Tag: τουρκία

Ο παλιοκαπιταλισμός δεν σέβεται τίποτα!

Σάββατο 28 Δεκέμβρη. Από καθαρά καπιταλιστική άποψη, και πρέπει να το τονίσουμε αυτό γιατί υπάρχουν άφθονοι καλοθελητές και κακόβουλοι, τα νέα απ’ τον «αιώνιο εχθρό» είναι τόσο άσχημα και απειλητικά όσο, τουλάχιστον, η συμφωνία Άγκυρας – Tripoli για τις αοζ τους και όχι μόνο. Απλά κανείς δεν τολμάει να τα προσέξει…

Η τουρκική αυτοκινητοβιομηχανία (ένα κονσόρσιουμ πέντε κατασκευαστών) παρουσίασε χτες δύο πρωτότυπα ηλεκτρικών αυτοκινήτων (ένα ελαφρύ suv και ένα sedan) εγχώριου σχεδιασμού και κατασκευής. Ο προγραμματισμός προβλέπει την μαζική παραγωγή τους σε 2 χρόνια, και άλλα τρία μοντέλα ως το 2025.

Ο τουρκικός καπιταλισμός περιλαμβάνει εργοστασία αυτοκινητοβιομηχανιών σαν την ford, την fiat – chrysler, την renault, την toyota και την hyndai. Πράγμα που σημαίνει ότι έχει ήδη ένα δυναμικό μηχανικών παραγωγής οχημάτων· και χιλιάδες ειδικευμένους εργάτες αλυσίδας. Αλλά τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα είναι καινούργιο είδος. Προκύπτει εδώ ένας σχεδιασμός για πλασσάρισμα του τουρκικού καπιταλισμού στην «πρώτη γραμμή» παγκόσμια· κι όχι σαν υπεργολάβος.

Απο κει προέρχονται τα κακά νέα. Πάνω που οι εθνικόφρονες ντόπιοι θα σταματήσουν να βλέπουν τουρκικά σήριαλ, θα βρεθούν να αγοράζουν τουρκικά αμάξια. Ε, αυτό πώς να το αντέξει η θεία Λίτσα;

(φωτογραφία κάτω: Είναι παλιό χούι των «σουλτάνων» αυτό: συμμετέχουν σαν παρουσιαστές στις εκθέσεις ηλεκτρικών αυτοκινήτων…. Πάλι καλά που οι ντόπιοι πατριώτες ασχολούνται με πιο σοβαρά: σταυροκοποιούνται μπροστά στο εικόνισμα του «τζενεράλ»…)

Πειρασμός

Σάββατο 28 Δεκέμβρη. 1800 ή και 2000 δολάρια τον μήνα για όχι πρωτοκοσμικό μισθοφόρο είναι πολλά· ακόμα κι αν πληρώνει η Ντόχα. Η ασταμάτητη μηχανή δεν υποκύπτει σε τέτοιες φήμες: τα μισά είναι υπεραρκετά για να πιάσουν αρκετοί πεπειραμένοι ή μη ένοπλοι δουλειά στην Tripoli.

Υπάρχουν καλοθελητές που σχετίζουν την εξέλιξη της «μάχης της Tripoli» με την «μάχη στο Idlib». Υποστηρίζουν, ούτε λίγο ούτε πολύ, ότι η πρόσφατη (όχι και τόσο καταλυτική) προέλαση του συριακού στρατού στα νοτιοανατολικά του θύλακα και το γεγονός ότι η Άγκυρα δεν υπερασπίζεται τους αντικαθεστωτικούς εκεί (και γιατί θα έπρεπε να το κάνει;) θα σπρώξει αρκετούς απ’ αυτούς να αναζητήσουν την «τύχη» τους στη λιβύη. Σημειώνουν ενισχυτικά κι αυτό: ότι λιβυκά όπλα και πυρομαχικά είχαν εξοπλίσει σε πρώτη φάση τους αντικαθεστωτικούς στη συρία. Σα να λέμε: υπάρχει κάποια «υποχρέωση».

Συγκινητικά ακούγονται όλα αυτά, αλλά δεν είναι καθοριστικά. Το γεγονός ότι είναι πολλοί (και ενδεχομένως αυξάνονται) όσοι βγάζουν τα προς το ζην τους σκοτώνοντας (αλλά και πεθαίνοντας…) σημαίνει «διαθέσιμο εργατικό δυναμικό θανάτου». Αλλά όπως συμβαίνει στην παραγωγή εμπορευμάτων έτσι και στην παραγωγή θανάτου δεν είναι οι «μισθωτοί της βάσης» που καθορίζουν τα σχέδια και τους προσανατολισμούς του … επιχειρείν.

Η πιθανότητα τουρκμένοι να πολεμούν τις επόμενες βδομάδες εναντίον σουδανών στα περίχωρα της Tripoli στη λιβύη, για χάρη της Άγκυρας, της Ρώμης, του Παρισιού, του Καΐρου ή της Μόσχας, πληρωμένοι οι μεν απ’ την Ντόχα και οι δε απ’ το Αμπού Ντάμπι, δείχνει το underground της «παγκοσμιοποίησης».

Όμως όποιος χαίρεται επειδή «σκουρόχρωμοι σκοτώνουν σκουρόχρωμους, και τι μας νοιάζει εμάς;» κοροϊδεύει τον εαυτό του. Το ουσιαστικό δυναμικό της δημιουργικής καταστροφής στην καπιταλιστική κρίση / αναδιάρθρωση δεν βρίσκεται στους μισθοφόρους. Βρίσκεται στην κεφαλαιοποίηση / κρατικοποίηση του. Κι αυτή απλώνεται.

Όποιος προλάβει

Παρασκευή 27 Δεκέμβρη. Για ένα κράτος, σαν το ελλαδιστάν, για το οποίο το μόνο συμβατό με τα «εθνικά συμφέροντα» του και άρα το μόνο επιθυμητό είναι να ισοπεδώσει ο «τσενεράλ» την Tripoli και, μαζί της, την συμφωνία Sarraj – Erdogan, κάτι τηλεφωνήματα από ‘δω και απο κει περί «ειρηνικής λύσης» είναι βραχυκύκλωμα στο «αφήγημα» (τι γελοία λέξη! προπαγάνδα λεγόταν, λέγεται και θα λέγεται!).

Ο φίλος και αδελφός χασάπης του Καΐρου Sisi τα είπε τηλεφωνικά με το ψόφιο κουνάβι. Και η ανεγκέφαλη αλεπού Putin τα είπε τηλεφωνικά με τον ιταλό Conte. Υποθέτουμε υπέρ της ειρήνης οι πάντες!… Ένας ένας λεβέντες! Μην στριμώχνεσθε!!! Μην σπρώχνεσθε!!!

Οποιοσδήποτε τίμιος άνθρωπος σ’ αυτό το κατεστραμμένο μέρος (πρέπει να έχουν μείνει ελάχιστοι) θα αναγνώριζε πως όλη αυτή η έγνοια για την «ειρήνη στη λιβύη» προκλήθηκε από μια και μόνο κίνηση, και μάλιστα χωρίς καν αυτή να έχει ολοκληρωθεί· μόνο με την αναγγελία της: ότι η Άγκυρα θα στείλει στρατό στο πλευρό του Sarraj. Όποια / όποιος ενδιαφέρεται να μαθαίνει, ας το προσέξει: αν μια και μόνο μια (μισή προς το παρόν) κίνηση έχει τέτοιες αλυσιδωτές (και από πρώτη ματιά “χαοτικές”) συνέπειες, τότε εκείνοι που την κάνουν κάτι χαμπαριάζουν (ή είναι ηλίθιοι σε βαθμό κακουργήματος… αλλά δεν φαίνεται να είναι αυτή η περίπτωσή τους!)

«Ξαφνικά» (τα εισαγωγικά εδώ είναι ειρωνικά) σαν κάτι να τούμπαρε! Σαν κάτι να άλλαξε τόσο δραματικά εξαιτίας αυτής της κίνησης (ή της απειλής της) ώστε – τουλάχιστον στα λόγια – πολεμοκάπηλοι, τζιτζιφιόγκοι, δουλέμποροι και κάθε άλλο καρυδιάς καρύδι (εκτός απ’ την Αθήνα, το Κάιρο, το Τελ Αβίβ και το Abu Dabhi, να είστε σίγουροι) θυμήθηκαν ότι στη λιβύη γίνεται εδώ και χρόνια πόλεμος που είναι “κακό πράγμα”! Ειρωνεία της ιστορίας; Όχι! Μόνο όποιος βρει την σωστή απάντηση στην ερώτηση τι πραγματικά άλλαξε στο λιβυκό πεδίο μάχης η (μελλοντική, ας πούμε) επίσημη στρατιωτική εμφάνιση της Άγκυρας, μπορεί να τακτοποιήσει, να βάλει στη σωστή σειρά αυτό το πλήθος τηλεφωνημάτων, “επαφών”, συναντήσεων και δηλώσεων που έχει ξεσπάσει σαν χειμωνιάτικη καταιγίδα… Μόνο η σωστή απάντηση θα οδηγήσει στην αξιολόγηση των καταστάσεων…

Ας (ξανα)κάνουμε την προσπάθεια. Θα στείλει η τουρκία στρατό να υπερασπίσει την Tripoli; Ε, και; Πήγαν στον Haftar και κάτι χιλιάδες σουδανοί μισθοφόροι, που ίσως ξέμειναν άνεργοι μετά την πρόσφατη αποχώρησή τους απ’ το υεμενίτικο πεδίο μάχης… Είναι αξιόμαχοι; Ε, έτσι κι έτσι – απέναντι στους Huthis δεν τα κατάφεραν. Για σφάχτες μπορεί να είναι καλοί…

Αλλά αυτό είναι το πρόβλημα όλο κι όλο; Μήπως οι ένοπλοι του Sarraj ενισχυμένοι από μερικές εκατοντάδες τούρκων στρατιωτών (με όλα τους τα απαραίτητα) ή, ίσως, και μερικές εκατοντάδες μισθοφόρων πρώην «free syrian army» και μετά «free lybian army» καταφέρουν να απωθήσουν τους ένοπλους του Haftar έξω απ’ τα προάστεια της Tripoli; Αυτό είναι το νέφτι που πετάχτηκε στα τρυφερά οπίσθια διαφόρων;

Για να είναι αυτό η αιτία θα πρέπει να πιθανολογείται ισχυρά ότι «κάτι θα αλλάξει» πράγματι η τουρκική στρατιωτική παρουσία. Αν αυτό ήταν η ενίσχυση της «διεθνώς αναγνωρισμένης» κυβέρνησης της Tripoli δεν θα έπρεπε να υπάρχει ανησυχία… Αντίθετα, μόνο χειροκρότημα και εύγε προς την Άγκυρα για το θάρρος της! Άρα, λέμε, δεν είναι αυτό.

Η ασταμάτητη μηχανή εξακολουθεί να υποστηρίζει ότι ο συναγερμός οφείλεται σ’ αυτά που σέρνει η Άγκυρα μαζί της. Το πρώτο και πιο ιντριγκαδόρικο είναι η Μόσχα. Η Μόσχα για την οποία οι πάντες ήξεραν και ξέρουν ότι στηρίζει τον Haftar – τις φωτογραφίες του πάνω στο ρωσικό αεροπλανοφόρο δεν τις είχαν δει; Τα ταξίδια του στη Μόσχα κανείς δεν τα ήξερε; Η Μόσχα κτυπάει λοιπόν σήμα κινδύνου στη μέση της Μεσογείου – το ρωσικό κράτος για το οποίο κανείς δεν υποστηρίζει ούτε για αστείο ότι, αν η Άγκυρα στείλει στρατό στην Tripoli, θα τσακωθεί, θα τα σπάσει και οι σύμμαχοι του συριακού πεδίου μάχης (και των αγωγών φυσικού αερίου, για να μην ξεχνιόμαστε…) θα γίνουν αντίπαλοι κι εχθροί! Απλό το ζήτημα: αν η (απειλή) στρατιωτικής παρουσίας της Άγκυρας εναντίον του Haftar δεν σημαίνει αντιπαλότητα (στα σοβαρά, όχι στα λόγια…) με την Μόσχα, τότε;… Τότε;;;

Τί είναι αυτό που αλλάζει; (Μια διπλανή ερώτηση, για άλλη φορά: γιατί ο βασιλιάς Macron δεν στέλνει το αεροπλανοφόρο του να υποστηρίξει τον Haftar του;)

Πολυδιάστατες παρτίδες

Παρασκευή 27 Δεκέμβρη. Όσο η Μόσχα υποστήριζε τον Haftar κι αυτό ήταν όλο, μπορούσε μεν να το δείχνει, αλλά δεν μπορούσε να επικαλεστεί (στο όνομα του και στο δικό της) την «διεθνή νομιμότητα». Φυσικά αυτή η «διεθνής νομιμότητα» είναι ένα κουρελόχαρτο. Αλλά πότε εδώ και πότε εκεί έχει ακόμα μια χρησιμότητα, ειδικά σ’ έναν καπιταλιστικό κόσμο που τα λιγότερο δυνατά κράτη / κεφάλαια (ας πούμε στην αφρική…) ξαναψάχνουν τις συμμαχίες τους.

Η Μόσχα εγκαινίασε πρόσφατα (στα τέλη του περασμένου Οκτώβρη) μια πολυεπίπεδη (οικονομική, πολιτική, στρατιωτική) εκστρατεία «γοητείας» των αφρικανικών κρατών. Ακολουθώντας τα βήματα του Πεκίνου που ήδη βρίσκεται πιο μπροστά, η Μόσχα εμφανίζεται στην αφρική σαν ηγεμονική – δύναμη – για – το καλό. Για την καπιταλιστική ανάπτυξη· και την «ασφάλεια» (εδώ συμπληρώνει την κινεζική επέλαση)… Στη «δύση» αυτά υποτιμώνται ή και γίνονται αντικείμενο ειρωνείας: οι αμερικάνοι (και οι γάλλοι, άντε και λίγο οι γερμανοί) έχουν στρατό και βάσεις στην αφρική· ποιος θα τους εμποδίσει;

Εντάξει… Πέραν του ότι και αυτή η ήπειρος γίνεται γρήγορα πεδίο σύγκρουσης του 4ου παγκόσμιου πολέμου (έχει πάμπολλες και πολύτιμες πρωτές ύλες για την 4η βιομηχανική επανάσταση) κανείς δεν αναρωτήθηκε: αν η Μόσχα σκοπεύει να «κάνει δουλειές» διαφόρων ειδών με τις τωρινές αφρικανικές κυβερνήσεις πόσο κι ως πιο σημείο ταιριάζει να υποστηρίζει έναν παράνομο σαν τον Haftar στην λιβύη; Πόσο πειστικό είναι κάτι τέτοιο όταν τα περισσότερα αφρικανικά κράτη έχουν ή είναι εύκολο να αποκτήσουν «αντάρτικες δυνάμεις» που θα υποστηρίζει πότε το Παρίσι, πότε η Ουάσιγκτον και πότε το Λονδίνο;

Αφήνουμε σ’ εσάς τον προβληματισμό… Γιατί αν οι συσχετίσεις της ασταμάτητης μηχανής είναι σωστές (κάτι που είτε θα αποδειχθεί είτε όχι…) έχει ισχυρή γεωπολιτική βάση το να θέλει η Μόσχα την Άγκυρα στην «άλλη πλευρά» της «λιβυκής εξίσωσης». Αυτό που γράφαμε χτες για τους «πόλους ενός μαγνητικού πεδίου»… Με έναν στρατό της προκοπής στην Tripoli, και με τα όνειρα του Haftar για κατάληψή της να καταρρέουν, η Μόσχα μπορεί να βγει απ’ το ημίφως της υποστήριξής του, και να σταθεί στο κέντρο της σκηνής σαν βασικός ειρηνοποιός. (Άσχετα με το πόσο πραγματική θα είναι η ειρήνη στην κινούμενη λυβική άμμο… Υποθέτουμε όχι περισσότερο απ’ ότι στο Donbass…)

Αυτό είναι πράγματι θεαματική αλλαγή δεδομένων! Όχι απλά στη λιβύη αλλά στη λιβύη σαν Παράδειγμα – στην – αφρική (ίσως και πιο πέρα). Εκεί που πριν γινόταν ένας εμφύλιος ο οποίος σιγά μην μας απασχολεί (όπως θα έλεγε κι ένας διάσημος ισραηλινός: «σκουρόχρωμοι σκοτώνουν σκουρόχρωμους· και τι μας νοιάζει εμάς;»), ένας απ’ τους πολλούς που γίνονται στην αφρική, τώρα διαγράφονται οι βασικές γραμμές μιας σύνθετης και επίσημης απόβασης δύο «αναθεωρητικών» δυνάμεων: της Άγκυρας και της Μόσχας… Φωτιά στα μπατζάκια διάφορων!!

Αν τα πιο πάνω είναι σωστά, τότε δεν είναι όλα τα τηλεφωνήματα ίδιας αξίας! Οι κουβέντες του Putin με τον Conte έχουν εντελώς διαφορετική αξία απ’ τις κουβέντες του Sisi με τον Trump. Οι πρώτοι προσπαθούν να διαμορφώσουν το «μπλοκ της Σύρτης», που έχει (θέλει βάσιμα να έχει) την πρωτοβουλία των κινήσεων. Ο χουντοκαραβανάς της αιγύπτου αντίθετα (όπως και τα φιλαράκια του στην Αθήνα, στη Λευκωσία και στο Τελ Αβίβ) αμύνονται· για να μην πούμε ότι έχουν βρεθεί ξαφνικά στα σκοινιά. (Αυτό δεν τους κάνει καθόλου λιγότερο επικίνδυνους!!). Όπως στην Αθήνα έτσι και στο Κάιρο παρακαλάνε για την πιο άμεση εμπλοκή του ψοφιοκουναβιστάν στο λιβυκό πεδίο μάχης… Έχουν πέσει, βέβαια, στην περίπτωση: όντας υπό εξέταση για καθαίρεση το ψόφιο κουνάβι δεν θα μπορούσε να πουλήσει «στρατό στη λιβύη» – ούτε καν «ειρηνευτικό» – στα μέτρα που θέλουν η Αθήνα, το Κάιρο και το Τελ Αβίβ… Κι άλλωστε Αθήνα ‘n’ friends τον Haftar υποστηρίζουν: θα έστελνε το ψόφιο κουνάβι στρατό υπέρ του, όπως έχει κάνει με τους ypg στη συρία; Για να προστατέψει τα πετρέλαια απ’ … τον isis; Τολμηρό, πολύ τολμηρό σαν προσδοκία…

Προς το παρόν, λοιπόν, η Άγκυρα (και, επιμένουμε, η Μόσχα πίσω της) έχει στείλει το «μήνυμα»: η Tripoli δεν θα πέσει στον Haftar και, φανερά, επίσημα, με τις σημαίες του, ένα κράτος – μέλος του νατο (ακόμα μέλος…) φυτρώνει εκεί που δεν το σπείρανε. Διαμορφώνει κι ένα χρονοδιάγραμμα: «Θα συζητήσουμε και θα αποφασίσουμε οριστικά για το θέμα… (λέει το τουρκικό καθεστώς) … της αποστολής στρατιωτικής βοήθειας στην αναγνωρισμένη κυβέρνηση της λιβύης στις 7 Γενάρη, που θα ανοίξει απ’ τις διακοπές το κοινοβούλιό μας. Δεν βιαζόμαστε, εσείς βιαζόσαστε…»

Σα να λέει: ειρηνοποιοί, έχετε κατ’ αρχήν 10 μέρες να τηλεφωνηθείτε, να τα πείτε (αν θέλετε υπογράψτε και καμμιά συμφωνία για eastmed σωλήνες…). Και τα λέμε…

(φωτογραφία: Άποψη της ρωσο-παναφρικανικής διάσκεψης στα τέλη του περασμένου Οκτώβρη…)

Υπενθύμιση 1

Παρασκευή 27 Δεκέμβρη. Χωρίς κανέναν συναισθηματισμό και χωρίς καμμία συμπάθεια, με σκέτο και καθαρό ρεαλισμό, η ασταμάτητη μηχανή πρέπει να σας θυμίσει κι αυτό: οι ίδιες ακριβώς «αναθεωρητικές δυνάμεις», δηλαδή η Μόσχα, το Πεκίνο, η Άγκυρα και η Τεχεράνη, στήριξαν – και το έκαναν αποτελεσματικά ως τώρα – το καθεστώς Μαδούρο στη βενεζουέλα. Στην «πίσω αυλή» και στη μύτη του ψοφιοκουναβιστάν. Βραχυκυκλώντας έναν σχεδιασμό τον οποίο διάφοροι (συμπεριλαμβανομένων ανόητων εχθρών του αμερικανικού ιμπεριαλισμού) είχαν θεωρήσει 100% σίγουρο ως προς την αποτελεσματικότητά του.

Ο τρόπος που έγινε εκείνο το βραχυκύκλωμα (όπως, με άλλους όρους, ο τρόπος που βραχυκύκλωσε σε μεγάλο βαθμό το σχέδιο του άξονα στο συριακό πεδίο μάχης) δεν είχε σχήμα ευθείας. Δεν ήταν «μοντέρνος» με την έννοια των στάνταρτς του 20ου αιώνα. Ο Maduro δεν έδεσε τον Guaido, ούτε τον έριξε στο πιο βαθύ μπουντρούμι, όπως θα είχε κάνει άλλος στη θέση του πριν 50 χρόνια. Αντίθετα τον άφησε να κινείται ελεύθερα, να οργανώνει τις προβοκάτσιές του· έτσι ώστε «φαινόταν» σαν αυτός (και οι σύμμαχοί του στην Ουάσιγκτον) να έχει το πάνω χέρι. Κι όμως: φρόντιζε να αποτυγχάνει σε κάθε επιμέρους βήμα του… Κι έτσι το εγχείρημα / πραξικόπημα δεν κτυπήθηκε – κατά – μέτωπο. Μεθοδεύτηκε το σάπισμά του, αργά, σταθερά και υπομονετικά…

Γιατί κάνουμε αυτήν την υπενθύμιση; Επειδή το θέαμα και η δημαγωγία κουρντίζουν τις «μοντέρνες» εννοήσεις της πραγματικότητας σαν αντιπερισπασμό ή/και συσκότιση· ας πούμε τις αναμονές «κατ’ ευθείαν συγκρούσεων». Δεν θα αργήσουν. Εν τω μεταξύ όμως μια καλή μερίδα των αφεντικών του πλανήτη ελίσσεται με τρόπους που εύκολα μοιάζουν «ανορθόδοξοι». Γενικά μιλώντας οι παλιές βεβαιότητες (συμπεριλαμβανόμενων των τρόπων σκέψης που, ακόμα και στις δόξες τους, ήταν ανεπαρκείς) επιβιώνουν για πολύ περισσότερο καιρό απ’ όσο τους αναλογεί από ιστορική άποψη. Κι έτσι ο καπιταλισμός γίνεται “ανεξήγητος”…

Ενώ οι αφελείς πιστεύουν ότι βλέπουν μια «κλασσική παρτίδα σκάκι», η παρτίδα δεν είναι πια διδιάστατη. Είναι τρι-, τετρα-, πεντα-διάστατη…

Το AKP στην Τύνιδα 1

Πέμπτη 26 Δεκέμβρη. Τους περισσότερους (νόμιμους) πολιτικούς φίλους οι τούρκοι ισλαμοδημοκράτες τους έχουν αυτή την περίοδο στην τυνησία. Το συντηρητικό Ennahdha είναι το ανάλογο ισλαμοδημοκρατικό κόμμα εκεί. Στις εκλογές που έγιναν το 2011 μετά την επανάσταση στην τυνησία και την εκπαραθύρωση του Ben Ali (οι πρώτες όντως δημοκρατικές εκλογές στη χώρα), το ως τότε και επί 20 χρόνια απαγορευμένο Ennahdha πήρε το 37% – και έκανε κυβέρνηση. Αναγκάστηκε ωστόσο να εγκαταλείψει το γκουβέρνο βλέποντας τι συνέβαινε εναντίον της αδελφής (ιδεολογικά / πολιτικά) κυβέρνησης του επίσης δημοκρατικά εκλεγμένου Morsi στην αίγυπτο. Και να συμβιβαστεί με πολυκομματικές κυβερνήσεις, παραμένοντας ως τώρα όχι μόνο το μεγαλύτερο κόμμα (19,6% στις κοινοβουλευτικές εκλογές του πρόσφατου Οκτώβρη) αλλά και ένας συμπαγής και καλά οργανωμένος ιδεολογικός μηχανισμός μέσα στην τυνησιακή κοινωνία (κατά τα πρότυπα της μουσουλμανικής αδελφότητας) με ιδιαίτερη επιρροή στα πληβειακά και μικροαστικά στρώματα.

Τον Σεπτέμβρη του 2011 ο Erdogan είχε υποδοχή ήρωα στην Τύνιδα: οι επαναστάσεις είχαν νικήσει τόσο στην τυνησία όσο και στην αίγυπτο, η δημοκρατία βρισκόταν στην ημερήσια διάταξη, ενώ η ατζέντα και η μέθοδος διακυβέρνησης των ισλαμοδημοκρατών στην τουρκία ήταν το πετυχημένο παράδειγμα που αποδείκνυε ότι οι αραβικές κοινωνίες μπορούν να εξελιχθούν μια χαρά αν ξεφορτωθούν τις (υποστηριζόμενες απ’ την δύση) δικτατορίες. Το πιο σημαντικό απ’ όλα, και η τυνησία θα το αποδείξει είχε δηλώσει τότε απ’ την Τύνιδα ο Erdogan, είναι ότι το ισλάμ και η δημοκρατία μπορούν να υπάρχουν μαζί… η τουρκία, μια χώρα με το 99% του πληθυσμού μουσουλμάνους, μπορεί να το κάνει αυτό άνετα, χωρίς καμμία δυσκολία… Δεν χρειάζεται να είναι όλη η κοινωνία κοσμική με τη δυτική έννοια· το κράτος είναι που πρέπει να διοικείται με κοσμικό τρόπο…

Ήταν η εποχή που οι αραβικές εξεγέρσεις / επαναστάσεις έδειχναν ότι η ισλαμοδημοκρατία (το αντίστοιχο της δυτικής χριστιανοδημοκρατίας…) δεν θα μείνει μια εξαίρεση περιορισμένη στην τουρκία, αλλά πως περιλαμβάνεται οργανικά στο πολιτικό μέλλον όλων των αραβικών ή/και μουσουλμανικών κοινωνιών.

Πολύ επικίνδυνο ήταν αυτό, πράγματι!!!

Το AKP στην Τύνιδα 2

Πέμπτη 26 Δεκέμβρη. Η χθεσινή επίσκεψη του Erdogan και βασικών υπουργών του στην Τύνιδα δεν είχε σκοπό την εξαγωγή του τουρκικού παραδείγματος πολιτικής διεύθυνσης. Στις προεδρικές εκλογές του περασμένου Οκτώβρη (το τυνησιακό σύστημα είναι «προεδρο-κεντρικό» σαν το γαλλικό και το αμερικάνικο) εκλέχτηκε ο Kais Saied, ένας 60χρονος συντηρητικός πανεπιστημιακός και συνταγματολόγος, σκληρός επικριτής της πλατιάς «διαφθοράς» του τυνησιακού μετεπαναστατικού πολιτικού συστήματος, που μπήκε στην αρένα των εκλογών «απ’ το πουθενά», κάνοντας μια φτηνή εκστρατεία· για να κερδίσει (στον δεύτερο γύρο) όχι μόνο 73% των ψήφων γενικά, αλλά πάνω απ’ το 90% των ψηφοφόρων από 18 ως 25 χρονών. Ο συντηρητικός Saied, υποστηρικτής του παλαιστινιακού αγώνα, και ο συντηρητικός Erdogan, εκτός απ’ το να γνωριστούν σαν αξιωματούχοι, είχαν να κουβεντιάσουν και για την λιβύη… Αυτό κυρίως!

Τι σχέση έχει η τυνησία με τη λιβύη; Συνορεύουν· και αυτά τα σύνορα εκτός απ’ το να επιτρέπουν σε λίβυους πρόσφυγες (των ανώτερων τάξεων) να ζουν στην τυνησία αλλά να πηγαινοέρχονται και στη λιβύη, επιτρέπουν και άφθονο λαθρεμπόριο. Αλλά και κινδύνους «ασφάλειας» από ουαχαβίτες ενόπλους, που το τυνησιακό καθεστώς έχει καταφέρει ως τώρα να ελέγξει μεν, καθόλου αναίμακτα δε.

Το τι ακριβώς κουβέντιασαν Erdogan και Saied θα φανεί, όσο φανεί , στην πράξη. Στις κοινές τους δηλώσεις μετά μίλησαν για «τα πιθανά βήματα και τις δυνατότητες συνεργασίας ώστε κατ’ αρχήν να επιτευχθεί μια εκεχειρία στη λιβύη, και να υπάρξει επιστροφή στην πολιτική διαδικασία». Τι διαφορετικό θα έλεγαν όμως;

Υπάρχει η εκτίμηση (όχι αβάσιμη) ότι η Τύνιδα (ως τώρα ουδέτερη στον λιβυκό εμφύλιο…) θα μπορούσε να είναι η έδρα ενός νέου γύρου διαπραγματεύσεων μεταξύ Sarraj και Haftar, ξεκινώντας από μια εκεχειρία. Αλλά το πραγματικό ζήτημα δεν είναι το «που». Είναι το αν η Μόσχα πρόκειται να αναγκάσει τον Haftar να διαπραγματευτεί στα σοβαρά σταματώντας την πολιορκία της Tripoli (που έτσι κι αλλιώς δεν εξελίσσεται όπως θα ήθελε…)· και, σε συνεργασία με την Άγκυρα, να ηγεμονεύσουν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο στις μελλοντικές εξελίξεις στο λιβυκό πεδίο μάχης.

Υπάρχουν σκόρπιες ειδήσεις και εκτιμήσεις ότι αυτό έχει συμφωνηθεί ήδη μεταξύ Άγκυρας και Μόσχας. Η στρατιωτική ενίσχυση του Sarraj έτσι ώστε να επιβεβαιωθεί η αδυναμία του Haftar να καταλάβει – όπως έχει διακηρύξει εδώ και μήνες – την Tripoli, μαζί με κάποιες «σημαίνουσες απώλειες» (από τουρκικά drones ας πούμε…) θα διευκόλυναν την «πειθώ» της Μόσχας στον Haftar. Υπάρχει βέβαια επιπλέον το Παρίσι και το Κάιρο πίσω του. Αλλά η κατάληψη μιας μεγάλης πόλης σαν την Tripoli σημαίνει σφαγή. Είναι αμφίβολο αν οι ευρύτερα γνωστοί πια υποστηρικτές του «τζενεράλ» θα αναλάμβαναν τέτοια ευθύνη. Εν τέλει ο Haftar, σαν καραβανάς – στην – εξουσία (δικτάτορας δηλαδή), ταιριάζει μεν στον Sisi· αλλά καθώς έχει φωταγωγηθεί πολύ, μπορεί και να χαλούσε το προφίλ του βασιλιά γαλλίας και πάσης ευρώπης Macron.

(φωτογραφία: Μια μέρα πριν την άφιξη του Erdogan στην Τύνιδα, στις 24 Δεκέμβρη, o τυνήσιος πρόεδρος είχε δεχτεί στην Carthage αντιπροσωπεία του «ανώτατου συμβουλίου των λιβυκών φυλών και πόλεων». Πρόκειται για έναν οργανισμό του οποίου την σημασία δεν μπορούμε να εκτιμήσουμε – οι ίδιοι λένε ότι απαρτίζεται από 2.000 φυλές· αλλά τι είναι αυτές οι φυλές; – που δημιουργήθηκε μετά το 2011, ανήκει στους «κανταφικούς» – και πρόσκειται στον «τζενεράλ»…

Το «συμβούλιο» φαίνεται ότι ζήτησε απ’ τον Saied να δράσει σαν μεσολαβητής στη λιβύη…)

Η εθνική καταπάτηση 1

Τετάρτη 25 Δεκέμβρη. Με ένα αναλυτικό 28σέλιδο κείμενο, γεμάτο χάρτες, διαγράμματα και διάφορα διεθνή παραδείγματα (: αποφάσεις του διεθνούς δικαστηρίου…), το τουρκικό υπ.εξ. έδωσε χτες αναλυτικές εξηγήσεις για το πως υπολογίζει την τουρκική αοζ στην ανατολική Μεσόγειο. Πριν προλάβει να διαφωνήσει ή να συμφωνήσει κανείς με τις εξηγήσεις (και τις αιτιάσεις) της Άγκυρας αξίζει να τονιστεί αυτό: ενώ τόσο η Αθήνα όσο και η Λευκωσία (μας) έχουν «μπουκώσει» κυριολεκτικά, επί χρόνια, με τους επικούς χάρτες των αοζ και των οικοπέδων τους στην περιοχή, δεν τόλμησαν ποτέ να κοινοποιήσουν το πως έκαναν αυτούς τους υπολογισμούς. “Εθνικό μυστικό” προφανώς… Κοιτώντας όμως τους χάρτες της Άγκυρας (σε αναδημοσίευση στο site του ελληνοκυπριακού «πολίτη») που αποκαλύπτουν αυτό το “εθνικό μυστικό” καταλαβαίνει κανείς όχι μόνο γιατί ο ελληνικός ιμπεριαλισμός και το νοτιοκυπριακό τσιράκι του δεν δίνουν λογαριασμό και εξηγήσεις ούτε καν στους υπηκόους τους, αλλά και το γιατί όλες οι σπαραξικάρδιες επικλήσεις στο «διεθνές δίκαιο» είναι, απλά, ένα κερασάκι στην τούρτα του εθνικιστικού ψέμματος.

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της αοζ νότια της Κρήτης, όπως αυθαίρετα και μονομερώς απέναντι στη λιβύη προσδιορίστηκε απ’ την Αθήνα… Χαρακτηριστικό είναι και το γιατί ο ελληνικός ιμπεριαλισμός έχει τελικά λυσσάξει με την τουρκολιβυκή συμφωνία: επειδή πιάστηκε στα πράσα να κλέβει!!!

Οι επόμενοι τουρκικοί χάρτες δείχνουν και εξηγούν πως έκοψε και έραψε η Αθήνα «οικόπεδα» (για έρευνες) νότια της Κρήτης, προσδιορίζοντας αυθαίρετα, και χωρίς καμμία συμφωνία με καμμία «εξουσία» στη λιβύη, είτε τον «τζενεράλ» είτε την αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Tripoli, τα όρια των δύο αοζ. Το ελληνικό κράτος / παρακράτος / κεφάλαιο και οι πολιτικοί του εκπρόσωποι ακολούθησαν την αρχή της «μέσης γραμμής» (η μέση της απόστασης ανάμεσα σε απέναντι ακτές) που ισχύει μεν γενικά στο διεθνές δίκαιο για την θάλασσα, όχι όμως απόλυτα και όχι χωρίς εξαιρέσεις και προσαρμογές. Και πάντως δεν μπορεί να θεωρηθεί οριστική αν δεν έχει υπάρξει συμφωνία ανάμεσα στις όποιες απέναντι πλευρές / κράτη. Ή δικαστική απόφαση…

Μάλιστα, επειδή το ελλαδιστάν είναι πολύ καπάτσο, σαν αφετηρία της μέτρησής του στα νοτιοδυτικά της Κρήτης για να βρεί την “μέση” με τις λιβυκές ακτές δεν πήρε τις ακτές των νομών Χανίων και Ρεθύμνου – αλλά …. την Γαύδο!

Η εθνική καταπάτηση 2

Τετάρτη 25 Δεκέμβρη. Κατ’ αυτόν τον τρόπο ο μεγαλόκαρδος ελληνικός ιμπεριαλισμός «άφησε» στα ανατολικά της λιβυκής επικράτειας μια αοζ 62.523 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Η Άγκυρα απ’ την μεριά της έκανε άλλον υπολογισμό. Όχι με βάση την «μέση γραμμή», αλλά μια άλλη αρχή, επίσης ισχυρή στο διεθνές δίκαιο της θάλασσας, την αρχή της «αναλογικότητας». Αυτή η αρχή εφαρμόζεται συχνά όταν αντιμέτωπες δεν είναι ακτές από στεριές αλλά ακτή στεριάς με ακτή νησιού.

Με βάση αυτόν τον υπολογισμό η μεν ελληνική αοζ νότια της Κρήτης μειώθηκε αισθητά, αυξήθηκε όμως ανάλογα η αοζ της λιβυκής επικράτειας. Πήγε στα 101.606 τετ. χιλ.

Είναι προφανές ότι ενώ η αρχή της «μέσης γραμμής» θέλει απλά έναν χάρτη, η αρχή της «αναλογικότητας» (μεταξύ αντιτιθέμενων ως προς τα συμφέροντά τους κρατών / αφεντικών) συγκεκριμενοποιείται συνήθως από κάποιον δικαστή. Συνεπώς θα μπορούσαν και οι τουρκικοί υπολογισμοί (που ενέκρινε και η κυβέρνηση Sarraj) να αποδειχθούν λανθασμένοι: στην ουσία τα σύνορα της ελληνικής αοζ με την λιβυκή θα προσδιοριστούν οριστικά μόνο απ’ την προσφυγή των δύο κρατών στην Χάγη. Ο καθορισμός θα γίνει πράγματι με βάση την αρχή της «αναλογικότητας», και ίσως (ίσως λέμε…) να κατεβάσει το ελληνολιβυκό σύνορο λίγο νοτιότερα.

Αλλά τα ντόπια αφεντικά την είδαν αλλιώς. Αντί να απευθυνθούν στην αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Tripoli και να προσφύγουν μαζί της στη Χάγη για να ξεμπερδεύουν μια και καλή, αυτοί οι ορκισμένοι στη «διεθνή νομιμότητα» θεώρησαν ότι μπορούν να επωφεληθούν απ’ τον εμφύλιο στη λιβύη, και – στη ζούλα – να καταπατήσουν την λιβυκή αοζ, να την κόψουν σε οικόπεδα, να δώσουν «άδειες για έρευνες» από ‘δω και απο ‘κει, και μετά να φωνάζουν «Μα είναι δικό μας! Μα είναι δικό μας!!»

Πρέπει να το τονίσουμε. Τώρα το ρημαδογκουβέρνο «αναγνωρίζει» τον «τζενεράλ» και απελαύνει τον πρεσβευτή του Sarraj. Όμως πριν 4 μήνες δεν αναγνώριζε κανέναν!

Γι’ αυτό έχουν «φορτώσει» τώρα οι πατριώτες, που το κόλπο τους αποκαλύφθηκε πανηγυρικά… Αν, όμως οι ντόπιες πολιτικές βιτρίνες νομίζουν ότι γλύφοντας τον «τσενεράλ» Haftar θα τους κάνει ποτέ δώρο 40.000 τετραγωγικά χιλιόμετρα βυθού, τότε δεν είναι απλά ηλίθιοι. Είναι πολύ περισσότερα.

Ντέφια, νταούλια, κρόταλα

Τετάρτη 25 Δεκέμβρη. Προχτές αγόραζαν «ιταλία» – μπας και πουλήσουν τον eastmed σαν ρεαλιστικό. Χτες, όμως, αγόραζαν «γαλλία»: το πιθανότερο είναι ότι τώρα πρόκειται για ιδέα του χασάπη του Καΐρου. Μάλιστα, επειδή το ρεπερτόριο είναι εκ των πραγμάτων περιορισμένο, ο βασιλιάς γαλλίας και πάσης ευρώπης Macron σερβίρεται σαν ο plus one του τριγώνου Αθήνας – Λευκωσίας – Καΐρου, όπως ο Πομπηίας σερβιρίστηκε σαν ο plus one του τριγώνου Αθήνας – Λευκωσίας – Τελ Αβίβ… (Το τι ανταγωνιστική σχέση έχουν μεταξύ τους η Ρώμη και το Παρίσι σε ότι αφορά το λιβυκό πεδίο μάχης το διαβάσατε χτες…)

Αυτό που το ρημαδογκουβέρνο θέλει να παρουσιάσει σαν «θύελλα συμμάχων», σα να έγινε το ελλαδιστάν το πιο πολύτιμο asset στον πλανήτη, είναι ουσιαστικά θόρυβος. Η ευκολία με την οποία οι δημαγωγικοί μηχανισμοί λανσάρουν σ’ ένα θεόστραβο, άσχετο και εθνικιστικό πόπολο πότε τον ένα σύμμαχο και πότε τον άλλο προδίδει (προπολεμική) αβεβαιότητα· ίσως και πανικό για το πως και που θα αποσπαστεί η μεγαλύτερη γεωπολιτική πρόσοδος.

Μετά την κατάρρευση του σχεδίου για την περικύκλωση της ανατολικής Μεσογείου υπήρχε (και εξακολουθεί να υπάρχει λέμε) ένα «κενό εθνικής γραμμής». Η ασταμάτητη μηχανή είχε έγκαιρα αναρωτηθεί για το πως το ρημαδογκουβέρνο θα διαχειριστεί την αποτυχία της «ανάσχεσης» της τουρκίας. Αυτό που συμβαίνει τελικά είναι η λαχανιασμένη υιοθέτηση όλων των αποτυχημένων βημάτων του προηγούμενου φαιορόζ γκουβέρνου. Δηλαδή: ακόμα μεγαλύτερες δόσεις απ’ την προηγούμενη συνταγή.

Ωστόσο η ασταμάτητη μηχανή διακυνδυνεύει την διαπίστωση ότι οι όποιες εξελίξεις στο λυβικό πεδίο μάχης (το οποίο το ελλαδιστάν έχει επιλέξει σαν κύρια εθνική έγνοια αυτήν την περίοδο) θα κριθούν πολύ λιγότερο απ’ το Κάιρο, και πολύ περισσότερο από εκεί που η Αθήνα δεν τολμάει να αγγίξει: την Μόσχα. Και, στο βάθος μακριά, το Πεκίνο. Όχι, βέβαια, επειδή ο ρωσικός ιμπεριαλισμός είναι ανίκητος… Αλλά επειδή έχει δείξει τα τελευταία χρόνια πως όταν μπλέκεται κάπου έχει μηχανισμούς να ζυγίζει διαρκώς τα δεδομένα με ωμό (και ωμά ρεαλιστικό) τρόπο.

Οι διαρκείς επαφές και συνεννοήσεις των τελευταίων ημερών ανάμεσα στην Άγκυρα και την Μόσχα, σε διάφορα επίπεδα αξιωματούχων και ειδικών, με θέμα ταυτόχρονα την συρία και τη λιβύη, γίνονται αθόρυβα – ειδικά αν συγκριθούν με τον θόρυβο που προσπαθεί να προκαλεί η «ελληνική διπλωματία». Αλλά είναι σταθερά όλο και πιο σαφές ότι Άγκυρα και Μόσχα έχουν «τοποθετηθεί» στο λιβυκό πεδίο μάχης με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορούν, υπό τους τωρινούς συσχετισμούς, να σταθούν σαν οι δύο πόλοι ενός «μαγνητικού πεδίου» προς όφελός τους. Μ’ αυτή την έννοια ο ελληνικός θόρυβος λειτουργεί και σαν “διαφήμιση” του ενός πόλου…. Πιθανόν (και λογικά) χωράνε και μερικοί ακόμα στο υπό διαμόρφωση (;) «μπλοκ της Σύρτης». Αλλά όχι οποιοιδήποτε· και σίγουρα όχι αυτοί που φυτεύουν αμερικάνικη βάση στην Αλεξανδρούπολη – και ίσως (;) ισραηλινή στην Κρήτη…

Πρέπει να τονίσουμε (βιαστικά προς το παρόν) πως αν η εκτίμησή μας είναι σωστή, τότε η ελληνική καούρα για τα στρέμματα της αοζ κάτω απ’ την Κρήτη είναι αμελητέο ζήτημα σ’ αυτό το μαγνητικό πεδίο – όσο κι αν αυτό προσβάλει την ελληνική ιδέα ότι είναι η «χρυσή βίδα» του πλανήτη… Στο λιβυκό πεδίο μάχης συγκρούονται, με διαφορετικές αναλογίες ίσως αλλά με παρόμοιους σκοπούς, οι περισσότεροι απ’ αυτούς που συγκρούονται στη μέση Ανατολή, σ’ όλη αυτή τη ζώνη που αρχίζει απ’ τον λίβανο και φτάνει ως το ιράν και το αφγανιστάν. Η λιβύη δεν είναι μόνο πετρέλαια· είναι κι αυτά. Η λιβύη είναι επίσης αραβικός κόσμος· είναι μουσουλμανικός κόσμος· είναι και Αφρική.

Μπορεί να μην φαίνεται από πρώτη ματιά· και επίσης η ντόπια δημαγωγία μπορεί να παρουσιάζει το «λιβυκό πρόβλημα» σαν ξαφνικό πάτημα του εθνικού κάλου. Αλλά το λιβυκό πεδίο μάχης είναι προέκταση και διασταύρωση δύο άλλων πεδίων μάχης του 4ου παγκόσμιου: του μεσανατολικού («ευρασιατικού») και του αφρικανικού.

Το πόσους plus one θα λανσάρει ο ελληνικός ιμπεριαλισμός σαν «φίλους» του είναι δευτερεύον – μπροστά στο γεγονός ότι είναι το ευρασιατικό project που έχει την πρωτοβουλία των κινήσεων…

(φωτογραφία: Αυτός ο επικός χάρτης της “ελληνικής κυριαρχίας στην ανατολική Μεσόγειο” αναπαριστά κάτι που οι δημιουργοί του δεν ήθελαν και δεν μπορούσαν να διανοηθούν: την σύνδεση ανάμεσα στη μέση Ανατολή και το Μάγκρεμπ…)