Έγινε – και αθωώθηκε; (2)

Δευτέρα 28 Γενάρη.Στην λογιστική της διεστραμμένης “αλληλεγγύης” που καταλήγει στο συμπέρασμα ότι “οι έλληνες έσωσαν 8.226 εβραίους από ένα σύνολο 77.377” άρα έχουν μόνιμη θέση στο πάνθεον της ηθικής (κι έτσι δικαιολογείται ο αντισημιτισμός τους), ανταπαντάει η ίδια μακάβρια αριθμητική του ξεριζωμού και των θανάτων. Αναλογικά, σε σύγκριση με τα υπόλοιπα κράτη που βρέθηκαν υπό γερμανική κατοχή, η γενοκτονία των εβραίων της ελλάδας (με ένα ποσοστό που υπερβαίνει το 70%) είναι μεταξύ των πρώτων σε έκταση. Μόνο η πολωνία είναι πιο πάνω στην κλίμακα (που είχε μετατραπεί σ’ ένα απέραντο σφαγείο χωρίς εξαιρέσεις και διακρίσεις) και τα βαλτικά κράτη λεττονία και λιθουανία, όπου ο ρατσισμός εναντίον των εβραίων ήταν βαθιά ριζωμένος στις τοπικές κοινωνίες.

Το ερώτημα προκύπτει αναπόφευκτα και δεν είναι το “πώς κατάφεραν οι έλληνες να σώσουν (μόνο) τόσους εβραίους” αλλά το πώς η συντριπτική πλειοψηφία των εβραίων κατέληξε στα χέρια των ναζί και τα κρεματόρια, τι έκανε η ντόπια ελληνική πλειοψηφία πριν φτάσει αυτή η στιγμή και πώς την εκμεταλλεύτηκε στη συνέχεια. Η εφαρμογή της ναζιστικής τελικής λύσης στην ελλάδα δεν ήταν το αποτέλεσμα κάποιας “ειδικής” μεταχείρισης (όσο κι αν ο χίμλερ προειδοποιούσε τον χίτλερ από το 1941 ότι η εβραϊκή κοινότητα της Θεσσαλονίκης αποτελεί “απειλή για την γερμανία”). Ήταν η σιωπηρή συνεργασία – όχι η ανοχή, ούτε η αδιαφορία, αλλά ο κυνικός υπολογισμός της ενδεχόμενης “ωφέλειας” και οι εσκεμμένες ενέργειες – που επέτρεψε στους ναζί να φέρουν σε πέρας την κτηνωδία με τέτοια “αποτελεσματικότητα”.

Και, παραδόξως για τις ελληνικές φαντασιώσεις περί αλληλεγγύης, όπου στην επικράτεια οι εβραϊκές κοινότητες ήταν μικρές και σε μεγάλο βαθμό ενσωματωμένες – άρα ανεκτές από τον κυρίαρχο εθνικό σχηματισμό – εκεί ήταν που αποτράπηκε έστω σε ένα βαθμό η ολοκληρωτική εξόντωση των εβραίων (κι όχι μόνο χάρη στην αλληλεγγύη του κομμουνιστικού αντάρτικου· κάποια συμβολή είχε και η ιταλική διοίκηση που είχε υπό τον έλεγχό της μεγάλο μέρος της χώρας και για τους δικούς της λόγους δεν συναινούσε στην εφαρμογή της τελικής λύσης). Αντίθετα στη Θεσσαλονίκη, εκεί που υπήρχε η μεγαλύτερη κοινότητα και το πιο χοντρό καρφί στο μάτι του ελληνικού εθνικισμού, οι εβραίοι πλήρωσαν το βαρύτερο τίμημα σε αίμα.

Τον Μάρτη του 1943 οι πενήντα-πέντε χιλιάδες εβραίοι της πόλης κλείστηκαν σε γκέτο· από το γκέτο-φυλακή που βρισκόταν δίπλα στον σιδηροδρομικό σταθμό τα τρένα άρχισαν να τους μεταφέρουν· μέσα σε λίγες ώρες από την άφιξή τους στο Άουσβιτς οι περισσότεροι είχαν θανατωθεί στους θαλάμους αερίων· μόλις πέντε χιλιάδες πρόλαβαν ζωντανοί το τέλος του πολέμου.

Οι προγραφές των θεσσαλονικιών εβραίων ξεκίνησαν τον Ιούλη του 1942. Στις αρχές του μήνα ο διοικητής του γερμανικού στρατού στη Θεσσαλονίκη έδωσε εντολή να παρουσιαστούν όλοι οι άντρες εβραίοι ηλικίας 18 ως 45 ετών προκειμένου να απογραφούν. Στην ανακοίνωση δεν αποκαλύπτονταν ο λόγος της απογραφής αλλά έγινε γνωστό ότι οι άντρες θα χρησιμοποιούνταν σε καταναγκαστικά έργα. Το Σάββατο 11 Ιούλη εννέα χιλιάδες εβραίοι είχαν στηθεί στην πλατεία Ελευθερίας, υπό στρατιωτική επίβλεψη, περιμένοντας να δηλώσουν τα ονόματά τους. Η διαδικασία κράτησε ώρες, αποτέλεσε “θέαμα” για ένα μεγάλο πλήθος που μαζεύτηκε για να “χαζέψει” κι εξελίχτηκε σε μια αποτρόπαια τελετή συλλογικού εξευτελισμού και προσβολών.

Αλλά αυτή η πρώτη ενέργεια που προμήνυε ξεκάθαρα όσα θα ακολουθούσαν, δεν ήταν αποκλειστικό αποτέλεσμα της ναζιστικής πολιτικής. Τις προηγούμενες μέρες ο κατοχικές αρχές είχαν αρχίσει να στρατολογούν εργάτες σε καταναγκαστικά έργα, πράγμα που είχε προκαλέσει μεγάλη ένταση στην πόλη. Προκειμένου να κατασιγαστούν οι αντιδράσεις ο έλληνας διοικητής της μακεδονίας εισηγήθηκε στην γερμανική διοίκηση να στρατολογηθούν εβραίοι, που μέχρι τότε, σύμφωνα με την εισήγηση, απολάμβαναν “προνόμια” σε σχέση με την υποχρεωτική εργασία. Στη βάση αυτή, τα γεγονότα της 11ης Ιούλη δείχνουν το πώς μεθοδεύτηκε στην Θεσσαλονίκη η τελική λύση: όχι μόνο με εντολές από το Βερολίνο, αλλά και σαν μια συνισταμένη των ναζιστικών σχεδίων και των εγχώριων βλέψεων.

Ύστερα από τέσσερις μήνες η εβραϊκή κοινότητα κατάφερε να πετύχει την απόλυση των αντρών από τα καταναγκαστικά έργα πληρώνοντας ένα υπέρογκο ποσό στις γερμανικές αρχές (που κατατέθηκε σε ελληνικές τράπεζες κι έμεινε στα χέρια των ελλήνων τραπεζιτών μετά το τέλος του πολέμου). Στις διαπραγματεύσεις οι έλληνες συνεργάτες των γερμανών επέμεναν να περιληφθεί στα ανταλλάγματα και η παραχώρηση στο δήμο του εβραϊκού νεκροταφείου, που κάλυπτε έκταση 350 στρεμμάτων και φιλοξενούσε εκατοντάδες χιλιάδες τάφους.

Στα μέσα Οκτώβρη οι ελληνικές αρχές ειδοποίησαν την εβραϊκή κοινότητα να σταματήσει κάθε χρήση του νεκροταφείου και να χτίσει δύο νέα στις παρυφές της πόλης· κάθε καθυστέρηση θα σήμαινε άμεση κατεδάφιση. Όταν ζητήθηκε μια παράταση μέχρι να τελειώσει ο χειμώνας, η απάντηση του δήμου ήταν να στείλει άμεσα 500 εργάτες που άρχισαν να καταστρέφουν τους τάφους, σκορπώντας λείψανα και στοιβάζοντας τις ταφόπλακες. Οι γερμανοί επωφελήθηκαν άμεσα κατάσχοντας ένα μέρος από τις πλάκες για στρώσιμο δρόμων (και την κατασκευή μιας πισίνας). Αλλά οι έλληνες, υπηρεσίες κι ιδιώτες, πλιατσικολόγησαν τα περισσότερα. Μέσα σε διάστημα λίγων εβδομάδων το νεκροταφείο είχε αφανιστεί, ενώ αυλές και μάντρες είχαν γεμίσει από ταφόπλακες για μελλοντικές οικοδομικές χρήσεις. Το έργο συνέχισαν οι τυμβωρύχοι που έσκαβαν τους τάφους αναζητώντας κοσμήματα και τιμαλφή (τα τρωκτικά συνέχισαν το άθλημα για χρόνια ακόμη). Στην καταστροφή αυτή, οι κατοχικές αρχές έδωσαν το πράσινο φως, αλλά ούτε η πρωτοβουλία, ούτε η εφαρμογή ήταν δικιά τους.

Μετά τον πόλεμο οι ελληνικές αρχές φρόντισαν να “ξεπλύνουν” την ξεφτίλα, κηρύσσοντας νόμιμη την απαλλοτρίωση κι ολοκλήρωσαν τον αφανισμό του νεκροταφείου θεμελιώνοντας στον ίδιο χώρο το Αριστοτέλειο πανεπιστήμιο….

Έγινε – και αθωώθηκε; (3)

Δευτέρα 28 Γενάρη. Τον επόμενο χρόνο η οργανωμένη εξόντωση των εβραίων της πόλης έφτασε στο οριστικό στάδιο και την τελική λύση. Τον Φλεβάρη δόθηκε εντολή να φορέσουν το κίτρινο αστέρι, να σημαδέψουν τα σπίτια και τα μαγαζιά τους και να μετακινηθούν όλοι σε δύο γκέτο. Δίπλα στον σταθμό των τρένων ο συνοικισμός Βαρόνου Χιρς μετατράπηκε σε στρατόπεδο-φυλακή και γύρω του υψώθηκαν ξύλινοι φράχτες και συρματοπλέγματα. Από τις τρεις εισόδους, η μία οδηγούσε κατευθείαν στον σταθμό.

Αντίστοιχες διαδικασίες, όχι ταυτόχρονα αλλά την ίδια περίοδο, είχαν ξεκινήσει και στις υπόλοιπες πόλεις όπου υπήρχαν κοινότητες εβραίων. Όμως οι αντιδράσεις και οι κινήσεις αλληλεγγύης, σε συνδυασμό με το μικρό μέγεθος των κοινοτήτων, περιόρισαν κάπως την πλήρη εφαρμογή των μέτρων. Στην Αθήνα σχεδόν οι μισοί διέφυγαν τον κίνδυνο, ενώ στην Ζάκυνθο δόθηκε καταφύγιο σε ολόκληρη την κοινότητα του νησιού που αριθμούσε όμως μόλις 270 ανθρώπους. Αντίθετα στη Θεσσαλονίκη, οι συνεχείς εκκλήσεις της κοινότητας προς τους φορείς, τις οργανώσεις και τους συλλόγους της πόλης απαντήθηκαν με μια επαίσχυντη αδιαφορία. Μόνο ο σύλλογος παλαιμάχων κινητοποιήθηκε οργανωμένα και τα μέλη του απειλήθηκαν με εκτελέσεις αν προχωρούσαν στις διαδηλώσεις που σχεδίαζαν…

Με το που εκτοπίστηκαν οι εβραίοι, ο όχλος ξέσπασε σε επιδρομές στ’ άδεια σπίτια και καταστήματα λεηλατώντας και ψάχνοντας για κρυμμένα τιμαλφή. Μέσα σε λίγες ώρες οι καταστροφές ήταν απερίγραπτες εξαιτίας του μανιασμένου πλήθους που ξήλωνε πλακάκια, γκρέμιζε τοίχους και διέλυε έπιπλα για να βρει τον “κρυμμένο θησαυρό”.

Ταυτόχρονα άρχισαν οι καταλήψεις των εγκαταλειμμένων κτηρίων και σχεδόν 11.000 κατοικίες πέρασαν στα χέρια άλλων. Οι κατοχικές αρχές από την μεριά τους, έχοντας την εμπειρία από άλλες χώρες, ήξεραν ότι αυτό το αχαλίνωτο πλιάτσικο ήταν αναποτελεσματικό, επειδή δεν άφηνε να οργανωθεί “σωστά” η διανομή στους “κατάλληλους” ανθρώπους κι επικίνδυνη, επειδή κατέλυε την δημόσια τάξη. Έτσι έδωσαν εντολή στην ελληνική διοίκηση μακεδονίας να συστήσει άμεσα ένα τμήμα που θα διαχειριζόταν τις εβραϊκές περιουσίες για λογαριασμό του ελληνικού κράτους. Η υπηρεσία διαχειρίσεως ισραηλιτικών περιουσιών έγινε ο επίσημος φορέας της τερατώδους αναδιανομής και το εργαλείο με το οποίο το ελληνικό κράτος, η αστική τάξη και οι λακέδες τους έγιναν συνεργοί στην γενοκτονία των θεσσαλονικιών εβραίων, ολοκληρώνοντας το έγκλημα.

Η υδιπ οργάνωσε το έργο της με μια αφάνταστη επιμέλεια και τυπικότητα. Όση κινητή περιουσία περισώθηκε μπήκε σε αποθήκες και καταγράφηκε λεπτομερώς. Συστήθηκαν δύο σώματα, απογραφέων και μεσεγγυούχων, όπου οι πρώτοι θα έφτιαχναν αναλυτικούς καταλόγους των υπαρχόντων σε κάθε κατάστημα, γραφείο κι εργοστάσιο, ενώ οι άλλοι θα “φρόντιζαν” τις περιουσίες των “αποδημούντων” (έτσι αναφέρονταν οι εβραίοι στα επίσημα κατάστιχα της υπηρεσίας). Αυτή η άθλια γραφειοκρατία που στήθηκε πάνω στους νεκρούς και η προσήλωση σε κάποιο δήθεν γράμμα των κανονισμών ήταν ένα θέατρο. Για το ελληνικό κράτος η επίφαση “κανονικότητας”, λες και οι αφανισμένοι είχαν χαθεί από “φυσικά αίτια”, ήταν ένα μέτρο κουκουλώματος της αθλιότητας.

Στην πραγματικότητα το όργιο απληστίας συνεχίστηκε ανεξέλεγκτα. Οι “απογραφείς” και οι “μεσεγγυούχοι” είχαν στήσει μηχανή υπεξαιρέσεων των πιο πολύτιμων υπαρχόντων. Έξω από την υδιπ υπήρχαν ουρές υποψηφίων για τα δύο σώματα κι ο κόσμος έβαζε λυτούς και δεμένους για να μην χάσει τέτοιο “κελεπούρι”. Ο εκνευρισμός ήταν μεγάλος όταν ο διορισμός αφορούσε κάποιο ταπεινό κατάστημα κι όχι επιχειρήσεις με περιουσία. Συμμορίες έσπαγαν καταστήματα και έβγαζαν στη μαύρη αγορά ότι έβρισκαν. Μέχρι και τα χαλάσματα των γκέτο πουλήθηκαν σε εργολάβους ως οικοδομικά υλικά. Φυσικά οι εκλεκτοί των ελληνικών αρχών κι οι συνεργάτες των κατοχικών δυνάμεων ήταν αυτοί που ευνοήθηκαν περισσότερο· η γενοκτονία αντάμειψε απλόχερα τους δωσίλογους, τους μαυραγορίτες, τους χαφιέδες και τους φασίστες.

Με την λήξη του πολέμου η νέα κυβέρνηση του ελληνικού κράτους αποκήρυξε όλα τα μέτρα των κατοχικών αρχών και κατά συνέπεια οι περιουσίες των εβραίων έπρεπε υποθετικά να επιστρέψουν στους νόμιμους κατόχους και τους κληρονόμους τους. Αλλά αυτά ήταν λόγια του αέρα, αφού ερχόταν σε σύγκρουση με τα συμφέροντα των ευεργετημένων από την λεηλασία κι όσους τους κάλυπταν. Μόνο τους λίγους μήνες που η Θεσσαλονίκη ήταν υπό τον έλεγχο του EAM έγιναν κάποιες πραγματικές προσπάθειες να εκδιωχθούν οι καταπατητές αλλά κι αυτές ήταν ελάχιστες. Οι “μεσεγγυούχοι”, φοβούμενοι ότι θα κατηγορηθούν για συνεργάτες, είχαν ήδη αρχίσει να πουλάνε σε τρίτους τις περιουσίες, αλλά οι φόβοι τους αποδείχτηκαν αβάσιμοι· το ελληνικό κράτος δεν είχε καμία απολύτως πρόθεση να αντιστρέψει την κατάσταση. Από την μία, ο “δωσιλογισμός” και η συνεργασία με τις κατοχικές δυνάμεις είχαν τέτοια έκταση που η αποκάλυψή της μόνο θα αποτελούσε παγκόσμιο σκάνδαλο για το ελληνικό κατεστημένο.

Πράγματι, το ελληνικό κράτος ήταν από τα πρώτα στην ευρώπη που σταμάτησε τις διώξεις των συνεργατών κι έδωσε αμνηστία. Από την άλλη, το ξεκλήρισμα των εβραίων ήταν αντικειμενικά σύμφωνο με τις ελληνικές εθνικιστικές επιδιώξεις για “ομογενοποίηση” του πληθυσμού κι απόλυτα συμβατό με τα συμφέροντα των ελλήνων αφεντικών που ήθελαν να “ξεμπλέξουν” με τους εβραίους ανταγωνιστές τους. Το πρόβλημα για το ελληνικό κράτος δεν ήταν πώς θα “επιστρέψει” τις περιουσίες και θα “τιμωρήσει” τους καταπατητές, αλλά πώς θα νομιμοποιήσει το έγκλημα και θα επικυρώσει το νέο status quo. Όπως και έγινε: οι λίγες διεκδικήσεις χάθηκαν σ’ ένα δικαστικό λαβύρινθο, δικαστές άρχισαν να αποφαίνονται ότι οι εβραίοι “εγκατέλειψαν” τις περιουσίες τους άρα δεν έχουν δικαιώματα, οι μεσεγγυούχοι σύστησαν επίσημο σύλλογο για την υπεράσπιση των συμφερόντων τους, ενώ το ’47 οι εφημερίδες ξεκίνησαν μεγάλης κλίμακας εκστρατεία ενάντια στις “υπερβολικές απαιτήσεις” των επιζησάντων. Η υπόθεση έκλεισε…

Έγινε – και αθωώθηκε; (4)

Δευτέρα 28 Γενάρη. Νομιμοποιείται ένα κράτος σαν το ελληνικό, με την ιστορική συνέχειά του και την θεσμική “αμνησία” του να εμφανίζεται σαν προσκυνητής της μνήμης των δολοφονημένων εβραίων; Δικαιούται όσο ακριβώς του το επιτρέπει η δολοφονική συμμαχία του με ένα άλλο κράτος, το ισραηλινό, που είναι ότι πιο αντισημιτικό θα μπορούσε να υπάρξει, και μάλιστα στο όνομα του Ολοκαυτώματος.

Είναι οι δύο όψεις του ίδιου ακριβώς νομίσματος. Και δεν είναι μόνο η Ιστορία σαν παρελθών χρόνος το πεδίο όπου το επιδεικνύουν. Αλλά και η Ιστορία εν τω γίγνεσθαι…

Κυρίως αυτή.

Όχι μόνο από μικρό ή από τρελό…

Παρασκευή 25 Γενάρη. Αν από μικρό ή από τρελό μαθαίνει κανείς την αλήθεια (και διαλέξτε σε μια κατηγορία ανήκουμε), να που υπάρχει μια περίπτωση να μάθει κανείς ψήγματά της από ειδικό!… Υποθέτουμε ότι έχετε παρακολουθήσει την άποψή μας εδώ για το “όνομά της…”.

Να λοιπόν τι έγραψε χτες, μεταξύ άλλων, στην καθεστωτική “καθημερινή”, ο Δημήτρης Κατσούδας (που διετέλεσε, μεταξύ άλλων, γ.γ. ευρωπαϊκών υποθέσεων του υπ.εξ. (2007 – 2009) και παλαιότερα πολιτικός σύμβουλος (1987 – 1991) του Κων/νου Μητσοτάκη – δεξιός δηλαδή ο άνθρωπος) κάτω απ’ τον τίτλο μια κριτική αποτίμηση της συμφωνίας ελλάδας – πγδμ (η ορθογραφία δική μας):

… Κατ’ αρχάς η μακρά ενταξιακή διαδικασία στην ε.ε. και το σταδιακό άνοιγμα κεφαλαίων δίνει την δυνατότητα στην ελλάδα σε βάθος χρόνου να ελέγχει αν τηρείται η συμφωνία ή όχι και, επιτέλους, να αρνηθεί τότε την ένταξη της πγδμ στην ε.ε. αν η συμφωνία παραβιάζεται. Η διαδικασία αυτή είναι πολυετής και στο μεταξύ οι πρόνοιες της συμφωνίας θα έχουν πιστεύω παγιωθεί στη συνείδηση του πληθυσμού της χώρας αυτής.

Τούτων λεχθέντων, δεν είναι και λίγα τα θετικά σημεία της συμφωνίας για όποιον κάνει τον κόπο να τη διαβάσει. Εν πρώτοις, και μόνο το γεγονός ότι ένα κράτος αλλάζει τη συνταγματική του ονομασία (καθώς και το ίδιο το σύνταγμά του), για πρώτη φορά στην παγκόσμια ιστορία, για να λύσει ένα ζήτημα με ένα όμορο κράτος, είναι ένα σημαντικότατο βήμα…

Δεν ξέρουμε ποιον απ’ τους δύο «δίνει» περισσότερο αυτός ο δεξιός ειδικός. Τον κυρ ρημαδοΚούλη που το παίζει «εθνοπατριωτικό όχι» στη συμφωνία των Πρεσπών, ή τον τενεκεδένιο που το παίζει «εθνικοπατριωτικό ναι»; Μάλλον, με τον τρόπο του, υποδεικνύει ότι τα «ναι» και τα «όχι» είναι για εσωτερική κατανάλωση… αφού η συμφωνία των Πρεσπών αποτελεί μια «το μη χείρον βέλτιστον» επιτυχία της ενιαίας «εθνικής γραμμής»…

Κρατείστε, λοιπόν, απ’ τα λεγόμενά του, οπωσδήποτε αυτό: «…για πρώτη φορά στην παγκόσμια ιστορία…» (έγινε εφικτη η συνταγματική αποικιοποίηση εν καιρώ ειρήνης). Και όλα τα υπόλοιπα, βέβαια, για τα «κεφάλαια της ένταξης» της βόρειας μακεδονίας στην ε.ε.

Είναι αυτά ένα «σημαντικότατο βήμα»; Γιατί όχι άλμα – για την ανθρωπότητα;

Και μια τρίτη μικρότερη

Πέμπτη 24 Γενάρη. Κατά τους ροζ κυβερνήτες η συμφωνία των Πρεσπών είναι … “αντι-ιμπεριαλιστική”! Έχουν την ίδια εθνικιστική άποψη για τον ιμπεριαλισμό όπως όλοι οι ιμπεριαλιστές: “αμυνόμαστε”. Αμύνονται μέσω της ελληνο-ισραηλινής στρατιωτικής συμμαχίας· αμύνονται μέσω της ελληνο-αιγυπτιακής στρατιωτικής συμμαχίας· αμύνονται όταν πλασσάρονται σαν (αντιτουρκικός) “πυλώνας σταθερότητας” στην ανατολική Μεσόγειο· και, φυσικά, αμύνονται μέσω της ελληνο-αμερικανικής στρατιωτικής συμμαχίας.

Μετά από τόση και τέτοια “εθνική άμυνα”, γιατί να μην ονομάζουν οι ροζ εκπρόσωποι του ελληνικού κράτους και κεφάλαιου “αντι-ιμπεριαλισμό” το ότι πέτυχαν να βάλουν χέρι στο σύνταγμα της (βόρειας) μακεδονίας;

Σιγά σιγά (ή γρήγορα) πολλαπλασιάζονται τα “αντι-ιμπεριαλιστικά” και “αντι-εθνικιστά” κράτη / αφεντικά! Πέρα απ’ τα υπόλοιπα αποικιοποιούν και αλλοτριώνουν τόσο πολύ τις λέξεις και τις έννοιες ώστε σε λίγο θα βγούμε στην παρανομία – μόνο και μόνο για να συνεννοηθούμε…

(Αλλά κι αυτό μέρος του παγκόσμιου πολέμου είναι…)

Η θεία Λίτσα καθαρίζει (θα το μάθει αργότερα…) 3

Τετάρτη 23 Γενάρη. Σε κάθε περίπτωση δεν έχει τίποτα το “αριστερό” το να λέει κάποιος “ναι μεν έχεις το δικαίωμα του αυτοπροσδιορισμού, ΑΛΛΑ…” …Αλλά θα σε «αυτοπροσδιορίσω» εγώ, και μάλιστα στο βασικό συντακτικό σου κείμενο: το σύνταγμά σου. Είναι ακροδεξιά στάση – κι ας σοκάρονται όλοι όσοι νομίζουν ότι η συμφωνία των Πρεσπών δείχνει την (τενεκεδένια) «αριστεροσύνη».

Η στάση μας (και στο χάρτινο Sarajevo και ως τώρα) ήταν πάντα ότι αυτό το κράτος λέγεται δημοκρατία της μακεδονίας – τελεία και παύλα. Αρνούμαστε να γίνουμε «νονοί», και φυσικά αρνούμαστε να νομιμοποιήσουμε τους ντόπιους «νονούς»… Οι σοσιαλδημοκράτες υπό τον Zaev αποδέχτηκαν τον ελληνικό εκβιασμό. Θα μπορούσαν να κάνουν αλλιώς; Ναι. Θα μπορούσαν να κάνουν τις αλλαγές που οι ίδιοι έκριναν σκόπιμες, χωρίς καμμία διαπραγμάτευση (εντός ή εκτός εισαγωγικών) με την Αθήνα. Και χωρίς καμία συμφωνία. Χωρίς να νομιμοποιήσουν δηλαδή, με τις υπογραφές τους, το «δικαίωμα λόγου» του ελληνικού ιμπεριαλισμού πάνω στο μακεδονικό σύνταγμα· κάτι που ίσως να είναι παγκόσμια πρωτοτυπία σε καιρούς ειρήνης… Ας το επαναλάβουμε για να το τονίσουμε: αν το μακεδονικό κοινοβούλιο έκανε τις ίδιες ακριβώς αλλαγές χωρίς “συμφωνία των Πρεσπών” η διαφορά θα ήταν στρατηγικής σημασίας. Δεν θα είχε κατοχυρωθεί η ελληνική δικαιοδοσία πάνω στο μακεδονικό σύνταγμα…

Εν πάσει περιπτώσει δέχτηκαν τον εκβιασμό. Και επέτρεψαν στο ελληνικό κράτος (με τις ευλογίες και της ε.ε. και του νατο) να έχει λόγο σ’ αυτό το σύνταγμα… Προσέξτε, όμως, τι πολιτικό προηγούμενο έχει δημιουργηθεί τώρα: κάθε φορά που το (βορειο)μακεδονικό σύνταγμα θα αναθεωρείται (κι αυτό συμβαίνει φυσιολογικά, ανά τακτά διαστήματα, σε όλα τα συντάγματα) οι έλληνες, θείες Λίτσες και μη, θα πετάγονται απ’ τις καρέκλες τους, απαιτώντας να επιβλέπουν την αναθέωρηση – μπας και… Θα ζητούν μεταφράσεις, θα ζητούν ξανά έγγραφες διαβεβαιώσεις… Κι αυτό επειδή, πέρα απ’ αυτήν καθεαυτή την συμφωνία των Πρεσπών, νομιμοποιήθηκε μέσω αυτής το «δικαίωμα επιτήρησης» της Αθήνας πάνω στον συνταγματικό / κρατικό σκελετό των Σκοπίων… Θα λέγαμε: εδώ κατοχυρώνεται ένα είδος «συνταγματικής αποικιοποίησης»!!!

Σε συνέχεια, λοιπόν, με όσα γράφαμε χτες: να γιατί το «ναι» και το «όχι» έχουν μια μεγάλη, κοινή, εθνικιστική / ιμπεριαλιστική βάση. Και να γιατί το δίλημμα «ναι ή όχι;» είναι παγίδα, παγίδα διανοητική και πολιτική, για λογαριασμό της εντόπιας εξουσίας.

(Φυσικά το ξέρουμε: είμαστε περιθωριακοί…)

Γλυστρήματα στο Λονδίνο

Τετάρτη 23 Γενάρη. Ήταν θέμα χρόνου η φιλολοφία και οι φαντασιώσεις υπέρ του brexit να κουτουλήσουν πάνω σε πραγματικότητες, τις οποίες οι brexiters ψηφοφόροι (που εξακολουθούν να απολαμβάνουν τιμών σαν λογικοί ενήλικες…) είχαν αγνοήσει. Αυτό που έχει αρχίσει να τρώει, σα σαράκι, την βρετανική έπαρση λέγεται «βόρεια ιρλανδία».

Η «συμφωνία της καλής Παρασκευής» του 1998, ανάμεσα στο Λονδίνο, τους εθνικιστές της βόρειας ιρλανδίας, τους καθολικούς βορειοϊρλανδούς και τις ένοπλες οργανώσεις τους (ira, inla) και το Δουβλίνο, μία συμφωνία που επιτεύχθηκε και χάρη στις πιέσεις των αμερικάνων δημοκρατικών (κυβέρνηση Κλίντον) όπου το ιρλανδικό λόμπι έχει αρκετή δύναμη, εκείνη η συμφωνία λοιπόν τέλειωσε έναν πόλεμο πολλών δεκαετιών (και πάνω από 3000 νεκρών)· με πολύ αίμα. (Αυτοί που λένε ότι παλαιστίνιοι και εβραίοι δεν μπορούν να συμβιώσουν ειρηνικά σ’ ένα ενιαίο, δημοκρατικό κράτος, λόγω του αίματος που έχει προηγηθεί είναι, απλά, εντελώς άσχετοι από ιστορικές γνώσεις…)

Ήταν βασικό στοιχείο της «συμφωνίας της καλής Παρασκευής» ότι τα σύνορα, τα μπλόκα και οι έλεγχοι ανάμεσα στην ιρλανδία και την βόρεια ιρλανδία καταργήθηκαν. Ήταν απλό: και το Δουβλίνο και το Λονδίνο ανήκαν στην ε.ε….

Τώρα, στο παραένα, απ’ την απόφαση του ’16 «φεύγουμε απ’ την ε.ε.» έχει μείνει ένα «φεύγουμε» που τρακάρει πάνω σ’ εκείνη την συμφωνία – και την ιστορία. Αν το βρετανικό κράτος ξαναβάλει σύνορα (με ότι αυτά συνεπάγονται) με τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη, θα πρέπει να επανέλθουν και τα σύνορα που χωρίζουν την ιρλανδία απ’ την βόρεια ιρλανδία. Αν, πάλι, η κατάσταση μείνει ως έχει, που θα μπουν τα τελωνεία στην εμπορευματική κίνηση ιρλανδία – αγγλία; Στα αγγλικά λιμάνια; Θα είναι σαν η βόρεια ιρλανδία να ενσωματώνεται οικονομικά στο ιρλανδικό κράτος.

Δεν είναι σπαζοκεφαλιά. Καμμία απάντηση σ’ αυτό το ερώτημα δεν είναι «λογική». Το μόνο λογικό, χωρίς δημαγωγία, είναι να καταλάβουν οι brexiters ότι κάνουν λάθος. Όμως εδώ ακριβώς αρχίζει το εθνικιστικό πάρτυ. Οι πιο φανατικοί υποστηρικτές του brexit και των «σκληρών συνόρων» (οπαδοί, επιπλέον, της «εξόδου μαλλικούβαρα», χωρίς συμφωνία) έχουν αρχίσει να μουρμουρίζουν ή και να υπονοούν ότι δεν θα έχουν κανένα πρόβλημα αν η «συμφωνία της καλής Παρασκευής» ακυρωθεί πρακτικά. Τι σημαίνει αυτό; Ότι ελπίζουν πως θα καταστείλουν πολύ αποτελεσματικά οποιαδήποτε αντίδραση των καθολικών της βόρειας ιρλανδίας (που, πέρα απ’ τα υπόλοιπα, ψήφισαν μαζικά υπέρ της παραμονής στην ε.ε.)…

Όταν πάρεις λάθος τραίνο κάθε σταθμός είναι λάθος! Μια βόμβα που έσκασε το περασμένο Σάββατο στο Londonderry (δεύτερη σε μέγεθος πόλη της βόρειας ιρλανδίας) δεν είχε συνέπειες αφού είχε προηγηθεί τηλεφώνημα – αλλά θα έπρεπε να θυμίσει μερικά πράγματα. Όχι μόνο τι υπέστη το αγγλικό κράτος απ’ την ένοπλη εξέγερση των βορειο-ιρλανδών. Αλλά και το ότι δεν είναι φρόνιμο να κουρντίζεις ένα ελατήριο κατά βούληση: θα σπάσει και θα πεταχτεί στα μάτια σου…

(φωτογραφίες: Πάνω, η στιγμή της έκρηξης της μάλλον προειδοποιητικής βόμβας στο Londonderry.

Κάτω,  στο Bogside, μια γειτονιά της πόλης, οι αναμνήσεις του αντιαποικιοκρατικού αγώνα έχουν γίνει τοιχογραφίες· δεν έχουν θαφτεί. Η συγκεκριμένη αναφέρεται στην “ματωμένη Κυριακή”, δηλαδή στη σφαγή διαδηλωτών που έκανε ο αγγλικός στρατός στην ίδια πόλη, σ’ αυτή τη γειτονιά, στις 30 Γενάρη του 1972.

Αν η τοιχογραφία θυμίζει Παλαιστίνη δεν είναι τυχαίο. Και δεν είναι μυστικό: το ισραηλινό απαρτχάιντ καθεστώς έμαθε πολλά απ’ τις τακτικές του αγγλικού στρατού στη βόρεια ιρλανδία…)

Ο κυρ Παντελής

Τετάρτη 23 Γενάρη. Επίμονες έρευνες από δώ και από κει επιχειρούν να περιγράψουν τεκμηριωμένα (δηλαδή, λίγο πολύ “επιστημονικά”) τι χαρακτηριστικά έχει αυτό το υποκείμενο που στην αγγλία είναι “έξω απ’ την ε.ε.”, και αλλού έχει παραλλαγές της ίδιας βασικής τάσης. Αλλά η καθημερινή εμπειρία είναι από μόνη της διαφωτιστική.

Θα έπρεπε η ελληνική αργκώ να δανείσει έναν όρο της, αν βρισκόταν η σωστή μετάφραση σε άλλες γλώσσες. Είναι βιοπαλαιστές. “Βιοπαλαιστής” μπορεί να είναι ένας μισθωτός, ένας εργάτης, που ξεκολιάζεται για σκατά λεφτά. “Βιοπαλαιστής” είναι, όμως, και ένας μαγαζάτορας της γειτονιάς που εισπράτει το ξεκόλιασμα των γειτόνων / πελατών του σαν πεσμένο τζίρο. “Βιοπαλαιστής” είναι, ακόμα, ένας generation τάδε, που ήταν σίγουρος ότι θα γίνει αφεντικό του εαυτού του, αλλά έχει ξεπέσει στα επιδόματα, σε σεμινάρια, και στην γκρίνια.

Υπάρχουν μερικές σταθερές που ενώνουν τους κοκκινόσβερκους υποστηρικτές του ψόφιου κουναβιού με τα κίτρινα γιλέκα, με τους έλληνες αγανακτισμένους και τους ψηφοφόρους του Orban. Η πρώτη είναι η μικροαστική εφαρμογή του νεοφιλελεύθερου δόγματος «είσαι ο κόσμος». Πράγματι είναι ο καθένας τους «ο κόσμος», αλλά ένας κόσμος απλός, με απλά σύμβολα και εύκολη πρόσληψη. Ένας κόσμος fast food / junk food. Οι ψηφόφοροι, για παράδειγμα, του brexit εξακολουθούν να μην ξέρουν πολλά γι’ αυτό (και τους ξεπερνάει κατά πολύ το κοινοβουλευτικό δράμα της κυρα May) εκτός απ’ το εξής, στα όρια της φαντασίωσης: «μάλλον θα είναι καλύτερα τα πράγματα έτσι»… Χωρίς παραπάνω εξηγήσεις.

Η ιδιωτικοποίηση των πάντων και, κατά συνέπεια, η αυτάρκεια και η αυταρέσκεια του ατομικού, εγωϊκού «έτσι νομίζω» προικισμένου με μια επιθετική κατάφαση στον Εαυτό, έχει κι άλλα χαρακτηριστικά. Για παράδειγμα, αυτοί οι λευκοί, πρωτοκοσμικοί έκπτωτοι, στηρίζονται όσο γίνεται στις σχέσεις συγγένειας ή/και γειτονίας· και είναι αδιάλλακτα εχθρικοί σε οτιδήποτε «ξένο» που θα μπορούσε να αλλάξει έστω και λίγο τις ασφαλείς ρουτίνες στα γύρω οικοδομικά τετράγωνα. Γι’ αυτό είναι ρατσιστές (κατά των μεταναστών και όχι μόνο) ακόμα κι αν δεν έχουν δει ούτε έναν στη ζωή τους: τους αρκούν οι εικόνες με τις κατάφορτες βάρκες ή τα πλήθη που πεζοπορούν. Είναι απειλή εισβολής στην σταθεροποιημένη (και συχνά δύσκολη) καθημερινότητά τους όπως θα ήταν η φάρσα του Orson Welles για την εισβολή των εξωγήινων – ακόμα κι αν δεν είχαν δει ούτε allien νύχι. Μ’ άλλα λόγια: από επιλογή (και όχι από ανάγκη) είναι συντηρητικοί, με την κυριολεκτική σημασία της λέξης «συντήρηση»: διατήρηση της μικροκλίμακας των πραγμάτων ως έχει.

Επιπλέον απολαμβάνουν τις εντυπώσεις που τους απευθύνονται, στο βαθμό που παίζουν πάνω στο δίπολο μηδαμινότητα / μεγαλείο. Είναι ταυτόχρονα απαθείς και ευσυγκίνητοι. Έχουν απόλυτη εμπιστοσύνη στην ιδέα (και στις αρμοδιότητες) της μορφής κράτος, αλλά είναι δύσπιστοι αν δεν την βρίσκουν ικανοποιητικά πατερναλιστική. Μπορούν να νοιώσουν λύπηση για κάτι που τους φαίνεται κοντινό, αλλά «κοντινό» είναι μόνο ό,τι ταιριάζει με τους στενούς κώδικές τους. Ταξιδεύουν σε φτηνά, οργανωμένα γκρουπ τουρισμού, αλλά βλέπουν μόνο τα υποδεικνυόμενα σύμβολα της τουριστικής βιομηχανίας – και πάντως όχι έναν κόσμο που τους είναι εξ ορισμού ξένος – και τέτοιος θα μείνει.

Δεν πρόκειται για καινούργιες κοινωνικές φιγούρες! Είναι οι global, post modern «βιοπαλαιστές», έντιμοι σε γενικές γραμμές, χωρίς να βγάζουν λεφτά με ουρά, χωρίς καμιά καούρα για το πως παράγεται το ρύζι και η βενζίνη τους (μόνο για τις τιμές τους αλλά τότε τι πάει να πει «μόνο»;), χωρίς καμιά καούρα για το πως παράγονται οι εντυπώσεις που τους απευθύνονται και τους κολακεύουν… Είναι η «αγαθιάρικη» μικροαστική μάζα των κοινωνιών του Θεάματος, που τόσο έχει ανάγκη το σύστημα – και ταυτόχρονα του παραπονιέται για εγκατάλειψη…

(Αν τους πεις ότι είναι αιχμάλωτοι θα σε μισήσουν. Δεν θέλουν να απελευθερωθούν. Να ανταμειφθούν θέλουν…)

Ανάληψη ευθύνης

Τρίτη 22 Γενάρη. Δεν άργησε: το ελληνικό βαθύ κράτος ανέλαβε την ευθύνη για την δολοφονία της 4 χρόνων Zainab Fadil, μέσα απ’ την φιλοκυβερνητική καθεστωτική «εφημερίδα των συντακτών». Κάτω απ’ τον τίτλο «νεκρό προσφυγόπουλο σε επιχείρηση αποτροπής ανοικτά της Σάμου» στις 16/1 η εφημερίδα παρουσίασε δύο διαφορετικές (και αλληλοαναιρούμενες) εκδοχές, με ολοφάνερο στόχο να «καθαρίσουν» οι έλληνες λιμενόμπατσοι απ’ το έγκλημα.

Στην μία εκδοχή (που λάνσαρε μια νορβηγική μκο καταγραφής ονόματι aegean boat report), έγινε …επίθεση δύο κουκουλοφόρων σε βάρκα με πρόσφυγες, με αποτέλεσμα τον θάνατο ενός τετράχρονου…. Αυτή ήταν η εκδοχή «τα φαντάσματα του Αιγαίου φταίνε…» Εδώ και χρόνια κυκλοφορούν τέτοια «φαντάσματα», αλλά κανένας κρατικός υπάλληλος δεν ξέρει ποιοί είναι κάτω απ’ τις κουκούλες. Μπορεί να είναι και εξωγήινοι, οπότε καλύτερα να μην ανακατεύεται το ελλαδιστάν…

Η άλλη εκδοχή ήταν του αρχηγείου των λιμενόμπατσων. Σ’ αυτήν, όχι μόνο δεν υπήρξαν ποτέ «κουκουλοφόροι» (… στην περιοχή καθ’ όλη τη διάρκεια του περιστατικού παρέμειναν πλησίον της οριογραμμής πλωτό περιπολικό του λιμενικού σώματος καθώς και κοινοτικό μέσο δύναμης frontex), αλλά τους πρόσφυγες τους έσωσε η τουρκική ακτοφυλακή, (… χωρίς να δηλωθεί στις ελληνικές αρχές αγνοούμενος). Συνεπώς, σύμφωνα μ’ αυτήν την εκδοχή (επίσημη εκδοχή “αποτροπής”…), είτε δεν πνίγηκε καμία Zainab, είτε πνίγηκε με ευθύνη της τουρκικής ακτοφυλακής…

Κανονικά θα έπρεπε εκπρόσωποι των δύο εκδοχών να συναντηθούν και να συμφωνήσουν τίνος το παραμύθι είναι καλύτερο. Επιπλέον, αν η “εφημερίδα των συντακτών” δεν ήταν τόσο φιλοκυβερνητική και τόσο καθεστωτική, θα αρνούνταν να πνίξει δεύτερη φορά την Zainab Fadil, αυτή τη φορά μέσα σε κύματα αντικρουόμενων ψεμμάτων, έτσι ώστε οι καταναλωτές / αναγνώστες της να πάνε ήσυχοι παρακάτω, μ’ ένα τςςςς…

Εκεί, ακριβώς, εντοπίζουμε την επίσημη ανάληψη της ευθύνης απ’ το ελληνικό παρακράτος: στην ταυτόχρονη προβολή δύο εντελώς αντίθετων μεταξύ τους «σεναρίων» αθώωσης των ελληνο-λιμενόμπατσων.

Αθώωση μέσω της βιαστικής και πρόχειρα οργανωμένης πρόσκλησης σύγχισης λέγεται αυτό. Άρα, με αντεστραμμένο τρόπο, παραδοχή της ενοχής…

(φωτογραφία: Στον «διάλογο» στο social μήντιο, όταν ένας χρήστης κατηγορεί τη νορβηγική μκο ότι ξεπλένει τους έλληνες λιμενόμπατσους, η εν λόγω απαντάει ότι «δεν έχει στοιχεία για την εθνικότητα» των κουκουλοφόρων… Εννοώντας ότι οι καταγγελίες του πατέρα της Zainab δεν είναι άξιες λόγου…

Μην το πείτε ρατσισμό. Πείτε το «τεκμήριο της αιώνιας αθώωτητας» – για τους δολοφόνους).

Δημαγωγία undercover

Τρίτη 22 Γενάρη. Η ρητορική του “γνήσιου όχι” (στην συμφωνία των Πρεσπών) έχει πολλά μέσα στη διάθεσή της, και τα αξιοποιεί. Αν μας αφορά είναι επειδή καλλιεργεί συστηματικά την διάλυση της λογικής. Έτσι ώστε να μοστράρει σαν “επαναστατική αλήθεια” όχι απλά την απόρριψη της συμφωνίας αλλά έναν στραμπουληγμένο “συλλογισμό” που είναι, από πολλές απόψεις, άλλη μια έκφανση του Παραδείγματος της εξαφάνισης της ανταγωνιστικής, εργατικής κριτικής.

Ποιος είναι αυτός ο “συλλογισμός”; Ότι ναι μεν (μετά την συμφωνία) η βόρεια μακεδονία δεν θα απειλεί τα ελληνικά εθνικά συμφέροντα και την επικράτεια (αφού σχεδόν δεν έχει στρατό) αλλά, εντασόμενη στο νατο μπορεί κάποια στιγμή να γίνει υποχείριο των αμερικάνων. Και να τα απειλήσει αυτά (τα ελληνικά εθνικά συμφέροντα και την επικράτεια) σαν proxy της Ουάσιγκτον!

Το ότι αυτά τα λένε οι ίδιοι που καταγγέλουν (σωστά) την σφικτή συμμαχία Αθήνας και Ουάσιγκτον (πολύ πιο σφικτή απ’ την όποια μεταξύ Σκοπίων και Ουάσιγκτον) ας σημειωθεί στο περιθώριο του συλλογισμού. Το κύριο ερώτημα, χάρη της λογικής και τίποτα άλλο, είναι το εξής: για ποιους σατανικούς λόγους η βόρεια μακεδονία, αν δεν έμπαινε στο νατο, και έμενε αιώνια μια καταραμένη και αδέσποτη που-γου-δου-μου όπως μέχρι προχτές, δεν θα μπορούσε να γίνει proxy της Ουάσιγκτον; Ή, διατυπωμένο αλλιώς: ποια είναι η διαφορά μεταξύ «νατο» και «όχι νατο» στους όποιους αμερικανικούς ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς;

Δεν υπάρχει απάντηση. Δεν υπάρχει επειδή δεν μπορεί να υπάρξει! Ακόμα και η πιο επιπόλαιη ματιά στον κόσμο θα ήταν αρκετή για να δείξει ότι εδώ και χρόνια ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός ΔΕΝ δρα μέσω του νατο, παρά μόνο σε πολύ συγκεκριμένες περιπτώσεις, αν το νατο είναι μια βολική φόρμουλα· όχι, όμως, και απαραίτητη. Γενικά δρα «μονομερώς» με ad hoc «πρόθυμους» συμμάχους….

Ο συλλογισμός του «γνήσιου όχι» είναι, επιεικώς, προσβλητικός της νοημοσύνης. Αυτό δεν σημαίνει ότι είναι άχρηστος. Μάλλον το αντίθετο. Αν κάποιοι προσπαθούν να συγκεντρώσουν την προσοχή σε κάτι παράλογο, είναι επειδή θέλουν να κρύψουν κάτι λογικό. Αν κάποιοι πουλάνε «αντιιμπεριαλισμό» πάνω σε παρανοϊκές βάσεις είναι επειδή θέλουν να κρύψουν κάτι. Τι είναι αυτό;

Αφενός η οργανική συμμετοχή τους στους πραγματικούς ελληνικούς ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς και τις ανάλογες ιδεολογίες. Απ’ τον αντι-τουρκισμό ως τον (συν)έλεγχο της ανατολικής Μεσογείου. Αφετέρου η διακριτική (;) υποστήριξή τους (δια της σιωπής ή δια της ευκαιριακής / εκτονωτικής «αντίδρασης»… αυτά είναι παλιά κόλπα…) στις «εκτός νατο» ελληνικές συμμαχίες.

Προφανώς είμαστε περιθωριακοί με τα μυαλά που έχουμε. Αλλά δεν κάνουμε λάθος!