Tag: χρυσός

Nagorno

Τετάρτη 11 Νοέμβρη. Όπως πάντα, οι «διανοούμενες» και δημαγωγικές θείες Λίτσες του ελλαδιστάν περιμένουν την οικονομική κατάρρευση του αιώνιου εχθρού. «Γιατί έδιωξε τον γαμπρό του υπ.οικ. ο Erdogan; Κάτι πολύ σοβαρό συμβαίνει με την τουρκική οικονομία» – εύκολο και γρήγορο το συμπέρασμα.

Τα ενδο-οικογενειακά του τουρκικού καθεστώτος ας τα αναλύσουν οι ελληνικές προξενήτρες. Η νίκη της Άγκυρας (σαν μετόχου της νίκης του Baku) στον σύντομο πόλεμο στο Νagorno Karabakh είναι πράγματι πολύ ενοχλητική για την ελληνική “αιχμή του δόρατος” του άξονα. Μερικές λεπτομέρειες αυτής της νίκης μπορεί να είναι ακόμα πιο ενοχλητικές, αφού έχουν σχέση και με την “τουρκική οικονομία”.

Στην προέλασή του ο αζέρικος στρατός, στις 27 Οκτώβρη, ανακατέλαβε και την περιοχή Zangilan. Εκεί βρίσκονται ορυχεία χρυσού, (και όχι μόνο). Η αζέρικη Anglo Asia Mining (κάποιοι «anglo» έχουν μετοχές…) είχε τα δικαίωματα εξόρυξης πριν την κατάληψη της περιοχής απ’ τον αρμενικό στρατό, στα ‘90s, και φυσικά τα αποκαθιστά τώρα. Υπολογίζεται ότι στα εκεί κοιτάσματα υπάρχουν ακόμα 9 τόνοι χρυσού – όχι τεράστια ποσότητα, όχι και αμελητέα. Η εξόρυξη και ο καθαρισμός του χρυσού είναι δηλητηριώδης διαδικασία για το περιβάλλον· αλλά αυτό μάλλον θα αποδειχθεί λεπτομέρεια.

Σε κάθε περίπτωση, με χρυσάφι ή άλλα μέταλλα, η συμμαχία της Άγκυρας και του Baku έχει και σοβαρές οικονομικές προεκτάσεις εδώ και χρόνια. Τη νίκη του αζέρικου στρατού την εξασφάλισαν σε πολύ μεγάλο βαθμό τα τουρκικά drones… Πράγμα που σημαίνει ότι το τουρκικό καθεστώς θα βγάλει τα έξοδά του απ’ την υποστηρίξη που παρείχε στον Aliyev… και με το παραπάνω.

Το αν θα “σωθεί” ο τουρκικός καπιταλισμός έτσι δεν το ξέρουμε. Αλλά κινδυνεύει πράγματι;

Οι χρυσοθήρες

Πέμπτη 14 Φλεβάρη. Όσες / όσοι παρακολουθούν με κάποια σταθερότητα την ασταμάτητη μηχανή, θα έχουν υπόψη τους ορισμένες υποδείξεις της σε σχέση με το χρυσάφι. Είτε αφορά τις μεγάλες αγορές του πολύτιμου μετάλλου από κράτη του είδους ρωσία, κίνα, τουρκία· και όχι μόνο. Είτε αφορά τα κοιτάσματα χρυσού της βενεζουέλα…

Να, τώρα, οι απόψεις του ψόφιου κουναβιού για το θέμα, όπως τις είχε διατυπώσει στην προεκλογική περίοδο στις ηπα, το 2016:

…Είχαμε μια πολύ, πολύ συμπαγή χώρα επειδή βασιζόταν στον κανόνα του χρυσού… Αλλά είναι δύσκολο να τον επαναφέρουμε, επειδή δεν έχουμε το χρυσάφι. Άλλα μέρη είναι που το έχουν…

…Το να επαναφέρουμε τον κανόνα του χρυσού θα ήταν πολύ δύσκολο, αλλά μάγκα μου θα ήταν εξαιρετικό. Θα είχαμε ένα στάνταρ για να στηρίζεται το χρήμα μας…

Οι πρωτόγονες εκφράσεις του ψόφιου κουναβιού δεν κρύβουν μια ανησυχία που υπάρχει υπόγεια στο αμερικανικό καθεστώς σχετικά με το μέλλον της (διεθνούς) ανταλλακτικής αξίας του δολαρίου. Σε σχέση με την παγκόσμια κυκλοφορία του σαν “fiat” νόμισμα (σα νόμισμα, δηλαδή, του οποίου ανταλλακτική αξία είναι μεν σχετική αλλά, απ’ την άλλη, στηρίζεται στην «ρωμαλεότητα» του αμερικανικού καπιταλισμού, οικονομική ή/και στρατιωτική) η επιστροφή στον «κανόνα του χρυσού» είναι, πράγματι, οπισθοχώρηση. Γιατί, όμως, θα έπρεπε να αποκλειστεί μια τέτοια οπισθοχώρηση που θα επιβληθεί απ’ τους αντιπάλους;

Φανταστείτε ένα νόμισμα (ένα μέσο / μέτρο ανταλλαγών) το οποίο κυκλοφορεί σε μια Χ ποσότητα για να εξυπηρετεί, ας πούμε, ένα εκατομμύριο εμπορικές συναλλαγές (αδιάφορο το μέγεθός τους) κάθε μέρα. Αν μετά από ένα έτος οι εμπορικές συναλλαγές που γίνονται μ’ αυτό περιοριστούν σε πεντακόσιες χιλιάδες (κρατώντας το ίδιο με πριν μέγεθος) τότε ένα μέρος της Χ ποσότητας αυτού του νομίσματος θα περισσεύει. Ή, ειπωμένο με την mainstream ορολογία της “ποσοτικής θεωρίας” (για το χρήμα), θα υπάρχει αρκετά μεγαλύτερη «προσφορά χρήματος» (του συγκεκριμένου νομίσματος) σε σχέση με την ζήτηση: αυτό το μετατρέπει σε πληθωριστικό…

Υπάρχει μια λύση σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο: η κεντρική τράπεζα που εξέδωσε και έθεσε σε κυκλοφορία αυτό το νόμισμα, εν προκειμένω το δολάριο (η fed) να αρχίσει να το «μαζεύει πίσω» – να το «τραβάει» απ’ την εμπορευματική κυκλοφορία δηλαδή. Αυτό μπορεί να το κάνει ανεβάζοντας τα επιτόκια, κάτι που (χοντρικά) παρακινεί όσους έχουν δολάρια που «λιμνάζουν» να τα επιστρέφουν στο αμέρικα, ας πούμε δανείζοντας το κράτος (αγοράζοντας τα ομόλογά του). Κι αυτό ήταν που ξεκίνησε να κάνει η fed το 2018. Υπάρχει, όμως, μια δηλητηριώδης συνέπεια σ’ αυτό, πράγμα καθόλου παράξενο σ’ ένα σύστημα (τον καπιταλισμό) γεμάτο αντινομίες: αν αυξηθούν τα επιτόκια (για να «τραβήξει» πίσω η κεντρική τράπεζα τα δολάρια του πλανήτη) τότε οι αμερικανικές επιχειρήσεις, που δανείζονται συνέχεια για να αναχρηματοδοτούν την εξόφληση παλιότερων δανείων τους ή για να κάνουν νέες «επενδύσεις» ζορίζονται σοβαρά. Το «χρήμα ακριβαίνει» γι’ αυτές· και στις ηπα αρκετές κινδυνεύουν ήδη με χρεωκοπία…

Οι αμφισβητίες της αμερικανικής ηγεμονίας, όχι μόνο η ευρωζώνη αλλά και καπιταλιστικά κράτη σαν την ρωσία, την κίνα, αλλά και την ιαπωνία, αυτό κάνουν εσχάτως: ενισχύουν τα δικά τους νομίσματα (με μια προοπτική «σταθερής ανταλλακτικής αξίας» τους μέσω αποθεμάτων χρυσού) στις διεθνείς συναλλαγές προσπαθώντας να μικρύνουν / περιορίσουν την κυκλοφορία του δολαρίου. Μέσα απ’ αυτήν την αργή και καθόλου εντυπωσιακή αλλά επίμονη υπονόμευση, το αμερικανικό κράτος / κεφάλαιο θα αναγκαστεί στο όχι μακρινό μέλλον να υποστεί είτε τις συνέπειες ενός «πληθωρισμένου» δολαρίου (μεταξύ των οποίων θα είναι η αδυναμία του αμερικανικού κράτους να δανειστεί αξιόπιστα στο δικό του νόμισμα, άρα θα απειλείται με χρεωκοπία)· είτε υψηλών επιτοκίων που θα στραγγαλίσουν πολλές επιχειρήσεις του.

Αφού η ανταλλακτική αξία των νομισμάτων διεθνούς χρήσης έγινε η αντανάκλαση των συσχετισμών δύναμης, πρωτόγονος – ξεπρωτόγονος ο «κανόνας του χρυσού» δεν είναι πια αδιανόητος· ούτε καν για την μήτρα των “fiat” νομισμάτων. Τις ηπα…

PayMon

Τετάρτη 6 Φλεβάρη. Το κατά πόσον τέτοιες τεχνικές λύσεις έχουν μεγάλο πολιτικό βάθος θα το μάθουμε. Έχει όμως ενδιαφέρον, και σχετίζεται με κάποια πράγματα που γράφαμε το περασμένο Σάββατο. Τέσσερεις ιρανικές τράπεζες έφτιαξαν ένα «κρυπτονόμισμα» (ονόματι PayMon) με «κάλυψη» χρυσό – που σημαίνει με «σταθερή τιμή». Και μ’ αυτό «παραμάσχαλα» βρίσκονται σε διαπραγμάτευση για πληρωμές συναλλαγών με θεσμούς διάφορων κρατών που στηρίζουν την συμφωνία 5+1: ελβετία, νότια αφρική, γαλλία, αγγλία, γερμανία, ρωσία και αυστρία.

Τέτοια ψηφιακά νομίσματα, διάδοχοι και μιμητές του bidcoin υπάρχουν πια πολλές εκατοντάδες. Εκείνα, όμως, που δημιουργούνται από κράτη με «κάλυψη» και σταθεροποίηση της διεθνούς ισοτιμίας τους με χρυσό, δεν έχουν σχέση με την αρχική ιδέα της τεχνολογικά μεσολαβημένης «αξιοπιστίας» των κρυπτονομισμάτων μέσω blockchain· αν και η ίδια τεχνολογία μπορεί να αξιοποιηθεί μια χαρά για την “εκκαθάριση των συναλλαγών”. Είναι, μάλλον, μια τυπική στον πυρήνα της εκδοχή επιστροφής στον κανόνα του χρυσού – σε ψηφιακή έκδοση. Όμως αυτή, ακριβώς, η ψηφιακή έκδοση είναι που επιτρέπει την παράκαμψη των αμερικανοκρατούμενων ροών των εμπορικών συναλλαγών και πληρωμών, μέσω είτε του swift είτε της fed. Ας πούμε σχηματικά ότι το PayMon θα κάνει «αόρατες» τις συναλλαγές που η Ουάσιγκτον έχει κηρύξει εκτός νόμου.

Δεν είναι, πάντως, μια τελική κατάσταση. Ήδη οι πιο φανατικοί βουλευτές και γερουσιαστές στις ηπα έχουν προτείνει προς ψήφιση νόμους για κυρώσεις εναντίον όσων προσφέρουν χρηματοδότηση, υπηρεσίες ή «τεχνολογική βοήθεια για την ανάπτυξη ψηφιακού νομίσματος απ’ το ιράν»…

Μοιάζει σαν μάταιη λύσσα. Αργά ή γρήγορα η Ουάσιγκτον θα πρέπει να υπερασπίσει την ισχύ του ιμπεριαλισμού της μ’ εκείνο τον τρόπο που πάντα «ξεκαθάριζε τους λογαριασμούς»…

Χρυσάφι 1

Σάββατο 2 Φλεβάρη. Στη σκιά των ελιγμών γύρω απ’ την «μοίρα» της βενεζουέλα, ακούγεται σποραδικά κάτι για τον «χρυσό του Μαδούρο». Τον περασμένο Δεκέμβρη (πριν την «όξυνση της κρίσης»…) η είδηση ήταν η συμφωνία Άγκυρας – Καράκας για την μεταφορά μεγάλων ποσοτήτων βενεζουελάνικου χρυσού σε ακατέργαστη μορφή για επεξεργασία σε τουρκικά εργοστάσια. Μετά την «όξυνση της κρίσης» οι ειδήσεις έγιναν κάπως πιο πυκνές, αλλά πάντα (και σκόπιμα) αποσπασματικές και μυστηριώδεις. Η κεντρική τράπεζα της αγγλίας αρνείται τον επαναπατρισμό κάποιων τόνων χρυσού στο Καράκας· είκοσι τόνοι χρυσού (ίσως) μεταφέρθηκαν απ’ το Καράκας στη Μόσχα (τελικά όχι)· το καθεστώς Μαδούρο πουλάει 15 τόνους χρυσού στα αραβικά εμιράτα· η Ουάσιγκτον απειλεί με κυρώσεις όποιον αγοράζει βενεζουελάνικο χρυσάφι… Είναι η βενεζουέλα χρυσωρυχείο;

Ναι και όχι. Απ’ την μια μεριά θεωρείται πως έχει τα μεγαλύτερα γνωστά κοιτάσματα χρυσού στον κόσμο… Απ’ την άλλη μεριά αυτά τα κοιτάσματα είναι συγκεντρωμένα στη ζώνη του ποταμού Orinoco, μια περιοχή πυκνών δασών που κατοικείται από πολλές ιθαγενείς φυλές… Καθώς η εξόρυξη (και η επεξεργασία) του χρυσαφιού είναι ιδιαίτερα καταστροφική για το περιβάλλον, το καθεστώς της μπολιβαριανής επανάστασης (πρώτα ο Τσάβες και μετά ο Μαδούρο) απέφυγε τα μεγάλης έκτασης ορυχεία. Το μεγαλύτερο μέρος της εξόρυξης γίνεται από μικρές ντόπιες εταιρείες· ή, ακόμα, και από μεμονωμένους ντόπιους χρυσοθήρες (συχνά μισοπαράνομα).

Απ’ το 2013 και μετά, όταν η τεχνολογικά γερασμένη βιομηχανία εξόρυξης πετρελαίου δεν κατάφερε να προσαρμοστεί στις χαμηλές τιμές του εμπορεύματος, μειώνοντας σημαντικά το βασικό κρατικό έσοδο (επιτείνοντας, στη συνέχεια, την εσωτερική οικονομική κατάρρευση) το χρυσάφι έγινε ένα πιθανό σωσίβιο. Τόσο για το καθεστώς Μαδούρο όσο και για τους «μικρομεσαίους» χρυσοθήρες. Σύμφωνα μετά επίσημα στοιχεία το 2018 η κεντρική (κρατική) τράπεζα στο Καράκας πούλησε 18 τόνους απ’ τα αποθέματά της, ανταλλάσσοντάς τα με «σκληρό νόμισμα». Ακολουθώντας την ίδια γραμμή ο Μαδούρο προσπαθεί τώρα να ενισχύσει τα αποθέματά του σε «ρευστό» (κυρίως ευρώ)· αν και, απο τεχνική οικονομολογική άποψη, το να πουλάει χρυσάφι απ’ τα αποθέματά του αδυνατίζει ακόμα περισσότερο το όποιο εθνικό νόμισμα (αφού το σκληρό νόμισμα θα χρησιμοποιηθεί για εισαγωγές ή πληρωμές χρεών).

Χρυσάφι 4

Σάββατο 2 Φλεβάρη. Τοποθετώντας το βενεζουελάνικο χρυσάφι (όχι μόνο τους λίγους τόνους που είναι η καβάτζα του καθεστώτος Μαδούρο αλλά τα μεγάλα «όχι αξιοποιημένα» κοιτάσματα) μέσα στη γενική, παγκόσμια αναδιάρθρωση των συσχετισμών νομισματικής δύναμης, μπορούμε να διατυπώσουμε μια «αιρετική» θέση. Όπως έχουν κάνει οι ηπα απ’ το 2003 (με ή χωρίς συμμάχους) σε ότι αφορά μεγάλα κοιτάσματα πετρελαίου (ιράκ, λιβύη) έτσι και με τα βενεζουελάνικα μεγάλα κοιτάσματα χρυσού, το αμερικανικό κράτος / κεφάλαιο επιδιώκει να τα κρατήσει έξω ή στα όρια της παγκόσμιας αγοράς. Είτε σαν μελλοντική δική του «εφεδρεία», είτε σαν «εκτός νόμου» (αλλά «εντός δύναμης») τροφοδοσία επιλεγμένων συμμάχων… Εννοείται πως το ίδιο ακριβώς ισχύει και τα «μεγαλύτερα στον κόσμο» (αν και ακριβά στην εξόρυξη) πετρελαϊκά αποθέματα του Καράκας…

Αυτή είναι μια θέση (σε ότι αφορά και αφορούσε από τότε το πετρέλαιο) που είχαμε διατυπώσει ήδη απ’ το 2003 (στο χάρτινο Sarajevo), ενάντια σ’ όλη την παγκόσμια και ντόπια αντιαμερικανική σοφία, που έλεγε μονότονα ότι οι αμερικάνοι εισβάλλουν στο ιράκ για να του πάρουν τα πετρέλαια. Είχαμε υποστηρίξει μοναχικά και σκανδαλωδώς τότε (όπως υποστηρίζουμε και τώρα) πως αν η Ουάσιγκτον ήθελε τα ιρακινά πετρέλαια τότε (ή τα βενεζουελάνικα τώρα) απλά θα τα αγόραζε. Ήθελε (γράφαμε) το ανάποδο: να κρατήσει την ιρακινή πετρελαϊκή παραγωγή έξω (ή στα όρια) της παγκόσμιας αγοράς. Όπως έκανε απ’ το 1991 ως το 2003 με τις «κυρώσεις» – αλλά δεν μπορούσε πια να συνεχίσει. Να τα κρατήσει εκτός αγοράς είτε για να μην πέσουν σημαντικά οι τιμές (κάτι που θα έκανε αδύνατη την εκμετάλλευση του αμερικανικού σχιστολιθικού πετρελαίου, που είναι ακριβή), είτε σαν πολεμικά αποθέματα – για λογαριασμό της.

Αποδείχθηκε ότι είχαμε δίκιο: οι αμερικανικές πετρελαϊκές δεν πήραν τα ιρακινά πετροπήγαδα απ’ το 2004 και μετά· αντίθετα, πρώτα η κατοχή και ο αντικατοχικός αγώνας και στη συνέχεια ο μεθοδευμένος «εμφύλιος» σουνιτών – σιιτών κράτησε την ιρακινή παραγωγή χαμηλά, σε τεχνολογικά πρωτόγονες συνθήκες. Ίσια ίσια για να συμπληρώνουν ο isis και οι ypg (στη συρία) τα έσοδά τους.

Στο ίδιο στόχαστρο βρίσκεται (απ’ την αμερικανική σκοπιά) και η Τεχεράνη· για τους ίδιους λόγους… Έχει μπει και το Καράκας, plus το χρυσάφι…