Tag: εμπορικός πόλεμος

Τετάρτη 31 Ιούλη. Η κίνα πάει πολύ χάλια, είναι η χειρότερη χρονιά της τα τελευταία 27 χρόνια. Υποτίθεται ότι θα άρχιζε να αγοράζει τα αγροτικά προϊόντα μας – δεν υπάρχουν σημάδια ότι θα το κάνει. Αυτό είναι το πρόβλημα με την κίνα, δεν μπορείς να τους εμπιστευτείς. Η οικονομία μας είναι ΠΟΛΥ μεγαλύτερη απ’ όσο είναι η κινέζικη τα 3 τελευταία χρόνια.

Η ομάδα μου διαπραγματεύεται μαζί τους τώρα, αλλά αυτοί συνέχεια αλλάζουν την συμφωνία στο τέλος, προς όφελός τους. Μπορεί να περιμένουν τις εκλογές για να δουν αν θα βγάλουμε κάποιο απ’ τα πτώματα των δημοκρατικών όπως ο κοιμισμένος Joe. Ύστερα θα μπορέσουν να κάνουν μια ΜΕΓΑΛΗ συμφωνία, όπως τα τελευταία 30 χρόνια, και να συνεχίσουν να κλέβουν τις ηπα, ακόμα περισσότερο και καλύτερα απ’ οποτεδήποτε στο παρελθόν. Το πρόβλημα τους με το να βαράνε καθυστέρηση είναι ότι αν και όποτε κερδίσω, η συμφωνία που θα τους προτείνω θα είναι πολύ πιο σκληρή απ’ αυτήν που διαπραγματευόμαστε τώρα… ή δεν θα υπάρξει καθόλου συμφωνία. Έχουμε όλα τα χαρτιά στα χέρια μας, οι προηγούμενοι ηγέτες δεν τα είχαν ποτέ!

Το ότι το ψόφιο κουνάβι βρυχάται τιτιβίζοντας είναι κωμικό από μόνο του. Δείγμα μιας παρακμιακής εποχής (σε μια παρακμιακή πρώην υπερδύναμη): το ψόφιο κουνάβι κάνει προεκλογική εκστρατεία διαφημίζοντας πόσο πιο «σκληρός» θα είναι (απέναντι στο Πεκίνο) «αν και όταν» ξαναεκλεγεί, στα τέλη του 2020… Στην καλύτερη περίπτωση είναι συμπεριφορά συφοριασμένης πολιτικής βιτρίνας που αδιαφορεί για το ότι τον ακούνε (τον διαβάζουν) και οι «εθνικοί» εχθροί…

Υπάρχει ωστόσο και μια ομολογία στον βρυχηθμό: η εκτίμηση ότι το Πεκίνο δεν βιάζεται να συνθηκολογήσει στους εμπορικούς εκβιασμούς της Ουάσιγκτον. Στην πραγματικότητα κάνει το αντίθετο: οχυρώνεται και αντεπιτίθεται. Συνεπώς η απειλή «θα τα πούμε σε 1,5 χρόνο» (αν και όταν επανεκλεγώ!) είναι άλλη μια φορά κωμική: το ότι, για παράδειγμα, δεν αγοράζει (το Πεκίνο) την αμερικανική σόγια και τα μπιζέλια που είχε υποσχεθεί, έχει συγκεκριμένο υπολογισμό: να κτυπήσει την αγρο-βιομηχανική βάση των υποστηρικτών του ψόφιου κουναβιού….

Γχουάου!! (Άλλη μια φορά ψόφιο κουνάβι: γχουάου!!!)

Πέμπτη 16 Μάη. Οι γνώσεις μας της κινεζικής γλώσσας δεν βοηθούν (οι δικές σας ίσως…). Σε κάθε περίπτωση η τρέχουσα ερμηνεία αυτών που γράφονται πιο πάνω, κάτω απ’ τα κίτρινα αστέρια, φέρεται να είναι η εξής:

Διαπραγμάτευση; Σίγουρα!

Πόλεμο; Οποιαδήποτε στιγμή!

Προσβολές; Ευσεβείς πόθοι!

Το ότι αυτό το τρίπτυχο προωθείται απ’ το κομμουνιστικό κόμμα της κίνας τις τελευταίες ημέρες θα πρέπει να ενισχύει (ακόμα και τις μύτες μας που είναι τόσο μακριά απ’ το Πεκίνο) την μυρωδιά «εμπόλεμης εθνικής ενότητας». Φαίνεται πως ο κινεζικός καπιταλισμός ετοιμάζεται για μια φάση «περιορισμού της ανάπτυξής» του, σα συνέπεια του αμερικανικού «εμπορικού πολέμου». Θα μπορούσε κανείς να υποθέσει και κάτι ακόμα, δεν είναι δα δύσκολο: σε συνθήκες «εθνικής οικονομικής άμυνας», χωρίς να διατυπωθεί επίσημα καμμία τέτοια προτροπή, διάφορες αμερικανικές πολυεθνικές θα αρχίσουν να χάνουν την κινεζική αγορά. Θα χάνουν μαζικά πελάτες, λάδια, «τ’ αυγά και τα πασχάλια» – αν τα εκατομμύρια κινέζων καταναλωτών τις θεωρήσουν «μέρος του εχθρού». Apple; Tesla; Λοιπές αυτοκινητοβιομηχανίες; Αμερικανικές εμπορικές αλυσίδες; Στην πράξη δεν χρειάζεται καν να επιβληθούν δασμοί στις εισαγωγές στην κίνα. Αρκεί ο κινεζικός εθνικισμός· τον οποίο, προφανώς, δεν έχει λάβει σοβαρά υπόψη του το ψοφιοκουναβιστάν.

Υπάρχουν παραπάνω από ένας τρόποι για να «προστατευτούν» οι «εθνικές» αγορές: ο τελευταίος γύρος αμερικανικών δασμών και εκείνο το ναρκισσιστικό τιτίβισμα του ψόφιου κουναβιού που καμάρωνε ότι «έχει φάει πολύ ξύλο η κίνα στις διαπραγματεύσεις» θα πληρωθούν ακριβά. (Εδώ που τα λέμε: ένας τύπος που στην ιδιωτική οικονομική του καριέρα ήταν πρωταθλητής στις χρεωκοπίες, με ποια έννοια μπορεί να μοστράρεται σαν «πετυχημένος οικονομικά potus»;)

(φωτογραφία κάτω: Κοντέινερ, κοντέινερ, κοντέινερ. Είναι το λιμάνι Yaposhan έξω απ’ την Σαγκάη….)

Δευτέρα 13 Μάη. Μετά τα χαμόγελα και τις «εποικοδομητικές συζητήσεις» της περασμένης Πέμπτης και Παρασκευής, ήρθε το Σαββατοκύριακο. Ο Liu He (υπουργός παρά τω πρωθυπουργώ της κίνας), ο ίδιος Liu He που πήγε ως την Ουάσιγκτον παρά την ψοφιοκουναβική «επικήρυξη» (δηλαδή τους νέους δασμούς), ξεκαθάρισε αυτά που οι έλληνες γουστάρουν να αποκαλούν «κόκκινες γραμμές» στην οικονομική σύγκρουση Πεκίνου Ουάσιγκτον:

Πρώτον, καμία συμφωνία δεν πρόκειται να υπογραφτεί αν δεν περιλαμβάνει την ακύρωση όλων των δασμών που έχουν επιβληθεί τα τελευταία χρόνια (εκείνων της Ουάσιγκτον και των αντι-μέτρων του Πεκίνου).

Δεύτερον, καμία συμφωνία δεν πρόκειται να υπογραφτεί αν δεν περιλαμβάνει σαφείς ποσοτικούς προσδιορισμούς για τις κινεζικές εισαγωγές στις ηπα.

Και τρίτον, το κείμενο της συμφωνίας θα πρέπει να είναι «ισορροπημένο» και να σέβεται την «αξιοπρέπεια» και των δύο πλευρών.

Σ’ αυτά τα τρία σημεία το Πεκίνο, το ξεκαθαρίζει, δεν πρόκειται να υποχωρήσει. Τι σημαίνει αυτό για το ψοφιοκουναβιστάν;

Το τρίτο σημείο δεν μπορεί να σχολιαστεί (από εμάς) επειδή είναι μάλλον σαφές ότι η έννοια της «κρατικής αξιοπρέπειας» διαφέρει πολύ, ειδικά αυτήν την περίοδο, ανάμεσα στην Ουάσιγκτον και το Πεκίνο. Αρκεί να διαβάσει κανείς πως εκφράζει αυτήν την «αμερικανική οικονομική αξιοπρέπεια» το ψόφιο κουνάβι, στο τιτίβισμά του με το οποίο απάντησε στο Σαββατιάτικο ξεκαθάρισμα του Πεκίνου.

Το πρώτο σημείο, όμως, είναι σαφές. Όπως κάνει και απέναντι στην Πγιονγκγιάνγκ, έτσι και απέναντι στο Πεκίνο η ψοφιοκουναβική τακτική είναι «να το κουβεντιάσουμε, να συμφωνήσουμε, αλλά οι «τιμωρίες» θα συνεχίσουν να ισχύουν, για την περίπτωση που δεν μείνουμε ευχαριστημένοι απ’ την στάση σας – μετά την όποια συμφωνία»….

Κι αυτό έχει να κάνει με το δεύτερο σημείο. Η Ουάσιγκτον θέλει μια συμφωνία στην οποία το Πεκίνο θα δεσμευτεί να εισάγει οπωσδήποτε συγκεκριμένες πόσοτητες αμερικανικών εμπορευμάτων (σαν κατώτατο όριο), χωρίς ανάλογη δική της δέσμευση…

Θα πρέπει να βγάλει ο καθένας απ’ το μυαλό του την ιδέα ότι η κινεζική εξουσία ανήκει στην γνωστή κατηγορία «λέω – και ξελέω»! Απ’ την στιγμή που ανακοίνωσε επίσημα τα τρία ζητήματα στα οποία δεν πρόκειται να υποχωρήσει, αυτό θα κάνει.

Απ’ την άλλη μεριά, χάρη στον μόνιμο λουμπενισμό του ψόφιου κουναβιού, το να καμαρώνει ότι «η κίνα έφαγε πολύ ξύλο στην πρόσφατη διαπραγμάτευση» δεν προοιωνίζεται τίποτα άλλο εκτός από ακόμα περισσότερο «ξύλο»…. Και όπου βγει (;;;)

Εν τω μεταξύ αυτή τη βδομάδα το ψόφιο κουνάβι θα ανακοινώσει αν θα επιβάλει δασμούς και στις εισαγωγές ευρωπαϊκών αυτοκινήτων…

Άλλο πανηγύρι εκεί…

(φωτογραφία. «Αψύς»; «Τραχύς»; Σίγουρα μέσα στη μόδα! Και οπωσδήποτε: αμερικάνος (πρόεδρος). Να τα βλέπουν τα «αμερικανάκια» όλου του ντουνιά και να γουστάρουν….)

Σάββατο 11 Μάη. Δεν ξέρουμε που και πότε, η ασταμάτητη μηχανή είναι όμως σίγουρη ότι φαινόμενα σαν το χθεσινό θα καταταγούν απ’ τους ιστορικούς του μέλλοντος στην κατηγορία «υποδειγματικά προπέτασμα καπνού».

Ενόσω η κινεζική αντιπροσωπεία βρισκόταν στην Ουάσιγκτον για συνέχεια των (υποτιθέμενων) διαπραγματεύσεων για τις οικονομικές / εμπορικές διαφορές τους, το ψόφιο κουνάβι ξεκίνησε έναν νέο κύμα δασμών στις κινεζικές εισαγωγές. Επειδή, είπε, η κίνα «έκανε πίσω» σε υποτίθεται συμφωνημένα σημεία.

Η αμερικανική κίνηση ήταν προσβλητική – με την έννοια της διαπραγματευτικής δεοντολογίας. Το «έλα να διαπραγματευτούμε, έχω ένα πιστόλι στο τραπέζι» είναι too much από μόνο του· το να αρχίζεις να πυροβολείς κιόλας σημαίνει «ροντέο». Κανονικά το Πεκίνο θα έπρεπε να ακυρώσει το ταξίδι της αντιπροσωπείας του…

Παραδόξως, όμως, δεν έκανε αυτό. Ο Liu He πήγε κανονικά… Κι όχι μόνο πήγε, όχι μόνο (όπως δήλωσε) «έκανε εποικοδομητικές συζητήσεις» (που δεν είχαν κανένα αποτέλεσμα…), αλλά επιπλέον άφησε ανοικτή την συνέχεια των «διαπραγματεύσεων». Αυτά την ώρα που κανονικά όλη η δομή εξουσίας στο Πεκίνο πρέπει να βγάζει αφρούς.

Κάνουμε την εκτίμηση ότι το Πεκίνο, σ’ αυτήν την ιστορική φάση όξυνσης της αντιπαράθεσης με την Ουάσιγκτον (που περιλαμβάνει εκτός απ’ το νέο γύρο δασμών τις στρατιωτικές παρελάσεις του αμερικανικού στόλου στη θάλασσα της κίνας και την προσπάθεια εξοπλισμού της ταϊβάν) έχει επιλέξει να δείχνει όσο το λιγότερο γίνεται το τι σκέφτεται. Υπηρετώντας αυτόν τον στόχο, δηλαδή το να «μην εξωτερικεύει φραστικά ή συμβολικά την αντίδρασή του» σ’ αυτή τη φάση, το κινεζικό καθεστώς έστειλε τον Liu He «κανονικά» στην Ουάσιγκτον για τον «11^ο γύρο διαπραγματεύσεων».

Όμως η έλλειψη έντονης (και όχι μόνο φραστικής) αντίδρασης σημαίνει το ανάποδο απ’ το «ηρεμία στο μέτωπο του Ειρηνικού»…

(φωτογραφία: Ο κινέζος αντιπρόεδρος Liu He αποχαιρετά τον αμερικάνο υπ.οικ. Steven Mnuchin – στο κέντρο – και τον αμερικάνο εκπρόσωπο στις διαπραγματεύσεις Ουάσιγκτον / Πεκίνου Robert Lighthizer, μετά το γρήγορο τέλος ενός ακόμα γύρου, χτες, στην Ουάσιγκτον…)

Πέμπτη 9 Μάη. Η απόφαση του ψόφιου κουναβιού και του γκουβέρνου του να επιβάλλει νέες τιμωρίες στον ανταγωνιστή του απ’ το Πεκίνο από αύριο («Νευράκια στην Ουάσιγκτον», Δευτέρα 6 Μάη) έχει κάνει την αρχή της διαδρομής της σαν απειλή. Είναι τώρα στέρεο το έδαφος να επιβεβαιώσουμε παλιότερες εκτιμήσεις μας και να εκθέσουμε τις νεότερες.

Οι φήμες πως όπου νάναι θα πέσουν οι υπογραφές σε μια εμπορική συμφωνία Ουάσιγκτον – Πεκίνου αποδείχθηκαν αέρας κοπανιστός ως τώρα. Το ψοφιοκουναβιστάν κατηγορεί το Πεκίνο ότι υπαναχώρησε σε όλα τα σημεία όπου είχαν υπάρξει κατ’ αρχήν συμφωνίες στη διάρκεια των πολύμηνων «διπαραγματεύσεων» (όχι καταχρηστικά τα εισαγωγικά) – συνεπώς (λέει η αμερικανική δημαγωγία) το ψόφιο κουνάβι ήταν στην άμυνα όταν ανακοίνωσε ένα καινούργιο μπαράζ κυρώσεων…. Οι παλιοκινέζοι!

Κατά την άποψη της ασταμάτητης μηχανής ο λεγόμενος «εμπορικός πόλεμος» ηπα – κίνας είναι ένας σημαντικός κρίκος, σημαντικός μεν αλλά μόνον ένας κρίκος στην αλυσίδα της οξυνόμενης ενδο-ιμπεριαλιστικής αναμέτρησης που ονομάζουμε εδώ και χρόνια 4^ο παγκόσμιο πόλεμο σε εξέλιξη. Μπορεί, όποιος θέλει, να νομίζει ότι η Ουάσιγκτον και το Πεκίνο διαπραγματεύονται απλά την ισορροπία ανάμεσα στο εμπόριο σόγιας και το εμπόριο πλυντηρίων μεταξύ τους… Όχι! Κάθε ένα απ’ αυτά τα κράτη / κεφάλαια έχει πίσω του το σύνολο του ρεπερτορίου της σύγκρουσης για κυριαρχία, της ιστορίας τους, των δυνατοτήτων και των αδυναμιών τους!

Συνεπώς, όταν ο αμερικανικός στρατός στέλνει τα πολεμικά του να πλεύσουν μέσα στα χωρικά ύδατα που το Πεκίνο θεωρεί δικά του (τα χωρικά ύδατα διάφορων νησίδων και ατολών στη νότια θάλασσα της κίνας)· ή όταν ετοιμάζεται να υπογράψει βαριά συμβόλαια για τον στρατιωτικό εξοπλισμό της ταϊβάν (αυτά τα δύο βρίσκονται σε εξέλιξη…), θα ήταν απίθανο να μην «υπαναχωρήσει» το Πεκίνο στις «εμπορικές διαπραγματεύσεις»…

Αλλά αυτή η «υπαναχώρηση» είναι μέρος μόνο της πραγματικότητας ακόμα και στο οικονομικό πεδίο. Θα μπορούσε να αναιρεθεί προσωρινά ή όχι· αλλά η τάση γίνεται όλο και πιο ξεκάθαρη.

Πέμπτη 9 Μάη. Στην Ουάσιγκτον καταλαβαίνουν πολύ καλά ότι με αμιγώς οικονομικούς όρους δεν πρόκειται να συγκρατηθεί ο κινεζικός καπιταλισμός· πολύ περισσότερο μαζί με τις συμμαχίες του. Γι’ αυτό ακριβώς στις υποτιθέμενες «διαπραγματεύσεις» με το Πεκίνο οι αμερικάνοι έβαζαν όρους του είδους η Ουάσιγκτον να έχει το δικαίωμα να επιβάλει όποτε κρίνει δασμούς ενώ το Πεκίνο όχι· ή η Ουάσιγκτον να έχει το δικαίωμα αναθέωρησης κάποιων όρων της (υποτιθέμενης) συμφωνίας ενώ το Πεκίνο όχι. Μ’ άλλα λόγια το μόνο που έχει να προτείνει ο αμερικανικός καπιταλισμός στον ανταγωνιστή του είναι «αποικιακοί όροι» – για να διατηρήσει την ηγεμονία του. Μπορεί, ίσως, κράτη / κεφάλαια με χαμηλότερο επίπεδο ανάπτυξης και δυναμισμού να δέχονταν τέτοιο deal. Όχι, όμως, το καπιταλιστικό δυναμικό 1,3 δισεκατομυρίων ανθρώπων, των οποίων το σύστημα καπιταλιστικής εκμετάλλευσης / αξιοποίησης βρίσκεται ήδη στην κορυφή όλων των τεχνολογιών αιχμής· και μόλις άρχισε…

Είναι δεδομένο ότι ο αμερικανικός καπιταλισμός / το αμερικανικό κράτος / η αμερικανική κοινωνία στην πλειοψηφία της προσπαθούν να κρατήσουν εκείνο που απηύλασαν στο μεγαλύτερο μέρος του 20^ου αιώνα. Είναι επίσης δεδομένο ότι δεν ξέρουν πια πως θα το πετύχουν, εκτός από έναν ολοκληρωτικό πόλεμο – υπό την προϋπόθεση ότι θα τον κερδίσουν και θα συνεχίζει να υπάρχει ζωή στον πλανήτη. Ο υπολογισμός τους, αυτή την στιγμή, είναι ότι αν οι εμπορικοί / οικονομικοί εκβιασμοί κατά του Πεκίνου αποτύχουν, τότε η οχύρωση της αμερικανικής αγοράς θα έχει βαρύτερες συνέπειες για τον κινεζικό καπιταλισμό απ’ ότι η οχύρωση της κινεζικής αγοράς και οι συνέπειές της για τον αμερικανικό. Πράγμα που σημαίνει (πάντα κατά τους υπολογισμούς της Ουάσιγκτον) ότι το Πεκίνο θα αναγκαστεί να υποταχτεί, κινούμενο ρεαλιστικά…

Ακόμα κι αν αυτοί οι εμπορικοί υπολογισμοί είναι προς στιγμήν σωστοί (πράγμα για το οποίο πολλοί αμφιβάλλουν) αφορούν μόνο έναν ή μόνο λίγους κρίκους της ενδοκαπιταλιστικής αναμέτρησης. Οι αμερικανικοί δασμοί και οι κυρώσεις κατά της κίνας ΔΕΝ πρόκειται να φρενάρουν τους «δρόμους του μεταξιού». Ούτε πρόκειται να υιοθετηθούν απ’ τα ευρωπαϊκά κεφάλαια / κράτη, για διάφορους λόγους. Δεν πρόκειται, επίσης, να λύσουν το όλο και πιο φανερό πρόβλημα του αμερικανικού δημόσιου και ιδιωτικού χρέους. Ούτε θα καθυστερήσουν (το αντίθετο: θα επιταχύνουν) τον περιορισμό της διεθνούς κύκλου κυκλοφορίας του δολαρίου. Το αδιέξοδο είναι σαφές: η Ουάσιγκτον επιβάλει κυρώσεις κάπου, και ύστερα πρέπει να επιβάλει κυρώσεις σε καθέναν που συνεχίζει να νταραβερίζεται μ’ αυτό το “κάπου” (πιο πρόσφατο παράδειγμα οι κυρώσεις κατά της Αβάνα και οι απειλές κυρώσεων στις ευρωπαϊκές εταιρείες που κάνουν δουλειές με την κούβα· κάτι που έχει κάνει ήδη έξαλλη την Μαδρίτη…)

Αυτό που θεωρείται «θερμόμετρο» της καπιταλιστικής υγείας (και συχνά μετατρέπεται σε πυροκροτητή), τα χρηματιστήρια και οι τζογαδόροι τους, δεν μπορούν να παρακολουθήσουν την όξυνση της ενδοκαπιταλιστικής αναμέτρησης με τρόπο ωφέλιμο αποκλειστικά για την Ουάσιγκτον. Δεν μπορεί το χρηματιστήριο της Ν. Υόρκης να γίνει επαρχιακό, “εθνικό”, και να παίζει με μετοχές βουβαλιών και ψόφιων κουναβιών! Στο κάτω κάτω, το 2008, η μεν Lehman Brothers που κατέρρευσε ήταν αμερικανική· η δε ασφαλιστική AIG, επίσης αμερικανική, διασώθηκε απ’ την χρεωκοπία εσπευσμένα απ’ το αμερικανικό κράτος όταν τότε (το 2008) το Πεκίνο σήκωσε το τηλέφωνο και είπε στην Ουάσιγκτον: προσέξτε μην καταρρεύσει, έχουμε επενδύσει στα ομολογά της, αν την αφήσετε να χρεωκοπήσει θα το κάνουμε ροντέο.

Αυτά το 2008… Ούτε καν το 2019…

Δευτέρα 6 Μάη. Το ψόφιο κουνάβι δήλωσε ότι θα επιβάλλει νέους δασμούς στις κινεζικές εισαγωγές στις ηπα – τις παραμονές της άφιξης στην Ουάσιγκτον της αντιπροσωπείας του Πεκίνου που κάνει τις «εμπορικές» διαπραγματεύσεις. Επειδή (λέει το ψόφιο κουνάβι) ο καιρός περνάει και συμφωνία (δηλαδή υποχώρηση του Πεκίνου) δεν βλέπει.

Από μια άποψη θα μπορούσε να είναι και ιατρική συνταγή προς το ψόφιο κουνάβι: πότε πότε να ξεϊδρώνει απ’ τις αναγνωρίσεις του Guaido, των “επαναστάσεων” και των “απελευθερώσεών” του, κοιτώντας μακριά στον ορίζοντα. Έστω για να ξεπιάνεται απ’ τις δουλειές στην “πίσω αυλή”… Απ’ την άλλη μεριά, αν η οικονομική ισχύς στον ενδοκαπιταλιστικό ανταγωνισμό έχει αξία (δεν έχει;) τότε το μαγαζί του οποίου είναι η τωρινή βιτρίνα έχει χάσει· όσο κι αν βρυχάται ο ίδιος πίσω απ’ το αλεξίσφαιρο γυαλί.

Το Πεκίνο επιδεικνύει μια μοναδική στα διεθνή καπιταλιστικά χρονικά ικανότητα οικονομικής επέλασης σαν καταιγίδα – χωρίς να έχει προηγηθεί πόλεμος που τον κέρδισε…. Η αγγλοαυστραλιανή πολυεθνική εταιρεία ορυχείων και επεξεργασίας μετάλλων BHP Billiton υπολόγισε ότι το 2023 «οι δρόμοι του μεταξιού» θα υλοποιούν παγκόσμια επενδυτικά project αξίας 1,3 τρισεκατομυρίου δολαρίων. Τότε (το 2023) θα έχουν περάσει μόλις δέκα χρόνια απ’ την επίσημη αναγγελία του σχεδίου. Εν τω μεταξύ εκατόν τριάντα ένα (131) κράτη και εικοσιεννιά (29) διεθνείς οργανισμοί έχουν δηλώσει ήδη την συμμετοχή τους σ’ αυτό που μοιάζει να είναι ένα «παγκόσμιο σχέδιο Μάρσαλ» – με δυο διαφορές. Πρώτον είναι κινεζικής έμπνευσης, σχεδιασμού και προώθησης· και δεύτερον αφήνει έξω (και στην γωνία) την εθνική επικράτεια του ψοφιοκουναβιστάν.

Σε όσους αρέσουν λίγο πιο βαθιές προσεγγίσεις (η ασταμάτητη μηχανή είναι ανάμεσά τους) πρόκειται για τον Κεϋνσιανισμό στον 21^ο αιώνα! Με όλα τα εντυπωσιακά «υπέρ» του διογκωμένα μονομιάς· με τα εξίσου εντυπωσιακά «κατά» να περιμένουν στη στροφή. Πράγματι, οι «δρόμοι του μεταξιού» φέρνουν καπιταλιστική ανάπτυξη σε πάμπολλα μέρη του πλανήτη, και ειδικά σ’ αυτή τη ζώνη του που κάποτε ονομαζόταν «νότος» (λίγο πιο διευρυμένα απ’ την στενή γεωγραφική έννοια της λέξης). Όμως είναι αδύνατο να υπάρξει σχετικά μακρόχρονη καπιταλιστική ανάπτυξη χωρίς καταστροφή! Ακόμα και ο ίδιος ο Κέυνς το έβλεπε μπροστά του στα ’30s…

Θα μπορούσε να αναρωτηθεί κανείς: Έτσι θα έρθει η επί γης ειρήνη; Αν όλος ο πλανήτης γίνει μέρος της αυτοκρατορίας των Χαν; Όχι μόνο αυτό θα ήταν αδύνατο ακόμα και πριν ένα αιώνα, πολύ περισσότερο τώρα, με την μέση παραγωγικότητα της εργασίας να έχει εκτοξευτεί· έτσι ώστε χωρίς διαρκείς καταστροφές να γίνεται αδύνατη η παρατεταμένη αξιοποίηση του κεφαλαίου. Αλλά, επιπλέον, υπάρχουν ήδη χαμένοι σ’ αυτήν την διαδικασία: για πολλούς και διάφορους λόγους τα ιστορικά ιμπεριαλιστικά κράτη της «δύσης» (δηλαδή οι ηγεμονικές ελίτ) είναι αδύνατο να δεχτούν να μετατραπούν σε “κινεζικές επαρχίες” από πολιτική άποψη.

Αυτοί, πάντως, είναι οι πραγματικοί συσχετισμοί δύναμης ενώπιον των οποίων το ψοφιοκουναβιστάν εκτοξεύει απειλές ακόμα πιο μάταιες απ’ αυτές που πετάει προς την μεριά του Καράκας. Οι δέκα μήνες διαπραγματεύσεων με το Πεκίνο που στο ψόφιο κουνάβι φαίνονται «πολύς καιρός» είναι πράγματι τέτοιος, αλλά όχι για τις τρίχες της κεφαλής του. (Κάποιος, όμως, θα πρέπει να του θυμήσει ότι απέναντι στην Πγιονγκγιάνγκ λέει, σαν εξυπνάδα, “δεν βιαζόμαστε”…)

Είναι «πολύς καιρός» επειδή ο κινεζικός καπιταλισμός επεκτείνει διαρκώς την επιρροή του. Μέσα σ’ αυτούς τους 10 μήνες το Πεκίνο εξασφάλισε οικονομικά deal πολλών καρατίων στην ιταλία (συμπεριλαμβανόμενου του Παλέρμο, για να μην ξεχνιόμαστε) και στη γαλλία· έκλεισε νέες δουλειές στην αφρική· εξασφάλισε την εμπορική συνεργασία της ε.ε. σαν σύνολο και κομματιαστά· ύστερα έκανε κι ένα ραντεβού μαμμούθ στο Πεκίνο των συνεταίρων στα project του. Απ’ την άλλη το ψοφιοκουναβιστάν στο ίδιο διάστημα των 10 μηνών επέβαλε καινούργιες κυρώσεις στο ιράν και στη ρωσία, “χάρισε” τα υψώματα του Golan στο συμμαχικό ισραήλ, συμβούλεψε το Λονδίνο να σηκωθεί να φύγει απ’ την ε.ε. ακόμα και χωρίς σώβρακα, απείλησε την ε.ε. με έξτρα κυρώσεις – και έχει μπλέξει στην Καραϊβική.

Εντάξει. Εξακολουθεί να έχει ένα τεράστιο πυρηνικό οπλοστάσιο. Αν δεν κάνουμε λάθος ωστόσο ήταν ο Ναπολέοντας που είχε σοφά παρατηρήσει ότι δεν μπορείς να κρατήσεις την ηγεμονία σου καθισμένος πάνω σε λόγχες (τα ντουφέκια τότε ήταν εμπροσθογεμή, δηλαδή έριχναν μία και μετά έπρεπε να ξαναγεμίσουν, οπότε είχαν και λόγχες πιασμένες στην κάνη για να δουλεύουν σαν σπαθιά).

Θα κρατήσει το ψοφιοκουναβιστάν την ηγεμονία του με καθισμένους τους άρχοντές του πάνω σε πυρηνικές κεφαλές; Με λόγχες ή χωρίς;

Πέμπτη 28 Μάρτη. Τον σκοπό της επίσκεψης του Xi στο Παλέρμο τον υποθέσαμε (βάσιμα..) Αλλά για την στάση του στο Μονακό δεν ξέραμε. Μάθαμε. Πέρα απ’ την τουριστική συνεργασία (!…) το πριγκηπάτο υπέγραψε συμβόλαιο και θα είναι το πρώτο «κρατικό μόρφωμα» στην ευρώπη που θα καλυφθεί εξ ολοκλήρου από τα 5G δίκτυα της Huawei – ως το τέλος της χρονιάς (2019). Μπορεί να μην ακούγεται εντυπωσιακό κατ’ αρχήν. Αλλά με τους επισκέπτες που έχει θεωρήστε το σαν καλή και πρακτική διαφήμιση (την οποία θα πληρώσει ο πρίγκηπας…).

Στα υπόλοιπα ραντεβού του αποκόμισε κάτι ο Xi; Τα κινεζικά καθεστωτικά μήντια θριαμβολογούν – αλλά τέτοια είναι η δουλειά τους. Αν επιβεβαιώθηκε κάτι είναι ότι τα ευρωπαϊκά αφεντικά (τα πιο δυναμικά αναμεσά τους σίγουρα) θέλουν την πρόσβαση στην «κινεζική αγορά», αλλά οι πολιτικές βιτρίνες, σαν εκφραστές «γενικών καπιταλιστικών συμφερόντων» ανά κράτος, φοβούνται και προσπαθούν να ελέγξουν το ανάποδο: μια χωρίς περιορισμούς έφοδο του κινεζικού καπιταλισμού στην αγορά της ε.ε. Θέλουν να συμμαζέψει το Πεκίνο τους περιορισμούς στην ιδιοκτησία των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων που ανοίγουν εργοστάσια στην κίνα (στους στρατηγικούς τομείς είναι υποχρεωτική η μετοχική συμμετοχή κινέζων), αλλά ταυτόχρονα προετοιμάζονται για κρατικοποιήσεις στους «εθνικούς πρωταθλητές» τους – για να τους προστατέψουν απ’ τις κινεζικές εξαγορές.

Θα μπορούσαν να γίνουν κάποιες συμβιβαστικές διευθετήσεις. Το έδαφος για να υπάρξουν, όμως, είναι η στάση του αμερικανικού καπιταλισμού· τόσο απέναντι στον κινέζικο όσο και στην ε.ε. (ειδικά τον γερμανικό καπιταλισμό). Όσο το ψοφιοκουναβιστάν τρίζει τα δόντια απειλώντας με τιμωρίες, «κυρώσεις» κλπ, τόσο πιθανότερο γίνεται να υπάρξουν αμοιβαίες υποχωρήσεις μεταξύ Πεκίνου και ευρωπαϊκών κρατών. Έτσι ώστε να συντηρηθούν οι οικονομικοί (και όχι μόνο) ιμπεριαλισμοί τους.

Είναι κάτι σαν μάθημα ιστορίας σε πραγματικό χρόνο! Όποιος έχει την διάθεση (και τον τρόπο) να το παρακολουθεί θα ωφεληθεί με πολλούς τρόπους. Αλλιώς; «Μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι»…

(φωτογραφία: Η «δημοκρατική συμμετοχή» στα κλιμάκια της εξουσίας του ψοφιοκουναβιστάν απαιτεί την δημιουργία «επιτροπών». Να μια, φρέσκια…)

Σάββατο 9 Μάρτη. Αχ και νάχε και η Ουάσιγκτον κάποιον που “πιάνει πουλιά στον αέρα”, όπως η Αθήνα!!! Αλλά η δύσμοιρη δεν έχει… Έχει, τουλάχιστον, έναν καλό άνθρωπο (τον έπνιξε τον αετό ο τενεκεδένιος όταν πήγε Ουάσιγκτον!) που προσπαθεί με μια πέτρα να σκοτώσει δυο πουλιά· αλλά αποτυγχάνει και με τα δύο.

Όπως είναι γνωστό ο αμερικανικός καπιταλισμός έχει δύο σοβαρά προβλήματα: ένα τεράστιο δημόσιο χρέος (και τεράστια επιμέρους ιδιωτικά χρέη)· και μεγάλα εμπορικά ελλείμματα στις σχέσεις του με τους κύριους ανταγωνιστές του. Με δεδομένα το επίπεδο παραγωγικότητας (της εργασίας) και το ότι από τεχνολογική άποψη ο αμερικανικός καπιταλισμός δεν έχει κάποιο μονοπώλιο ή κτυπητό πλεονέκτημα, για να αυξήσει τις εξαγωγές του και να μειώσει τις εισαγωγές του θα χρειαζόταν ένα “φτηνό δολάριο”. Αλλά το “φτηνό νόμισμα” είναι δηλητήριο για τον δανεισμό, οπωσδήποτε τον δημόσιο. Τι γίνεται σ’ αυτές τις περιπτώσεις;

Το ψοφιοκουναβιστάν προσπάθησε να φρενάρει τις εισαγωγές (και να μειώσει το εμπορικό έλλειμμα) βάζοντας κυρώσεις (δηλαδή δασμούς) στις εισαγωγές απ’ την κίνα, σε είδη εισαγόμενης αξίας 250 δισεκατομυρίων δολαρίων (απειλεί να κάνει το ίδιο και με την ε.ε.). Για να τα κάνει ακριβότερα. Πέτυχε;

Απέτυχε παταγωδώς. Το 2018 το εμπόρικο έλλειμμα των ηπα απέναντι στην κίνα κτύπησε νέο ρεκόρ: 419,2 δισ δολάρια (έναντι 375,6 δισ το 2017). Όμως το ίδιο – αύξηση του εμπορικού ελλείματος – έγινε και με τους υπόλοιπους ανταγωνιστές: με την ε.ε. πήγε στα 169,3 δισ (έναντι 151,4 δισ το 2017), με το μεξικό στα 81,5 δισ (έναντι 70,9 δισ το 2017), με τον καναδά στα 19,8 δισ (έναντι 17,1). Το συνολικό εμπορικό έλλειμα των ηπα (σε πράγματα και υπηρεσίες) επίσης έκανε ρεκόρ: 622 δισεκατομμύρια, αυξημένο κατά 12,5% σε σχέση με το 2017. Ταυτόχρονα όμως αυξάνεται σταθερά και το αμερικανικό δημόσιο χρέος: το ψοφιοκουναβιστάν, για να κάνει τους πλούσιους πλουσιότερους μείωσε δραστικά την φορολόγησή τους, κι αυτά που χάνει από φόρους τα αναζητάει μέσω δανεικών… Έχει να χρηματοδοτήσει και την αναβάθμιση της πολεμικής του μηχανής…

Πρόκειται για αποτυχία του ψοφιοκουναβικού σχεδιασμού; Ναι. Η ασταμάτητη μηχανή το είχε σημειώσει πέρυσι: όταν το ψόφιο κουνάβι βάζει δασμούς στα κινεζικά εμπορεύματα για να περιορίσει τις εισαγωγές τους, το Πεκίνο ρίχνει κατάλληλα την διεθνή ισοτιμία του γουάν, φροντίζοντας τα made in china να ξαναγίνουν τόσο φτηνά όσο χρειάζεται για να σπάσουν τον δασμολογικό αποκλεισμό.

Τα γενικά μεγέθη, βασικά γι’ αυτά τα κόλπα, είναι σε βάρος της Ουάσιγκτον. Το ετήσιο κινεζικό δημόσιο έλλειμμα έχει προσδιοριστεί για 2,8% του αεπ (για το 2019)· το συνολικό δημόσιο χρέος ήταν το 2018 γύρω στο 47,5% του κινεζικού αεπ, ενώ το αμερικανικό θα είναι το 2019 πάνω απ’ το 105% του αντίστοιχου αεπ. Συνεπώς το Πεκίνο δεν έχει λόγο να φοβάται μια κάποια ελεγχόμενη και χρονικά υπολογισμένη υποτίμηση του γουάν, αν αυτή είναι αναγκαία. Δρώντας έτσι η κεντρική του τράπεζα κάνει ακριβότερες τις εισαγωγές των δολαριακά τιμολογημένων εμπορευμάτων· και απαντάει αποτελεσματικά στον εμπορικό πόλεμο της Ουάσιγκτον χωρίς καν να εκτεθεί με δασμολογικά μέτρα «άμυνας»… Όλα αυτά συμβαίνουν ενόσω η Ουάσιγκτον προσπαθεί να εκβιάσει το Πεκίνο στις συνεχιζόμενες «εμπορικές διαπραγματεύσεις», με το ψόφιο κουνάβι να πανηγυρίζει προκαταβολικά ότι θα νικήσει…

Τι γίνεται, λοιπόν, σε τέτοιες περιπτώσεις; Μερικοί κρουζ να ισοπεδώσουν την κινεζική κεντρική τράπεζα ίσως; Αστειευόματε, αλλά η καπιταλιστική πραγματικότητα είναι σκληρή. Χάνοντας διαρκώς σε «διπλωματική δύναμη», σε ικανότητα αποτελεσματικού σχεδιασμού κατατρόπωσης των αντιπάλων με «soft power» και σε οικονομική ισχύ, τι απομένει σε μια πρώην υπερδύναμη;

Όχι, πάντως, να περιμένει υπομονετικά την μοίρα της… Ούτε να τραβήξει το σπαθί της και να αυτοκτονήσει…