Πέμπτη 3 Μάη. Μόλις χτες (ιράν) γράφαμε μεταξύ άλλων:
…Ο ιρανικός καπιταλισμός μπορεί να μην είναι αναπτυγμένος όσο ο ισραηλινός. Έχει, όμως, το ίδιο στρατηγικό πλεονέκτημα που έχει και ο κινεζικός απέναντι στον αμερικανικό: μεγάλο βάθος. Όχι, απλά, γεωγραφικό. Αλλά πληθυσμιακό, πολιτισμικό, τεχνολογικό, ιδεών – και εν δυνάμει συμμαχιών. Όσο κι αν οι πολεμόκαβλοι του ισραήλ βολεύονται να πιστεύουν οι ιρανοί είναι «λίγο καλύτερα οπλισμένοι παλαιστίνιοι» (που είναι εύκολο να βομβαρδίζονται, να δολοφονούνται και να καταδικάζονται στη μιζέρια επ’ αόριστον) η αλήθεια είναι πολύ διαφορετική. Και πολύ πιο ζόρικη.
Τα πληρωμένα ή εθελοντικά παπαγαλάκια της ελληνο-ισραηλινής συμμαχίας ασφαλώς θα βρήκαν ένα ακόμα «στοιχείο» για να αρχίσουν την σπέκουλα κατά της ασταμάτητης μηχανής. Στο γνωστό μανιχαϊστικό μοτίβο…
Τι να πει κανείς, όμως, για την ισραηλινή καθεστωτική haaretz; Λίγες ώρες μετά την ανάρτηση της περιθωριακής ασταμάτητης μηχανής δημοσίευσε αυτό το άρθρο:
Τι έλεγε το συγκεκριμένο άρθρο; Ότι με βάση τις διεθνείς δημοσιεύσεις πρωτότυπων ερευνών, οι ιρανοί τεχνοεπιστήμονες «είναι μπροστά» (σε σχέση με τους ισραηλινους όμοιούς τους) στους τομείς της βιολογίας, της φυσικής, της χημείας, και της διοίκησης επιχειρήσεων (ουπς;;;;). Πιο συγκεκριμένα, το ρεπορτάζ της haaretz, υποδείκνυε ότι ενώ το 1996 οι ιρανικές (τεχνοεπιστημονικές) δημοσιεύσεις ήταν 960 έναντι περίπου 10.000 ισραηλινών, έχουν φτάσει τώρα στις 41.000 κάθε χρόνο. Προφανώς (και το ρεπορτάζ το σημείωσε) παίζει ρόλο και ο πληθυσμιακός παράγοντας (εννοημένος σαν φοιτητές/φοιτήτριες, πανεπιστημιακοί, ερευνητές, ινστιτούτα, κυκλοφορία ιδεών μεταξύ τους, κλπ): 80 εκατομμύρια πληθυσμός το ιράν, 9 εκατομμύρια το ισραήλ. Όπως ακριβώς το υποδεικνύαμε: Όχι, απλά, γεωγραφικό…. αλλά πληθυσμιακό, πολιτισμικό, τεχνολογικό, ιδεών – και εν δυνάμει συμμαχιών…
Δεν μας ενδιαφέρει, ούτε κατά διάνοια, να πανηγυρίσουμε για την ιρανική καπιταλιστική ανάπτυξη ή για την ισραηλινή όλο και πιο έντονη καθυστέρηση. Σαν αυτόνομους εργάτες μας ενδιαφέρει κάτι εντελώς διαφορετικό: το να γίνει κατανοητό κάτι που η δύναμη της συνήθειας, της αδράνειας ή των πολιτικών ιδεολογιών συσκοτίζει σε εξαιρετικά επικίνδυνο βαθμό.
Αυτό: Ενώ στη διάρκεια της 2ης βιομηχανικής επανάστασης το είδος του hardware (δηλαδή των υλικών, των τεχνολογιών, των ερευνών και των εφαρμογών) που συγκροτούσαν την «αιχμή της καπιταλιστικής ανάπτυξης» ήταν δύσκολο να διαδοθεί και, συχνά, αποτελούσε ένα είδος «μονοπωλίου» (ή και “μυστικού”) του ενός ή του άλλου πρωτοκοσμικού καπιταλιστικού κράτους / κεφάλαιου, η 3η βιομηχανική επανάσταση (και η 4η που έχει μόλις ξεκινήσει) είναι τέτοιου τεχνικού και γνωσιακού είδους, ρευστότητας, διάχυσης και προϋποθέσεων, που σχετικά εύκολα «οι τελευταίοι γίνονται πρώτοι».
Η εντυπωσιακή καπιταλιστική ανάπτυξη της κίνας μέσα σε μόλις 15 χρόνια (ασήμαντος ιστορικός χρόνος!), ή της τουρκίας, ή η αναμενόμενη (σχετικά) εκρηκτική καπιταλιστική του ιράν· ακόμα, αν αυτό βολεύει, η εντυπωσιακή καπιταλιστική ανάπτυξη της βαλτικής εσθονίας (γνωστή περίπτωση, όπου εδώ ακόμα και ο πληθυσμιακός παράγοντας αποδεικνύεται ότι έχει σχετική και πάντως όχι καθοριστική σημασία…) ή, πιο πριν, της φινλανδίας των ξυλοκόπων, οφείλονται σ’ έναν σύνθετο συνδυασμό παραγόντων (κουλτούρα, σχεδιασμός, εκπαίδευση, ταξική συνείδηση ή μη – και όχι μόνο για την εργατική τάξη -, αντιπαλότητες, ρυθμίσεις…) – plus το γεγονός ότι οι αιχμές της καπιταλιστικής ανάπτυξης δεν είναι πλέον «άνθρακας και χάλυβας» αλλά εντελώς διαφορετικής υλικής, εργαλειακής και διανοητικής υπόστασης.
Αυτό, το γεγονός δηλαδή ότι σε σχετικά σύντομο διάστημα από ιστορική άποψη κάποιοι απ’ τους «έσχατους» ανεβαίνουν γρήγορα στην καπιταλιστική ιεραρχία και στον πλανητικό καταμερισμό εργασίας και εξουσίας, έχει τεράστιες συνέπειες σ’ αυτό που λέγεται «γεωπολιτική» και «γεωπολιτικές πρόσοδοι». Η γεωγραφία παίζει πάντα ρόλο: ούτε ο καπιταλισμός ούτε η παραγωγή, το εμπόριο, και η «πραγματοποίηση της υπεραξίας» εξαϋλώθηκαν!!! Όμως, σε αντίθεση με τους (όχι πολύ παλιούς) καιρούς, όπου η καπιταλιστική ανάπτυξη ήταν «άνθρακας και ατσάλι» και όπου, κατά συνέπεια, όποιοι υστερούσαν σ’ αυτά θα έμεναν μόνιμα στη Β ή στη Γ κατηγορία, άρα η «γεωπολιτική τους αξία» (μικρή ή μεγάλη) θα μπορούσε να είναι εξίσου σταθερή (σχετικά) εξαιτίας της πολύ αργής αλλαγής τεχνο/καπιταλιστικών συσχετισμών «αναπτυξιακής» δυναμικήςς μέσα στον καπιταλιστικό πλανήτη, τώρα πια αυτή η «γεωπολιτική αξία» είναι ένας μόνος παράγοντας, και συχνά τρίτος ή πέμπτος στη σειρά, σ’ ότι αφορά την θέση που πιάνει κατά περιόδους κάθε «εθνικό κράτος / κεφάλαιο» στη διεθνή ιεραρχία.
Όχι ο ιρανικός καπιταλισμός αλλά ο εσθονικός είναι διδακτικό παράδειγμα. Θα μπορούσε να επαναπαυτεί αιώνια (;) στ’ «αυγά» της αντιρωσικής γεωπολιτικής θέσης του… Τι θα πετύχαινε; Τίποτα σπουδαίο, και πάντως τίποτα απ’ αυτά που έχει πετύχει τώρα. Θα ήταν στρατόπεδο / μπουρδέλα για τον αμερικανικό στρατό· με όποια «αξία» μπορεί να έχει κάτι τέτοιο… Αντί να στρογγυλοκαθήσουν πάνω στην ιδέα ότι αποτελούν την «χρυσή βίδα» των νατοϊκών σχεδιασμών στη βαλτική, τα εσθονικά αφεντικά και οι πολιτικές τους βιτρίνες την είδαν αλλιώς… Και, επειδή την είδαν αλλιώς, έχουν την υλική (καπιταλιστική) βάση για να ξεπεράσουν (δηλαδή να απορρίψουν) στο όχι μακρινό μέλλον την «μοίρα» του να είναι πεδίο βολής πυραύλων…
Αυτά… Όποιος κατάλαβε, κατάλαβε…
