Η ώρα του ταμείου

Τετάρτη 29 Απρίλη. Κάποιοι παρατηρούν πως είναι πολύ ευκολότερο να επιβάλλεις καθολική απαγόρευση της κυκλοφορίας καθ’ άπασαν την επικράτειαν (σπέρνεις μπάτσους κι αν χρειαστεί και στρατό παντού) απ’ το να ελέγχεις κάθε μαγαζί, κάθε εβγα, κάθε ψιλικατζίδικο, τα τετραγωγικά του, και πόσοι βρίσκονται μέσα, νόμιμα ή «παράνομα».

Η παρατήρηση κατ’ αρχήν είναι σωστή – αλλά δείχνει μεγάλη έλλειψη στοιχειώδους ιστορικής γνώσης. Τα (προηγούμενα) παραδείγματα πραξικοπημάτων είναι τόσο γνωστά ώστε δεν θα έπρεπε να αγνοούνται. Οι τωρινοί πραξικοπηματίες είμαστε σίγουροι ότι δεν τα αγνοούν!

Πώς εξασφαλίζει, λοιπόν, οποιοδήποτε αυταρχικό καθεστώς, οποιαδήποτε δικτατορική «αλήθεια» την μακροημέρευσή του / της, χωρίς να βάζει έναν χωροφύλακα σε κάθε σπίτι, σε κάθε μαγαζί, σε κάθε τρύπα των πόλεων και της επαρχίας; Με τους ρουφιάνους του! Οι ρουφιάνοι, η 5η φάλαγγα μέσα στο κοινωνικό εργοστάσιο, είναι τόσο πιο πολύτιμοι όσο πιο βίαιες είναι οι απαγορεύσεις.

Τα πρόσφατα υγιεινιστικά πραξικοπήματα πουθενά δεν ήταν / είναι καθολικά αποδεκτά! Οι ψυχολόγοι και οι κοινωνιολόγοι του συστήματος («σύμβουλοι» των κυβερνήσεων, θα τα πούμε άλλη φορά) έχουν στοιχειώδη επίγνωση αυτής της αλήθειας. Έχουν όμως επίγνωση κι αυτού: η μάζα που υποδέχεται το πραξικόπημα σα λύτρωση και σωτηρία ανεβαίνει επίπεδο όταν οι φοβίες της παύουν να είναι ατομικές και αποκτούν την ισχύ (και την θεατρικότητα) της εξουσίας. Κάθε «κεφαλαιοποίηση» μεγάλης κλίμακας αναβαθμίζει ψυχολογικά τους μικρομεσαίους «εαυτούς – κεφάλαια»! Αυτός που πριν ήταν απλά υποχόνδριος βλέπει στο υγιεινιστικό πραξικόπημα κάτι σαν «κάλεσμα της ιστορίας», μια επιπλέον (σημαντική) αξία για το (αποστειρωμένο) τομάρι του.

Είναι αυτή η κοινωνική φιγούρα που εξασφάλιζε πάντα την μακροημέρευση των αυταρχισμών και των στρατοαστυνομιών. Είναι αυτή η φιγούρα που έπαιρνε τηλέφωνο την αστυνομία, που φώναζε απ’ το μπαλκόνι, που μόρφαζε στο δρόμο ή στο λεωφορείο, που κάρφωνε στη ζούλα. Και είναι αυτή ξανά, με νέα επιχειρήματα και νομιμοποίηση, που θα αναλάβει την λιανική της υγιεινιστικής επιτήρησης τώρα που ο έλεγχος δεν (θα) είναι μόνο δρόμοι και πλατείες. Τώρα που ο έλεγχος θα είναι «πόντο – πόντο». (Στην πραγματικότητα δεν είναι καν καινούργια φιγούρα! Είναι αυτή που ανέλαβε, πρακτικά, την εφαρμογή του γεμάτου παράνοια «αντικαπνιστικού νόμου» απ’ το περασμένο φθινόπωρο! Πάντα για λόγους ατομικής και δημόσιας υγείας! Και έκανε την δουλειά της κανονικά!)

Θα αποκαλέσει κανείς τους «νεορουφιάνους» με το πραγματικό τους όνομα; Θα τους διαολοστείλει; Εδώ είναι η Ρόδος, εδώ είναι και το πήδημα!

Η πολιτική οικονομία της αναδιάρθρωσης (των “υπηρεσιών υγείας”) 6: το τέλος της αρχής

Δευτέρα 20 Απρίλη. Κάναμε σε δύο δόσεις (το περασμένο Σάββατο και σήμερα) μια πιεσμένη χρονικά, περιληπτική και διαγώνια επισκόπηση του ρόλου και της θέσης που δόθηκε, με διπλό τρόπο, στις εντατικές κλινικές, στη διάρκεια της εξελισσόμενης τρομοεκστρατείας: είτε σαν «εξαγωγείς φερέτρων» είτε σαν το εικονικό ταβάνι της «ισοπεδωμένης καμπύλης». Πρόκειται για δύο πλευρές του ίδιου χειρισμού: οι μεθ κλήθηκαν να μορφοποιήσουν τα όρια του φορντικού συστήματος υγείας, ενδεχομένως μάλιστα να τα «ανακοινώσουν ηρωϊκά», σε μια ιστορική φάση που εντατικοποιείται (και άρα πρέπει να νομιμοποιηθεί) ο ριζικός βιο-πληροφορικο-ασφαλίτικος μετασχηματισμός του.

Είναι κάτι παραπάνω από συμβολικό: η μυθολογική προσήλωση στις “δυνατότητες ή μη των εντατικών” εκκένωσε τα νοσοκομεία, κι όχι μόνο τα νοσοκομεία “αναφοράς”!! Απότομα, η προτεραιότητα των κρουσμάτων του δήθεν φονιά covid-19 έγινε αποκλειστικότητα· ελάχιστες ανάγκες φροντίδας υγείας «χωρούσαν» πια στα άλλοτε γενικά νοσοκομεία… Σα να λέμε: ο τελευταίος κρίκος εξαφάνισε την αλυσίδα! Ο ίδιος ο «συνωστισμός» σ’ αυτά (τα νοσοκομεία) από ελπίδα θεραπείας έγινε βασικός παράγοντας νοσηρότητας… Από πολιτική άποψη το ζήτημα είναι σοβαρό, γιατί αυτό που έχει συμβεί είναι αδιανόητο από όποια σκοπιά κι αν αντιμετωπίζει κανείς το θέμα covid-19. Ακόμα και οι ενώσεις φίλων της καραντίνας (πολυμελείς!) θα έπρεπε να έχουν κολώσει μ’ αυτήν την εκκένωση!!! (Έγινε το αντίθετο βέβαια: την αποδέχτηκαν, χωρίς να καταλαβαίνουν τι προηγούμενο νομιμοποίησαν…)

Για παράδειγμα, σύμφωνα με απόλυτα εξακριβωμένες πληροφορίες, το αγγλικό σύστημα υγείας (NHS) έχει τετραπλάσιο αριθμό ΑΔΕΙΩΝ κρεβατιών απ’ ότι οποιαδήποτε συνηθισμένη περιόδο, τέτοια εποχή, στην ιστορία του! Ειδικά οι ασθενείς με καρδιολογικά προβλήματα «εξαφανίστηκαν» (δηλαδή διώχτηκαν) απ’ τα νοσοκομεία…. (Αυτό πιθανολογείται πως έχει αυξήσει τους κατ’ οίκον θανάτους καρδιοπαθών. Μένει όμως να φανεί σε τι βαθμό αυτό συμβαίνει, αν θα αναγνωριστεί, ή αν θα προστεθούν τέτοιες περιπτώσεις στο θανατόμετρο του covid-19).

Σε κάθε περίπτωση: αυτή η νοσοκομειακή «εκκαθάριση», που συμβαίνει παντού στον καπιταλιστικό κόσμο, ακόμα κι αν κρατήσει «μόνο» μερικές εβδομάδες ακόμα, σηματοδοτεί ουσιαστικά την «αυτοακύρωση» του φορντικού συστήματος φροντίδας υγείας!! Ποτέ πριν στην ιστορία της κλινικής και του νοσοκομείου δεν ήταν αυτά τα συστήματα “ρεζερβέ” με ελάχιστη πληρότητα (δηλαδή σχεδόν άδεια)…

Είναι «φυσιολογικό» πια πως η κοινωνική αποξένωση («social distancing»…) δεν αφορά μόνο τις πλατείες ή τα μπακάλικα· αφορά και (κυρίως αυτήν) την αναπαράσταση της σωστής «φροντίδας υγείας» σε σχέση με το προηγούμενο μοντέλο: πρέπει να είναι ατομική, μόνιμα φοβική και precise χάρη στη διαρκή ροή ατομικών data.

Φαίνεται πως αυτή είναι η αναπαράσταση της “φροντίδας για την υγεία σου” που διαχέεται στο σύνολο της κοινωνικής ζωής. Σ’ αυτή τη φάση με πρωτόγονα διατεταγμένο, πραξικοπηματικό τρόπο, με γενικές, καθολικές απαγορεύσεις· μελλοντικά μέσω της αλγοριθμικής μαζικά ατομικής επιτήρησης / φυλάκισης.

Ο Μ. Foucault, στο «η γέννηση της κλινικής» γράφει κάπου στον πρόλογο:

…Η κλινική, την οποία επικαλούνται ακατάπαυστα για τον εμπειρισμό της, για την απλότητα της προσοχής της και για τη φροντίδα με την οποία αφήνει τα πράγματα να έρθουν σιωπηλά μπροστά στο βλέμμα χωρίς να τα διαταράσσει με κανένα λόγο, οφείλει την πραγματική της σπουδαιότητα στο γεγονός ότι είναι μια σε βάθος αναδιοργάνωση όχι μόνο των ιατρικών γνώσεων αλλά και της ίδιας της δυνατότητας ενός λόγου περί της ασθένειας…

Υποστηρίζουμε ότι ζούμε σε μια κορύφωση (ίσως ακολουθήσουν κι άλλες) μιας ακόμα βαθιάς αναδιάρθρωσης «όχι μόνο των ιατρικών γνώσεων αλλά και των λόγων περί ασθένειας». Ζούμε μια βιοπολιτική αναδιάρθρωση, που πάντως έχει ξεκινήσει εδώ και χρόνια και έχει προχωρήσει χωρίς να συναντήσει την εργατική κριτική προσοχή που θα έπρεπε. Μια βιοπολιτική αναδιάρθρωση που δεν εξαντλείται βέβαια στην υγεία-κεφάλαιο (είτε επιχειρηματικό, είτε κρατικό, είτε ατομικό), αλλά οπωσδήποτε την περιλαμβάνει σε κεντρικές θέσεις.

Υποστηρίζουμε επίσης ότι οι μεθ τοποθετήθηκαν σαν «η σημαδούρα που μαγνητίζει, τρομάζει και αποτρέπει» οποιαδήποτε αντίρρηση σ’ αυτήν την αναδιάρθρωση. Οι μεθ έγιναν ταυτόχρονα το άλλοθι της επιδεικτικής εκκένωσης του παραδοσιακού φορντικού συτήματος υγείας, και η σημαία του «ή οικιακή φυλάκιση ή θάνατος»! Αυτό δίνει το βιο-πολιτικό νόημα αυτής της σχεδόν παγκόσμιας (καπιταλιστικής) συγχρονίας του επιχειρήματος «να μην κορεστούν οι εντατικές μας», άσχετα απ’ τις πραγματικές δυνατότητές τους. Και, κυρίως ενάντια σε οποιαδήποτε άλλη προσέγγιση θα πετύχαινε το ίδιο χωρίς τρομοκρατία, χωρίς να νομιμοποιήσει την καταστολή με «ιατρικά επιχειρήματα» και χωρίς να ανοίξει τον δρόμο στο βιο-πληροφορικο-ασφαλίτικο σύμπλεγμα…

(Έγινε αυτή η ιδεολογική / πολιτική χρήση των μεθ με πρόθεση ή απλά προέκυψε; Έχει σημασία νομίζετε; Στον καπιταλισμό πάντα κάποιοι κερδίζουν…)

Κι ύστερα η “γενική οικονομία” και η “γεωπολιτική” της αναδιάρθρωσης…

Δευτέρα 20 Απρίλη. Θεωρούμε ότι παρά τις αντικειμενικές και σε ορισμένες περιπτώσεις τις σκληρές δυσκολίες, η κριτική ανάλυση από εργατικές θέσεις (όπως την υπηρετεί η ασταμάτητη μηχανή) όχι μόνο άντεξε στην covid-19 τρομοπλημμύρα και στην παρανοϊκή “there is no alternative” εκστρατεία, αλλά έχει υποδείξει και κάποιες κατευθύνσεις (ακόμα και «μονοπάτια») ξεπεράσματος της κρατικής τρομοκρατίας και της εθελοδουλείας σ’ αυτήν. Οπωσδήποτε σε συγκεκριμένα βασικά ζητήματα.

Όμως αυτό (εκτιμάμε ότι) είναι μόνο ένα μέρος της δουλειάς. Η επιτάχυνση της βιο-πολιτικής βίας «παράγει» διαρκώς γεγονότα – και τα όπλα της κριτικής πρέπει να είναι εύστοχα σ’ έναν ορίζοντα 360 μοιρών. Πράγμα που σημαίνει ότι στο επόμενο διάστημα θα πρέπει να κοιτάμε και προς άλλες μεριές, είτε συνδέονται άμεσα είτε έμμεσα με την υγιεινιστική τρομοεκστρατεία…

Ένα μικρό πανόραμα…

Κυριακή 19 Απρίλη. Η μνήμη έχει γίνει αδύνατη. Πολύ αδύνατη. Προσηλωμένο το μυαλό στην οχύρωσή του απέναντι στον καθημερινό πληροφοριακό βομβαρδισμό (τρομοκρατικό όπως τώρα ή απλά αποπροσανατολιστικό πάντα) αναλώνεται εύκολα στο σήμερα. Και, κατά κάποιον τρόπο, χάνει την αίσθηση του γενικού, του διευρυμένου.

Το team του offGuardian ή κάποιοι συνεργάτες του μάζεψαν πριν λίγες ημέρες τις 50 πιο χαρακτηριστικές ανακοινώσεις, απειλές, «ειδήσεις», δηλώσεις σχετικά με την διαχείριση του covid-19 σε διάφορα πολιτισμένα και δημοκρατικά μέρη του κόσμου. Απ’ αυτές η ασταμάτητη μηχανή διάλεξε τις 32 και σας τις παρουσιάζει σε χρονολογική σειρά.

Δείτε τις. Κι αν βελτιώνουν την υγεία σας, πείτε στους φίλους σας ότι χρειάζεσθε οπωσδήποτε την βοήθειά τους. (Άλλων την υγεία είναι σίγουρο ότι την εκφράζουν όλα αυτά).

Οι τίτλοι κάτω απ’ τα αποσπάσματα, χωρίς τις ημερομηνίες, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για αναζήτηση των πρωτότυπων σε οποιοδήποτε ψαχτήρι…

Νεοκρατισμός: όταν η αιτία πουλιέται σαν αποτέλεσμα

Τετάρτη 15 Απρίλη. «Στρέβλωση του ανταγωνισμού»… «εξαγορές απ’ τον εχθρό»… «ασφάλεια»…. «δημόσια τάξη»…. Χμμμμμ…. Επιπλέον: όχι μόνο η ολλανδική πρόταση «προ μηνών», αλλά και η γερμανική κρατική απόφαση, διατυπωμένη σαν σχέδιο με το κωδικό όνομα εθνική βιομηχανική στρατηγική 2030 ήδη απ’ τα τέλη του περασμένου Νοέμβρη… Χμμμμμ…. Όλα αυτά δείχνουν «υγιή»: δεν έχουν ούτε μυρωδιά covid-19… έτσι δεν είναι;

Δεν είναι, λοιπόν, η «πανδημία» που επιβάλει την ανατροπή του κυρίαρχου οικονομικού δόγματος (και) στον ευρωπαϊκό καπιταλισμό! Δεν είναι ο covid-19 που «αρρώστησε» την κυρία Margrethe Vestager, μια κοτζάμ ευρωπαία υπουργό προστασίας του ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού στην ε.ε., και την έκανε να παραμιλήσει λέγοντας «δεν είναι πρόβλημα να δρουν τα κράτη-μέλη ως παράγοντες της αγοράς….»!!! Τα κράτη παράγοντες της αγοράς; Είπατε «τα κράτη να γίνουν παράγοντες της αγοράς»; Ωωωωω!!! Ω καιροί ω ήθη!!! Οι Smith και οι Friedman της καπιταλιστικής ιστορίας θα στριφογυρνάνε στους τάφους τους!!! (Όσο για τους Fukuyama; Θα πουλάνε το «τέλος της ιστορίας» σε καρότσια· για προσάναμα…)

Τί είναι, λοιπόν, αυτός ο παλιο covid-19 αν δεν είναι Ο υπαίτιος; Είναι (πρακτικά) ένας κάποιος επιταχυντής, που όμως σαν τέτοιος αφορά πολύ λιγότερο την σύμπραξη κράτους-επιχειρηματιών στο επίπεδο της αναδιάρθρωσης των επιχειρήσεων (γιατί αυτή είχε έτσι κι αλλιώς δρομολογηθεί, σχεδιαστεί, ανακοινωθεί) και πολύ περισσότερο την ίδια ακριβώς σύμπραξη στην αναδιάρθρωση της εργασίας!

Λέμε: η επιχειρηματική πλευρά της σχέσης-κεφάλαιο δεν χρειαζόταν την «τεχνητή κρίση» που έχει προκαλέσει η στρατοαστυνομική υγιεινιστική εκστρατεία για να περάσει στη φάση «σ.δ.ι.τ.» που, σαν αυτόνομοι εργάτες, ονομάζουμε εδώ και πάρα πολύ καιρό νεοκρατισμό… Φυσικά αυτή η στρατοαστυνομική εκστρατεία δημιουργεί προβλήματα, σε κάποιους κλάδους σοβαρά, και στον «επιχειρηματικό κόσμο»… Αλλά η «καταστροφή κεφαλαίου» δεν ήταν ποτέ το ατύχημα των ριζικών καπιταλιστικών αναδιαρθώσεων, που σωστά ονομάζονται «επαναστάσεις». Ήταν μια απ’ τις «παράπλευρες συνέπειες»… Πρακτικά λοιπόν, για να επιταχυνθεί αυτό που ήδη βρισκόταν στις ράγες, δεν χρειαζόταν ο covid-19. Έφτανε και περίσσευε μια «τυπική κρίση», που άλλωστε βρισκόταν σε εξέλιξη (λόγω «εμπορικού πολέμου», «κυρώσεων», «νομισματικού πολέμου», κλπ) και είχε αναγγελθεί ήδη απ’ το 2019.

Εκεί που χρειαζόταν στρατηγικά αυτή η στρατοαστυνομική υγιεινιστική εκστρατεία, οι απαγορεύσεις, οι νουθεσίες, οι «οδηγίες σωστής συμπεριφοράς», ο υγιεινιστικός πανικός, η «ελκυστικότητα» του βιο-πληροφορικο-ασφαλίτικου συμπλέγματος, τα σήματα με τις σωστές αποστάσεις μεταξύ σωμάτων, η εργονομία της πειθάρχησης σε κλίμακα πόλεων, η αστυνομία, τα drones, οι μάσκες και τα γάντια, τα φροντιστήρια περί «κοινωνικής ευθύνης», οι ψυχολόγοι, οι προπαγανδιστές, τα μήντια, τα troll, οι θεωρίες συνωμοσίας, η οργανωμένη εκκένωση των δημόσιων χώρων, το LOCK OUT ΣΤΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ, ήταν στη μεριά των πληθυσμών, στη μεριά του «ζωντανού μέρους» της σχέσης-κεφάλαιο όπως αυτή εξελίσσεται στον 21ο αιώνα! Και σε ότι αφορά την αναδιάρθρωση της εργασίας· αλλά όχι μόνο αυτήν, καθόλου μόνο αυτήν!

Η παραγωγική, συμπεριφορική, καταναλωτική, ηθική, συναισθηματική, αισθητική αναδιάρθρωση του συνόλου του κοινωνικού πεδίου είναι που ανεμίζει πίσω απ’ τον Μεγάλο Φόβο! (Γι’ αυτό και είναι εγκληματική η προδοσία όσων, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, νομιμοποίησαν και νομιμοποιούν την εκστρατεία της «μόλυνσης» ενώ θα όφειλαν να ξέρουν…)

Όλα όσα έχουμε πει ισχύουν απόλυτα! Θα πούμε ακόμα περισσότερα….

(φωτογραφία: Η πρωτεύουσα του βασιλιά Macron. Παρίσι, η πόλη του ημίφωτος…)

Όπως τα λέμε…

Κυριακή 12 Απρίλη. Είναι να κτυπάει κανείς το κεφάλι του στον τοίχο. Υπάρχουν ακόμα τόσοι πολλοί, και μάλιστα γερμανοί υπήκοοι (που υποτίθεται ότι εξάπτoνται ιδιαίτερα με την τύχη των προσωπικών δεδομένων τους) που ΔΕΝ ξέρουν ότι όταν χρησιμοποιούν οποιαδήποτε ηλεκτρονική συσκευή και, ακόμα, περισσότερο τα κινητά τους, τα data τους ΔΕΝ υποκλέπτονται υποχρεωτικά απ’ τους παραλήπτες ή/και τους αποδέκτες των επικοινωνιακών σημάτων τους, αλλά (και) απ’ τους τεχνικούς «ενδιάμεσους»; Υπάρχουν ακόμα τέτοιοι τύποι που δεν ξέρουν ότι ο «προσδιορισμός της θέσης» ενός κινητού, καθώς και η «ταυτότητά» του εκτίθενται αυτόματα, ακόμα κι αν αυτό είναι κλειστό, και ότι γι’ αυτό δεν χρειάζεται να τους ζητήσει κανείς την άδεια, μιας και όποιος τα θέλει να βρίσκει χωρίς καν να το καταλαβαίνουν; Τον Snοwden τον ξέρουν; Τον ξέχασαν; Υπάρχουν «ανήσυχοι για τα προσωπικά τους δεδομένα» που δέχονται να τους παρακολουθούν ψηφιακά ακόμα και στον ύπνο;

Κι όμως, υπάρχουν… Το γερμανικό Robert Koch Institut που είναι η «ιατρική ναυαρχίδα» (δηλαδή νομιμοποίηση) των απαγορεύσεων και των περιορισμών στη γερμανία στο όνομα του covid19, με το θράσος που έχει αποκτήσει σαν «στρατηγός», προχώρησε στο επόμενο βήμα. Κάλεσε τον «εθελοντισμό» των γερμανών για να τους φακελώνει ψηφιακά (δεν το φώναξε έτσι, δυνατά…)

Κι αυτοί; Μια πρώτη μάζα εθελοντών ξεπέρασε τις προσδοκίες του R.K.I. (όπως λέει το ίδιο), αν και αυτό το νούμερο είναι μόνο η αρχή: μέσα σε δυο μέρες απ’ την κυκλοφορία της εφαρμογής, 160.000 (λέει το R.K.I.) κινητά (συγγνώμη: χρήστες…) την κατέβασαν… Εθελοντικά βέβαια.

Εντάξει, δεν θα κοπανήσουμε το κεφάλι μας στον τοίχο… Θα το κοπανήσουν αυτοί….

Πρόλογος στον οικοφασισμό;

Κυριακή 12 Απρίλη. Το μέλλον είναι ήδη εδώ. Δεν έφτασε σταδιακά, στο ρυθμό της ανόδου της στάθμης της θάλασσας, ούτε σύμφωνα με την πρόοδο που έχει ανακοινωθεί από κάποιο μαθηματικό μοντέλο. Ήρθε σαν μια τσεκουριά και (όπως παραδόξως θα έπρεπε να περιμένουμε) με τον πιο απρόβλεπτο τρόπο. Το μέλλον δεν είναι πια μέσα σε 30 χρόνια, είναι τώρα, και η χρονομηχανή δεν είναι καμιά εφεύρεση εργαστηρίου, αλλά το αποτέλεσμα ενός συνόλου από διαδράσεις που συμπεριλαμβάνουν από την οικολογική καταστροφή και τις αλυσίδες παραγωγής και διανομής της αγροβιομηχανίας, έως τις διαδικασίες ιδιωτικοποίησης και περικοπών στην υγεία ή τον πολλαπλασιασμό της ποσότητας και της ταχύτητας των διασυνδέσεων σε γη, θάλασσα και αέρα. Το μέλλον εμφανίστηκε αιφνιδίως, αν και όχι ακριβώς χωρίς να ειδοποιήσει.

Ενώ έχουμε βουτήξει σε μια δυστοπία, σίγουρα μια από τις απόψεις κοινής λογικής που περισσότεροι μοιράζονται είναι το “πρέπει να εκμεταλλευτούμε την ευκαιρία”. Ξαφνικά έχει γίνει ηγεμονική μια εκδοχή sui generis του όσο – χειρότερα – τόσο – καλύτερα, και τόσο η ίδια η κρίση όσο και ο χειρισμός της μέσω της διαταγής για το γενικό εγκλεισμό και τον περιορισμό των δικαιωμάτων έχουν μετατραπεί σε μια ευκαιρία για την “αποανάπτυξη”, για την “αλλαγή των ζωών μας”, για το “κατέβασμα των ρυθμών”… λες κι αυτή η στιγμή μπορεί με κάποιο τρόπο να γίνει το εφαλτήριο προς μια αλλαγή.

Η πρώτη ερώτηση είναι προφανής: γίνεται μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης να είναι μια ευκαιρία για κάτι διαφορετικό από τη διαιώνισή της ή τη διατήρηση -αύξηση των αυταρχικών μέτρων; Δεν αρνούμαι εδώ την ανάγκη για προληπτικά υγειονομικά μέτρα. Μπορώ ακόμη και να κατανοήσω τις συνεχείς αλλαγές κριτηρίου των αρχών, αναπόφευκτες όταν το αιφνίδιο – αν και όχι απαραίτητα απρόβλεπτο – εισβάλει σε ένα κόσμο πατριαρχικών θεσμών που υπερηφανεύονται για το ότι έχουν τα πάντα υπό έλεγχο. Αλλά το ότι η πραγματικότητα που ζούμε μας επιβάλλει την υιοθέτηση κάποιων ανεπιθύμητων μέτρων δεν σημαίνει πως η σύζευξη μεταξύ μιας καταστροφής και μιας κατάστασης εκτάκτου ανάγκης ευνοημένης από αυτή την καταστροφή μπορεί να αποτελέσει την αφετηρία για μια αλλαγή προς το καλύτερο. Το πιο πιθανό είναι το αντίθετο. 

Θα έπρεπε ήδη να μας ανησυχεί το ίδιο το κλίμα που παράγεται γύρω από αυτή τη διαμόρφωση μιας εθνικής ενότητας, οικοδομημένης με βάση τον εγκλεισμό, και που ξαφνικά λειτουργεί ως ένας νέος κανόνας κοινωνικής αναγνώρισης. Πέρα από τις ταξικές διαφορές, που ήδη έχουν καταγγελθεί, ή τις ακραίες καταστάσεις όπως εκείνες των γυναικών που βρίσκονται φυλακισμένες με τον βασανιστή τους, ή τους άστεγους που ζουν στο δρόμο – πραγματικότητες που αφθονούν σε μια συγκυρία που οι βάσκες φεμινίστριες έχουν χαρακτηρίσει ως μια κρίση της φροντίδας -, η ψυχική κατάσταση που προκαλείται γύρω από τον εγκωμιασμό του εγκλεισμού έχει μια σειρά ανησυχητικές  πλευρές.

Αν και η επίσημη εκδοχή του #Μένουμε σπίτι έχει επικεντρώσει στη φροντίδα του υγειονομικού προσωπικού και την προστασία των πιο ευπαθών πληθυσμών, γύρω από αυτήν αναπτύσσονται άλλα φαινόμενα που καλό θα ήταν να μην τα υποτιμήσουμε. Από τη μια, ο χαζοχαρούμενος ακτιβισμός “Hello Kitty”, που μέσω μιας σκόπιμης μπανάλ εξοικείωσης με την κατάργηση των δικαιωμάτων και μέσω της πρακτικής σούπερ φανταστικών παιχνιδιών, τραγουδιών, χορών, ημερολογίων και άλλων διαφόρων αναπαραστάσεων, έχει οικοδομήσει μια ροζ εκδοχή coach του μαζικού εγκλεισμού του πληθυσμού (και δεν εννοούμε με αυτό πως δεν πρέπει να έχουμε αίσθηση του χιούμορ ή να αναζητούμε την αξιοπρέπεια και τη χαρά, ακόμη και στις πιο σκληρές στιγμές. Μιλάμε για την ολοκληρωτική αποπολιτικοποίηση και άρνηση της εγγενούς σύγκρουσης που σημαίνει η ακραία στιγμή που ζούμε.)

Aπό την άλλη, ο σπλάτερ ακτιβισμός κάποιων άλλων – που συμπίπτει σε μερικές περιπτώσεις με εκείνες τις φασιστοτάσεις που απαιτούν δημοτικές πολιτικές σεκιουριτάδικου χαρακτήρα – οι οποίοι επιδεικνύουν ένα άγρυπνο πάθος για την παρακολούθηση των ζωών των άλλων. Αν τα δύο άκρα, εκείνο της ευτυχούς αυτοπειθαρχίας κι εκείνο που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε βιοπολιτικό αυταρχισμό των άγρυπνων φρουρών ασφαλείας, συγκροτούν μια ταυτότητα γύρω από μια κοινή τραγική εμπειρία όπως αυτή που ζούμε, η πραγματικότητα έχει ξεπεράσει τα πιο εφιαλτικά φουτουριστικά σενάρια.

Εκτός από αυτές τις ανθρωπολογικές μεταλλάξεις, αυτή η απαγόρευση κυκλοφορίας που ζούμε δεν είναι καλή και δεν μπορεί να θεωρηθεί με κανένα θετικό πρόσημο, τόσο λόγω της αιτίας της όσο και για το επερχόμενο ωστικό κύμα που θα προκαλέσει. Κατά πρώτον, επειδή είναι η πολυαιτιακή συνέπεια ενός συνόλου πολιτικών – στους τομείς της υγείας, διατροφής, οικολογίας, βιομηχανίας, τουρισμού – που επιβλήθηκαν και εφαρμόστηκαν συνειδητά σε παγκόσμιο επίπεδο και που αυτή τη στιγμή έχουν δείξει την εξαιρετικά υψηλή καταστροφική ικανότητα που μπορούν να κατακτήσουν όταν συνδυάζονται μεταξύ τους. Κατά δεύτερον, επειδή καθιερώνει ένα μηχανισμό χειρισμού που ίσως τώρα να φτάσει να θεωρηθεί αναπόφευκτος, αλλά που, αν μετατραπεί σε ένα παραδειγματικό προηγούμενο, μπορεί να προκαλέσει κοινωνικές μετακινήσεις ιδεολογικού και πολιτικού χαρακτήρα, που από τώρα και στο εξής δεν θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε ανύποπτους, και που πολύ πιθανά θα μπορούσαν να επιταχύνουν την πρωτοφασιστική καμπύλη.

Η πανδημία έχει ανοίξει τρία κουτιά της Πανδώρας μαζί. Το πρώτο, την υλικότητα του καπιταλιστικού αφανισμού μέσω της  μολυσματικής μετάδοσης, των θανάτων και της βαθιάς τρωτότητας των θεσμών του υποκράτους πρόνοιας. Το δεύτερο, που λειτουργεί ως μεταφορά, με τον ιό να μετατρέπεται σε ένα αφήγημα της θανατηφόρας ταχύτητας των λογικών του κεφαλαίου, αλλά όπου “ο κίνδυνος είμαστε εμείς” και όπου το να κρατήσουμε μακριά και να ελέγξουμε τον ιό σημαίνει να κρατήσουμε μακριά και να ελέγξουμε τον πληθυσμό. Και το τρίτο, το πρότυπο αυταρχικής διαχείρισης, με την κατάσταση έκτακτης ανάγκης ως το μόνο δυνατό χειρισμό υπέρ της δημόσιας υγείας.

Αυτή η τριάδα, που καθιερώθηκε σε τούτη τη στιγμή ως μια ολοκληρωτική και αναπόσπαστη πραγματικότητα, μπορεί να μας έχει φέρει τον οικοφασιστικό, ή το λιγότερο, τον οικοαυταρχικό κίνδυνο πιο κοντά από ό,τι περιμέναμε. Ξέροντας πως αυτό που ζούμε θα σημαδέψει βαθιά την συλλογική ψυχολογία και θα προκαλέσει μια μετακίνηση των συναισθημάτων και της ματιάς εκατομμυρίων ανθρώπων, η έκκληση στην δημόσια υγεία και στην υπεράσπιση της ζωής μπορεί εύκολα να μετατραπεί στο άλλοθι ενός συλλογικού πνεύματος που αποδέχεται την ενδυνάμωση των συνόρων, την διεύρυνση των αστυνομικών αρμοδιοτήτων, ακόμη περισσότερους περιορισμούς στην πρόσβαση στην ιδιότητα του πολίτη ή στην δημόσια υγεία (όπως ήδη κάνει το ακροδεξιό κόμμα VOX), όλα αυτά ως αναπόφευκτα μέτρα στο όνομα του κοινού, μεγαλύτερου καλού.

Αν αποδεχτούμε αυτή τη στιγμή ως μια ιδρυτική πράξη αντί να δημιουργήσουμε ένα κλίμα αντίδρασης, αμφισβήτησης και αποδόμησής της, θα είναι σαν να αποδεχόμαστε τη συμμετοχή μας σε ένα γεγονός, που πανεύκολα θα χρησιμοποιηθεί ως θετική αναλογία για αυταρχικές διαδικασίες Προφανώς, οποιοσδήποτε αγώνας έχει ως αφετηρία πάντα μια δεδομένη και όχι επιλεγμένη πραγματικότητα, αλλά τα διαβάσματα και οι λέξεις έχουν σημασία, και δεν χρειάζεται να “εκμεταλλευτούμε τη στιγμή” αλλά να θέσουμε από τώρα ένα “ποτέ πια” που θα αμφισβητεί και θα επιτίθεται τόσο στην λογική του συστήματος που μας έχει φέρει ως εδώ – και που  συγκεντρώνεται σε επιβεβλημένες πολιτικές που εφαρμόζονται τόσο σε τοπικό όσο και σε διεθνές επίπεδο -, όσο και στην αυταρχική διαχείριση, που μπορεί σήμερα να θεωρείται ένα αναγκαίο κακό, αλλά που πρέπει να καταγγελθεί οπωσδήποτε ως ένα κακό (και όχι ελάσσον), καρπό ενός άλλου μεγαλύτερου κακού.

 Το μέλλον είναι ήδη εδώ, ο παράγοντας κινδύνου είναι το κεφάλαιο, και η στρατιωτικοποίηση των ζωών μας μόνο μπορεί να σημαίνει τον πρόλογο του οικοφασισμού.

Miguel Martin (απ’ τον πλανήτη spain – μετάφραση A.)

(φωτογραφίες: η «ζύμωση» έχει αρχίσει…)

Το κοινωνικό εργοστάσιο υπό κατοχή

Κυριακή 12 Απρίλη. Είναι τέτοια τα όπλα (και τα «συνθήματα») του υγιεινιστικού καπιταλιστικού πραξικοπήματος και, επιπλέον, του πως θα συνεχιστεί (μεταξύ άλλων και σαν βίαιη κλιμάκωση της «συμμετοχικής επιτήρησης») ώστε κουρελιάζονται οι, ας τις πούμε έτσι, «ιδεολογικές σταθερές» (των όποιων αντιθέσεων ή και συγκρούσεων) που στην συντριπτική τους πλειοψηφία κατάγονται απ’ τον 20ο αιώνα (αν όχι ακόμα νωρίτερα). Υπάρχουν πολλές άμεσες αντιδράσεις ή και αντιστάσεις. Τολμάμε να τις πούμε ζωϊκές: όταν έχει ανοιξιάτικη λιακάδα, παντού σ’ αυτόν τον πλανήτη, είναι αμφίβολο αν υπάρχει μέλος του είδους μας (και πολλών ακόμα ανώτερων θηλαστικών…) που δεν νοιώθει την ανάγκη και την επιθυμία να λιαστεί… (Το ότι υπάρχουν ακόμα και σοβαροί λόγοι καλής υγείας γι’ αυτό είναι κάτι που το προσπερνάμε: στην υγιεινιστική δικτατορία υπάρχουν άφθονοι «ειδικοί», ατζέντηδες του βιοπληροφορικού κάτεργου, που κάνουν ό,τι μπορούν για να ξεχάσει το είδος μας ακόμα και τα πιο βασικά…)

Το πιο συγγενικό, το πιο κοντινό σ’ αυτήν την εύλογη και απόλυτα δικαιολογημένη ζωϊκή αντίδραση είναι ο μόνιμος προσανατολισμός του φυλακισμένου στην απόδραση. Ενώ ακόμα κι αυτό το τελευταίο αναγνωρίζεται σαν λογικό (ή φυσιολογικό) παρότι προσβάλει όλο το οικοδόμημα του «συνετισμού – μέσω – εγκλεισμού», η βόλτα στον ήλιο έχει κηρυχτεί αυτόν τον καιρό όχι απλά εκτός νόμου αλλά – έτσι διατάσσουν τ’ αφεντικά εδώ κι εκεί, υποθέτουμε ανάλογα με την “θέση” τους στην κρίση / αναδιάρθρωση… – εκτός κοινωνικής ευθύνης και ηθικής! Το ίδιο, φυσικά, ισχύει για το κολύμπι στη θάλασσα: αυτό που δεν θα απαγορευόταν ούτε σε κανονικές πολεμικές συνθήκες τώρα θεωρείται το έσχατο σημείο της «παραφροσύνης»: θεωρείται κακό παράδειγμα! Θα υπέθετε κανείς ότι η τρέχουσα «κρατική ιατρική συμβουλή» είναι η ζωή σε κατακόμβες· και, φυσικά, σε ατομικά κελιά. Αλλά όχι, δεν είναι αυτή η συμβουλή, για καθαρά τεχνικούς λόγους: στις κατακόμβες ΔΕΝ πιάνουν τα κινητά / ρουφιάνοι…

Όχι λοιπόν. Οι άμεσοι και έμμεσοι εκπρόσωποι του βιο-πληροφορικο-ασφαλίτικου συμπλέγματος δεν θέλουν να μας στερήσουν την βόλτα στον ήλιο για πάντα. Θέλουν να μας κλέψουν όλη την κοινωνική ζωή «για λίγο». Πρώτον για να μας αποδείξουν ότι μπορούν να το κάνουν όποτε θέλουν («για το καλό μας» φυσικά), και δεύτερον για να μας την επιστρέφουν λίγο – λίγο, πότε – πότε, σε υγιεινιστικά ασφαλείς δόσεις· και πάντα μέσα στο Νεο Πανοπτικό. Δεν θέλουν το κακό μας· θέλουν το δικό τους καλό, που περνάει υποχρεωτικά (και ισοπεδωτικά) μέσα απ’ την «εθελοντική» προσαγωγή μας στην καθολική, αλγοριθμική, ψηφιακή φυλακή. Δεν θέλουν να μας σκοτώσουν (σ’ αυτή τη φάση, για την επόμενη βλέπουμε…)· θέλουν να μας σπάσουν. Δεν θέλουν να συμφωνήσουμε μαζί τους· θέλουν να παραδοθούμε.

(φωτογραφία: 1,5 μέτρο ή 3 ή 4 ή 10 απ’ το πλησιέστερο δείγμα του είδους σου· και μίλια μακριά απ’ τον εαυτό σου. Σχίζο, σχίζο!!!)

Με το ένα πόδι…

Κυριακή 12 Απρίλη. Μέσα σ’ αυτήν την άμεση αντίδραση, την αντίδραση της ζωής, υπάρχει ένα κοινωνικό υποσύνολο που αξίζει ιδιαίτερης προσοχής: οι ηλικιωμένοι, συχνά με «υποκείμενα νοσήματα» που ωστόσο περπατούν ή/και αυτοεξυπηρετούνται… Πρόκειται, υποτίθεται, γι’ εκείνους κι εκείνες που χρησιμοποιούνται σαν άλλοθι για την γενική, καθολική πειθάρχηση. Κι όμως, απανωτά περιστατικά, και όχι μόνο στο ελλαδιστάν, δείχνουν ότι πολλοί ηλικιωμένοι / ες έχουν μια ενδιαφέρουσα «ανοσία»: απέναντι στην «απειλή του θανάτου»…

Δεν είναι καθόλου παράδοξο. Αυτοί κι αυτές που βρίσκονται (από βιολογική έστω άποψη) «στη δύση της ζωής τους», που έχουν κηδέψει φίλους και συγγενείς ακόμα και με λιγότερα χρόνια ζωής, έχουν τον δικό τους εσωτερικό διάλογο και λογαριασμό με την φθορά και τον θάνατο. Και σίγουρα είναι εξοικειωμένοι με την «ιδέα» ότι θα πεθάνουν· μάλλον σύντομα παρά αργά. Περιμένουν, ένδοξα ή άδοξα.

Είναι αυτές οι κοινωνικές φιγούρες που δεν έχουν κανένα παζάρι πια να κάνουν για να αποφύγουν το αναπόφευκτο· και δεν έχουν να ζητήσουν καμμία χάρη απ’ τον «μαύρο άρχοντα» με αντάλλαγμα να στερηθούν τις όποιες χαρές της ζωής απολαμβάνουν ακόμα. Μπορεί να είναι (και συχνά είναι) στριφνοί κι αχώνευτοι στις καθημερινές σχέσεις· γεμάτοι παραξενιές και εμμονές· άκαμπτοι και ισχυρογνώμονες λες και διεκδικούν ακόμα την απόδειξη κάποιας «ορθότητας» που στην πραγματικότητα δεν είναι τίποτα περισσότερο απ’ τις συνήθειές τους· συνήθως αφόρητοι (αν δεν μπορείς “να πας με τα νερά τους”). Αλλά επίσης θέλουν να κάνουν τις βόλτες τους· να χασομερίσουν με συνομίληκους και γείτονες· να σχολιάσουν (και να «θάψουν») ότι θεωρούν ληξιπρόθεσμο δικαίωμά τους· να παίξουν με τα εγγόνιά τους (αν έχουν τέτοια) ή να χαζέψουν τα εγγόνια των γνωστών τους. Αν μπορούσαν να δώσουν έναν ορισμό της «ζωής στη δύση της» θα περιλάμβανε όλα όσα τους απαγορεύει το υγιεινιστικό πραξικόπημα, αυτά και μόνο: τους σκοτώνει για να ζήσουν υποτίθεται!

Αυτοί κι αυτές, προκειμένου για τον θάνατο, δεν θέλουν (ούτε καταδέχονται πια να πιστέψουν) την αθανασία (εντός πολλών εισαγωγικών)· θέλουν, απλά, αν θα ήταν δυνατόν, ένα γρήγορο και χωρίς πόνο τέλος. Και οι χουντικοί του υγιεινισμού τους επιβάλλουν το μαράζι της «προστατευόμενης ζωντανής μούμιας»… Γιατί δεν έχουν όλα τα δίκια του κόσμου να αντιδρούν; Γιατί δεν έχει όλα τα δίκια με το μέρος του αυτός ο όποιος συμβιβασμός τους με τις εσχατιές της ζωής;

Στον αντίποδα ισχυροί υποστηρικτές της υγιεινιστικής δικτατορίας και οι ιδανικότεροι κήρυκες της αλγοριθμικής, ψηφιακής φυλακής, είναι οι … fit! Είναι αυτά τα εκατομμύρια των νέων ή/και μεσήλικων υποχόνδριων, που έχουν για πιο στενή τους φίλη τη νεύρωση για την «καλή υγεία» τους – εννοημένη, φυσικά, σαν οργανικό τμήμα του Εαυτού τους – Κεφάλαιο. Είναι όλοι και όλες που φοβούνται όχι απλά τον θάνατο σαν μη ζωή αλλά επιπλέον όλες τις παραδηλώσεις θανάτου που αγοράζουν μαζί με τα εμπορεύματα· όλες τις παραδηλώσεις της φθοράς που εσωτερικεύουν μαζί με την κατανάλωση. Είναι αυτά τα εκατομμύρια υπηκόων που ήδη φοβούνται τόσο και τόσα πολλά (ανομολόγητα συνήθως) ώστε οι κρίσεις πανικού έχουν γίνει μια μόνιμη postmodern πανδημία… Είναι αυτά τα εκατομμύρια των υποτελών που έχουν γιγαντώσει την εργαστηριακή ιατρική μέσα απ’ τα αλλεπάλληλα τσεκ απ για οτιδήποτε πιθανό ή απίθανο: νομίζουν ότι ο χρόνος χρυσώνεται… Και που, αφού χαπακώνονται έτσι κι αλλιώς για λόγους επιδόσεων, ευχαρίστως θα ντύνονταν με οποιαδήποτε ηλεκτρονική ψηφιακή συσκευή που θα τους εγγυόταν βελτίωση της απόδοσής τους. Είναι αυτοί που θυσιάζουν ακόμα στην “θεϊκή αθανασία” τους…

Για αυτό το είδος ανθρώπων (είναι οι πιο «δυναμικοί» πελάτες / θύματα της 4ης βιομηχανικής επανάστασης) η κεφαλαιοποίηση των φοβιών τους με την μορφή της μεγα-τρομοεκστρατείας covid19 δεν είναι εχθρική αλλά μάλλον ένα είδος ελκυστικής, επιθυμητής μεγα-επένδυσης (που έρχεται απ’ τα πάνω): ο πραγματικός κόσμος είναι γεμάτος αρρώστιες, οπότε μείνε σε μόνιμη άμυνα! Γι’ αυτούς η μορφή-κράτος / γιατρός δεν είναι τυρρανική· είναι, αντίθετα, ο «πατέρας αφέντης» που επιβεβαιώνει ότι έχουν δίκιο όταν δεν ανέχονται ούτε τα χνώτα των άλλων· ή όταν τρώγονται με τα ρούχα τους… Η gigaπανδημία είναι η θεσπέσια gigaλάμψη του “κακού” που αυτοί κι αυτές πάντα ήθελαν να αποφύγουν – στην μικροκλίμακά του, ιδιωτικά… Και φυσικά, επειδή θεωρούν υγεία όχι την ζόρικη, αυτοσυναίσθηση του ζωντανού, αλλά τις εντυπώσεις που αφήνουν σε τρίτους για να εισπράτουν κάποιον έπαινο είναι οι φανατικότεροι πελάτες των «πιστοποιητικών» που θα τους δίνουν οι «ειδικοί» (δηλαδή οι μηχανές) από ‘δω και στο εξής. Στις οθόνες τους. On demand. Θα διαχωρίζονται αμέσως απ’ τους αρρωστιάρηδες…

Η αντίθεση ανάμεσα σ’ αυτές τις δύο κοινωνικές φιγούρες δεν μπορεί να προσδιοριστεί ούτε με την στενή ούτε και με την πιο διευρυμένη έννοια των λέξεων «ταξικός ανταγωνισμός» (ο ηλικιωμένος ζάμπλουτος χαίρει πάντα μεγάλης εκτίμησης, όποια «παραξενιά» κι αν εκδηλώνει: ίσως επειδή έχει «πολλά ν’ αφήσει»…) Σε τελευταία ανάλυση αυτή η αντίθεση θα μπορούσε ίσως να αναλυθεί, ακόμα και σαν σύγκρουση, ανάμεσα σε δύο διαφορετικές ιστορικές φάσεις υπαγωγής των κοινωνιών στο κεφάλαιο και στις νόρμες του. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν εκδηλώνεται διάχυτα, ακόμα και με την βία, ψυχοσυναισθηματική ή και «φυσική».

Δεν είναι η εποχή για τα «τιμημένα γερατιά» της άλλοτε εντόπιας σοσιαλδημοκρατίας!.. Αυτές τις ηλικίες τις ξερνάει ήδη το βιο-πληροφορικό παράδειγμα· δεν πρόκειται να ενταχτούν ποτέ σ’ αυτό (ακόμα κι αν πρόλαβαν να χωθούν στα αντικοινωνικά social media)· δεν έχουν μέλλον· όπως θάλεγε κι ένας πρώην υπουργός «θα πεθάνουν σύντομα»… Είναι ο “παλιός κόσμος” (αν μετρήσετε τα χρόνια προς τα πίσω είναι ο κόσμος της 2ης βιομηχανικής επανάστασης…) που πρέπει να ξεπεραστεί το γρηγορότερο! Μικρό παράδειγμα το παρακάτω video (ευχαριστούμε τον Φ.)