Tag: εμπορικός πόλεμος

Δευτέρα 19 Νοέμβρη. Ακόμα κι αν οι λευκοί πρωτοκοσμικοί συνεχίζουν να παριστάνουν τους ανήξερους (βολικό…), οι ασιάτες του «αναπτυσσόμενου κόσμου» ξέρουν με κάθε βεβαιότητα. Η (φραστική, υποχρεωτικά) σύγκρουση ανάμεσα στην Ουάσιγκτον και στο Πεκίνο έγινε στη σύνοδο των κρατών της ένωσης των νοτιοανατολικών ασιατικών κρατών (asean) στη Σιγκαπούρη και στη σύνοδο οικονομικής συνεργασίας ασίας – ειρηνικού (apec) στην παπούα / νέα γουινέα. Ο ακροδεξιός χριστιανός αμερικάνος αντιπρόεδρος Mike Pence και ο κινέζος κομμουνιστής (με όσα θαυμαστικά γουστάρετε!) Xi Jinping τράβηξαν τα σπαθιά τους.

Για την Ουάσιγκτον η στρατιωτική διαχείριση της κινεζικής κυριαρχίας στη νότια θάλασσα της κίνας είναι έκφραση του δικού της μιλιταριστικού προτύπου καπιταλιστικής ανάπτυξης, αυτό που ο Eisenhower είχε υποδείξει απ’ τις 17 Γενάρη του 1961 σαν μείζονα απειλή για τις ίδιες της ηπα: το στρατο-βιομηχανικό σύμπλεγμα. Κραδαίνοντας πάντα το ζήτημα μιας εν δυνάμει στρατιωτικής αντιπαράθεσης στον δυτικό Ειρηνικό ο Pence (και μέσω αυτού το αμερικανικό βαθύ κράτος) γαργαλάει τα συμφέροντα των καραβανάδων των νοτιοανατολικών ασιατικών κρατών, ελπίζοντας στον επαγγελματικό τους προσοδισμό: περισσότερα όπλα (αμερικανικά προφανώς), περισσότερη εκπαίδευση (αμερικανική προφανώς), περισσότερο όσμωση με το αμερικανικό πεντάγωνο – με ό,τι σημαίνουν αυτά: οπωσδήποτε όποτε και όπως χρειαστεί, όχι και πολλή άβολη «δημοκρατία».

Απ’ την μεριά του ο Xi κατήγγειλε την Ουάσιγκτον σαν θιασώτη της εμπορικής / οικονομικής μονομέρειας, σαν κήρυκα του προστατευτισμού εναντίον των πιο αδύναμων καπιταλισμών, και σαν ιδιοτελή «εταίρο». Παρότι ο κινεζικός καπιταλισμός είναι ήδη «πειστικός» στην πολεμική / στρατιωτική βιομηχανία του (όχι, όμως, σαν τον αμερικανικό!), ο εκπρόσωπός του (ο Xi) απευθύνεται κυρίως σ’ εκείνα τα κοινωνικά στρώματα (και σε εκείνες τις επιχειρηματικές συνομαδώσεις) των ασιατικών κρατών που επειδή δεν είναι συναρθρωμένες με τα νηπιακά για τα δεδομένα του 21^ο αιώνα (αλλά με βαριά ιστορία στον 20o) εθνικά στρατοεπιχειρηματικά συμπλέγματα των κρατών τους, έχουν περισσότερα να κερδίσουν απ’ τους «δρόμους του μεταξιού» παρά απ’ τις πολεμικές «αγορές του αιώνα».

Συνεπώς ο ενδοκαπιταλιστικός ανταγωνισμός μεταξύ Πεκίνου και Ουάσιγκτον μεταφράζεται στην ανατολική και νότια ασία (και) σαν ανταγωνισμός ανάμεσα σε διαφορετικά κεφάλαια / θεσμούς μέσα σε κάθε κράτος χωριστά. Κι αυτό εξηγεί, σε κάποιο βαθμό, γιατί η Ουάσιγκτον δεν είναι πια ο μόνος ηγεμόνας στην περιοχή: «υπό κανονικές συνθήκες θερμοκρασίας και πίεσης» ο καπιταλισμός δεν αναπτύσσεται μόνο με τον μιλιταριστικό του βραχίονα. Μάλιστα είναι εύλογο ότι οι υπόλοιποι (βραχίονες) μπορεί να είναι πιο μαζικοί και πιο «πιεστικοί» απ’ τους καραβανάδες και τα δικά τους στενά εννοημένα συμφέροντα.

Οι στρατιωτικές βάσεις είναι (και) «οικονομικοί παράγοντες». Το ίδιο είναι όμως τα εμπορικά λιμάνια, οι υποδομές συναρμολόγησης και εξαγωγών, τα εργοστάσια ηλεκτρισμού, τα αεροδρόμια, και τα γρήγορα τραίνα.

Όσοι καταλαβαίνουν τις εξελίξεις στον καπιταλισμό σαν ευκαιρία για «πάμε στοίχημα» ας ποντάρουν ποιος θα κερδίσει τους συσχετισμούς…

Πέμπτη 15 Νοέμβρη. Μπορεί το ψόφιο κουνάβι να είναι, στην ουσία, ένα διάσημο παπαγαλάκι με το οποίο μπορεί κανείς να γελάει. Υπάρχουν ωστόσο άλλοι στο αμερικανικό γκουβέρνο, που δεν τιτιβίζουν. Γρυλίζουν – και αυτό έχει πιο δηλωτική αξία.

Ένας απ’ αυτούς είναι ο original ακροδεξιός αμερικάνος αντιπρόεδρος Mike Pence (ας συνυπολογιστεί ότι δεν είναι κάποιος που το ψόφιο κουνάβι μπορεί να απολύσει…). Εν πτήσει προς την Σιγκαπούρη χτες (για επαφές με διάφορες νοτιοασιατικές πολιτικές βιτρίνες, με θεματολογία «ασφάλειας, εμπορίου και επενδύσεων») ο Pence ξεκαθάρισε ότι αν το Πεκίνο δεν συμμορφωθεί θα έχει να αντιμετωπίσει έναν «ολοκληρωτικό ψυχρό πόλεμο», απ’ την Ουάσιγκτον και τους συμμάχους της.

Το να μιλάνε για «ψυχρό πόλεμο» διάφοροι επαγγελματίες (ή μη) δημαγωγοί είναι ένα· το να μιλάει για το ίδιο ένας αμερικάνος αντιπρόεδρος είναι πολύ σοβαρότερο. Σε τι, λοιπόν, πρέπει να συμμορφωθεί ο κινέζικος καπιταλισμός;

Το ζήτημα των εμπορικών σχέσεων με τον αμερικανικό καπιταλισμό, με κέντρο βάρους το σχέδιο “made in china 2025», είναι μόνο το ένα απ’ τα τρία μέτωπα που έχουν ανοίξει. Το δεύτερο είναι η στρατιωτική ανάπτυξη του Πεκίνου (προφανώς και η στρατηγική συμμαχία με την Μόσχα), και εκεί το κέντρο βάρους είναι η νότια θάλασσα της κίνας (με «βοήθειες» από ταϊβάν). Υπάρχει και ένα ακόμα: οι «δρόμοι του μεταξιού»· ή, ειπωμένο διαφορετικά, η ραγδαία επέκταση της κινεζικής οικονομικής επιρροής στην ασία, στην αφρική και στη νότια αμερική μέσω μεγάλων έργων υποδομής.

Ποια είναι τα όπλα που έχει στην διάθεσή της άμεσα η Ουάσιγκτον προκειμένου να αναγκάσει το Πεκίνο να γονατίσει; Οι δασμοί και οι λοιπές οικονομικές «κυρώσεις», «τιμωρίες» κλπ. Κατά τον ιπτάμενο Pence χτες:

… Πιστεύουμε πραγματικά ότι βρισκόμαστε σε ισχυρή θέση σε κάθε περίπτωση. Έχουμε επιβάλει τις κυρώσεις ύψους 250 δισεκατομυρίων ως τώρα· μπορούμε να τις διπλασιάσουμε… Και δεν νομίζω ότι θα ικανοποιηθούμε με υποσχέσεις. Επιδιώκουμε αποτελέσματα. Θέλουμε μια αλλαγή συμπεριφοράς…

Μπορεί να καταλάβει κανείς ότι ο (οικονομικός προς το παρόν) πόλεμος που έχει κηρύξει η Ουάσιγκτον στην Τεχεράνη (με παρόμοιες «πολλαπλές» απαιτήσεις…) είναι ένα χοντροκομμένο αστείο μπροστά σ’ αυτόν που έχει κηρύξει στο Πεκίνο. Αν, όμως, δεν είναι σε θέση να γονατίσει τον ιρανικό καπιταλισμό με τέτοια μέσα (πράγμα βέβαιο), πως νομίζει ότι θα πετύχει εναντίον του κινεζικού;

Πέμπτη 15 Νοέμβρη. Είναι γεγονός ότι η πλανητική ηγεμονία των ηπα (στο σύντομο διάστημα των ‘90s, όταν ανακηρύχτηκε σαν “η μόνη υπερδύναμη του πλανήτη”…) έχει στριμωχτεί σοβαρά. Και, με την πλάτη στα σκοινιά, η Ουάσιγκτον θέλει να «πιστεύει πραγματικά…» οτιδήποτε την κάνει να νοιώθει πιο δυνατή.

Υπάρχει, όμως, ένας βασικός παράγοντας στις ενδοκαπιταλιστικές / διακρατικές αντιθέσεις και εντάσεις, που παίζει μεγάλο ρόλο στις τακτικές, στις στρατηγικές και στα «πραγματικά πιστεύω…» της κάθε πλευράς. Θα τον λέγαμε υποκειμενικό. Δεν αναφερόμαστε στην προσωπικότητα του όποιου ψόφιου κουναβιού ή του όποιου Pence. Αναφερόμαστε στον γενικό ιστορικό υποκειμενισμό των υποτελών και των αρχόντων κάθε κράτους / κεφάλαιου, όπως αυτός διαμορφώνεται μέσα στην ιστορία.

Η ιστορία των ηπα είναι ιστορία διαρκούς επέκτασης (της ισχύος της). Απ’ τον εποχή του “let’s go west”… Απ’ τον 19^ο αιώνα και σ’ όλον τον 20^ο (δηλαδή επί αρκετές γενιές) το αμερικανικό imperium απλωνόταν: νίκησε σε 3 παγκόσμιους πολέμους, κι αυτό είναι πολύ σημαντικό στο πως «γράφει» στην όποια συλλογική «εθνική συνείδηση» η ιδέα της «ακαταμάχητης ισχύος». Προφανώς η επανάληψη διαμορφώνει μεταφυσική πίστη…

Ο αμερικανικός ηγεμονισμός δεν έχει στριμωχτεί ποτέ πραγματικά. Ούτε καν στη διάρκεια του 3^ου παγκόσμιου (του λεγόμενου «ψυχρού») πολέμου, τον οποίο ο πολεμοκάπηλος Pence νομίζει ότι μπορεί να επαναλάβει. Γιατί όταν η Ουάσιγκτον, μαζί με το Λονδίνο, ξεκίνησε εκείνον τον 3^ο παγκόσμιο (αμέσως μετά το τέλος του 2^ου…) η εδαφική επικράτεια / επιρροή του αντίπαλου «ανατολικού μπλοκ», του οποίου τα «σύνορα» ο ακροδεξιός Τσώρτσιλ ονόμασε «σιδηρούν παραπέτασμα», ήταν ήδη διαμορφωμένη· σίγουρα σε ότι αφορούσε το βόρειο (καπιταλιστικό) ημισφαίριο.

Υπήρχαν, φυσικά, «θερμές» (θερμότατες!!!) περιφερειακές αναμετρήσεις μεταξύ των δυο μπλοκ στο «νότο», στην ασία, στην αφρική και στη λατινική αμερική. Ωστόσο, παρά τις πολεμοκάπηλες ρητορικές, ούτε η ήττα στο βιετνάμ (και στην υπόλοιπη νοτιοανατολική ασία), ούτε η επαναστατημένη κούβα έθεταν υπαρξιακά ζητήματα για τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό. Αυτό που θα μπορούσε να του θέσει τέτοια ζητήματα ήταν ένας κανονικός και πλήρης πόλεμος με την εσσδ· και πάλι μόνο λόγω των διηπειρωτικών πυραύλων που θα έφερναν τον πυρηνικό όλεθρο εντός ηπα. Κατά τα άλλα η ευρώπη θα πλήρωνε το μάρμαρο…

Τώρα, όμως, τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά. Κατ’ αρχήν είναι πολύ πιο ρευστά τα «σύνορα», εφόσον άλλωστε δεν υπάρχουν οριστικά διαμορφωμένα μπλοκ. Κατά δεύτερον η ευρώπη (ή διάφορα κράτη σ’ αυτήν) δεν είναι καθόλου «δεδομένη» για τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό. Τρίτο και σημαντικότερο: ο τρόπος που επεκτείνεται και ηγεμονεύει ο κινέζικος καπιταλισμός είναι «η αγορά», το ιερό και όσιο της άλλοτε αμερικανικής (οικονομικής και γεωπολιτικής) κυριαρχίας!

Αυτό είναι, πράγματι, πρωτάκουστο!!! Απ’ την Μόσχα, επί εσσδ, η Ουάσιγκτον μπορεί να κινδύνευε από πυραύλους με πυρηνικές κεφαλές· με κανέναν τρόπο, όμως, δεν κινδύνευε απ’ την επέκταση ενός «υπό κομμουνιστικό έλεγχο» πανομοιότυπου καπιταλιστικού «συστήματος αιμοδοσίας», όπως είναι το εμπόρευμα και η αγορά!!! Μ’ άλλα λόγια δεν κινδύνευε η υλική βάση της αμερικανικής (και συνολικά της «δυτικής») υπεροχής. Αντίθετα: μπορούσε να υπάρχει η σιγουριά ότι το «δυτικό σύστημα» είναι ανώτερο από κάθε άποψη και ότι, κατά συνέπεια, δεν μπορεί παρά να νικήσει· εκτός απ’ την περίπτωση ολικής καταστροφής της ζωής στον πλανήτη.

Τώρα τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά. Ο κινεζικός καπιταλισμός / ιμπεριαλισμός μπορεί να κρατάει κόκκινες σημαίες με σφυροδρέπανα, αλλά δεν κτυπάει εξάγωντας «την ανατροπή του καπιταλισμού». Κτυπάει εξάγοντας καπιταλισμό, εμπορεύματα, και μάλιστα όλο και πιο ανώτερης ποιότητας – και σε καλύτερες τιμές!!!

O tempora o mores!!!

Πέμπτη 15 Νοέμβρη. Πρόκειται, λοιπόν, για δύο «πράγματα» που συμβαίνουν ταυτόχρονα. Πρώτον, ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός / καπιταλισμός / μιλιταρισμός αμφισβητείται στην πράξη και στριμώχνεται. Δεύτερον, δεν στριμώχνεται με ένα τρόπο όμοιο με κάτι άλλο του παρελθόντος (έτσι ώστε να υπάρχει κάτι σαν manual στη συλλογική αμερικανική μνήμη υποτελών και αρχόντων…) αλλά μ’ έναν ολωσδιόλου διαφορετικό και, κυρίως, ριζικό τρόπο: στην καρδιά της καπιταλιστικής πραγματοποίησης της υπεραξίας, στο εμπόρευμα (επιπλέον και εξίσου σημαντικό: και στο νόμισμα…).

Είναι δυνατόν ένα κρατικο-καπιταλιστικό σύμπλεγμα που ποτέ ως τώρα δεν είχε στριμωχτεί-μέσω-της-παρακμής του να αντιδράσει «ορθολογικά» σ’ αυτήν την πρωτόγνωρη κατάσταση; Ειπωμένο διαφορετικά: ένα τέτοιο σύμπλεγμα έχει τις «εφεδρείες», σαν ιδεολογία, σαν στελέχη διοίκησης, σαν ιστορική εμπειρία, σαν «εναλλακτικές» (ακόμα και σαν «ψυχραιμία», σαν ψυχοδιανοητικές σταθερές) να παράξει μια ορθολογικά συντεταγμένη στάση που, είτε θα αντιστρέψει την παρακμή/στρίμωγμα είτε, στην χειρότερη περίπτωση, θα ελέγξει και θα περιορίσει τις συνέπειές της; (Κάποιος θα μπορούσε να το διατυπώσει και ως εξής: είναι δυνατόν οι ηπα να διαπραγματευτούν την δεύτερη ή την τρίτη θέση στον πλανήτη γη;)

Η εκτίμηση της ασταμάτητης μηχανής είναι πως όχι, κάτι τέτοιο είναι εξαιρετικά απίθανο (στα όρια του αδύνατου)!! Ειδικά για τον αμερικανισμό: είναι (από ιστορική άποψη) πολύ πρόσφατος και πολύ ρηχός σα know how ηγεμονίας. Είναι και μονοκόμματος: κανόνια, αρβύλες – και γαυγίσματα. Δεν ξέρει τι σημαίνει να ήσουν κάποτε βασιλιάς και να γίνεσαι νομάρχης. Και δεν πρόκειται να ακούσει τις συμβουλές του Λονδίνου – που ξέρει…

Απόδειξη είναι όχι αυτά που απειλεί ο Pence το Πεκίνο, αλλά το γεγονός πως η Ουάσιγκτον έχει κηρύξει, πρακτικά, τον (οικονομικό ως τώρα) πόλεμό της απέναντι στους πάντες!!! Απ’ τη μια μεριά αυτό είναι ένας αταβίστικος αυτοματισμός: όσοι αμφισβητούν την καπιταλιστική / εμπορευματική της υπεροχή είναι εχθροί!!! Απ’ την άλλη είναι «αυτοκτονία σε αργή κίνηση»: αν πραγματικοί «πιστοί» σύμμαχοι είναι το Τελ Αβίβ, το Τελ Αβίβ, το Τελ Αβίβ, ο τοξικός, ο τοξικός, ο τοξικός, και η Αθήνα με την Λευκωσία (υπερδυνάμεις!!!), τότε… Που ακούστηκε ότι αν μαζευτούν οι παρακμιακοί και οι ξεπερασμένοι απ’ την ιστορία θα επιβληθούν;

Είναι χαρακτηριστικό της σπασμωδικότητας της Ουάσιγκτον όχι το τι «πιστεύει πραγματικά…» κατά του Πεκίνου αλλά το τι «πιστεύει πραγματικά…» κατά ευρωπαϊκών κρατών, όπως η γερμανία ή η γαλλία. Τα οποία μπορεί να μην είναι «υπολογίσιμοι αντίπαλοι» στρατιωτικά, είναι όμως οικονομικά / εμπορευματικά· ειδικά το πρώτο. Τι κάνει, λοιπόν, η Ουάσιγκτον; Απειλές, προσβολές, τιμωρίες, είτε με την μορφή δασμών («θάνατος στα ευρωπαϊκά αυτοκίνητα»!!) είτε με την μορφή κυρώσεων («θάνατος στο ρωσικό αέριο»!).

Συμβαίνει το εξής: καθώς ο αμερικανικός καπιταλισμός χάνει έδαφος στην παγκόσμια αγορά, (χάνει, σα να λέμε, την υλική, καπιταλιστική βάση της ηγεμονίας του) προσπαθεί να βγάλει στην παρανομία μεγάλα τμήματα αυτής της παγκόσμιας αγοράς!!! Απίστευτο – αλλά αληθινό!!! Παράλογο και ανιστόρητο – αναμενόμενο, όμως, από μια «αυτοκρατορία» λίγων μόνο δεκαετιών, που δεν τα πάει καθόλου καλά με την ιστορία…

Ακόμα κι αν μόνο αυτό ήταν η διαφορά της τωρινής ιστορικής φάσης από εκείνη ανάμεσα στο 1945 και το 1990 (3^ος παγκόσμιος…), η διαφορά δηλαδή ότι τότε η αναμέτρηση πουλιόταν σαν ιδεολογική («ελευθερία εναντίον κομμουνιστικού ολοκληρωτισμού») ενώ τώρα είναι καθαρά και ξάστερα αγοραία, είναι τόσο καίρια αυτή η διαφορά, τόσο δομική, τόσο καθοριστική, ώστε μόνο φασίστες σαν τον Pence, οπαδοί της ιδέας ότι η μορφή κράτος μπορεί να πάει κόντρα στις καπιταλιστικές λειτουργίες, μόνο τέτοιοι ξεπεσμένοι χριστιανοφασίστες θα «πίστευαν πραγματικά…» ότι μπορούν να γυρίσουν στο παρελθόν, στα γνωστά και πεπατημένα, και ότι οι ηπα μπορούν να ρεφάρουν κατά της κίνας επαναλαμβάνοντας την τακτική τους εναντίον της εσσδ… (Αφού το έκαναν μια φορά μπορούν να το ξανακάνουν.. ε;)

Ωστόσο το ότι είναι φασίστας και εκτός πραγματικότητας ο Pence δεν τον κάνει λιγότερο «αντιπροσωπευτικό» για το τι κάνει η Ουάσιγκτον. Κι αυτό που κάνει το αμερικανικό κράτος / παρακράτος είναι το μοναδικό που ξέρει να κάνει: αν οι Ινδιάνοι τολμούσαν να νικήσουν σε κάποια μάχη τους λευκούς αποίκους της «νέας γης», η τύχη τους ήταν προδιαγεγραμμένη: θα καιγόταν όλη η περιοχή τους, με κάθε μέσο.

Γι’ αυτό έκαιγαν τα δάση στην ελλάδα εναντίον του δημοκρατικού στρατού, και ύστερα στο βιετνάμ εναντίον των βιετκόνγκ: επειδή αν φτιάχνεις βόμβες όλα λύνονται με βομβαρδισμούς… Επειδή αν μεγαλουργείς σα σφυρί όλοι οι αντίπαλοί σου είναι πρόκες.

Αμ δε!!!

Πέμπτη 15 Νοέμβρη. Η Ουάσιγκτον φαίνεται να πιστεύει ότι ελέγχοντας μια εσωτερική αγορά 350 εκατομυρίων ανθρώπων μπορεί να γονατίσει το Πεκίνο που έχει εσωτερική αγορά 1,3 δισ. Οι εφευρέτες της ιδέας περί “ανθρώπινου κεφάλαιου” και της σημασίας του για την καπιταλιστική ανάπτυξη ξέμειναν από βεβαιότητες μόλις είδαν αυτό το “ανθρώπινο κεφάλαιο” να είναι σχιστομάτικο!!! Οι αμερικανικές κυρώσεις και οι δασμοί προκαλούν πράγματι προβλήματα τις κινεζικές εξαγωγές προς τις ηπα· όμως αυτό δεν θα έπρεπε να λογαριάζεται ούτε καν σαν τακτική νίκη της Ουάσιγκτον… Πολύ λιγότερο σαν στρατηγικός μοχλός για να πειθαρχήσει τον κινεζικό καπιταλισμό. (Το ότι με τέτοιο τρόπο, συν κάτι χρηματιστηριακά κόλπα με το γιεν, ανέσχεσε η Ουάσιγκτον στις αρχές των ’90s τον ιαπωνικό καπιταλισμό δεν σημαίνει ότι το κόλπο θα επαναληφθεί πετυχημένα! Στο κάτω κάτω εκεί, στην ιαπωνική επικράτεια, υπήρχαν και υπάρχουν κάτι τεράστιες αμερικανικές βάσεις… Στην κινέζικη όχι!)

Μία απ’ τις απαντήσεις σ’ αυτά τα αμερικανικά κόλπα έρχεται με την αντικατάσταση του δολαρίου, μετά από διακρατικές συμφωνίες (ή την δημιουργία ενός ισχυρού χρηματιστηρίου σε γουάν…) στις παγκόσμιες εμπορικές συναλλαγές. Μπορεί, ακόμα, ο όγκος των διεθνών συναλλαγών που αποχωρεί απ’ το δολάριο να είναι σχετικά μικρός. Δεν θα πρέπει όμως να λαθέψει κανείς για τα βασικά χαρακτηριστικά αυτής της ενέργειας “ασύμμετρου πολέμου”.

Η έκταση και η ένταση της διεθνούς χρήσης ενός εθνικού νομίσματος αποφέρει (στο μητρικό κράτος / κεφάλαιο) ένα σταθερό ποσοστό υπεξαίρεσης της διεθνώς αποσπώμενης υπεραξίας. Το νόμισμα είναι γενικό μέτρο της αξίας, συνεπώς ένα νόμισμα διεθνούς χρήσης μεταφέρει ένα ποσοστό αυτής της αξίας (: υπεραξίας καθώς πραγματοποιείται, καθώς γίνεται εμπόρευμα) στην κεντρική τράπεζα (και στο κράτος / κεφάλαιο) που ελέγχει την “παραγωγή” αυτού του νομίσματος. Πρόκειται για τυπική καπιταλιστική διαδικασία, που την γνωρίζουν πολύ καλά στο Λονδίνο, από τότε που η στερλίνα ήταν το νο 1 νόμισμα (μέτρο της αξίας) παγκόσμιας χρήσης· απ’ την εποχή, δηλαδή, της αυτοκρατορίας – που – ποτέ – δεν – έδυε – ο – ήλιος. Παλιά μεγαλεία…

Το πριόνισμα του διεθνούς κύκλου κυκλοφορίας του δολαρίου η Ουάσιγκτον προσπαθεί να το εμποδίσει απαγορεύοντας διεθνείς συναλλαγές! Κάτι ανάλογο με την απαγόρευση της διεθνούς αγοράς! Μάταιο!! Όχι επειδή οι αντίπαλοί της είναι δόλιοι… Αλλά επειδή είναι υποχρεωμένοι να είναι τέτοιοι για το καλό του καπιταλισμού τους· και του καπιταλισμού γενικά. Απέναντι στην πανικόβλητη παρακμιακή άλλοτε μόνη υπερδύναμη, οι ανταγωνιστές της είναι υποχρεωμένοι να παρακάμπτουν τις απαγορεύσεις της (π.χ. στο swift…) καταστρέφοντας τις απεγνωσμένες προσπάθειες της Ουάσιγκτον να προφυλάξει τον καπιταλισμό της δρώντας…. μισοφεουδαρχικά!

Οπότε ιδού το οξύμωρο: το «κομμουνιστικό κόμμα κίνας», ακριβώς επειδή ηγείται μιας θυελλώδους καπιταλιστικής ανάπτυξης με όρους και αγοράς, είναι σημαιοφόρος του ελεύθερου παγκόσμιου εμπορίου (έστω και σε εισαγωγικά), δηλαδή ένα de facto καπιταλιστικό μοτέρ πρώτης κλάσης… την ίδια περίοδο που το αμερικανικό κράτος συστρέφεται σαν άρνηση του ιστορικού εαυτού του, και γίνεται μερκαντιλιστικό· δηλαδή αντιδραστικό.

Που μπορούν να οδηγήσουν όλα αυτά; Κάποιοι, ανατρέχοντας στον Θουκυδίδη, υποστηρίζουν ότι υπ’ αυτές τις συνθήκες όπου, από στρατιωτική άποψη, φοβάται ο Γιάννης το θεριό και το θεριό τον Γιάννη, δημιουργείται το έδαφος για στιγμιαία λάθη, ολισθήματα, απρόσεκτους χειρισμούς, ή και για προβοκάτσιες (ακόμα και από τρίτους) που θα σπρώξουν κάποια απ’ τις αντίπαλες πλευρές σε πολεμική δράση, αναγκάζοντας και τις υπόλοιπες να ακολουθήσουν. Σε έναν πόλεμο «που κανείς τους δεν ήθελε».

Αυτή (κρίνει η ασταμάτητη μηχανή) είναι μια φαινομενολογική προσέγγιση. Θεωρητικά και τον Τρωϊκό πόλεμο θα μπορούσε να ισχυριστεί ο Αγαμέμνονας ότι δεν τον ήθελε· τον ανάγκασε ο Μενέλαος· που τον ανάγκασε ο πόνος του (και ο εγωϊσμός του) για την φυγή της Ωραίας Ελένης… Εν τέλει, όπως το έθεσε ο Σαββουπολάμστελ στους «Αχαρνείς» του, ο πόλεμος εκείνος έγινε για τρεις πουτάνες! (: τις τρεις θεές, την Αθηνά, την Ήρα και την Αφροδίτη, εκ των οποίων η μία, η Αφροδίτη, έδωσε σαν βραβείο στον Πάρι το χρυσό μήλο, του οποίου η τοις μετρητοίς εξαργύρωση ήταν η Ωραία Ελένη…).

Για την μυθολογία αυτά είναι καλά, έως και καταπραϋντικά. Στην καπιταλιστική πραγματικότητα ωστόσο, το ζήτημα της (εμπόλεμης) «ξαναμοιρασιάς» του κόσμου (ακόμα κι αν, πια, αυτός ο «κόσμος» δεν περιορίζεται στον πλανήτη γη αλλά περιλαμβάνει και το ηλιακό σύστημα…) είναι πολύ παλιό για να υποστηρίζεται ότι «κανείς δεν το ήθελε»! Ένας (παγκόσμιος πόλεμος), δεύτερος, τρίτος… : ε, το «έγινε κατά λάθος, ποτέ ξανά!» είναι χάπι απεριορίστης βλακείας.

Συνεπώς, για να γίνουμε «Κασσάνδρες», το θέμα (ήδη απ’ τις αρχές των 90s…) δεν ήταν και δεν είναι το «αν» του 4ου. Είναι το «πως» και «πότε» της κορύφωσής του…

(Θα έλεγε κανείς ότι το ζητούμενο είναι επίσης το «πως» και «πότε» της αντίστασης σ’ αυτόν… Αλλά σήμερα η ασταμάτητη μηχανή δεν έχει όρεξη να γίνει γραφική. Άλλη μέρα…)

Παρασκευή 9 Νοέμβρη. …Η κίνα επρόκειτο να μας ξεπεράσει σε δύο χρόνια, σαν οικονομική δύναμη. Τώρα δεν είναι καν κοντά. Η κίνα ξεφορτώθηκε τον στόχο «Κίνα 2025» γιατί το θεώρησα πολύ προσβλητικό. Τους το είπα. Αυτό σημαίνει ότι το 2025 θα κατακτούσαν – οικονομικά – τον κόσμο…

Αυτά δήλωσε χτες σε δημοσιογράφους το ψόφιο κουνάβι, υπονοώντας ότι το Πεκίνο πρόκειται να δεχτεί να «καταργήσει» το σχέδιο “made in china 2025” (δηλαδή έχει ψηθεί να ακρωτηριαστεί καπιταλιστικά…) με αντάλλαγμα μια εμπορική συμφωνία με την Ουάσιγκτον… Θα γελούσαν και οι πέτρες με το ψόφιο κουνάβι που έδιωξε μακριά την κινέζικη αλογόμυγα μ’ ένα του νεύμα – αλλά δεν έχουν αυτιά οι πέτρες.

«Καλά ενημερωμένοι» επαγγελματίες δημαγωγοί (δυτικής προέλευσης) υποστηρίζουν ότι, πράγματι, το Πεκίνο «το κουβεντιάζει». Ότι μελετάει την αντικατάσταση του “made in china 2025” με ένα “made in china 2030”, ίσως ίσως και «…2035». Ακόμα κι αν έχουν τέτοιες «πληροφορίες» από πρώτο χέρι, τις πιστεύουν; Σίγουρα το παριστάνουν. Κι έτσι το ψόφιο κουνάβι μπορεί να κοκορεύεται ότι κατάφερε να πετύχει το αδιανόητο: να σταματήσει την καπιταλιστική (και μάλιστα την τεχνολογική) ανάπτυξη ενός επικίδυνου ανταγωνιστή, χωρίς να ρίξει ούτε μία ατομική βόμβα… Απλά με μερικούς δασμούς στις εξαγωγές του…

Γίνεται πια τερατωδώς σαφές το πόσο εύκολα μπορεί να εξαπατηθεί ένα ναρκισσιστικό, μεγαλομανές, κομπλεξικό ψόφιο κουνάβι στην ηγεσία μιας υπερδύναμης σε παρακμή… Θα του υποσχεθεί, λοιπόν, ο Xi ότι «ο.κ., δεν πρόκειται να σας ξεπεράσουμε τεχνολογικά το 2025, ούτε το 2022, ούτε το 2020· θα το αφήσουμε για το 2050 – αν έχετε την καλωσύνη τότε να μας το επιτρέψετε…», θα συμφωνήσουν και το πως θα είναι σίγουρη η Ουάσιγκτον ότι δεν θα φάει αύριο την κινεζική σκόνη· θα μπορέσει, λοιπόν, να συνεχίσει να είναι τεχνολογική / στρατιωτική υπερδύναμη, έχοντας το ελεύθερο να «ξηγιέται» κατά βούληση σ’ όσους θεωρεί εχθρούς της (όλα αυτά θα γίνουν με την κινεζική εγγύηση και «αυτοσυγκράτηση»…), και έτσι το ψόφιο κουνάβι θα καμαρώνει: είδατε τι σπουδαίος στρατηγός που είμαι;

Ο μόνος λόγος για να πάψει το σχέδιο «made in china 2025» είναι επειδή θα μπεί σε εφαρμογή το σχέδιο «made in china 2021»!!! (Η εκτίμησή μας είναι ότι ήδη έχει μπει σε πυρετώδη εφαρμογή αυτό το δεύτερο…) Το Πεκίνο απλά θα σταματήσει για λίγο να επιδεικνύει μερικά κρίσιμα τεχνολογικά του επιτεύγματα (ειδικά σε ότι αφορά όπλα κλπ…) – και μια ωραία ημέρα, θα τα παρουσιάσει όλα μαζί!!! Voila!!!

Δεν μπορεί να γίνει διαφορετικά. Αν το Πεκίνο θέλει, ακόμα, 2 ή 3 χρόνια για να δοκιμάσει κάποια όπλα που θα αλλάξουν την τεχνολογική ισορροπία δυνάμεων· αν χρειάζεται ακόμα 2 ή 3 χρόνια για να ναυπηγήσει κρυφά καμμιά πεντάδα αεροπλανοφόρα και καμμιά 50αριά σούπερ ντούπερ υποβρύχια· αν θεωρεί ότι αυτή τη στιγμή έχει κάποιες αδυναμίες που πρέπει να καλύψει επειγόντως· αν θέλει να καθυστερήσει την στρατιωτική κλιμάκωση με αφορμή την ταϊβάν, αν, αν, αν… τότε ναι: έχει τους λόγους του να παραστήσει ότι «μετάνοιωσε που θέλει να κατακτήσει τεχνολογικά / οικονομικά τον κόσμο», και πως αφήνει την πρώτη θέση στο βάθρο στις ηπα… για να μην στεναχωριούνται και θυμώνουν…

Θα ήταν μια «όμορφη» εκδίκηση της ιστορίας να είναι ακόμα στο άσπρο σπίτι το ψόφιο κουνάβι όταν το Πεκίνο τραβήξει τις κουρτίνες και κάνει «τζα!!!»

(φωτογραφία: Δεξιά είναι ο Xi, περίπου έτοιμος να ανοίξει δρόμο στον αμερικανικό ιμπεριαλισμό – σύμφωνα με τους ψοφιοκουναβισμούς. Αριστερά είναι ένα άλλοτε ιερό τέρας αυτού του ιμπεριαλισμού, και τώρα – δεν τον αδικούμε – ένα ιερό λείψανο: ο 95 χρονος Henry Kissinger. Η συνάντηση έγινε χτες, και είχε εκείνο το κωμικό στοιχείο που μόνο όσοι / όσες έχουν γνώση της ιστορίας του 3^ου παγκόσμιου («ψυχρού») πολέμου μπορούν να καταλάβουν. Ο Xi υποδέχτηκε τον Kissinger αποκαλώντας τον παλιό φίλο του κινεζικού λαού, και σαν εκείνον που είχε ιστορική συμβολή στις σινο-αμερικανικές σχέσεις. «Αυτό δεν θα το ξεχάσουμε ποτέ» συμπλήρωσε ο Xi.

Τι ήταν αυτό που έκανε ο Kissinger, και πότε; Και τι (γελοία…) σχέση έχει με όσα συμβαίνουν σήμερα; Αν δεν ξέρετε ψάξτε το. Και μετά χαμογελάστε…)

Παρασκευή 2 Νοέμβρη. Το κακό νέο είναι ότι το αφεντικό της κίνας, ο πρόεδρος Xi Jinping, ζήτησε απ’ το αρχηγείο στρατού της «νότιας ζώνης» να κάνει κάθε προετοιμασία που χρειάζεται, για πόλεμο… Το καλό νέο (αν μπορεί κανείς να το πει έτσι…) ήταν πως η διαταγή δεν αφορούσε το σύνολο του κινεζικού στρατού. Αλλά μόνο το επιτελείο της μιας απ’ τις πέντε κινεζικές στρατηγικές ζώνες πολέμου. Που επιβλέπει την νότια θάλασσα της κίνας, και την ταϊβάν.

Ήταν ασυνήθιστο ως τώρα να βγαίνει η λέξη «πόλεμος» απ’ την κορυφή της κινεζικής εξουσίας· στη δύση είναι κάπως πιο συνηθισμένο. Αυτό μπορεί να αλλάζει, στον βαθμό που ο κινεζικός ιμπεριαλισμός θεωρεί πως ο αμερικανικός «ψάχνεται», και μάλιστα όχι συμβολικά.

Όμως είναι πιθανό το Πεκίνο να επιδιώκει έναν πόλεμο με τις ηπα; Η γνώμη μας είναι πως όχι. Το «όχι» δεν αφορά τον υποτιθέμενο μη-ιμπεριαλιστικό χαρακτήρα του· το αντίθετο. Ωστόσο ο κινεζικός καπιταλισμός είναι σε τέτοια παραγωγική / τεχνολογική θέση και δυναμισμό ώστε μπορεί να καταλαμβάνει διαρκώς μεγαλύτερα τμήματα της «παγκόσμιας αγοράς» με ειρηνικό τρόπο.

Αυτοί που επιδιώκουν μια στρατιωτική «τελική αναμέτρηση» είναι αυτοί που χάνουν απ’ την «ειρηνική μοιρασιά». Είχε χάνουν πελάτες, είτε χάνουν πρώτες ύλες, είτε χάνουν «ποιότητα» – είτε όλα αυτά μαζί. Ο πόλεμος στον καπιταλισμό είναι η πιο κατηγορηματική διευθέτηση (ή επαναδιευθέτηση) της αγοράς: εργασίας, εμπορευμάτων, πρώτων υλών.

Μ’ αυτά τα δεδομένα, ειδομένα στην μεσοπρόθεσμη προοπτική, έχει βάση η χθεσινή «αισιοδοξία» του ψόφιου κουναβιού ότι, τελικά, θα βρεθεί ειρηνική λύση στον «εμπορικό πόλεμο» που έχει ξεκινήσει κατά του Πεκίνου; Κατά την γνώμη της ασταμάτησης μηχανής όχι. Η παραγωγική / τεχνολογική βάση που έχει ήδη, αυτή τη στιγμή, η κινεζική καπιταλιστική μηχανή (σα σύνολο) έχει πολύ μεγαλύτερο δυναμικό απ’ ότι η αμερικανική. Το 2020 ή το 2025 τα δεδομένα θα είναι ακόμα χειρότερα (σε βάρος της Ουάσιγκτον). Το μόνο πλεονέκτημα που έχει ακόμα ο αμερικανικός καπιταλισμός είναι το καταστροφικό δυναμικό του. Αλλά κι αυτό το «αμερικανικό πλεονέκτημα», με τον ρυθμό που εξοπλίζεται το Πεκίνο και το είδος των πολεμικών τεχνολογιών που εξελίσσει, σε ελάχιστα χρόνια θα έχει ξεπεραστεί.

Η κινεζική προετοιμασία για πόλεμο δεν είναι λοιπόν για αύριο ή μεθαύριο. Είναι, μάλλον, ένα είδος «ραντεβού» σε λίγα, πολύ λίγα χρόνια…

(Ο.Κ., το ξέρουμε ότι το θέμα αγχώνει…. Αλλά δεν έβαλε η ασταμάτητη μηχανή τα λόγια στο στόμα του Xi – όλα κι όλα!!!)