Οι βιτρίνες είναι ωραίες

Κυριακή 3 Μάρτη. Μια φορά κι έναν καιρό, πριν όχι πολλές δεκαετίες, ας πούμε στα ‘70s και στα ‘80s, αυτοί κι αυτές του ροζ σκέλους του γκουβέρνου (έλεγαν πως) είχαν σαν είδωλα και καθοδηγητές τους (στην πολιτική και στην θεωρία) τον Πουλατζά και τον Αλτουσέρ. Ακόμα κι αν αυτός ο τελευταίος αποδείχθηκε αργότερα «απατεώνας» ως προς τις γνώσεις του για τον Μαρξ, οι αναλύσεις και των δύο είτε για την δομή και τα χαρακτηριστικά του κράτους στη σχέση του με το κεφάλαιο είτε για τους ιδεολογικούς μηχανισμούς (στην υπηρεσία και των δύο) είχαν την αξία τους.

Αν υπήρχε κάποια πρωτοτυπία στη μέθοδο ανάλυσης δεν υπήρχε πάντως κάποια έκπληξη στο γενικό συμπέρασμα. Η μορφή κράτος είναι το κόμμα των αφεντικών· με τις φράξιές του(ς), τις εσωτερικές αντιθέσεις του(ς)… αλλά αυτό. Το κόμμα των αφεντικών: στο οποίο περιλαμβάνονται και οι πολιτικές βιτρίνες, σίγουρα των «κομμάτων εξουσίας». Όποια κι αν είναι αυτά.

Είναι γι’ αυτό, για παράδειγμα, κοινοτοπία να πούμε ότι οι πολιτικές βιτρίνες του ελληνικού καπιταλισμού (αδιάφορο απ’ τα «ιδεολογικά» χαρακτηριστικά τους) πρέπει οπωσδήποτε να υπηρετούν τα συμφέροντα των εφοπλιστών· του νο 1 «εθνικού κεφάλαιου», με παγκόσμιο κύκλο εργασιών. Είναι κοινοτοπία: οι πιο πρόσφατοι, οι φαιορόζ, αποδεικνύουν ότι οι εφοπλιστές είναι αφεντικά τους απ’ το καλοκαίρι του 2015… Ή, ότι πέρα απ’ αυτό, πρέπει να υπηρετούν και τα συμφέροντα άλλων αφεντικών, κυκλωμάτων ή/και μηχανισμών του κράτους / παρακράτους. Ας πούμε της εκκλησίας, που είναι ταυτόχρονα κεφάλαιο και ιδεολογικός μηχανισμός.

Μα τι «θεωρία συνωμοσίας» είναι αυτή που ανασύραμε; Δεν είναι ο λαός, η μάζα των απλών ψηφοφόρων, που επιλέγει τους πολιτικούς εκπροσώπους και τις κυβερνήσεις του; Δεν είναι, για παράδειγμα, ο παγκόσμιας εμβέλειας τενεκεδένιος ένας λαοπρόβλητος ηγέτης – και μάλιστα αριστερός;

Γελοιοδέστερο του γελοίου! Οι post modern μικροαστικές μάζες που άγονται και φέρονται από κάθε διαφημιστή, κάθε τσαρλατάνο και κάθε φαντασίωσή τους, αποκτούν ξαφνικά πλήρη συνείδηση μπροστά στις κάλπες και αποφασίζουν ποιον θα εξουσιοδοτούν να τις κυβερνήσει τα επόμενα χρόνια!!! Συγκινητικό! Ανατριχιαστικό!!!

Όχι βέβαια. Οι ψηφοφόροι, σαν αντικείμενα χειραγώγησης απ’ τους κατάλληλους μηχανισμούς, απλά επικυρώνουν τις επιλογές των πραγματικών αφεντικών. Και το ξέρουν – ελπίζοντας να ανταμοιφθούν. Κι αν, καμμιά φορά, το πράγμα πάει να ξεφύγει, επεμβαίνει … η τεχνολογία, για τις απαραίτητες «διορθώσεις»… (όπως, ας πούμε, στις εκλογές του 2000). Ίσως, μάλιστα, για να μην προκύπτουν πανικοί (όπως εκείνο το βράδυ της 9ης Απρίλη του 2000, στη διάρκεια της καταμέτρησης) θα ήταν ασφαλέστερο να υπάρχουν αλγόριθμοι «αυτόματης προσαρμογής» της «έκφρασης της θέλησης του λαού» – με «διακριτικές» διορθώσεις…

Τι στο διάολο χρειάζεται η τεχνολογία αν όχι για να υπηρετεί κι αυτή, με τους τρόπους της, τα αφεντικά;

Φαιορόζ 1: οι εντεταλμένοι…

Κυριακή 3 Μάρτη. Η κυβερνητική συνεργασία των ροζ με τους φαιούς απ’ τις αρχές του 2015 δεν ήταν (ας μας επιτραπεί η έκφραση) one night stand – όπως έχει αρχίσει να παρουσιάζεται εκ των υστέρων, στη χώρα των λωτοφάγων. Ήταν μια επιλογή διαρκείας, που ξεκίνησε (υπόγεια και προσεκτικά) απ’ το 2012 – και συνεχίζεται ως τώρα, άσχετα με την πορεία του ψεκασμένου αρχηγού. To σημαντικότερο: ήταν μια επιλογή διατεταγμένη. Και οι μεν και οι δε «πήραν την εργολαβία» απ’ τα πραγματικά καπιταλιστικά αφεντικά «του τόπου». Όπως, άλλωστε, ίσχυε και με την προηγούμενη κυβερνοσυνεργασία: μετά το «λάθος» της κυβέρνησης Παπαντρέου του Γ, που διορθώθηκε άρον άρον (με την βοήθεια του λαού φυσικά!) με ένα παλατιανό πραξικόπημα (στο κόμμα του το ίδιο) στα τέλη του 2011, καμμία κυβέρνηση διαχειρίστρια της κρίσης α λα ελληνικά δεν θα έπρεπε να παίξει με το παιχνιδάκι των «μεταρρυθμίσεων», δηλαδή του ξεπεράσματος του πολιτικο-προσοδικού μοντέλου κράτους / κεφάλαιου στο ελλαδιστάν!

Ο τενεκεδένιος (που τότε δεν ήταν ακόμα παγκόσμιας εμβέλειας…) και ο ψεκασμένος, μαζί με τα συνεργεία τους, διορίστηκαν στο γκουβέρνο στις αρχές του 2015… Το ήξεραν όλοι οι ενδιαφερόμενοι, εννοείται και οι προηγούμενοι, το ήξεραν και οι ίδιοι έγκαιρα. Δεν συναντήθηκαν τυχαία στο δρόμο το βράδυ της 25ης Γενάρη του 2015 ο τενεκεδένιος και ο ψεκασμένος και είπαν ο ένας στον άλλον «ρε κάπου σε ξέρω… θες να συγκυβερνήσουμε;». Ούτε, φυσικά, παρουσίασαν ποτέ και σε κανέναν (απ’ τον λαό…) το αναλυτικό πρόγραμμα της κυβερνητικής τους συνεργασίας… Ο λαός, ολιγαρκής και στις «αντιμνημονιακές» παράνοιές του, απλά επικύρωσε την επιλογή που είχαν κάνει τα αφεντικά… Κανείς, εννοείται, δεν αναρωτήθηκε στα σοβαρά ποιο ακριβώς ήταν το προσόν του ψεκασμένου για το πόστο του υπ.αμ. Όμως αυτή ήταν η απόφαση των αφεντικών.

(Οι σοβαρές αναλύσεις της δομής κράτος και του συμπλέγματος κράτους / κεφάλαιου θεωρούνται βαρετές πλέον. Ο «απλός άνθρωπος» θέλει «αποδείξεις», σαν αυτές που παίρνει απ’ τα μπακάλικα.

Να, λοιπόν, μία ενδεικτική στιγμή όπου η κουρτίνα τραβήχτηκε για λίγο, και όποιος πρόλαβε κατάλαβε τα «παρασκήνια» – τον πραγματικό χαρακτήρα της κεντρικής εξουσίας στην ελλάδα. Στις 9 Οκτώβρη του 2016 ο ψεκασμένος, παρόντος του τενεκεδένιου, είπε στον αρχιτραγότατο την γνωστή κουβέντα: ζήτα μου να ρίξω την κυβέρνηση και την ρίχνω αμέσως. Γιατί μίλησε έτσι; Επειδή ο αρχιτραγότατος είναι ένας απ’ τους εργοδότες, ένα απ’ τα αφεντικά! Και των δύο – όχι μόνο του ενός. Αυτό αποδείχθηκε ακόμα μια φορά τότε, αφού ο τενεκεδένιος, σαν μεγαλοϋπάλληλος της ίδιας «κρατικής εταιρείας», έκανε απλά γαργάρα την προσβολή που του έκανε ο συγκυβερνήτης του: ήλπιζε ότι το συγκεκριμμένο αφεντικό είχε αρκετούς λόγους για να μην τον / τους απολύσει. Είχε δίκιο: το αφεντικό έδειξε μεγαλοθυμία…

Ο αρχιτραγότατος, φυσικά, δεν είναι το μοναδικό πραγματικό αφεντικό. Είναι ένα ανάμεσά τους. Αναφέραμε ήδη και την «ένωση ελλήνων εφοπλιστών». Υπάρχουν κι άλλα…).

Η πρώτη αποστολή του ντουέτου ήταν διπλή. Αφενός να ανανέωσει την προστασία των βασικών μηχανισμών του ντόπιου πολιτικού προσοδισμού, που βρίσκονταν υπό την πίεση των ευρωαπαιτήσεων για μεταρρυθμίσεις (οι γνωστές 140 «εκκρεμότητες»), μια πίεση που δεν μπορούσε πια να διαχειριστεί το προηγούμενο πρασινόμαυρο πολιτικό προσωπικό. Για την επιτυχία αυτό του σκέλους το γκουβέρνο ενισχύθηκε αμέσως με πασοκικά και νεοδημοκρατικά στελέχη που «ξέρουν την δουλειά».

Αφετέρου να τραβήξει την κόντρα με την ευρωζώνη ως τα άκρα, με την ελπίδα ότι η «τρόικα» θα παραιτηθεί απ’ τις απαιτήσεις για δομικές «μεταρρυθμίσεις» απ’ τον φόβο μην και το ελλαδιστάν αποχωρήσει… Η εκστρατεία αυτή αποδείχθηκε καταστροφική, αφού το «κόμμα της δραχμής» (και του απόλυτου και ανεξέλεγκτου πολιτικού προσοδισμού) εκπροσωπούμενο επάξια απ’ την «πρώτη φορά αριστεροφασιστική κυβέρνηση» είχε άφθονη μαφιόζικη κουλτούρα – και κανένα σχέδιο εξόδου…

Σ’ αυτό το διάστημα η αποστολή ήταν «εθνική». Μέχρι το δημοψήφισμα πρακτικά δεν υπήρχε αντιπολίτευση στην εκστρατεία εκείνη…

Φαιορόζ 2: εργολαβία διαρκείας…

Κυριακή 3 Μάρτη. Μετά την “αντιμνημονιακή καταστροφή”, τα ίδια αφεντικά ανανέωσαν την εργολαβία στους φαιορόζ. Με έμφαση, πια, στο πρώτο σκέλος: αυτό που ο γιγάντιος ροζ υπουργός Αποστόλου είχε πει ανοικτά “ψηφίζουμε αλλά δεν εφαρμόζουμε”. Απ’ την μεριά τους οι “τροϊκανοί” (που έγιναν “θεσμοί”), μετά τα όσα έγιναν το πρώτο εξάμηνο του 2015, παραιτήθηκαν διακριτικά απ’ τον αυστηρό έλεγχο του τι και πως εφαρμόζεται απ’ αυτά που ψηφίζονται – το ενδιαφέρον τους εστίασε κυρίως στο πως θα ξεφορτωθούν την πολιτική ευθύνη για τα χαρακτηριστικά του ελληνικού συμπλέγματος κράτους / κεφάλαιου… (Και, φυσικά, στο πως οποιαδήποτε μελλοντική κατάρρευση αυτού του συμπλέγματος θα αφήσει ανεπηρέαστη την ευρωζώνη…)

Σ’ όλη αυτήν την 4ετή κυβερνοδιαδρομή, η συνεργασία ψεκασμένων / τενεκεδένιων ήταν άψογη. Μια “ιδανική σχέση” θα έλεγε κανείς. Οι φιλοφρονήσεις εκατέρωθεν ποτέ δεν έλειψαν. Και η συμπληρωματικότητα μεταξύ αποδείχθηκε ξανά και ξανά: τα κάτεργα για τους μετανάστες / πρόσφυγες στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου (η φροντίδα τους ανήκει στο υπ.αμ…) το αποδεικνύουν.

Στα τέλη του 2017 / αρχές του 2018, εν όψει των ψευτοδιαπραγματεύσεων “για το μακεδονικό” που είχε αναλάβει ο ογκόλιθος, και έχοντας επίγνωση ότι στις επόμενες εκλογές “τα ποσοστά θα πέσουν” και οι ψεκασμένοι δεν θα δουν βουλευτικά έδρανα, ο αρχιψεκασμένος ανέλαβε μια αποστολή – με σκοπό να διασωθεί μετεκλογικά η “άψογη σχέση”, και να συνεχίσει η κυβερνοεργολαβία: να πλαγιοκοπήσει απ’ τα ακροδεξιά την κουλοδεξιά, έτσι ώστε αφενός το κόμμα του ενισχυθεί, αφετέρου η κουλοδεξιά να χάσει αισθητά πόντους, ψήφους και επιρροή. Η αποστολή σχεδιάστηκε με την παραδοχή ότι ο επικεφαλής της ν.δ. και αρκετοί απ’ τα στελέχη της θα εκδηλώνονταν θετικά υπέρ των διαπραγματεύσεων και μιας λύσης (η οποία, έτσι πήγαινε το πράγμα, θα καιγόταν στα Σκόπια).

Η παραδοχή είχε έρεισμα. Αλλά ο κυρΚούλης δεν είναι ορκισμένος νεοφιλελεύθερος! Είναι ένας κλασσικός οππορτουνιστής δεξιός πολιτικός – γι’ αυτό εξάλλου βρίσκεται στη θέση του εν αναμονή πρωθυπουργού! Έκανε, λοιπόν, απότομη στροφή στα ακροδεξιά (μετά το πρώτο συλαλλητήριο στη Σαλονίκη) και απέκρουσε γρήγορα την κυκλωτική κίνηση του ψεκασμένου. (Ας το θυμίσουμε: ο τενεκεδένιος φρόντισε να ενημερώσει και να ανταλλάξει “απόψεις” επί του θέματος και πάλι με ένα απ’ τα αφεντικά του: τον αρχιτραγότατο…)

Μετά την αποτυχία του σαν δεξιό εξτρέμ, ο ψεκασμένος δοκίμασε μια έσχατη προσπάθεια μήπως καταφέρει να ψειρίσει την κουλοδεξιά σαν “κεντρώος χαφ”. Απέτυχε κι εκεί ακόμα πιο γρήγορα.

Μετά απ’ αυτές τις αποτυχίες μπήκε αναγκαστικά σε διαθεσιμότητα. Αυτός – όχι το τσούρμο του! Το τσούρμο του συνεχίζει την εργολαβία της κυβερνοσυνεργασίας. Έτσι ώστε είναι σωστό και δίκαιο να υποστηρίζουμε ότι οι φαιορόζ συνεχίζουν να κυβερνούν· ενισχύοντας τόσο τον πασοκικό όσο και τον “καραμανλικό” σκελετό τους, όσο μπορούν φυσικά…

Μουτρωμένος ο ψεκασμένος (εκεί που πήγαινε για μαλλί βγήκε κουρεμένος) είπε διάφορα. Ένα απ’ αυτά, όμως, είχε ιδιαίτερη αξία επειδή συμπύκνωνε την αποστολή που του είχαν αναθέσει τα πραγματικά αφεντικά. Είπε: τους έχω δέσει πολύ γερά με τις ηπα, δεν μπορούν να φύγουν… Αναφερόταν όχι μόνο στο έταιρο κυβερνητικό ήμισύ του, που άλλωστε έχει περιορισμένη κυβερνοδιάρκεια ακόμα. Αναφερόταν στο ελλαδιστάν σαν πολιτικό και στρατιωτικό σύστημα. Συνολικά. Εννοείται ότι το “σφικτό δέσιμο” (όχι μόνο με την Ουάσιγκτον αλλά και με το Τελ Αβίβ) έγινε με πλήρη γνώση και συμφωνία των ροζ. Σαν πολιτικών βιτρινών, σαν κόμματος και μελών, σαν επιρροών και οπαδών.

Ήταν και είναι η βασική επιλογή συμμαχιών τόσο των εφοπλιστών όσο και των υπόλοιπων κυκλωμάτων και μηχανισμών του ντόπιου βαθέος κράτους… (Άσχετα αν υπάρχουν ή όχι περιθώρια τακτικών ελιγμών…)

Φαιορόζ 3: οικογενειακές υποθέσεις…

Κυριακή 3 Μάρτη. Το να εμφανίζονται διάφορα βαριά πεπόνια της περιμέτρου της πολιτικής σκηνής για να πουν “καλούμε τον συριζα τώρα απαλλαγμένο από την παράταιρη συμμαχία με τους ανελ να…” κλπ κλπ είναι η συνέχεια της φάρσας της διαχείρισης της κρίσης με επιπλέον μέσα. Εννοούν ότι η φαιορόζ κυβερνοσχέση ήταν one night stand· και ότι «τώρα που τον/την ξεφορτώθηκες» (ω π.ε.τ.!) μπορεί η «οικογένεια» να ξαναγίνει τέτοια…

Η αντίληψη της καθεστωτικής «πολιτικής» σαν family affair ταιριάζει άψογα στην εξέλιξη που είχε το μοντέλο του πολιτικού προσοδισμού στη διάρκεια των σχεδόν 10 χρόνων της διαχείρισης της κρίσης α λα ελληνικά: έγινε ακόμα πιο σκληροπυρηνικός (επειδή περιορίστηκαν οι πρόσοδοι), πιο σφικτός, πιο παρακρατικός. Τα βαριά πεπόνια, άθελά τους, επιβεβαιώνουν αυτήν την εξέλιξη, εννοώντας τις «κυβερνοσυνεργασίες» σαν χειρισμούς μέσα σε φαμίλια· ή ανάμεσα σε φαμίλιες.

Φυσικά το ρεφραίν είναι πάντα «προγραμματικές συγκλίσεις». Εκεί που αυτά συμβαίνουν, π.χ. στην γερμανική πολιτική σκηνή (ακριβώς επειδή τόσο το γερμανικό κράτος όσο και το γερμανικό κεφάλαιο έχουν εντελώς διαφορετικά χαρακτηριστικά) οι «προγραμματικές συγκλίσεις» γίνονται μέσω διαπραγματεύσεων που κρατούν μήνες, και παρουσιάζονται αναλυτικά και δημόσια.

Εδώ τα πραγματικά αφεντικά δεν χρειάζεται να δίνουν λογαριασμό. Άσχετα, λοιπόν, απ’ το ποιούς νομίζει ο λαός ότι εκλέγει, ένα είναι σίγουρο: δεν θα μάθει ποτέ πως οι φαμίλιες του ελληνικού κράτους / παρακράτους / κεφάλαιου τακτοποιούν τους λογαριασμούς τους…

Θα τρέφεται (και θα χορταίνει), απλά, απ’ τον πατερναλισμό τους….

(φωτογραφία: Το τεύχος νο 10 του τότε σκληρά φιλορόζ περιοδικού unfollow, Οκτώβρης 2012. Συνέντευξη του ψεκασμένου, υπό τον τίτλο όλοι κομμουνιστές είμαστε.

Ή η ανάδυση του διατεταγμένου συνοικέσιου, για να γίνει και το σχετικό «μασάζ» τους οπαδούς…)

Πως, λοιπόν, αυτό είναι ακόμα δυνατό;

Πέμπτη 28 Φλεβάρη. Ο δάσκαλος Walter Benjamin προειδοποίησε: μια τέτοια ερώτηση είναι βαθιά ανιστόρητη. Είχε δίκιο. Αλλά οι ανιστόρητες ερωτήσεις έχουν ένα βαθιά μυωπικό υπόβαθρο: μπουκωμένος ο καθένας από βεβαιότητες και συνήθειες δεν μπορεί να διακρίνει τι είναι τι. Ακόμα δυσκολότερα αν τα χαρακτηριστικά των γεγονότων είναι κάπως θολά.

Ωστόσο σ’ έναν κόσμο “μεταβατικό” (κι αυτό δεν συμβαίνει πρώτη φορά), κι ακόμα περισσότερο σ’ έναν κόσμο πληθωρικών εντυπώσεων (αυτό, με τον τρόπο που συμβαίνει είναι καινούργιο!) η ανομολόγητη θολούρα των περιστάσεων και η ακόμα πιο ανομολόγητη θολούρα των εντυπώσεων για αυτές τις περιστάσεις, κατασκευάζονται συστηματικά. Δεν είναι καθόλου ντροπή να ξέρεις ότι δεν ξέρεις. Ντροπή και ξεφτίλα είναι είσαι κατηγορηματικός ότι ξέρεις, μόνο και μόνο επειδή εισέπραξες διαγώνια και βιαστικά την λάμψη κάποιας παλαιο- ή νεο-μηντιακής εντύπωσης.

Η εργατική κριτική πίσω απ’ την ασταμάτητη μηχανή (αντιφασιστική όπως και άλλα αντι-, χωρίς όμως παζάρια και συμβιβασμούς για χάρη της ρηχότητας, της “συγκυρίας” και των public relations) παρακολουθεί εδώ και 40 χρόνια το ζήτημα / ερώτημα της «αναβίωσης» των φασιστο/ρατσιστικών ιδεών και πρακτικών. Στα μέρη μας και διεθνώς. Είναι δυνατόν ακόμα; Ναι!

Η δική μας εργατική κριτική δεν απορούσε. Ούτε απορεί. Δεν παραμυθιάζεται με την “αθωώτητα” του πόπολου. Ούτε έχει βρει έστω και έναν που να “παρασύρθηκε” στο νεο-νεοφασισμό, παρά την θέλησή του! Ήταν και είναι σίγουρη ότι αυτές οι ιδέες και πρακτικές τρέφονται συστηματικά από κρατικούς / παρακρατικούς μηχανισμούς· οι αποδείξεις είναι περισσότερες από αρκετές. Πάντα υπάρχει η προσήλωση στην εξουσία πίσω απ’ αυτές τις ιδέες και πρακτικές. Στην εξουσία συγκεκριμένα, στην εξουσία σαν ιδεώδες.

Συνεπώς το ερώτημα του νεο-νεοφασισμού (τι εξυπηρετεί) δεν απαντιέται μόνο με την ανάδειξη της πρωτοκοσμικής μικροαστικής σαπίλας. Η ανάδειξη αυτής της σαπίλας δείχνει τα «υποκειμενικά χαρακτηριστικά» του νεο-νεοφασισμού – και η αποκάλυψή της είναι απαραίτητη. Όμως αυτά ακριβώς τα χαρακτηριστικά θα ήταν ιδιωτικές υποθέσεις αν δεν πριμοδοτούνταν από κρατικές / καπιταλιστικές αναγκαιότητες και συμφέροντα. Για να το πούμε διαφορετικά: ο φασισμός “απ’ τα κάτω” θα έμενε λουφαγμένος αν δεν τον επιστράτευε ο φασισμός “απ’ τα πάνω”. Οπότε, το ερώτημα του νεο-νεοφασισμού, απαιτεί απαντήσεις που να αφορούν και το σύμπλεγμα κράτους / κεφάλαιου, στην ιστορική φάση (πρώτα) της 3ης και μετά της τωρινής 4ης «βιομηχανικής επανάστασης».

Ακριβώς γι αυτό είναι ακόμα δυνατό το νεο-νεοφασιστικό φαινόμενο: επειδή είναι κατευθείαν παράγωγο των καπιταλιστικών αναγκαιοτήτων. Όμως η απάντηση αυτή είναι τόσο γενική ώστε είναι πρακτικά άχρηστη.

Τότε, στις αρχές των ‘90s…

Πέμπτη 28 Φλεβάρη. Δυστυχώς, οι μάρτυρες που θα επιβεβαιώσουν την ακρίβεια των πιο κάτω είναι ελάχιστοι. Ελάχιστοι ήταν που το πρόσεξαν (το επέβαλαν, τότε, οι απόψεις και οι πρακτικές τους) και άρα το θυμούνται… Έστω.

Ενώ δεν είχε κατακαθήσει ακόμα η σκόνη απ’ την κατάρρευση του «ανατολικού μπλοκ», κάποιοι ειδικοί των αφεντικών, υψηλού επιπέδου υποθέτουμε, αντάλλαξαν απόψεις και τεκμήρια σε σχέση με το ποιοι θα ήταν οι κίνδυνοι και από που θα ήταν δυνατόν να προέλθουν οι απειλές (απέναντι στον νικηφόρο δυτικό καπιταλισμό) μετά την εξάλειψη της ε.σ.σ.δ. και άρα των τακτικών και στρατηγικών επιρροών της. Για μια σύντομη μονάδα ιστορικού χρόνου το συμπέρασμά τους έγινε γνωστό (τουλάχιστον σ’ εμάς). Ήταν κάπως έτσι:

… Ναι μεν η ε.σ.σ.δ. κατέρρευσε αλλά είχαμε [σαν αφεντικά] ήδη αναπτυγμένο στη δύση έναν άλλον κίνδυνο: εκείνα τα κοινωνικοπολιτικά ρεύματα, οργανώσεις και κινήματα, που ήταν ταυτόχρονα αντι-εσσδ και αντικαπιταλιστικά… Οι ειδικοί εκείνοι έγιναν αρκετά συγκεκριμένοι: … Δηλαδή τους οπαδούς της Λούξεμπουργκ… Και τους αναρχικούς… Πρέπει να τους αντιμετωπίσουμε γρήγορα είπαν εκείνοι οι ειδικοί αφού, μετά την κατάρρευση της εσσδ, αυτοί δικαιώνονται στην κριτική τους και θα έχουν όλο το περιθώριο να μαζικοποιηθούν, σαν ανάλυση και σαν πράξη, συγκεντρώνοντας και τους απαγοητευμένους λόγω της κατάρρευσης…

Αυτά έγιναν στις πολύ αρχές των ‘90s. Και είχαν μια βάση: την κινηματική ιστορία των ‘70s και των ‘80s. Δεν ήταν όλα καλά εκείνες τις epic εποχές. Καθόλου!!! Όμως το ξαφνικό σταυροδρόμι της Ιστορίας, όπως αυτό έμοιαζε να ανοίγει εκεί, στις πολύ αρχές των ‘90s, που συμπεριελάμβανε το γεγονός ότι αρκετοί διαφωνούντες και αιρετικοί των ανατολικών καθεστώτων δεν ήταν δεξιοί και θρησκόληπτοι αλλά μάλλον (αυτό που στη Δύση θα χαρακτηριζόταν) ακροαριστεροί, όντως δημιουργούσε στην αυγή της νίκης του νεοφιλελευθερισμού, ένα ανταγωνιστικό ενδεχόμενο. Μια πιθανή καινούργια δυσκολία στα ‘90s, για την οποία δεν υπήρχε η ευκολία (για να αντιμετωπιστεί) του «μητρικού κράτους» (της Μόσχας) – άρα και το υπονοούμενο της «έμμισθης προδοσίας».

Έκαναν πολλά τα νικηφόρα αφεντικά για να αντιμετωπίσουν έγκαιρα ένα τέτοιο επικίνδυνο ενδεχόμενο – το αναγνωρίζουμε, επειδή το παρακολουθούσαμε τότε σε πραγματικό χρόνο. Ένα απ’ αυτά ήταν ο «εκδημοκρατισμός» του νατοϊκού σχεδίου stay behind. Μ’ άλλα λόγια: η συστηματική πριμοδότηση των νεο-νεοφασιστών. Πριμοδότηση με όρους “κοινωνικού φαινομένου” (αντί για συμμορίες, όπως ήταν στα ένδοξα χρόνια του stay behind). (Τώρα, καθόλου τυχαία, σε ένα καινούργιο update, έχουν βαφτιστεί αντισυστημικοί…)

Αυτή ήταν η πρώτη σαφής (για εμάς) “αναγκαιότητα” του νεο-νεοφασισμού, σαν αποπαιδιού του ηγεμονικού τότε νεο-φιλελευθερισμού: η προέκταση ενός σχεδιασμού αντιμετώπισης του κομμουνιστικού κινδύνου (εντός ή εκτός εισαγωγικών) σε νέα δεδομένα· ενός κινδύνου χωρίς Μόσχα, χωρίς Σύμφωνο της Βαρσοβίας, χωρίς Κομιντέρν, αλλά με ισχυρές αναφορές σε “ηττημένα” ως τότε ρεύματα του εργατικού διεθνισμού, του 19ου και του 20ου αιώνα…

Κτήνη πατριωτικά (στη μόνη αληθινή δημοκρατία της μέσης Ανατολής, όσο πιάνει το μάτι…)

Παρασκευή 22 Φλεβάρη. Στις 8 του περασμένου Γενάρη ισραηλινοί στρατιώτες συνέλαβαν δύο παλαιστίνιους, πατέρα και 15χρονο γυιό, στο χωριό Abu Shukheidim, στη δυτική Όχθη. Ήταν «ύποπτοι» – ποιος παλαιστίνιος δεν είναι;

Τους έδεσαν τα μάτια και τα χέρια και άρχισαν το ξύλο. Κλωτσιές, μπουνιές, κτυπήματα με τα όπλα τους. Στο κεφάλι, στο στομάχι, στα πλευρά, στα γεννητικά όργανα… Για ώρα. Ένας απ’ τις τιμημένες «ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις» βιντεοσκοπούσε το «πάρτυ» τους. Πολλοί θα ήθελαν να το φχαριστηθούν, έστω από δεύτερο χέρι.

Στις 17 Φλεβάρη η anchorwoman Oshrat Kotler, του ισραηλινού καναλιού channel 13 (αναγνωρισμένη μηντιακή περσόνα δηλαδή…), εκδήλωσε την δυσφορία της για το περιστατικό:

Στέλνουν παιδιά στο στρατό, στις territories, και γυρίζουν πίσω ανθρώπινα κτήνη. Αυτό είναι το αποτέλεσμα της κατοχής.

Τι ήταν να τολμήσει τέτοια κουβέντα; Απ’ τον πρωθυπουργό Netanyahou μέχρι την μαζική φασιστική κοινωνική βάση του ισραηλινού καθεστώτος οι απειλές ήταν τέτοιες που οι εργοδότες της προσέλαβαν μπράβους για να την προστατεύουν.

Φυσικά δεν θα την γλυτώσει έτσι. Κλήθηκε σε απολογία απ’ τις «αρχές media» του απαρτχάιντ καθεστώτος («ανεξάρτητες» υποθέτουμε) και κινδυνεύει να κατηγορηθεί για δυσφήμιση του στρατού και του κράτους. (Για «αρνητική διάθεση» που λέει και το εσθονικό καθεστώς…) Όσο κι αν φαίνεται περίεργο, μεγαλύτερο έγκλημα και απ’ τον χαρακτηρισμό «ανθρώπινα κτήνη» θεωρείται στο ισραήλ το ότι μίλησε για «κατοχή»… Η λέξη τείνει να απαγορευτεί, δημοκρατικά πάντα… Κι αν αυτό γίνει, τότε ο μιλιταριστικός σαδισμός και η βαρβαρότητα του ισραηλινού στρατού μπορούν να «δικαιολογηθούν» ευκολότερα. Τα «ανθρώπινα κτήνη» προστατεύουν το κράτος· και καλά κάνουν που είναι τέτοια… Τι θέλετε δηλαδή;

Μπορούν να την κατηγορήσουν ακόμα και για αντι-σημιτισμό – τόσα λεφτά έχουν πέσει στο project. Ή, το άλλο κόλπο: σαν εβραία που μισεί τον εαυτό της…

Ιδεολογικός πόλεμος

Πέμπτη 21 Φλεβάρη. Προφανώς το ξέρουμε: ένα απ’ τα βασικά καθήκοντα κάθε κράτους είναι να προστατεύει τον εαυτό του από οποιαδήποτε κριτική, παράγοντας την ανάλογη εθνικιστική ιδεολογία / ασπίδα, και επιβάλλοντάς την στους υπηκόους του. Ο εθνικισμός είναι ευρωπαϊκή εφεύρεση του 19ου αιώνα, και έχει αποδείξει πόσο αίμα (των Άλλων) απαιτεί για να κρατιέται ακμαίος.

Το ζήτημα αποκτάει άλλη σημασία όταν ένα κράτος απ’ την μια είναι φασιστικό, εγκληματικό, κράτος απαρτχάιντ· και απ’ την άλλη κάνει εξαγωγή του εθνικισμού του, συσκευασμένο σαν το αντίθετο.

Ο λόγος για το φασιστικό πρωτοκοσμικό κράτος του Τελ Αβίβ και τους ακροδεξιούς συμμάχους του στον πρώτο κόσμο. Ο λόγος για την θηριώδη αντιστροφή της έννοιας του αντισημιτισμού. Ενώ αυτός χαρακτηρίζει τους φασίστες, οι υπηρεσίες του Τελ Αβίβ και οι πολλοί, δυνατοί και φραγκάτοι λακέδες τους προσπαθούν να χρησιμοποιήσουν την κατηγορία του “αντι-σημίτη” εναντίον εκείνων που υποστηρίζουν την παλαιστινιακή αντίσταση. Αυτά είναι γνωστά.

Το σχέδιο της μεταμοντέρνας αντιστροφής είναι σχετικά καινούργιο: απ’ τα μέσα της δεκαετίας του ’90 και μετά. Έχουμε αναφερθεί στις αιτίες που το γέννησαν, θα το ξανακάνουμε όσες φορές χρειαστεί. Προς το παρόν όμως δείτε την παραδοχή της προβοκατόρικης εκστρατείας χειραγώγησης, από χείλη που ξέρουν πολύ καλά. “Απ’ τα μέσα”.

Η συνέντευξη της οποίας παρουσιάζουμε στη συνέχεια ένα σύντομο απόσπασμα δόθηκε το 2013, στο «democracy now». Για εκείνες / εκείνους που δεν τόχουν με τα αγγλικά τους, ακολουθεί η μετάφραση των όσων λέγονται.

Amy Goodman (δημοσιογράφος):

Συχνά, όταν εκδηλώνεται μια διαφωνία στις Ηνωμένες Πολιτείες εναντίον των πολιτικών της Ισραηλινής κυβέρνησης, αυτοί οι άνθρωποι εδώ χαρακτηρίζονται αντι-σημίτες. Ποια είναι η άποψή σας γι’ αυτό σαν Ισραηλινή Εβραία;

Shulamit Aloni (βουλευτής απ’ το 1964, υπουργός παιδείας στο Τελ Αβίβ 1992 – 1993, επικεφαλής του μικρού κεντροαριστερού κόμματος Maretz ως το 1996):

Είναι ένα κόλπο, το χρησιμοποιούμε συνέχεια. Αν κάποιος απ’ την Ευρώπη κάνει κριτική στο Ισραήλ, τότε βάζουμε μπροστά το Ολοκαύτωμα. Όταν σ’ αυτήν εδώ τη χώρα ο κόσμος κάνει κριτική στο Ισραήλ, τότε είναι αντι-σημίτες. Και η οργάνωση είναι δυνατή, και έχει πολλά λεφτά, και οι δεσμοί ανάμεσα στο Ισραήλ και τις οργανώσεις των Αμερικάνων Εβραίων είναι πολύ ισχυροί, και είναι πολύ δυνατοί σ’ αυτήν εδώ την χώρα, όπως ξέρεις. Και έχουν δύναμη, κάτι που είναι Ο.Κ. Είναι ταλαντούχοι άνθρωποι και έχουν δύναμη και λεφτά, και μήντια και άλλα πράγματα, και η διάθεσή τους είναι «το Ισραήλ είναι η χώρα μου, είτε είναι σωστή είτε όχι», η ταυτότητά τους. Και δεν έχουν διάθεση να ακούνε κριτικές.

Και είναι πολύ εύκολο να ενοχοποιήσεις ανθρώπους που κάνουν κριτική σε συγκεκριμένες ενέργειες της Ισραηλινής κυβέρνησης σαν αντι-σημίτες, και να βάζεις μπροστά το Ολοκαύτωμα, και όσα υπέφεραν οι Εβραίοι, κι αυτά να δικαιολογούν οτιδήποτε κάνουμε στους Παλαιστίνιους.

Βρώμικες δουλειές

Πέμπτη 21 Φλεβάρη. Δεν τελειώνει εδώ η ιστορία. Όποιος χρησιμοποιεί ένα ιδεολογικό θεώρημα σαν ασπίδα προστασίας έχει κάθε συμφέρον να παράξει τις (υποτιθέμενες) αποδείξεις της ορθότητας αυτού του θεωρήματος. Όταν το ιδεολογικό θεώρημα της προστασίας του δυτικού (κατ’ αρχήν του αμερικανικού) ιμπεριαλισμού ήταν “η προστασία απέναντι στην ισλαμική τρομοκρατία”, αυτήν την “ισλαμική τρομοκρατία” τα δυτικά κράτη, με επικεφαλής την Ουάσιγκτον, είχαν κάθε συμφέρον να την παράγουν, να την οργανώνουν, να την κατευθύνουν… Ακόμα και να την βάλουν να “δουλέψει” εναντίον των ίδιων των δικών τους υπηκόων, στην δική τους επικράτεια, σε επιλεγμένες στιγμές…

Όταν το ιδεολογικό θεώρημα της αυτοπροστασίας του ελληνικού πολιτικο-προσοδικού μοντέλου, μέσα στη διαχείριση της κρίσης, ήταν “οι ξένοι μας μισούν”, έπρεπε να παράγονται περιστατικά που να αποδεικνύουν την “αλήθεια” του. Έπρεπε, δηλαδή, να παράγονται οι εθνικά / εθνικιστικά χρήσιμες παρερμηνείες και διαστρεβλώσεις, για να ταΐζουν τον εθνικά κρίσιμο πολιτικό προσοδισμό και την εθνική / διαταξική ενότητα με την βεβαιότητα του θύματος.

Το ίδιο ακριβώς ισχύει με το κρατικό ιδεολογικό θεώρημα του “αντισημιτισμού”. Εφόσον το Τελ Αβίβ σαν κράτος, κεφάλαιο, στρατός, αστυνομία, επιχειρήσεις, ιδεολογικοί μηχανισμοί αυτονομιμοποιείται σαν “η ασπίδα απέναντι στον αντισημιτισμό”, χρειάζεται οπωσδήποτε και διαρκώς “αντισημιτισμό” για να δουλεύουν οι ιδεολογικές του ασπίδες – για να αντιστρέφει την πραγματικότητα και από θύτης ενός μαζικού εγκλήματος να μοστράρεται σαν θύμα. Η αντιστροφή, το να αποδίδεται δηλαδή φασιστορατσισμός στην “απ’ τα αριστέρα” υποστηρίξη της παλαιστινιακής αντίστασης, υπηρετεί και αυτήν την υπαρξιακή ανάγκη ενός φασιστικού κράτους· όχι, όμως, ικανοποιητικά. Χρειάζεται επιπλέον η μεθοδευμένη παραγωγή του ακροδεξιού ρατσισμού / αντισημιτισμού. Όπως ο “πόλεμος κατά της τρομοκρατίας” χρειαζόταν (και συνεχίζει ακόμα) την μεθοδευμένη παραγωγή του “τζιχαντισμού”.

Ο Ariel Sharon είναι (ήταν) εμβληματική φιγούρα στη στρατιωτική και πολιτική ιστορία του ρατσιστικού ισραηλινού κράτους. Αξιωματικός του στρατού απ’ την πρώτη ημέρα της επίσημης δημιουργίας του (το 1948), απόστρατος στρατηγός, αρχηγός του δεξιού κόμματος Likud απ’ το 2000, υπουργός σε διάφορα πόστα απ’ το 1977 ως το 1992 και από το 1996 ως το 1999, πρωθυπουργός απ’ το 2001 ως το 2006, είναι μία απ’ τις λίγες αξιόπιστες «φωνές» του ισραηλινού καθεστώτος. Να λοιπόν την είπε (μεταξύ πολλών άλλων ανατριχιαστικών…) σε συνέντευξή του στον δημοσιογράφο Άμοζ Οζ στις 17 Δεκέμβρη του 1982, όταν ήταν υπουργός άμυνας:

… Ο Leibowitz [σ.σ.: ο Yeshayahu Leibowitz είναι μία απ’ τις κορυφαίες μορφές της εβραϊκής διανόησης, αντίθετος στην ύπαρξη θρησκευτικών κρατών και σφοδρός πολέμιος της δημιουργίας του ισραηλινού κράτους] έχει δίκιο, είμαστε ιουδαιο-ναζί, και γιατί όχι;… Ακόμη και σήμερα είμαι έτοιμος να γίνω εθελοντής για να κάνω τη βρώμικη δουλειά για το Ισραήλ, να σκοτώσω όσο περισσότερους άραβες χρειάζεται, να τους εξορίσω, να τους διώξω και να τους κάψω, να κάνω τους πάντες να μας μισούν, να τραβήξω το χαλί κάτω απ’ τα πόδια των εβραίων της διασποράς, ώστε να αναγκαστούν να τρέξουν σ’ εμάς κλαίγοντας. Έστω κι αν αυτό σημαίνει ότι θα τιναχτούν στον αέρα μία ή δύο συναγωγές εδώ ή εκεί, αυτό δεν με ενδιαφέρει…

… Εκείνο που δεν καταλαβαίνετε είναι ότι η βρώμικη δουλειά του σιωνισμού δεν τέλειωσε ακόμα. Κάθε άλλο…. Είμαι ευχαριστημένος λοιπόν που αυτός ο μισός πόλεμος στον Λίβανο φόβισε τους εβραίους. Να φοβηθούν, να υποφέρουν. Θα πρέπει να τρέξουν να έρθουν στο σπίτι τους… Ώστε είμαι λοιπόν αντισημίτης; Πολύ ωραία…

… Γράψε αν θες ότι είμαι ντροπή για την ανθρωπότητα, δεν με νοιάζει, το αντίθετο. Ας κάνουμε μια συμφωνία. Εγώ θα κάνω ό,τι μπορώ για να διώξω τους άραβες από εδώ, θα κάνω ό,τι μπορώ για να αυξήσω τον αντισημιτισμό, και εσείς θα γράφετε ποιήματα και δοκίμια για την αθλιότητα των αράβων και θα ετοιμάζεσθε να απορροφήσετε τους εβραίους που εγώ θα υποχρεώσω να έρθουν σ’ αυτή τη χώρα…

Όχι μόνο ένας Ariel Sharon αλλά και κάθε συνεπής υπηρέτης του ισραηλινού κράτους, «θα έκανε ότι μπορεί για να αυξήσει τον αντισημιτισμό» – και το κάνουν πολλοί, σταθερά και συστηματικά. Ο αντισημιτισμός στον πρώτο κόσμο είναι απόλυτα απαραίτητος στο ισραηλινό φασιστικό κράτος: έχει δημογραφικό πρόβλημα και θέλει να εκβιάσει τα εκατομμύρια των εβραίων της διασποράς «να τρέξουν κλαίγοντας να κρυφτούν» κάτω απ’ τις φτερούγες του…

Είναι απαραίτητος στην υπαρκτή μορφή του (απ’ τους φασίστες), και γι’ αυτό τους πριμοδοτεί… Και επειδή αυτός ο φασιστικός πρωτοκοσμικός αντισημιτισμός, παρά τις ελπίδες του Sharon («δεν με ενδιαφέρει αν τιναχτούν στον αέρα μία ή δύο συναγωγές»…) δεν αρκεί, φτιάχνουν οι υπηρεσίες του Τελ Αβίβ και οι λακέδες του εκείνο που αναγνωρίζει η Shulamit Aloni: μια αντεστραμμένη εκδοχή, για να προστατέψουν τουλάχιστον το …σκοτώνω όσο περισσότερους άραβες χρειάζεται, τους εξορίζω, τους διώχνω και τους καίω…

Εγκληματικές συμμορίες

Πέμπτη 21 Φλεβάρη. Η σφικτή ελληνο-ισραηλινή συμμαχία, συμμαχία σταθερά στρατιωτική (αλλά και “τεχνοεπιστημονική”, και “τουριστική”, και “golden visa”, και “μηντιακή”, και “επιχειρηματική”…), η συμμαχία στην οποία το ελληνικό κράτος / παρακράτος / κεφάλαιο βοηθάει στην εκπαίδευση της ισραηλινής αεροπορίας ώστε να … σκοτώνει όσο περισσότερους άραβες χρειάζεται, να τους διώχνει και να τους καίει… επιβάλλει συγκεκριμένα καθήκοντα σε όποιαν / όποιον αυτοχαρακτηρίζεται σαν αντι-. Ενάντια στο κράτος, στο κεφάλαιο, στον στρατό, στον μιλιταρισμό, στην πατριαρχία, στον ρατσισμό, στον φασισμό. Τα περιθώρια του στυλ «μα…», «μου…», «δεν ξέρω…» είναι σκέτη συνενοχή. Δεν πρέπει να τα ανεχόμαστε.

Όμως δεν είναι μόνο αυτή η επείγουσα και κρίσμη διάσταση του ζητήματος. Ούτε το γεγονός ότι η υπεράσπιση της παλαιστινιακής αντίστασης είναι οργανικό στοιχείο της κινηματικής ανταγωνιστικής ιστορίας σ’ όλο τον πρώτο κόσμο, ήδη απ’ την δεκαετία του ’60. Υπάρχει κάτι καινούργιο, στρατηγικής σημασίας: ο ιδεολογικός πόλεμος, σαν τέτοιος. Η αντιστροφή των λέξεων, των εννοιών, η στρατιωτικοποίησή τους για λογαριασμό των αφεντικών, η μεταστροφή τους εναντίον μας, εναντίον της σύνθεσης και της εσωτερικής αλληλεγγύης της σύγχρονης παγκόσμιας εργατικής τάξης. Με άλλα λόγια η αποικιοποίηση / διατροφή της ανταγωνιστικής ιστορίας- ακόμα και της γλώσσας.

Την ξέρουμε καλά αυτήν την επιχείρηση αντιστροφής και στα μέρη μας. Τόσο απ’ την «κορυφή», το γκουβέρνο, όσο και απ’ «τα κάτω» – απ’ τους φασίστες, οργανωμένους ή όχι. Ρατσιστές – λένε αυτοί οι τελευταίοι – είναι εκείνοι που υπερασπίζονται τους μετανάστες αντί για τους έλληνες… Είναι «ρατσιστές κατά των ελλήνων»…

Είναι γελοίο – αλλά δουλεύει μέσα στα μικροαστικά σκατά. Όπως γελοία είναι η κατηγορία του «αντισημιτισμού» εναντίον των ξεκάθαρα αντιρατσιστών και αντιφασιστών – δουλεύει όμως κι αυτή μέσα στα ίδια μικροαστικά σκατά. Εκείνοι που έχουν σχεδιάσει αυτές τις αντιστροφές δεν είναι ηλίθιοι. Ξέρουν σε τι στηρίζονται, όπως επίσης ξέρουν ότι χρειάζονται σταθερές και μεγάλες δόσεις χειραγώγησης για να κάνουν τις «αντιστροφές» μια νέα κανονικότητα της συνειδησιακής υποδούλωσης.

Άλλο παράδειγμα ιδεολογικής αντιστροφής: η μικροαστική σαπίλα του πρώτου κόσμου, οι φασίστες, οι εθνικιστές, οι ρατσιστές, ανακηρύχτηκαν μηντιακά / προπαγανδιστικά «αντισυστημικοί»! Τα κόπρανα του συστήματος βαφτίστηκαν εχθροί του!!! Προφανής ο στόχος της αντιστροφής: να ακυρωθούν / βραχυκυκλωθούν / προβοκαριστούν οι εν δυνάμει πραγματικές αντισυστημικές (δηλαδή: αντικαπιταλιστικές / αντικρατικές) δυνατότητες της τάξης μας.

Τι είναι, λοιπόν, αυτό που απαιτεί η Ιστορία (με κεφαλαίο το γιώτα) απ’ τις συνειδήσεις μας; Να αναγνωρίσουμε την Παλαιστίνη και την παλαιστινιακή αντίσταση σαν ένα απ’ τα βασικά σημεία / ζητήματα σύγκρουσης. Σύγκρουσης πολιτικής, σύγκρουσης ηθικής, σύγκρουσης ιδεολογικής, με τα αφεντικά και την κυριαρχία τους. Στην Παλαιστίνη συμπυκνώνονται εκρηκτικά, βίαια, αιματηρά πολλά απ’ όσα συμβαίνουν «διάσπαρτα» σε διάφορα επιμέρους «μέτωπα»: στο μέτωπο του ρατσισμού· στο μέτωπο του ιμπεριαλισμού· στο μέτωπο του νεοκρατισμού και του μιλιταρισμού… Η Παλαιστίνη είναι τόπος, είναι εκατομμύρια άντρες και γυναίκες, είναι ιστορία 70 χρόνων.

Όμως είναι πια και κάτι επιπλέον, κάτι σύγχρονο, απόλυτα μέσα στον 21ου αιώνα: είναι η σύγκρουση ανάμεσα στο θεαματικό κυριαρχικό, χειραγωγικό δόγμα των «πολλαπλών πραγματικοτήτων» (δηλαδή των αέναων και υπόδουλων φαντασιώσεων), στις «επαυξήσεις» και στα “virtual” και στην υλικότητα των σωμάτων και των σκέψεων που πολεμούν, που ματώνουν για την απελευθέρωσή τους. Η σύγκρουση ανάμεσα στον κόσμο των drones και των avatars, τον κόσμο του ιμπεριαλιστικού θανάτου και της εικονικής καπιταλιστικής ζωής απ’ την μια, τον κόσμο της νέας κανονικότητας της ψηφιακής μεσολάβησης· και τον κόσμο που έχει ακόμα σάρκα, αίμα, αισθήματα, αξιοπρέπεια, και πολεμάει για να ζήσει η μια γενιά μετά την άλλη – με πέτρες, με αλληλεγγύη, με αντιφάσεις, με εφευρετικότητα…