Tag: αναδιάρθρωση

«Η τουρκία υπό κατάρρευση»

Τετάρτη 1 Δεκέμβρη>> Από ένα καθεστώς (το ελληνικό) που όχι μόνο έδωσε (διακομματικά…) «πολιτικό άσυλο» σε 8 χουντο-καραβανοκαθάρματα που προσπάθησαν να δολοφονήσουν τον Ερντογάν τον Ιούλη του 2016 αλλά, επιπλέον, τους ανακήρυξε σε «ήρωες» ας μην περιμένει κανένας ούτε ένα χιλιοστό αλήθειας για το τι συμβαίνει (και το τι δεν συμβαίνει) στον αιώνιο εχθρό.

Η ελληνική ελπίδα είναι ότι ο τουρκικός καπιταλισμός θα χρεωκοπήσει∙ ο Ερντογάν (δηλαδή οι ισλαμοδημοκράτες) θα «πέσει»∙ και ότι θα ακολουθήσει ένα εμφυλιοπολεμικό χάος που θα αποφέρει στο ελλαδιστάν αν όχι εδαφικές προσαρτήσεις σίγουρα εδαφικές «επιρροές»…. «Δεν βλέπετε;» λένε οι εθνικοί δημαγωγοί… «Η τουρκική λίρα καταρρέει, ο πληθωρισμός φουντώνει, άρα…» Από το 1995, με διάφορες παραλλαγές, με διέσεις και υφέσεις, η ίδια “πρόβλεψη”…

Τι κάνει, λοιπόν, αυτός ο τρισάθλιος «σουλτάνος» και κατά τους έλληνες βρίσκεται στο χείλος του γκρεμού; Κάνει αυτό ακριβώς που θα έκανε το ντόπιο κόμμα της δραχμής αν ο πολιτικός του εκπρόσωπος, ο τενεκεδένιος, δεν βρισκόταν μπροστά στον τόμο με τις «επείγουσες οδηγίες εξόδου απ’ την ευρωζώνη» που είχαν ετοιμάσει οι γραφειοκράτες των Βρυξελών, το καλοκαίρι του 2015: υποτιμάει το εθνικό τουρκικό νόμισμα έτσι ώστε να κάνει την εργασία και τα πάγια (π.χ. ακίνητα) φτηνά μέσα στον παγκόσμιο ενδοκαπιταλιστικό ανταγωνισμό!!!

Οι υποτιμήσεις των νομισμάτων έχουν πλεονεκτήματα (για τ’ αφεντικά) και συνέπειες (για τμήματα των πληθυσμών). Κάνοντας (σχετικά) φτηνότερη την εργασία στην τουρκική επικράτεια οι ισλαμοδημοκράτες αφενός διευκολύνουν τις εξαγωγές τους, και αφετέρου κάνουν τον τουρκικό καπιταλισμό «φιλικό» σε άμεσες «ξένες» επενδύσεις. Ο λόγος, για παράδειγμα, που διάφορες ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες φτιάχνουν εργοστάσια στην τουρκία είναι ότι εκεί υπάρχει καλά ειδικευμένη (αλλά και φτηνή) εργασία. Απ’ την άλλη μεριά γίνονται ακριβότερες οι εισαγωγές. Ανεβαίνουν οι τιμές των εισαγόμενων εμπορευμάτων, πράγμα που με την σειρά του μπορεί να προκαλέσει πληθωρισμό (και ακόμα μεγαλύτερη υποτίμηση της εργασίας…)

Εδώ αρχίζουν οι καθόλου λεπτομέρειες αυτής της διαδικασίας υποτίμησης του εθνικού νομίσματος, που εξηγούν το γιατί αυτό είναι ευκολότερο να γίνει σ’ έναν καπιταλισμό σαν τον τουρκικό και πολύ πιο επικίνδυνο αν γινόταν σ’ έναν καπιταλισμό σαν τον ελληνικό. Ο τουρκικός καπιταλισμός δεν είναι (κυρίως) υπηρεσιών∙ έχει ισχυρή βάση τόσο στον πρωτογενή όσο και στον δευτερογενή τομέα. Αυτό σημαίνει ότι εισάγει πολύ λιγότερα (απ’ όσα θα ήταν αναγκασμένος να εισάγει ο ελληνικός), και κυρίως όχι τα βασικά: τρόφιμα. Κατ’ αρχήν, λοιπόν, η αύξηση στις τιμές των εισαγωγών κτυπάει την πολυπληθή «μεσαία τάξη» της τουρκίας (που μεγεθύνθηκε ιδιαίτερα στη διάρκεια της 20ετίας των ισλαμοδημοκρατών στην εξουσία), εφόσον η δική της κατανάλωση έχει μεγαλύτερη αναλογία εισαγόμενων ειδών∙ επίσης είναι εκείνη που ταξιδεύει εκτός συνόρων πολύ περισσότερο, συνεπώς καταλαβαίνει πιο άμεσα την υποτίμηση της λίρας σε σχέση, ας πούμε, με το ευρώ.

Όμως ακόμα και με την τουρκική καπιταλιστική «σύνθεση» (μεγάλος πρωτογενής και δευτερογενής τομέας) θιγόμενα είναι και τμήματα της εργατικής τάξης. Θα υποθέσει κάποιος ότι αυτό είναι άμεση συνέπεια της (σχετικής, με διεθνείς όρους) «φτήνειας» των εργατών / εργατριών στην τουρκία. Πρακτικά σχετίζεται με την αγοραστική δύναμη αυτών των σε-υποτιμημένο-διεθνώς-νόμισμα μισθών σε σχέση με τις τιμές των ειδών βασικής ανάγκης: τρόφιμα, ρούχα, ενοίκια, κλπ, που δεν είναι εισαγόμενα. Ο πιο εύκολος τρόπος να συμβεί αυτό είναι αν οι έμποροι προσπαθήσουν να επωφεληθούν απ’ την υποτίμηση ανεβάζοντας δυσανάλογα τις τιμές ακόμα και βασικών ειδών, προφασιζόμενοι «αύξηση των εξόδων τους λόγω κόστους», κλπ.

Το αμέσως επόμενο (ή ίσως και αρχικό) ζήτημα είναι το μέγεθος της υποτίμησης του όποιου «εθνικού» νομίσματος. Στο ίδιο διάστημα που η τουρκική λίρα έχει υποτιμηθεί κατά 45% έναντι του δολαρίου η λιβανέζικη λίρα έχει υποτιμηθεί κατά 90%. Αλλά ο λιβανέζικος καπιταλισμός (βασικά καπιταλισμός του τριτογενούς) δεν έχει σχέση με τον τουρκικό∙ κατά συνέπεια η υποτίμηση της λιβανέζικης λίρας δείχνει εκτός ελέγχου. Αντίθετα, τουλάχιστον ως τώρα, η υποτίμηση της τουρκικής είναι σκόπιμη και, σε περίπτωση ανάγκης, αναστρέψιμη (μέσω της επιτοκιακής πολιτικής της κεντρικής τράπεζας).

Κάτι τελευταίο. Γιατί ακολουθεί αυτήν την «γραμμή» το γκουβέρνο στην Άγκυρα; Η απάντηση δεν είναι δύσκολη. Τα τουρκικά αφεντικά θέλουν να αξιοποιήσουν τώρα την γεωγραφική θέση της επικράτειάς τους, και ειδικά την εγγύτητά της με την ευρώπη. Αν τα ευρωπαϊκά αφεντικά που έχουν στήσει εργοστάσια στην ανατολική ασία θέλουν να «μικρύνουν» την αλυσίδα των logistics τους για οποιονδήποτε λόγο (γεωπολιτικό ας πούμε…), να μικρύνουν δηλαδή και να διασφαλίσουν τις διαδρομές ανάμεσα στη βιομηχανική παραγωγή (εκτός ευρώπης) και στην κατανάλωση (εντός ευρώπης), τότε η «φτηνή αλλά και ειδικευμένη εργατική δύναμη στην τουρκία είναι μια καλή λύση»….

Κι αυτό απαιτεί φτηνή λίρα… Να γιατί τα ισπανικά ή τα γερμανικά αφεντικά “χαλάνε” την διάθεση του ελληνικού ιμπεριαλισμού!

Η συνείδηση έρχεται νωρίς (1)…

Δευτέρα 29 Νοέμβρη>> Ένας 75χρονος (σήμερα) έντιμος μαρξιστής, μέλος του ολλανδικού κομμουνιστικού κόμματος, επικεφαλής για τρία χρόνια (απ’ το 2013 ως το 2015) της ολλανδικής Αντιφασιστικής Αντίστασης και από τότε επικεφαλής της Επιτροπής Επαγρύπνησης Κατά της Επανεμφάνισης του φασισμού ονόματι Kees van der Pijl (ένας «γέρος» δηλαδή απ’ αυτούς που καταλαβαίνουν καλά την ιστορική διαλεκτική της καπιταλιστικής / ιμπεριαλιστικής κίνησης, άρα δεν έχει θέση στα ελληνικά ‘επαναστατικά’ φέουδα), δημοσιοποίησε νωρίς νωρίς, στις 27 Απρίλη του 2020, μια εκτεταμένη ανάλυση με τίτλο: Health Emergency or Seizure of Power? The Political Economy of Covid-19. (Κατάσταση υγιειονομικής έκτακτης ανάγκης ή κατάληψη της εξουσίας; Η πολιτική οικονομία της covid-19).

Όπως και κάθε άλλος απ’ τους ελάχιστους που καταλαβαίνουν, ο van der Pijl ήξερε και ξέρει ότι τα «γεγονότα» ποτέ δεν πρέπει να τα «εισπράττουμε» με τον τρόπο που μας σερβίρονται∙ ειδικά όταν πρόκειται για ρητορικές και έργα της καπιταλιστικής / κρατικής εξουσίας. Ήξερε και ξέρει πως όποιος υιοθετεί έστω και μια λέξη απ’ τον λόγο της εξουσίας (πολύ χειρότερα τις σκηνοθεσίες της) είναι καταδικασμένος να γίνει τμήμα της∙ είναι ένας «αόρατος» ίσως αλλά δραματικός πολιτικός θάνατος… Ήξερε και ξέρει, τέλος, ότι κανένα «σοκ και δέος» δεν απομυθοποιείται αν δεν εξεταστεί η γενεαλογία του.

Η ανάλυση του van der Pijl ξεκινάει έτσι, to the point:

Στις 11 Μάρτη του 2020, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανακήρυξε επίσημα το ξέσπασμα της covid-19 ως παγκόσμιας πανδημίας, την πρώτης μετά την γρίπη των χοίρων H1N1 το 2009. Μέσα σε ελάχιστο χρόνο ένα μεγάλο τμήμα του πλανήτη βρέθηκε σε lockdown, εξαναγκάζοντας τους ανθρώπους να μείνουν στα σπίτια τους, βγάζοντας εκτός νόμου το τζόκινγκ ή την επαφή με άλλους, κλπ, όλα αυτά υποτίθεται για την ασφάλειά τους.

Σ’ αυτό το κείμενο αμφισβητώ αυτή την υπόθεση. Όπως έγινε και σε προηγούμενα γεγονότα που έχουν σηματοδοτήσει το ότι η εποχή των πολιτικών συμβιβασμών στη Δύση οδεύει στο τέλος της και ότι ξεδιπλώνεται στη θέση της μια πολιτική του φόβου (πρώτα οι επιθέσεις της 11ης/9ου στη Ν. Υόρκη και την Ουάσιγκτον, ύστερα ο καινούργιος Ψυχρός Πόλεμος με την ρωσία που δραματοποιήθηκε με την κατάρριψη της πτήσης ΜΗ17), ο τρόπος που αξιοποιείται το γεγονός για άλλους σκοπούς είναι πολύ σημαντικότερος απ’ τa υγιειονομικά χαρακτηριστικά του καθ’ εαυτά. Και σ’ αυτήν την περίπτωση, όπως και στις δύο προηγούμενες, η Ατλαντική καθεστηκυία τάξη που βασίλεψε την μεταπολεμική φιλελεύθερη παγκόσμια τάξη, αρπάζει την ευκαιρία (χωρίς υποχρεωτικά να την έχει δημιουργήσει) για να προσπαθήσει να ρεφάρει την απώλεια του ελέγχου τόσο μέσα στα σύνορά της όσο και εκτός….

Αν μπορεί, ωστόσο, να δημιουργήσει τις «ευκαιρίες» που χρειάζεται γιατί να μην το κάνει αυτή η καθεστηκυία τάξη; Ωστόσο αυτό είναι ένα ζήτημα που έχει αξία να ερευνηθεί μόνο ΜΕΣΑ στην αντικαπιταλιστική / αντικρατική ανάλυση∙ διαφορετικά ξεπέφτει σε αποπροσανατολιστικές τερατολογίες.

Το «άλμα» (1)…

Δευτέρα 22 Νοέμβρη>> Τα λιπάσματα που βασίζονται στο άζωτο και στο φυσικό αέριο (μεθάνιο), όπως για παράδειγμα η νιτρική αμμωνία, αποτελούν, σύμφωνα με υπολογισμούς ειδικών, πάνω από το 70% των λιπασμάτων που χρησιμοποιούνται σε βασικές αγροτικές καλλιέργειες, όπως το σιτάρι, το καλαμπόκι και το ρύζι. Συνεπώς η αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου (: μεθανίου) επηρεάζει άμεσα τις τιμές των λιπασμάτων (τα αμμωνιακά αλλά και τα φωσφορικά). Άρα και τα κόστη της βασικής αγροτικής παραγωγής αλλά και της διατροφής της σταβλισμένης κτηνιατρικής παραγωγής. Ποιος άραγε το είχε σκεφτεί ότι οι υδρογονάνθρακες σχετίζονται τόσο στενά / αλυσιδωτά με την παραγωγή τροφίμων;

Κι όμως. Απ’ τις παραμονές του Α παγκόσμιου πολέμου, όταν εφευρέθηκε στη γερμανία η μέθοδος «Haber-Bosch», η αμμωνία παράγεται βιομηχανικά μέσω της εξαγωγής υδρογόνου απ’ το μεθάνιο. Σύμφωνα με σχετικές μελέτες σχεδόν το μισό του παγκόσμιου πληθυσμού (πάνω από 3,5 δισεκατομύρια ψυχές) εξαρτιέται άμεσα για την καθημερινή διατροφή του από τα αζωτούχα λιπάσματα. Είναι μια κλίμακα που ξεφεύγει εντελώς απ’ τον εμπειρισμό∙ αλλά, επίσης, είναι μια αλυσίδα παραγωγής που μπορεί εύκολα να συντρίψει τις εμπειρίστικες ρουτίνες του καθενός μας, προκαλώντας πείνα… (Ή τον φόβο της…)

Είναι απ’ αυτήν την κρίσιμη οπτική γωνία που πρέπει να εκτιμήσουμε ορισμένα από  πρώτη ματιά ασυνήθιστα γεγονότα. Για παράδειγμα, όταν στις 25 Αυγούστου ο τυφώνας Ida πλησίαζε την αμερικανική Λουϊζιάνα, το μεγαλύτερο εργοστασιακό σύμπλεγμα παραγωγής αμμωνίας στον κόσμο, ιδιοκτησίας της CF Industries, έκλεισε για 10 ημέρες, μιας και η διοίκησή του επικαλέστηκε «λόγους ασφαλείας». Ως εδώ μοιάζει λογικό. Αλλά ένα μήνα αργότερα, στις 22 Σεπτέμβρη, δύο ακόμα εργοστάσια αμμωνίας της CF Industries, αυτή τη φορά στην αγγλία, ανακοίνωσαν ότι σταματούν την παραγωγή τους. Δεν έφταιγε κάποιος τυφώνας∙ αλλά η αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου… Εξαιτίας του γεγονότος ότι αυτά τα 2 εργοστάσια προμηθεύουν τα 2/3 των λιπασμάτων που καταναλώνονται στην αγγλία, η εταιρεία απλά εκβίαζε την κυβέρνηση της αυτού μεγαλειότητας. Κατάφερε να πάρει γενναίες επιδοτήσεις για να ανοίξει το ένα απ’ τα δύο εργοστάσια…

Εν τω μεταξύ τον Αύγουστο η διοίκηση του νυσταλέου Jo είχε φροντίσει να δώσει κάτι σαν «σύνθημα» βάζοντας κυρώσεις στην Belaruskali OAO, εταιρεία της λευκορωσίας, με την κατηγορία ότι «στηρίζει το καθεστώς Λουκασένκο». Η Belaruskali είναι η τέταρτη στον κόσμο παραγωγός λιπασμάτων, και ελέγχει το 1/5 της παγκόσμιας παραγωγής φωσφορικών λιπασμάτων. Απαγορεύοντας την εταιρεία απ’ την δυτική αγορά και οποιαδήποτε δολαριακή συναλλαγή σα να υπονοούσε κάτι…

Απ’ τις αρχές Οκτώβρη το κλείσιμο εργοστασίων αμμωνίας άρχισε να παίρνει μορφή «επιδημίας», πάντα με αιτιολόγηση τις υψηλές τιμές φυσικού αερίου. Πρώτα η μεγάλη χημική βιομηχανία BASF ανακοίνωσε ότι αναστέλλει επ’ αόριστον την παραγωγή στα εργοστάσιά της στη γερμανία και στο βέλγιο. Ακολούθησαν άλλες επιχειρήσεις του κλάδου: η Achema στη λιθουανία, η OCI στην ολλανδία, η ισπανική Fertiberia (έκλεισε ένα εργοστάσιό της στην ουκρανία), η νορβηγική Yara International (μείωσε κατά 40% την παραγωγή της), η αυστριακή Borealis AG, ενώ και πάλι στη γερμανία η SKW Peisteritz, ο μεγαλύτερος παραγωγός αμμωνίας, ανακοίνωσε ότι μειώνει την παραγωγή κατά 20%.

Δεν είναι η πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια που σε διάφορες περιοχές του “τρίτου” κόσμου εμφανίζεται έλλειψη λιπασμάτων. Όχι όμως στην αγγλία ή στη γερμανία! Μπορεί να υποθέσει κανείς ότι πρόκειται για επιχειρηματικό εκβιασμό: να πάνε οι επιδοτήσεις (λόγω «ενεργειακής κρίσης») στις χημικές βιομηχανίες αντί για τον αγροτικό τομέα. Ακόμα κι αν είναι έτσι, οι ελλείψεις παραμένουν ελλείψεις. Και, επιπλέον, αναδεικνύεται ότι στη διεθνή «αλυσίδα παραγωγής τροφίμων» υπάρχουν κρίκοι των οποίων τα συμφέροντα δεν είναι ορατά στο ράφι των σούπερ μάρκετ.

Μέσα σ’ αυτήν την τεχνητή κρίση, το Πεκίνο ανακοίνωσε ότι σταματάει ή περικόπτει τις εξαγωγές λιπασμάτων επικαλούμενο διάφορους λόγους, ως τον Ιούνη του 2022. Η κίνα είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας αμιδικού (ουρικού) αζώτου για κατασκευή λιπασμάτων, έχοντας το 1/3 της παγκόσμιας αγοράς∙ και είναι επίσης ένας απ’ τους βασικούς παραγωγούς φωσφορικών αλάτων, και πάλι για αγροτική χρήση.

Μια παράξενη εργατική αποχή

Δευτέρα 8 Νοέμβρη>> Όχι, αυτό δεν ήταν στο πρόγραμμα. Το γνωστό καθεστωτικό fortune έγραφε στις 22 Οκτώβρη:

… Η οικονομία είναι τώρα σε μεγέθυνση σε σχέση με πριν την πανδημία. Κι ωστόσο είμαστε με 5 εκατομμύρια εργάτες λιγότερους στις ηπα σε σχέση με πριν την κρίση. Η εξήγηση γι’ αυτήν την έλλειψη εργατών είναι συγκεχυμένη…

«Έλλειψη εργατών»; Κάποια μιλούν (υπερβολικά) για κάτι σαν «ήρεμη επανάσταση». Άλλοι για την «μεγάλη παραίτηση». Τα γεγονότα είναι απροσδόκητα: εκατομύρια εργάτες σ’ όλο τον καπιταλιστικό κόσμο «παρατούν» τις δουλειές τους! Και μάλιστα άσχετα από βαθμό ειδίκευσης ή, συχνά, και ηλικία. Το turnover των μισθωτών, που πάντα βραχυκύκλωνε τους παγιωμένους καταμερισμούς εργασίας, μοιάζει να έχει κάνει μια εντυπωσιακή (λόγω μαζικότητας) επιστροφή σε μια ιστορική στιγμή που κανείς δεν το περίμενε.

Μερικά ενδεικτικά νούμερα. Σύμφωνα με το γραφείο εργασίας των ηπα (united states department of labor) μόνο τον περασμένο Απρίλη παραιτήθηκε το 2,7% της εργατικής δυνάμης στις ηπα. Και ο ρυθμός «εγκατάλειψης εργασίας» συνεχίστηκε αμείωτος και ασυνήθιστα υψηλός. Τον Αύγουστο του 2021 παραιτήθηκαν 4,3 εκατομμύρια αμερικάνων μισθωτών (το 2,9% της εργατικής δύναμης), και απ’ τον Απρίλη ως τον Αύγουστο το σύνολο των «τα παρατάω» ήταν 20 μύρια, ούτε λίγο ούτε πολύ το 13,5% του συνόλου των καταγραμμένων μισθωτών. Κάτι παραπάνω απ’ ένας στους οκτώ…

Δεν είναι αποκλειστικά αμερικανικό φαινόμενο. Στο βιετνάμ χιλιάδες εργάτες στις φάμπρικες ένδυσης / υπόδησης «τα βρόντηξαν»∙ ενώ στην ινδία έκανε το ίδιο το 23% των ειδικευμένων του τεχνολογικού τομέα. Στις ηπα οι μεγάλες εμπορικές αλυσίδες δεν βρίσκουν ανθρώπους να κάνουν προσλήψεις σε δουλειές που θεωρούνται (δηλαδή πληρώνονται σαν) ανειδίκευτες∙ αλλά στη γερμανία το 1/3 των επιχειρήσεων (λέει ότι) δεν μπορεί να βρει ειδικευμένους (σε διάφορους τομείς), με αποτέλεσμα τουλάχιστον 400.000 τέτοιες «θέσεις εργασίας» να μένουν άδειες… Πού εξαφανίστηκε η σύγχρονη εργατική τάξη;;;

Πουθενά! Σ’ αυτόν τον πλανήτη συνεχίζει να βρίσκεται! Ο πρώτος, ίσως βασικότερος και πάντως ανομολόγητος παράγοντας που έχει προκαλέσει αυτήν την «αναστάτωση» στις θεωρούμενες «στρωμένες αγορές εργασίας» είναι οι μετανάστες / μετανάστριες! Αυτό φάνηκε πανηγυρικά πρόσφατα στην επικράτεια της αυτού μεγαλειότητας βασίλισσας της αγγλίας, ουαλίας, βόρειας ιρλανδίας και λοιπά, με την «εξαφάνιση» / έλλειψη χιλιάδων οδηγών φορτηγών, αλλά ισχύει για όλους τους μείζονες καπιταλισμούς της ευρώπης και της βόρειας αμερικής: οι πολύμηνες καθολικές απαγορεύσεις μετακινήσεων (και οπωσδήποτε ταξιδιών) και όλοι οι έλεγχοι, τα τσεκ και οι καραντίνες μετέτρεψαν στα «αναπτυγμένα καπιταλιστικά κράτη» σε παγίδες / φυλακές για εκατομμύρια μετανάστες / μετανάστριες – με – χαρτιά (ακόμα χειρότερα για τους χωρίς…). Μπορεί να μην σκόπευαν (ή να μην μπορούσαν) να πηγαινοέρχονται κάθε τόσο στα μέρη τους, αλλά το να απαγορεύεται να το κάνεις είναι κάτι πολύ διαφορετικό και συναισθηματικά πολύ πιο έντονο. Επιπλέον οι «μαύροι» δεν πήραν ούτε μισό σεντς «βοήθειας» απ’ τα αντίστοιχα κράτη… Μόλις βρήκαν ευκαιρία έφυγαν, γύρισαν πίσω: ακόμα και τα χειρότερα της υγιεινιστικής τρομοεκστρατείας μπορεί ο καθένας να τα κουμαντάρει καλύτερα όταν είναι κοντά σε συγγενείς και οικείους παρά όταν είναι χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά.

Εκατοντάδες χιλιάδες μετανάστες / μετανάστριες από κράτη μέλη της ε.ε. που δούλευαν-σαν-τα-σκυλιά στους μητροπολιτικούς καπιταλισμούς έφυγαν, γύρισαν πίσω. Και το ίδιο έκαναν πολλές (άγνωστο πόσες) χιλιάδες «νομιμοποιημένων» ή μη μεταναστών / μεταναστριών απ’ τη λατινική αμερική στις ηπα. Αυτό πυροδότησε μια σειρά ρωγμών στις πρωτοκοσμικές «οικονομίες» αφού ικανό μέρος αυτών των εργατικών υποκειμένων, πέρα απ’ το πως πληρώνονταν, ήταν λίγο πολύ ειδικευμένα-στην-πράξη. Είτε στις οικοδομές, στο λιανικό εμπόριο, στις μεταφορές, στην κατ’ οίκον φροντίδα ή στην καθαριότητα είτε σε χαμηλές και μεσαίες βαθμίδες των τεχνολογικών τομέων.

Δεν ήταν / είναι, όμως, μόνο αυτό. Για πολλά εκατομμύρια άλλων μισθωτών, πρωτοκοσμικών, η κατ’ οίκον φυλάκιση, οι διαφόρων ειδών απαγορεύσεις «άσκοπων μετακινήσεων», και η δημιουργία σύγχυσης για το τι είναι υγεία και τι αρρώστια, δεν προκάλεσαν φόβο και παράλυση. Ή δεν προκάλεσαν μόνον αυτά. Σκέφτηκαν και ξανασκέφτηκαν γύρω απ’ αυτό που θα λεγόταν «το νόημα της ζωής»… Όχι, δεν έγιναν άθεοι, απάτριδες και αναρχικοί!!! Απλά επανεκτίμησαν τις συνθήκες «υπερεργασίας» (εξοντωτικά ωράρια για ψίχουλα…) στις οποίες ήταν σιωπηλά καταδικασμένοι (είτε σε «χαμηλά» πόστα είτε σε «μεσαία»…), την αξία του να βλέπεις τους φίλους σου ή/και τα παιδιά σου…. Τέτοια ταπεινά πράγματα. Ειδικά στις ηπα το πολύχρονο κίνημα fight for 15 είχε απλώσει επιπλέον πολύ πλατιά τον σπόρο της εργατικής αξιοπρέπειας. Και τώρα το turnover αυτών των πολλών εκατομυρίων πρωτοκοσμικών μισθωτών κινείται πάνω σ’ αυτές τις γραμμές: λιγότερη δουλειά, περισσότερα λεφτά – και σεβασμός απ’ την μεριά των αφεντικών και των προϊστάμενων! Μ’ άλλα λόγια: ψάχνουν (ή πρόκειται να ψάξουν) για «καλύτερες δουλειές»…

Χρειάζεται ένα ξεκαθάρισμα εδώ, απ’ την μεριά μας∙ είναι εύκολο να δοξάσει ή να ελεεινολογήσει ο οποιοσδήποτε αυτήν την «αναταραχή». Δεν πρόκειται για επανάσταση με την πολιτική έννοια! Δεν πρόκειται ούτε για ένα οργανωμένο ρεφορμιστικό / εργατικό / συνδικαλιστικό ρεύμα στο σύνολό του, παρότι διάφορα ρυάκια έχουν καταλήξει σ’ αυτήν την κοίτη. Πρόκειται για εκδήλωση (επαναλαμβάνουμε: όχι επαναστατική) της αυτονομίας της εργατικής τάξης, σε ότι αφορά την «κίνησή» της, σε μια εποχή που αυτή η αυτονομία της απαγορεύεται όχι μόνο σε σχέση με τους προσδιορισμούς της υγείας και της αρρώστιας, αλλά ακόμα και της φυσικής κίνησης (: καραντίνες, «πιστοποιητικά»…) Και φυσικά η εκδήλωση της συγκεκριμένης αυτονομίας δεν είναι οργανωμένη και – κάλλιστα – μπορεί να περιλαμβάνει και μικροαστικούς υπολογισμούς.

Απ’ την άλλη μεριά όμως έχει δημιουργήσει μεγάλη αναταραχή στις τάξεις των αφεντικών! Που έχοντας απέναντί τους αυτήν την παράξενη, «ανεξήγητη», μαζική και διαφορική άρνηση εργασίας υποχωρούν εκεί που ως τώρα έδειχναν την μεγαλύτερη και σκληρότερη αποφασιστικότητα: στο ζήτημα των μισθών και των συνθηκών εργασίας – προκειμένου να κάνουν «ελκυστικότερες τις θέσεις εργασίας» που προτείνουν! Κτηνώδεις εμπορικές αλυσίδες για παράδειγμα, τύπου wallmart, που έκαναν ό,τι μπορούσαν κατά του κινήματος fight for 15, αναγκάζονται σ’ αυτή τη φάση να «κυνηγήσουν» εργάτες και εργάτριες. Και η πειστική αύξηση του βασικού μισθού / ημερομίσθιου γίνεται τώρα το πικρό χάπι που πρέπει να καταπιούν χιλιάδες εργοδότες. (Το τι μέρος απ’ αυτές τις αυξήσεις θα φάει ο πληθωρισμός είναι, επίσης, ένα σοβαρό ζήτημα…)

Οι δειγματοληπτικές έρευνες (με ό,τι αυτές σημαίνουν γενικά…) στις ηπα δείχνουν ότι το 40% εκείνων που «τα έχουν παρατήσει» ή σκοπεύουν να το κάνουν επιδιώκουν «δουλειά απ’ το σπίτι», σε ωράρια που θα ταιριάζουν στην καθημερινότητά τους, και πάντως όχι εξοντωτικά. Άλλοι πάλι ονειρεύονται να κάνουν «μια δική τους δουλειά», κυρίως μέσω internet… Αγνοούν προφανώς ότι τις λεγόμενες «θέσεις εργασίας» (και μάλιστα τις «καλές» τέτοιες) δεν τις φτιάχνει ο καθένας μόνος του, κατά βούληση! Αγνοούν επίσης ότι αυτό το παράξενο turnover θα σπρώξει τον ψηφιακό μετασχηματισμό στην οργάνωση της (εκμετάλλευσης της) εργασίας ακόμα πιο έντονα∙ την καπιταλιστική αναδιάρθρωση δηλαδή που, στις βασικές της γραμμές, είναι ήδη αναγγελμένη.

Προς το παρόν προκαλείται μια κάποια ανατίμηση της εργασίας… Φοβούμαστε όμως ότι θα είναι προσωρινή. Δεν έχει κερδηθεί – προέκυψε… Την έλλειψη οργάνωσης και σχεδιασμού απ’ την μεριά της τάξης μας δεν μπορεί να την μπαλώσει ο (ατομικός) βολονταρισμός, ακόμα και στις πιο δίκαιες εκφάνσεις του…

Αλλά πάλι; Ποιός το περίμενε;

Αέρια, πολλά αέρια…

Δευτέρα 8 Νοέμβρη>> Το διοξείδιο του άνθρακα ξέραμε… Αυτό το καταραμένο αέριο (προϊόν της καύσης υδρογονανθράκων…) που εκλύεται στην ατμόσφαιρα και συμβάλει στην κατακράτηση της θερμότητας της ηλιακής ακτινοβολίας στην επιφάνεια του πλανήτη… Με το διοξείδιο του άνθρακα μεγαλώσαμε, αυτό φοβηθήκαμε (ή καταραστήκαμε), οι δικές του εκπομπές μας είπαν ότι πρέπει να μειωθούν γιατί διαφορετικά θα πνιγούμε…

Αλλά όχι!!! Μπορεί η πρόσφατη «διεθνής διάσκεψη για το κλίμα» στη Γλασκώβη να θεωρείται αποτυχημένη, όμως ήταν το πρώτο βήμα για να μάθουμε ότι ένα άλλο αέριο είναι τρισχειρότερο, το ίδιο ή και περισσότερο υπεύθυνο απ’ το διοξείδιο του άνθρακα για το (πρώην) «φαινόμενο του θερμοκηπίου» και (νυν) «κλιματική κρίση»: το μεθάνιο! Ναι, το μεθάνιο!!! Κυρίες και κύριοι ζούμε σε μια κόλαση μεθανίου και έπρεπε να φτάσει το τέλος του 2021 (όπου είμαστε περισσότερο ώριμοι από ποτέ σε φόβους…) για να μας το πουν!!! (Τα αφεντικά και οι ειδικοί τους).

Fuck!! Από που στην ευχή προέκυψε το μεθάνιο; Στην κατάλληλα γραμμένη Wikipedia, στο λήμμα methane emissions μπορεί ο καθένας να διαβάσει την φρικτή αλήθεια:

Η αύξηση των εκπομπών μεθανίου έχει βασική ευθύνη για την αυξανόμενη συγκέντρωση αερίων του θερμοκηπίου στην γήινη ατμόσφαιρα, και είναι υπεύθυνη για πάνω απ’ το 1/3 της παγκόσμιας υπερθέρμανσης. Στη διάρκεια του 2019 περίπου το 60% (360 εκατομύρια τόνοι) μεθανίου εκλύθηκαν παγκόσμια από ανθρώπινες δραστηριότητες, ενώ οι φυσικές πηγές συνέβαλαν με ένα περίπου 40% (230 εκατομύρια τόνους).

Περίπου το 1/3 των ανθρωπογενών εκπομπών προέρχονται απ’ την διαφυγή αερίου κατά την εξόρυξη και την διακίνηση ορυκτών καυσίμων… Η ρωσία είναι ο μεγαλύτερος μολυντής μεθανίου στον κόσμο, απ’ την εξόρυξη πετρελαίου και αερίου. Η κτηνοτροφία είναι επίσης μεγάλη πηγή (30%) κυρίως λόγω της χώνεψης των μηρυκαστικών όπως τα βοοειδή και τα πρόβατα… Η αγροτική παραγωγή, μαζί η παραγωγή τροφίμων και βιόμαζας, είναι η τέταρτη ομάδα με 15%, και ειδικά η καλλιέργεια ρυζιού είναι εκείνη με την μεγαλύτερη συμβολή στην εκπομπή μεθανίου…

Ωιμέ!!! Οι ηγέτες των ηπα και της ε.ε., μαζί με κάμποσους άλλους (όλοι μαζί μια κατοστάρα), αποφάσισαν στη Γλασκώβη να μειώσουν τις εκπομπές μεθανίου κατά 30% σε σχέση με την ποσότητα του 2020, κι αυτό να το κάνουν ως το 2030!«Πρέπει να δράσουμε τώρα. Δεν μπορούμε να περιμένουμε ως το 2050. Το να περιορίσουμε τις εκπομπές μεθανίου είναι ένα απ’ τα πιο αποτελεσματικά πράγματα που μπορούμε να κάνουμε για να μειώσουμε κοντοπρόθεσμα την παγκόσμια υπερθέρμανση… Είναι το φρούτο που κρέμεται χαμηλότερα απ’ όλα και μπορούμε να το πιάσουμε ευκολότερα» είπε η κυρία Ursula von der Leyen, που αυτή την εποχή επαγγέλλεται την πρόεδρο της ευρωπαϊκής επιτροπής. Και τις αρέσουν τα χαμηλά φρούτα…

Αλί και τρισαλί! Για τον προδοτικό ρόλο της Μόσχας, που θέλει να σκάσει ο πλανήτης απ’ την ζέστη, ποιος δυτικός δεν τα ήξερε; Όπως για τον εξίσου προδοτικό ρόλο της κίνας και της ασίας γενικά, όπου καλλιεργούν και τρώνε ρύζι… Αλλά στον πάγκο των περικοπών είναι και τα μηρυκαστικά! Τα μοσχάρια και τα πρόβατα. Τα οποία τρώνε και κλάνουν – μεθάνιο! Και το παρακάνουν! Οπότε πρέπει να περικοπούν κι αυτά! Με μια κουβέντα: από ‘δω και στο εξής, για να σωθεί ο πλανήτης, πρέπει να «κοπεί ο κώλος» των μηρυκαστικών, της Μόσχας και του Πεκίνου!!! Είναι θεού θέλημα!

Αλί και τρισαλί! Απ’ την ρωσία και την κίνα ξέρουμε ποιος θα μας σώσει… Αλλά απ’ τα μηρυκαστικά και τις πορδές τους;

Κι όμως κυρίες και κύριοι! Υπάρχει σωτηρία και από δαύτα – στον καπιταλισμό δεν υπάρχουν αδιέξοδα! Ο άνθρωπος που σαν ένας απ’ τους εκπροσώπους του «συλλογικού κεφάλαιου» της 4ης βιομηχανικής επανάστασης μας έσωσε απ’ του τσαχπίνη (δηλαδή του χάρου) τα δόντια, ο κυρ Βασίλης ο Άρχοντας Θυρών και Παραθύρων, έχει την απάντηση! Και την έχει διατυπώσει έγκαιρα, έτσι ώστε κανένας τερατολόγος να μην τολμήσει να τον θεωρήσει συνωμότη! Έγραψε και βιβλίο!!!

Απολαύστε τον, κι αφήστε τις γκρίνιες για τα δήθεν ανεπαρκή αγγλικούλια σας!

Artificial meat βρε σαρκοφάγα όντα!!! Κρέας παραγωγής από γενετικά μεταλλαγμένους μικρο-οργανισμούς ωρέ δολοφόνοι των ζώων!! Τα βακτηρίδια θα είναι ο μεζές σας όρνια! Τι είναι το κρέας; Πρωτεϊνες… Ε, «πρωτεϊνες μπορούμε να παράγουμε από διάφορα κύτταρα κατά βούληση» θα έλεγε ο καλός αυτός κύριος, αν ήθελε να μπει σε λεπτομέρειες. Μπορεί να είναι κάπως άνοστο αυτό το τεχνητό «κρέας»… έχει πει με άλλη ευκαιρία …αλλά είναι θέμα συνήθειας… (Και ψευδαισθήσεων θα προσθέταμε…)

«Θα σας αλλάξουμε τα φώτα»

Δευτέρα 8 Νοέμβρη>> Ούτε ο κυρ Βασίλης ούτε, κυρίως, τα αφεντικά που εκπροσωπεί είναι άνθρωποι των λόγων και της αδράνειας. Σε μια συνέντευξή του στις 14 Φλεβάρη του ’21 στο MIT technology review (όχι σε τίποτα περιθωριακούς: το ΜΙΤ, όπως και άλλα πρωτοκλασσάτα ιδρύματα, έχει στρατηγική εμπλοκή σε «πρωτοπόρες ιδέες») με αφορμή την έκδοση ενός ακόμα ευαγγέλιου με την υπογραφή του («How to avoid a climate disaster») ο κυρ Βασίλης ερωτήθηκε για τις επικίνδυνες μοσχαρίσιες πορδές και το τι πρέπει να γίνει με δαύτες.

Ερώτηση: Στο βιβλίο σου καλύπτεις μια μεγάλη γκάμα τομέων με δύσκολα προβλήματα. Εκείνο που με δυσκολεύει περισσότερο ωστόσο, στο να το καταλάβω στο σύνολό του, είναι το φαγητό. Η κλίμακα είναι μαζική. Με το ζόρι είμαστε στην αφετηρία. Βασικά δεν έχουμε λύσεις για να αντικαταστήσουμε και να μειώσουμε εντελώς τις εξαιρετικά δυνατές εκπομπές απ’ τις πορδές των ζώων και απ’ τα λιπάσματα. Πόσο αισιόδοξος είσαι με τις καλλιέργειες;

Απάντηση: Υπάρχουν εταιρείες, συμπεριλαμβανόμενης μιας που βρίσκεται στο portfolio της Breakthrough Energy Ventures [εταιρεία του κυρ Βασίλη…] που λέγεται Pivot Bio, που έχει μειώσει σημαντικά την ποσότητα του λιπάσματος που χρειάζεται. Υπάρχουν πρόοδοι με τις καλλιέργειες, περιλαμβανόμενων καλλιεργειών που κάνουν αυτό που κάνουν τα όσπρια: δηλαδή μπορούν να μετατρέψουν το άζωτο του εδάφους σε συστατικά που μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα φυτά, με βιολογικό τρόπο. Αλλά η δυνατότητα να βελτιώσουμε την φωτοσύνθεση και να βελτιώσουμε την μετατροπή του αζώτου είναι απ’ τα θέματα με τις μικρότερες επενδύσεις.

Σε σχέση με τα ζώα, το πράγμα είναι δύσκολο. Υπάρχει όλη αυτή η ιστορία με διαφορετικά πράγματα με τα οποία τα ταϊζουν, όπως για παράδειγμα ένα συστατικό που σου δίνει μια μείωση 20% στις εκπομπές μεθανίου. Αλλά, δυστυχώς, αυτά τα βακτήρια που υπάρχουν στο πεπτικό τους σύστημα και παράγουν μεθάνιο είναι βασικό μέρος του μεταβολισμού των χόρτων. Οπότε δεν ξέρω αν μπορεί να βρεθεί κάποια φυσική προσέγγιση σ’ αυτό το θέμα. Φοβάμε ότι θα χρειαστούν συνθετικές πρωτεϊνες, τουλάχιστον σαν αντικατάσταση του βοδινού.

Οι τύποι στην Memphis Meats το προσπαθούν σε επίπεδο κυττάρων, αλλά δεν ξέρω αν η ιδέα τους θα γίνει ποτέ οικονομικά βιώσιμη. Αλλά η Impossible και η Beyond Meat έχουν ανοίξει ένα δρόμο, έναν δρόμο ποιοτικό και με λογικό κόστος, που τις κάνει εντελώς ανταγωνιστικές.

Σε ότι αφορά την κλίμακα σήμερα δεν αντιπροσωπεύουν ούτε το 1% της κρεατοπαραγωγής παγκόσμια, αλλά έχουν βρει τον δρόμο τους. Και η Breakthrough Energy έχει κάνει 4 διαφορετικές επενδύσεις σ’ αυτόν τον τομέα, για να γίνουν τα συστατικά πιο αποτελεσματικά. Οπότε ναι αυτά είναι μια περιοχή που είμαι αισιόδοξος.

Τώρα, όπως είπα, βλέπω ένα δρόμο. Αλλά έχεις δίκιο ότι το να πεις στον κόσμο «τέρμα το βοδινό» είναι ένας τρόπος να βλέπεις τα πράγματα πολιτικά μη δημοφιλής.

Ερώτηση: Πιστεύεις ότι κρέας φυτικής προέλευσης που έχει παραχθεί σε εργαστήριο μπορεί να είναι η τελική λύση για το πρόβλημα των πρωτεϊνών παγκόσμια, ακόμα και στις φτωχές χώρες; Ή θεωρείς ότι θα είναι μόνο ένα μέρος της απάντησης εξαιτίας αυτών που λες, της πολιτιστικής αγάπης για ένα χάμπουργκερ και του τρόπου που η κτηνοτροφία είναι τόσο κεντρική σε διάφορες οικονομίες στον κόσμο;

Απάντηση: Για την Αφρική και άλλες φτωχές χώρες θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε γενετική μηχανική στα ζώα για να αυξήσουμε σοβαρά το ποσό του κρέατος ανά εκπομπή. Στην αμερικανική παραγωγή, επειδή είναι τόσο παραγωγική, οι εκπομπές ανά κιλό κρέατος είναι δραματικά χαμηλότερες απ’ τις εκπομπές ανά κιλό κρέατος στην Αφρική. Και σαν τμήμα της δουλειάς του ιδρύματος Bill & Malinda Gates, παίρνουμε διάφορα απ’ τα ζώα που εκτρέφονται στην Αφρική, όπως για παράδειγμα το ότι επιζούν στη ζέστη, [και τα μεταφέρουμε γενετικά] επιτυγχάνοντας τρομακτική παραγωγικότητα τόσο σε σχέση με το κρέας όσο και σε σχέση με το γάλα στις κορυφαίες αμερικανικές ποικιλίες βοοειδών των ΗΠΑ.

Οπότε δε νομίζω ότι οι 80 φτωχότερες χώρες θα τρώνε συνθετικό κρέας. Αλλά θεωρώ ότι όλες οι πλούσιες χώρες πρέπει να μετακινηθούν κατά 100% στο συνθετικό βοδινό. Θα πρέπει να συνηθίσεις στη διαφορετική γεύση και να δεχτείς ότι αυτή η γεύση θα βελτιώνεται με τον καιρό. Τελικά, το όφελος απ’ την σκοπιά της πράσινης ανάπτυξης είναι αρκετό για να προχωρήσεις στην αλλαγή της συμπεριφοράς των ανθρώπων, ή για να χρησιμοποιηθεί η νομοθεσία για να ανέβει η ζήτηση [για το συνθετικό κρέας]

Οπότε νομίζω ότι για τις χώρες μεσαίου εισοδήματος και πάνω μπορεί να γίνει. Αλλά, γαμώτο, είναι απ’ αυτά τα θέματα που πρέπει να κυνηγάς συνέχεια και είναι και οι πολιτικές. Είναι όλοι αυτοί οι νόμοι που επιβάλλουν να γράφει ότι είναι προϊόν εργαστηρίου, δηλαδή σκουπίδια, για να επιτρέπεται η πώλησή του. Δεν μας αφήνουν να το πούμε μοσχαρίσιο κρέας.

Ίσως χαμογελάσετε σαρκαστικά με τις μεγαλοφυείς ιδέες του κεφάλαιου 4.0 – το ίδιο όπως αν μαθαίνατε τα λεγόμενα διάφορων εκπροσώπων του για τους ιούς, την γενετική μηχανική και την βιομηχανία της υγείας το 2018 και το 2019… Δυστυχώς, αποδεδειγμένο πια, «γελάει καλά όποιος γελάει τελευταίος»… Οι εταιρείες που μνημονεύει ο κυρ Βασίλης (η Impossible και η Beyond Meat) κατασκευάζουν ήδη και πουλάνε το fake κρέας τους, με την μορφή εκείνη όπου είναι δεδομένο ότι κανείς δεν ξέρει τι σκατά τρώει: burger.

Η βιομηχανική παραγωγή κρέατος από γενετικά κατασκευασμένα βακτηρίδια που τρώνε κυτταρίνη (πριονίδι δηλαδή) και χέζουν πρωτεϊνες (χωρίς να κλάνουν εκπέμποντας μεθάνιο…), και μάλιστα πρωτεϊνες που θα αρωματίζονται εκ των υστέρων ώστε να έχουν διάφορες «γεύσεις» (ψαριού, κοτόπουλου, χοιρινού, βοδινού…), είναι μια μορφή συγκεντροποίησης κεφαλαίου (στην παραγωγή τροφίμων) με «σεβασμό στη φύση και στο περιβάλλον»!! Εννοείται ότι τέτοιοι μικροοργανισμοί θα είναι πατενταρισμένοι – μην κάνετε τους χαζούς!

Τι χρειάζεται για να αφήσουν οι υπήκοοι (οι πρωτοκοσμικοί κατά πως τα λέει ο κυρ Βασίλης) τα καπρίτσια και τις κακές συνήθειες με το φαγητό τους και να περάσουν («ευχαριστημένοι που σώθηκαν» από κάποια αφεντικά) στις μεταλλαγμένες τροφές; Αυτό που ξέρετε, γιατί έγινε ήδη με την «υγεία», τα «εμβόλια», κλπ: μια γερή «κρίση τροφίμων»! Θα ξεπεραστούν έτσι εύκολα και οι νομοθετικές αγκυλώσεις που εκνευρίζουν τον κυρ Βασίλη (: τα αφεντικά που εκπροσωπεί), δηλαδή η επιμονή τα (γενετικά) σκουπίδια να γράφουν στις συσκευασίες τους ότι είναι (γενετικά) σκουπίδια…

Και πώς δημιουργείται μια τέτοια γερή-κρίση-τροφίμων; Ελάτε τώρα, μην κάνετε ότι δεν ξέρετε!!! Υπάρχουν ήδη κοινωνικά υποκείμενα που θα στηρίξουν με πάθος και αυτήν την «μετάβαση»∙ σα να ακούμε ήδη τις θριαμβολογίες τους… Και αν πούμε (όπως κάνουμε σχεδόν δυο χρόνια τώρα με την υγιεινιστική τρομοεκστρατεία) ότι είναι ο καπιταλισμός του 21ου αιώνα ηλίθιοι!!! θα είμαστε… τι θα είμαστε; «Ψεκασμένοι», «κοινωνικά ανεύθυνοι», «ανάλγητοι με τον κόσμο που πεθαίνει – απ’ την πείνα…» και τα λοιπά.

‘Αλλωστε (δεν το λέει ο κυρ Βασίλης, το λένε άλλοι) είναι «έτοιμα για σερβίρισμα» τα τροφοφάρμακα! Μεγάλα γλέντια!!!

Τρελή επιτάχυνση

Δευτέρα 8 Νοέμβρη>> Είναι πολλοί, πάρα πολλοί, εκείνοι που «κοιτάνε αλλά δεν βλέπουν» απ’ τις αρχές της περασμένης χρονιάς. «Δεν το χωράει ο νους τους» και εύκολα γλυστράνε σε παρερμηνείες και απωθήσεις: δεν μπορούν να αντιληφθούν την τρελή επιτάχυνση της καπιταλιστικής και κρατικής βίας, για λογαριασμό της αναδιάρθρωσης – των – πάντων.

Το ζήτημα δεν είναι φιλοσοφικό, του είδους αν ο Ιστορικός Χρόνος έχει σταθερή, αργή και αμετάβλητη ροή ή όχι. Το ζήτημα είναι πολιτικό και μ’ έναν ιδιαίτερο τρόπο ιδεολογικό. Κάποιος που έχει ζήσει 50 χρόνια καπιταλιστικής «ειρήνης» (άρα είναι πρωτοκοσμικός…) θεωρεί αδιανόητο «ξαφνικά» να ξεσπάσει ένας θερμός πόλεμος που θα τον εμπλέκει. Αντιλαμβάνεται αυτό το «ξαφνικά» σαν ανεξήγητη και απαράδεκτη τομή, και θα προσπαθήσει να την απωθήσει με διάφορους τρόπους. Είτε αποδίδοντάς την σε «μυστηριώδεις» και «αφύσικες» διαδικασίες (άρα σε κάποιου είδους «συνωμοσία»), είτε αντιμετωπίζοντάς την σαν καιρικό φαινόμενο, με μια αντίδραση του είδους «άντε, να κάνουμε ό,τι μας λένε να τελειώνουμε γρήγορα»…

Στην περίπτωση της εφόδου του βιο-πληροφορικο-ασφαλίτικου συμπλέγματος, δηλαδή των big pharma, των big tech, των big insurance και των μηχανισμών των «βαθέων κρατών» με σημαία τον τσαχπίνη, μια τίμια και χρήσιμη στάση μετά τον αρχικό αιφνιδιασμό (πέρυσι την άνοιξη…) θα ήταν Δεν είχα/με πάρει χαμπάρι τι συνέβαινε και τι προετοιμαζόταν τόσα χρόνια… Θα ήταν τίμια μια τέτοια στάση επειδή πράγματι ελάχιστοι ασχολούνταν στα σοβαρά τις 3 τελευταίες δεκαετίες με τις «προόδους» και, κυρίως, τις στοχεύσεις των κατά το Κομμουνιστικό Μανιφέστο «χθόνιων δυνάμεων» που επιστρατεύουν σε διάφορες ιστορικές περιόδους τα αφεντικά για να ενισχύουν και να επεκτείνουν την εκμετάλλευση και την κυριαρχία τους. Και θα ήταν χρήσιμη επειδή ακόμα (αλλά όχι για πολύ…) μπορεί ο καθένας να ανατρέξει στο παρελθόν της υγιεινιστικής τρομοεκστρατείας, τότε που όλα έμοιαζαν «κανονικά» ενώ δεν ήταν, για να βρει τις πολλαπλές προετοιμασίες της επίθεσης.

Όμως τέτοιες τίμιες και χρήσιμες στάσεις έχουν ένα ελάττωμα: θέτουν σε σοβαρή αμφισβήτηση την (ιδεολογική κατά κύριο λόγο) αυτάρκεια του Εγώ – Κεφάλαιο. (Και σε τελευταία ανάλυση αποδεικνύουν την βαθιά ακρισία του…) Το να παραδεχτεί ο οποιοσδήποτε ότι «δεν είχε πάρει χαμπάρι» έχει πολλές προεκτάσεις. Απ’ το ότι κοιμόταν όρθιος (μεταφορικά) ως την παραδοχή ότι δεν είναι τόσο-έξυπνος-όσο-νομίζει αφού τελικά εξαπατήθηκε πανηγυρικά υιοθετώντας φόβους «βιομηχανικά» κατασκευασμένους…

Απ’ την μεριά του το συλλογικό κεφάλαιο ποτέ δεν κρύφτηκε!!! Ποτέ! Τις προετοιμασίες του τις έκανε ανοικτά. Θα λέγαμε: επιδεικτικά! Στις αρχές του καλοκαιριού του 2020 διάφοροι ειδικοί του διεθνώς πανηγύριζαν δείχνοντας την αγαλλίασή τους που μέσα σε λίγους μήνες επιτεύχθηκε (σαν «μέση κοινωνική συνείδηση» και πειθαρχία…) ό,τι επεδίωκαν χωρίς επιτυχία επί χρόνια!  Όντως η Ιστορία (ειδικά στον δυτικό κόσμο) επιταχύνθηκε βίαια σκορπώντας δημιουργική λογιστική θανάτου και μπηχεβιοριστική μηχανική φόβου! Όμως αυτή η «έκρηξη» προετοιμαζόταν επί χρόνια… Αναζητούνταν για χρόνια… Τίποτα το «αφύσικο». Γυμνή, ωμή, άσκηση καπιταλιστικής / κρατικής εξουσίας.

Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει με την ανακήρυξη των βοδινών κωλοτρυπίδων σε δημόσιο κίνδυνο – λόγω «εκπομπών μεθανίου». Μοιάζει κακόγουστο αστείο. Αλλά όταν εμπλέκονται βαριά ονόματα (απ’ την κυρία von der Leyen ως κύριο Gates…) «βαριοί θεσμοί» (απ’ το «παγκόσμιο οικονομικό φόρουμ» ως το φάντασμα του οηε και την agenda 2020…), βαριές βιομηχανίες (του συμπλέγματος…), βαριά σχέδια μαζικής αλλαγής συμπεριφορών, συνηθειών, σχέσεων «προς όφελος του περιβάλλοντος και του πλανήτη» και βαριά όπλα (απ’ την μαζική τοξική προπαγάνδα ως τις psyops), κι όταν ακόμα χειρότερα υπάρχει ήδη σχετικά πετυχημένο προηγούμενο (η υγιεινιστική τρομοεκστρατεία…) δεν χρειάζεται φιλοσοφία για το αν θα επιχειρηθεί κάποια παρατεταμένη και εκτεταμένη «κρίση τροφίμων» ή όχι! Το μόνο που χωράει ερώτημα είναι το «πότε». Όχι το «αν», ούτε το «πως». Είναι πολλά τα λεφτά – και ο επιδιωκόμενος έλεγχος!

(Τι καλά θα ήταν αν το Sarajevo και η ασταμάτητη μηχανή ήταν «ψέκα»… Πόσο απλά θα ήταν τα πράγματα αν αυτό ήταν το πρόβλημα…)

(φωτογραφίες: Τα καλλιεργούμενα βόδια δεν μπαίνουν για πρώτη φορά στο κάδρο των απειλών∙ αν και τώρα η ενοχή τους θα γινόταν εύκολα δεκτή ακόμα και απ’ τη νεαρή Greta.

Το 2000 ξέσπασε ένας πανικός που έμεινε στην ιστορία σαν «οι τρελές αγελάδες»… Μια αρρώστια που ονομάζεται «σπογγώδης εγκεφαλοπάθεια» παρατηρήθηκε σε διάφορα κοπάδια στην ευρώπη. Πρόκειται για μια νευρο-παραλυτική αρρώστια της οποίας η αιτία αποδόθηκε στη διατροφή των μαζικά καλλιεργούμενων αγελάδων με βιομηχανικά επεξεργασμένα υπολείμματα κρέατος από κοτόπουλα ή αρνιά∙ σα να λέμε στην μετατροπή των χορτοφάγων ζώων σε σαρκοφάγα… Τότε η «διατροφή πλούσια σε ζωϊκές πρωτεϊνες» ήταν must για την «απόδοση» των μηρυκαστικών…

Αν και αυτή η αρρώστια είναι εξαιρετικά σπάνιο να μεταδοθεί στους ανθρώπους μέσω μοσχαρίσιου κρέατος ο πανικός των υπηκόων ήταν τέτοιος (και η κατανάλωση μοσχαρίσιου καταβαραθρώθηκε τόσο…) που αποφασίστηκε η μαζική εκκαθάριση των κοπαδιών, ακόμα κι αν εντοπιζόταν μόνο ένα ή δύο κρούσματα μέσα σε δεκάδες ή εκατοντάδες ζώα. Στην αγγλία η εκκαθάριση έγινε με συγκέντρωση των κοπαδιών σε ανοικτούς υπαίθριους χώρους και τον βομβαρδισμό τους με ναπάλμ, από στρατιωτικά αεροπλάνα…

Είχαμε σημειώσει τότε – σ’ ένα άλλο περιοδικό… – ότι αν και η καταστροφή κεφαλαίου είναι αναμενόμενη στον καπιταλισμό, η με τέτοιον τρόπο εξόντωση «ζωϊκού κεφαλαίου» σε τέτοια έκταση είναι πολύ κακό προμήνυμα για τον καπιταλιστικό 21ο αιώνα…

Τότε βέβαια, πριν 20 χρόνια, τα συνθετικά μπιφτέκια και οι hipster οικολογικές μπριζόλες-χωρίς-κόκκαλο από κατάλληλα πεπιεσμένο σκατό γενετικά τροποποιημένων βακτηριδίων δεν ήταν διαθέσιμα. Τώρα που «φτάνει η ώρα τους» ένα ακόμα κύμα μοσχαρίσιας «τρέλας» ή κάτι παρόμοιο θα μπορούσε να είναι ιδιαίτερα χρήσιμο. Ε, αν προκύψουν τίποτα καινούργιες αρρώστιες στο είδος μας με το artificial meat, εδώ είναι η τεχνολογία και οι «ειδικοί» για να προτείνουν λύσεις…).

… και η κατάρα της πραγματικής

Δευτέρα 8 Νοέμβρη>> Κανονικά οι «ενδιάμεσες» εκλογές στις ηπα δεν τραβάνε ιδιαίτερη προσοχή. Έδρες μπορεί να αλλάξουν χέρια στο διπολικό πολιτικό σύστημα, αλλά εφόσον η εκλογή προέδρου είναι άμεση, μόνο οι προεδρικές εκλογές στην πρώην υπερδύναμη κάνουν διεθνή θόρυβο.

Όχι τώρα. Η νίκη των δημοκρατικών το Νοέμβρη του 2020 μπορεί να αμφισβητήθηκε απ’ το ψόφιο κουνάβι και τους οπαδούς του κι αυτό να ήταν διασκεδαστικό. Η κατάληψη του Καπιτωλίου δεν ήταν. Ούτε η προβληματική (λόγω ηλικίας) κατάσταση του νυσταλέου Jo. Ούτε, τέλος, τα χαρακτηριστικά της εσωτερικής κοινωνικής / ιδεολογικής πόλωσης.

Τυπικά η απώλεια της έδρας στη Βιρτζίνια απ’ το κόμμα του νυσταλέου υπέρ των συντηρητικών και τα αισθητά λιγότερα κουκιά άλλων υποψηφίων θα μπορούσε να εξηγηθούν με διάφορους τρόπους. Η πιο εύκολη ερμηνεία ωστόσο δείχνει την «πολιτική αβεβαιότητα» στην πρώην υπερδύναμη: απ’ την μια μεριά τα προβλήματα στις σχέσεις ανάμεσα στη ριζοσπαστική φιλεργατική και στην «κεντρώα» φιλεπιχειρηματική πτέρυγα των δημοκρατικών και απ’ την άλλη η πανταχού παρούσα σκιά του ψόφιου κουναβιού, κάνουν την προεδρία του νυσταλέου Jo να δείχνει αδύναμη∙ και δεν έχει συμπληρώσει ακόμα ούτε χρόνο στο πόστο του. Θα ξαναγυρίσουν οι συντηρητικοί, με ή χωρίς το ψόφιο κουνάβι το 2024; αναρωτιούνται φίλοι κι εχθροί της Ουάσιγκτον. Κι αν είναι να γίνει έτσι τι συμφωνίες μπορεί να κάνει κάποιος με τον νυσταλέο ξέροντας ότι μπορεί να ακυρωθούν σε τρία χρόνια;

Εν τω μεταξύ το γκουβέρνο του νυσταλέου ετοιμάζεται γι’ αυτό που θεωρεί σαν τις σταυροφορίες του ώριμου 21ο αιώνα. Κάποια στιγμή τα μέσα του Δεκέμβρη προγραμματίζεται η «παγκόσμια συνδιάσκεψη των δημοκρατιών» του πλανήτη, των ολιγαρχιών δηλαδή, που (σύμφωνα την πρόσκληση της Ουάσιγκτον) θα γίνουν ανάχωμα στις απολυταρχίες. Με δυο λόγια στη Μόσχα, στο Πεκίνο, στην Τεχεράνη κι όποιον άλλον τολμήσει να συμμαχήσει μαζί τους (: ευρασιατικό project).

Το Joνυσταλεάν, στην παρακμή του, ονειρεύεται κάτι όπως η «συμμαχία των προθύμων» κατά του Χουσεϊν στο ιράκ∙ όμως τώρα διευρυμένη σε πλανητική κλίμακα και με ασαφείς στόχους. Κάποιοι λένε ότι ο νυσταλέος προσπαθεί να φτιάξει έναν «καινούργιο οηε» στα μέτρα του αμερικανικού ιμπεριαλισμού. Σωστό και λάθος: η Ουάσιγκτον προσπαθεί να κάνει καταμέτρηση και δέσμευση των επιρροών της χρησιμοποιώντας (δεν υπάρχει κάτι άλλο) ένα ιδεολογικό επίχρισμα (την «δημοκρατία», που έχει ξεφτιλιστεί μέσα στην έδρα της αφού θεωρείται πια ξεπερασμένη απ’ τα αφεντικά), με σκοπό όχι την επίλυση-των-διαφορών-με-ειρηνικά-μέσα (ο κάποτε σκοπός του οηε) αλλά την αναβίωση μιας διπολικής αναμέτρησης: «οι δημοκρατίες κατά των απολυταρχιών». Οι ηπα δεν μπορούν να ζήσουν ιμπεριαλιστικά χωρίς τέτοιους διπολισμούς∙ έτσι έφτιαξαν την ηγεμονία τους όταν την είχαν, και έτσι προσπαθούν να εμποδίσουν την παρακμή τους.

Θα πετύχει το κόλπο; Εξαιρετικά αμφίβολο. Αν εξαιρέσει κάποιος κράτη σαν το ελληνικό ή το ισραηλινό, για τα οποία ο «παλιός κόσμος» ήταν ό,τι καλύτερο τους έχει συμβεί στην ιστορία τους, οι καινούργιες «δυνάμεις» και η ανατροπή των παλιών συσχετισμών βγάζει μάτι. Τόσο πολύ ώστε τα περισσότερα απ’ τα κράτη που θα ανταποκριθούν στην αμερικανική πρόσκληση για να πάρουν την ευλογία του «δημοκρατικού» νυσταλέου κοιτάνε, ακόμα και διαγώνια, προς τις καινούργιες πηγές εξουσίας / δύναμης.

Καιροί μετάβασης, καιροί αστάθειας. Ματαιότης ματαιοτήτων, τα πάντα ματαιότης!…

«Ενεργειακή κρίση» – ή πως βγαίνουν τα σπασμένα

Δευτέρα 25 Οκτώβρη>> … Οι συνέπειες της πανδημίας covid-19 ήταν συντριπτικές σε βάρος της πετρελαϊκής βιομηχανίας το 2020, σπρώχνοντας τις τιμές του αμερικανικού πετρελαίου στο να γίνουν αρνητικές για πρώτη φορά στην ιστορία. Μέσα σε λίγες ώρες στις 20 Απρίλη, τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης [futures] για τον Μάη του 2020 και για το West Texas Intermediate [σ.σ.: τύπος πετρελαίου που χρησιμοποιείται για την διεθνή τιμολόγηση, όπως το brent] βούλιαξε απ’ τα 18 δολάρια το βαρέλι στα -37 δολάρια.

Οι εταιρείες εξόρυξης πετρελαίου βρέθηκαν με μια θάλασσα πετρελαίου ζορισμένες στο να βρουν χώρο για να το αποθηκεύσουν ενώπιον αυτής της υπερπαραγωγής. Και οι τιμές του brent βούλιαξαν, κλείνοντας στα 9,12 δολάρια το βαρέλι στις 21 Απρίλη, πολύ κάτω απ’ τα 70 δολάρια που ήταν η τιμή στις αρχές του 2020.

Αν και η πτώση των αμερικανικών πετρελαϊκών futures σε αρνητικό έδαφος δεν κράτησε πολύ, το γεγονός ότι η πτώση στη ζήτηση ήταν τόσο γρήγορη και εκρηκτική οδηγεί πολλούς να αναρωτηθούν για το αν η πετρελαϊκή βιομηχανία θα καταφέρει να ανακάμψει πλήρως το 2021…

Αυτά γράφονταν μεταξύ άλλων σ’ ένα (σοβαρό…) χρηματιστηριακό site στα τέλη του περασμένου Σεπτέμβρη. Αν δεν καταλαβαίνετε τι σημαίνει «αρνητική τιμή ενός εμπορεύματος» (και μάλιστα στρατηγικής σημασίας), είναι το να πρέπει ο πωλητής (πετρελαίου) να πληρώσει τον αγοραστή 37 δολάρια το βαρέλι για να το ξεφορτωθεί! Τόσο καλά!!!

Την στιγμή που γραφόταν το συγκεκριμένο άρθρο, πριν σχεδόν ένα μήνα, η απάντηση είχε δοθεί: φυσικά και «μπορεί να ανακάμψει» το εμπόρευμα υδρογονάνθρακες (πετρέλαιο και φυσικό αέριο) παρά την σχεδιαζόμενη «αλλαγή ενεργειακού μοντέλου»! ‘H, ίσως, για να αποκτήσει αυτή η αλλαγή τόσο χειροπιαστά δραματικό χαρακτήρα ώστε να εμφανίζει σαν καινούργιο και κάτι παλιό: τα πυρηνικά…

Στα μέσα Αυγούστου του 2021 το brent είχε πάει στα 71 δολάρια το βαρέλι – και οι τζογαδόροι των «συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης» θα το ήθελαν ακόμα και στα 100 πριν το τέλος του χρόνου. Κάπως πρέπει να βγουν τα σπασμένα του 2020, και αυτό το «κάπως» είναι παιχνιδάκι για τ’ αφεντικά: μια «κρίση», και οι δουλειές επιστρέφουν στην κανονικότητά τους (παλιά ή καινούργια η ίδια είναι).

Η αναζήτηση των αιτίων που οι ειδικοί επικαλούνται για να κάνουν την τρέχουσα «ενεργειακή κρίση» σχεδόν αυτονόητη είναι σπουδή στην καπιταλιστική συσκότιση. Για παράδειγμα, σε ότι αφορά το φυσικό αέριο και την δική του συμβολή στην «ενεργειακή κρίση», μπορεί κανείς να συναντήσει εδώ κι εκεί πραγματικούς λόγους, των οποίων όμως η αιτία παραμένει σκόπιμα θολή και μυστηριώδης. Οι αποθήκες φυσικού αερίου (να κάτι που μπορεί να επιβεβαιωθεί) στην ευρώπη δεν γέμισαν φέτος όσο θα έπρεπε, άρα να ένας λόγος έλλειψης / αύξησης της τιμής του… Ναι, αλλά γιατί δεν γέμισαν; Αυτό που δεν λέγεται είναι πως επρόκειτο για σκόπιμη παράλειψη εκ μέρους των εμπόρων (αλλά και των τζογαδόρων του είδους), με προοπτική αυτό που συμβαίνει τώρα. Επιπλέον ο ενδοκαπιταλιστικός ανταγωνισμός των ιδιωτικών εταιρειών εμπορίου ηλεκτρικού ρεύματος (με παραγωγή από φυσικό αέριο…) με προσφορές μειωμένων τιμών για τους ιδιώτες καταναλωτές, σε διάφορα ευρωπαϊκά κράτη, είχε γίνει εκνευριστικός για τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις του κλάδου. Μια αύξηση στις τιμές της πρώτης ύλης (του φυσικού αερίου) πετάει έξω τους σχετικά μικρότερους προμηθευτές ηλεκτρισμού, ενισχύοντας την κεφαλαιακή «συγκεντροποίηση» του κλάδου. Not bad από καπιταλιστική άποψη. Να προσθέσουμε ότι μια «ενεργειακή κρίση» μετατρέπεται εύκολα σ’ αυτήν την τόσο επιθυμητή και αναγγελμένη από καιρό «κρίση τροφίμων» ή θα σας τρομάξουμε;

Το ότι αυτές οι δύο καινούργιες κρίσεις, «ενεργειακή» και «πρώτων υλών τροφίμων», κτίζονται πάνω στην «υγιεινιστική» χρησιμοποιώντας την σαν το νο 1 ακλόνητο υπερ-επιχείρημα μπορεί να θεωρηθεί απλά σαν επιβεβαίωση των καπιταλιστικών θαυμάτων! Οι τερατολόγοι, που κατά βάθος βολεύονται μια χαρά απ’ τον καπιταλισμό αλλά δεν αντέχουν εκείνες τις αιχμές του που στρέφονται εναντίον τους, θα αναζητήσουν κι εδώ κάποια «προδοσία», κάποια «συνωμοσία»! Ίσως για να μειωθεί (πάλι;) ο παγκόσμιος πληθυσμός… Η αλήθεια όμως είναι ότι σε κάθε ιστορική περίοδο δομικών αλλαγών, Αλλαγών Παραδείγματος στην καπιταλιστική «ανάπτυξη», οι «κρίσεις» είναι το πασίγνωστο λιπαντικό επιτάχυνσης (βίαιης πάντα…) της συσσώρευσης / αναδιάρθρωσης. Κι η ακόμα μεγαλύτερη αλήθεια είναι ότι αν σε τέτοιες «ταραγμένες» περιόδους, ακόμα περισσότερο απ’ τις «ήρεμες», δεν υπάρχει ο καλά οργανωμένος και με πολύ καλή γνώση των πραγματικών δεδομένων ταξικός αντίπαλος (τμήματα έστω της εργατικής τάξης), το λιπαντικό των κρίσεων εκτός απ’ τις δημιουργικές καταστροφές διευκολύνει και την αποβλάκωση.

Απομένουν άφωνοι όλοι όσοι (με απεριόριστη εξυπνάδα και σοφία…) είδαν στην υγιεινιστική τρομοεκστρατεία το αντίθετό της: κάποιου είδους καπιταλιστική υποχώρηση. Και χάρηκαν…

Κρίμα μωρέ… Κρίμα…

Crisis? What crisis?

Δευτέρα 11 Οκτώβρη>> Εξηγούσαμε την προηγούμενη Δευτέρα τον μηχανισμό δημιουργίας «κρίσεων στις τιμές» οποιουδήποτε σημαντικού εμπορεύματος, μέσω των «συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης»: futures. Μπορεί κάθε ενδιαφερόμενος να εντοπίσει την κεντρική θέση τους στην τρέχουσα «ενεργειακή κρίση», πρέπει όμως να ψάξει σε εξειδικευμένη ειδησειογραφία. Αλλιώς, για τον «πολύ κόσμο», οι δημαγωγοί δουλεύουν όπως πάντα: πουλώντας ανεξήγητα φαινόμενα τα οποία παριστάνουν ότι «εξηγούν» κατά τα γούστα τους και στο πόδι.

Θα περίμενε κανείς να υπάρχει κάμποση καχύποπτη νοημοσύνη στους υποτελείς. Ξέρουμε όμως ότι το είδος αυτό έχει εξαφανιστεί προ πολλού – το απέδειξε η τρομοεκστρατεία. Όταν, για παράδειγμα, οι τιμές του πετρελαίου ή/και του φυσικού αερίου ανεβοκατεβαίνουν μέσα σε λίγες ώρες ή από μέρα σε μέρα, σε ποια πραγματική μεταβολή είτε στην προσφορά είτε στη ζήτηση σε τόσο σύντομα χρονικά διαστήματα ανταποκρίνονται; Σε καμία!! Τα χρηματιστήρια είναι ναοί της εικονικότητας και του «το χρήμα γεννάει χρήμα».

Ωστόσο αυτή η εικονικότητα έχει πρακτικές συνέπειες. Το πραγματικό εμπόριο φυσικού αερίου, για παράδειγμα, γίνεται μέσω σχετικά μακρόχρονων συμβολαίων, άρα σε σταθερές τιμές. Αυτή εκτιμάμε πως είναι η περίπτωση των αγωγών σταθερής ροής που οργώνουν όλο και περισσότερο χερσαίες επικράτειες. Δεν είμαστε σίγουροι ότι συμβαίνει το ίδιο με το υγροποιημένο αέριο: εκεί, πέρα απ’ τον πωλητή και τον αγοραστή, μεσολαβεί και ο μεταφορέας (το γκαζάδικο, ο εφοπλιστής). Αν αυτός δεν δεσμεύεται με μεσο-μακροπρόθεσμο συμβόλαιο μπορεί, από φορτίο σε φορτίο, να δηλώνει διαφορετικό «κόστος» εκμεταλλευόμενος παράγοντες που είναι άσχετοι μ’ αυτό καθ’ αυτό το φορτίο. Γι’ αυτόν η τεχνητή χρηματιστηριακή «κρίση» των futures είναι χρυσή ευκαιρία έξτρα κερδών.

Εκεί που τα πράγματα γίνονται γρήγορα ροντέο (προς όφελος διάφορων αφεντικών) είναι στο εμπόριο πρώτων υλών και στην παραγωγή τροφίμων. Η ευκολία με την οποία τα «ενεργειακά κόστη» μπορούν να περνούν μέσα απ’ τις βιομηχανίες τροφίμων στους τελικούς αγοραστές είναι μνημειώδης. Κανείς δεν μπορεί να ελέγξει την ακρίβεια ισχυρισμών του είδους «ακρίβυνε το ρεύμα» ή «ακρίβυναν τα μεταφορικά» μέσα στο συνολικό κόστος παραγωγής. Αν μάλιστα οι βιομηχανίες τροφίμων ελέγχουν α λα καρτέλ την αγορά (όπως είναι η ελληνική περίπτωση…) οποιαδήποτε πρόφαση αυξημένης κερδοφορίας περνάει στις ρηχές τσέπες πολλών, με την ίδια βαρύτητα που τα μήλα πέφτουν κάτω απ’ τις μηλιές.

Δυστυχώς πληθυσμοί που έχουν τσακιστεί απ’ την υγιεινιστική τρομοεκστρατεία και προσπαθούν να επιπλεύσουν πάνω στην παθητικότητα και στην μοιρολατρεία τους είναι δύσκολο να συνειδητοποιήσουν τις μπλόφες. Τα κράτη ξαναεμφανίζονται σαν «πατερούληδες» με διάφορες επιδοτήσεις που δεν αλλάζουν ούτε τους συσχετισμούς δύναμης ούτε την πρακτική λεηλασία. Απλά θολώνουν ακόμα περισσότερο τα νερά.

Την ίδια στιγμή μπορεί κάποιος να μάθει («καθημερινή» 8 Οκτώβρη) πως:

Όλα δείχνουν πως το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα είναι γεμάτο καυτό χρήμα, προϊόν των εκτεταμένων προγραμμάτων κατά του οικονομικού αντίκτυπου της πανδημίας. Όπως επισημαίνει σχετικό ρεπορτάζ του CNN, όπου κι αν κοιτάξει κανείς υπάρχουν σαφείς αποδείξεις ότι το σύστημα βρίσκεται μέσα σε μια πλημμύρα χρήματος που εξωθεί τους διαχειριστές κεφαλαίων να επινοούν νέους τρόπους για να το αξιοποιήσουν…

Αν πούμε ότι στη διάρκεια της τρομοεκστρατείας και χάρη σ’ αυτήν εκτός απ’ τα υπόλοιπα έχει γίνει μια «μεταφορά γενικής συνειδησιακής / διανοητικής πειθαρχίας» προς τα κάτω και μια «μεταφορά χρήματος» προς τα πάνω θα είμαστε …. ψεκασμένοι;