναι, κατά τη γνώμη μας, ο Puigdemont και η κυβέρνησή του. Θα προτιμούσαμε να δούμε πρώτον τον Rajoy να πέφτει· αλλά δεν βρίσκουμε τι μπορεί να κάνει ο καταλανός πρόεδρος για να μείνει όρθιος για καιρό…

(Απ’ την άλλη μεριά ποιοί είμαστε για να ξέρουμε από υψηλή πολιτική; Σωστά…)

Πέμπτη 12 Οκτώβρη. Γράφαμε μόλις προχτές:

…Τώρα το ισπανικό καθεστώς έχει μια επιλογή που του την προσέφερε ο Puigdemont: να απαντήσει «ναι στις διαπραγματεύσεις αλλά όχι για την ανεξαρτησία, είναι παράνομη· πάρτε πίσω την ανακήρυξή της». Μπορεί ακόμα να βάλει να χρονικό όριο· κάτι σαν τελεσίγραφο δηλαδή. Κάτι τέτοιο δεν θα στριμώχνει τον Rajoy και ό,τι αντιπροσωπεύει· θα στριμώξει αυτήν την «ναι μεν αλλά» χθεσινή απόφαση. Και θα την στριμώξει επειδή εκείνοι που την πήραν, δεξιοί και αριστεροί, ξέρουν ότι ένα πολύ μεγάλο μέρος το καταλανών, ίσως το μισό, ίσως και περισσότερο, δεν είναι υπέρ της ανεξαρτησίας….

Αυτό που λέγαμε έγινε, ακριβώς, μια μέρα μετά. Χτες. Ο Rajoy, με όλη του την άνεση, έδωσε 5 (+3) ημέρες διορία στον Puigdemont, είτε να δηλώσει ότι ΔΕΝ έχει κηρύξει την ανεξαρτησία της Καταλωνίας· είτε, αν επιμένει ότι την κήρυξε, να την πάρει πίσω (οι +3 ημέρες bonus…). Αυτά υπό την απειλή της εφαρμογής του άρθρου 155 του ισπανικού συντάγματος, που επιτρέπει στην κεντρική κυβέρνηση να καταργήσει τις αρμοδιότητες της όποιας περιφερειακής (εν προκειμένω της καταλανικής) αναλαμβάνοντας απευθείας την διοίκηση. Ουσιαστικά αυτό σημαίνει κατάργηση του καταλανικού κοινοβουλίου…

Ο Puigdemont απάντησε: «είναι συμβολική η ανακήρυξη». Συμβολική; Κοροϊδεύει; Τι είναι η Καταλωνία; Η κατεχόμενη Παλαιστίνη;