Στοιχεία (πολιτικής) οικονομίας: η ασθένεια του τόκου

Παρασκευή 3 Απρίλη. Αρκετά πριν ο covid-19 ενοχοποιηθεί για τα πάντα ένας άλλος πυρετός, πολύ πιο κομβικός, έκαιγε τον καπιταλιστικό κόσμο: το να δανείζεις και να χάνεις λεφτά δεν είναι καθόλου αστείο! Πρακτικά είναι πολύ χειρότερο απ’ την χειρότερη ιογενή πανδημία – καλούμε τον θείο Κάρολο να μας επιβεβαιώσει:

… Τον καιρό που ξεσπούν οι εμπορικές κρίσεις καταστρέφεται κανονικά ένα σημαντικό μέρος όχι μόνο από τα έτοιμα προϊόντα μα κι απ’ τις δημιουργημένες κιόλας παραγωγικές δυνάμεις. Μια κοινωνική επιδημία ξεσπά, που όλες τις περασμένες εποχές θα φαινότανε παραλογισμός – η επιδημία της υπερπαραγωγής. Η κοινωνία έξαφνα βρίσκεται πισωδρομημένη σε μια κατάσταση στιγμιαίας βαρβαρότητας. Νομίζει κανείς πως της κόπηκαν όλα τα μέσα της διατροφής από καμιά πείνα ή από κανένα εξολοθρευτικό πόλεμο. Η βιομηχανία και το εμπόριο φαίνονται νεκρωμένα. Και γιατί; Γιατί η κοινωνία έχει πάρα πολύ πολιτισμό, πάρα πολλά μέσα διατροφής, πάρα πολλή βιομηχανία, πάρα πολύ εμπόριο. … Με ποιόν τρόπο ξεπερνά η μπουρζουαζία τις κρίσεις; Απ’ τη μια μεριά καταστρέφοντας αναγκαστικά ένα σωρό παραγωγικές δυνάμεις και απ’ την άλλη με το να κατακτά νέες αγορές και να εκμεταλλεύεται πιο εντατικά, πιο πλατιά όλες τις παλιές αγορές…

Αυτά είναι απ’ το «κομμουνιστικό μανιφέστο». Και χρειάζονται μια μικρή επικαιροποίηση, αν όχι για άλλους λόγους, τουλάχιστον επειδή η (διαρκής εδώ και τουλάχιστον 30 χρόνια) «επιδημία της υπερπαραγωγής» παντρεύτηκε μια πανδημία… ιογενή πανδημία μεν τυπικά, σικέ φονικότητας και σοβαρότητας δε: το Θέαμα του Θανάτου…

Θα μας επιτρέψετε τώρα να αναδημοσιεύσουμε πιο κάτω δύο σχόλια (της ασταμάτητης μηχανής) με ημερομηνία 19 Αυγούστου 2019. Θα χρειαστούν οπωσδήποτε. Κι αν δεν καταλαβαίνετε τι σημαίνει «follow the money» όταν προχωράς αντίθετα στο ρεύμα, προς τις «πηγές» των γεγονότων των ημέρων και της υγιεινιστικής τρομοκρατίας, δείξτε υπομονή και κατανόηση: όταν ξεκινάς απ’ τις εκβολές ενός χείμαρρου (φόβου) και προχωράς ανάποδα, για κάποιο διάστημα θα αναρωτιέσαι από που ξεκόλλησαν τόσοι βράχοι και τόσοι κορμοί. Ένα ορμητικό χάος θα βλέπεις… Τι είναι όμως αυτό το «χάος» στον πραγματικό καπιταλιστικό κόσμο;

Απομακρυνόμαστε απ’ την παραγωγή του φόβου, απομακρυνόμαστε απ’ την «αρρώστια» και τον Θάνατο – όχι όμως απ’ την Ιστορία. Δεν ψάχνουμε καμμιά συνωμοσία. Ψάχνουμε τις λειτουργικές αλληλουχίες και τις απρόσωπες αναγκαιότητες της αναδιάρθρωσης. Που γίνεται φοβερή! (Μείνετε συντονισμένοι/ες. Δεν θα σας «πουλήσουμε»!!!)

Το δράμα του χρηματοπιστωτισμού

Παρασκευή 3 Απρίλη. (Πρώτη δημοσίευση Δευτέρα 19 Αυγούστου 2019).

Αν κάποιος έχει λεφτά (πολλά λεφτά) ένας τρόπος να τα αυγατίσει είναι να τα δανείζει. Η παμπάλαιη παράδοση του δανεισμού (με σκοπό το κέρδος και όχι σαν φιλική διευκόλυνση…) λέει ότι «επιτόκιο» είναι ένας αριθμός που ορίζει πόσο επιπλέον χρήμα θα πάρει ο δανειστής όταν το δάνειο θα έχει αποπληρωθεί· ανάλογα, φυσικά, με το ποσό του δανείου και τον χρόνο εξόφλησης.

Τι θα λέγατε τώρα για τα «αρνητικά επιτόκια»; Τι θα λέγατε, δηλαδή, για την περίπτωση που κάποιος δανείζει ένα ποσό… και στο τέλος έχει χάσει και ένα μέρος απ’ τα λεφτά του (μικρό μεν, αλλά έχει χάσει); Δεν θα είχατε την εύλογη απορία τότε, αν αντί για κέρδος έχει ζημιά, γιατί να δανείσει κάποιος; Κι όμως, συμβαίνει.

Αυτή τη στιγμή μια σειρά κράτη δανείζονται (κρατικά ομόλογα) με αρνητικό επιτόκιο – ο πίνακας επάνω δίνει κάποια στοιχεία. Ειπωμένο αλλιώς: οι δανειστές της δανίας, της γερμανίας, της ολλανδίας, της φινλανδίας, της σουηδίας, της γαλλίας, της αυστρίας, του βελγίου, της ιαπωνίας, της ισπανίας χάνουν λεφτά· αλλά δανείζουν! Συμβαίνει κάτι και δεν μας το λένε;

Ναι, κάτι σοβαρό συμβαίνει στο «σύστημα λύπανσης» του παγκόσμιου καπιταλισμού (: χρηματοπιστωτισμός) επειδή εδώ και τουλάχιστον 3 δεκαετίες «κάτι συμβαίνει» στα μοτέρ του…

Έχει κτυπήσει η μπιέλα…

Κρίση / αναδιάρθρωση reloaded 2

Παρασκευή 3 Απρίλη. (Πρώτη δημοσίευση Δευτέρα 19 Αυγούστου 2019).

Ερχόμαστε έτσι στην ιστορική φάση που διαδέχεται την προηγούμενη, και όπου το ακόμα περισσότερο πλεονάζον και «αδέσποτο» (από παραγωγική άποψη) χρήμα εξακολουθεί να μην μπορεί να «κερδοφορήσει» επενδυόμενο στην πραγματική οικονομία (επειδή είναι εξτρεμιστικά πολύ! – αλλά και για μερικούς ακόμα λόγους που δεν μπορούν να αναφερθούν εδώ). Δεν μπορεί όμως να κερδοφορήσει ούτε με την μορφή δανείων! Για την ακρίβεια υπάρχουν (δίνονται) ακόμα δάνεια με «θετικά επιτόκια» – μόνο που τα λόμπυ των δανειστών υποψιάζονται όλο και περισσότερο ότι πρόκειται σε ικανό βαθμό για «πεταμένα λεφτά»: πολλοί (από ιδιωτικές επιχειρήσεις έως απλοί ιδιώτες) είναι ήδη χρεωκοπημένοι, ή πρόκειται να χρεωκοπήσουν σύντομα. Αυτό ισχύει οπωσδήποτε για τις ηπα…

Απομένει το «ασφαλές λιμάνι» των δανείων προς κράτη. Αλλά αφού η «προσφορά χρήματος» που ψάχνει «επενδυτικό καταφύγιο» σε κρατικά ομόλογα είναι τόσο μεγάλη, τα επιτόκια πέφτουν. Και δεν σταματάνε στο μηδέν· γίνονται «αρνητικά»: δανείζουν (οι κάτοχοι μεγάλων ποσοτήτων χρήματος) τα πρωτοκλασσάτα κράτη όχι πια για να κερδίσουν αλλά για να παρκάρουν με ασφάλεια τα λεφτά τους· πληρώνοντας και ένα «νοίκι parking» – αντί να παίρνουν τόκο!

Δεν ισχύει πια ότι το «χρήμα γεννάει χρήμα» ούτε καν σαν προσωρινή κατάσταση. Τώρα το «χρήμα δαγκώνει χρήμα»… Ή, όπως το λένε διάφοροι ειρωνικά: τώρα ο δανειστής πληρώνει τον δανειζόμενο για να του κάνει την χάρη να δανειστεί… Αυτό δεν είναι νορμάλ. Καθόλου…

Εννοείται, βέβαια, ότι στο περιθώριο αυτής της διαδικασίας κάποιοι εξακολουθούν να κερδίζουν, όπως περίπου κέρδιζαν και στην προηγούμενη φάση: στοιχηματίζοντας, πόσο θα πέσουν, αν θα πέσουν, πόσο θα ανέβουν, αν θα ανέβουν τα επιτόκια· κλπ. Επιπλέον, αν τα κράτη (ή, έστω, τα πιο ισχυρά από καπιταλιστική άποψη) είναι πελάτες που αξίζει να τους πληρώνεις για να τους δανείσεις, δεν ισχύει το ίδιο γενικά. Οι τράπεζες, για παράδειγμα, δεν μπορούν να γράφουν κέρδη με «αρνητικά επιτόκια». Είναι αναγκασμένες να δανείζουν όπου υπάρχει δυνατότητα «θετικού» επιτοκίου για να κρατάνε τα βιβλία τους ζεστά· ακόμα κι αν αντιλαμβάνονται ότι η χρεωκοπία του πελάτη τους είναι πιθανή…

Γίνονται και άλλα νόστιμα. Το αυστριακό κράτος, για παράδειγμα, (ηλικίας 101 χρόνων…) διαβλέποντας τις ευκαιρίες που δίνουν τα αρνητικά επιτόκια, έβγαλε πριν 2 χρόνια ομόλογα 3,5 δις ευρώ διάρκειας 100 χρόνων – και τα πούλησε μ’ ένα επιτόκιο 2,1%. Μιας και τα ομόλογα παίζουν ρόλο «παράλληλου χρήματος», τα συγκεκριμένα θεωρήθηκαν τόσο «τεφαρίκι» ώστε έγιναν περιζήτητα στη «δευτερογενή αγορά» – έτσι το επιτόκιό τους έπεσε στο 1,16%. Η Βιέννη δεν έχασε χρόνο: δανείστηκε τις προάλλες άλλο 1 δις ευρώ, πάλι αποπληρωτέο σ’ έναν αιώνα, με 1,17%. Τζάμπα χρήμα!

Το πρώτο ομόλογο θα ξεχρεωθεί το 2117, το δεύτερο το 2119· πράγμα που σημαίνει πως στο παγκόσμιο εμπόριο χρήματος υπάρχουν πια ή πολλοί απελπισμένοι ή πολλοί αισιόδοξοι: ποιά κλιματική αλλαγή και ποιά «καταστροφή του κόσμου»;

(φωτογραφία / πίνακας: αν το 2009 και το 2010 οι φράσεις «το παγκόσμιο χρέος έχει ξεφύγει» και “κρίση χρέους” ήταν η κοινοτοπία των ημερών, τι θα λέγατε για τώρα; Οι φήμες λένε ότι απ’ το ύψος των 247 τρισεκατομυρίων δολαρίων που έχει φτάσει, το «παγκόσμιο χρέος» αντιστοιχεί 3,2 φορές στο «παγκόσμιο αεπ»· στην «αξία» δηλαδή (μετρημένη σε δολάρια) της πραγματικής οικονομικής δραστηριότητας / παραγωγής.

Αν χρωστάς 3,2 φορές αυτό που παράγεις είναι βέβαιο ότι δεν θα ξεχρεώσεις ποτέ· εκτός αν η παραγωγή σου εκτοξευτεί – μαζί και η ανάλωσή της….

Ο «κόσμος», έτσι γενικά, δεν είναι κάποιο υποκείμενο: ούτε χρωστάει ούτε παράγει τίποτα. Επειδή όμως είναι καπιταλιστικός, και επειδή είναι προφανές ότι με τέτοια αναλογία «χρεών – προς – ‘πραγματική οικονομία’» κάποιοι θα χάσουν υποχρεωτικά, είναι ανοικτό το ερώτημα ποιοί θα είναι αυτοί.

Και γίνεται όλο και πιο επείγουσα η απάντησή του…)

Περί προστασίας…

Κυριακή 22 Μάρτη. Δεν είναι, άραγε, εντυπωσιακό έως τρομακτικό (ανάλογα με την οπτική γωνία…), ότι το κράτος της Μόριας και του Έβρου απέκτησε τόσους έξτρα φίλους μόλις έγινε «κράτος της υγείας»; Δεν είναι, άραγε, εντυπωσιακό έως τρομακτικό το ότι οι «αλήτες – ρουφιάνοι – δημοσιογράφοι» αναγνωρίζονται σαν οι καλύτεροι φίλοι του ανθρώπου μόλις άρχισαν τον βομβαρδισμό κηδειόχαρτων; Δεν είναι, άραγε, εντυπωσιακό έως τρομακτικό το πως η άγνοια (συνδυασμένη με τους αυτοφυείς φόβους…) των υποτελών δηλώνει απεριόριστη υποτέλεια στην άγνοια (και στην τρομοκρατική μηχανική) της εξουσίας και των «εγκατεστημένων» ειδικών της; Δεν είναι, άραγε, εντυπωσιακό έως τρομακτικό πως φράσεις του είδους … Είμαστε σε πόλεμο … Όμως πιστέψτε με, η νίκη θα έλθει μόνον αν όλοι – ο καθένας χωριστά – φανούμε πειθαρχημένοι στρατιώτες… μεταδίδονται, εσωτερικεύονται και αφήνονται να δηλητηριάζουν με ταχύτητες που ακόμα κι ο πιο γοργοπόδαρος ιός δεν θα μπορούσε καν να ονειρευτεί;

Στο πιο πρόσφατο διάγγελμά του η κεντρική φωνή των ντόπιων προσταγών, ο ρημαδοΚούλης, είπε κάτι που θα έπρεπε να δράσει σαν το έσχατο σήμα του (πραγματικού) κινδύνου. Δεν ήταν «υπόδειξη». Ήταν διαταγή!

… Μην φέρεστε ως υγιείς που δεν βγαίνουν για να μην νοσήσουν. Αλλά σκεφτείτε διαφορετικά: Σαν να έχετε ήδη τον ιό και δεν πρέπει να τον μεταφέρετε σε άλλους…

Μέσα στην αθλιότητα των τεχνικών της εξουσίας θα ήταν, ίσως, προτιμότερο αν το κεντρικό μεγάφωνο του σφιξίματος – της – βίδας, είχε πει: γαμημένοι μαλάκες είσαστε όλοι άρρωστοι! Αλλά δεν είπε καν αυτό· δεν έπαιξε καν τον ρόλο του «γιατρού». Διέταξε κάτι ακόμα πιο «προχωρημένο»: παραστείστε ότι είστε άρρωστοι, εσωτερικεύστε τον ρόλο, συμπεριφερθείτε ανάλογα: σαν μιάσματα!!!

Αν τα ιδεώδη του νεοφιλελευθερισμού προσπάθησαν (και στον έναν ή τον άλλο βαθμό κατάφεραν) να δημιουργήσουν τον τύπο «ο Εαυτός μου Υπεράνω Όλων», κι αν κατάφεραν να κάνουν το κέρδος (κέρδος οικονομικό / χρηματικό, σεξουαλικό, συμβολικό…) την κυρίαρχη κοινωνική συνθήκη, ο νεοκρατισμός, σ’ αυτήν την βίαιη επίθεση εμπέδωσής του, ανακατασκευάζει την «κοινή» κοινωνικότητα με τρόπο εφιαλτικό. Αίφνης ο ιδανικός υπηκόος δεν είναι ο «άνθρωπος – της – αγοράς», ο άνθρωπος που βάζει πάνω απ’ όλα το δικό του συμφέρον, αλλά εκείνος που εσωτερικεύει το ότι είναι ένας κρίκος σε μια αλυσίδα μόλυνσης!! Η δεσπόζουσα, η κυρίαρχη, η μόνη σχέση που έχει σημασία σ’ αυτό το “μάθημα ζωής” (και η μόνη σχέση που αναλογεί στην «κατάσταση έκτακτης ανάγκης», στην «κατάσταση εξαίρεσης») είναι η μόλυνση: μπορεί να μην αρρωστήσεις εσύ, μπορεί να μην αρρωστήσουν ούτε οι φίλοι σου ούτε οι φίλοι των φίλων σου· μπορεί να μην αρρωστήσουν ούτε οι φίλοι των φίλων των φίλων σου… Αλλά κάπου στο βάθος υπάρχει ένας ηλικιωμένος που θα αρρωστήσει – και θα πεθάνει – εξαιτίας σου!!!

Το παραδοσιακό δόγμα του νεοφιλελεύθερου «Είσαι Το Κεφάλαιο Του Εαυτού Σου» περιελάμβανε και την υπόδειξη ότι «η υγεία σου είναι βασικό μέρος του Κεφαλαίου σου· όπως και οι γνώσεις / εκπαίδευσή σου». Τώρα, με νεοκρατικούς όρους, η κοινωνία «αποσυντίθεται» σαν αγορά, σαν «πόλεμος όλων εναντίον όλων», και «ανασυντίθεται» σαν το πεδίο της αρρώστιας, άρα σαν η μάζα της κεφαλαιακής υποτίμησης, της μοριακής, άτομο – άτομο, καπιταλιστικής κρίσης αξιοποίησης. Τώρα η άγνοια είναι ΤΟ προσόν!

«Ανασυντίθεται» η κοινωνία σαν κάτι λιγότερο αλλά πολύ πιο «μεταδοτικό» από «καρκινικά κύτταρα» τα οποια για το μόνο που είναι ικανά είναι μεταστάσεις. Και ο καθένας πρέπει να εννοεί τον Εαυτό του / της όχι σαν το «Υγιές Ατομικό Κεφάλαιο» αλλά σαν το «Άρρωστο Ατομικό Κεφάλαιο» που επιτείνει την κοινωνική δηλητηρίαση· και που οφείλει να αυτο-εκπέσει σε «γυμνή επιβίωση», στον βαθμό μηδέν της (παλιάς;) κοινωνικότητας, σε αδρανή ζωϊκή, οργανική, κυτταρική «πρώτη ύλη» που μένει όσο το δυνατόν πιο ακίνητη, σαν ένα απλό και τυχαίο στάδιο στον ιμάντα της μόλυνσης. Που είναι η αντεστραμμένη επίδειξη τη συναρμολόγησης του τεχνικά ώριμου ΒιοΠληροφορικού Παραδείγματος.

Μέσα σ’ αυτήν την διαδικασία εκείνος – που – δεν – ξέρει – αλλά – έχει – την –ισχύ – να – διατάζει – και – να – απαιτεί – υπακοή είναι η μορφή / κράτος και η τεχνογραφειοκρατία του. Όλα τα ατομικά «άρρωστα κεφάλαια», όλοι αυτοί οι δυστυχισμένοι «κρίκοι της μόλυνσης», θα ιαθούν, θα απολυμανθούν όπως και όταν τα αφεντικά του κράτους αποφασίσουν. Όταν το κράτος πει σταματείστε τώρα να εσωτερικεύεται την ίωση που δεν έχετε, τώρα είστε ξανά «υγιείς» οι υπήκοοι θα ανακουφιστούν. Θα έχει επικυρωθεί η υποτέλεια, θα έχουν “περάσει τις εξετάσεις” – με καλούτσικο βαθμό…

Μια ψυχή είπε το εξής απλό: φανταστείτε ότι βάζετε μέσα σ’ ένα διαμέρισμα δύο ή τρία άτομα, τους απαγορεύεται να βγουν, και τα βομβαρδίζετε με ανακοινώσεις θανάτου – θανάτου – θανάτου. Τι περιμένετε να συμβεί;

Τι περιμένετε άραγε να συμβεί; Δυστυχώς δεν προβλέπεται για κανέναν «απλό υπήκοο» (καμμιά μορφή «γυμνής επιβίωσης») η θέση, η εξωτερικότητα του θεατή! Σ’ αυτό το διεστραμμένο big brother δεν είναι οι άλλοι «μέσα» κι εμείς «έξω». Έχουμε διαταχτεί να είμαστε όλοι «μέσα». Κι αυτοί που μας παρατηρούν είναι οι ίδιοι που μας επιβλέπουν, μας επιτηρούν: τα αφεντικά των νέων τεχνικών της εξουσίας…

Η οπλοποίηση της «χειρότερης εκδοχής»

Σάββατο 21 Μάρτη. Ένα απ’ αυτά που βάζει στην πρώτη γραμμή το πιο πάνω κείμενο, είναι ότι οι «ειδικοί» περί τον covid-19 ΔΕΝ ΞΕΡΟΥΝ. To body count των νεκρών που αποδίδονται σ’ αυτόν είναι το μόνο ασφαλές (και μακάβριο) μηντιακό σπορ· όμως ακόμα και γι’ αυτούς είναι άγνωστο αν πεθαίνουν από αναπνευστικές επιπλοκές που όντως οφείλονται στον τσαχπίνη ιό, σε άλλους ιούς, ή σε συνδυασμό ιογενών λοιμώξεων των πνευμόνων. Ήδη ακούγεται διακριτικά η πιθανότητα (αλλά και πάλι: «δεν ξέρουν»…) οι αρκετοί θάνατοι στην ιταλία σε σχέση με άλλα κράτη να οφείλονται όχι αποκλειστικά στον covid-19, αλλά και στην εποχική γρίπη (που, παραδόξως (;;;), έχει εξαφανιστεί εδώ και σχεδόν ένα μήνα απ’ τις επίσημες επιδημιολογικές στατιστικές της ιταλίας…) ή/και στον συνδυασμό μολύνσεων από γρίπη και covid-19. Αλλά ακόμα και έτσι, όχι οι ως τώρα 4.032 ιταλικοί θάνατοι που αποδίδονται στον covid-19, αλλά ακόμα και 14.000 τέτοιοι θα ήταν «θόρυβος» χωρίς σημασία σε μια κοινωνία που έχει 20 και 25 χιλιάδες νεκρούς από την εποχική γρίπη κάθε χρόνο. Επιπλέον, όπως ξέρετε, Αρμαγεδώνας – απ’ – την – ιταλία είναι οι (4032) νεκροί και όχι οι 5.129 ανανήψαντες· τα 47.021 συσσωρευμένα κρούσματα αλλά όχι οι 35.205 με ήπια συμπτώματα.

Οι «ειδικοί» ΔΕΝ ξέρουν, και συμβουλεύουν τις πολιτικές βιτρίνες που επίσης ΔΕΝ ξέρουν… Σε καπιταλιστικές κοινωνίες που έχουν ανάγει την ΓΝΩΣΗ σε νο 1 παράγοντα πλουτισμού και ισχύος, λογικά η ΑΓΝΟΙΑ δεν θα μπορούσε να δικαιολογηθεί σαν οδηγός δράσης, ούτε καν ατομικής· πολύ λιγότερο κρατικής… Η «νομιμοποίηση» των διαταγών μαζικής φυλάκισης και ριζικής αλλαγής συμπεριφορών επί ποινή χοντρών προστίμων παρά την επιστημονική (και πολιτική) άγνοια, γίνεται στο όνομα του χειρότερου ενδεχόμενου…

Στο ελλαδιστάν το 2018 πνίγηκαν στη θάλασσα ή σε πισίνες 413 άτομα, περισσότεροι απ’ τους 357 που είχαν πνιγεί το 2017. Στο τέλος του περσινού Ιούλη είχαν πνιγεί άλλοι 149, εκ των οποίων οι 115 μόνο τον Ιούνιο και τον Ιούλιο). Σ’ αυτόν τον θλιβερό απολογισμό το ελλαδιστάν κατέχει την 6η θέση στην ευρώπη. Οι αριθμοί ξεπερνούν κατά πολύ τους νεκρούς της φετεινής γρίπης (είχαν φτάσει τους 90 αλλά, μετά, σταμάτησε το μέτρημα…. αφού ο covid-19 είναι ο προτιμητέος φόβος / φονιάς…)· κι ούτε λόγος όχι μόνο για τους τωρινούς αλλά και τους αναμενόμενους νεκρούς που θα αποδοθούν στον covid-19. Αλλά το χειρότερο ενδεχόμενο δεν απασχολεί ούτε τους υπηκόους ούτε το κράτος (ευτυχώς!). Δεν έχει απαγορευτεί το μπάνιο στη θάλασσα, δεν έχει απαγορευτεί το να την πλησιάζει κανείς, δεν έχουν διαταχτεί μίνιμουμ ή μάξιμουμ ”νόμιμες αποστάσεις” μεταξύ κολυμβητών, ούτε η θάλασσα έχει κηρυχτεί εκτός νόμου. Θα ήταν “τρελό”!

Τα αντίστοιχα για τον covid-19 όχι μόνο θεωρούνται «λογικά» αλλά έχουν φτάσει να προβάλλονται σαν «κοινωνική» και «εθνική» υποχρέωση. Κι αυτά ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΞΕΡΟΥΝ ΤΙΠΟΤΑ εκείνοι που εκδίδουν τις διαταγές – εκτός απ’ το μέτρημα νεκρών και την δημαγωγία… Αν δεν είχε υπάρξει η (μέχρις θανάτου) προβολή κανείς δεν θα είχε προσέξει κάποιον κίνδυνο φονικής ίωσης. Η βασική μέθοδος τρομοκρατίας είναι ωστόσο γνωστή: η υπερπροβολή του «χειρότερου ενδεχόμενου». Του θανάτου. Η υπερπροβολή έτσι ώστε το «χειρότερο ενδεχόμενο» να αρχίσει να βιώνεται σαν σχεδόν βεβαιότητα. Αν αυτό λειτουργούσε κι αλλού, ο κόσμος δεν θα έμπαινε καν στις μπανιέρες…

Ας το επαναλάβουμε: οι θάνατοι απ’ τον covid-19 είναι ελάχιστοι μπροστά στις ηθικές, συναισθηματικές και διανοητικές δολοφονίες που κάνει και στις αντίστοιχες αυτοκτονίες που προκαλεί η κρατική τρομοκρατία στο όνομά του!

Τις πραγματικές αιτίες της τρομοκρατίας τις παρουσιάζουμε (και) εδώ· και θα συνεχίσουμε.

Μερικά απ’ τα βασικότερα των βασικών 2

Παρασκευή 20 Μάρτη. Και η 1η και η 2 βιομηχανική επανάσταση πέρασαν (και προχώρησαν…) μέσα και πάνω απ’ την πειθάρχηση των σωμάτων και την αποδιάρθρωση / αναδιάρθρωση των κοινωνικών σχέσεων. Πάντα ήταν βίαιες διαδικασίες. Όταν οι αγρότες (φτωχοί μεν αλλά που επί γενιές ζούσαν σε ανοικτό ορίζοντα) αναγκάζονταν να γίνουν εργάτες πρώτα στις φάμπρικες της ατμοκίνησης και ύστερα, ακόμα πιο «ακίνητοι», μπροστά στις αλυσίδες συναρμολόγησης του μεγάλου εργοστάσιου, όχι απλά απαιτούνταν απ’ αυτούς αλλά επιβάλλονταν πάνω τους βία σωματική, συναισθηματική, ηθική. Έπρεπε να αλλάξουν (σχεδόν «ανθρωπολογικά»)· έπρεπε να γίνουν ένας άλλος τύπος ανθρώπου… Και η καπιταλιστική εξέλιξη δεν έκατσε να δώσει εξηγήσεις, να «κάνει διάλογο». Επιβλήθηκε.

Η 3η βιομηχανική επανάσταση (που στο ευρύ κοινό έγινε γνωστή σαν προσωπικοί υπολογιστές και internet) προέκυψε χωρίς σχέδιο… Ήταν αδέσποτη (η άνοδος και η πτώση των dot.com στα χρηματιστήρια στα ’90s το αποδεικνύει…). Οι προγραμματιστές έφτιαχναν όλο και πιο σύνθετα προγράμματα για μαζική χρήση· και η μεγαλη μάζα των χρηστών ήταν ανίκανη να χρησιμοποιήσει τις δυνατότητες αυτών των προγραμμάτων έστω και σε κάποιο σοβαρό ποσοστό. Η μηχανή τα τελευταία 30 χρόνια προχωρούσε πολύ γρηγορότερα απ’ την μάζα των εν δυνάμει χειριστών της – πράγμα που άφηνε δύο μόνο ενδεχόμενα: είτε η «τεχνολογική πρόοδος» θα καταρρεύσει, είτε οι κοινωνίες θα πρέπει να προσαρμοστούν βίαια σ’ αυτήν! Ενώ η μια γενιά μεγάλωνε (και διαπαιδαγωγούνταν) παίζοντας ηλεκτρονικά, η προηγούμενη χρησιμοποιούσε ένα ή δύο δάκτυλα στο πληκτρολόγιο. Στην πραγματικότητα η 3η βιομηχανική επανάσταση (που είχε πολύ περισσότερες πλευρές απ’ αυτές που νομίζει το ευρύ κοινό…) υπήρξε σύντομη, χαζοχαρούμενη – και μεταβατική…

Στην 4η, που (σχεδιασμένη απ’ τις μεγάλες εταιρείες ανατολής και δύσης αλλά και από κάποια πρωτοπόρα κράτης της Ασίας) έχει αρχίσει κιόλας, η «ανθρωπολογική μετάλλαξη» (το λέμε: η ριζική αναδιάρθρωση της κοινωνικής αναπαραγωγής) είναι κρίσιμος όρος για την εξέλιξη της καπιταλιστικής κερδοφορίας και κυριαρχίας. Γιατί; Όχι μόνο επειδή έτσι πάντα συνέβαινε με τον καπιταλισμό «χωρίς να κοιτάει κανενός την μελαγχολία»… Επιπλέον (και κυρίως) επειδή δεν είναι μόνο οι χώροι και οι χρόνοι εργασίας όπου ξανα-συγκεκριμενοποιείται η «νέα» εκμετάλλευση. Είναι το σύνολο της ζωής, των καθημερινών πρακτικών, των ηθών, των συμπεριφορών, των σκέψεων που υπόκειται πια σε μηχανικά μεσολαβημένη αξιοποίηση. (Αν η λέξη data κάτι σας λέει θα πρέπει να δώσετε την προσοχή που πρέπει).

Χωρίς την επίγνωση αυτού του μεγάλου ορίζοντα, η …. «επέλαση του covid-19» ή, πιο σωστά, ο υγιεινιστικός τρόμος που έχει κατασκευαστεί από κράτη και μήντια, είτε θεωρείται «η ενδεδειγμένη στάση των αρχών» είτε αφήνει εμβρόντητους, θυμωμένους αλλά και παραιτημένους στην μοναξιά τους τους υπηκόους. Αν η ψηφιακή μηχανοποίηση του συνόλου της κοινωνικής αναπαραγωγής δεν ήταν «ώριμη» σαν τεχνικές και ιδεολογικές δυνατότητες των αφεντικών της 4ης βιομηχανικης επανάστασης, τότε η διαχείριση (προπαγανδιστική και πειθαρχική) του «τρομερού μικροσκοπικού φονιά» θα ήταν εντελώς διαφορετική. Χωρίς τηλε-εργασία, τηλε-αγορές, τηλε-διασκέδαση, τηλε-εκπαίδευση, τηλε-κοινωνικότητα, τηλε-ζωή ΔΕΝ θα υπήρχε κανένας τομέας του κεφάλαιου που να κερδίσει απ’ την τωρινή διαχείριση – άρα θα ήταν αδιανόητη.

Η καπιταλιστική βιο-πολιτική είναι πια ολοφάνερα και βιο-ηλεκτρονική…

… Επιβάλλεται όμως…

Πέμπτη 19 Μάρτη. Οι αριθμητικές συγκρίσεις είναι χρήσιμες, ειδικά εναντίον ενός εχθρού που «μετράει»· και πάνω στο δόλιο μέτρημά του στήνει φόβους και φράχτες παντού… Δεν θα τις εγκαταλείψουμε: αν πρόκειται να δείξεις τον γυμνό βασιλιά πρέπει να ξέρεις τα βασικά για τα ρούχα… Αλλά έχουν κι αυτές οι συγκρίσεις το όριό τους.

Φαινομενικά βρισκόμαστε (αυτό μας επιβάλλουν να κάνουμε) «μπροστά στην κορύφωση των κρουσμάτων και των θανάτων» απ’ τον covid 19. Μας σπρώχνουν στην τρέλα των αντιπερισπασμών τους, και απαιτούν να υποκύψουμε… Η ασταμάτητη μηχανή υποστηρίζει ότι βρισκόμαστε μπροστά σε κάτι πολύ σοβαρότερο και πολυεπίπεδο, στο οποίο η «πανδημία» είναι η προκάλυψη.

Ήδη από προχτές διάφορες ευρωπαϊκές βιτρίνες (στο Παρίσι, στη Μαδρίτη, στο Λονδίνο) μιλούν για κρατικοποιήσεις ιδιωτικών επιχειρήσεων «στρατηγικής σημασίας»… Η λέξη «κρατικοποίηση», που είχε θαφτεί βαθιά για χρόνια, επανέρχεται στην ημερήσια διάταξη – και αφορά περισσότερα απ’ όσα νομίζετε στο πρώτο άκουσμα. Είναι μια καπιταλιστική τάση μέσα στην κρίση / αναδιάρθρωση πολύ παλιότερη απ’ την «φονική πανδημία»!!! Είναι μια καπιταλιστική τάση που τώρα αξιοποιεί την «φονική επιδημία» (διογκώνοντάς την σε βαθμό κακουργήματος), αρπάζει την ευκαιρία για να κάνει τον φόβο όπλο μαζικής καταστροφής, ώστε να κερδίσει έδαφος και να εδραιωθεί σε διάφορα επίπεδα.

Στις πρώτες φάσεις αντιμετώπισης του πιο πρόσφατου κρισιακού σπασμού, ήδη απ’ το φθινόπωρο του 2009 στις ηπα (και στη συνέχεια τo 2010 στα ευρωπαϊκά κράτη) έγιναν de facto κρατικοποιήσεις… Ιδιωτικών τραπεζών, αλλά και άλλων «στρατηγικών» ιδιωτικών επιχειρήσεων, που έφτασαν στα πρόθυρα της χρεωκοπίας. Αλλά η λέξη «κρατικοποίηση» ήταν ακόμα απαγορευμένη – δεν την ξεστόμισε κανείς! Οι κρατικές ενέργειες (είτε μέσω των κεντρικών τραπεζών είτε μέσω των δημόσιων προϋπολογισμών) ονομάστηκαν bail out… Αυτές οι «διασώσεις» (που ονομάστηκαν «προσωρινές» και σε κάποιο βαθμό τέτοιες ήταν…) παραβίαζαν κατάφορα τις βασικές αρχές του νεοφιλελευθερισμού. Θα μπορούσε και θα έπρεπε να πει κανείς ότι εκείνη η ιστορική στιγμή, μέσα στο ξέσπασμα της κρίσης / αναδιάρθρωσης, ήταν η αρχή του τέλους του νεοφιλελευθερισμού. Όχι σαν γενικής και αφηρημένης ιδέας, αλλά στην ίδια την καρδιά του: στην μυθική ισχύ «των νόμων της αγοράς», που απαγορεύουν την επέμβαση του κράτους για την διάσωση ιδιωτικών επιχειρήσεων που πρόκειται να χρεωκοπήσουν. Το «too big to fail» έμοιαζε με ανέκδοτο, αλλά μόνο τέτοιο δεν ήταν.

Η συγκεκριμένη τάση «επιστροφής του κράτους» ακόμα και σε στενά εννοημένες οικονομικές δραστηριότητες συνεχίστηκε. Με ασυνέχειες μεν, αλλά με μια σαφή (για εμάς τους περιθωριακούς) κατεύθυνση. Ήταν γι’ αυτό που αρχίσαμε να γράφουμε (αιρετικά…) για «νεοκρατισμό» – αφήνοντας την ανάλυσή του για αργότερα και συλλογικότερα.

Πριν ένα χρόνο γράφαμε κάτι επ’ αυτού – αναδημοσιεύουμε ολόκληρη εκείνη την αναφορά:

Ποιά παγκοσμιοποίηση είπατε;

(Παρασκευή 8 Φλεβάρη 2019). Το γερμανικό δημόσιο είναι έτοιμο να αγοράσει μερίδιο σε βασικές βιομηχανίες της χώρας, ώστε να τις προστατέψει από ενδεχόμενη εξαγορά από ξένες εταιρείες, δήλωσε χθες ο υπουργός οικονομίας της γερμανίας Πέτερ Αλτμάιερ, παρουσιάζοντας τη νέα βιομηχανική πολιτική της χώρας.

Πρόκειται για σημαντική αλλαγή, την ώρα που ενισχύεται παγκοσμίως ο οικονομικός προστατευτισμός, ενώ η γερμανική οικονομία βρίσκεται σε φάση στασιμότητας. Η νέα στρατηγική είναι ζωτικής σημασίας για την προστασία της ευημερίας της γερμανίας, είπε ο Αλτμάιερ και άφησε να εννοηθεί ότι θα ακολουθήσει η δημιουργία επενδυτικού ταμείου, ώστε να υποστηριχθούν σημαντικές εταιρείες, όπως οι αυτοκινητοβιομηχανίες, η Siemens, η Thyssen-Krupp και η Deutsche Bank…

Αυτά έγραφε μεταξύ άλλων (μεταφρασμένο απ’ το reuters) ρεπορτάζ της καθεστωτικής «καθημερινής» προχτές, στις 6 Φλεβάρη. «Νέα στρατηγική»; Όχι! Η στρατηγική είναι παλιά: το κράτος (το γερμανικό εν προκειμένω) αναλαμβάνει ακόμα περισσότερα καθήκοντα προστασίας του «εθνικού κεφάλαιου», γινόμενο ανοικτά συνεταίρος του.

Πριν λίγα μόνο χρόνια η Merkel απέρριπτε απόλυτα το ενδεχόμενο να διασώσει το γερμανικό δημόσιο την ναυαρχίδα του γερμανικού χρηματοπιστωτισμού, την Deutsche Bank, που όντας στριμωγμένη χρειαζόταν επειγόντως «ανακεφαλαιοποίηση». Υπέδειξε, αντί για την κρατική βοήθεια, την χρηματοδότηση απ’ τις μεγάλες γερμανικές επιχειρήσεις. Όπως και έγινε: μια σειρά βαριά ονόματα της γερμανικής βιομηχανίας διέσωσαν την Deutsche Bank συμμετέχοντας σε μια γενναία (και σωτήρια) αύξηση κεφαλαίου.

Τώρα όμως, στην “εθνική βιομηχανική στρατηγική 2030” (“εθνική” – όχι “ευρωπαϊκή”…), το γερμανικό κράτος / κεφάλαιο ανοίγει τον ορίζοντα εγκατάλειψης των ορντοφιλελεύθερων κανόνων, και επιστρέφει στην παλιά συνταγή της “κρατικοποίησης”. Όχι απόλυτα. Ο Αλτμάιερ περιέγραψε το πράγμα ως εξής:

… Η κρατική υποστηρίξη ενδέχεται να φτάσει μέχρι το σημείο να αναλάβει [σ.σ.: το κράτος] προσωρινά μερίδιο στις εταιρείες. Όχι για να τις εθνικοποιήσουμε και να τις διοίκησουμε μακροπρόθεσμα, αλλά για να αποτρέψουμε την πώληση βασικών τεχνολογιών και την φυγή τους από τη χώρα… “Όχι μακροπρόθεσμα” λοιπόν. Κοντοπρόθεσμα; Μεσοπρόθεσμα; Ίσως…

Υποτίθεται πως ο εχθρός είναι ο κινεζικός καπιταλισμός (κρατικός επίσης) και τα τεράστια ποσά που διαθέτει για να εξαγοράζει μερίδια εταιρειών που έχουν ανάγκη από ρευστό. Στην πραγματικότητα όμως ο υπόγειος κίνδυνος είναι να βρεθούν ακόμα και τα βαριά ονόματα του γερμανικού καπιταλισμού στη δίνη της επόμενης έξαρσης της συνεχόμενης κρίσης / αναδιάρθρωσης… Και να γίνουν “εύκολος στόχος” εξαγοράς μετοχικών μεριδίων λόγω πτώσης των τιμών των μετοχών τους.

Ο γερμανός υπ.οικ. υπέδειξε συγκεκριμένα τους τομείς όπου το γερμανικό κράτος θα αναλάβει καθήκοντα “προστασίας” έναντι οποιουδήποτε εχθρού: χάλυβα και αλουμινίου, χημικών, κατασκευής μηχανημάτων και εργοστασίων παραγωγής ενέργειας, οπτικών, αυτοκίνητων, ιατρικού εξοπλισμού, “πράσινων” τεχνολογιών, άμυνας, αεροδιαστημικής και τρισιδιάστατων εκτυπώσεων.

Μ’ αυτήν την κίνησή του (διακομματική υποθέτουμε) το Βερολίνο προχωράει αρκετά πιο μπροστά απ’ το «america first» του ψοφιοκουναβιστάν. Χωρίς φανφάρες. Αλλά στον ίδιο δρόμο…

(to be continued)

(φωτογραφία πάνω: Μερικοί ψαρεύουν με δόλωμα ή με δίκτυα· είναι υπονονετικοί. Μερικοί ψαρεύουν με ψαροντούφεκο· είναι μερακλήδες. Μερικοί ψαρεύουν με δυναμίτη· είναι killers. Και μερικοί ψαρεύουν με μια καινούργια επαναστατική μέθοδο: αδειάζουν την (κοινωνική) θάλασσα! Για να την ξαναγεμίσουν με τα δικά τους υλικά… Αυτοί είναι τα «δυναμικά» αφεντικά και τα κράτη τους…)

Σιγά μην φοβηθούμε

Δευτέρα 16 Μάρτη. Κατ’ αρχήν να διορθώσει η ασταμάτητη μηχανή ένα χθεσινό λάθος της (και πάντα ευχαριστεί αυτούς που την διορθώνουν). Έγραψε (Social distancing: σχέσεις και αριθμοί) ότι σε τέσσερεις διαδοχικούς χειμώνες (απ’ τον ’13-’14 ως τον ’16-’17) τα συνολικά κρούσματα γρίπης στην ιταλία ήταν 5.290.000. Λάθος. Τα κρούσματα, χρονιά χρονιά, μαζί με τους νεκρούς ήταν ως εξής:

’13-’14: 4.542.000 κρούσματα, και 7.027 νεκροί.

’14-’15: 6.324.948 κρούσματα, και 20.259 νεκροί.

’15-’16: 4.936.103 κρούσματα, και 15.801 νεκροί.

’16-’17: 5.526.216 κρούσματα, και 24.981 νεκροί.

Με όλο σεβασμό στη ζωή των πάντων, αυτοί οι (επίσημοι) αριθμοί είναι αμείλικτοι. Και εξίσου αμείλικτο είναι (ή θα έπρεπε να είναι) το ερώτημα: γιατί αυτοί οι θάνατοι ήταν απλά ζήτημα ρουτίνας – ενώ οι 1809 νεκροί του covid-19 (χθεσινός αριθμός), πολύ πριν φτάσουν καν και καν σ’ αυτό το μέγεθος, είναι ζήτημα «κατάστασης πολιορκίας», «κατάστασης εξαίρεσης»;

Δεν περιμένουμε να μας απαντήσει κανείς. Περιμένουμε όμως από όσους / όσες διαβάζουν αυτές εδώ τις γραμμές να συγκρατήσουν σταθερά στο μυαλό τους την πιθανότητα να τους πυροβολεί στο κεφάλι με σφαίρες φόβου – το κράτος, το ελληνικό και όχι μόνο. Θα ζήσουμε απ’ τον φονιά covid-19· αλλά η κεντρική ενστάλλαξη φόβου και η επιμελημένη διαχείρισή του έχει (ξανα) ξεκινήσει. Κι αυτό θα θέλαμε να ελπίζουμε ότι δεν είναι άξιο να λέγεται ζωή…

Παρεπιπτόντως, ως τις 12 Μάρτη, οι νεκροί από γρίπη στην ελλάδα ήταν 90 – και η περίοδος δεν έχει τελειώσει. Αλλά αυτό είναι ασήμαντο. Αδιάφορο. Ο φονικός covid-19 σαν θανατικό είναι ακόμα νήπιο – είναι όμως πολύ πιο χρήσιμος, αφού νομιμοποιεί (; που να το ήξερε ο άμοιρος! θα εξαφανιζόταν από ντροπή) τα εξής:

– απαγορεύσεις·

– απαγορεύσεις·

– οδηγίες, συμβουλές, επικλήσεις – και απαγορεύσεις…

– τον υγιεινιστικό εκβιασμό μιας συναίνεσης κι ενός παλιμπαιδισμού που είναι Κεφάλαιο – με το «κ» κεφαλαίο…

… Περπατώντας αργά στην προκυμαία, “υπάρχω;” λες, κι’ ύστερα “δεν υπάρχεις!”

Παρασκευή 13 Μάρτη. Τί ήταν αυτό που είπε χτες η κυρία Μέρκελ, πρωθυπουργός ακόμα της γερμανίας; Ότι θα προσβληθεί το 70% του γερμανικού πληθυσμού; Ότι μπορεί να προσβληθεί το 70% του γερμανικού πληθυσμού;

Ό,τι και να είπε είναι τερατώδες. Διότι αν η γερμανίδα πρωθυπουργός λέει στο πόπολο ότι θα προσβληθούν ή μπορεί να προσβληθούν πάνω από 55.000.000 γνήσια πρωτοκοσμικοί και καπιταλιστικά αναπτυγμένοι γερμανοί, ενώ την ημέρα που τόλμησε να πει τέτοια κουβέντα τα διαπιστωμένα κρούσματα στην κίνα ήταν 134.519 (και οι νεκροί, ύστερα από 2,5 μήνες, 4.970) τότε είναι σα να είπε κάτι απ’ τα πιο κάτω:

Α) το γερμανικό σύστημα υγείας (και το γερμανικό κράτος) είναι εντελώς ανύπαρκτα, ακόμα και σαν φαντάσματα: ο σώζων εαυτόν σωθείτω!

Β) όχι απλά το γερμανικό σύστημα υγείας είναι ανύπαρκτο, αλλά είναι ανύπαρκτη και η οποιαδήποτε στοιχειώδης, τυπική φροντίδα – του – εαυτού, στον γερμανικό πληθυσμό…

Γ) όλοι λένε ψέμματα, κρύβουν τα κρούσματα (και άρα τους νεκρούς τους), και στην κίνα έχουν υπάρξει …. 100.000.000 απ’ τα πρώτα!

Αν η κυρία Μέρκελ βρίσκεται ακόμα στα καλά της δεν είπε τίποτα αυτά – είναι εξωφρενικά ακόμα και σαν «μια μαλακία μου ξέφυγε»…. Έκανε κάτι άλλο. Προσπάθησε να φοβήσει τον πληθυσμό, με τον πιο χοντροκομμένο τρόπο, αξιοποιώντας το κύρος της. Γιατί το έκανε αυτό η φράου Μέρκελ;

Αυτή είναι μια ερώτηση που πρέπει να την κρατήσουμε στην πρώτη γραμμή. Το γερμανικό κράτος / κεφάλαιο δεν είναι «τυχαίο» στον τωρινό παγκόσμιο καταμερισμό εξουσίας, εργασίας και πλούτου. Αν η κεντρική πολιτική βιτρίνα τρομοκρατεί τους υπηκόους της (κι αν τα «μέτρα» που θα πρέπει να λάβει στη βάση αυτής της τρομοκρατίας θα έχουν σίγουρα αντίκτυπο στην τυπική καπιταλιστική λειτουργία) θα πρέπει να έχει κάποιους σοβαρούς λόγους.