Tag: οικονομικά

Πωλήσεις λιανικής 4

Πέμπτη 17 Δεκέμβρη. Η αλλαγή παραδείγματος στις εμπορικές / καπιταλιστικές μορφές δεν είναι (ή δεν έχει γίνει ως τώρα) καθολική· είναι όμως αρκετή για να προκαλέσει ή/και να υποδείξει αλλαγές στην τεχνική σύνθεση της εργατικής τάξης που εμπλέκεται στο εμπόριο λιανικής. Σχηματικά μπορούμε να μιλήσουμε για (σχετική) μείωση των «εργατών με το χαμόγελο» (της άμεσης, φυσικής σχέσης με τον πελάτη / τύραννο) και (σχετική) αύξηση των εργατών / μάζα, από πολλές απόψεις «βιομηχανικού τύπου», είτε στις αποθήκες, είτε στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές των logistics, είτε στις μεταφορές (ειδικά μικρών, urban αποστάσεων).

Αυτή η αλλαγή στην τεχνική σύνθεση της εργατικής τάξης συνοδεύεται με εντονότερη μηχανοποίηση / αλγοριθμοποίηση και εντατικοποίηση της δουλειάς. Τα ρομπότ δεν μας παίρνουν τις δουλειές· γίνονται οι επιστάτες μας! γράφει ο Separatrix στο τελευταίο cyborg (νο 19) – και το e-εμπόριο λιανικής είναι καθαρή απόδειξη σ’ αυτό…

Ταυτόχρονα (κι αυτό θα χρειαστεί ιδιαίτερη προσοχή στο βαθμό που θα σταθεροποιηθεί σα «νέα κανονικότητα»…) το θρυλικό «δίκιο του πελάτη», που ήταν η πολιτική / ηθική / ψυχολογική σημαία του νεοφιλελευθερισμού μετασχηματίζεται. Υπάρχει μεγάλη διαφορά ανάμεσα σ’ αυτό το «δίκιο» που εκδηλώνεται με άμεσο, «φυσικό» τρόπο, δρώντας σαν ο επιστάτης / επιτηρητής στους «φυσικούς» εμπορικούς χώρους / χρόνους, και στο ίδιο «δίκιο» που μεσολαβείται ηλεκτρονικά / ψηφιακά ενόσω την επιτήρηση των εργατών την αναλαμβάνουν οι μηχανές και οι αλγόριθμοι…

RCEP

Δευτέρα 16 Νοέμβρη. Το αμερικανικό γκουβέρνο, επί «δημοκρατικών» και Obama, προωθούσε την σύναψη μιας πολυμερούς συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου (κατάργησης των δασμών δηλαδή) μεταξύ των δύο πλευρών του Ειρηνικού, αφήνοντας το Πεκίνο απ’ έξω: ήταν το οικονομικό τμήμα του διάσημου “Pivot to Asia” που σκόπευε να κυκλώσει και να βραχυκυκλώσει τον κινέζικο καπιταλισμό αναγκάζοντάς τον να υπόκειται, ακόμα και στην ασιατική ακτίνα επιρροής του, σε κανόνες, νόρμες, στάνταρ και περιορισμούς που δεν θα μπορούσε να διαμορφώσει. Για χάρη αυτού του στόχου, το τότε αμερικανικό γκουβέρνο ήταν διατεθειμένο να κάνει παραχωρήσεις (σε βάρος του δικού του καπιταλισμού) απέναντι σε καπιταλισμούς όπως εκείνοι του βιετνάμ, της καμπότζης ή των φιλιππίνων…

Το ψόφιο κουνάβι, την πρώτη ημέρα της θητείας του στις αρχές του 2017 ανακοίνωσε την απόσυρση της Ουάσιγκτον απ’ τις διαπραγματεύσεις για την Trans-Pacific Partneship… Το ψοφιοκουναβιστάν θεώρησε απαράδεκτες τις αναπόφευκτες αμερικανικές παραχωρήσεις σε «άλλους» καπιταλισμούς. Στο εξής θα προχωρούσε με διμερείς συμφωνίες, δηλαδή με τσαμπουκά…

Τώρα, κατά τα φαινόμενα (η Μόσχα δεν έχει πεισθεί ακόμα…) ο νυσταλέος Jo, υπ.εξ. του Obama και χωμένος ως τον λαιμό στα βρώμικα ιμπεριαλιστικά κόλπα της οκταετίας 2008 – 2016, ανεβαίνει πάλι τα σκαλιά του άσπρου σπιτιού, σαν πρόεδρος πια. Υποτίθεται ότι θέλει να γυρίσει την Ουάσιγκτον στον «ορθό δρόμο» των πολυμερών συμφωνιών, μετά την ψοφιοκουναβική προσπάθεια παράκαμψής του. Τι θα βρει όμως μπροστά του;

Ένα απ’ τα δυσάρεστα που θα βρει είναι η Regional Comprehensive Economic Partnership, μια συμφωνία «ελεύθερου εμπορίου» και κατάργησης του 90% των δασμών (μέσα στα επόμενα 20 χρόνια…) στο μεταξύ τους εμπόριο, που υπέγραψαν πριν λίγες ημέρες 15 ασιατικά καπιταλιστικά κράτη…. Χωρίς τις ηπα ή τον καναδά… Είναι ενδιαφέρον ότι την συμφωνία υπογράφουν μεταξύ άλλων κράτη με ισχυρές γεωπολιτικές αντιπαλότητες: κίνα, ιαπωνία, νότια κορέα, αυστραλία… Αλλά από οικονομική άποψη θεώρησαν ότι «αξίζει»: πρόκειται για την μεγαλύτερη συμφωνία τέτοιου είδους στην καπιταλιστική ιστορία, καθώς το συνολικό αεπ των κρατών / μελών της RCEP υπολογίζεται σε πάνω από 26 τρισεκατομύρια δολάρια, μεγαλύτερο είτε από εκείνο των κρατών / μελών της ε.ε., είτε από εκείνο της συμφωνίας ηπα – καναδά – μεξικό.

Παρότι 20 χρόνια είναι πολλά στην τωρινή ιστορική συγκυρία, και παρότι τέτοιες οικονομικές συμφωνίες δεν σημαίνουν εξαφάνιση των αντιπαλοτήτων μεταξύ όσων υπογράφουν (η ε.ε. είναι μια καλή υπόδειξη), το μείζον γεγονός είναι ότι εκείνος που αποκλείστηκε τελικά και θα αναγκαστεί (αν…) να προσαρμοστεί σε κανόνες που θέσπισαν άλλοι δεν είναι το Πεκίνο αλλά η Ουάσιγκτον.

Πράγμα που σημαίνει ότι δεν θα είναι παράξενο αν μια καλή ποσότητα ψοφιοκουναβισμού συμπεριληφθεί στο μίγμα της ίσως τελευταίας προσπάθειας του Joνυσταλεάν να διασώσει κάπως την θέση της άλλοτε μόνης υπερδύναμης στον πλανήτη.

(φωτογραφία επάνω: Το Ν. Δελχί, αν και συμμετείχε στις διαπραγματεύσεις, δεν υπέγραψε την RCEP. Ίσως περιμένει μια καλύτερη πρόταση απ’ το Joνυσταλεάν. Ή ίσως υπογράψει αργότερα…

φωτογραφία κάτω: Το ψόφιο κουνάβι φρεσκαδούρα στο άσπρο σπίτι επιδεικνύει την απόφαση αποχώρησης απ’ την TPP / «Pivot to Asia»…. Απ’ το αποτέλεσμα προκύπτει ότι κανείς απ’ τους υπόλοιπους δεν έκατσε να σκάσει…)

Nagorno

Τετάρτη 11 Νοέμβρη. Όπως πάντα, οι «διανοούμενες» και δημαγωγικές θείες Λίτσες του ελλαδιστάν περιμένουν την οικονομική κατάρρευση του αιώνιου εχθρού. «Γιατί έδιωξε τον γαμπρό του υπ.οικ. ο Erdogan; Κάτι πολύ σοβαρό συμβαίνει με την τουρκική οικονομία» – εύκολο και γρήγορο το συμπέρασμα.

Τα ενδο-οικογενειακά του τουρκικού καθεστώτος ας τα αναλύσουν οι ελληνικές προξενήτρες. Η νίκη της Άγκυρας (σαν μετόχου της νίκης του Baku) στον σύντομο πόλεμο στο Νagorno Karabakh είναι πράγματι πολύ ενοχλητική για την ελληνική “αιχμή του δόρατος” του άξονα. Μερικές λεπτομέρειες αυτής της νίκης μπορεί να είναι ακόμα πιο ενοχλητικές, αφού έχουν σχέση και με την “τουρκική οικονομία”.

Στην προέλασή του ο αζέρικος στρατός, στις 27 Οκτώβρη, ανακατέλαβε και την περιοχή Zangilan. Εκεί βρίσκονται ορυχεία χρυσού, (και όχι μόνο). Η αζέρικη Anglo Asia Mining (κάποιοι «anglo» έχουν μετοχές…) είχε τα δικαίωματα εξόρυξης πριν την κατάληψη της περιοχής απ’ τον αρμενικό στρατό, στα ‘90s, και φυσικά τα αποκαθιστά τώρα. Υπολογίζεται ότι στα εκεί κοιτάσματα υπάρχουν ακόμα 9 τόνοι χρυσού – όχι τεράστια ποσότητα, όχι και αμελητέα. Η εξόρυξη και ο καθαρισμός του χρυσού είναι δηλητηριώδης διαδικασία για το περιβάλλον· αλλά αυτό μάλλον θα αποδειχθεί λεπτομέρεια.

Σε κάθε περίπτωση, με χρυσάφι ή άλλα μέταλλα, η συμμαχία της Άγκυρας και του Baku έχει και σοβαρές οικονομικές προεκτάσεις εδώ και χρόνια. Τη νίκη του αζέρικου στρατού την εξασφάλισαν σε πολύ μεγάλο βαθμό τα τουρκικά drones… Πράγμα που σημαίνει ότι το τουρκικό καθεστώς θα βγάλει τα έξοδά του απ’ την υποστηρίξη που παρείχε στον Aliyev… και με το παραπάνω.

Το αν θα “σωθεί” ο τουρκικός καπιταλισμός έτσι δεν το ξέρουμε. Αλλά κινδυνεύει πράγματι;

Προσοδικός οικονομισμός

Τετάρτη 22 Ιούλη. Να πανηγυρίσει το ρημαδογκουβέρνο για τα ευρωευρώ που θα αρχίσουν να ρέουν από του χρόνου; Ή να μην πανηγυρίσει; Το σούμα που κελαηδούν οι δημαγωγοί (70 δισ., “όλα μέσα”, για τα επόμενα λίγα χρόνια…) είναι εντυπωσιακό. Και – τι άλλο; – εξάπτει την “λαϊκή φαντασία”. Τώρα, επιτέλους, λεφτά υπάρχουν!

Οι μανατζαρέοι του ρημαδογκουβέρνου θέλουν να ελπίζουν ότι χάρη σ’ αυτήν την ευρωπαϊκή (διάβαζε: γερμανική!) βοήθεια θα “μετασχηματίσουν την ελληνική οικονομία”. Κάθε μια απ’ τις βασικές λέξεις αυτού του όνειρου μπορεί να ερμηνευτούν κατά βούληση. Αλλά το πραγματικό τους νόημα είναι πολύ συγκεκριμένο. “Οικονομία”; Καπιταλισμός… “Μετασχηματισμός”; Αναδιάρθρωση… Έτσι ήταν πάντα οι εκσυγχρονιστές στο ελλαδιστάν: ονειρεύονταν με βοναπαρτίστικο τρόπο αλλά μασούσαν τα λόγια τους για να μην θυμώσει το πόπολο που τους ψηφίζει… Στο τέλος φώναζαν ότι “υπάρχουν δυο ελλάδες”…

Η αλήθεια είναι πως το ελλαδιστάν είναι η πιο αποτυχημένη (αν και όχι η μοναδική…) περίπτωση “καπιταλιστικού μετασχηματισμού με εξωτερική χρηματοδότηση”, σίγουρα από τότε που υπογράφτηκε η συμμετοχή του στην τότε εοκ. Τα ευρωπαϊκά “κονδύλια” δεν έλειψαν ποτέ. Στο Α “κοινοτικό πλαίσιο στήριξης”, που είχε σκοπό να μειώσει τις καπιταλιστικές ανισότητες στην τότε εοκ, απ’ το 1989 ως το 1993, το ελλαδιστάν “έκλεισε” 14,3 δισεκατομμύρια ecu (δηλαδή ευρώ σε σημερινές τιμές). Πολλά λεφτά, πάρα πολλά με τα τότε δεδομένα… Στο Β κπς η ευρωπαϊκή χρηματοδότηση έμεινε περίπου στα ίδια: 13,9 δισεκατομμύρια ecu…. Στο Γ κπς πήγε στα 22,7 δισεκατομύρια ευρώ… Απ’ το 2007 ως το 2013 “αναλώθηκαν” 20 δισεκατομύρια απ’ την τρισκατάρατη ε.ε….

Οι αστικοί μετασχηματισμοί που δεν έγιναν στο ελλαδιστάν στη διάρκεια του 20ου αιώνα δεν ήταν ζήτημα χρηματοδότησης. Το μοντέλο του πολιτικού προσοδισμού που είναι δομικό στο ελληνικό κράτος / κεφάλαιο όχι απ’ την στιγμή της αυτοτελούς πολιτικής δημιουργίας του τον 19ο αιώνα αλλά ακόμα νωρίτερα, απ’ τα χρόνια της μυθοποιημένης “εθνικής” επανάστασης, και η πατροπαράδοτη ιδέα ότι οι “ξένοι οφείλουν να πληρώνουν επειδή τους δώσαμε τα φώτα του πολιτισμού” (ή επειδή “η ελλάδα είναι πολύτιμο οικόπεδο”…) δεν ξεπεράστηκε ποτέ. Βολεύει. Τους πάντες – εκτός απ’ τους κάθε φορά “ασύμβατους”, “ξένους”, “περιθωριακούς”, “εχθρούς του έθνους”, κλπ. Ο εμφύλιος που στο ελλαδιστάν κράτησε πάνω από 50 χρόνια ήταν γι’ αυτό: οι πολιτικές πρόσοδοι δεν έφταναν για όλους, κάποιοι έπρεπε να αποκλειστούν δια της βίας. Κι όταν, στα ‘80s, ο πολιτικός προσοδισμός εκδημοκρατίστηκε (το αληθινό πασοκ!) οι κρατικές χρεωκοπίες έγιναν ρουτίνα… Εκτός απ’ τα πανηγυρικά ‘90s όπου η βίαιη εκμετάλλευση εκατοντάδων χιλιάδων «ξένων» εργατών εξασφάλισε και την άγρια συσσώρευση και τον αποκλεισμό, «δύο σε ένα»… Χρυσή εποχή!!!

Οι μανατζαρέοι του ρημαδογκουβέρνου δεν είναι οι πρώτοι που θα αποτύχουν. Την ζόρικη δεκαετία των καταραμένων «μνημονίων», όπου το ταψί μίκρυνε, η λιγούρα και η επιθετικότητα της νομής του κράτους (και μέσω του κράτους) οξύνθηκε (απόδειξη τα κατορθώματα των φαιορόζ…)· το οργανωμένο έγκλημα επεκτάθηκε· η κουλτούρα του «άρπαξε να φας και κλέψε νάχεις» απογειώθηκε· ενώ ένα καλό ποσοστό του «ενεργού πληθυσμού» πήρε των οματιών του, μειώνοντας έτσι την «πίεση προς το ταψί»…

Τώρα που, επιτέλους, λεφτά υπάρχουν, θα αναστηθούν πολλές ορέξεις…

Ο πνιγμένος απ’ τα μαλλιά του πιάνεται…

Πέμπτη 11 Ιούνη. Νοιώθουν καλύτερα οι εθνικόφρονες μετά την «υπογραφή για την οριοθέτηση κλπ κλπ» μεταξύ Αθήνας και Ρώμης; Το σίγουρο είναι ότι ξαφνιάστηκαν. Το μασάζ γίνεται εκ των υστέρων. Κι έχει όλη αυτή την χοντροκομμένη τεχνική που θα περίμενε κανείς απ’ την επαγγελματική δημαγωγία, ειδικά όταν επιστρατεύεται για «εθνικά ζητήματα».

Γιατί λοιπόν τώρα υπογράφτηκε αυτή η «οριοθέτηση», και τι σόι είναι; Η απάντηση είναι απλή: υπογράφτηκε τώρα επειδή τώρα πια το ελλαδιστάν είναι τόσο στριμωγμένο (μετά τις απανωτές ήττες του στην ανατολική Μεσόγειο) ώστε να αφήσει στην άκρη τις παράλογες απαιτήσεις που είχε τόσα χρόνια απέναντι στην Ρώμη. Που σημαίνει: α) αναγνώρισε ότι ο κόλπος του Τάραντα είναι «κλειστός» (οπότε τα μίλια της αοζ δεν μετράνε απ’ την ακτή του αλλά απ’ την ευθεία γραμμή που τον «κλείνει»), β) παραιτήθηκε απ’ την απαίτηση τα νησάκια Ερεικούσα, Οθωνοί και Μαθράκι βόρεια της Κέρκυρας να έχουν «πλήρη αοζ». (Υποθέτουμε πως το ίδιο έγινε και για τις Στροφάδες στ’ ανοικτά του κόλπου της Κυπαρισίας). Μετά απ’ αυτά τα πράγματα έγιναν πιο απλά. Ποιά πράγματα όμως;

Πρακτικά, με οριοθετημένη απ’ την Ρώμη και την Αθήνα την μεταξύ τους υφαλοκρηπίδα (τον βυθό της θάλασσας) στο Ιόνιο απ’ το 1977, θα μπορούσαν απλά να έχουν οριοθετήσει και την επιφάνεια της θάλασσας, πάνω απ’ την γραμμή της υφαλοκρηπίδας. Αλλά το 1977 δεν υπήρχε διεθνής νομοθεσία περί αοζ. Όταν δημιουργήθηκε άνοιξε η ελληνική όρεξη – και έκλεισε η ιταλική πόρτα.

Ωστόσο, με δεδομένο ότι οι ελληνικές ορέξεις απλά δεν θα περνούσαν ποτέ, την Ρώμη την ενδιέφερε κάτι άλλο: η αλιευτική βιομηχανία της στην περιοχή, και ειδικά στο στενό του Otranto (το «τακούνι»). Αυτό το θαλλάσιο στένωμα μεταξύ Αδριατικής και Ιονίου είναι ψαροπέρασμα, συνεπώς έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα ιταλικά (αλλά και τουρκικά και αλβανικά) αλιευτικά. (Είναι επίσης στρατηγικής σημασίας από στρατιωτική άποψη…) Το στενότερο σημείο του είναι ανάμεσα σε Otranto και Vlore (Αυλώνας), αλλά οπωσδήποτε οι ελληνικές ορέξεις έπαιζαν ένα ρόλο. Και σ’ αυτό υποχώρησε η Αθήνα – δεν μπορούσε να κάνει αλλιώς. Απλά μπορεί να πουλάει σαν «επιτυχία» ότι στην τυπικά ελληνική αοζ και πέρα απ’ τα 6 ναυτικά μίλια θα ψαρεύουν μεν τα ιταλικά αλιευτικά αλλά μόνο 65 τέτοια…. (Τα υπόλοιπα απλά θα κλείνουν τους ασυρμάτους τους…) Ειδικά αυτή η συμφωνία θα διευκολύνει την Ρώμη στις διαπραγματεύσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη για την προστασία της ανανέωσης των αλιευμάτων στο στενό. (Σύμφωνα με στοιχεία του ιταλικού κράτους το 18% του συνόλου του ιταλικού αλιευτικού στόλου και το 13% των τρατών δρουν στο στενό. Συνεπώς, ακόμα κι αν δημιουργηθούν κάποιες ζώνες προστασίας συγκεκριμένες εποχές, τα ιταλικά αλιευτικά θα συνεχίσουν να ψαρεύουν λίγο νοτιότερα..)

Η Αθήνα ήθελε οπωσδήποτε μια συμφωνία για αοζ επειδή απλά, πολύ απλά, δεν έχει καμμία! (Ούτε, βέβαια, με τη νότια κύπρο…). Υποτίθεται πως πανηγυρίζει επειδή αυτή η συμφωνία αναγνωρίζει την «επενέργεια των νησιών» στην αοζ… Μα αυτή η «επενέργεια» είναι κατοχυρωμένη με βάση την διεθνή νομοθεσία – το θέμα είναι «πόση» είναι αυτή η «επενέργεια». Τόση δα; Τόοοοοοση; Πόση; Όταν υπάρχουν διαφωνίες μεταξύ κρατών λύνονται με απόφαση του διεθνούς δικαστηρίου…

Συνεπώς η Αθήνα «πέτυχε» – αν όντως μπορεί κανείς να μιλάει για «επιτυχία» – κούφιες εντυπώσεις. Την επενέργεια της Κρήτης την αναγνωρίζει και η συμφωνία Saraj – Erdogan! Το θέμα είναι «πόση» είναι αυτή… Όσο για τα Δωδεκάνησα, για τα οποία το τουρκικό καθεστώς κυκλοφοράει τους δικούς του εθνικιστικούς χάρτες «αναγνωρίζοντας» στη Ρόδο και στην Κάρπαθο μόνο τα 6 μίλια, αυτό (ολοφάνερα) είναι απλά πίεση προς το ελλαδιστάν να ξεχάσει τα μεγαλεπήβολα σχέδια για εκείνη την αοζ που έφτανε … ως την κύπρο. Αν επρόκειτο ποτέ να οριοθετηθεί στα Δωδεκάνησα ελληνο-τουρκική αοζ, την απάντηση θα την έδινε και πάλι η Χάγη· αναγνωρίζοντας και την έκταση της «επενέργειας» των ελληνικών νησιών.

(Πλην Καστελόριζου φυσικά!!)

Το καλό παράδειγμα (λεφτά υπάρχουν!)

Δευτέρα 8 Ιούνη. Μ’ έναν «ωκεανό» χρηματοδοτήσεων, μεγέθους 120 + 130 = 250 δισεκατομυρίων ευρώ, το γερμανικό κράτος θα προικίσει την γρήγορη αναδιάρθρωση του καπιταλισμού του – μετά την «υγιεινιστική αργία» της άνοιξης, λόγω του φονιά covid-19… Είναι, σαν ποσό, κάτι παραπάνω απ’ το 7% του περσινού αεπ – και θα διοχετευτεί φέτος και του χρόνου. Περιλαμβάνει από χαρτζιλίκια για τους «κάτω», όπως ένα μια κι έξω επίδομα 300 ευρώ για κάθε παιδί, μέχρι αγιοβασιλιάτικα δώρα, όπως επιδότηση 6.000 ευρώ για αγορά ηλεκτρικού αυτοκινήτου (σωστά το μαντέψατε: κατά προτίμηση γερμανικής εταιρείας…). Τα εστιατόρια, τα ξενοδοχεία, και γενικά οι επιχειρήσεις τουρισμού θα πάρουν σαν επιδότηση το 80% των φετεινών τους εξόδων αν ο τζίρος τους πέσει κάτω απ’ το 70% του περσινού, ενώ θα μοιραστούν μια «μεταβατική χρηματοδότηση» 25 δισεκατομυρίων ευρώ το τρίμηνο Ιούνης – Αύγουστος….

Το Βερολίνο θα βρει «φτηνό χρήμα»: η παγκόσμια αγορά δανείων είχε μπουκώσει πολύ πριν τον covid-19. Παρότι το επιτόκιο των γερμανικών 10ετών ομολόγων είναι ακόμα «αρνητικό» (-0,27%) που σημαίνει ότι οι δανειστές του Βερολίνου συνεχίζουν να πληρώνουν για να το δανείσουν, έχει ανέβει αισθητά απ’ τα ακόμα χαμηλότερα που βρισκόταν τόσο τον περασμένο Σεπτέμβρη όσο και τον Μάρτη του 2020.

Αυτές οι γενναίες χρηματοδοτήσεις που συνοδεύονται απ’ την κρατική διεύθυνση των καπιταλιστικών αλλαγών δίνουν απάντηση σ’ όλους όσους νόμιζαν ότι η «κακοτυχία» των επιχειρήσεων με τα πραξικοπήματα και τις γενικές απαγορεύσεις ήταν απόδειξη …. της σοβαρότητας της απειλής του covid-19 (και της υπευθυνότητας της μορφής – κράτος)!! Αν υπήρξε ένα ζήτημα «σοβαρότητας» στο πρώτο εξάμηνο του 2020 βρίσκεται στο πως αξιοποιήθηκε ένας ιούλης (: μικρός ιός, όχι μήνας!) για να νομιμοποιηθεί εκείνο που ήταν ζητούμενο πολύ πριν. Ήταν άλλωστε η κ. Μέρκελ που βγήκε να τερατολογήσει για τους αναμενόμενους νεκρούς αν δεν λαμβάνονταν «μέτρα». Το ότι την διέψευσαν μόλις μια μέρα μετά διάφοροι επιδημιολόγοι απλά δείχνει την ωμή βιασύνη της να σπρώξει το όχημα του γερμανικού καπιταλισμού…

Μπορείτε να το φανταστείτε: με αντάλλαγμα την «προστασία της εργασίας» (μέσω της έντασης του μοντέλου «το διπλό αφεντικό» – έχουμε γράψει αναλυτικά επ’ αυτού) τα ευρωπαϊκά κράτη χρηματοδοτούν αφειδώς τα αφεντικά για να μπουν στον κύκλο της 4ης βιομηχανικής επανάστασης το γρηγορότερο δυνατόν. Ποιά δικαιολογία / νομιμοποίηση θα ήταν δυνατόν να εφευρεθεί και να αξιοποιηθεί χωρίς κιχ για ένα τέτοιο κολοσσιαίο άλμα αν όχι αυτή;

Ακόμα κι αν δεν υπήρχε ο covid-19 (αποδεικνύεται ότι) θα έπρεπε να εφευρεθεί…

Παλιά – και καινούργια 2

Σάββατο 18 Γενάρη. Πριν λίγες ημέρες, στις 9 του Γενάρη, όταν το ψόφιο κουνάβι καμάρωνε μετά τις ιρανικές πυραυλικές επιθέσεις σε αμερικανικές βάσεις στο ιράκ ότι «σιγά, δεν έγινε τίποτα…», είπε κάτι που είναι μεν γνωστό, δεν σημειώθηκε όμως ούτε αξιολογήθηκε η «θέση» του μέσα σε ένα λίγο – πολύ πολεμικό ανακοινωθέν. Το ψόφιο κουνάβι θύμισε ότι «τώρα δεν έχουμε ανάγκη το πετρέλαιο της μέσης Ανατολής, αφού έχουμε γίνει ο μεγαλύτερος παραγωγός πετρελαίου στον κόσμο». Πράγματι: το 2019 οι ηπα «έβγαζαν» 15 μύρια βαρέλια την ημέρα, η σαουδική αραβία (δεύτερη) 12 μύρια, η ρωσία σχεδόν 11 μύρια, και ακολουθούσαν το ιράκ (με 4,5 μύρια) και το ιράν (με σχεδόν 4 μύρια). Ανάλογη ήταν η κατάσταση στην παραγωγή φυσικού αερίου: πρώτες οι ηπα, δεύτερη η ρωσία, τρίτο το ιράν, τέταρτο το κατάρ και πέμπτος ο καναδάς. (Βέβαια η αμερικανική παραγωγή είναι στο μεγαλύτερο μέρος της περιβαλλοντικά καταστροφική: fracking…)

Στην πράξη οι ηπα δεν είναι εντελώς αυτάρκεις σε υδρογονάνθρακες. Είναι αναγκασμένες να εισάγουν ορισμένες ποσότητες πετρελαίου, λόγω ποιοτικής κατωτερότητας κάποιων δικών της κοιτασμάτων (που απαιτούν πολύ ακριβότερα διυλιστήρια). Σε γενικές γραμμές ωστόσο, προς το παρόν, ο κομπασμός του ψόφιου κουναβιού έχει υλική βάση. Τι σημαίνει όμως πρακτικά; Όχι ένα αλλά τουλάχιστον δύο σοβαρά πράγματα.

Πρώτον, όντας σχεδόν αυτάρκεις σε υδρογονάνθρακες οι ηπα μπορούν να αντιμετωπίζουν την μέση Ανατολή και όχι μόνο (είτε συνολικά είτε ανά περιοχή και κράτος) σαν κάτι διαφορετικό απ’ ότι πριν 20 ή 30 χρόνια: σαν προμηθευτές των εχθρών τους (της κίνας ή/και της ε.ε.). Αυτό, με τη σειρά του, σημαίνει ότι μπορούν να καταστρέφουν αυτά τα κράτη, και πάλι κατά βούληση, εφόσον έτσι πρόβλημα (ενεργειακό) θα έχουν οι αντίπαλοί τους και όχι οι ίδιες. Αυτό ισχύει για το ιράκ και το ιράν, θεωρητικά ισχύει και για την σαουδική αραβία, τα εμιράτα και το κατάρ (ως προς το φυσικό αέριο), όπως ισχύει για την λιβύη, την βενεζουέλα, και τα αφρικανικά κοιτάσματα. Η εναλλακτική (ή και το συμπλήρωμα) της καταστροφής υδρογονανθράκων που προορίζονται για τους αντιπάλους είναι ο έλεγχός τους απ’ τον αμερικανικό στρατό… Η πειρατεία δηλαδή.

Δεύτερον, η Ουάσιγκτον μπορεί να ελπίζει ότι θα συντηρήσει το μοντέλο του «πετροδόλαρου» (της διεθνούς τιμολόγησης των υδρογονανθράκων με δολάρια) κυρίως αν επιβάλλει τις πωλήσεις της δικής της παραγωγής· ή της παραγωγής πολύ στενών (και αυστηρά ελεγχόμενων) συμμάχων. Αυτό συμβαίνει ήδη, σαν πόλεμος, με τις τιμωρίες και τις «κυρώσεις» που επιβάλλει η Ουάσιγκτον στα ευρωπαϊκά κράτη για την αγορά ρωσικού φυσικού αερίου (το οποίο θα τιμολογείται σε ευρώ / ρούβλια)· αλλά και με την αμερικανική προτίμηση σε ανατολικομεσογειακά κοιτάσματα, αν αυτά είναι ισραηλινά, ελληνικά ή/και νοτιοκυπριακά (αν και όποτε βρεθούν).

Με δυο λόγια: γίνεται ήδη πόλεμος, που δεν είναι ο τυπικός εμπορικός (“πάρε από μένα, είμαι καλύτερος”) αλλά αφορά τους παγκόσμιους συσχετισμούς δύναμης γύρω απ’ την αμερικανική ιμπεριαλιστική παρακμή.

Παλιά – και καινούργια 3

Σάββατο 18 Γενάρη. Το γεγονός ότι το ψόφιο κουνάβι ανακάτεψε την «υδρογονανθρακική ανεξαρτησία» των ηπα με τον πόλεμο στη μέση Ανατολή μοιάζει με θριαμβολογία του αμερικανικού καπιταλισμού / ιμπεριαλισμού. Σα να είπε «σαν έχουμε όλους!». Δεν είναι όμως έτσι.

Το δημόσιο έλλειμμα του ψοφιοκουναβιστάν το 2019 ξεπέρασε το 1 τρισεκατομμύριο δολάρια· και το αμερικανικό δημόσιο χρέος αυξάνεται διαρκώς (ας μην μιλήσουμε για το ιδιωτικό). Το αμερικανικό κράτος έχει όλο και μεγαλύτερη ανάγκη να δανείζεται από «ξένους»· για να είναι «βιώσιμο» το χρέος του πρέπει τα επιτόκια να είναι χαμηλά· για να είναι χαμηλά πρέπει να είναι πάντα πολλοί οι διατεθειμένοι να δανείσουν την Ουάσιγκτον· για να συμβαίνει αυτό θα πρέπει ένα τουλάχιστον στρατηγικό εμπόρευμα παγκόσμιας ζήτησης να «μονο-τιμολογείται» σε δολάρια. Τέτοιο εμπόρευμα αυτή τη στιγμή είναι το πετρέλαιο / φυσικό αέριο· ωστόσο σταδιακά και σταθερά χάνει κι αυτό την στρατηγική (ενεργειακή) κεντρικότητά του.

Η αντίστροφη κίνηση έχει αρχίσει, κι αυτό εκνευρίζει αφόρητα τα αφεντικά του αμερικανικού imperium. Κάποιοι συνδέουν την αμερικανική εισβολή στο ιράκ (το 2003) με την απόφαση του Hussein τρία χρόνια νωρίτερα (το 2000) να αλλάξει την τιμολόγηση των ιρακινών πετρελαίων από δολάρια σε ευρώ… Συνδέουν επίσης την καταστροφή της λιβύης με την απόφαση (λίγο νωρίτερα) του Καντάφι να δημιουργηθεί ένα κοινό αφρικανικό νόμισμα, με back up τον λιβυκό χρυσό, ώστε να τιμολογείται σ’ αυτό το νόμισμα το αφρικανικό πετρέλαιο…

Είτε αυτές οι συσχετίσεις είναι ακριβείς είτε όχι (μάλλον είναι…) η «αποδολαριοποίηση» και του διεθνούς εμπορίου υδρογονανθράκων έχει ξεκινήσει, με πρωταγωνιστές «μεγάλες δυνάμεις» του παγκόσμιου καπιταλισμού. Την Μόσχα, το Πεκίνο – και την ευρωζώνη. Η Τεχεράνη, το Καράκας, η Ντόχα, και κάποια αφρικανικά και ασιατικά κράτη είναι οι αμέσως επόμενοι «κρίκοι» σ’ αυτήν την αλυσίδα της νομισματικής (και όχι μόνο…) προσβολής της αμερικανικής (οικονομικής) ηγεμονίας. Όσο περισσότερο αυτά τα κράτη συγκροτούνται σε μπλοκ τόσο δυσκολότερο είναι για την Ουάσιγκτον να προκαλέσει εδώ ή εκεί την «δημιουργική καταστροφή» που την βολεύει: πρέπει να αναμετρηθεί «εφ όλης της ύλης» με τους «αναθεωρητές»…

Εάν η παγκόσμια ζήτηση υδρογονανθράκων (ειδικά απ’ τους πρώτης κατηγορίας καπιταλισμούς) μειώνεται ή/και διαφοροποιείται (είτε λόγω αύξησης της χρήσης πυρηνικής ενέργειας, είτε λόγω «πράσινης ενέργειας», είτε λόγω τεχνολογικών εξελίξεων όπως η πυρηνική «ψυχρή» σύντηξη)· εάν η αποδολαριοποίηση των τιμών του πετρελαίου και του φυσικού αερίου προχωράει μέσα από διακρατικές συμφωνίες πληρωμών σε άλλα νομίσματα· και εάν η Ουάσιγκτον δεν μπορεί να βρει άλλο «στρατηγικό εμπόρευμα» στου οποίου την τιμολόγηση να επιβάλλει (και πώς άραγε;) την αποκλειστικότητα του δολαρίου, τότε – εν έτει 2020 – ο πρόσφατος θριαμβολογικός τόνος του ψόφιου κουναβιού είναι, απλά, γελοίος.

Κι αυτό επειδή ήδη ο διεθνής κύκλος κυκλοφορίας του δολαρίου μικραίνει· ήδη λιγοστεύουν οι δανειστές του αμερικανικού κράτους ενόσω οι ανάγκες του σε δανεικά αυξάνονται διαρκώς· ήδη η αμερικανική κεντρική τράπεζα δανείζει κοντοπρόθεσμα το κράτος ελλείψει άλλων πιστωτών· ήδη εξελίσσεται ένας πληθωρισμός «δολαριακών τιμών» μέσα από διάφορες φούσκες, αρχίζοντας απ’ το αμερικανικό χρηματιστήριο.

Παλιά – και καινούργια 4

Σάββατο 18 Γενάρη. Η ίδια ουγγιά χρυσαφιού που το 1971 (και το 1970, και το 1965, και το 1960, και το 1955…) έκανε 35 αμερικανικά δολάρια σήμερα κάνει πάνω από 1.550. Λαμβάνοντας το χρυσάφι σαν συγκριτικό σταθερό «μέτρο», τα σημερινά 1.550 δολάρια «ισοδυναμούν» με 35 του 1971: πρόκειται για τον ορισμό του άγριου νομισματικού πληθωρισμού: σχεδόν 4.500% μέσα σε χοντρικά 50 χρόνια!

Ωστόσο αυτός ο πληθωρισμός δεν φαινόταν ως σχετικά πρόσφατα να δημιουργεί ανυπέρβλητα προβλήματα στις διεθνείς συναλλαγές, στο βαθμό που το δολάριο (και το αμερικανικό κράτος / κεφάλαιο) έμοιαζαν ακλόνητα «the best».

Όχι πια! Απ’ τον τελευταίο οξύ σπασμό της διαρκούς κρίσης / αναδιάρθρωσης (το 2008) και με αυξανόμενη ταχύτητα έκτοτε είναι σαφές στους πάντες ότι οι ηπα χάνουν την παγκόσμια ηγεμονία τους, και ότι προσπαθούν να συγκρατήσουν την παρακμή τους με όλο και πιο βίαια μέσα. Οι επανεξοπλισμοί σε διάφορα επίπεδα (από όλο και περισσότερα κράτη) και οι τεχνολογικές καινοτομίες στα όπλα βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη· κάτω απ’ τις διακηρύξεις περί «ειρήνης», όπως άλλωστε συνέβαινε πάντα…

Όπως θα δείξουμε σε μερικούς μήνες (στο επόμενο τετράδιο για εργατική χρήση) η Χ παγκόσμια ηγεμονία τελειώνει όχι την ιστορική στιγμή που αντικαθίσταται από μια Ψ επόμενη… Έχει τελειώσει αρκετά νωρίτερα: την ιστορική στιγμή που ο «προστάτης» παύει να είναι «γενναιόδωρος» (αφού αυτό εξυπηρετούσε και τα δικά του συμφέροντα) επειδή έχει αρχίσει να «ζορίζεται» οικονομικά στα σοβαρά· και γίνεται κοινός, δύστροπος και επιθετικός νταβατζής, απαιτώντας απ’ τους «πελάτες» του να τον πληρώνουν για την όποια «προστασία» τους παρέχει…

Αυτό χαρακτηρίζει τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό όλο και πιο καθαρά, συστηματικά και απροκάλυπτα…

Δεν το έχετε προσέξει;