Tag: αναδιάρθρωση

Τον λέοντα, τον λέοντα! 1

Σάββατο 7 Σεπτέμβρη. Ο Bor-Duk είναι γνωστός ψεύτης. Έχει απολυθεί όχι μία αλλά δυο φορές από μήντια (όταν παρίστανε τον δημοσιογράφο) με αφορμή της ψευτιές του. Αλλά το ψέμα είναι “τρόπος ζωής”. Για παράδειγμα, ενώ είχε αποφασίσει να ζητήσει απ’ την αυτού μεγαλειότητα το γερό κλείσιμο του κοινοβουλίου δύο βδομάδες πριν ανακοινωθεί, το απέρριπτε μετά βδελυγμίας κάθε φορά που του γινόταν τέτοια ερώτηση· μέχρι που το έκανε.

Τώρα απορρίπτει μετά βδελυγμίας το ότι θα παραιτηθεί, για να προκαλέσει πρόωρες εκλογές. Ωστόσο αυτό θα κάνει, με την βοήθεια των 200 βουλευτών που ελέγχει. Και θα το κάνει όχι μετά αλλά πριν την 31η Οκτώβρη. Γιατί αν παραιτηθεί αφού θα έχει ζητήσει μια ακόμα παράταση απ’ την ε.ε., θα είναι εύκολο να χαρακτηριστεί «προδότης»…

Όλα έχουν στρωθεί για να αναδυθεί σαν ο «φύλακας της θέλησης του λαού» (του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος του 2016), εν όψει των νέων εκλογών. Στα μάτια των οπαδών του (ή των οπαδών του Farage, που είναι πια το ίδιο) κάθε ενέργεια σε βάρος του Bor-Duk (από βουλευτές και λόρδους) είναι απόδειξη του ότι όλα τα υπόλοιπα κόμματα (και ο κοινοβολευτισμός σα σύστημα…) απλά συνωμοτούν για να κρατήσουν με το ζόρι τον βρετανικό λέοντα φυλακισμένο στον ευρωπαϊκό ζωολογικό κήπο.

Είναι αναγκαίο να θυμίσουμε τα πολύ πρόσφατα αποτελέσματα των ευρωεκλογών (Μάης 2019) στην επικράτεια της αυτού μεγαλειότητας (εκλογών απ’ τις οποίες, κάλλιστα και λογικά, οι οπαδοί της εξόδου θα έπρεπε να απέχουν καταγγέλοντάς τες· ωστόσο η συμμετοχή ήταν η δεύτερη πιο υψηλή απ’ το 1979, στο όχι σπουδαίο πάντως 37%).

Σ’ αυτές τις (ευρω)εκλογές λοιπόν, ο φασίστας και απατεώνας Farage, φτιάχνοντας έναν συνδυασμό στο πόδι με το όνομα “brexit party”, πήρε 30,74% (ερχόμενος μακράν πρώτος). Ενώ οι επίσημοι συντηρητικοί γκρεμοτσακίστηκαν πέφτωντας στο 8,8%…. Γκρεμοτσακίστηκαν, επίσης, και οι εργατικοί (πήραν μόνο 13,72%) ενώ κερδισμένοι βγήκαν οι καθαρά και χωρίς εσωτερικές διαφωνίες υπέρ της παραμονής στην ε.ε. «φιλελεύθεροι», με 19,75% (από 7% στις προηγούμενες…) Σχετικά ενισχυμένοι βγήκαν και οι «πράσινοι», επίσης υπέρ της παραμονής (στο 11,76% από 7,9%).

Τον λέοντα, τον λέοντα! 2

Σάββατο 7 Σεπτέμβρη. Από εκείνη την στιγμή και μετά έγινε σαφές ότι ο κίνδυνος για τους toris, το ιστορικό κόμμα της αγγλικής αστικής τάξης, δεν είναι απλά τεράστιος… Η «γεωγραφία» που διαμορφώθηκε σ’ εκείνες τις κάλπες είναι από μόνη της βαθύς γκρεμός. Και παρότι εκείνο το αποτέλεσμα αποτελεί έκφραση του πως ένα και μόνο ζήτημα (αυτό της «εξόδου» απ’ την ε.ε. αλλά και του «είδους» της) μπορεί να ανακατέψει συνολικά τον βούρκο της ολιγαρχικής «δημοκρατίας» βγάζοντας στην επιφάνεια τέρατα, η διάταξη (των αποτελεσμάτων) ήταν πράγματι τρομακτική· απ’ την σκοπιά της βρετανικής πολιτικής ιστορίας.

Παραδοσιακά / ιστορικά στην επικράτεια της αυτού μεγαλειότητας εναλλάσσονται στο γκουβέρνο δύο κόμματα, οι τόρις (η «δεξιά») και οι εργατικοί (η «αριστερά»). Οι φιλελεύθεροι είναι γενικά ένα μικρό ενδιάμεσο κόμμα, εφεδρεία για περίπτωση κυβερνητικής ανάγκης. Και ξαφνικά, στην μεν «δεξιά» εμφανιζόταν να ηγεμονεύει μακράν ένας εσμός παλιάτσων τροφοδοτούμενος όμως απ’ τον μαζικό κοινωνικό ανορθολογισμό της «ηρωϊκής εξόδου»· η «αριστερά» πήγαινε στον διάολο, ενώ οι «φιλελεύθεροι» (επίσης «δεξιά» αλλά ξεκάθαρα φιλοευρωπαϊκή) εμφανιζόταν σαν ο δεύτερος πυλώνας εξουσίας. Πρακτικά (και μ’ έναν βαθμό γενίκευσης), οι μεν “brexiters” πήγαιναν στον Farage, οι δε «remainers» στους «φιλελεύθερους» και στους πράσινους. Όμως αυτό είναι σχήμα αντιπαλότητας κατάλληλο για μπάλα· όχι για διοίκηση από gentlemen…

Για τους διαλεκτικούς υλιστές (η ασταμάτητη μηχανή θεωρεί ότι ανήκει σ’ αυτό το υπό εξαφάνιση είδος…) τα αποτελέσματα του περασμένου Μάη είναι ένα σύμπτωμα. Ωστόσο το να «αντιμετωπιστεί το σύμπτωμα» είναι η αναμενόμενη πρώτη αντίδραση από καθεστωτικούς κάθε είδους. Και ο Bor-Duk έχει αναλάβει αυτό: να επαναπατρίσει τον μέγιστο αριθμό ψηφοφόρων των συντηρητικών, όχι βέβαια αλλάζοντας τα μυαλά τους, αλλά αναλαμβάνοντας την πολιτική τους έκφραση…. Σε σχέση με τον Nigel Farage o Bor-Duk είναι «τέλειος» με βάση τα κριτήρια της εξουσίας στην αγγλία. Κι αφού η (κοινωνική) δεξιά στην επικράτεια της αυτού μεγαλειότητας έχει αποκτήσει λεπενικές ιδέες (δεν είναι μόνο η «έξοδος», αλλά και ο ρατσισμός ή/και η νοσταλγία των παλιών αυτοκρατορικών μεγαλείων, και φυσικά αυτή η «απλοϊκότητα» που σπάει κόκκαλα…) ένας γόνος της μπουρζουαζίας, ο Bor-Duk, και όχι ένας τυχάρπαστος τύπου Farage θα πρέπει να ηγηθεί του ρεύματος· σαν θεμιτό «πρόσωπο εξουσίας».

Με αυτά τα δεδομένα, όλα τα μπλόκα που η ενωμένη αντιπολίτευση (συν τους φυγάδες συντηρητικούς) βάζει στις διακηρύξεις του Bor-Duk, είναι πρακτικά η συμβολή της στην προσπάθεια διάσωσης των συντηρητικών· και μαζί μ’ αυτούς, της διάσωσης της πολιτικής τάξης στο Λονδίνο.

Ωστόσο η «αντιμετώπιση του συμπτώματος» δεν τελειώνει με την εκλογική ανασύνταξη των συντηρητικών πίσω απ’ τον Bor-Duk. Όσο εκκρεμεί το brexit – τι brexit – πως brexit, κι όσο πηγαίνει από «αναβολή» σε «παράταση» και από «παράταση» σε «αναβολή», τόσο θα ανακατεύεται ο βούρκος.

Φαίνεται πως είτε με την τωρινή είτε με οποιαδήποτε μελλοντική σύνθεσή του το αγγλικό κοινοβούλιο, ή θα έχει μια (κυβερνητική) πλειοψηφία καθαρά λεπενική (οπότε ο βρετανικός λέων θα εκσφενδονιστεί στο άπειρο) ή οι remainers θα κάνουν την καρδιά τους πέτρα και θα ψηφίσουν την μόνη υπαρκτή συμφωνία εξόδου· εκείνη που υπέγραψε η δόλια κυρά May.

Εκ των υστέρων μια χαρά φαίνεται το δεύτερο σαν γιατρικό για την «αντιμετώπιση του πυρετού»… Για το σύμπτωμα.

Όσο για τα αίτια; Απευθυνθείτε στον κυρ καπιταλισμό!

Γύρω γύρω απ’ τη φωτιά – καίγονται…

Τετάρτη 4 Σεπτέμβρη. Αν ο Γαβράς μέχρι έναν Γιάνη έφτανε να σκηνοθετήσει, οι επόμενοι Monty Python πρέπει να μαζεύουν υλικό για «σειρά» με θέμα το Brexit. Θα σπάσει ταμεία.

Χτες ο Bor-Duk έχασε μια μάχη· ίσως για να κερδίσει τον πόλεμο. Με 328 ψήφους (όλη η αντιπολίτευση συν 21 δικούς του βουλευτές) έναντι 301 εγκρίθηκε η απόφαση να κουβεντιαστεί (και να ψηφιστεί) σήμερα νόμος που θα απαγορεύει ένα μαλλιοκούβαρα ξεσφήνωμα του βρετανικού λέοντα χωρίς την έγκριση του κοινοβουλίου. Μια κίνηση περιορισμένης ευθύνης και διάρκειας (εκ μέρους της αντιπολίτευσης), και θα το εξηγήσουμε.

Ο Bor-Duk αντεπιτέθηκε λέγοντας ότι θα κηρύξει πρόωρες εκλογές, για τις 14 Οκτώβρη. Χρειάζεται, όμως, την έγκριση των 2/3 της βουλής των κοινοτήτων. Που χτες το βράδυ δεν την είχε… Ο Corbyn (που αποδεικνύεται πανηγυρικά κατώτερος των περιστάσεων…) είπε ότι οι εργατικοί θα ψηφίσουν για πρόωρες εκλογές αφού πρώτα (σήμερα) εγκριθεί ο νόμος φρένο στην μαλλιοκούβαρη έξοδο. Ε, και;

Ο Bor-Duk θα κατέβει στις εκλογές για να ολοκληρώσει την δουλειά που έμεινε μισή το καλοκαίρι του 2016: να ηγηθεί ενός κόμματος που τυπικά θα είναι οι «τόρις», και ουσιαστικά θα είναι σε μεγάλο βαθμό ένα λεπενικό κόμμα α λά ενγκλέζ. Ένα κόμμα με ψηφοφόρους Farage… Θα προπαγανδίζει ότι οι «άλλοι» (όλοι οι άλλοι…) δεν αφήνουν τον αγγλικό λαό να βρει το ιστορικό του πεπρωμένο έξω απ’ την ε.ε., βάζοντας συνέχεια διαδικαστικά προσκόμματα. Θα έρθει πρώτος σ’ αυτές τις εκλογές. Κι αν καταφέρει να φτιάξει κυβέρνηση μαζί με τους φασίστες του dup (απ’ την βόρεια ιρλανδία) θα έχει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία είτε για να αλλάξει τον αυριανό νόμο· είτε για να εγκρίνει την μαλλιοκούβαρη έξοδο. Αν, πάλι, για οποιονδήποτε λόγο, δεν μπορέσει να σχηματίσει κυβέρνηση, θα αφήσει τους υπόλοιπους να ψάχνονται: brexiters, μισοbrexiters και remainers…

Φαίνεται αδύνατο για την «παλιότερη δημοκρατία» στη δύση, τον «λαό» και τους εκπροσώπους του, να παραδεχτούν ότι έχουν παρακμάσει τόσο ώστε ένα δημοψήφισμα ένα καλοκαίρι του 2016 ήταν, απλά, η παρέλαση των «ξεγελασμένων»… Τους είναι, όμως, αδύνατο κι αυτό: να κουβεντιάσουν για τα σύνορα (ή μη σύνορα) βόρειας ιρλανδίας / ιρλανδίας καθαρά, και με το όνομα των πραγμάτων…

Ο βρετανικός λέων, σφηνωμένος ή όχι, τρώει την ουρά του…

Το φάντασμα της “πνευματικής ιδιοκτησίας”

Τετάρτη 4 Σεπτέμβρη. Προκειμένου να δικαιολογήσει τους δασμούς που απελπισμένα επιβάλλει το ψοφιοκουναβιστάν στις εισαγωγές απ’ την κίνα, μεταξύ άλλων κατηγορεί το Πεκίνο ότι κλέβει την αμερικανική «υπέροχη» τεχνολογία. Έχει κανείς στον κόσμο το know how της Huawei στις 5G επικοινωνίες για να το κλέψουν οι κινέζοι; Όχι – άρα πρόκειται για πρωτότυπη παραγωγή… Έχει κανείς στον κόσμο το κινεζικό know how στις κβαντικές επικοινωνίες; Όχι – άρα πρόκειται για πρωτότυπη παραγωγή… Έχει στείλει κανείς διαστημικό όχημα στη «σκοτεινή» πλευρά του φεγγαριού, με ενδιάμεσο δορυφόρο επικοινωνίας; Όχι – άρα πρόκειται για πρωτότυπη παραγωγή… Ακόμα κι αν η κινεζική κατασκοπεία «έκλεψε» ή «αντέγραψε», αυτό αφορά πια παλιότερα τεχνολογικά στάδια…

Θα μπορούσαμε να αναφέρουμε κι άλλα τέτοια. Για παράδειγμα, όταν η γερμανική siemens έφτιαξε εργοστάσιο στην κίνα για την κατασκευή ηλεκτρικών / μαγνητικών τραίνων, εκτίμησε ότι οι κινέζοι μηχανικοί θα χρειαστούν δεκαετίες για να καταλάβουν την τεχνολογία. Μέσα σε λιγότερο από δέκα χρόνια τα κινέζικα τραίνα υψηλών ταχυτήτων ήταν το ίδιο καλά (αν όχι καλύτερα) απ’ τα γερμανικά, φτηνότερα, εξίσου αξιόπιστα· οι αντίστοιχες κινεζικές εταιρείες θεωρούνται πλέον «world leaders» στον τομέα. Το καθεστώς Xi άρχισε να απλώνει με ρυθμό πολυβόλου γραμμές και γέφυρες στην επικράτεια, οπότε η κινεζική κατασκευή των μαγνητικών τραίνων ωρίμασε… Το ίδιο έγινε με την βιομηχανία φωτοβολταϊκών. Στην κατασκευαστική τεχνολογία (ειδικά στις μεγάλες και δύσκολες γέφυρες) οι κινέζοι μηχανικοί εφαρμόζουν τεχνικές που μοιάζουν απίστευτες: δεν είναι τυχαίο ότι αναλαμβάνουν πια τέτοια έργα παντού στον κόσμο…

Στις ηπα η ψύχωση ότι «μας κλέβουν και μας εκμεταλλεύονται οι κινέζοι» πλανάρει πάνω σ’ ένα παχύ σύννεφο φαντασιώσεων. Το κινεζικό κονσόρτσιουμ crrc ανέλαβε να φτιάξει συρμούς του μετρό για τις αμερικανικές πόλεις. Πρότεινε να φτιάξει εργοστάσια στις ηπα, για να γίνεται εκεί το 60% της κατασκευής… Όταν, ωστόσο, το crrc παρέδωσε τον πρώτο συρμό στη Βοστώνη, το σχόλιο του βουλευτή Chuck Schumer ήταν πως «ανησυχεί ότι μέσω αυτών των τραίνων οι κινέζοι θα κατασκοπεύουν τους αμερικάνους»… Η δε βουλευτίνα Harley Rouda το τερμάτισε. Πρότεινε να ψηφιστεί νόμος που θα απαγορεύει δολάρια απ’ τον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό να πηγαίνουν σε τραίνα μετρό φτιαγμένα απ’ το crrs. Δεν είναι δυνατόν… δήλωσε … τα χρήματα των σκληρά εργαζόμενων αμερικάνων να πηγαίνουν σε κινέζικες εταιρείες που υπονομεύουν τις δικές μας που είναι τόσο κρίσιμες για την εθνική ασφάλεια.

Μια μικρή λεπτομέρεια: δεν υπάρχει αμερικανική εταιρεία κατασκευής τέτοιων συρμών εδώ και δεκαετίες…. Ίσως, για πατριωτικούς λόγους, οι αμερικάνοι θα πρέπει να ξεχάσουν τα μετρό· ας πηγαινοέρχονται στις δουλειές τους με τα πόδια…

Όπως έγινε με τα αφεντικά των «3 μεγάλων» πριν μερικές δεκαετίες έτσι και τώρα οι παραισθήσεις μεγαλείου κυριαρχούν… Κι όχι μόνο στο ψοφιοκουναβιστάν… Ωστόσο άλλο πράγμα ο καπιταλισμός σαν σύστημα και άλλο οι καπιταλιστές και οι υποτακτικοί τους σαν άτομα…

Διάφορα φαντάσματα πλανώνται πάνω απ’ την δύση (αλλά κανένα δεν είναι του κομμουνισμού)

Τετάρτη 4 Σεπτέμβρη. Η επική πολιτική ανάδυση των αντιδραστικών σε διάφορα σημεία του «αναπτυγμένου» δυτικού πρώτου κόσμου μπορεί να φαίνεται αναπόφευκτη λόγω «δημοκρατίας». Στην πραγματικότητα όμως, από μέσα και από έξω, τρώει το τελευταίο ψαχνό αυτών των υποτιθέμενων «δημοκρατιών», που στην πράξη είναι εδώ και πολλά χρόνια ολιγαρχίες.

Όταν οι κινέζοι υποστηρικτές του «κόμματος – κράτους» α λα 21ος αιώνας και 4η βιομηχανική επανάσταση ειρωνεύονται αυτές τις «δημοκρατίες» όπου (υποστηρίζουν) ρωτιούνται οι «λαοί» για πράγματα που αγνοούν μόνο και μόνο για να βγάζουν τα λεφτά τους οι κόλακες και οι δημαγωγοί, υποδεικνύουν κάτι που συμβαίνει ήδη στην «παλιότερη δημοκρατία της δύσης» και στην «χώρα της ελευθερίας»: οι διάφοροι ακροδεξιοί αναδεικνύονται σαν πολιτική εξουσία όχι επειδή έχουν το πλήρες σχέδιο της καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης, αλλά επειδή αποτελούν μια μεταβατική φάση. Προς ένα σύστημα εξουσίας που θα θυμίζει σταθερά στους υπηκόους ότι είναι ικανοί να καταναλώνουν (και να αυτοκαταναλώνονται) αλλά ανίκανοι να καταλάβουν την συνθετότητα της οργάνωσης της (κοινωνικής) παραγωγής και αναπαραγωγής. Ανίκανοι, σα να λέμε, να παράξουν πολιτική.

Η μετατόπιση απ’ τις ολιγαρχίες σε πιο «σφικτές» και «πειθαρχικές» νεοκρατικές εξουσίες και δομές θα φτάσει κάποια στιγμή να θεωρείται ακόμα και σαν «ανακουφιστική». Τύποι σαν τον Bor-Duk ή το ψόφιο κουνάβι (μεταβατικές περσόνες) είναι γελοίοι… Αν, όμως, προσέξει κανείς χωρίς προκαταλήψεις τι λένε και τι κάνουν, είναι εύκολο να καταλάβει τι είδους είναι η «κοινωνική αποδοχή» που απολαμβάνουν.

Είναι πιο δύσκολο (αλλά όχι αδύνατο) να καταλάβει τίνος την απουσία αξιοποιούν…

Peace brothers (?)

Κυριακή 1 Σεπτέμβρη. … Σ’ αυτή τη φάση η άνοδος της κίνας δεν μπορεί να εμποδιστεί. Αυτή η χώρα είναι απλά πολύ μεγάλη και πολύ δυνατή για να μποϋκοταριστεί ή να ανασχεθεί. Σε τελευταία ανάλυση η επιθυμία του κινεζικού λαού να μοιραστεί την παγκόσμια ευημερία είναι εντελώς νόμιμη. Η δύση δεν μπορεί παρά να διατηρήσει καλές σχέσεις με τη νέα υπερδύναμη, υπερασπίζοντας ταυτόχρονα τις αξίες της. Η άνοδος της κίνας – και του κινεζικού συστήματος – αναπότρεπτα θα δημιουργήσει μεγαλύτερο ανταγωνισμό, κι αυτές οι νέες αντιπαλότητες θα πρέπει να λύνονται ειρηνικά με κάθε κόστος. Ένας κόσμος με 8 δισεκατομύρια ανθρώπους δεν αντέχει μια παγκόσμια σύγκρουση…

Τάδε έφη ο απ’ το 1998 ως το 2005 γερμανός υπ.εξ. (και εξτρεμιστής στα νειάτα του) «πράσινος» Joscha Fischer. Αποσυρμένος απ’ την γερμανική πολιτική σκηνή και μάλλον ξεχασμένος, πριν πάνω από 2,5 χρόνια «αποχαιρετούσε την δύση» εξαιτίας της εκλογής του ψόφιου κουναβιού (Sarajevo.pdf νο 113Α, Γενάρης 2017). Τώρα κατηγορεί τον αμερικανό πρόεδρο για «κινέζικο δούρειο ίππο», επειδή «κάνει ό,τι μπορεί για να υπονομεύσει την αξιοπιστία του δυτικού μοντέλου». Όχι, δεν τον λέει πράκτορα του Xi!

Δεν τον θεωρούμε καθόλου χαζό. Καταλαβαίνει περισσότερα απ’ όσα γράφει. Ενώ πράγματι ο κινέζικος καπιταλισμός είναι «too large too…» η ανάδειξη ακροδεξιών «ηγετών» στα δυτικά κράτη είναι ένα είδος πολιτικής έκφρασης του στριμώγματος των αντίστοιχων καπιταλισμών απ’ τις παγκόσμιες (και ραγδαίες) αλλαγές που προκαλεί όχι μόνο η μη ελέγξιμη «άνοδος» της κίνας αλλά και όλων των ασιατικών (και μη) κρατών που έχουν επιλέξει να δεθούν με την κινεζική καπιταλιστική εξέλιξη.

Σε τέτοιες συνθήκες ο καπιταλιστικός «κόσμος των 8 δισεκατομυρίων» είναι δυστυχως μικρός για να χωρέσουν όλοι. Και μικραίνει γρήγορα· κυρίως για εκείνο το κράτος που πρόλαβε για λίγο να καμαρώσει πως είναι «η μόνη υπερδύναμη του πλανήτη», απολαμβάνοντας τα οφέλη απ’ την θέση του.

Η «παγκόσμια σύγκρουση» που ο πρώην γερμανός υπ.εξ. θεωρεί πέρα απ’ την αντοχή του κόσμου έχει ξεκινήσει εδώ και χρόνια. Παράξενο ή όχι (διαλέγει ο καθένας ανάλογα με την ανάλυσή του) εκείνο που την επιταχύνει δεν είναι μόνο (ή τόσο) η γρήγορη ανάπτυξη του κινεζικού καπιταλισμού, όσο το γεγονός ότι η πρώην «υπερδύναμη» που παρακμάζει δεν έχει κανένα ιστορικό παρελθόν «πτώσης». Δεν έχει, είτε σαν κοινωνία λευκών προτεσταντών είτε σαν «αξιωματούχοι» οποιουδήποτε είδους, συλλογική μνήμη διαχείρισης της όποιας υποτίμησης του κράτους και του κεφάλαιού της στον διεθνή καταμερισμό. Το ψοφιοκουναβιστάν έχει σαν εθνική ταυτότητα το «ατσαλάκωτο» και την διαρκή επέκταση· την ιδέα ενός εξαιρετικού κράτους, εν μέρει «ιεραποστολικού», εν μέρει στρατοαστυνομικού. Δεν μπορεί να υποχωρήσει συντεταγμένα, όπως θα πρότεινε μια πραγματιστική λογική. Απ’ όπου υποχώρησε (βιετνάμ, νοτιοανατολική ασία) το έκανε αφού πριν είχε σκοτώσει, κάψει και καταστρέψει ό,τι περισσότερο μπορούσε…

Κι έτσι τώρα παραδέρνει, προσπαθώντας να φρενάρει και να περιορίσει το Πεκίνο: απ’ την μια μεριά νομίζει ότι θα πετύχει «περικυκλώνοντας» στρατιωτικά την ευρασία· απ’ την άλλη νομίζει ότι θα πετύχει «ακρωτηριάζοντας» τις ροές χρήματος και εμπορευμάτων μέσα από «κυρώσεις» και λοιπές τιμωρίες… Και τα δύο αποτυγχάνουν, το καθένα μόνο του και στον συνδυασμό τους. Το μέγιστο που θα μπορούσε να εξασφαλίσει η Ουάσιγκτον ήταν, πρακτικά, μια μικρή και ιστορικά μάλλον ασήμαντη αναβολή: αν πετύχαινε η εκστρατεία της στο ιράκ και τα σχεδιά της για τη «νέα μέση Ανατολή», στην πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα. Απέτυχε, ηττήθηκε, δοκίμασε ό,τι μπορούσε…

Αυτό που συμβαίνει πια εκεί, δηλαδή εδώ δίπλα, είναι αιματηρές μάχες οπισθοφυλακών… Που ανήκουν, όμως, σ’ εκείνο που κάθε «καλούλης» Fischer νομίζει ότι μπορεί να αποφευχθεί…

(φωτογραφίες, χάρτες: Αν το Adrian Darya 1 είναι ακόμα φορτωμένο, έχουμε την απορία: τι θα κάνει ο Pompeo αν πάει και κάτσει στ’ ανοικτά της ρωσικής ναυτικής βάσης στην συριακή Tartus; Θα πείσει τους ισραηλινούς φίλους του να το βουλιάξουν; Θα μαζέψει τα ονόματα και τις διευθύνσεις των τάνκερ που θα πάνε να πάρουν το oil για να τους κάνει μηνύσεις;

Ρωτάμε από καθαρή περιέργεια: πολύ νωρίς το πρωί σήμερα το επικηρυγμένο τάνκερ βρισκόταν απέναντι…

Είναι βαρύ κι ασήκωτο, εσύ που κάποτε ήσουνα ο φόβος και ο τρόμος του πλανήτη, να μην πείθεις και να μην φοβίζεις πια… Κι απο πάνω να σε κοροϊδεύουν ότι τα έχεις χάσει…)

Ιστορίες καιροσκοπισμού και ανοησίας 1

Παρασκευή 30 Αυγούστου. Όταν, τον Φλεβάρη του 2016, ο δεξιός πρωθ. David Cameron, επιστρέφοντας νικητής από διαπραγματεύσεις εντός ε.ε. για ευνοϊκότερες ρυθμίσεις (για το αγγλικό κράτος /κεφάλαιο) στη σχέση Λονδίνου – ε.ε., αποφάσιζε ότι μπορεί επιτέλους να κάνει από θέση ισχύος το «θρυλικό» δημοψήφισμα για την παραμονή ή όχι, ούτε ο ίδιος ούτε κανείς άλλος πίστευε ότι το αποτέλεσμα θα ήταν οτιδήποτε άλλο από «ναι». Κυρίως δεν είχαν τέτοια ελπίδα οι δεξιοί και αριστεροί προωθητές της «εξόδου». Η κάθε πλευρά υπέρ της «εξόδου» έκανε τους δικούς της υπολογισμούς για κέρδη απ’ το δημοψήφισμα· και πουθενά δεν υπήρχε η ανησυχία ότι η «έξοδος» θα γινόταν απ’ τις 24 Ιούνη του ’16 και μετά κάτι πολύ πιο πραγματικό και απαιτητικό απ’ αυτό που ήταν ως τις 22 Ιούνη: ένα βολικό (και πολλαπλά «ερμηνευόμενο») σύνθημα…

Ιστορικά το ζήτημα της συμμετοχής ή μη του Λονδίνου στην ε.ε. είχε περάσει από διάφορες «αναστροφές» στην αγγλική πολιτική και κυρίαρχη ιδεολογία. Στα ‘70ς και στα ‘80s “ευρωσκεπτικιστές” ήταν οι εργατικοί (η καθεστωτική “αριστέρα”) και “ευρώφιλοι” ήταν οι συντηρητικοί (η καθεστωτική “δεξιά”). Οι δεύτεροι έβλεπαν την συμμετοχή τους στην εοκ (και μετά ε.ε.) σαν ευκαιρία αξιοποίησης του βρετανικού καπιταλιστικού δυναμισμού στο χωρίς σύνορα ευρωπαϊκό εμπόριο. Οι πρώτοι έβλεπαν την ε.ε. σαν το “κέλυφος” ενίσχυσης του θατσερισμού… Και σαν εμπόδιο σε μελλοντικές επανακρατικοποιήσεις…

Στα ‘90s ωστόσο ο πολισμός αυτός άλλαξε. Οι εργατικοί , μετατοπισμένοι πιο «δεξιά» (Blair), διαπίστωσαν ότι η εργατική νομοθεσία της ε.ε. κρατούσε τα βασικά σοσιαλδημοκρατικά στάνταρ, ενώ από πολιτική άποψη η ε.ε. φαινόταν αντίβαρο στον (χωρίς σοβιετικό αντίπαλο πια) αμερικανικό ηγεμονισμό. Απ’ την μεριά τους οι συντηρητικοί άρχισαν να εξοργίζονται με τις όλο και περισσότερες ευρωπαϊκές ρυθμιστικές αποφάσεις που έβαζαν φρένο στον «αναρχοφιλελευθερισμό» αμερικανικού τύπου που θεωρούσαν απαραίτητο για την ηγεμονία του αγγλικού κεφάλαιου. Επιπλέον θεωρούσαν ότι λόγω ε.ε. το Λονδίνο απομακρύνεται απ’ την Ουάσιγκτον και την «προνομιακή σχέση» / άξονα της παγκόσμιας «αγγλόσφαιρας»… Οι φασίστες είχαν ακόμα πιο καθαρούς λόγους κατά της ε.ε.: την ελεύθερη μετακίνηση των εργατών, ειδικά των «ανατολικών». (Για λόγους που δεν μπορούμε να εξηγήσουμε εδώ, η αγγλική εθνικιστική ιδεολογία έχει τον ειδικά δικό της «κόκκινο» εχθρό, που λέγεται «πολωνία». Ο πολωνός τεχνίτης που μπορούσε να εγκατασταθεί και να δουλέψει ελεύθερα στην επικράτεια της αυτού μεγαλειότητας έμοιαζε στον μέσο άγγλο φασίστα σαν αντιστροφή της «νίκης κατά του κομμουνισμού»…)

Σ’ αυτά θα πρέπει να προσθέσουμε τις αλλαγές (καπιταλιστικών) συσχετισμών που γίνονταν σταδιακά τόσο εντός ε.ε. όσο και σε σχέση με την ευρωζώνη. Η επιτυχία στην εφαρμογή των «μεταρρυθμίσεων» της γερμανικής «agenda 2010» που η τότε συμμαχία σοσιαλδημοκρατών / πρασίνων πέρασε απ’ το γερμανικό κοινοβούλιο το 2003, έδινε σταθερά παγκόσμια εμβέλεια στο γερμανικό κεφάλαιο… Πράγμα που σήμαινε ότι ο στηριγμένος στον χρηματοπιστωτισμό αγγλικός καπιταλισμός έβλεπε ενοχλημένος την γερμανική ανάπτυξη….

(φωτογραφία: Η Thatcher το 1975 – δεν ήταν ακόνα πρωθυπουργός – στην εκστρατεία υπέρ της ένταξης στην τότε εοκ…)

Ιστορίες καιροσκοπισμού και ανοησίας 2

Παρασκευή 30 Αυγούστου. Τέτοια ήταν σε γενικές γραμμές η ιδεολογική-πολιτική διάταξη την άνοιξη του 2016: η δεξιά / ακροδεξιά στο μεγαλύτερο μέρος της υπέρ της «εξόδου», παρέα μ’ ένα μέρος της «αριστεράς» των εργατικών και τμήματα της αγγλικής άκρας αριστέρας, που ήταν επίσης υπέρ της «εξόδου» – για, στα λόγια τουλάχιστον, αντίθετους λόγους απ’ τους φασίστες. Το μεγαλύτερο μέρος των υπηκόων (κυρίως από μια ηλικία και κάτω) και, αυτό έχει σημασία, τα σημαντικότερα τμήματα του βρετανικού κεφαλαίου, υποστήριζαν την παραμονή· και πάλι για διαφορετικούς λόγους ο καθένας.

Αυτό που περίμεναν είτε οι μεν είτε οι δε του “exit” δεν ήταν βέβαια να κερδίσει το «όχι»! Οι δεξιοφασίστες επεδίωκαν την πολιτική / κομματική αναδιάταξη εντός βρετανίας, με την δημιουργία μιας υπολογίσιμης σε μέγεθος, συμπαγούς, μικροαστικής «αντι-ευρωπαϊκής» δεξιάς, του είδους Le Pen: ρατσιστικής, εθνικιστικής, κλπ… Η όποια «αριστέρα / ακροαριστέρα» απ’ την μεριά της περίμενε αυτό που φαντάζεσθε (απ’ τα ντόπια δεδομένα): να αυξήσει την επιρροή της μέσα στον γαλαξία των μικροαστών…

Είναι χαρακτηριστικά τα κείμενα και οι αναλύσεις αυτού του “αριστερού / επαναστατικού” είδους πριν το δημοψήφισμα. Αφού ξεδίπλωναν αναλύσεις (όχι, κατ’ ανάγκη λαθεμένες) κατέληγαν στο πολιτικό συμπέρασμα: «ναι» στην έξοδο (κάτι σαν «εθνική απελευθέρωση» σα να λέμε), «όχι» στον περιορισμό της μετακίνησης είτε ευρωπαίων είτε μεταναστών εργατών, «όχι» στην αντι-οικολογία του αγγλικού βιομηχανικού κεφάλαιου, κλπ. (Το πώς θα μπορούσαν να συνδυαστούν αυτά μόνο μυαλά αλεσμένα απ’ την ιδεολογία θα μπορούσαν να φανταστούν….)

Είναι χαρακτηριστικό κι αυτό: όλη η «επαναστατική σοφία» δεν είχε κουβέντα για το τι θα γίνει (μετά την «έξοδο») με την βόρεια ιρλανδία. Είναι κάτι παραπάνω από χαρακτηριστικό. Είναι εντυπωσιακό! Αν για τους φασίστες θα μπορούσε να υποθέσει κανείς ότι προπαγανδίζοντας την «εθνική απελευθέρωση» τους σκόπιμα παρέλειψαν κάθε αναφορά στη βόρεια ιρλανδία, τι θα μπορούσε να πει για τους οπαδούς του “Lexit” (left exit); Δεν θα πούμε…

Το δημοψήφισμα τελικά έγινε στις 23 Ιούνη του 2016. Και προς έκπληξη των πάντων (συμπεριλαμβανομένων και εκείνων των χιλιάδων που ψήφισαν «όχι» χωρίς να ξέρουν τι ψηφίζουν…) η «έξοδος» κέρδισε! Με 17.410.742 ψήφους (51,89%) έναντι 16.141.241 (48,11%) που τάχθηκαν υπέρ της παραμονής…

Τυπικά το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος ήταν «συμβουλευτικό» και όχι «αποφασιστικό / δεσμευτικό». Ο γίγαντας Cameron όμως, σίγουρος ότι το αποτέλεσμα θα είναι «παραμονή», είχε δηλώσει προκαταβολικά ότι δεσμεύεται να εφαρμόσει την απόφαση… Μόλις την έμαθε παραιτήθηκε – έχοντας αποδειχθεί μεγαλειωδώς ηλίθιος με βάση τα κριτήρια των τεχνικών της εξουσίας…

Δεν νίκησε, φυσικά, ο «αντικαπιταλισμός» και ο «αντιρατσισμός»!.. Νίκησαν κάτι καθάρματα του είδους Nigel Farage, Boris Johnson ή Jacob Rees-Mogg, των οποίων το «σχέδιο» για την επιβίωση του αγγλικού καπιταλισμού στον 21ο αιώνα δεν είναι κρυφό. Είναι να μετατραπεί η επικράτεια της αυτού μεγαλειότητας σε παγκόσμια off shore: χαμηλή φορολογία, χαμηλή «προστασία» των εργατικών δικαιωμάτων, κλπ κλπ…

Με κάμποσο πατερναλισμό για τους αναξιοπαθούντες όμως.

Ιστορίες καιροσκοπισμού και ανοησίας 3

Παρασκευή 30 Αυγούστου. Είναι ένα ζήτημα αυτή η απίστευτη μυωπία (τέτοιος είναι ο πιο επιεικής χαρακτηρισμός απ’ την μεριά μας…) των «αριστερών / ακροαριστέρων» που νομιμοποιούν πολιτικά τους φασίστες· το ζήσαμε όσο δεν πάει στα μέρη μας, με τα «αντι-Μέρκελ», «αντι-ευρώ» και «όχι»… Υπάρχει όμως ένα μεγαλύτερο ζήτημα: πως έγινε κατορθωτή αυτή η μη αναμενόμενη νίκη του υπό διαμόρφωση ακόμα τότε «λεπενικού» μπλοκ στη βρετανία το καλοκαίρι του 2016; Και γιατί αυτό το μπλοκ εξακολουθεί να είναι ισχυρό (αν και καθόλου πλειοψηφικό) μετά από 3 χρόνια;

Όλη η εκστρατεία των μούτρων του brexit ήταν αυτό το απλό και γνώριμο: μεταστροφή / διαστροφή των συνεπειών της κρίσης / αναδιάρθρωσης στην επικράτεια της αυτού μεγαλειότητας (συνεπειών, κυρίως, σε βάρος μικροαστικών στρωμάτων και υποκειμένων σχετικά μεγάλης ηλικίας…) και απόδοση της ευθύνης …. στην ε.ε.

Γιατί το σύστημα υγείας δεν λειτουργεί ικανοποιητικά; Επειδή κάθε εβδομάδα στέλνουμε 350 εκατομμύρια λίρες στην ε.ε. έλεγε ψευδολογώντας / τερατολογώντας ο Boris Johnson στην προδημοψηφισματική περιοδεία του στην επικράτεια…

Γιατί υπάρχουν χαμηλοί μισθοί; Επειδή έρχονται οι ξένοι και δουλεύουν εδώ έλεγε ο Farage ξανά και ξανά. Γιατί περιορίζονται τα κοινωνικά επιδόματα; Επειδή παίρνουν και οι ξένοι…

Το εύκολο είναι να πει κανείς ότι «οι ψηφοφόροι ξεγελάστηκαν»… Όντως, στην ακροδεξιά εκστρατεία των brexiters χρησιμοποιήθηκαν όλα τα σύγχρονα προπαγανδιστικά / δημαγωγικά μέσα και όπλα (του είδους cambridge analytica – αν έχετε υπόψη…). Όμως κατά την ταπεινή μας άποψη η «δικαιολογία» του «αθώου» και «εύπιστου» μικροαστού βολεύει μόνο εκείνους που εξακολουθούν να ελπίζουν στην ψήφο του και τον λιβανίζουν σαν ιερή αγελάδα.

Οι αρχές του 21ου αιώνα δεν μοιάζουν καθόλου με, ας πούμε, την κατάσταση στις αρχές του 20ου ή του 19ου, απ’ την άποψη των δυνατοτήτων να ψάξει ο οποιοσδήποτε όλες τις απόψεις για ένα θέμα που τον ενδιαφέρει / αφορά· και να καταλήξει σε μια λογική και καλά θεμελιωμένη γνώμη. Και μάλιστα χωρίς καν να βγει απ’ το σπίτι του / της. Οι υποτελείς του πρώτου κόσμου κάνουν τέτοιου είδους ιντερνετικά «ψαξίματα» για θέματα που τους ενδιαφέρουν: μπορεί να είναι για το ποδόσφαιρο και το στοίχημα, μπορεί να είναι για θέματα υγείας και φάρμακα, μπορεί να είναι για θέματα «μόδας» και gossip… Ακόμα και οι (άγγλοι) συνταξιούχοι, που ενδεχομένως πολιτιστικά ανήκουν στην εποχή της μονόδρομης εκπομπής (της τηλεόρασης), έχουν σίγουρα λογαριασμούς στα social media· όπως επίσης παιδιά ή/και εγγόνια.

Αυτός ο «φουκαράς» λοιπόν, ο «απλοϊκός» ψηφόφορος, που εύκολα τον ξεγελάς, δεν υπάρχει σαν κοινωνική φιγούρα πουθενά στον πρώτο κόσμο! (Αν υπήρχε, το ερώτημα θα ήταν γιατί δεν καταφέρνουν να τον ξεγελάσουν οι ακροαριστεροί….). Οι απλοϊκές / βολικές απαντήσεις, οι ευκολοχώνευτες / συνθηματικές φόρμουλες, κι ακόμα περισσότερο εκείνες που εκδηλώνουν μνησικακία, ρατσισμό ή σεξισμό, γίνονται αποδεκτές όχι λόγω «αθωώτητας». Αλλά λόγω συμφέροντος. Οι μικροαστοί (κι εκεί έλληνες, άγγλοι, γάλλοι ή οτιδήποτε ταιριάζουν απόλυτα) καταλαβαίνουν πολύ καλά: το να «ενοχοποιείται» η ε.ε. (ή οτιδήποτε άλλο μη απτό…) για τα βάσανά τους, πραγματικά ή φανταστικά, τους απαλλάσει απ’ την ευθύνη πριν απ’ όλα να τσακωθούν στα σοβαρά με τα αφεντικά τους! Τους απαλλάσει απ’ την ευθύνη να αμφισβητήσουν τις βασικές καθημερινές παραδοχές της υποτέλειάς τους. Επιτρέπει σε μισθωτούς και εργοδότες να βρίσκονται μαζί, απ’ την ίδια μεριά, επιβεβαιώνοντας το γιατί οι πρώτοι πρέπει να θαυμάζουν και όχι να μισούν τους δεύτερους.

Καταλαβαίνουν πολύ καλά: αντί να πρέπει να πλακωθείς (ενδεχομένως κυριολεκτικά) για παράδειγμα με τους βαρώνους του χρηματοπιστωτισμού στην αγγλία και τους πολιτικούς τους εκπροσώπους, είναι πολύ φτηνότερο και βολικό να σου φταίει είτε ο μετανάστης εργάτης (επειδή τον θεωρείς αδύναμο) είτε η ε.ε. (επειδή ξεμπερδεύεις με δαύτην ρίχνοντας ένα κουκί στην κάλπη…)

Παρότι οι δημαγωγοί σ’ αυτό σκοπεύουν πάντα (στην παραπλάνηση) δεν πρέπει αυτό να αναγνωρίζεται σαν «ελαφρυντικό» για κανέναν. Ειδικά όταν τα υλικά ή/και συμβολικά συμφέροντά του ευνοούνται απ’ την «παραπλάνηση». Η «θεωρία της εξαπάτησης» είναι το ακριβώς αντίθετο της ταξικής ανάλυσης χωρίς παρωπίδες: μια μεταφυσική δήθεν εξήγηση σ’ έναν κόσμο αφόρητα υλικό… Ο εθνικισμός, ο ρατσισμός, δεν είναι ιδεολογίες και συμπεριφορές ατόμων που έχουν «εξαπατηθεί». Είναι εργαλεία μέσω των οποίων αυτά τα άτομα οργανώνουν την υπεράσπιση των συμφερόντων τους.

Και την εννοούν…

Ιστορίες καιροσκοπισμού και ανοησίας 4

Παρασκευή 30 Αυγούστου. Δεν είναι απόδειξη ιδιαίτερης ευφυίας η παρατήρηση ότι σε καιρούς «μετάβασης», Αλλαγής Καπιταλιστικού Παραδείγματος, όσο μακρόχρονες κι αν είναι, συμβαίνουν κοινωνικές αποδιαρθρώσεις και αναδιαρθρώσεις. Αν τέτοιες αλλαγές συμπίπτουν με κρίσεις (πράγμα σχεδόν βέβαιο και καθόλου πρωτότυπο…) τότε κάποιου είδους πόλωση είναι αναμενόμενη. Απ’ την μια μεριά στριμώχνονται τμήματα των κοινωνικών στρωμάτων (συμπεριλαμβανόμενου και τμήματος της εργατικής τάξης…) και του κεφάλαιου που «μένουν πίσω». Απ’ την άλλη μεριά βρίσκονται τμήματα των κοινωνικών στρωμάτων (συμπεριλαμβανόμενων άλλων τμημάτων της εργατικής τάξης) και του κεφάλαιου που προσαρμόζονται και συμμετέχουν στις όποιες αλλαγές, με μικρότερη ή μεγαλύτερη αισιοδοξία. (Η περιγραφή είναι σχηματική…)

Η μόνη αυθεντική πολιτική έκφραση των καθυστερημένων είναι η συντήρηση. Και πάντα περιλαμβάνει διάφορες μορφές «νοσταλγίας» για το πολιτικό και κοινωνικό παρελθόν. Η «συντήρηση» γίνεται υποχρεωτικά «αντίδραση» όσο περνάει ο καιρός. Και γίνεται όλο και πιο πορωμένη όσο νοιώθει ότι μπορεί να αποκτήσει κάποια «δύναμη» κεντρικής εξουσίας στα μέτρα της αντιδραστικότητάς της.

Δεν αλλάζει αυτή η κατάσταση γλύφωντάς την ή καλοπιάνοντάς την. Το αντίθετο συμβαίνει. Εκτραχύνεται. Η μόνη δυνατότητα να επηρεαστεί ένα τμήμα αυτών των υποκειμένων (πληβειακό) είναι αν το εργατικό τμήμα του άλλου, του αντίθετου πόλου, δείξει οργανωτικό και ανταγωνιστικό δυναμισμό και μαχητικότητα, ταιριαστά στα νέα δεδομένα. Μόνο αν τμήματα της κάθε φορά σύγχρονης εργατικής τάξης επιβάλλουν δυναμικά, αγωνιστικά, την δική τους επίκαιρη αντι-ερμηνεία για το τι είναι τι. Τότε (και μόνον τότε), στο βαθμό που υπάρχει απέναντι τους μια επίδειξη / απόδειξη εργατικής / πληβειακής δύναμης, είναι πιθανό τμήματα της μικροαστικοποιημένης εργατικής τάξης να αλλάξουν «ερμηνεία» για την υπεράσπιση των συμφερόντων τους· άρα και πολιτική θέση… Πιθανό – καθόλου βέβαιο. (Στην τελική οι τσάτσοι και οι ρουφιάνοι πάντα προδότες της τάξης μας ήταν…)

Δεν θα προχωρήσουμε σε παραδείγματα, παρότι έχουμε τέτοια. Το γεγονός είναι πως εκτός απ’ τις ηπα (και το κίνημα fight for 15 ή το black life matters) πουθενά αλλού στον «πρώτο κόσμο» η σύγχρονη εργατική τάξη ή κάποια δυναμικά τμήματά της δεν έχουν επιδείξει εδώ και δεκαετίες αυτήν την ανταγωνιστική «αντι-ερμηνευτική» δυναμική και συνθετότητα που θα ήταν το πραγματικό κοινωνικό / ταξικό οδόφραγμα στις «εύκολες απαντήσεις» της νεοφασιστικής δημαγωγίας.

Κι αυτή η απουσία σε μεγάλο βαθμό (αν και όχι απόλυτα) οφείλεται στα βαθιά γεράματα των οργανώσεων της πάλαι ποτέ «αριστέρας», «νέας» ή όχι και τόσο.

Πέρα απ’ αυτά, η αγγλική κοινωνία δεν θα είχε τρομερές διαφορές από οποιαδήποτε άλλη πρωτοκοσμική στη φάση αυτής της «μετάβασης», αν δεν συνέβαινε αυτό το «ατύχημα» του Ιούνη του 2016: να βρεθούν χωρίς καν την θέλησή τους (τότε) νικητές εκείνοι που το μόνο τους σχέδιο για το μέλλον είναι η «επιστροφή στα παλιά μεγαλεία» μέσω σχεδιασμένης πτώχευσης όλων εκτός απ’ τα αφεντικά και τους συμμάχους τους, και μέσω μιλιταρισμού και ρατσισμού…

Τώρα αυτή η κοινωνία βρίσκεται στο σημείο όπου το «ατύχημα» του 2016, μετά από 3 χρόνια αδιεξόδων στη διαχείρισή του, μετατρέπεται σε πειρατεία εκ μέρους του τότε ηγετικού φασιστοσυναφιού. Πειρατεία· όχι «πραξικόπημα» με τη νομική έννοια του όρου… Είναι οι ίδιοι. Ο Johnson, πίσω του ο Farage… Μετά από 3 χρόνια εμφανίζονται σαν “η μόνη λύση” – δια της βίας….

Όμως αυτό το ρεσάλτο μόνο να οξύνει την εσωτερική πόλωση μπορεί· κι αυτό συμβαίνει ήδη από προχτες. Μπορεί ο forward «πόλος» να είναι πολιτικά (και ιδεολογικά) ετερόκλητος· αυτό (που προκαλεί μια αίσθηση αδυναμίας…) τον κάνει ασυνήθιστα αθυρόστομο, επιθετικό στα λόγια. Και, ενδεχομένως, τον οδηγεί σε σύγχυση στόχων. (Όμως, για το θυμίσουμε βιαστικά: αυτό ακριβώς δεν έγινε και στην Καταλωνία, από διαφορετική σκοπιά αλλά με ανάλογο κοινωνικό υποκείμενο, γύρω από ένα δημοψήφισμα, το 2017;)

Αυτά κάνουν την πόλωση «απλά» πιο χύμα…