Τετάρτη 25 Απρίλη. Η ξαφνική περιφερειακή (και μόνο…) ανατίμηση του ελλαδιστάν στα ‘90s δεν θα μπορούσε να είναι αιώνια. Τα βαλκανικά κράτη άρχισαν να ανασυγκροτούνται σιγά σιγά με καπιταλιστικούς όρους· στην τουρκία απ’ το 2002 και μετά οι ισλαμοδημοκράτες (του μισητού Ερντογάν…) όχι μόνο «έλυσαν ειρηνικά το κουρδικό ζήτημα» αλλά έβαλαν μπροστά μια ραγδαία ανασυγκρότηση του τουρκικού καπιταλισμού· το ελλαδιστάν μπήκε μεν στην ευρωζώνη, αλλά αυτό δεν διόρθωσε τις δομικές του ανεπάρκειες, τον δομικό πολιτικό προσοδισμό του (όπως, ίσως, φανταζόταν ο καθηγητής Σημίτης*).
Έτσι, ήδη απ’ τα μέσα των ‘00s (όταν τα φώτα των ολυμπιακών αγώνων και του παραμυθιού τους έσβησαν) όποιος είχε αναθέσει στον εαυτό του το καθόλου ευχάριστο καθήκον να ασχολείται με τα μεγέθη του ντόπιου καπιταλισμού και να διαβάζει τους ισολογισμούς των εταιρειών, μπορούσε να διαπιστώσει ότι το “ελληνικό θαύμα” λαχάνιαζε. Έχανε λάδια. Και η θηριώδης απόσταση απ’ τους γεωπολιτικούς αντιπάλους του που του είχε εξασφαλίσει η μοναδική “συναστρία” των ‘90s μίκραινε σταθερά και γρήγορα: οι άλλοι “ανέβαιναν”, το ελλαδιστάν “κατέβαινε”…
Ύστερα ήρθε η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, και η α λα ελληνικά διαχείρισή της. Σε αντίθεση με την γενική σοφία, σαν αυτόνομοι εργάτες υποστηρίξαμε εξ’ αρχής ότι το ελληνικό «πρόβλημα» ήταν το ίδιο όπως παντού: οι τράπεζες και οι υπερέκθεσή τους (με τις «επιθετικές πωλήσεις δανείων», με την «δημιουργική λογιστική», με τα παιχνίδια με τις μετοχές τους στο χρηματιστήριο, με διάφορα «σύνθετα προϊόντα», κλπ). Επιδεινώθηκε πράγματι στο ελλαδιστάν αυτό το διεθνές πρόβλημα απ’ το ειδικό εθνικό πρόβλημα, το υψηλό δημόσιο χρέος (πριν το ξέσπασμα της κρίσης), που ήταν το τίμημα του πολιτικού προσοδισμού: όταν το 2009 το ελληνικό κράτος άρχισε να δανείζεται για να σώσει τις τράπεζές του (όπως έκαναν όλοι) είχε ήδη πολύ μεγάλο δημόσιο χρέος (σε αντίθεση με τους άλλους). Υψηλό δημόσιο χρέος συν έξτρα δάνεια για την σωτηρία των τραπεζών = χρεωκοπία….
Είχαμε την εκτίμηση απ’ το 2011 ότι η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση και η ελληνική παραλλαγή της θα κτυπούσε «στην καρδιά» τον ελληνικό (οικονομικό πια) επεκτατισμό στα βαλκάνια και στον «μετασοβιετικό χώρο». Αυτό ακριβώς έγινε, παρότι οι διοικήσεις των ελληνικών τραπεζών «αντιστάθηκαν» (για να σώσουν κεφάλια τους…) όσο μπορούσαν. Εντέλει, η δική τους «αντίσταση», το γεγονός δηλαδή ότι καθυστέρησαν όσο μπορούσαν την σημαντική αναδίπλωσή τους (πώληση των θυγατρικών τους στα βαλκάνια και στη μέση Ανατολή…), έκανε ακόμα πιο έντονο το «ελληνικό δημόσιο χρέος»! Τα ποσά που έχασε το ελληνικό κράτος (ενώ βρισκόταν υπό επιτροπεία…) αγοράζοντας μετοχές των ελληνικών τραπεζών για να διασώσει την κεφαλαιακή τους επάρκεια, μετοχές που μετά από λίγο είχαν μικρότερη αξία από κωλόχαρτο, είναι μεγάλα! (Και, φυσικά, κανείς δεν πρόκειται να σας μιλήσει γι’ αυτά!!!)
Το ιστορικό γεγονός είναι ένα. Στα μέσα της δεκαετίας του 2010, το καλοκαίρι του 2015 συγκεκριμένα, όχι μόνο η «καπιταλιστική απόσταση» του ελλαδιστάν με άλλα βαλκανικά κράτη είχε μικρύνει πάρα πολύ· όχι μόνο η πολιτική σκηνή (και άρα τα ντόπια αφεντικά) του ελλαδιστάν είχαν γίνει παγκόσμιο ανέκδοτο· όχι μόνο είχε γίνει επείγον να αποκοπούν τα βαλκανικά τραπεζικά συστήματα απ’ το ελληνικό για να μην κτυπηθούν απ’ την χρεωκοπία των ελληνικών τραπεζών (capital controls…) αλλά, επιπλέον, ο τουρκικός καπιταλισμός είχε ξεφύγει πολύ μακρυά: από οικονομική, πολιτική, γεωπολιτική και στρατιωτική άποψη. Ο πόλεμος που ο ελληνικός ιμπεριαλισμός στα καλύτερα του, το 1996, δεν μπορούσε να κάνει μόνος του (και έχασε με την προβοκάτσια των Ιμίων), το 2015, είκοσι χρόνια μετά ήταν, απλά, αδιανόητος.
Δύο ενδεικτικά παραδείγματα. Αν τα drones είναι τεχνικό μέρος των τωρινών στρατών και των πολέμων, η Άγκυρα ούτε «αγοράζει» ούτε «νοικιάζει» drones. Τα φτιάχνει, με δική της έρευνα και τεχνολογία· και για τον αέρα, και για την ξηρά, και για την θάλασσα. Αυτό σημαίνει ότι έχουν δυνατότητες και χαρακτηριστικά άγνωστα… Ή: η Άγκυρα δεν νοικιάζει γαλλικές φρεγάτες. Ναυπηγεί τα δικά της πολεμικά. Επιπλέον ναυπηγεί ένα ελικοπτεροφόρο τύπου γαλλικού mistral (θεωρούνται «αμφίβια επιθετικά πλοία»…), με τεχνολογία κατά τα 2/3 τουρκική. (Του χρόνου αυτό το πλωτό ελικοδρόμιο / αποβατικό θα αρχίσει τους δοκιμαστικούς πλόες του…). Αυτά είναι δύο ανάμεσα σε πολλά άλλα, που δείχνουν ότι τα ελληνικά ιμπεριαλιστικά όνειρα των ‘90s ούτε σαν ανέκδοτα δεν στέκουν πια, από στρατιωτική άποψη.
(*Αν ο ρεφορμιστής, ένας απ’ τους ελάχιστους τελευταίους τέτοιους, πολιτικός / καθηγητής Σημίτης, πίστευε ότι ο εύκολος δανεισμός που θα εξασφάλιζε η συμμετοχή στην ευρωζώνη θα άλλαζε το «παραγωγικό μοντέλο» – που λένε πάντα τα γατόνια – επιτρέποντας την μέσω δανεισμού τεχνολογική αναβάθμιση του ελληνικού καπιταλισμού, και την μετατροπή του από έντασης εργασίας σε έντασης κεφαλαίου, έκανε λάθος. Το ότι το παραδέχτηκε μάλλον με συντριβή, μιλώντας κάποια στιγμή για «δύο ελλάδες», δεν είναι υπέρ του.
Απ’ την άλλη μεριά: ανατράφηκε με τον πολιτικό βολονταρισμό των ‘70s… Σε τι άλλο θα πίστευε αν όχι στη δύναμη μερικών κεντρικών κρατικών θεσμίσεων;)
