Tag: ιδεολογία

Η διαλεκτική της (αυτο)καταστροφής 2

Πέμπτη 23 Ιούλη. Οπωσδήποτε τέτοιες θέσεις θεωρούνται “πλειοψηφικά” ακατανόητες. Έως μάταιες. (Λυπούμαστε, αλλά έχουμε υπάρξει υπερβολικά έντιμοι, έγκαιροι, ακριβείς – και δωρεάν… Κάνουμε το καλύτερο – κι αυτό θα έπρεπε να κάνει ο καθένας, χωρίς να αποφεύγει τον κόπο!).

Βρισκόμαστε, λοιπόν, στην ιστορική φάση όπου τα αφεντικά θέλουν και μπορούν να κεφαλαιοποιήσουν για λογαριασμό τους αυτήν την μαζική (και υπόγεια) ατομική αυτοκαταστροφή, την αυτο-καταστροφή του Εαυτού – Κεφάλαιο, το λίπασμα που μάζεψαν τα 40 χρόνια ιδεολογικής και ηθικής ηγεμονίας του νεοφιλελευθερισμού! Είναι το πέρασμα απ’ την διάχυτη, γενικευμένη, “μικρομοριακή” Εγω-ιστική αυτοκαταστροφή, στην “μακρομοριακή” συγκέντρωση των ξεπεσμένων και ξεπέσιμων, των υποτιμημένων και υποτιμήσιμων “ανθρώπινων παγίων”, της “γυμνής ζωής” που παρατήρησε ο Agamben (και την κεντρική διαχείρισή τους) για λογαριασμό του βιο-πληροφορικο-ασφαλίτικου συμπλέγματος. Σ’ αυτό το πέρασμα όλες οι πλευρές της ατομικής (και εν τέλει της γενικής) υγείας, δηλαδή η φυσική, η συναισθηματική και η διανοητική πλευρά, μπαίνουν πάνω στον πάγκο του χασάπη.

Είναι γι’ αυτό το λόγο που η υγιεινιστική τρομοεκστρατεία γίνεται με τον τρόπο που καταλαβαίνουμε; Ναι. Δεν υπονοούμε κάποια “συνωμοσία”! Υποδεικνύουμε τον καπιταλιστικό ντετερμινισμό· την “πειθαρχία” ενός συστήματος πειθάρχησης· την “αυστηρότητα” δηλαδή με την οποία γίνονται οι καπιταλιστικές μεταβάσεις, οι Αλλαγές Παραδείγματος στην εκμετάλλευση και στον έλεγχο: στηριγμένες σε ήδη υπαρκτές, ήδη διαμορφωμένες προϋποθέσεις· και πάντα δια της βίας…

Τρία και όχι ένα τα σκέλη αυτής της εκστρατείας. Η τρομοκράτηση / δημιουργική καταστροφή / κεφαλαιοποίηση της φυσικής έννοιας της “υγείας / αρρώστιας” (: covid-19 σ’ αυτή τη φάση)· η διανοητική καταστροφή / κεφαλαιοποίηση (: η μαζική παραγωγή της παράνοιας)· η συναισθηματική / ηθική καταστροφή / κεφαλαιοποίηση (: η μοιραλατρεία, η παραίτηση, οι φοβίες…). Μαζί και ταυτόχρονα…

Η “νέα κανονικότητα” (οφείλει να είναι· τα αφεντικά θέλουν να είναι) post-human…

Τώρα απέναντι σ’ αυτόν τον σύνθετο (αλλά όχι ανεξήγητο) εχθρό πρέπει να διαμορφώσουμε την ανταγωνιστική, εργατική στάση μας. Δύσκολο, αλλά όχι αδύνατο: διαθέτουμε βασικά εργαλεία, ήδη πραγματοποιημένη αναλυτική / πολιτική δουλειά πολλών χρόνων, και την αποδεδειγμένη αξία της εργατικής κριτικής τώρα.

Χρειάζεται όμως, ακόμα, η ανάδειξη και η ανάλυση ορισμένων «κρυφών» αλλά καίριων πλευρών της τρομοδιαχείρισης του κοινωνικού εργοστάσιου.

Βορειοανατολικότερα της Σύρτης 2

Τετάρτη 22 Ιούλη. Τα ντόπια καραβανοεπιτελεία αυτά τα καταλαβαίνουν – ξαναϋποθέτουμε… Και το βαθύ ελληνικό κράτος επίσης, όποιο γκουβέρνο κι αν κάνει τις δημόσιες σχέσεις του. Μετά την παταγώδη αποτυχία του στο λιβυκό πεδίο μάχης, οι “ειδικοί” καθόλου δεν αγνοούν ότι η θάλασσα και ο αέρας (διεθνούς χρήσης έτσι κι αλλιώς) νοτιότερα του 35ου μεσημβρινού έχουν γίνει “Λαμία – Βόλος” για το τουρκικό πεντάγωνο.

Εν τω μεταξύ προσπαθούν, με τον χοντροκομμένα γελοίο τρόπο που συνηθίζεται εδώ και χρόνια απ’ τα αφεντικά του ελληνικού ιμπεριαλισμού, να πουλήσουν κάποια εκδούλευση στον φίλο και αδελφό σφαγέα Sisi. Μπας και συμφωνήσει σε μια οριοθέτηση αοζ (η πρόταση της Άγκυρας προς το Κάιρο είναι καλύτερη!). Παρότι το ελλαδιστάν δεν έχει κι ούτε πρόκειται ποτέ να αποκτήσει στρατιωτική ισχύ τέτοια που να μπορεί στ’ αλήθεια να αμφισβητήσει την τουρκική στην ευρύτερη περιοχή (αυτό είναι καλό για όλους μας!) παριστάνει τώρα το θιγμένο και το «ετοιμοπόλεμο»… μπας και στάξει η ουρά του γαϊδάρου νότια του Καστελόριζου… Θα βγάλει και ο Sisi τα (γαλλικής κατασκευής) mistral του να κόψουν βόλτες μπροστά απ’ την Αλεξάνδρεια; Η ασταμάτητη μηχανή έχει πάντα τις αμφιβολίες της για το αν είναι πράγματι δικά του αυτά τα πλοία… (Μια άλλη ιστορία…). Πέρα απ’ αυτό όμως δεν ενδείκνυνται για ναυμαχίες – ούτε καν εικονικές.

Συνεπώς, την ώρα που ο αδελφός Sisi κάνει τον ψευτοτσαμπουκά κατά της Άγκυρας (του Sarraj) στη λιβύη, το ελλαδιστάν έχει την ιδέα να κάνει τον ψευτοτσαμπουκά και πάλι κατά της Άγκυρας … στα ντόπια δελτία ειδήσεων! Το ρημαδογκουβέρνο κτίζει εύκολα την πάγια αντιτουρκική «εθνική ενότητα», αφού άλλωστε και το εθνικιστικό τσούρμο της Κουμουνδούρου συνεχίζει να ονειρεύεται ότι είναι αναβίωση του παλιού, καλού πασοκ. Ο παγκόσμιας εμβέλειας τενεκεδένιος (πρώην πρωθ….) με το ζόρι κρατιέται για να μην φωνάξει «βυθίσατε το Oruc Reis!»… O καϋμένος…

Και μετά, το ίδιο ρημαδογκουβέρνο, θα θέλει να «αναδιαρθρώσει» το ελληνικό κράτος / κεφάλαιο!!! Δεν θα είναι, δηλαδή, γεωπολιτικά προσοδικό πια όπως εδώ και 190 χρόνια;

Χα!

Η “αγιασοφιά” και η σουπιά: κοίτα ποιος μιλάει!

Παρασκευή 17 Ιούλη. Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία μπορεί να θυμούνται τον μιναρέ στο μικρό τζαμί στο Μοναστηράκι. Οι νεώτεροι απλά μπορούν να προσέξουν ένα ολοκαίνουργιο καμπαναριό (στη θέση του ισοπεδωμένου μιναρέ…) δίπλα από ένα σαφέστατα πολύ παλιό κτίριο (πάντα για το μικρό τζαμί στο Μοναστηράκι μιλάμε). Οι παλιότεροι μπορεί να θυμούνται το τουρκολίμανο. Επί εθνοσοσιαλιστικού πασοκ έγινε μικρολίμανο. (Το πασαλιμάνι λέγεται ακόμα έτσι, αν και το επίσημο όνομα είναι ζέα. Επίσης τα τουρκοβούνια έτσι λέγονται, αν και το επίσημο όνομα είναι αττικό άλσος). Οι παλιότεροι μπορεί να θυμούνται τα κουτιά απ’ τα σπίρτα το 1982 (κρατικό μονοπώλιο) με την μια πλευρά τους να προπαγανδίζει 60 χρόνια χωρίς μικρασία… Οι νεώτεροι πιθανόν να ξέρουν ότι οι οριτζινάλ φασίστες μιλάνε για «χαμένες πατρίδες»…

Με δύο κουβέντες ο ελληνικός εθνο-φασισμός είναι τόσο πολύ συνυφασμένος με την διακομματική εθνική αλήθεια, τα μυαλά είναι τόσο ποτισμένα από δαύτον, ώστε δεν υπάρχει ούτε μία περίπτωση στο εκατομμύριο να βρει κανείς λογική άκρη σ’ αυτό το κουβάρι. Η μαζική διπολική διαταραχή της ελληνικής εθνικής ιδεολογίας (μοναδική στον κόσμο!!) δεν αντιμετωπίζεται εύκολα· και σίγουρα όχι μέσα στην εθνική επικράτεια. Είτε αφορά την οθωμανική /μουσουλμανική, είτε την σλαβική, είτε την αλβανική / αρβανίτικη, είτε την βλάχικη, είτε την σλαβομακεδονική, είτε την εβραϊκή πλευρά της ιστορίας αυτής της άκρης της βαλκανικής χερσονήσου, κάθε τι είναι είτε απαγορευμένο είτε ψίθυρος.

Κι έτσι, ένα κράτος που καταδικάζεται απ’ τα ευρωπαϊκά δικαστήρια μόνιμα για την βία κατά εθνοτικών μειονοτήτων και των στοιχειωδών δικαιωμάτων τους (γλώσσα, έθιμα…)· ένα κράτος που απαγορεύει πάντα στους σλαβομακεδόνες που έφυγαν μετά την ήττα του εμφυλίου να πάρουν πίσω τα σπίτια τους, που στέκουν ακόμα καμμένα ερείπια πάνω απ’ τη Φλώρινα και ως τις Πρέσπες, κουνάει το δάκτυλο (μαζί με τους πιστούς υπηκόους του) στο τουρκικό καθεστώς … για την «αγιασοφιά»… και τον «παγκόσμιο πολιτισμό» (τον οποίο έχει/ουν πατόκορφα χεσμένο)!! Άραγε όλοι αυτοί οι πύρινοι υπερασπιστές του «παγκόσμιου πολιτισμού» μπορούν να υποδείξουν ένα τζαμί κανονικό και λειτουργικό ή ένα μουσουλμανικό νεκροταφείο σ’ όλη την επικράτεια εκτός Θράκης (όπου οι διεθνείς συνθήκες ανάγκασαν το ελλαδιστάν σε συμβιβασμούς), ε; Όχι. Το ελλαδιστάν έχει μόνο ό,τι δεν χάλασαν οι χριστιανοί απ’ την κλασσική περίοδο· κάποια ρωμαϊκά – και άφθονες βυζαντικές εκκλησίες. Άλλη ιστορία δεν έχει: μόνο ό,τι προβλέπεται και επιτρέπεται απ’ την κατασκευή του Παπαρηγόπουλου!

Ένας νοτιοκύπριος δημοσιογράφος, ο Κώστας Κωνσταντίνου, έγραψε στις 13 του μήνα ένα άρθρο στον νοτιοκυπριακό «πολίτη», με τίτλο Τι απέγιναν αλήθεια τα τζαμιά της Ελλάδας; Καλή ερώτηση! Μεταφέρουμε κάποια αποσπάσματα.

Το ζήτημα της τουρκικής πρόκλησης στο καθεστώς της Αγίας Σοφίας ανοίγει – ή τουλάχιστον θα έπρεπε – κι ένα θέμα ταμπού στην Ελλάδα, το οποίο όμως είναι εκ των ων ουκ άνευ για την ιστορική αλήθεια.

Αφορά τον σεβασμό τον οποίο το ελληνικό κράτος επέδειξε έναντι των οθωμανικών μνημείων και ειδικά των τζαμιών από τις αρχές του περασμένου αιώνα μέχρι και σχεδόν στις μέρες μας που, πλέον, η μεγάλη πλειονότητα – όσων από τα μνημεία αυτά διασώθηκαν – συντηρείται με ευρωπαϊκά και άλλα κονδύλια και προστίθεται και στο τουριστικό προϊόν της Ελλάδας.

… Το «Αλκαζάρ» της Θεσσαλονίκης, είναι το πιο κλασικό παράδειγμα. Τo Χαμζάρ Μπέη Τζαμί, όπως είναι το πραγματικό του όνομα, ο αρχαιότερος ισλαμικός ευκτήριος οίκος που χτίστηκε στη Θεσσαλονίκη (το 1467 μ.Χ) είναι πια ένα αναπαλαιωμένο στολίδι ισλαμικής αρχιτεκτονικής στην πόλη. Μέχρι πριν από δύο δεκαετίες όμως και επί αρκετές δεκαετίες πριν, το σπουδαίο αυτό τέμενος ήταν… σινεμά, το «Αλκαζάρ», κάτι που είχε συμβεί και με άλλα τεμένη. Και μάλιστα, για αρκετά χρόνια, πριν κλείσει, ο ιερός αυτός χώρος χρησιμοποιείτο ως σινεμά πορνό με τους θαμώνες να αυνανίζονται εντός του.

Πόσα τέτοια μνημεία διασώθηκαν; Το ελληνικό κράτος δεν είπε ποτέ. Τα όσα γνωρίζουμε οφείλονται στον Αναστάσιο Ορλάνδο, διευθυντή Αναστήλωσης στο διάστημα 1916 – 1958, ο οποίος κατέβαλε υπεράνθρωπες προσπάθειες για την καταγραφή και τη διάσωση τους χωρίς όμως συχνά να το κατορθώσει.

… Από τη δεκαετία του ’20 είχε αρχίσει το κύμα των καταστροφών, αφού το νεοσύστατο κράτος προσπαθούσε να εξαλείψει και με αυτό τον τρόπο την οθωμανική ταυτότητα στο έδαφός του. Ενδεικτικό είναι το παράδειγμα τής Φλώρινας όπου, το 1926, με εντολή των Αρχών κατεδαφίστηκαν τα πέντε από τα επτά τζαμιά της πόλης.

… Εκεί όπου τα τζαμιά δεν κατεδαφίζονταν, συνήθως οι Αρχές γκρέμιζαν ή έκοβαν τους μιναρέδες οι οποίοι θεωρούνταν ανεπιθύμητο θρησκευτικό σύμβολο, παρά την ύπαρξη μουσουλμάνων Ελλήνων υπηκόων. Ο υπουργός Συγκοινωνιών της κυβέρνησης Βενιζέλου (1917 – 1922), Αλέξανδρος Παπαναστασίου, είχε καταθέσει τη μάλλον μοναχική του αντίδραση γραπτώς, καταγγέλλοντας την κατεδάφιση των μιναρέδων. «Είναι εθνικόν κτήμα, έχουν αξία και πρέπει να μένουν σεβαστά», έγραψε ματαίως.

Κάποια, όπως το Μολλά Τζαμί στη Δράμα, ισοπεδώνονται. Άλλα, όπως το Τζαμί το Ιμπραήμ Πασά στην Καβάλα μετατρέπονται σε εκκλησίες, πλέον η Εκκλησία του Αγίου Νικολάου.

… Στις δεκαετίες μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο η καταστροφή των πολύτιμων οθωμανικών κτισμάτων, εντάθηκε στο όνομα της «ανάπτυξης». Τμηματικά ή εν όλω, κτίσματα διαλύονται και είτε αλλάζει η μορφή τους είτε κατεδαφίζονται ολοκληρωτικά για να ανεγερθούν κτήρια.

Η Αρχαιολογική Υπηρεσία μάχεται ενάντια σε τοπικές αντιλήψεις οι οποίες συνδέουν τα οθωμανικά κτίσματα και τον πολιτισμό με τις διώξεις του τουρκικού κράτους κατά των Ρωμιών και συχνά καταφέρνει να διασώσει τα τζαμιά, έστω και μέσω της ανοχής της βεβήλωσής τους για άλλες χρήσεις, από γραφεία του δημοσίου και αποθήκες μέχρι συνεργεία κ.ά.. Μερικά τζαμιά, στην Ξάνθη, τη Μυτιλήνη και αλλού καταστρέφονται από εμπρησμούς σε διαφορετικές δεκαετίες.

… Υπάρχουν βέβαια και οι περιπτώσεις – και δεν είναι λίγες – όπου τέτοια μνημεία μετατρέπονται σε χώρους που αν μη τι άλλο δεν παραβιάζουν τόσο το χαρακτήρα τους, όπως μουσεία και βιβλιοθήκες. Η καταστροφή όμως, δυστυχώς, αυξάνεται κατά πολύ με το Πραξικόπημα του 1967 και τη δικτατορία, η οποία ρίχνοντας νερό στο εθνικιστικό μίσος κατεδαφίζει αρκετά ακόμα. Ανάμεσά τους και το τζαμί Βαλιντέ του Ηρακλείου (1971), το οποίο πέρα από σπουδαίο οθωμανικό κτίσμα, ήταν και σημαντικό ενετικό μνημείο αφού προηγουμένως ήταν ο Ναός τους Σωτήρος.

…

(φωτογραφία: Το Χαμζάρ Μπέη στη Σαλονίκη, τότε που ήταν Αλκαζάρ και τσοντάδικο… Δεν ξέρουμε αν είχε και καράτε…)

Οι «πολλές πραγματικότητες» 1

Δευτέρα 13 Ιούλη. Έχουμε υποδείξει ξανά και ξανά από εδώ την συστηματική πλαστογράφηση της πραγματικότητας, όχι από λούμπεν «συνωμοσιολόγους» αλλά απ’ τα κράτη, τους ειδικούς και τους δημαγωγούς τους. Η υγιεινιστική τρομοεκστρατεία είχε και έχει πολύ απ’ αυτήν την εκστρατεία. Αποδίδαμε (και αποδίδουμε) ως ένα βαθμό αυτήν την διαδικασία στις τεχνικές δυνατότητες της 3ης και της 4ης βιομηχανικής καπιταλιστικής επανάστασης.

Να όμως που δεν πρόκειται για κάτι εντελώς καινούργιο – στον πυρήνα του… Να που η διάλυση, η υπονόμευση, η «ανασυναρμολόγηση» της πραγματικότητας για μαζική χρήση έχει μεν σχέση με τα τεχνικά μέσα (προπαγάνδας) κάθε καπιταλιστικής φάσης· έχει όμως άμεση και σχέση με την συγκρότηση ολοκληρωτικών μηχανισμών εξουσίας…

Στο blog dangerfew! θα μπορούσε κάποιος να διαβάσει πριν 3 χρόνια αυτήν την υπενθύμιση (ευχαριστούμε την Π. για την αποστολή). Σε μεγάλο μέρος της μοιάζει σα να γράφτηκε χτες· κι όμως γράφτηκε πριν 77 χρόνια, το 1943, απ’ τον George Orwell, στο Ξανακοιτώντας τον Ισπανικό Εμφύλιο. Ιδού λοιπόν:

«Από νωρίς στη ζωή μου είχα καταλάβει πως οι εφημερίδες δεν μεταδίδουν ποτέ σωστά τα γεγονότα, αλλά στην Ισπανία είδα για πρώτη μου φορά να γράφονται ρεπορτάζ που δεν είχαν καμιά σχέση με τα γεγονότα, ούτε καν με την έννοια του συνηθισμένου ψέματος. Είδα στις εφημερίδες ρεπορτάζ για εντελώς ανύπαρκτες ‘‘μεγάλες μάχες’’, ενώ την ίδια στιγμή δεν έλεγαν λέξη για γεγονότα στα οποία είχαν σκοτωθεί εκατοντάδες άνθρωποι. Είδα να συκοφαντούν αποκαλώντας ‘‘δειλούς’’ στρατιώτες που είχαν πολεμήσει με γενναιότητα, ενώ άλλους, που δεν είχαν ρίξει ούτε μια ντουφεκιά, να τους εξυμνούν σαν ήρωες ανύπαρκτων θριάμβων. Είδα τις εφημερίδες του Λονδίνου να μοσχοπουλούν αυτά τα ψέμματα και διανοούμενους να υψώνουν συγκινησιακούς πύργους πάνω σε γεγονότα που δεν συνέβησαν ποτέ. (…)

Αυτό το πράγμα με τρομάζει, διότι μου δίνει την αίσθηση ότι η ίδια η έννοια της αντικειμενικής αλήθειας σβήνει από τον κόσμο. Τρέμω στην ιδέα ότι όλα αυτά τα ψέμματα κι οι συκοφαντίες μπορεί να περάσουν στην ιστορία. Πώς θα γραφτεί άραγε η ιστορία του Ισπανικού πολέμου; (…)

Γνωρίζω καλά πως είναι πια της μόδας να θεωρείται, ότι είναι ψέμματα τα περισσότερα από όσα έχουν γραφτεί για την Ιστορία. Δεν έχω πρόβλημα να δεχτώ ότι, πράγματι, η γραπτή Ιστορία κατά κύριο λόγο είναι μεροληπτική και βρίθει αναληθειών. Όμως η εποχή μας έχει εγκαταλείψει την ίδια την ιδέα ότι η Ιστορία μπορεί να γραφτεί αμερόληπτα και με σεβασμό στην αλήθεια.

Στο παρελθόν, οι άνθρωποι έγραφαν συνειδητά ψέμματα ή, χωρίς να το καταλαβαίνουν, χρωμάτιζαν μεροληπτικά αυτά που έγραφαν· ή πάλι αγωνίζονταν να εντοπίσουν και να γράψουν την αλήθεια, γνωρίζοντας καλά ότι μπορεί να κάνουν πολλά σφάλματα. Σε κάθε περίπτωση όμως, πίστευαν ότι ‘‘τα πραγματικά γεγονότα’’ υπήρξαν και ότι θα μπορούσε κανείς, αν ήθελε, να τα ανακαλύψει. (…)

Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της ναζιστικής θεωρίας είναι ακριβώς ότι αρνείται πως υπάρχει ‘‘η αλήθεια’’. Κατ’ αυτήν δεν υπάρχει ‘‘η επιστήμη’’· υπάρχει μόνο ‘‘η Γερμανική επιστήμη’’, ‘‘η Εβραϊκή επιστήμη’’, κ.ο.κ. Σε αυτό το είδος σκέψης, το ‘‘αντικειμενικό’’ είναι ένας εφιαλτικός κόσμος, όπου ο Ηγέτης, ή κάποια κυρίαρχη κλίκα, δεν ελέγχει μόνο το μέλλον αλλά και το παρελθόν. Αν ο Ηγέτης πει ότι το τάδε γεγονός ‘‘δεν συνέβη ποτέ’’, ε τότε δεν συνέβη! Αν πει ότι ‘‘δυο και δυο κάνουν πέντε’’, ε τότε κάνουν πέντε.

Αυτό με τρομάζει πολύ περισσότερο από τις βόμβες – κι από αυτά που έζησα τα τελευταία χρόνια σας διαβεβαιώνω ότι δεν το λέω ελαφρά τη καρδία.»

Το ότι η τωρινή εποχή βρωμάει ολοκληρωτισμό, ίδιας δομικής καταγωγής με τις ιστορικές του εκδοχές, με μικρές μόνο διαφορές ως προς την εικονογράφησή του, το καταλαβαίνουν όσοι δεν κοιτάνε το είδωλό τους στους καθρέφτες. Μια διαφορά (;) είναι ίσως στο τι θεωρείται “επιστήμη”: επιστήμη είναι ΜΟΝΟ αυτό που φέρνει κέρδη στα αφεντικά. Κέρδη οικονομικά, κέρδη ελέγχου…

Δεν είναι θέμα ιδεολογίας· όχι, τουλάχιστον, κατ’ αρχήν. Είναι θέμα πελατείας.

Ούτε σοφία ούτε αγία!

Σάββατο 11 Ιούλη. Τόσο αντί-θεη που είναι η ασταμάτητη μηχανή δεν μπορεί να πιάσει τον παλμό της κάθε θείας Λίτσας: όσο αργεί να ξεπαγώσει ο μαρμαρωμένος βασιλιάς τόσο οι «μογγόλοι» προχωρούν… Τάχουν τέτοια προβλήματα οι αντί-θεοι: δεν μπορούν να καταλάβουν τις διαφορές ανάμεσα στις παρτίδες θρησκευτικού οπίου…

Παρόλα αυτά η ασταμάτητη μηχανή κοιτάει τα facts. Τα ιστορικά γεγονότα. Τα οποία έχουν ως εξής. Ένας εφοπλιστής (μέλος του κλαμπ του νο 1 εθνικού κεφάλαιου) βρίσκει τρόπο και αποφασίζει να κτίσει μια «αγιασοφιά» στο λεκανοπέδιο. Στη Ν. Φιλαδέλφεια. (Για την ασταμάτητη μηχανή πρόκειται απλά για το κίτρινο τζαμί!). Ο καταραμένος «σουλτάνος» το μαθαίνει, και σχολιάζει «Μπα, αποκλείεται… Ο δήμαρχος και η επιτροπή πολιτών ‘για την προστασία και του τελευταίου δέντρου’ δεν θα τον αφήσουν»… Ο εφοπλιστής όμως καταφέρνει να ξεπεράσει τα εμπόδια και βάζει στο οικόπεδο τις μπουλντόζες. Ο καταραμένος «σουλτάνος», πρώην πετυχημένος δήμαρχος Istanbul (κρυφοαεκτζής ή κρυφοπαοκτζής δηλαδή…), λέει μ’ όλη του την απαισοδοξία: «Καλά, γιαπί θα μείνει!» Παρόλα αυτά η περιφέρεια χρηματοδοτεί την «αγιασοφιά», και τα μπετά σηκώνονται. Ο σουλτάνος σχολιάζει «Καλάαααα…».

Ε, όταν το έργο έφτασε στην «υπογειοποίηση» του πατριάρχη Κων/νου, που στον καιρό του ήταν «ανταλλάξιμος», το σκέφτηκε απο ‘δω, το σκέφτηκε από ‘κει ο καταραμένος «σουλτάνος», και είπε: ε, αφού τελικά φτιάχνουν καινούργια «αγιασοφιά» πάει να πει ότι δεν την χρειάζονται την παλιά!!! (Δυο «αγιασοφιές»; Σα να λέμε δυο πύργοι του Άιφελ; Πέφτει κατακόρυφα η τιμή!!) Κι έτσι προχώρησε αυτή η υπόθεση.

Καταλαβαίνετε τι έγινε; Το τραγικό λάθος βρίσκεται στη Ν. Φιλαδέλφεια!!! Τους έφαγε τους έλληνες θείες Λίτσες η πλεονεξία!!!! Ενώ εμείς που απ’ την αρχή νοιώσαμε το «κίτρινο τζαμί» είμασταν – πάντα μιλώντας για τα «εθνικά συμφέροντα» – σωστοί! Πρώτον, επειδή ποτέ δεν απαρνηθήκαμε τον χαρακτηρισμό «χανούμια» – τιμή μας και καμάρι μας! Δεύτερον, επειδή ξέρουμε την πολεοδομία της «Πόλης», αναγνωρίζουμε το μπλε τζαμί – δεν το ξέρετε; Είναι ακριβώς δίπλα στην «αγιασοφιά», και είναι ταυτόχρονα τουριστικός προορισμός και τζαμί. Τρίτον, επειδή δεν μπορούμε να φανταστούμε χριστιανική εκκλησία που να πηγαίνει σύννεφο – απ’ τους «πιστούς» – η χριστοπαναγία και τα λοιπά σεξιστικά… Τέταρτο: Επί 600 χρόνια τζαμί ήταν η παραδοσιακή «αγιασοφιά»· με τις αγιογραφίες της, με τα όλα της – τους μιναρέδες γύρω γύρω δεν τους βλέπει κανείς; Τι μύγες τσίμπησαν τώρα τους φύλακες των μνημείων που γκρέμισαν τον μιναρέ στο μικρό τζαμί της πλατείας στο Μοναστηράκι και φύτεψαν στη θέση του καμπαναριό; Ε;

Πέμπτο και τελευταίο: είστε σίγουροι ότι αυτή η παλιά «αγιασοφιά» ήταν ποτέ πράγματι χριστιανική εκκλησία και μόνο; Η ασταμάτητη μηχανή έχει την βεβαιότητα ότι πρακτικά επρόκειτο για τράπεζα, όπως άλλωστε συνέβαινε με αντίστοιχα μαγαζιά σ’ όλο τον χριστιανικό κόσμο, τουλάχιστον μέχρις ότου η τραπεζική αναπτυχθεί ανεξάρτητα. Πιο συγκεκριμένα η «αγιασοφιά» μάζευε το χρυσάφι απ’ τους πιστούς και το δάνειζε στο παλάτι – με «τόκο» την αναγνώριση στο παπαδαριό διαφόρων δικαιωμάτων και μέρους της εξουσίας… Όχι;

(φωτογραφία πάνω: Πιο κίτρινο δεν γίνεται!! Οι τέσσερεις μιναρέδες υψώνονται διακριτικά γύρω απ’ το mosque σ’ αυτή την ονειρική απεικόνιση. Εκεί που το κράτος δείλιαζε, το ελληνικό κεφάλαιο αποφάσισε να κλείσει στόματα. Στη Ν. Φιλαδέλφεια φτιάχνεται στο μεγαλύτερο τζαμί στην άκρη της βαλκανικής χερσονήσου, χωρητικότητας 30.000 πιστών και βάλε!!! Μέχρι και Μέκκα το λες! “Αγία” όχι – μπορεί να γίνεται κόλαση εκεί…

φωτογραφία κάτω: Μακάρι να ήταν έτσι η αίθουσα οδηγιών του προπονητή στο κίτρινο τζαμί. Δυστυχώς τέτοια προχωρημένη αισθητική / αρχιτεκτονική έχουν μόνο τα τζαμιά στη γερμανία…)

Είναι ο πόλεμος φίλε! (Σημείωση για την πραγματικότητα…)

Παρασκευή 10 Ιούλη. Όσες / όσοι έχουν φτάσει ως εδώ προσεκτικά θα έχουν διαπιστώσει ότι περάσαμε απ’ το «βαρετό» κάποιων στοιχείων στο «επικίνδυνο» κάποιων διαπιστώσεων για την λειτουργία του συστήματος αποπλάνησης. Διαπιστώνουμε, δηλαδή, ότι η τρομοεκστρατεία δεν έχει καμμία έγνοια να εξηγήσει ή να δικαιολογήσει τα δήθεν «επιχειρήματά» της – απλά προελαύνει, ανοίγοντας τον δρόμο / τρόμο μέσω του carpet bombing. Αδιάλλακτα και ωμά: έτσι είναι (με τον covid-19) επειδή έτσι λέμε ΕΜΕΙΣ. Εσείς; Αν διαφωνείτε είστε απλά σκουπίδια, που θα τα καθαρίσουμε αργά ή γρήγορα.

Τα πράγματα είναι ακόμα χειρότερα. Και οι προσπάθειές μας να προειδοποιήσουμε έγκαιρα έχουν πέσει στο κενό. (Σιγά μην είχαν καλύτερη “τύχη”!!!) Η αδιαλλαξία της εξουσίας (και η διατήρηση ενός φαντάσματος «διαλόγου» μόνο για εκτόνωση, μέσω μήντια) είναι σύμφυτη με την έναρξη του 4ου παγκόσμιου πολέμου, στις αρχές των ‘00s. Πολλοί πριν οι υποτελείς υιοθετήσουν αυτήν την αδιαλλαξία (στα social media) παριστάνοντας, αυτοί οι λούμπεν, το ότι έχουν γνώση / εξουσία· πριν η ένωση των φίλων της καραντίνας στις εθνικές και στις διεθνικές εκδοχές της συγχρονιστεί σαν 5η φάλαγγα με τις ανάγκες της αναδιάρθρωσης του κοινωνικού, σε στιγμή κάθε άλλο παρά «ανύποπτη», το πράγμα είχε ξεκαθαριστεί – απ’ την μεριά των εξουσιαστών. Και αφορούσε τα πάντα!

Στο (χάρτινο) Sarajevo νο 14, τον Ιούλη του 2007 (ποιός άραγε να θυμάται;) κάτω απ’ τον τίτλο: είναι τα ερείπια μέρος της πραγματικότητας; γράφαμε:

O αξιωματούχος μου είπε ότι τύποι του είδους μου «ανήκουν σ’ αυτό που αποκαλούμε κόσμος – βασισμένος – στην – πραγματικότητα», τον οποίο περιέγραψε σαν αποτελούμενο από ανθρώπους «που πιστεύουν ότι οι λύσεις προκύπτουν απ’ την συνετή μελέτη της πραγματικότητας όπως αυτή εμφανίζεται μπροστά μας». Συμφώνησα και μουρμούρισα κάτι για τις αρχές του διαφωτισμού και του εμπειρισμού. Mε έκοψε. «Aλλά ο κόσμος δεν δουλεύει πλέον έτσι» συνέχισε. «Tώρα είμαστε αυτοκρατορία, κι όταν δρούμε δημιουργούμε την δική μας πραγματικότητα. Kαι την ώρα που εσείς μελετάτε αυτήν την πραγματικότητα που δημιουργήσαμε – όσο πιο συνετά μπορείτε – ξαναδρούμε, δημιουργώντας νέες πραγματικότητες, τις οποίες επίσης μπορείτε να μελετήσετε, κι έτσι προχωράνε τα πράγματα. Eίμαστε πρωταγωνιστές της ιστορίας …. και εσείς, όλοι εσείς, έχετε μείνει πίσω να μελετάτε αυτά που κάνουμε».
New York Times Magazine, Oκτώβριος του 2004

Nα λοιπόν που δεν θα έπρεπε να κατηγορήσει κανείς τους εγκέφαλους της Oυάσιγκτον για έλλειψη φιλοσοφικού βάθους! Tα πιο πάνω είναι κουβέντες κάποιου (ανώνυμου….) υψηλόβαθμου αμερικάνου αξιωματούχου προς τον δημοσιογράφο Ron Suskind. Kι εκφράζουν με συμπυκνωμένο τρόπο αυτό που θα ονομάζαμε ο βολονταρισμός της δύναμης. Δηλαδή: «είμαι ο απόλυτος κυρίαρχος, και πραγματικότητα είναι αυτό που εγώ θέλω – δεν υπάρχει άλλη πραγματικότητα πέρα απ’ τα έργα μου».

Mπορεί επίσης κάποιος να μιλήσει για παρανοϊκό παραλήρημα μεγαλείου. Tο «δεν υπάρχει πραγματικότητα πέρα από εκείνη που δημιουργώ» θα ταίριαζε γάντι σε οποιονδήποτε περιδιάβαινε τους δρόμους με το χέρι στη γνωστή θέση, φωνασκώντας πως είναι ο Mέγας Nαπολέων.

Σε κάθε περίπτωση η σιγουριά του αμερικάνου αξιωματούχου (έστω, το 2004) δείχνει ένα βασικό σημείο του ιδεολογικού μαγνητικού βορρά στην πλανητική πολιτική των ηπα. Eίναι οι ιδέες εκείνου που πιστεύει πως είναι ο μόνος πρωταγωνιστής της ιστορίας, ο μόνος κατασκευαστής της· ότι η ιστορία είναι παράσταση για έναν ρόλο· και πως αυτή η παράσταση εξελίσσεται «ακτιβιστικά». Aυτός ο πρωταγωνιστής – της – ιστορίας (η αυτοκρατορία της Oυάσιγκτον) κατασκευάζει τα γεγονότα, αλλά κατασκευάζει και τις αντιληπτικές δυνατότητες όσων παρατηρούν αυτά τα γεγονότα. Kατασκευάζει τον κόσμο, κατασκευάζει τα λόγια και τις εικόνες που μπορούν να κάνουν νοητό αυτόν τον κόσμο, κατασκευάζει το περιβάλλον της σύνεσης με την οποία μπορεί να μελετηθεί εκ των υστέρων η κάθε κατασκευή και το κάθε έργο. Kι εν τω μεταξύ έχει ξεκινήσει κιόλας για τον επόμενο γύρο, για τις νέες πραγματικότητες. Aνειρήνευτος ο πρωταγωνιστής – της – ιστορίας αναμετριέται όχι μόνο με ασήμαντους αντιπάλους αλλά κυρίως με τον ίδιο του τον εαυτό: ποτέ δεν θα γίνει μια στατική (θα ήθελε να πει ο αξιωματούχος) και ποτέ δεν θα είναι μια οριστική πραγματικότητα. Δεν είναι «το τέλος της ιστορίας» το πεπρωμένο της κυριαρχίας· είναι η αέναη ανα-κατασκευή της…

Ακριβώς εδώ βρισκόμαστε πάντα, εν έτει 2020: η διαρκής (ανα)κατασκευή της πραγματικότητας για την υγεία (που είναι, το επαναλαμβάνουμε, όχι μόνο άμεση εμπειρία αλλά, όλο περισσότερο το αντίθετο: πολιτική κατηγορία του κεφάλαιου που ανακατασκευάζει τις εμπειρίες….) – αυτό συμβαίνει γύρω μας…

Καταλαβαίνετε;

Χέζουν οι αρκούδες στο δάσος; (2)

Δευτέρα 6 Ιούλη. Η εξελισσόμενη υγιεινιστική τρομοεκστρατεία με σημαία τον covid-19, αποτελεί σημείο εκτόξευσης για διαδικασίες που ωρίμαζαν επί δεκαετίες. Όχι μόνο σε ότι αφορά την «βιομηχανία υγείας», αλλά οπωσδήποτε με κέντρο αυτήν. Πρόκειται για διαδικασίες αναδιάταξης της ισχύος στο εσωτερικό του καπιταλισμού (συσχετισμοί δύναμης ανάμεσα σε διαφορετικούς καπιταλιστικούς κλάδους) και ταυτόχρονα διαδικασίες γενικής Αλλαγής (καπιταλιστικού) Παραδείγματος και όξυνσης του ενδοκαπιταλιστικού διακρατικού ανταγωνισμού…

Σ’ αυτήν την σύνθετη και υψηλής έντασης έφοδο εμφανίζονται σκόρπιες αντιδράσεις. Επιμέρους μεν, αλλά χαρακτηριστικές και χρήσιμες για την κατανόηση της πραγματικότητας. Για παράδειγμα στις 24 Ιούνη δημοσιεύτηκε στην εβδομαδιαία επιθέωρηση british medical journal μια δισέλιδη επιστολή με τίτλο «εμπορική επιρροή στην υγεία: απ’ την διαφάνεια στην ανεξαρτησία». Οι 4 υπογράφοντες ίσως ανήκουν σε μια κατηγορία έντιμων ειδικών που δίνουν αυτή την στιγμή μάχες οπισθοφυλακών. Απ’ την άλλη μεριά (για να μην είμαστε απόλυτα απαισιόδοξοι) μπορεί (και κυρίως: πρέπει) να δημιουργηθούν ευρύτερες ανταγωνιστικές στάσεις και απόψεις απ’ τα κάτω βάζοντας στο στόχαστρο όλο αυτό το βιο-πληροφορικο-ασφαλίτικο σύμπλεγμα.

Να μερικά ενδιαφέροντα αποσπάσματα απ’ αυτό το κείμενο (οι τονισμοί δικοί μας):

Αν και η πανδημία του covid-19 προκάλεσε κύματα ανθρώπινης συμπάθειας, ανάδειξε επίσης τα σημάδια της ανθυγιεινής εμπορικής επίδρασης. Αυτή την εβδομάδα η BMJ δημοσίευσε μια αρχική λίστα με υπογραφές που καλούν σε δράση για να μειωθεί η εμπορική επιρροή πάνω στο πως προκύπτουν και χρησιμοποιούνται οι αποδείξεις σε ζητήματα υγείας (www.bmj.com/commercial-influence-call-to-action). Στους υπογράφοντες περιλαμβάνονται καθηγητές, δικηγόροι ασθενών, γιατροί νοσοκομείων και ερευνητές που θέλουν την απελευθέρωση της παραγωγής των υπηρεσιών υγείας, της ιατρικής εκπαίδευσης και των κλινικών πρακτικών απ’ τα εμπορικά συμφέροντα.

Προηγούμενες έρευνες της BMJ έχουν δείξει συστημική αδυναμία στον έλεγχο των φαρμάκων, των συσκευών και των διαγνωστικών τεστ, και η εμπειρία με τον covid-19 μπορεί να αποδειχθεί άλλο ένα σοβαρό παράδειγμα αυτού του προβλήματος. Ο στατιστικολόγος John Deeks, που ερευνά τα στοιχεία σχετικά με την αξιοπιστία των τεστ covid-19, έχει εκφράσει σοβαρές ανησυχίες για το ότι οι τρέχοντες ρυθμιστικοί μηχανισμοί για τα τεστ είναι ευάλωτοι στα εμπορικά συμφέροντα. Για παράδειγμα, η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου επικαλέστηκε την «εμπορική εμπιστευτικότητα» για να δικαιολογήσει ότι έκρυψε τα ονόματα 9 τεστ αντισωμάτων για τον covid-19, τα οποία προέκυψε ότι δεν είχαν ακρίβεια. Οι κατασκευαστές των τεστ αντισωμάτων δεν επιτρέπεται να κάνουν κάθος ισχυρισμούς, αλλά τεστ που γίνονται δεκτά στην ευρώπη δεν χρειάζεται να δουλεύουν σωστά….

Η αξιοπιστία των διαγνωστικών τεστ (και ο μεγάλος αριθμός των “ψευδώς θετικών” αποτελεσμάτων που βγάζουν) δεν είναι δευτερεύον ζήτημα όταν α) όσοι εντοπίζονται “θετικοί” υποχρεώνονται σε κατ’ οίκον εγκλεισμό για τουλάχιστον 2 βδομάδες, και β) πάνω στην αριθμητική των “κρουσμάτων” (και της “αύξησής” τους…) στηρίζεται η τρέχουσα 2η φάση της τρομοεκστρατείας. Οι εταιρείες θέλουν να πουλάνε τεστ, βγάζουν λεφτά. Τα κράτη που τα αγοράζουν όμως (πληρώνοντας…) συνεχίζουν να επιδιώκουν μια “δημιουργική λογιστική”, που τώρα δεν αφορά την “κοινή δεξαμενή θανάτου”, αφορά όμως την τεχνητή διόγκωση των θετικών διαγνώσεων…

Το δάσος με ή χωρίς αρκούδες…

Δευτέρα 6 Ιούλη. Δεν πρέπει η σκέψη να εστιάσει αποκλειστικά στην Gilead. Δεν πρόκειται για μια αμαρτωλή σ’ ένα οικοτροφείο αγνότητας… Η περίπτωσή της, μία ανάμεσα σε αρκετές άλλες που βρίσκονται σε εξέλιξη, είναι κλειδί: ανοίγει μια πόρτα στην επίγνωση όχι μόνο του τι πρόκειται να συμβεί, αλλά – κι αυτό το θεωρούμε στρατηγικής σημασίας – του τι συνέβη ήδη, απ’ την περασμένη άνοιξη και μετά. Έχουμε αναφερθεί εδώ στις τακτικές της εκβιασμένης ζήτησης («υπηρεσιών φροντίδας υγείας»), μια γνωστή και μελετημένη (αν και, δυστυχώς, κυρίως πανεπιστημιακά…) τακτική των ανάλογων βιομηχανιών. Έτσι ώστε θα ήταν αρκετή η λογική συνεπαγωγή: αν οι «σωτήρες της υγείας» είναι ικανοί και έτοιμοι να πουλήσουν φύκια (ή και δηλητήρια) για μεταξωτές κορδέλες, δεν ήταν άραγε ικανοί και διατεθειμένοι να κάνουν την τρίχα τριχιά έτσι ώστε να δημιουργήσουν την απαραίτητη καταναλωτική προϋπόθεση για τα κέρδη τους, την απαραίτητη ζήτηση, την αναγκαία συναίνεση, δηλαδή τον τρόμο (του θανάτου);

Όμως το ζήτημα είναι πιο σύνθετο. Το υγιεινιστικό πραξικόπημα έχει κρίσιμα χαρακτηριστικά που το τοποθετούν σε «ανώτερη θέση» σε σχέση, ας πούμε, με το ασφαλίτικο πραξικόπημα, αυτό που έβγαλε μπροστά και έκανε παιχνίδι με τους «τζιχαντιστές τρομοκράτες» απ’ το 2001 και μετά. Το «εμπόριο υγείας» είναι ανώτερης τάξης αλλά και συνθετότητας σε σχέση με το «εμπόριο ασφάλειας». Και οι υγιεινιστικές blackwater βρίσκονται στο κέντρο της καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης και της 4ης βιομηχανικής επανάστασης. Όχι μόνες τους· αλλά οπωσδήποτε εκεί.

Θα μπορούσε μια ιδιωτική εταιρεία μισθοφόρων να καμαρώνει διαφημίζοντας ότι «σκοτώσαμε δύο τρομοκράτες στο μπαλί» και αυτό να «αγγίζει» τους πάντες; Όχι. Το ότι κάθε μαφιόζος του βιο-πληροφορικο-ασφαλίτικου συμπλέγματος μπορεί να διαφημίζει ένα λίγο πολύ θαυματουργό, ένα λίγο πολύ σωτήριο φάρμακο, κι αυτό να «αγγίζει» εκατοντάδες εκατομύρια υποτελών έχει να κάνει με τον ρόλο (και τις μορφές) που έχει αποκτήσει ο υγιεινισμός στην κουλτούρα και τις καθημερινές έγνοιες και συμπεριφορές όλων αυτών των εκατοντάδων εκατομμυρίων υποτελών.

Η ταχύτητα, η τραχύτητα, η πετυχημένη βία και η ένταση με την οποία επιτίθεται το βιο-πληροφορικο-ασφαλίτικο σύμπλεγμα δεν οφείλεται ούτε στους «πόρους» του (τα φράγκα), ούτε στις ικανότητες των δημαγωγών του. Βρίσκεται στην μικρο-μοριακή υγιεινιστική υποτέλεια. Σ’ αυτήν την μικρή κλίμακα των εκατομυρίων Εγώ που μαγνητίζονται από «μεγα-απειλές» και γίνονται ένα συμπαγές συλλογικό σώμα.

Τελικά εκεί είναι το πιο δύσκολο πεδίο της σύγκρουσης: στο να αποξηρανθεί ο βάλτος των υποχόνδριων, «αρρωστοφοβικών» Εγώ….

(φωτογραφία: Πιο φρέσκα νέα δεν θα ήταν δυνατόν να υπάρξουν. 14 Απρίλη, μέσα στον ζόφο, και μαθαίνουμε τα χαρμόσυνα!

Όταν λέμε «άμεση ενημέρωση των ειδικών»…. Εεε;)

Η υγεία – κεφάλαιο 1

Σάββατο 4 – Κυριακή 5 Ιούλη. …Ο σκοπός αυτής τη μελέτης είναι η δημιουργία ενός μοντέλου για την ζήτηση του εμπορεύματος «καλή υγεία». Η κεντρική θέση του μοντέλου είναι ότι η υγεία μπορεί να θεωρηθεί σαν κεφαλαιϊκό απόθεμα διαρκείας που παράγει ένα αποτέλεσμα χρόνου υγείας. Είναι δεκτό ότι τα άτομα κληρονομούν ένα αρχικό απόθεμα υγείας που υποτιμάται με το πέρασμα της ηλικίας και μπορεί να αυξηθεί με την επένδυση. Σ’ αυτό το πλαίσιο, η «σκιώδης τιμή» της υγείας εξαρτάται από πολλές ακόμα μεταβλητές πέρα απ’ την τιμή της ιατρικής φροντίδας. Έχει αποδειχθεί ότι η σκιώδης τιμή αυξάνει με το πέρασμα της ηλικίας όταν ο ρυθμός της υποτίμησης του αποθέματος υγείας μεγαλώνει με βάση τον κύκλο της ζωής· και πέφτει με την εκπαίδευση αν περισσότεροι μορφωμένοι άνθρωποι είναι πιο αποτελεσματικοί απραγωγοί υγείας. Ιδιαίτερης σημασίας είναι το συμπέρασμα ότι, κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες, μια αύξηση στην σκιώδη τιμή μπορεί ταυτόχρονα να μειώσει και να αυξήσει την ποσότητα της υγείας που είναι σε ζήτηση…

Αν αυτή η (κάπως ακατανόητη σε κάποια σημεία) περίληψη σας μοιάζει κάπως επίκαιρη, με την έννοια ότι αντιμετωπίζει την υγεία σαν (ατομικό) κεφάλαιο (με ό,τι συνεπάγεται αυτό…) κάνετε ένα αναπόφευκτο λάθος. Πρόκειται για εισαγωγή σ’ ένα άρθρο του 1972, στην επιθέωρηση πολιτικής οικονομίας του πανεπιστημίου του Σικάγο, υπό τον τίτλο On the concept of health capital and the demand for health, και συγγραφέα τον Michael Grossman. O Grossman είναι ένας απ’ τους επιφανείς αμερικάνους «οικονομολόγους της υγείας»· και η σχολή οικονομικών του πανεπιστημίου του Σικάγο ήταν τότε ο ναός του (αναδυόμενου) νεοφιλελευθερισμού…

Ενώ θα ήταν εύκολο και ανέξοδο να ρίξει κάποιος όλες τις κατάρες του σε τέτοιους τύπους, είναι πολύ πιο δύσκολο να παραδεχτεί κι αυτός και ο καθένας ότι η βασική ιδέα του (νεο)φιλελευθερισμού, της υγείας σαν (ατομικό) κεφάλαιο, έχει κυριαρχήσει και εσωτερικευτεί μαζικά. Έτσι ώστε να θεωρείται κοινότοπη.

Δεν πρόκειται καθόλου για το παλαιάς κοπής «την υγειά μας νάχουμε»!!! Η υγεία – σαν – κεφάλαιο ΔΕΝ είναι μια παθητική κατάσταση που απλά υπάρχει όταν δεν την προσβάλει κάποια αρρώστια. Η υγεία – σαν – κεφάλαιο είναι μια κατάσταση διαρκούς ενεργητικότητας, προσοχής, ελέγχου, φροντίδας… ενίσχυσης. Η υγεία – σαν – κεφάλαιο είναι δυναμική σχέση. Με ένα «φάντασμα» (κατά λίγο μόνο υποδεέστερο απ’ την «αθανασία»)· μια δυναμική σχέση εμπορευματοποιημένη προ πολλού, άσχετα με την ύπαρξη και την ποιότητα των δημόσιων συστημάτων υγείας. Το γεγονός ότι οι νεοφιλελεύθεροι υποστήριζαν ότι η υγεία είναι ατομικό κεφάλαιο που, όπως κάθε άλλο κεφάλαιο, για να μην απαξιωθεί χρειάζεται συνεχή «επενδυτική μέριμνα», είναι καθημερινή κοινοτοπία εδώ και δεκαετίες στις αναπτυγμένες καπιταλιστικά κοινωνίες – ακόμα κι αν η ορολογία με την οποία θα εκδήλωνε κανείς αυτήν την «επενδυτική μέριμνα» για την υγεία του είναι διαφορετική.

Η υγεία – κεφάλαιο 2

Σάββατο 4 – Κυριακή 5 Ιούλη. Το ότι ο υγιής α) είναι τέτοιος χάρη στην εγγύηση της εργαστηριακής / διαγνωστικής ιατρικής, και β) είναι «προνομιούχος» έναντι των μη υγιών, είναι επίσης μια κοινοτοπία της ενσωμάτωσης των βασικών καπιταλιστικών ιδέων στην νεοφιλελεύθερη περίοδό του. Είναι μάλιστα τόσο έντονη και μαζική αυτή η (κοινωνική) ενσωμάτωση, ώστε η τελευταία ιστορική φάση κατά την οποία η ιατρική (και οι προσδιορισμοί της περί «υγείας» και «αρρώστιας») έγινε στόχος κριτικής ήταν την δεκαετία του ’70· άντε λίγο και στις αρχές της επόμενης – ΠΡΙΝ την νεοφιλελεύθερη ιδεολογική εδραίωση. Από τότε και μετά η γενική ιδέα του Κεφάλαιου του Εαυτού, με τα «υπο»Κεφάλαια της Υγείας, της Εκπαίδευσης και των Δημόσιων Σχέσεων, έκλεισε κάθε αμφισβήτηση, εξαφάνισε κάθε κριτική.

Τρίαντα ή σαράντα χρόνια είναι πολλά, ακόμα και από ιστορική άποψη. Είναι (χοντρικά) δυο γενιές. Σήμερα, το να ξαναστράψουν οι λεπίδες της κριτικής στην υγεία – κεφάλαιο, όχι με «αρχαιολογικό» τρόπο αλλά με σύγχρονες αιχμές, μοιάζει allien. Κι όμως. Η επιτυχία της μαζικής ενσωμάτωσης της υγείας – κεφάλαιο είναι το σταθερό έδαφος πάνω στο οποίο πάτησαν οι προσπάθειες του βιο-πληροφορικού κεφάλαιου απ’ την δεκαετία του ’00 και μετά για να απαλλοτριώσει, για λογαριασμό του καπιταλισμού γενικά, το σύνολο της ζωής. (Και όχι μόνο της ανθρώπινης…) Η υγιεινιστική τρομοεκστρατεία της οποίας η δεύτερη φάση βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη, είναι η πρώτη πετυχημένη και καθολική νίκη αυτής της προσπάθειας (με κάποιες ατέλειες φυσικά…), ύστερα από κάποιες «γενικές δοκιμές» (γρίπη των πτηνών, των χοίρων, κλπ…)

Το να αναλυθεί (και να εννοηθεί) το τι σημαίνει η υγεία – κεφάλαιο και τι προεκτάσεις έχει για τον (καπιταλιστικό) έλεγχο του κοινωνικού εργοστάσιου (δηλαδή: του συνόλου των κοινωνικών σχέσεων) έχει ορισμένες μεθοδολογικές και θεωρητικές απαιτήσεις που δεν διατίθενται απ’ τις διάφορες εκδοχές του εκχυδαϊσμένου μαρξισμού και των οπαδών του. Τρίαντα ή σαράντα χρόνια εξαφάνισης της εργατικής κριτικής + απεριόριστη μεταμοντέρνα βλακεία, φτιάχνουν έναν πνιγηρό βούρκο.

Όποιος σκοπεύει να αναμετρηθεί μαζί του (η ιστορική στιγμή το απαιτεί…) ας ξέρει ότι (θα) πρόκειται για έργο ζωής. Τίποτα λιγότερο.