Tag: αναδιάρθρωση

Αυτή ήταν η επιστημονική γνώση πριν 6 μήνες;

Δευτέρα 11 Μάη. Καθισμένοι / ες πιο ήρεμα τώρα, θα πρέπει να συντονιστείτε μαζί μας: αν τόσο τρανταχτά ονόματα του δυτικού καπιταλισμού χρηματοδοτούν απλόχερα τόσο τρανταχτά ονόματα της “επιστημονικής κοινότητας” και τόσο τρανταχτά ιδρύματα της δυτικής (δήθεν) “κοινωνίας των πολιτών”, για να βγάλουν αποτελέσματα που διαψεύδονται σε ιστορικό χρόνο dt (…για να συμπεράνουν «επιστημονικά» τέτοιες παπαριές θα λέγαμε, αλλά είμαστε πολιτισμένοι και δεν το λέμε…) τότε πόσες πιθανότητες έχουν αυτά τα ονόματα, αυτά τα ιδρύματα και οι λακέδες «ειδικοί» τους, αυτά τα κράτη / κεφάλαια να κυριαρχήσουν, όντως, στον καπιταλιστικό πλανήτη; Αγοράζεται η νίκη κατά των εχθρών;

Πρόκειται για κολοσσιαία αποτυχία (ενδεχομένως και κολοσσιαία απάτη): όλοι αυτοί οι χρηματοδότες, ερευνητές κλπ κοίταξαν τον καθρέφτη, τον ρώτησαν «καθρέφτη καθρεφτάκη μου υπάρχουν πιο ικανοί από εμάς;», ο καθρέφτης απάντησε «μπααα, δεν βλέπω κανάν άλλον», κι αυτοί – τον περασμένο Οκτώβρη, επιμένουμε – αυτοχρίστηκαν η «ασπίδα του πλανήτη» απέναντι σε οποιοδήποτε ενδεχόμενο φονικού ιού. Εννοώντας, ας μην έχετε αμφιβολία, ότι άλλοι θα υποφέρουν… κι εμείς, επειδή είμαστε «καλοί», θα πάμε να τους σώσουμε… με τους τρόπους που ξέρουμε… Ο κυρ Βασίλης Άρχοντας Θυρών και Παραθύρων, ο κυρ Γιώργος και ο κυρ Τζούλιαν του χρηματοπιστωτισμού, έχωσαν (ή ξέπλυναν…) φράγκα για μια έρευνα (ή πολλές έρευνες…) που να επιβεβαιώνει/ουν ότι οι ηπα και οι σύμμαχοί τους έχουν το πάνω χέρι… ΚΑΙ στις πανδημίες…

Εάν όμως συμβαίνει έτσι – και έτσι ακριβώς συμβαίνει – μπορεί, πρέπει να μιλάει κανείς για «παγκόσμια κυριαρχία»; Ή για παρακμή χωρίς φρένο; Οι οπαδοί των θεωριών συνωμοσίας, που βρίσκουν πότε τον κυρ Γιώργο και πότε τον κυρ Βασίλη πίσω απ’ τα πιο καταχθόνια σχέδια, γουστάρουν να πάρουν τοις μετρητοίς τα ηγεμονικά σχέδια δισεκατομυριούχων που έχουν παρανοήσει απ’ το παγκόσμιο στρίμωγμα / ανταγωνισμό, αναγνωρίζοντάς τους εκείνο που και οι ίδιοι επιδιώκουν: την παντοδυναμία!!!

Γιατί το κάνουν αυτό οι θλιβεροί οπαδοί των θεωριών συνωμοσίας; Ένας λόγος είναι ότι είναι λειτουργικά (πολιτικά) αναλφάβητοι. Αγνοούν τα πάντα για τον εξελισσόμενο 4ο παγκόσμιο πόλεμο, και κατά βάθος είναι θρήσκοι: ψάχνουν να βρουν έναν «θεό» ή έναν «διάβολο» που να κινεί τα νήματα… Ένας άλλος λόγος είναι ο αντίθετος. Έχουν θρησκευτική πόρωση, αλλά είναι και μικροαστοί. Θαυμάζουν (και αγαπούν να φθονούν) τους πάμπλουτους. Τα φράγκα γι’ αυτούς τους οπαδούς είναι παντοδύναμα. Αρκεί να ανακαλύψουν έναν ζάμπλουτο κάπου, κι αμέσως καμαρώνουν: ιδού ο δαίμονας, έχει λεφτά!

Πράγματι, οι χρηματοδότες (και) της έρευνας GHS Index είναι ζάμπλουτοι. Και στις φαντασιώσεις τους πηδάνε όλον τον πλανήτη… Και λοιπόν; Χρηματοδοτούν “έρευνες” / καθρέφτες, για να επιβεβαιώσουν τον ναρκισσισμό της εξουσίας τους – χωρίς, φυσικά, να λαμβάνουν υπόψη ότι και σοβαρούς αντιπάλους έχουν και ότι δεν ορίζουν ούτε τον Κόσμο, ούτε την Ιστορία!

Είναι πάμπλουτοι σε λεφτά· και πάμφτωχοι σε ιστορική γνώση…

 

Το διπλό αφεντικό 7

Κυριακή 10 Μάη. Η μαζική τεχνητή ανεργία που δημιουργήθηκε πρόσφατα απ’ τα υγιεινιστικά πραξικοπήματα εμφανίζεται σαν “παράπλευρη απώλεια”, σαν η ανεπιθύμητη μεν αλλά αναγκαστική συνέπεια μιας εκστρατείας για την προστασία της δημόσιας υγείας… Ήταν πράγματι τέτοια η εκστρατεία; Η απάντηση είναι στρατηγικής σημασίας. Όπως συμβαίνει με τις υπόλοιπες πλευρές της αναδιάρθρωσης έτσι κι εδώ η “ένωση φίλων της καραντίνας” είναι υποχρεωμένη να δεχτεί ότι η μαζική κατασκευή ανεργίας ήταν ανεπιθήμητη απ’ τα κράτη και τα αφεντικά· να τα “συγχωρήσει” γι’ αυτήν την “παράπλευρη απώλεια”· και, έστω κάπως δύσθυμα, να αποδεχθεί την “κρατική φροντίδα” έτσι όπως εμφανίζεται μαζικά πια σαν δεύτερο αφεντικό. Κάποιοι μάλιστα μπορεί να διαμαρτυρηθούν, ζητώντας περισσότερη (σε φράγκα…) τέτοια “κρατική φροντίδα”. (Το κόμμα της Κουμουνδουρου σίγουρα!) Αν όμως, όπως έχουμε υποστηρίξει, τα υγιεινιστικά πραξικοπήματα ΔΕΝ είχαν (ή είχαν ελάχιστη) σχέση με την “προστασία της δημόσιας υγείας”, τότε τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά…

Το ευρωπαϊκό πρόγραμμα SURE, που εγκρίθηκε πρόσφατα μ’ ένα συνολικό κατ’ αρχήν προϋπολογισμό 100 δισεκατομυρίων ευρώ, είναι η πιο πρόσφατη τέτοια έφοδος του “δεύτερου αφεντικού” στην “αγορά εργασίας” σε κλίμακα ε.ε. Τα αρχικά του ονόματος προέρχονται απ’ το support to mitigate unemployment risks in an emergency (υποστήριξη στον μετριασμό των κινδύνων ανεργίας σε περίπτωση ανάγκης). Είναι γενίκευση της βασικής ιδέας (αν και όχι αναγκαστικά των επιμέρους χαρακτηριστικών) του γερμανικού kurzarbeit, ενός προγράμματος που εφάρμοσε το Βερολίνο στη διάρκεια της κρίσης 2008 – 2009. (Αυτήν την ιστορικότητα την κρατάμε).

Στο πρωτότυπο kurzarbeit το γερμανικό κράτος επιδοτούσε τους γερμανούς εργοδότες για να πληρώνουν ένα ποσοστό του μισθού που έκοβαν μαζί με τον αντίστοιχο χρόνο εργασίας. Αυτό για ένα διάστημα 12 μηνών το μέγιστο, με την δυνατότητα να επεκταθεί για άλλους 12.

Για παράδειγμα, αν ένας μισθωτός είχε μισθό 1200 ευρώ για 40 ώρες εβδομαδιαίας εργασίας και, λόγω δυσκολιών του αφεντικού (λόγω «κρίσης» δηλαδή…) έπεφτε στις 20 ώρες (είτε με εκ περιτροπής εργασία, είτε με μείωση στο μισό του καθημερινού ωραρίου) παίρνοντας πια 600 ευρώ, απ’ τα υπόλοιπα 600 που θα «έχανε» απ’ τον μισθό του το γερμανικό κράτος επιδοτούσε το αφεντικό για να πληρώνει το 60%. Δηλαδή 360 ευρώ (67% για όσους / όσες είχαν προστατευόμενα μέλη). Συνεπώς ο μισθωτός δούλευε 20 ώρες και έπαιρνε 600 ευρώ απ’ το αφεντικό του + 360 απ’ το κράτος = 960. «Μια χαρά» θα πει όποιος (απερίσκεπτα…) αντιλαμβάνεται τον μισθό σαν ένα μάτσο χαρτονομίσματα, αδιάφορο από που προέρχονται και σε τι αναφέρονται.

Δεν ήταν αυτή όλη η ιστορία. Εφόσον ο μισθωτός δούλευε λιγότερο (το μισό) είχε περισσότερο ελεύθερο χρόνο… Και θα έπρεπε να είναι διαθέσιμος για κρατικά προγράμματα μετεκπαίδευσης… (Ας πούμε μια μορφή της «δια βίου εκπαίδευσης»). Δεν υπάρχει κάτι κτυπητά εχθρικό σε ένα τέτοιο deal απ’ την μεριά του κράτους: σου δίνω μεν κάποια λεφτά αλλά αν σε φωνάξω να αποκτήσεις επιπλέον γνώσεις / δεξιότητες να τσακιστείς να έρθεις. Υπάρχουν όμως δύο τουλάχιστον δεδομένα. Πρώτον, ότι το κράτος δεν μοιράζει λεφτά με ανεύθυνο τρόπο· μέσω αυτής της γενναιοδωρίας έχει στο τραπέζι του την οργάνωση του συνόλου της εργασίας… Και, δεύτερον, ακριβώς επειδή αυτό έχει στο τραπέζι του, επιβάλλει την μετεκπαίδευση, εν όψει (για παράδειγμα…)μιας πιθανής μελλοντικής «αλλαγής αντικειμένου εργασίας»…

Στην ευρωπαϊκή εκδοχή, του SURE, δημιουργήθηκε αυτό το ταμείο των 100 δις απ’ όπου τα εθνικά κράτη θα παίρνουν δάνεια για να κάνουν αυτό που έκανε το γερμανικό με το kurzarbeit. Όχι, υποχρεωτικά, πληρώνοντας το 60% (για το ελλαδιστάν ακούγεται και η εκδοχή 40% – ίσως επειδή δεν υπάρχει ούτε αξιόπιστη υποδομή μετεκπαιδεύσεων ούτε και γενικό σχέδιο για τις μελλοντικές κατευθύνσεις των «ροών εργασίας»…)

Αφού, λοιπόν, το μοντέλο του διπλού αφεντικού προϋπήρχε δοκιμασμένο με επιτυχία (σίγουρα στη γερμανία), επιτρέπεται να αναρωτηθούμε αν πράγματι η ξαφνική τεχνητή διόγκωση του «εφεδρικού στρατού των ανέργων» μέσω των υγιεινιστικών πραξικοπημάτων ήταν τόσο αθέλητη, τόσο ανεπιθύμητη «παράπλευρη» συνέπεια όσο παρουσιάζεται, δικαιολογημένη απ’ τις ανάγκες του «πολέμου». Όχι, μην πάει το μυαλό σας σε συνωμοσίες και καταχθόνια κρυφά σχέδια «εξολόθρευσης»!!! Τα πράγματα είναι πολύ απλούστερα και γνωστά – σε όσους θέλουν να ξέρουν και να καταλαβαίνουν…

Α) Το μοντέλο του διπλού αφεντικού εμφανίστηκε σε «ανυποψίαστη» ιστορική στιγμή, σαν μέθοδος ενεργητικής διαχείρισης της ανεργίας / εργασίας ή, σύμφωνα με την δική μας αυτόνομη εργατική άποψη σαν μέθοδος «κεντρικού ελέγχου της αγοράς εργασίας» απ’ το κράτος, για λογαριασμό της πολιτικής αδρανοποίησης και της ελεγχόμενης υποτίμησης μεγάλου μέρους των εργατών / εργατριών.

Β) Στην γερμανική του εκδοχή (kurzarbeit) το μοντέλο αποδείχθηκε πετυχημένο στη διάρκεια της πιο πρόσφατης όξυνσης της διαρκούς καπιταλιστικής κρίσης / αναδιάρθρωσης (2008 …). Ποιά ήταν η επιτυχία του; Αν ρωτήσετε τους ειδικούς του γερμανικού κράτους θα απαντήσουν «δεν αυξήθηκε αφόρητα η ανεργία ή/και η φτώχια της εργατικής τάξης». Αν ρωτήσετε εμάς (και κάποιους ελάχιστους μέσα στη γερμανία…) η επιτυχία του ήταν πολιτικότατη! Ήταν πως η γερμανική εργατική τάξη αρνήθηκε να αρπάξει την ευκαιρία της «κρίσης» και να απαιτήσει / επιβάλλει αυτό που έπρεπε και ήταν προς το συμφέρον της – παρότι της προτάθηκε (το ποιο ήταν αυτό προσεχώς…)

Γ) Ένα καινούργιο ξέσπασμα της συνεχιζόμενης καπιταλιστικής «κρίσης» ή/και η επερχόμενη τεχνολογική αναδιάρθρωση (4η βιομηχανική επανάσταση) έχουν αναγγελθεί πολύ πριν τον covid-19! Και, μαζί τους, η ραγδαία αύξηση της (τεχνολογικής) ανεργίας στους δυτικούς καπιταλισμούς. Κυρίως η μεγαλύτερη πόλωση ανάμεσα σε πολλές εκατοντάδες χιλιάδες γνωσιολογικά skilled αλλά και άνεργους «Εαυτούς – Κεφάλαια» απ’ την μια (το κοινωνικό υλικό της νεοφιλελεύθερης ιδεολογίας by the way…) και τις όχι-και-πολύ-καλοπληρωμένες ή με-προοπτικές «θέσεις εργασίας» απ’ την άλλη. (Σε ικανό βαθμό ακόμα κι εκείνες τις δουλειές που τώρα κάνουν μετανάστες / μετανάστριες αλλά που μελλοντικά θα πρέπει να κάνουν εντόπιοι, χωρίς αύξηση του «εργατικού κόστους» για τα αφεντικά…)

Μ’ αυτά τα δεδομένα θα ήταν αφελές να πιστεύει κανείς ότι τα πιο οξυδερκή ανάμεσα στα αφεντικά (και τις πολιτικές τους βιτρίνες) αγνοούσαν (πριν τον covid-19…) ότι σύντομα θα κληθούν να διαχειριστούν σε μεγάλη κλίμακα και για πολύ χρόνο την αγορά εργασίας σχεδόν στο σύνολό της, απονευρώνοντας προληπτικά τις όποιες εργατικές ριζοσπαστικοποιήσεις θα μπορούσαν να γεννηθούν! Όχι!! Επικίνδυνοι είναι, όχι βλάκες!

Και επειδή δεν είναι βλάκες θα τολμούσαμε αυτήν την ιδιαίτερα αιρετική άποψη (αλλά τι περιμένετε απ’ την ασταμάτητη μηχανή;): το ότι προέκυψε μαζικό πρόβλημα / ανάγκη μεγάλης έκτασης «κεντρικής» διαχείρισης της αγοράς εργασίας εξαιτίας «υγιεινιστικών απειλών» είναι κάτι σαν θείο δώρο! Είναι θείο δώρο για δύο τουλάχιστον λόγους. Πρώτον επειδή ξεκίνησε ήδη χάρη στον covid-19 αυτό που θα ξεκινούσε αργά ή γρήγορα με άλλες αφορμές (μάλλον γρήγορα παρά αργά…)· και δεύτερον επειδή έχει ξεκινήσει καλυμένο με τα πιο αποτελεσματικά από πειθαρχική άποψη επιχειρήματα! Για την υγεία ρε γαμώτο!

Ε;

(συνέχεια στα επόμενα)

(φωτογραφία: Ζήτω η διαταξική υγιεινιστική ενότητα! Τελικά κάτι τέτοιοι κορονοϊοί, ακόμα κι αν δεν υπήρχαν, θα έπρεπε να εφευρεθούν…)

 

Το διπλό αφεντικό 1

Πέμπτη 7 Μάη. Στα κλασσικά στρατιωτικά πραξικοπήματα του 20ου αιώνα την αρχική καθολική απαγόρευση της κυκλοφορίας καθ’ άπασαν την επικράτειαν την ακολουθούσαν περιορισμοί και έλεγχοι της κυκλοφορίας: το καινούργιο καθεστώς θα έπρεπε να φροντίσει όχι μόνο για την «λειτουργία της οικονομίας» αλλά και την διαμόρφωση κάποιας «ομαλότητας», ταιριαστής με τις προδιαγραφές του πραξικόπηματος…

Το τωρινό διαφέρει μεν ως προς τον «στόχο» του, αλλά σαν τυπική μορφή «έκτακτης ανάγκης» (ή «κατάστασης πολιορκίας») ακολουθεί τον παλιό, γνωστό δρόμο. Η «νέα κανονονικότητα» έχει αναγγελθεί αλλά δεν έχει ξεδιπλωθεί ακόμα σ’ όλο της το μεγαλείο. Είναι υπό διαμόρφωση, είναι στην αρχή. Σε κάθε περίπτωση η μορφή-κράτος πρέπει να αναλάβει (και αναλαμβάνει) την «ανασυγκρότηση της οικονομίας», την «υποστήριξη της επιχειρηματικότητας», την «προστασία της εργασίας»· όλα αυτά πάντα μέσα απ’ το πρίσμα της «εθνικής σωτηρίας»… της «δημόσιας υγείας», κλπ.

Τα περισσότερα και οπωσδήποτε τα πιο αμφιλεγόμενα συστατικά της αναδιαρθρωτικής διαδικασίας (περί αυτού πρόκειται) που θα είναι μακρόχρονη, με διακυμάνσεις, ακόμα και ασυνέχειες, θα στηριχτούν για καιρό πάνω στα πραξικοπήματα, στην υγιεινιστική τρομοεκστρατεία και στην πλατιά (και πάντως «πειθαρχημένη») αποδοχή τους απ’ τους πρωτοκοσμικούς υπηκόους. Παρότι σε κάποιες πλευρές τους τα «μέτρα κατά του covid-19» ήταν σπασμωδικά, άλλες – που ήταν / είναι οι κυριότερες – εκδήλωσαν την συμπυκνωμένη ωριμότητα διαδικασιών καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης που βρίσκονται σε εξέλιξη εδώ και 10, ακόμα και 20 χρόνια.

Εν τέλει, όσοι στήριξαν την α λα σοκ και δέος «προστασία της δημόσιας υγείας» απ’ τα δυτικά καπιταλιστικά κράτη ενώ θα όφειλαν να κάνουν το αντίθετο, είναι – και θα είναι – πολιτικά και ηθικά συνυπεύθυνοι για την «διαχείριση των συνεπειών». Λυπούμαστε, αλλά τα λάθη (ή τις επιλογές) της σοσιαλδημοκρατίας (γιατί περί αυτού πρόκειται, ξεπλυμένο – ό,τι όνομα κι αν χρησιμοποιείται…), ειδικά η βασική, δομική συμφωνία της στην «κήρυξη του πολέμου» (;;;;) δεν τα συγχωρεί ούτε ο θεός ούτε ο διάολος… Παρότι, το ξέρουμε, τόσο στα μέρη μας όσο και αλλού θα ανθίσουν οι συνδικαλιστικές τρίπλες, ακόμα και οι «αγωνιστικές γυμναστικές επιδείξεις», για να θολώσουν τα νερά…

Για να περιγράψουμε τις αλλαγές που μεθοδεύουν τα αφεντικά σε σχέση με την «οργάνωση της εργασίας» (: απόσπαση της υπεραξίας) αλλά και την «λογική» αυτών των αλλαγών, θα ξεκινήσουμε γυρνώντας για λίγο πίσω. Σε αναφορές που έγιναν στο χάρτινο Sarajevo όταν έπρεπε. Μην ανησυχείτε, δεν είναι αρχαιολογία…

Τελευταίο: αυτή η σειρά σχολίων, με γενικό τίτλο «το διπλό αφεντικό», θα κρατήσει κάπως. Μπορεί να διακόπτεται αν χρειάζεται, αλλά θα συνεχιστεί για κάποιες ημέρες. Αυτό σημαίνει πως αν κάποιος διαβάσει (για πρώτη φορά) την 10η συνέχεια (π.χ.) ας μην μας απευθυνθεί πριν κάνει τον κόπο να διαβάσει και τις 9 προηγούμενες, με την σειρά τους.

Το διπλό αφεντικό 2

Πέμπτη 7 Μάη. Γενάρης 2012 (λίγο πριν διάφορα «θαύματα»…), Sarajevo νο 58, τίτλος άρθρου one euro jobs. Αποσπάσματα:

… Γερμανία, 2005, κυβέρνηση συμμαχίας σοσιαλδημοκρατών – πράσινων. Ανάμεσα σε άλλα, και για να δοθεί η δυνατότητα “καλύτερης προσαρμογής των ανέργων στην αγορά εργασίας”, με “φιλεργατικά” κίνητρα σα να λέμε, ο νόμος Hartz (IV) προβλέπει περικοπές στο ποσό του ταμείου ανεργίας, και μια “ενεργητική ενίσχυση της εργασίας”. Σύμφωνα μ’ αυτή τη λογική – που στα μέρη μας, τότε, ακούστηκε σαν μακρινή και εξωτική – οι άνεργοι δεν πρέπει να βολεύονται με τα επιδόματα, κι ούτε πρέπει να χάνουν την επαφή τους με την δουλειά και την “αγορά” της. Γι’ αυτό τον σκοπό η “κοκκινοπράσινη” κυβέρνηση θα νομοθετήσει (πάντα το 2005) ότι οι άνεργοι είναι υποχρεωμένοι να αποδέχονται προτάσεις εργασίας που τους έρχονται απ’ τις αρμόδιες υπηρεσίες· διαφορετικά χάνουν σταδιακά το επίδομα ανεργίας.

Από πρώτη ματιά, κι ως εδώ, θα έμοιαζε σαν μια τυπική προτεσταντική επιστράτευση στη δουλειά, κόντρα στην τεμπελιά και στο κουτσοβόλεμα των άλλοτε (πριν από εκείνες τις ρυθμίσεις) υπολογίσιμων παροχών του γερμανικού κοινωνικού κράτους. Αλλά οι δουλειές που θα ήταν υποχρεωμένοι να αποδεχτούν οι γερμανοί άνεργοι χωρίς να χάνουν το επίδομα ανεργίας είχαν αυτό το χαρακτηριστικό: ήταν εξαιρετικά φτηνές. Για την ακρίβεια: σχεδόν τσάμπα. Ο Hartz IV προέβλεπε ότι αυτοί οι καλοπερασάκηδες άνεργοι θα έπρεπε να δέχονται δουλειές αμοιβόμενες με 1 ευρώ την ώρα (καθαρά), και ως 30 ώρες την εβδομάδα…. Για να μην κατηγορηθούν δε οι νομοθέτες ότι “σπάνε τους μισθούς” (λες και θα μπορούσε να είναι διαφορετικός ο στόχος τους…) προσδιόρισαν τους τομείς που θα προσφέρονταν τέτοιου είδους δουλειές στον, ας τον πούμε έτσι γενικά, “τομέα παροχής κοινωνικών υπηρεσιών”.

Αύγουστος 2005: ένας 58χρονος μηχανικός, που είναι άνεργος απ’ το 2001, καλείται απ’ τις υπηρεσίες ανέργων να δουλέψει για πέντε μήνες, ως το τέλος της χρονιάς, για 30 ώρες την εβδομάδα, με αμοιβή 1,5 ευρώ την ώρα, σαν βοηθός κηπουρού. Η δουλειά που θα κάνει θα είναι να σκεπάζει δέντρα με πλαστικό, για προστασία στο χιόνι. Ο 58χρονος απορρίπτει την προσφορά υποστηρίζοντας ότι α) δεν μπορεί για σωματικούς λόγους να δουλεύει τόσες ώρες (6) κάθε μέρα σε τέτοια δουλειά· β) αν το κάνει δεν θα έχει χρόνο να ψάξει για κανονική δουλειά· και γ) έχει βρει ήδη μια άλλη δουλειά μερικής απασχόλησης με λιγότερες ώρες (και καλύτερα λεφτά). Οι υπηρεσίες ανέργων απορρίπτουν τις “δικαιολογίες” του, και τον καταδικάζουν με περικοπή του επιδόματος ανεργίας κατά 30%. Πριν ήταν 345 ευρώ τον μήνα· το ρίχνουν στα 241,5…. Ο 58χρονος καταφεύγει στα δικαστήρια, ζητώντας να αναιρεθούν τα σε βάρος του μέτρα των υπηρεσιών ανεργίας.

Δεκέμβρης 2008: η υπόθεση τελεσιδικεί στον ανώτατο δυνατό βαθμό, απορρίπτοντας την προσφυγή του 61χρονου πια μηχανικού, όπως άλλωστε είχε γίνει και σε χαμηλότερο βαθμό. Η ετυμηγορία είναι επιτομή της υποτίμησης της εργασίας – όχι στην περιφερειακή (όπως λένε διάφοροι) ελλάδα, αλλά στην καπιταλιστικά κεντρική γερμανία. Το δικαστήριο θα αποφανθεί λοιπόν ότι οι δουλειές με ωρομίσθιο 1 ευρώ είναι μια ειδική κατάσταση, ένα ιδιαίτερο μέτρο, που έχει στόχο την “επανένταξη των ανέργων στην αγορά εργασίας”, και δεν έχει να κάνει σε τίποτα με τις κανονικές σχέσεις εργαζόμενων – εργοδοτών. Σύμφωνα με την ίδια απόφαση, αυτό το ωρομίσθιο του 1 ευρώ (ή λίγο παραπάνω) δεν είναι αμοιβή για την δουλειά που εκτελείται, αλλά μόνο ένα “κίνητρο”. Χαρτζιλίκι – σαν να λέμε. Απ’ την άλλη όμως ο άνεργος απαγορεύεται να απορρίψει ένα τέτοιο “κίνητρο”, μια τέτοια “προσφορά”. Δεν θα το πει το δικαστήριο, αλλά το πράγμα ανήκει στην ιδιοσυγκρασία των μαφιόζικων λογαριασμών: θα σου κάνω μια προσφορά που δεν μπορείς να αρνηθείς. Εν τέλει, ενώ η πρώτη απόρριψη είναι χωρίς συνέπειες και η δεύτερη με ποινή μείωσης κατά 30% του επιδόματος ανεργίας, στην τρίτη απόρριψη τόσο το επίδομα όσο και άλλα “βοηθήματα” κόβονται εντελώς.

Οπωσδήποτε η δικαστική απόφαση επιβεβαίωνε την ίδια τη νομοθεσία “ενεργητικής υποστήριξης της ένταξης των ανέργων”: γιατί στις δουλειές του ενός ευρώ την ώρα οι εργάτες δεν δικαιούνταν το μεροκάματο αν απουσίαζαν λόγω ασθένειας. Και παρά το 30ωρο την εβδομάδα, δεν δικαιούνταν μεροκάματο στις επίσημες αργίες· ούτε, φυσικά, πληρωμένες άδειες και τα λοιπά. Η ενδιάμεση απόφαση του ομοσπονδιακού εργατοδικείου της γερμανίας, είχε διευκρινίσει κι άλλες λεπτομέρειες. Όπως, για παράδειγμα, ότι οι “απασχολούμενοι” του ενός ευρώ την ώρα θα πρέπει να πληρώνουν οι ίδιοι τα έξοδα μετακίνησής τους προς και από την δουλειά· και ότι η πρόβλεψη του νόμου για επιπρόσθετη προσαρμογή του ωρομίσθιου για τέτοιους λόγους αφορά εξαιρετικές περιπτώσεις.

Με 30 ώρες την εβδομάδα επί 1 ευρώ την ώρα, το “κίνητρο” συμποσούται σε 120 ευρώ στις 4 βδομάδες. Μαζί με τα 345 ευρώ του επιδόματος ανεργίας προκύπτει το εξαιρετικό ποσό των 465 ευρώ τον μήνα – για ανθρώπους που δουλεύουν, σχεδόν πλήρες ωράριο. Είναι αυτός (πιο σωστά: και αυτός) ο λόγος που κάθε φορά που το Βερολίνο κατηγορείται για την “εσωτερική υποτίμηση” (της εργασίας, όχι του κεφαλαίου) που προκαλούν τα μέτρα λιτότητας (“για την έξοδο απ’ την κρίση”) σε διάφορα άλλα ευρωπαϊκά κράτη, απαντάει: εμείς προνοήσαμε…
Τι έκταση είχε (και έχει) η εφαρμογή αυτού του κόλπου; Πολύ μεγάλη. Ειδικά σε επιμέρους κοινωνικές κατηγορίες ανέργων: νέους εργάτες, γυναίκες, ανατολικογερμανοί / ίδες, και από μια ηλικία και πάνω. Υπολογίζονται σε εκατοντάδες χιλιάδες (ακριβή νούμερα δεν γνωρίζουμε) οι μακρόχρονοι άνεργοι και άνεργες που δουλεύουν στον γερμανικό παράδεισο για 1 ευρώ την ώρα, προκειμένου να τσοντάρουν το κλαδεμένο επίδομα ανεργίας. Μιλάμε για ντόπιους· γιατί αν η κουβέντα έρθει σε μετανάστες και μετανάστριες, εκεί η κατάσταση είναι ακόμα χειρότερη.

Και παρά τους όρκους ότι αυτά τα σκοτωμένα ωρομίσθια δεν πρόκειται να απειλήσουν “κανονικούς” εργαζόμενους, το αντίθετο ακριβώς συνέβη – και πως αλλιώς θα γινόταν; Ειδικά σε δήμους και κοινότητες των οποίων οι προϋπολογισμοί περικόπτονται άγρια (λόγω κρίσης – και στη γερμανία έχει απ’ αυτό…) οι κανονικές θέσεις πλήρους απασόχλησης και μισθού περιορίζονται· για να αντικατασταθούν από “απασχολούμενους ανέργους που επανεντάσονται”. Κάποτε πρόκειται για τους ίδιους ακριβώς ανθρώπους: απολύονται, μένουν ένα χρόνο στην κανονική ανεργία, και ύστερα υποχρεώνονται να δουλέψουν στις ίδιες δουλειές που δούλευαν πριν, αλλά πολύ πολύ φτηνότερα.

Το γερμανικό κράτος – αυτό πρέπει να του αναγνωριστεί – έχει αναλάβει το ίδιο την διαχείριση του “εφεδρικού στρατού ανέργων”, για λογαριασμό της γενικής καπιταλιστικής κερδοφορίας. Το γεγονός ότι ανέλαβε να οργανώσει (και μάλιστα εξαιρετικά έγκαιρα) την βίαιη υποτίμηση της εργασίας στους μη εμπορικούς τομείς των υπηρεσιών που είναι άμεσα ή έμμεσα υπό την εποπτεία του, σήμαινε ταυτόχρονα δύο πράγματα. Πρώτον, μεγάλης κλίμακας φτήνεια σ’ εκείνους τους τομείς της κοινωνικής αναπαραγωγής (συγκεκριμένες δημόσιες υπηρεσίες δηλαδή) που όντας μη εμπορευματικές δεν θα μπορούσαν να εισαχθούν απ’ την κίνα ή την ινδία… Και δεύτερον, κατέβασμα των μισθών και στους εμπορευματικούς τομείς του συνόλου της καπιταλιστικής παραγωγής στη γερμανία, αφού 465 ευρώ για σχεδόν πλήρη απασχόληση είναι ένας καλός δείκτης – προς – τα – κάτω. Εννοείται (αυτό είναι η τρίτη συνέπεια) πως χάρη σ’ εκείνες τις κοκκινο-πράσινες νομοθεσίες έχει σπρωχτεί ένα μέρος εργατών στη μαύρη δουλειά – όσο αυτή μπορεί να αναπτυχθεί σε γερμανικές συνθήκες.

Δεν θα πρέπει τώρα να παραξενευτεί κανείς για τις σπουδαίες ιδέες που γέννησαν οι κρατικά επιβεβλημένες one euro per hour δουλειές σε ευφάνταστους επιχειρηματίες. Ο Martin Lettenmeier για παράδειγμα έβαλε το 2010 μπροστά κάτι που μπορεί να μοιάζει ακραίο αλλά είναι χαρακτηριστικό: μια δουλειά  no euro per hour για την τσέπη του! Ίδρυσε στη Βαυαρία μια εταιρεία με το αξιαγάπητο όνομα friendly service, προσλαμβάνοντας νεαρούς και νεαρές 16 με 24 χρόνων για να δουλεύουν σα συσκευαστές σε σούπερ μάρκετ που θα δέχονταν να συνεργαστούν μαζί του. Συγκεκριμένα, να βάζουν τα ψώνια των πελατών σε σακούλες, στα ταμεία. Αυτοί οι νεαροί και νεαρές δεν πληρώνονται ούτε απ’ τον επιχειρηματία Lettenmeier ούτε απ’ τα σούπερ μάρκετ…. Κρατάνε τα φιλοδωρήματα που τους αφήνουν οι πελάτες – που, κατά τον ευφάνταστο επιχειρηματία (αλλά και τους ίδιους τους baggers) μπορεί να ξεπερνούν τα 10 ευρώ την ώρα… Ο επιχειρηματίας, φυσικά, πληρώνεται απ’ τα σούπερ μάρκετ με 3 ευρώ ανά ώρα το κεφάλι: για τα διοικητικά έξοδα και τα έξοδα εκπαίδευσης των baggers – λέει.

Η δουλειά που πληρώνεται αποκλειστικά απ’ τους πελάτες μέσω φιλοδωρημάτων μοιάζει πολύ με ζητανιά· ιστορίες με ζητιάνους που έγιναν πάμπλουτοι είναι γνωστές, και μπορεί να έχουν βάση. Συνεπώς η ιδέα του γερμανού επιχειρηματία και η νομοθεσία του γερμανικού κράτους συμφωνούν στο ίδιο βασικό: η δουλειά δεν πρέπει να πληρώνεται υποχρεωτικά μ’ έναν μισθό τέτοιο ώστε να επιτρέπει την αξιοπρεπή ζωή εκείνου που δουλεύει και όσων έχει στη φροντίδα του· ούτε η δουλειά συνεπάγεται αυστηρές δεσμεύσεις και υποχρεώσεις για οποιονδήποτε άλλον πέρα απ’ αυτόν που δουλεύει. Η δουλειά αξίζει “ελεημοσύνη” (ένα γλισχρό επίδομα ανεργίας για όσους έχουν ήδη δουλέψει) + κάποιο “κίνητρο”· ή “φιλοδώρημα”· ή….

Το διπλό αφεντικό 3

Πέμπτη 7 Μάη. Οκτώβρης 2012, Sarajevo νο 66, τίτλος άρθρου τηλεφωνικοί πλασιέ και γραμμές συναρμολόγησης (α μέρος). Απόσπασμα:

… Το γραφείο ευρέσεως εργασίας βρήκε τη δουλειά ως τηλεφωνικό πωλητή όχι μόνο στη συνάδελφό μου από την CallOn, την κομμώτρια, αλλά και σε έναν από τους συναδέλφους μου στη ZIU-International. Μπορεί το γραφείο ευρέσεως εργασίας να μην ήξερε τι έκανε. Όταν όμως ο συνάδελφός μου στην ZIU-International παρατάει τη δουλειά, επειδή δεν συμβιβάζεται με τη συνείδησή του και καταγγέλει την όλη ιστορία στο γραφείο ευρέσεως εργασίας, δεν τον επαινούν στο ελάχιστο· το γραφείο ευρέσεως εργασίας δεν ενημερώνει ούτε την επιθεώρηση εργασίας ούτε την εισαγγελία. Τιμωρεί άμεσα όμως τον συνάδλεφό μου μια μια περίοδο αποκλεισμού ως επίπληξη. Πολύ γερμανικό: ούτε βοήθημα ανέργου, ούτε Hartz IV, ούτε φράγκο. Η ευθύνη για τον τερματισμό της εργασιακής του σχέσης ανήκει σ’ εκείνον και μάλιστα μ’ αυτή την αιτιολογία!

Αυτό δυστυχώς δεν είναι ένα μεμονωμένο περιστατικό. Σε πολλές περιπτώσεις τα τοπικά γραφεία ευρέσεως εργασίας δίνουν στους ανέργους δουλειές σε εταιρείες διαχείρισης τηλεφωνικών κλήσεων και οι δήμοι πληρώνουν από πάνω κονδύλια οικονομικής υποστήριξης. Ο κλάδος ακμάζει· πού αλλού να βρεθούν θέσεις εργασίας, πόσο μάλλον για ανειδίκευτους;

Το γραφείο εργασίας στο Χάλε κάλεσε νεαρούς ανέργους σε μια “ημερίδα ενημέρωσης”. Είχε τον εξής τίτλο: “Επιχειρήσεις ενημερώνουν τη νεολαία για ευκαιρίες εργασίας σε εταιρείες διαχείρισης κλήσεων”. Επειδή η δουλειά εκεί έχει αποκτήσει κακή φήμη, θέλουν να ανατρέψουν αυτήν την εντύπωση· επειδή “τώρα δίνονται ευκαιρίες σε νέους ανθρώπους να ανελιχθούν και να κάνουν καριέρα σε αυτόν τον δυναμικό, καινοτόμο κλάδο, καθώς οι νέοι συχνά συγκεντρώνουν μέσω της εκπαίδευσής τους όλα εκείνα τα στοιχεία που ζητάει ο κλάδος”.

Και τα δύο κομμάτια (το τελευταίο απ’ το βιβλίο του Γκίνερ Βάλραφ, Από τον Θαυμαστό Καινούργιο Κόσμο – η αθέατη πλευρά του γερμανικού θαύματος, γερμανική έκδοση 2009, ελληνική 2011 απ’ τις εκδ. Τόπος) υποδεικνύει κάτι που γενικά είναι άγνωστο (ή λίγο γνωστό) στο ελλαδιστάν: αυτό που είναι η “ενεργητική υποστηρίξη της εργασίας” – απ’ την μεριά των καπιταλιστικών κρατών.

Η «εφεύρεση» αυτού του μοντέλου ενεργητικής εμπλοκής του κράτους στην «αγορά εργασίας» είναι πιθανά γερμανική. Ωστόσο, με διάφορες παραλλαγές, αυτό το μοντέλο δουλεύει ήδη πέρα απ’ την γερμανία, στην αγγλία, στην γαλλία, στην ισπανία και στην ιταλία. Σε τι συνίσταται;

Η μορφή-κράτος, είτε κεντρικά είτε αποκεντρωμένα (π.χ. σαν «περιφέρεια», ή «δήμος») «καλύπτει» ένα μέρος του εργατικού μισθού με την μορφή «επιδότησης»· και άλλο μέρος το πληρώνει ο κάθε φορά συγκεκριμένος εργοδότης. Ωστόσο, σαν «συν-χρηματοδότης» του εργατικού μισθού η μορφή-κράτος αναλαμβάνει εντελώς διαφορετικές αρμοδιότητες απ’ αυτές του ιδιωτικού αφεντικού. Το ποιές είναι αυτές και τι σημασία είχαν εξαρχής βαζοντάς τες στην ημερήσια διάταξη της τωρινής «διάσωσης της οικονομίας», κλπ κλπ, θα το δούμε σε επόμενες συνέχειες.

Όχι βέβαια… Καταστρέφει δημιουργικά….

Δευτέρα 4 Μάη. Να το απόσπασμα:

… Μπροστά στα μάτια μας … οι αστικές συνθήκες της παραγωγής και της ανταλλαγής, οι αστικές σχέσεις ιδιοκτησίας, η νεώτερη αστική κοινωνία που παρουσίασε με τα μάγια της τόσο τεράστια μέσα παραγωγής και ανταλλαγής, μοιάζει με τον μάγο που δεν μπορεί να υποτάξει τις καταχθόνιες δυνάμεις που κάλεσε ο ίδιος να τον βοηθήσουν.

Εδώ και κάμποσες δεκαετίες η ιστορία της βιομηχανίας και του εμπορίου δεν είναι τίποτ’ άλλο παρά η ιστορία της ανταρσίας των νεώτερων παραγωγικών δυνάμεων ενάντια στις σχέσεις ιδιοκτησίας, που είναι οι ζωτικοί όροι της αστικής τάξης και της κυριαρχίας της. Φτάνει ν’ αναφέρουμε τις εμπορικές κρίσεις, που καθώς παρουσιάζονται κάθε τόσο καταντούν πάντα προβληματικότερη την ύπαρξη ολόκληρης της αστικής τάξης. Το καιρό που ξεσπούν οι εμπορικές κρίσεις καταστρέφεται κανονικά ένα σημαντικό μέρος όχι μόνο από τα έτοιμα προϊόντα μα κι απ’ τις δημιουργημένες κιόλας παραγωγικές δυνάμεις. Μια κοινωνική επιδημία ξεσπά, που σε όλες τις περασμένες εποχές θα φαινόταν παραλογισμός: η επιδημία της υπερπαραγωγής. Η κοινωνία έξαφνα βρίσκεται πισωδρομημένη σε μια κατάσταση στιγμιαίας βαρβαρότητας.

Νομίζει κανείς πως της κόπηκαν όλα τα μέσα της διατροφής από καμιά πείνα ή από κανένα εξολοθρευτικό πόλεμο. Η βιομηχανία και το εμπόριο φαίνονται νεκρωμένα. Και γιατί; Επειδή η κοινωνία έχει πάρα πολύ πολιτισμό, πολλά μέσα διατροφής, πάρα πολλή βιομηχανία, πάρα πολύ εμπόριο. Οι παραγωγικές δυνάμεις που έχει στη διάθεσή της δεν ευνοούν πια την ανάπτυξη των σχέσεων της αστικής ιδιοκτησίας… οι αστικές σχέσεις έχουνε στενέψει πολύ για να χωρέσουν τον πλούτο που δημιούργησαν.

Με ποιόν τρόπο ξεπερνά η μπουρζουαζία τις κρίσεις; Απ’ τη μια μεριά καταστρέφοντας αναγκαστικά ένα σωρό παραγωγικές δυνάμεις και απ’ την άλλη με το να κατακτά νέες αγορές και να εκμεταλλεύεται πιο εντατικά, πιο πλατιά όλες τις παλιές αγορές.

Η θέση αυτή αποδείχθηκε σωστή ξανά και ξανά. Διάφοροι ειδικοί των αφεντικών μιλούν άλλωστε ξετσίπωτα για «δημιουργική καταστροφή», εννοώντας τις «ευκαιρίες» καπιταλιστικής ανάπτυξης που δημιουργούνται μετά από κάθε σκόπιμη καταστροφή (κεφαλαίου και εργασίας).

Ένα βασικό σημείο μόνο δεν περιλαμβάνεται σ’ αυτό το απόσπασμα (περιλαμβάνεται ωστόσο σε ποιο αναλυτικές δουλειές του κυρ Κάρολου, κι οπωσδήποτε στις πολιτικές αναλύσεις του Λένιν και της Λούξεμπουργκ πριν και κατά την διάρκεια του Α παγκόσμιου). Δεν είναι μόνο η ανταρσία των παραγωγικών δυνάμεων κατά των παραγωγικών σχέσεων που προκαλεί κρίσεις και, τελικά, οδηγεί τ’ αφεντικά σε μεγάλης κλίμακας καταστροφή αν, εν τω μεταξύ, δεν έχουν κρεμαστεί. Είναι και ο ενδοκαπιταλιστικός ανταγωνισμός! Που περνάει υποχρεωτικά μέσα απ’ την όλο και πιο έντονη και «εφευρετική» επιστράτευση των «καταχθόνιων δυνάμεων» (της επιστήμης και της τεχνικής), άρα μέσα απ’ την όλο και πιο μεγάλη εντατικοποίηση του δίπολου κρίση / αναδιάρθρωση.

Μόνο που η τεχνολογική υπεροχή του ενός καπιταλιστικού μπλοκ έναντι ενός άλλου και η «οικονομική νίκη / κυριαρχία» του πρώτου σε βάρος του δεύτερου, 1) δεν είναι μια «ειρηνική» διαδικασία, και 2) καθόλου δεν κλείνει το δρόμο προς την αναγκαία μεγάλης έκτασης καταστροφή (τον «κανονικό πόλεμο» δηλαδή), που είναι πάντα η υγεία της μηχανής. Δηλαδή εκείνο που δίνει ώθηση σε ακόμα εντονότερη και πλατύτερη μηχανοποίηση.

Ραντεβού στην κόλαση 1

Δευτέρα 4 Μάη. Μια περίοδο διαδοχικών «οικονομικών κρίσεων», απ’ τα τέλη της δεκαετίας του ’90, την έχουμε περάσει ήδη. Όσοι απωθούν τις αιτίες τους κυνηγώντας ένα πρωθυπουργό εδώ ή ψάχνοντας «εθνικοαπελευθερωτικές συνταγές» στις παγκόσμιες καπιταλιστικές κρίσεις είναι βέβαια … (ας μην πούμε τι είναι…) Ποιός όμως είναι τόσο στραβός για να μην καταλαβαίνει στοιχειωδώς ότι αυτή η τελευταία 20ετία ως σήμερα ήταν «μια περίοδος κρίσεων» που διαδέχονταν η μία την άλλη, αλλά επίσης (τι σύμπτωση!!!) μια «περίοδος εντατικοποίησης» του ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού; Η οποία έχει μάλιστα και επίσημη γενέθλια ημερομηνία, την 11η Σεπτέμβρη του 2001, όταν το αμερικανικό βαθύ κράτος (σε συνεργασία με διεθνείς συμμάχους του) σκότωσε πάνω από 3.000 δικούς του υπηκόους για να εξασφαλίσει αφενός την συναίνεση όλων των υπόλοιπων σ’ έναν «μακρύ προληπτικό πόλεμο κατά της τρομοκρατίας» (what????) και αφετέρου την εφαρμογή στο εσωτερικό των ηπα νόμων έκτακτης ανάγκης;

Γιατί αυτά; Για να προλάβουν οι ηνωμένες πολιτείες να ξανα-απλωθούν στρατιωτικά σε διάφορα συγκεκριμένα σημεία του πλανήτη, ώστε να εμποδίσουν την ανάδυση σοβαρών ανταγωνιστών… Το βέβαιο είναι ότι επί μια 20ετία έχει γίνει και γίνεται μεγάλη καταστροφή παραγωγικών δυνάμεων (μόνο οι δολοφονίες αρκούν)· αλλά γίνεται σε δευτερεύοντα πεδία. Απ’ το αφγανιστάν στη μέση Ανατολή, κι ως την βόρεια αφρική… Δεν είναι «αναπτυγμένες» καπιταλιστικά παραγωγικές δυνάμεις αυτές… Αλλά δεν είναι και ο κυρίως πόλεμος, η κύρια συνταγή για την υγεία της μηχανής… Και – δεν χρειάζεται ιδιαίτερη σοφία – ακόμα κι αν η Ουάσιγκτον και οι σύμμαχοί της είχαν καταφέρει να πετύχουν τους στόχους τους σ’ αυτόν τον προληπτικό «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας» (που έμμεσα αλλά σαφώς ήταν πόλεμος κατά της Μόσχας και του Πεκίνου), ακόμα κι έτσι, δεν θα είχαν νικήσει. Η μεγάλης έκτασης καταστροφή «αναπτυγμένων» παραγωγικών δυνάμεων θα παρέμενε στο ορίζοντα. Όπως συμβαίνει τώρα…
Αλλά απέτυχε η Ουάσιγκτον και οι σύμμαχοί της. Hττήθηκε. Εν τω μεταξύ όχι μόνο ο ρωσικός καπιταλισμός βγήκε απ’ τον γκρεμό που είχε πέσει στα ’90s με τεχνολογική στρατιωτική υπεροχή έναντι του αμερικανικού σε διάφορες κατηγορίες όπλων… Αλλά και ο κινεζικός καπιταλισμός, μέσα σε ελάχιστο ιστορικό χρόνο, αναπτύχθηκε σε τέτοιο βαθμό ώστε ακόμα και οι πιο σκληροπυρηνικοί ειδικοί των δυτικών αφεντικών να παραδέχονται, μέσα απ’ τα δόντια, ότι ο 21ος αιώνας δεν θα είναι τελικά ούτε αμερικάνικος ούτε ευρωπαϊκός. Θα είναι ασιατικός· και βασικά κινέζικος.

Ραντεβού στην κόλαση 2

Δευτέρα 4 Μάη. Θα αναρωτηθείτε τώρα τι δουλειά και σχέση μπορεί να έχει ένας ιός και μια πανδημία με όλα τα πιο πάνω. Έχει και παραέχει! Διότι πριν εμφανιστεί ο cοvid-19 τα δυτικά αφεντικά (για τα οποία προφανώς αδιαφορείτε, αφού η καθημερινότητα … κλπ… κλπ…) έλεγαν, κάποτε σχεδόν ανοικτά, πως χρειάζονται επειγόντως την αναδιάρθρωση των κοινωνιών / καπιταλισμών τους με τέτοιο τρόπο ώστε να ελπίζουν πως δεν θα τρώνε την σκόνη της κινέζικης κοινωνίας / καπιταλισμού!

Οι έντιμοι (όσοι υπάρχουν, γιατί βέβαια υπάρχει και άφθονη ατιμία / αχαριστία) που διαβάζουν αυτές τις γραμμές από παλιότερα, έχουν μια γενική αίσθηση για το πόσο καιρό τώρα αναφερόμαστε στον νεο-κρατισμό που αναδύεται στους δυτικούς καπιταλισμούς σαν αναγκαστική «πολιτική αναδιάρθρωση», αναδιάρθρωση ταυτόχρονα στις κοινωνικές σχέσεις και στις σχέσεις και τις μορφές της κεντρικής εξουσίας, έτσι ώστε να αντιμετωπιστεί, όσο είναι δυνατόν, η εξελισσόμενη επέκταση / κυριαρχία του «κινεζικού παραδείγματος». (Έχει και ψαχτήρι το site, οπότε μπορείτε να βρείτε όλες τις σχετικές αναφορές στον νεοκρατισμό. Με τις ημερομηνίες τους…) Αυτό το παράδειγμα έχει κάτι που τρομάζει ως το μεδούλι τα δυτικά αφεντικά. Μια παραγωγική / καταναλωτική πληθυσμιακή / κοινωνική βάση 1.300.000.000 ανθρώπινων κεφαλαίων όλων των ηλικιών που είναι πειθαρχημένα κάτω απ’ την εξουσία ενός κόμματος – κράτους, διαθέτοντας ωστόσο απεριόριστα περιθώρια δημιουργικότητας!!!

Το κινεζικό καπιταλιστικό παράδειγμα είναι μια τόσο giga-μηχανή, τέτοιου παραγωγικού και καταναλωτικού δυναμισμού και τέτοιας σχεδιασμένης πειθαρχίας, ώστε κατάφερε (το επαναλαμβάνουμε, δεν μπορεί, κάποια στιγμή θα γίνει κατανοητό) σε μια δεκαετία, απ’ το 2008 / 09 ως το 2018 / 19, χρονικό διάστημα ασύλληπτα σύντομο με βάση τις δυτικές ιστορικές εμπειρίες, να γίνει απ’ το «φτηνό εργοστάσιο για βασικά είδη κοινωνικής αναπαραγωγής» των εργατικών τάξεων της δύσης (μακουδάκια, παιχνιδάκια, σαγιονάρες και ηλεκτρικά σίδερα) ο πρωτοπόρος σ’ όλες τις τεχνολογικές αιχμές της 4ης βιομηχανικής επανάστασης. Απ’ την κβαντομηχανική μέχρι την γενετική…

Αυτό το ασύλληπτο στην ένταση και στην ταχύτητά του ιστορικό γεγονός έδειξε τα (παραγωγικά / καταναλωτικά) όρια του νεο-φιλελευθερισμού. Η σημαία αυτού του νεο-φιλελευθερισμού σε σχέση με την «τεχνολογική ανάπτυξη» και την ανάλογη αναδιάρθρωση, ήταν οι νεαροί «κατσαβιδάκηδες», κάτι Jobs και κάτι Gates, που χάρη στην «ελευθερία του πνεύματος» των δυτικών κοινωνιών / καπιταλισμών, ξεκίνησαν απ’ τα γκαράζ των σπιτιών τους για να γίνουν Silicon Valley – και να κατακτήσουν τον κόσμο για λογαριασμό του αμερικανικού καπιταλισμού…

Ε, λοιπόν, οι κινέζοι «κατσαβιδάκηδες» είναι χιλιάδες φορές περισσότεροι, δεν χρειάζονται «τυχοδιωκτικά funds» για να χρηματοδοτήσουν τις εφευρέσεις τους αφού τους χρηματοδοτεί το κινεζικό κράτος, δεν χρειάζονται εικονικά κέρδη απ’ το χρηματιστήριο (δεν κινδυνεύουν δηλαδή από dot.coms…), και κάνουν την ίδια και καλύτερη δουλειά στις κινεζικές τεχνοπόλεις. Το πιο update (απ’ την άποψη της εκπαίδευσης) «ανθρώπινο κεφάλαιο» της ασίας (αλλά ακόμα και της ευρώπης ή/και της αμερικής) συγκλίνει στις Shenzhen της κινεζικής “ανατολικής ακτής”· το χρηματιστήριο της Σαγκάης συναγωνίζεται εκείνα της Ν. Υόρκης και του Λονδίνου· ενόσω πουλάει την 5G πρωτοπορεία της η Huawei (αλλά και η Samsung…) σχεδιάζει την 6G… Και σε λίγο το ψηφιακό yuan θα διατρέχει την ασία (και όχι μόνο) σα νόμισμα διεθνών συναλλαγών. Πώς να ανταγωνιστεί κανείς αυτό το πρωτοφανές θηρίο που κάνει ακόμα τα πρώτα του βήματα αν όχι με την πραγματική (κι όχι απλά την συμβολική) επιστράτευση όλων των «ανθρώπινων κεφαλαίων» που διαθέτει; Πόση «ελευθερία» να επιτρέψει αυτή η επιστράτευση όταν αυτή η «ελευθερία» δημιουργεί πάμπολλες «τριβές» στην πορεία-προς-το-επόμενο-μοίρασμα-του-κόσμου; Πώς να επιβάλεις σε πληθυσμούς μαθημένους αλλιώς ότι «θα κάνετε ό,τι σας λέμε» αν δεν τους φοβίσεις με έναν τρόπο που να τους αρπάζει απ’ το λαιμό, δηλαδή με «απειλή κατά της ζωής» τους;

Δοκιμάστηκε η «ισλαμική τρομοκρατία». Έβγαλε ό,τι έβγαλε, αλλά είχε όρια. Οι ιοί είναι υπερόπλο σε σχέση με τους τζιχαντιστές (στην πραγματικότητα, στα πρώτα βήματα της θεωρίας του «πολέμου 4ης γενιάς», τζιχαντιστές και ιοί ήταν στο ίδιο σενάριο! Αργότερα χώρισαν…). Δεν χρειάζεται καν να κατασκευαστούν σε εργαστήρια βιολογικού πολέμου. Υπάρχουν παντού… Αρκεί να τους γίνει η σωστή promotion. Η σωστή προβολή. Στην ανάγκη δίνεις και μια εντολή όποιος πεθαίνει από ‘δω και στο εξής θα μετριέται σαν θύμα του εχθρού… και ξεμπερδεύεις με το Θέαμα του Θανάτου…
Προβοκατόρικο… Τρομακτικά απλό. Τρομακτικά αποτελεσματικό….

Ραντεβού στην κόλαση 3

Δευτέρα 4 Μάη. Το ζητούμενο μιας εσωτερικής κοινωνικής / θεσμικής αναδιάρθρωσης στη δύση είναι σαφώς παλιότερο … απ’ τον covid-19. Καταλαβαίνουμε βέβαια (χωρίς να δικαιολογούμε στο ελάχιστο) όλους εκείνους που αδιαφορώντας για ό,τι είναι μακρύτερα απ’ την μύτη τους δεν μπορούν να συσχετίσουν την διαχείριση ενός ιού με τις απ’ τα πριν καπιταλιστικές αναγκαιότητες. Ωστόσο αυτήν την άμεση συσχέτιση την τεκμηριώνουμε (Sarajevo.pdf 147a, 148a). Και σε κάθε περίπτωση υποστηρίζουμε πως αυτές οι καπιταλιστικές αναγκαιότητες, που σε πιο περιορισμένη (και «κλαδική») μορφή είχαν εκδηλωθεί διαδοχικά το 2004/2005 και το 2009/2010, έφτασαν στα τέλη της δεκαετίας του ’10 σε μια ωρίμανση τέτοια που έγινε κατορθωτό εκείνο που δεν είχε γίνει στις προηγούμενες (αλλά πρόσφατες) πανδημίες: μια μικρής φονικότητας μολυσματική αρρώστια να αναγορευτεί, με κρατικά μέτρα και δράσεις, σε τέτοια απειλή ώστε να εκβιαστεί η μετάβαση των δυτικών κοινωνιών σ’ αυτό που έχει ονομαστεί ο καπιταλισμός της επιτήρησης. Μια μορφή, δηλαδή, που αξιοποιώντας τις τεχνολογικές δυνατότητες της 4ης βιομηχανικής επανάστασης αφαιρεί (θα προσπαθήσει να αφαιρέσει) τις “τριβές” του “ο καθένας κάνει ότι θέλει”, υπέρ της αύξησης της καπιταλιστικής συσσώρευσης.

Εδώ υπεισέρχεται το ζήτημα της τωρινής καταστροφής, που σε διάφορους είναι επιχείρημα … αθώωσής της, τελικά, ελέω της δήθεν φονικότητας του covid-19! Καταστροφής κεφαλαίου και εργασίας. Με δεδομένο ότι αυτός ο συγκεκριμένος “πόλεμος κατά αόρατου εχθρού” είναι εκστρατεία ψηφιακής αποικιοποίησης / πειθάρχησης / αναδιάρθρωσης του κοινωνικού (με την απειλή / τιμωρία της αρρώστιας) δεν έχει ούτε κτήρια καμμένα από βόμβες ούτε αίματα. Έχει όλα τα υπόλοιπα ενός πολέμου, αρχίζοντας απ’ τον προπαγανδιστικό βομβαρδισμό διαρκείας. Έχει, επίσης, και κλείσιμο επιχειρήσεων και αύξηση της ανεργίας. Έχει (και θα έχει…) ενίσχυση της οικονομίας του εγκλήματος, αλλά και της “μαύρης” δουλειάς. Έχει καταστροφή μιας γκάμας του κοινωνικά σχετίζεσθαι! Η οποία έχει υπάρξει το ιστορικό υπόβαθρο και του εργατικού ανταγωνισμού… Για να γίνουν τα πράγματα ακόμα χειρότερα: όλοι όσοι (και δεν είναι καθόλου λίγοι…) καλούν την μορφή-κράτος να “λύσει” αυτά τα προβλήματα (ονομάζοντας αυτές τις απαιτήσεις “λαϊκό δίκιο”…), απλά βάζουν βούτυρο στο ψωμί των εξελίξεων.

Δυστυχώς δεν είναι η πρώτη φορά στην καπιταλιστική ιστορία που η σοσιαλδημοκρατία στραβώνει (και σκοτώνει): όταν αποδεχθείς τα επιχειρήματα της “κήρυξης του πολέμου” (ακόμα κι αν αυτός είναι ασυνήθιστος, πλην έγκαιρα αναλύσιμος – μιλήσαμε επ’ αυτού ήδη πριν 14 χρόνια…) δεν μπορείς να βγεις απ’ την γραμμή… Βάζεις πλάτη…

Frozen oil 1

Κυριακή 26 – Δευτέρα 27 Απρίλη. Αν υπάρχει ένα ζήτημα που «τρέχει» κάτω απ’ την υγιεινιστική τρομοκρατική εκστρατεία και ό,τι αυτή χωράει, κάτι σαν το νο2 της συγκυρίας, είναι η όχι-και-τόσο-παράξενη «πετρελαϊκή κρίση».

Θα θυμάστε, υποθέτουμε, την γνώμη της ασταμάτητης μηχανής για την αλλαγή ενεργειακού παραδείγματος ως τμήματος της σε εξέλιξη αναδιάρθρωσης. (Είναι, άλλωστε, αρκετά παλιά αυτή η γνώμη). Όμως είναι άλλο η πρόβλεψη και άλλη χάρη έχει η πραγματική εξέλιξη.

Καθώς διάφορα κράτη πρώτης γραμμής έχουν επιλέξει «σκληρή γραμμή» για να επιταχύνουν την αναδιάρθρωση των καπιταλισμών τους (φορτώνοντάς την … στο covid-19) πλήθος δραστηριοτήτων έχει μπει «προσωρινά» (;) στον γύψο. Αυτό έχει χαντακώσει την ζήτηση για πετρέλαιο και τα παραγωγά του· και έχει αποτελειώσει την διεθνή τιμή του, που ήδη, προ covid-19, είχε θέματα λόγο υπερπροσφοράς. Το γκρεμοτσάκισμα των τιμών προκαλεί με τη σειρά του αλυσιδωτά κρίσιμες συνέπειες οπουδήποτε ανθεί η πετρελαϊκή μονοκαλλιέργεια: στις πετροχούντες της αραβικής χερσονήσου, στο ιράν, στη ρωσία, στη βενεζουέλα· αλλά και στην «βρώμικη» (από οικολογική άποψη) αμερικανική εξόρυξη σχιστολιθικού πετρελαίου. Προκαλεί όμως σοβαρές αναταράξεις και στην κυκλοφορία του δολαρίου, του μόνου νομίσματος διεθνούς χρήσης που ήταν (απ’ το 1974 ως τώρα) «δεμένο» με το διεθνές εμπόριο πετρελαίου.

Σ’ αυτήν την κατηφόρα «απαξίωσης» του άλλοτε κεντρικού ενεργειακού εμπορεύματος δεν είναι όλων των εμπλεκόμενων κρατών τα συμφέροντα ίδια. Παρότι μοιάζει πως μια (σημαντική) άνοδος των τιμών του πετρελαίου θα τους συνέφερε όλους. Αυτή η «μείωση της ζήτησης» που οφείλεται στα πρωτοκοσμικά «lockdown» μοιάζει βέβαια υπερβολική· και θα υπέθετε κανείς ότι θα κρατήσει λίγο. Ωστόσο που οφείλεται; Κατά κύριο λόγο στον σημαντικό περιορισμό των μετακινήσεων, χερσαίων, θαλάσσιων και αεροπορικών. Συνεπώς αποτελεί ένα «πρόπλασμα» σίγουρα πιο έντονο αλλά όχι alien, του τι θα αρχίσει να συμβαίνει σύντομα, όταν η ηλεκτροκίνηση των οχημάτων (ξηράς και, αμέσως μετά, θάλασσας) γενικευτεί. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι ακόμα κι αν η τωρινή «μείωση της ζήτησης» πετρελαίου και των παραγώγων του οφείλεται σε ατύχημα και είναι προσωρινή, η μόνιμη τέτοια είναι όλο και πιο κοντά. Σε δύο, σε πέντε ή σε οκτώ χρόνια; Από ιστορική άποψη αυτός ο χρόνος είναι ασήμαντος.

Συνεπώς καθόλου κοινά δεν είναι τα συμφέροντα των, ας τους πούμε έτσι, «μεγάλων παραγωγών πετρελαίου». Η πιο σωστή διαπίστωση θα ήταν «όλοι εναντίον όλων»: αυτό είναι αναπόφευκτο εν όψει μιας αγοράς που θα μικραίνει διαρκώς. Το ότι αυτές οι αντιθέσεις δεν έχουν εκδηλωθεί στην μορφή που τους αναλογεί είναι λογικό: με υπομονή, κάποιοι (αυτοί που είναι οι πιο αδύνατοι γενικά ή εκείνοι που δεν θα βρούν ισχυρούς προστάτες…) θα αρχίσουν να γονατίζουν. Όχι προσωρινά.

Μία απ’ τις πιο σίγουρες υποψηφιότητες κατάρρευσης είναι της αμερικανικής «σχιστολιθικής» πετροβιομηχανίας. Ο σχετικά νεώτερος «παίκτης» στην παγκόσμια αγορά είναι αυτός με τα μεγαλύτερα κόστη εξόρυξης, την μεγαλύτερη “lets go west” αυτοπεποίθηση, και την μεγαλύτερη διασπορά αφεντικών. Όμως η αμερικανική σχιστολιθική παραγωγή δεν αντέχει τιμές κάτω από 50 – 60 δολάρια το βαρέλι· και στην πραγματικότητα οι χρεωκοπίες των σχετικών εταιρειών είχαν αρχίσει πολύ πριν φτάσει ο covid-19 στο αμέρικα.

Τώρα επιταχύνονται. Το ψόφιο κουνάβι και το επιτελείο του τρομάζουν μ’ αυτήν την προοπτική. Όχι μόνο επειδή θα μείνουν χωρίς δουλειά πολλές χιλιάδες εργάτες αυτής της βιομηχανίας – δηλαδή ψηφοφόροι. Αλλά και επειδή θα τερματιστεί ένα σχέδιο δεκαετιών: να γίνουν οι ηπα αφενός αυτάρκεις πετρελαϊκά, και αφετέρου εξαγωγείς – σε βάρος της ρωσίας, της βενεζουέλας, του ιράν, και όποιου άλλου πετρελαιοπαραγωγού κράτους ενοχλεί την Ουάσιγκτον.

Το ψοφιοκουναβιστάν ετοιμάζεται, ουσιαστικά, να «κρατικοποιήσει» αυτές τις πολλές εκατοντάδες «μικρομεσαίες» εταιρείες εξόρυξης. Μια τέτοια ενέργεια θα αλλάξει απλά την μορφή του προβλήματος: θα το μετατρέψει από ιδιωτικό σε κρατικό. Οπωσδήποτε η fed μπορεί ακόμα να «τυπώνει δολάρια» για να δανείζει το αμερικανικό κράτος για να κρατικοποιήσει οτιδήποτε: πάνω στα junk ιδιωτικά πετροχρέη έχουν χτιστεί χρηματιστηριακά «παράγωγα», και ολόκληρος ο πύργος με τα τραπουλόχαρτα τρέμει από διάφορες πλευρές. Κάπως πρέπει να διασωθεί – για όσο…

Όμως αν το back up αυτών των ιδιόμορφων πετροδόλαρων είναι το διαρκώς αυξανόμενο αμερικανικό (δημόσιο) χρέος, και μάλιστα σε συνθήκες οξυμένου ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού, τότε όταν οι ανταγωνιστές του αμερικανικού καπιταλισμού περιορίσουν κι άλλο την χρήση του δολαρίου σαν διεθνούς «αποθεματικού» νομίσματος, μία θα είναι η κατάληξη, με μαθηματική ακρίβεια: ο δολαριακός υπερπληθωρισμός στο ψοφιοκουναβιστάν.