Tag: εμπορικός πόλεμος

Τετάρτη 20 Ιούνη. Την ίδια ώρα που το «μπλοκ του Βλαδιβοστόκ» κάνει απολογισμό και σχεδιασμό, στην Ουάσιγκτον ξετυλίγονται μάλλον «εκρηκτικές» καταστάσεις. Ένα μέρος των συντηρητικών (τους οποίους εκπροσωπεί το ψόφιο κουνάβι…) μαζί με μεγάλο μέρος των δημοκρατικών, ψάχνουν τρόπο να φορέσουν νομοθετικό χαληνάρι στο ψόφιο κουνάβι, σε ότι αφορά τις διακηρύξεις και τις αποφάσεις του για το κυρίως πεδίο του 4^ου παγκόσμιου πολέμου. Είτε αφορούν τις κορέες, είτε αφορούν την κίνα.

Το ζόρικο είναι το δεύτερο. Οι «εκπρόσωποι» θέλουν να ακυρώσουν ένα πρόσφατο deal της αμερικανικής διοίκησης με τον κινεζικό γιγα-πολυεθνικό όμιλο τηλεπικοινωνιών ZTE. Το 2017 η ZTE καταδικάστηκε από αμερικανικό δικαστήριο ότι «παράνομα μετέφερε αμερικανική τεχνολογία στο ιράν και στη βόρεια κορέα»…. Τον περασμένο Απρίλη ανακοινώθηκε ότι η ποινή της είναι η απαγόρευση προμήθειας αμερικανικών τεχνολογικών προϊόντων για εφτά χρόνια: τα chip και τους επεξεργαστές που χρησιμοποιεί στα κινητά της. Τουλάχιστον το 25% αυτών των εξαρτημάτων η ZTE τα εισάγει απ’ τις ηπα· οπότε η απαγόρευση σήμαινε, απλά, την επιχειρηματική καταστροφή της, αφού οι αμερικάνοι κατασκευαστές είναι σχεδόν παγκόσμιο μονοπώλιο. Το ζήτημα ήταν «κεντρικό» για το Πεκίνο: φρόντισε για τις δέουσες διαπραγματεύσεις, και στις 13 Μάη, με παρέμβαση του ψόφιου κουναβιού, η ποινή άλλαξε και μετατράπηκε σε πρόστιμο 1 δις δολαρίων και στενή παρακολούθηση των δραστηριοτήτων της εταιρείας στις ηπα.

Το «πραγματικό έγκλημα» για το οποίο κατηγορείται όχι μόνο η ZTE αλλά το σύνολο του high tech κινεζικού καπιταλισμού, είναι η «κλοπή τεχνολογίας» απ’ τις ηπα. Οι αμερικάνοι «εκπρόσωποι», συντηρητικοί και δημοκρατικοί, υποστηρίζουν ότι απέναντι σ’ αυτό το «έγκλημα» η μόνη σωστή τιμωρία είναι το εκτελεστικό απόσπασμα… Χρησιμοποιούν αυτήν ακριβώς την ορολογία, κι αυτό που επιδιώκουν είναι η ανατροπή της απόφασης για το πρόστιμο, και η επαναφορά της ποινής του αποκλεισμού απ’ τα αμερικανικά chips. Εν ολίγοις: θέλουν να δουν τα ερείπια της ZTE να καπνίζουν…

Το να επιδιώκει το αμερικανικό κράτος / κεφάλαιο τον «θάνατο» μιας κινεζικής κρατικής εταιρείας με παγκόσμια εμβέλεια σαν την ZTE είναι ένα, ή και δύο κλικ, πιο πάνω απ’ τον “εμπορικό πόλεμο μέσω δασμών”! Ο κινεζικός καπιταλισμός λέει ότι μπορεί να γίνει αυτοτελής στην παραγωγή chip (και λοιπών παρόμοιων εξαρτημάτων) σε 1,5 χρόνο από τώρα… Μην σας φανεί παράξενο αν την δουλειά υποδομής για την σχετική μαζική βιομηχανική παραγωγή, που χρειάζεται 18 μήνες, την κάνει το κινεζικό κράτος / κεφάλαιο σε 3!… Σε συνθήκες πολέμου τέτοιες άγριες επιταχύνσεις συμβαίνουν…

Πράγματι, σ’ αυτή του διάσταση, η ενδοκαπιταλιστικός ανταγωνισμός αποκτάει εκείνη την όξυνση που λέγεται «καταστροφή»: καταστρέψτε την ZTE λένε οι αμερικάνοι «εκπρόσωποι», εννοώντας τον «βομβαρδισμό με το γάντι» της επιχείρησης σαν «προειδοποίηση» προς το Πεκίνο. Σε τι; Στο ότι στον τεχνολογικό ανταγωνισμό θα πέσουν κορμιά…

Αυτή η πραγματική ωμότητα δημιουργεί μεν (ή μπορεί να δημιουργήσει) εσωτερικά προβλήματα στην Ουάσιγκτον (σε ότι αφορά το ψόφιο κουνάβι και τις ενέργειές του) αλλά είναι συνεπής στην καπιταλιστική πραγματικότητα. Και «τι σήμερα, τι αύριο, τι τώρα;», η πραγματική αναμέτρηση είναι στην ημερήσια διάταξη.

Μετά απ’ αυτά τι άραγε νομίζετε πως κουβεντιάζουν, δυο δυο σ’ αυτή τη φάση, στο καπιταλιστικό, καπιταλιστικότατο «μπλοκ του Βλαδιβοστόκ»; Μήπως για την κατάσταση της εργατικής τάξης στην Ασία;

Παρασκευή 1 Ιούνη. Δεν είναι η εποχή όπου μια υπερδύναμη (;) όπως οι ηπα, υπερασπιζόμενη τα συμφέροντά της, θα κάνει φίλους ή, έστω, πειθαρχημένους υποτακτικούς – έτσι δεν είναι;

Η αποχώρηση της Ουάσιγκτον απ’ την συμφωνία για τα πυρηνικά του ιράν και οι οικονομικές κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στην Τεχεράνη αλλά ετοιμάζονται και για όσες ευρωπαϊκές εταιρείες κάνουν δουλειές εκεί… Οι κυρώσεις (και οι απειλές) σε όσες εταιρείες σχετίζονται με την κατασκευή του αγωγού nord stream 2… Και, πλέον, οι δασμοί στις εισαγωγές χάλυβα (25%) και αλουμινίου (10%) απ’ την ευρωπαϊκή παραγωγή (αλλά και το μεξικό, τον καναδά και την ιαπωνία): είναι πολλά για να αποτελούν ιδιοτροπίες ενός ψόφιου κουναβιού!

Άνοιξη του 2018, λοιπόν, και η «οικονομική» επιθετικότητα του σε παρακμή ευρισκόμενου αμερικανικού καπιταλισμού αναγκάζει την ε.ε. (και την ευρωζώνη) να προσπαθήσουν να αποκτήσουν ενιαία εξωτερική πολιτική! Μοιάζει να αφορά επιμέρους ζητήματα, αλλά αφορά έναν μέχρι σχετικά πρόσφατα «σύμμαχο». Αφορά, δηλαδή, μια σχέση που είχε ήδη αρχίσει να πολώνεται, πριν την προεδροποίηση του ψόφιου κουναβιού· όμως τώρα πια η πόλωση δεν μπορεί να κρυφτεί.

Οι εξελίξεις επηρεάζουν πολλά ζητήματα· επηρεάζουν, όμως, κι αυτό: το «ιταλικό δράμα» (και όποιο μελλοντικό παρόμοιο). Παρ’ όλα που ο εσωτερικός καταμερισμός οικονομικής ισχύος και εξουσίας στην ε.ε. (και στην ευρωζώνη) δεν είναι αυτός που θα ήθελαν διάφορα αφεντικά, έχουν (αυτά τα αφεντικά) περιθώρια να γίνουν «φίλοι» της Ουάσιγκτον αποχωρώντας απ’ την ευρωπαϊκή ένωση (ή/και την ευρωζώνη);

Εδώ κοτζάμ βασίλειο της αυτού εξοχότητας και βλέπει την σκιά του brexit του να μεγαλώνει διαρκώς σε βάρος του…

(Τα παραπάνω δεν αφορούν το δεσποτάτο του ελλαδιστάν. Εδώ τα «μεγάλα αφεντικά», οι εφοπλιστές, είναι φίλοι και σύμμαχοι της Ουάσιγκτον – αυτό δεν παίζεται…)

Παρασκευή 1 Ιούνη. Οι (αναμενόμενοι πάντως…) δασμοί στο ατσάλι και στο αλουμίνιο ανακοινώθηκαν δυο μέρες μετά την ανακοίνωση επιβολής δασμών 25% σε τεχνολογικές εισαγωγές απ’ την κίνα, μέχρι ύψους 50 δις. Αυτή η δεύτερη ανακοίνωση έγινε ενώ βρίσκονταν σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις μεταξύ Ουάσιγκτον και Πεκίνο, κι ενώ (υποτίθεται) αυτές οι διαπραγματεύσεις συνοδεύονταν από ντε φάκτο «εκεχειρία» – σύμφωνα με δήλωση στις 20 Μάη του αμερικάνου υπ. εμπορίου Steven Mnuchin.

Οι σφαίρες του ενός απαντιούνται από σφαίρες του άλλου· αυτό είναι λογικό και αναμενόμενο. Δεν (μας) είναι σαφές πως σκοπεύει να αναρρώσει ο αμερικανικός καπιταλισμός (που έχει πάψει εδώ και σχεδόν έναν αιώνα να είναι καπιταλισμός «εσωτερικής κατανάλωσης») αν τον «πυροβολούν» ταυτόχρονα οι μεγαλύτερες αγορές εμπορευμάτων του πλανήτη. Μπορεί οι σεΐχηδες να αγοράζουν αμερικανικά όπλα, αλλά δεν φτάνει.

Παρότι ο «προστατευτισμός» αναφέρεται στα εγχειρίδια πολιτικής οικονομίας, έχει σαν προϋπόθεση η όποια «εσωτερική αγορά» να είναι επαρκής τόσο ως προς τις πρώτες ύλες και την εργασία όσο και ως προς την κατανάλωση των τελικών εμπορευμάτων, για την καπιταλιστική ανάπτυξη / ανασύνταξη. Έτσι ώστε, στη συνέχεια, μετά από μια γερή στρατιωτική νίκη, να αρχίσει η επέκταση. Όμως βρίσκεται ο αμερικανικός καπιταλισμός σ’ εκείνο το σημείο που η οχύρωσή του σε μια αγορά 300 εκατομυρίων (και οι πολύ μεγαλύτερες απώλειές του διεθνώς εξαιτίας των εμπορικών αντιποίνων) θα τον αναστήσουν;

Η τωρινή αμερικανική τακτική μοιάζει περισσότερο σαν κινήσεις πανικού παρά σαν ορθολογικός σχεδιασμός. Συμπίπτει (ίσως όχι τυχαία, όμως για να κάνει τα δεδομένα για τον αμερικανικό καπιταλισμό ακόμα πιο μίζερα) αφενός με την προσπάθεια να επιβληθεί δια της βίας η αγορά αμερικανικής προέλευσης υδρογονανθράκων, αφετέρου με το αντίμετρο (απ’ τους ανταγωνιστές) του περιορισμού της διεθνούς χρήσης / κυκλοφορίας του δολαρίου.

Ποια είναι η συνεισφορά, για παράδειγμα (υπέρ των στόχων του αμερικανικού προστατευτισμού) η εκ νέου επικήρυξη της Τεχεράνης, που έχει μετατραπεί σ’ ένα απ’ τα σημεία σύγκλισης όλων των υπόλοιπων «μεγάλων δυνάμεων» (εκτός ηπα); Γίνεται για χάρη και μόνο 2 περιφερειακών συμμάχων (του τελ Αβίβ και του Ριάντ με τα εμιράτα) που είναι ήδη σε παρακμή, και είναι αμφίβολο το πως και αν θα διασωθούν μέσα από την όξυνση των ήδη οξυμένων διεθνών σχέσεών τους, σε μια εποχή που χάνουν την άλλοτε γεωπολιτική τους συμμαχία.

Αυτά (και άλλα) στον συνδυασμό τους δείχνουν ότι υπάρχει κάτι σαν ανομολόγητος πανικός στις γραμμές των εκπροσώπων του αμερικανικού κεφαλαίου (και σε πολλά αφεντικά του). Εν τέλει, το “america first” του ψόφιου κουναβιού έχει σοβαρές πιθανότητες να αποδειχθεί επιμνημόσυνη δέηση, μετά την πραγματική προσπάθεια εφαρμογής του, απ’ το 2001 και μετά…

Και την αποτυχία της.

(φωτογραφία: Ήταν όταν το ψόφιο κουνάβι εντυπωσίασε τον καλεσμένο του στην Ουάσιγκτον ανακοινώνοντάς του ότι μόλις τιμώρησε τον Άσαντ που “σκοτώνει όμορφα μωρά”, ρίχνοντάς του κατακέφαλα πυραύλους. Είναι το πιο όμορφο κομμάτι κέικ σοκολάτας που έχεις φάει ποτέ… του είπε.

Ήταν 12 Απρίλη του ’17, και ο Xi Jinping κατάλαβε με τι έχει να κάνει…)

Παρασκευή 1 Ιούνη. Υπάρχει η άποψη πως όλα αυτά μπορεί να είναι, τελικά, μια διαπραγματευτική τακτική της Ουάσιγκτον απέναντι στους ανταγωνιστές της. Το ενδιαφέρον (άλλο ένα δείγμα της διανοητικής παρακμής) είναι ότι οι, ας πούμε, «εμπορικές διαπραγματεύσεις» παρουσιάζονται σαν κάτι ουδέτερο. Κι όχι σαν συγκρούσεις δύναμης, όπως είναι.

Οι τακτικές είναι τακτικές, και πάντως ποτέ και πουθενά δεν εξαφάνισαν απ’ τον λογαριασμό τους πραγματικούς συσχετισμούς δύναμης. Μπορεί κάποιος να κάνει πίσω (εν όψει μιας επερχόμενης επίθεσής του) και μπορεί ο απέναντι να θεωρήσει ότι κάτι κέρδισε… Ωστόσο τόσο στις επιχειρηματικές όσο και στις διακρατικές σχέσεις η οποιαδήποτε «διαπραγμάτευση» όχι μόνο δεν είναι άμοιρη των πραγματικών συσχετισμών, αλλά μόνο στην δική τους βάση μπορεί να έχει νόημα.

Συνεπώς, ακόμα κι αν η Ουάσιγκτον γαυγίζει για να μαλακώσει αν «πάρει κάτι», τίποτα δεν αλλάζει το γεγονός ότι είναι αναγκασμένη να γαυγίζει. Διακινδυνεύοντας να δαγκώσει την ουρά της – αν «δεν πάρει κάτι» ή αν «πάρει κάτι λιγότερο απ’ αυτό που θα ήθελε».